Begrijpend Lezen APPRIS

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Begrijpend Lezen APPRIS"

Transcriptie

1 Begrijpend Lezen

2 Inhoud Begrijpend lezen Doelen, voorwaarden, problemen en strategieën Modelen Voordoen, hardop denken, oefenen

3 Doelen van begrijpend lezen Het vinden van informatie, het thema en de hoofdgedachte uit een tekst Conclusies trekken naar aanleiding van een tekst Het ontwikkelen van de woordenschat

4 Voorwaarden Technisch lezen Woordenschat

5 Probleemanalyse

6 Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met decoderen?

7 Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met woordenschat?

8 Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met werkhouding?

9 Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met het denken over de tekst?

10 Is het een probleem met begrijpend lezen? Of is het een probleem met vlot en vloeiend lezen? Langzaam, spellend lezen heeft een desastreus effect op het begrijpend lezen.

11 Modelen, de plaats in de les De leerkracht legt de bedoeling van de les uit. De leerkracht modelt de strategie, denkt hardop bij het voordoen IK DOE HET VOOR Begeleide inoefening WIJ DOEN HET SAMEN Zelfstandig oefenen JULLIE DOEN HET ZELF Afronding van de les.

12 Direct Instructiemodel Start Lesdoel Zelfstandige verwerking Instructie en begeleide inoefening Zelfstandige verwerking Verlengde instructie Feedback Feedback Zelfstandige verwerking Afsluiting

13 w o o r d e n s c h a t Start van de les: wat gaan de leerlingen leren en wat ga ik onderwijzen? Zijn er aanpassingen in de tekst nodig? Wie werkt zelfstandig en met welke tekst aan welke opdrachten? In ieder geval de opdracht die voor de anderen aan de instructie gekoppeld is. Op proces en product. Welk deel van de tekst ga ik modelen? Met het oog waarop? Welke materialen zet ik in? Wie verwerkt zelfstandig de opdracht voortvloeiend uit de instructie? Op proces en product Wat hebben de leerlingen geleerd? Wie zit er in deze groep? Wat model ik? Kies ik dezelfde tekst? Verwerkt een deel van de opdracht.

14 Modelen, de rol van de leerkracht Vertel welke strategie behandeld wordt. Vertel dat je om de tekst beter te begrijpen. Schrijf het doel op het bord. Doe de strategie hardop denkend voor en laat de leerlingen de tekst meelezen.

15 Modelen, aandachtspunten Een hard-op-denk-stem, -plaats of attribuut Voorbereiding van taak en tekst Lijkt eenvoudig Verplaats je in het denkproces van leerlingen Doe heel veel denkstappen terug Verval niet in het stellen van vragen, tenzij je ze zelf beantwoordt Vertel niet te veel, je weet vaak/soms* meer dan je leerlingen Hou de leerlingen erbij Beperk je, ook in tijd Veel oefenen, zelf en ook door leerlingen (gefaseerd invoeren!)

16 Verantwoordelijkheid leerkracht Introductie/uitleg/modeling Ik doe het Begeleide inoefening Wij doen het Samenwerken Jullie doen het samen Samen of zelfstandig Leerkracht begeleidt zwakke lezers. Je doet het samen Verantwoordelijkheid leerling Een succesvol instructiemodel voor alle leerlingen Fisher, D., & Frey, N. (2008). Better learning through structured teaching: A framework for the gradual release of responsibility. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.

17 Tijd voor lezen per week Groep 5 en 6: Begrijpend lezen: 90 tot 120 minuten Technisch lezen: 120 tot 150 minuten Stillezen: 75 minuten Groep 7 en 8: Begrijpend lezen: 90 tot 120 minuten Technisch lezen: 60 tot 90 minuten Stillezen: 75 minuten

18 Interventies op een rij Het belang van voldoende tijd voor lezen in groep 5 t/m 8 Werken met actuele informatieve teksten Beperkt aantal strategieën Het Gradual Release of Responsibility Model als instructiemodel De PALS-aanpak Expliciete aandacht voor effectieve feedback Effectieve aandacht voor woordenschat Versterken leesmotivatie Ouderbetrokkenheid Sturen van de leesverbetering vanuit datafeedback Versterken schrijfonderwijs Aandacht voor excellente lezers

19 PALS (Peer Assisted Learning Strategies) Betere lezers lezen met zwakke lezers Coöperatieve werkvorm Taakgericht lezen centraal Internationaal: een effectief gebleken aanpak (zie o.a. Hattie). Versterkt vooral het begrijpend lezen!

20 Interesse deze workshop op school te volgen, uitgebreid met concrete opdrachten en voorbeelden. Met aandacht voor het werken met actuele teksten. Neem gerust contact op.

STAP VOOR STAP BETER BEGRIJPEND LEZEN. 10 en 11 september 2012. Dr. Kees Vernooij Dr. Dortie Mijs Drs. Ina Cijvat Drs.

STAP VOOR STAP BETER BEGRIJPEND LEZEN. 10 en 11 september 2012. Dr. Kees Vernooij Dr. Dortie Mijs Drs. Ina Cijvat Drs. STAP VOOR STAP BETER BEGRIJPEND LEZEN 10 en 11 september 2012 Dr. Kees Vernooij Dr. Dortie Mijs Drs. Ina Cijvat Drs. Gert Gelderblom Moeilijke tekst. Lees de tekst van Het resultaat t/m Luisteren op p.

Nadere informatie

COTEACHEN EN NIEUWSBEGRIP

COTEACHEN EN NIEUWSBEGRIP COTEACHEN EN NIEUWSBEGRIP STEUNPUNT ONDERWIJS. 2012-2013 Ad Kappen Wat is coteaching? Samen op basis van evenwaardigheid / gelijkwaardigheid een les opstellen, geven, analyseren. Coteachen is geen collegiale

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT?

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN.WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan september 2011 Wat is er nodig om van elk kind een goede

Nadere informatie

Technisch Leren Lezen ResearchED Amsterdam l Amstelveen l

Technisch Leren Lezen ResearchED Amsterdam l Amstelveen l Technisch Leren Lezen ResearchED Amsterdam l Amstelveen l 21-01-2017 Marita Eskes M SEN Onderwijsadviseur taal/lezen & didactisch handelen 06 546 555 77 marita.eskes@expertis.nl @maritaeskes Even voorstellen

Nadere informatie

Protocol Nakijken van leerlingenwerk

Protocol Nakijken van leerlingenwerk Protocol Nakijken van leerlingenwerk PCBO Het Mozaïek Middelwijk 2 9202 GV Drachten 0512 544530 info.hetmozaiek@pcbosmallingerland.nl www.pcbo-hetmozaiek.nl Documenteigenaar Team PCBO Het Mozaïek Datum

Nadere informatie

Close Reading een kans om kinderen op een andere manier te leren (denkend) te lezen

Close Reading een kans om kinderen op een andere manier te leren (denkend) te lezen Close Reading een kans om kinderen op een andere manier te leren (denkend) te lezen Ebelien Nieman Dortie Mijs 23 maart 2018 Opzet workshop Welkom Kader achter Close Reading Wat is Close Reading? Voorbeeld

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN. WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN. WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN (BEGRIJPEND) LEZEN. WAT WERKT? Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Enschedese Lees- en Rekenverbeterplan september 2011 Motto Begrijpen is de essentie van lezen

Nadere informatie

Lisbo Begrijpend Lezen

Lisbo Begrijpend Lezen Wat en waarom Lisbo Begrijpend Lezen Begrijpend lezen op de Tine Marcusschool Technisch lezen op orde Verzoek CPS mee te doen aan Lisbo-BL 9 SBO-scholen + 1 school cluster 2 (ESM) Binnen het taal-leesverbetertraject

Nadere informatie

Marzano (2003) Scholen maken het verschil

Marzano (2003) Scholen maken het verschil Programma Effectieve directe instructie Opfrismiddag 20 oktober 2010 Dortie Mijs Wat is het IGDI-model? Verdieping op twee aspecten: - Doelen formuleren - Werken met IGDI in een combinatiegroep Voorbereiden

Nadere informatie

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen

Nadere informatie

LEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN

LEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN LEERLINGEN HELPEN EFFECTIEF ANDERE LEERLINGEN Peer tutoring: een effectieve methodiek om de leesresultaten en de leesmotivatie te verbeteren Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs

Nadere informatie

Welke aspecten van begrijpend leesinstructie dragen bewezen effectief bij aan de verhoging de leesprestaties in groep 5-8 van het basisonderwijs?

Welke aspecten van begrijpend leesinstructie dragen bewezen effectief bij aan de verhoging de leesprestaties in groep 5-8 van het basisonderwijs? Opgesteld door: José van der Hoeven (kennismakelaar Kennisrotonde) Vraagsteller: IB er Referentie: Kennisrotonde. (2018). Welke aspecten van begrijpend leesinstructie dragen bewezen effectief bij aan de

Nadere informatie

Workshop Begrijpend lezen MARIABASISSCHOOL

Workshop Begrijpend lezen MARIABASISSCHOOL Workshop Begrijpend lezen MARIABASISSCHOOL 08-09-2016 WELKOM Voorstellen Workshopleiders: leerkrachten groep 7 Marion Stokman en Patrick van den Bosch Duur van deze workshop: +/- 30 min. INHOUD Samen kijken

Nadere informatie

Kikker is verliefd! Close Reading in de onderbouw

Kikker is verliefd! Close Reading in de onderbouw Enthousiast geworden? Ook aan de slag met? Zie het aanbod op: www.exper s.nl/closereading Meer weten? Neem contact op met: Marita Eskes M: 06 546 555 77 E: marita.eskes@exper s.nl Marita Eskes werkt als

Nadere informatie

EFFECTIEF OMGAAN MET ZWAKKE LEZERS IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS. Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Nieuwegein 29 november 2012

EFFECTIEF OMGAAN MET ZWAKKE LEZERS IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS. Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Nieuwegein 29 november 2012 EFFECTIEF OMGAAN MET ZWAKKE LEZERS IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Dr. Kees Vernooy Lector hogeschool Edith Stein Nieuwegein 29 november 2012 William S. Gray Lezen is cruciaal voor elk vak Elke leerkracht

Nadere informatie

Aanbevelingen voor de leerkracht

Aanbevelingen voor de leerkracht 2012 Aanbevelingen voor de leerkracht Milou Visser Iselinge Hogeschool Goed rekenonderwijs begint bij de leerkracht! Een aantal didactische aandachtspunten die bij het werken aan een rekenverbetertraject

Nadere informatie

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp

Nadere informatie

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4

Groep 4. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 Groep 4 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 4 75% van de leerlingen beheerst niveau AVI-E4 (teksten lezen) 90 % beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot twee- en drielettergrepige

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8

Groep 7 en 8. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 Groep 7 en 8 Doelen Leerdoelen technisch lezen eind groep 8 85-95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 90% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen richten

Nadere informatie

De BLIKSEM-aanpak. Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands)

De BLIKSEM-aanpak. Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands) De BLIKSEM-aanpak Willy van Elsäcker (HCO) & Maud van Druenen (Expertisecentrum Nederlands) Aan de orde komt Waarom BLIKSEM en wat houdt het in? Wat zijn de resultaten na twee jaar onderzoek op 40 scholen?

Nadere informatie

CORI-lezen: thematisch begrijpend lezen

CORI-lezen: thematisch begrijpend lezen Taal Het effect van betekenisvolle contexten CORI-lezen: thematisch begrijpend lezen Op een willekeurige donderdagochtend is het tijd voor begrijpend lezen. De leerlingen van groep 5 pakken niet hun tekst

Nadere informatie

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1 Het belang van Begrijpend luisteren en Begrijpend lezen 11 april 2016 Karin van de Mortel 2 Een ieder die werk wil maken van begrijpend luisteren en begrijpend lezen geeft aandacht aan: Begrijpend lezen

Nadere informatie

Workshop Begrijpend luisteren in groep 1-2

Workshop Begrijpend luisteren in groep 1-2 Workshop Begrijpend luisteren in groep 1-2 Mini-symposium Onderwijs 19 mei 2016 jopie.deboer@ijsselgroep.nl Wat komt er aan de orde? Wat is begrijpend luisteren? Begrijpend luisteren en de relatie met

Nadere informatie

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl

Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen

Nadere informatie

Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer

Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken

Nadere informatie

Begrijpend lezen. Groepsplan voor Begrijpend lezen. Versie 13-10-10. Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar:

Begrijpend lezen. Groepsplan voor Begrijpend lezen. Versie 13-10-10. Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Versie 13-10-10 Groepsplan voor Begrijpend lezen Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend lezen Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en

Nadere informatie

Conferentie

Conferentie ECNO 16 november 2017 Karin van de Mortel Begrijpend lezen: toepassen! WWW.CPS.NL Contactgegevens Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 290 446 14 Wat komt aan de orde? Begrijpend lezen: denken over

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

Groepsplan voor Begrijpend lezen

Groepsplan voor Begrijpend lezen Groepsplan voor Begrijpend lezen Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend lezen Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en Britt van Agen

Nadere informatie

ELK KIND EEN LEZER Preventie van leesmoeilijkheden door effectief leesonderwijs

ELK KIND EEN LEZER Preventie van leesmoeilijkheden door effectief leesonderwijs Elk kind een lezer? ELK KIND EEN LEZER Preventie van leesmoeilijkheden door effectief leesonderwijs Dr. Kees Vernooij Lector hogeschool Edith Stein Antwerpen 23 mei 2012 Elk kind een lezer? Een kwart tot

Nadere informatie

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN

TAAL- EN LEESMETHODEN. Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen. Begrijpend lezen. Effectieve strategieën voor begrijpend lezen ALGEMEEN TAAL- EN LEESMETHODEN ALGEMEEN Het aanbod Taal- en leesmethoden Begrijpend Lezen Algemeen: aandachtspunten bij methode Begrijpend lezen Om een goede begrijpend lezer te zijn, is het in de eerste plaats

Nadere informatie

Welkom bij de workshop van groep 7 8!

Welkom bij de workshop van groep 7 8! Welkom bij de workshop van groep 7 8! Doelen van deze ouderavond: U krijgt een idee hoe uw kind les krijgt in groep 7 of 8. U ervaart zelf de manier waarop wij lesgeven (directe instructiemodel). U krijgt

Nadere informatie

Begrijpend luisteren Karin van de Mortel

Begrijpend luisteren Karin van de Mortel Begrijpend luisteren Karin van de Mortel LOAN 10 en 11 april 2018 WWW.CPS.NL Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 29044614 1. Achtergrondkennis begrijpend luisteren en lezen 1 Luisteren -> Lezen

Nadere informatie

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)

Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) 36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin

Nadere informatie

Bijlage bij groepsplan begrijpend lezen

Bijlage bij groepsplan begrijpend lezen Bijlage bij groepsplan Aanpak in de klas via IGDI model Voorbereiding Start van de les: te behandelen leesstrategie op het bord, doel van de les benoemen Instructie en inoefening: 1. één strategie hardop

Nadere informatie

Logopedie en Nieuwsbegrip. Yvet van Noordt

Logopedie en Nieuwsbegrip. Yvet van Noordt Logopedie en Nieuwsbegrip Yvet van Noordt Wat beïnvloedt het begrijpend lezen? Levenservaring Kennis van de wereld Kennis van teksten GJLSKJLS;D Taal Mondelinge taalvaardigheid Kennis structuur taal Woordenschat

Nadere informatie

De didactiek van het Hardopdenkend (voor)lezen Geplaatst door Webmaster OMJS.nl Op 16 september 2009 (09:49) In Taal & Lezen

De didactiek van het Hardopdenkend (voor)lezen Geplaatst door Webmaster OMJS.nl Op 16 september 2009 (09:49) In Taal & Lezen De didactiek van het Hardopdenkend (voor)lezen Geplaatst door Webmaster OMJS.nl Op 16 september 2009 (09:49) In Taal & Lezen door: Paul Filipiak Hardoplezen wordt stillezen in groep 3. Iets dergelijks

Nadere informatie

Doelen. Differentiëren is te leren. Stichting Passend Primair Onderwijs. Haaglanden

Doelen. Differentiëren is te leren. Stichting Passend Primair Onderwijs. Haaglanden Differentiëren is te leren Stichting Passend Primair Onderwijs Haaglanden thema: STER(K) VOOR DE KLAS 09-11-2016 Aafke Bouwman & Ineke Bruning WWW.CPS.NL WWW.CPS.NL Doelen Jullie kennen de lagen van de

Nadere informatie

Werken aan instructievaardigheden

Werken aan instructievaardigheden Werken aan instructievaardigheden Stichting Katholiek Onderwijs Enschede 20 maart 2012 Fred Kramer Voorstellen: Fred Kramer ruim 25 jaar basisschoolervaring in groep 1-8 4 jr bovenschools taalconsulent

Nadere informatie

Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy

Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Lezen in het voortgezet onderwijs (2): Improving Adolescent Literacy Algemeen Dit artikel gaat in op het rapport Improving Adolescent Literacy: Effective Classroom and Intervention Practices. De publicatie

Nadere informatie

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Omschrijving Verwijzing naar Doelgroep Opsteller Intern document die uitleg geeft over het activerende directe instructiemodel. Vaardigheidsmeter Betrokken

Nadere informatie

1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat

1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat KIJKWIJZER PEDAGOGISCH-DIDACTISCH HANDELEN IN DE KLAS School : Vakgebied : Leerkracht : Datum : Groep : Observant : 1 De leraar creëert een veilig pedagogisch klimaat (SBL competenties 1 en 2) 1.1* is

Nadere informatie

Samenvatting van Resultaat met rekenen. Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012

Samenvatting van Resultaat met rekenen. Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012 Samenvatting van Resultaat met rekenen Bakker, Gerrits en Theil, CPS, 2012 Lesvoorbereiding en evaluatie 1. Bepaal lesdoel en onderwijsbehoefte leerling(en) (wat hebben de leerlingen nodig om op de leerlijn

Nadere informatie

Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier

Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Mogelijke aandachtspunten voor het invullen van het lesevaluatieformulier Gewenst gedrag uit zich bijvoorbeeld in 1 Interpersoonlijk competent De student toont in gedrag en taalgebruik respect Is vriendelijk

Nadere informatie

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Mariët Förrer is Senior consultant CPS onderwijsontwikkeling en advies te Amersfoort. E-mail: m.förrer@cps.nl Dit artikel verkent, vanuit het perspectief van

Nadere informatie

Zwakke rekenaars betrekken bij klassikale instructie

Zwakke rekenaars betrekken bij klassikale instructie Zwakke rekenaars betrekken bij klassikale instructie 23 januari 2013 13.30 16.00 uur Berber Klein Orthopedagoog & docent speciale onderwijszorg Vrije Universiteit: faculteit psychologie en pedagogiek b.klein@vu.nl

Nadere informatie

PLG Leerkrachten. 8 december PLG Leerkrachten (2) Agenda

PLG Leerkrachten. 8 december PLG Leerkrachten (2) Agenda PLG Leerkrachten (2) PLG Leerkrachten 8 december 2010 vs 1.0 100422 Agenda 1. Introductie 1.1: Programma en doelen schooljaar 2010-2011 1.2: Terugblik PLG 1 en huiswerk 1.3: Doelen vandaag 1.4: De verbinding

Nadere informatie

Pilot Dyslexie Noordenveld (PDN) Scholingsbijeenkomst 2 januari 2018

Pilot Dyslexie Noordenveld (PDN) Scholingsbijeenkomst 2 januari 2018 Pilot Dyslexie Noordenveld (PDN) Scholingsbijeenkomst 2 januari 2018 Update & voorlopige resultaten Pilot Effectief lezen in de groep en oefenen op woordniveau (DMT) PAUZE Spelling en mogelijkheden Dizzy

Nadere informatie

Groepsplan voor Begrijpend lezen

Groepsplan voor Begrijpend lezen Groepsplan voor Begrijpend Groep: Leerkracht: Periode: Schooljaar: Ad Kappen gebaseerd op groepsplan begrijpend Melanie Koster, Gerard Regeling, Thea Minnegal, Han Nijhof en Britt van Agen Pedagogisch

Nadere informatie

Welkom. Van data naar arrangementen. Presentatie door: Karin Snoodijk

Welkom. Van data naar arrangementen. Presentatie door: Karin Snoodijk Welkom Van data naar arrangementen Presentatie door: Karin Snoodijk Onderwijscontinuüm Nieuwe plaatje Waarom differentiëren? Curve normaalverdeling Leerling resultaten in een klas school x - klas xx -

Nadere informatie

Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier

Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier Rekenconferentie Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 We hebben de neiging het meetbare belangrijk

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Instapmodule ter voorbereiding op. Instapmodule. het werken met Nieuwsrekenen

Instapmodule ter voorbereiding op. Instapmodule. het werken met Nieuwsrekenen Instapmodule ter voorbereiding op Instapmodule het werken met Nieuwsrekenen maart 2013 www.nieuwsrekenen.nl 2 Inleiding De instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen. Het

Nadere informatie

Ga zo door! Talent ontwikkeling door de inzet van effectieve feedback

Ga zo door! Talent ontwikkeling door de inzet van effectieve feedback Ga zo door! Talent ontwikkeling door de inzet van effectieve feedback Congres OinO-Advies 12 november 2015 t.stokhof@oino-advies.nl Route door deze workshop Doelen U kent de algemene definitie van feedback.

Nadere informatie

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

En, wat hebben we deze les geleerd?

En, wat hebben we deze les geleerd? Feedback Evaluatie Team 5 En, wat hebben we deze les geleerd? FEED BACK in de klas En, wat hebben we deze les geleerd? Leerkracht Marnix wijst naar het doel op het bord. De leerlingen antwoorden in koor:

Nadere informatie

Werken met een ontwikkelingsperspectief begrijpend lezen. Programma. Doelen. www.hetabc.nl 1

Werken met een ontwikkelingsperspectief begrijpend lezen. Programma. Doelen. www.hetabc.nl 1 Professionaliseringsprogramma Passend Onderwijs, Amsterdam Zuid-Oost Werken met een ontwikkelingsperspectief begrijpend lezen Dianne Roerdink & Moniek Sanders 28 januari 2015 1 Programma Welkom Begrijpend

Nadere informatie

Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2

Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Leerjaar 1 en 2 vmbo-b/k Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 95 % van de leerlingen beheerst AVI-plus 95% beheerst A t/m D-niveau op de DMT leerlingen lezen vlot woorden en zinnen leerlingen

Nadere informatie

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Estafette Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

Pak je tablet, we gaan lezen

Pak je tablet, we gaan lezen Welkom Pak je tablet, we gaan lezen inzet van devices bij begrijpend lezen Presentatie door: Yvet van Noordt Pak je tablet, we gaan lezen de didactische (on)mogelijkheden van de inzet van devices bij begrijpend

Nadere informatie

Een verzorgingskaart maken voor je huisdier

Een verzorgingskaart maken voor je huisdier Een verzorgingskaart maken voor je huisdier Taalhandeling: Instrueren Instrueren ervaarles Schrijftaak: Een verzorgingskaart maken voor iemand die jouw huisdier verzorgt. instructieles oefenlesles Lesdoel:

Nadere informatie

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers?

Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Wat te doen met zwakke begrijpend lezers? Cor Aarnoutse Wat doe je met kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen? In dit artikel zullen we antwoord geven op deze vraag. Voor meer informatie verwijzen

Nadere informatie

Nieuw organisatiemodel voor combinatiegroepen

Nieuw organisatiemodel voor combinatiegroepen Nieuw organisatiemodel voor combinatiegroepen Estafette nieuw ook haalbaar in een combinatiegroep Onderwijs geven in een combinatiegroep of aan twee verschillende niveaugroepen doe je niet zomaar even.

Nadere informatie

2.1 FaVoriete leestips

2.1 FaVoriete leestips Verhalend 2.1 FaVoriete leestips Van klasgenoten heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften die mij leuk lijken: 1.... 2.... 3.... Van de leraar heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften

Nadere informatie

Instapmodule ter voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen

Instapmodule ter voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen Instapmodule Instapmodule ter voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen september 2013 www.nieuwsbegrip.nl Inleiding De instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen. Het

Nadere informatie

Leerkrachtcommunicatie - Effectieve feedback aan leerlingen

Leerkrachtcommunicatie - Effectieve feedback aan leerlingen Doelen Leerkrachtcommunicatie - Effectieve feedback aan leerlingen Congres OinO Donderdag 6 november 2014 Apeldoorn t.stokhof@oino-advies.nl U kent de algemene definitie van feedback. U weet dat een duidelijk

Nadere informatie

Voordoen (modelen, hardop denken)

Voordoen (modelen, hardop denken) week 11-12 maart 2012 - hardop-denktekst schrijven B Voordoen (modelen, hardop denken) Waarom voordoen? Net zoals bij lezen, leren leerlingen heel veel over schrijven als ze zien hoe een expert dit (voor)doet.

Nadere informatie

Toepassingsgebied: Deze procedure heeft betrekking op alle situaties waarin de leerkracht sterk sturend optreedt.

Toepassingsgebied: Deze procedure heeft betrekking op alle situaties waarin de leerkracht sterk sturend optreedt. DE OVERSTAP BAS-project Ontwikkelingslijn: Instructie en Feedback Ontwikkelingsveld 2: Effectieve Instructie Vastgesteld: maart 2008 BAS Doel: Het doel van deze procedure is het geven van een effectieve

Nadere informatie

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2 VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Goed Gelezen versie 2 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen

TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen TAAL EN LEESMETHODEN Begrijpend Lezen Goed Gelezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze methode zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

Instapmodule Niveau A2

Instapmodule Niveau A2 Instapmodule Niveau A2 Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het s(b)o september 2013 www. nieuwsbegrip.nl Gebruikswijzer Inleiding Deze instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het Nieuwsrekenen

Nadere informatie

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen

VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Lekker Lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Differentiëren bij taal en lezen

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Differentiëren bij taal en lezen Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Differentiëren bij taal en lezen WWW.CPS.NL Contactgegevens Aafke Bouwman A.bouwman@cps.nl 0655824098 Doelen Deelnemers hebben meer inzicht en overzicht

Nadere informatie

De rekenlessen van het ICT College (mbo-3) Een praktijkonderzoek van Laura Martens

De rekenlessen van het ICT College (mbo-3) Een praktijkonderzoek van Laura Martens De rekenlessen van het ICT College (mbo-3) Een praktijkonderzoek van Laura Martens Onderwerpen Voorstellen Waar speelt het zich af? Startsituatie 2011-2012 Praktijkprobleem en onderzoeksvraag Theorie:

Nadere informatie

Aanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3

Aanvankelijk technisch lezen. Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Aanvankelijk technisch lezen Effectief aanvankelijk lezen in groep 3 Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.

Nadere informatie

Effectieve instructie

Effectieve instructie Effectieve instructie Bij het aanbieden van (nieuwe) leerstof is het geven van instructie een belangrijk aspect van het onderwijsgedrag. Bestaan er 'effectieve' en 'minder effectieve' manieren van instructie

Nadere informatie

Automatisering, oorzaken en gevolgen

Automatisering, oorzaken en gevolgen Automatisering, Taalhandeling: Verklaren Verklaren ervaarles Schrijftaak: Beschrijven van van automatisering instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen de VOGELSstrategie oefenlesles voor het

Nadere informatie

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms

Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO. Betsy Ooms Leesonderwijs en dyslexie in het PO, het SBO en het VO Betsy Ooms Opzet Doel leesonderwijs (en spellingonderwijs) Doorgaande lijn Kenmerken goed leesonderwijs Extra aandacht voor monitoring, als belangrijk

Nadere informatie

INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS

INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS INFORMATIEAVOND BEGRIJPEND LEZEN LIDY AHLERS CS Vincent van Gogh 23 november 2015 Inhoud informatieavond BL 2 19.30 20.00 uur: Centrale opening Nieuwste wetenschappelijke inzichten 20.00 20.15 uur: Pauze

Nadere informatie

Start met voorlezen van het verhaal. De kinderen kunnen lekker luisteren en griezelen, of lachen.

Start met voorlezen van het verhaal. De kinderen kunnen lekker luisteren en griezelen, of lachen. Lesplan theaterlezen Wil je aan de slag met theaterlezen? Dit lesplan laat zien hoe je dat kunt doen. Je geeft vier lessen van elk ongeveer een half uur. Elke les heeft een ander aandachtspunt. Zo help

Nadere informatie

Leerlingen helpen effectief medeleerlingen

Leerlingen helpen effectief medeleerlingen Leerlingen helpen effectief medeleerlingen Kees Vernooy en Tessa Egbertsen Kees is lector hogeschool Edith Stein, Tessa is studente Onderwijskunde Universiteit van Utrecht en leerkracht van een cluster

Nadere informatie

Tijdschrift en doelgroep

Tijdschrift en doelgroep Tijdschrift en doelgroep Jeugd in School en Wereld (JSW) is een onafhankelijk vakblad dat zich richt zich op leerkrachten in het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs en pabostudenten. Doel van het

Nadere informatie

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016

De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 De Leren Zichtbaar Maken Impact cyclus, (Ervaringen met de aanpak van John Hattie) Lunteren, 2016 Petra Meirink-Chatah, RKBS Beekbrug Pieter de Kool, Onderwijsadvies p.dekool@onderwijsadvies.nl Take away

Nadere informatie

Het Fundament voor goed rekenonderwijs

Het Fundament voor goed rekenonderwijs Het Fundament voor goed rekenonderwijs september 2011 Ina Cijvat Door vroegtijdige interventies kunnen alle kinderen getalbegrip ontwikkelen. Preventie van rekenproblemen Leerlijnen / tussendoelen kennen

Nadere informatie

Feedback op Toetsen. Renske de Kleijn. Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU. 5 april 2016

Feedback op Toetsen. Renske de Kleijn. Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU. 5 april 2016 Feedback op Toetsen Renske de Kleijn Onderwijskundig onderzoeker en adviseur Centrum voor Onderwijs en Leren - UU 5 april 2016 Overzicht 1. Kies een toets 2. De kracht van feedback 3. Verklaringen voor

Nadere informatie

Wat weet ik al over het onderwerp? (Kennis ophalen)

Wat weet ik al over het onderwerp? (Kennis ophalen) HANDLEIDING BLOK 1, WEEK 3, LES 1 GROEP 4 achtergrondinformatie Leesstrategie Wat weet ik al over het onderwerp? (Kennis ophalen) Lesdoelen De kinderen kunnen: bedenken wat ze al weten over het onderwerp.

Nadere informatie

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs

Woordenschatonderwijs. Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs Schooljaar 2011-2012 Woordenschatonderwijs Ideeën, modellen en (werk)vormen die de leerkrachten kunnen inzetten in de klas om het woordenschatonderwijs te verbeteren opbrengsten Schooljaar 2012-2013 Woordleerstrategieën

Nadere informatie

LEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016. Nicole Verkerk

LEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016. Nicole Verkerk LEZEN EN DYSLEXIE 19-5-2016 Nicole Verkerk Dyslexie en lezen. 1 is geen lekkere combinatie: Weinig dyslecten lezen voor hun plezier Lezen kost veel moeite: leestempo laag, vaak stukken overlezen, snel

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Handboek Lezen: Effectief leesonderwijs in de doorgaande lijn WWW.CPS.NL Contactgegevens Aafke Bouwman A.bouwman@cps.nl 0655824098 Doelen Deelnemers nemen

Nadere informatie

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen

D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt

Nadere informatie

Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2

Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t. Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Leerjaar 1 en 2 vmbo-g/t Doelen Leerdoelen technisch lezen eind leerjaar 2 Alle leerlingen beheersen AVI-plus Leerlingen lezen vlot woorden, zinnen en teksten vanaf niveau 1F Leerlingen richten zich op

Nadere informatie

TAALBELEID DALTONSCHOOL SINT JOZEF LEMMER

TAALBELEID DALTONSCHOOL SINT JOZEF LEMMER TAALBELEID DALTONSCHOOL SINT JOZEF LEMMER Bij de oriëntatie op en de keuze van een nieuwe methode aanvankelijk lezen, hebben we gesteld ons taalonderwijs in de volle breedte onder de loep te nemen. Het

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april 2012 Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS l.vandeelen@cps.nl M:06-55898565 Inhoud van deze bijeenkomst Bewust en Belang: Theoretische achtergrond

Nadere informatie

Handleiding Les 1. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak. Voorbereiding. week november 2013 Handleiding niveau A, les 1 en 2

Handleiding Les 1. Nieuwsbegriponderwerp. Schrijftaak. Voorbereiding. week november 2013 Handleiding niveau A, les 1 en 2 Handleiding Les 1 ze schrijfles is de tweede waarin leerlingen oefenen in het genre instrueren. Het is een instructieles: leerlingen maken kennis met de instructiestrategie KLUNS. U doet voor hoe je een

Nadere informatie

Omgaan met geld, oorzaken en gevolgen

Omgaan met geld, oorzaken en gevolgen Omgaan met geld, Taalhandeling: Verklaren Verklaren ervaarles Schrijftaak: Flyer maken over omgaan met geld, instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen passen de VOGELSstrategie oefenlesles voor het schrijven

Nadere informatie

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15

Nadere informatie

Effectief spellingonderwijs

Effectief spellingonderwijs Effectief spellingonderwijs Foutloos kunnen spellen is een belangrijke vaardigheid om je goed en correct te kunnen uitdrukken op papier en in de digitale wereld. Maar hoe maakt u van alle leerlingen goede

Nadere informatie