Positive Behavior Support in de gymzaal en op het sportveld. Joke Kamstra MA K4 in Onderwijs PBS Kenniscentrum Windesheim 4 april 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Positive Behavior Support in de gymzaal en op het sportveld. Joke Kamstra MA K4 in Onderwijs PBS Kenniscentrum Windesheim 4 april 2014"

Transcriptie

1 Positive Behavior Support in de gymzaal en op het sportveld Joke Kamstra MA K4 in Onderwijs PBS Kenniscentrum Windesheim 4 april 2014

2 Workshop 1. Gedrag in de gymzaal en op het sportveld 2. SWPBS: 3. SWPBS: toepassingsmogelijkheden in de gymzaal en op het sportveld

3 Gedrag in de gymzaal en op het sportveld

4 Kinderen weten heel goed hoe ze zich moeten gedragen Gedrag moet worden aangeleerd net als taal en rekenen

5 De gymles & de sportclub: meer dan lichamelijke oefening

6

7 Wat maakt dit vak de moeite waard Voor jou?

8 Schoolbreed systeem om succes op leeren gedragsgebied bij leerlingen te bevorderen Leertaken Intensieve individuele interventies Afgestemd op individuele situatie Vanuit oplossingsgerichte diagnostiek Gezamenlijke inzet door betrokkenen Doelgroep interventies Voor risicoleerlingen Hoge efficiency in school Snel leereffect 1-5% 1-5% 5-10% 5-10% Gedragstaken Intensieve individuele interventies Doelgroep interventies Effectieve interventies Voor alle leerlingen Vanuit data in LVS Preventief van aard: Pro-actief, anticiperend 80-90% 80-90% Effectieve interventies Voor alle betrokkenen in school In alle situaties Vanuit verzamelde data Preventief van aard: Pro-actief, anticiperend Zie ook:

9 De gymles voor de bankzitter

10 aarderingskader voortgezet onderwijs 2013: Opbrengstenkaart : 2.1 De sociale opbrengsten zijn van een voldoende niveau. 3.7 De school heeft een specifiek aanbod om de sociale en maatschappelijke competenties van leerlingen te ontwikkelen passend bij de wettelijke voorschriften. Bron: aders

11 Kenniscentrum SWPBS, juni 2010 versie 0.1

12 Heldere gedragsverwachtingen. Op het schoolterrein mag niet met sneeuwballen en/of eikels gegooid worden. Het is niet toegestaan om vuurwerk bij je te hebben of onderweg naar of van school af te steken. Het is niet toegestaan iemand te fotograferen of te filmen zonder haar/zijn toestemming. In de lokalen worden geen jassen of hoofddeksels gedragen. Het is niet toegestaan op school met medeleerlingen te handelen of te ruilen.

13 Doel SWPBS Een veilige omgeving scheppen die: leerling- en leerkrachtvriendelijk is bevordert dat leerlingen zich sociaal gedragen en zo goed mogelijk presteren, in samenwerking met ouders en de zorg

14 5 pijlers 1. Schoolbrede aanpak gebaseerd op gedeelde waarden 2. Gericht op preventie 3. Vanuit een positieve benadering 4. Planmatige aanpak op basis van data 5. Ketenaanpak

15 Schoolbreed: Waarden Veilig Vertrouwen Verantwoordelijkheid Respect

16

17 Waarden/ werkwoorden

18 Waarden op het sportveld Het clublied: De vlag: Hoe zijn ze vastgesteld? Worden ze besproken? Met wie? Wanneer? In hoeverre zichtbaar?

19 Onze school: In de gymzaal: In de gymzaal: In de klas: In de klas: Op de gang: Op de gang: 1. Onze school = intentie Een school waar alle leerlingen veel leren, veel plezier hebben. Samen zijn we verantwoordelijk voor een veilige school. Iedereen gaat respectvol om met de ander. Reken daar maar op! veilig respectvol Verantwoor delijk

20 Gedragsverwachtingen bij de ingang, de gangen en de trappen START VAN DE DAG Waarde Gedragsverwachting aan leerlingen Medewerkersgedrag Veiligheid Houd doorgangen vrij en loop rustig Wees op tijd op de afgesproken plek en doe mee Betrokkenheid Wees vriendelijk Wees vriendelijk Verantwoordelijkheid Kom op tijd Spreek elkaar aan op de gemaakte afspraken (4:1)

21 Gedragsverwachtingen gymles en/ of sportveld Waarde Start van de les Tijdens de les Veiligheid Vertrouwen Verantwoordelijkheid

22 Waaraan moeten goede gedragsregels voldoen? Ze zijn positief geformuleerd Ze zijn algemeen bekend gemaakt, concreet gemaakt en gevisualiseerd. Ze worden onderwezen Ze worden positief bekrachtigd (4:1) preventie

23 rioriteit voor preventie Anders organiseren: De inrichting van het lokaal Volgorde van activiteiten Samenstelling van groepen Visualiseren van lesritme Resultaat: gevraagd gedrag wordt opgeroepen

24 Handig organiseren

25 Handig organiseren in de gymzaal

26 Preventie

27 Visualiseren Veilig op de gang: rechts op de trap

28 Visualiseren: Veilig in de gymzaal

29 Goed gedrag leren Goed gedrag moet worden aangeleerd. Daarbij gebruik je in principe bekende strategieën: voordoen nadoen herhalen bekrachtiging - reflectie De lessen in goed gedrag zijn specifiek en afgestemd op de waarden en gedragsverwachtingen die geformuleerd zijn

30 anleren en oefenen in de gymzaal

31 Goed gedrag waarderen Sociale bekrachtigers en materiële bekrachtigers Positief bekrachtigen is niet hetzelfde als positief benaderen! Het gaat over specifiek gedrag Zo snel mogelijk en systematisch bekrachtigen en in verhouding 4:1 Kracht neemt af bij te frequent gebruik: varieer! Werking is contextafhankelijk Soms werkt het niet: de ontvanger zoekt een negatief doel achter de bekrachtiging

32 SWPBS

33 ekrachtigen in de gymzaal

34 ekrachtigen op het voetbalveld Invoering van de groene kaart?!

35 oorspelbaar corrigeren in de gymzaal

36

37 Data gestuurd beslissingen nemen Rechts op de trap trap trap aantal incidenten tijdstip uur uur uur uur aantal incidenten tijdstip uur uur uur uur Beginmeting Middenmeting

38 etingen in de gymzaal in de gymzaal

39 In de groep: wat pas ik toe?

40 Uitwisseling

41 Afsluiting Wat spreekt je aan? Wat roept nog vragen op?

Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school!

Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school! Met SWPBS schoolbreed in een positieve beweging naar een sociaal veilige school! Den Haag, 27 oktober 2015 J. Kamstra MA expertise centrum PBS Hogeschool Windesheim Puzzel Met SWPBS schoolbreed in een

Nadere informatie

Handelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016

Handelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016 Handelingsgericht (passend) begeleiden 10 november 2016 Thema uur Handelingsgericht begeleiden 1. Startoefening 2. Perspectief: ik wij het context 3. Passend begeleiden: verleden heden toekomst 4. Handelingsgericht?

Nadere informatie

P ositive Behavior Support. Monique Nelen, Windesheim Expertisecentrum PBS 6 november 2013

P ositive Behavior Support. Monique Nelen, Windesheim Expertisecentrum PBS 6 november 2013 P ositive Behavior Support Monique Nelen, Windesheim Expertisecentrum PBS 6 november 2013 Onderzoek wijst uit dat: leraren van mening zijn dat 26% van de leerlingen uit hun klas als problematisch kan worden

Nadere informatie

STARTEN MET PBS, HOE DOE JE DAT ALS SCHOOL? PBS en de Timotheüsschool Oldebroek

STARTEN MET PBS, HOE DOE JE DAT ALS SCHOOL? PBS en de Timotheüsschool Oldebroek STARTEN MET PBS, HOE DOE JE DAT ALS SCHOOL? PBS en de Timotheüsschool Oldebroek Even voorstellen De Timotheüsschool Harm Jan Jaarsma, leerkracht groep 8, stuurgroep PBS Charissa Roozeboom, docent Windesheim,

Nadere informatie

Passend Omgaan met Gedrag SWPBS in Nederland

Passend Omgaan met Gedrag SWPBS in Nederland Passend Omgaan met Gedrag SWPBS in Nederland De ontwikkelingen in Nederland en Europa Anita Blonk en Sui Lin Goei Opleidingscentra Speciale Onderwijszorg SWPBS in Nederland: 3, 2, 1, start! SWPBS in Nederland

Nadere informatie

PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat

PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat Opleidingen PBS PBS: Preventief werken aan een positief schoolklimaat Probleemgedrag in het onderwijs, het komt bijna overal voor. Veel personeelsleden op scholen voelen zich hierdoor machteloos. Ook kan

Nadere informatie

De kern van SWPBS in 6 pijlers: Schoolwide PBS is een: School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) De kern van SWPBS in 6 pijlers: Doel van SWPBS

De kern van SWPBS in 6 pijlers: Schoolwide PBS is een: School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) De kern van SWPBS in 6 pijlers: Doel van SWPBS School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) Sandra Koot en Monique Baard www.educote.nl 06-14980658 Schoolwide PBS is een: Schoolbrede, preventieve aanpak van gedrag, gericht op alle leerlingen Gericht

Nadere informatie

SWPBS, een schoolveranderingstraject. Inleiding

SWPBS, een schoolveranderingstraject. Inleiding SWPBS, een schoolveranderingstraject Inleiding Een van de uitdagingen waar het onderwijs tegenwoordig voor staat is het omgaan met moeilijk interpreteerbaar gedrag van leerlingen in de school. Zeker als

Nadere informatie

Positive Behavior Support (PBS)

Positive Behavior Support (PBS) Positive Behavior Support (PBS) Anita Snoek & Annette Giling 13 januari 2014 Wat is PBS? Schoolbrede preventieve aanpak van gedrag, gericht op ALLE leerlingen. Aanleren en bekrachtigen van positief gedrag

Nadere informatie

Ouderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support

Ouderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Ouderavond de Triangel Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Welkom Wat kunt u verwachten? Inleiding op School Wide Positive Behavior

Nadere informatie

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Nadere informatie

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,

Nadere informatie

School Wide Positive Behavior Support

School Wide Positive Behavior Support Amsterdam Zuidoost 31-10-2012 Workshopleider: Drs. B. (Berber) Klein Onderwijscentrum VU Faculteit Psychologie & Pedagogiek In samenwerking met Kenniscentrum SWPBS School Wide Positive Behavior Support

Nadere informatie

Taakspel binnen PBS. Yvette Laman Barbara Janssens 15 november

Taakspel binnen PBS. Yvette Laman Barbara Janssens 15 november Taakspel binnen PBS Yvette Laman Barbara Janssens 15 november Voor de volgorde van onze presentatie.. wie werkt er met PBS? wie werkt er met Taakspel? wie is met name geïnteresseerd in de inhoud van Taakspel?

Nadere informatie

PBS Positive Behavior Support

PBS Positive Behavior Support PBS Positive Behavior Support 4 juni 2010 Drs. Emilie van Leeuwen methodiekontwikkelaar/ trainer bij PI Research Drs. Inge Reijnders Onderwijskundige GZ psycholoog Opvoeden is van iedereen! Hoe ziet dat

Nadere informatie

Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support

Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support School: Datum: Functie Administratief Onderwijsassistent Onderwijsondersteunend personeel Directie Leraar Ouders Intern Begeleider/ Zorgcoördinator

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS 25 november 2015 14.45 17.00 uur Madeleine Vreeburg Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 7 oktober

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS 26 november 2014 13.30 16.00 uur Berber Klein Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas

Nadere informatie

Gedragsprotocol RKBS De Flamingo

Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Inhoud: 1. Algemene inleiding gedragsprotocol. 2. Visie van de school 3. Doel van het protocol 4. Afspraken en regels 5. Aanpak van ongewenst gedrag 6. Wettelijke regelingen

Nadere informatie

KEC Onderwijs. School Wide Positive Behavior Support. Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag

KEC Onderwijs. School Wide Positive Behavior Support. Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag School Wide Positive Behavior Support Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag 1 Op elke school speelt wel wat: leerlingen die onrustig zijn in de klas, geklier op de trap, ruzies op het schoolplein.

Nadere informatie

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

SWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g SWPBS: meer dan behaviorisme? Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/

Nadere informatie

PBS. Door: René Krechting (adjunct-directeur)

PBS. Door: René Krechting (adjunct-directeur) PBS Door: René Krechting (adjunct-directeur) Het schooljaar 2012-2013 is begonnen en de eerste periode zit er inmiddels alweer bijna op. Elke klas is direct in het begin van het schooljaar op introductiekamp

Nadere informatie

Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem. Beleidsondersteuner Sint-Godelievecollege, Gistel- Eernegem

Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem. Beleidsondersteuner Sint-Godelievecollege, Gistel- Eernegem SWPBS: EEN POSITIEVE KIJK OP HET GEDRAG VAN LEERLINGEN Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem Even voorstellen Beleidsondersteuner Sint-Godelievecollege, Gistel- Eernegem www.sigo.be

Nadere informatie

UTRECHT, 13/11/2015. Monique Baard. Noëlle Pameijer

UTRECHT, 13/11/2015. Monique Baard. Noëlle Pameijer SWPBS HGW UTRECHT, 13/11/2015 Monique Baard Noëlle Pameijer Overeenkomsten SWPBS & HGW Startopdracht: Waar zien jullie overeenkomsten? Hoe kunnen zij elkaar versterken? Het SWPBS kader: vijf pijlers 1.

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 4: Oplossingsgerichte gesprekken voeren, Aandachtsemmers vullen in jouw klas 17 juni 2015 13.30 16.00 uur Madeleine Vreeburg Miranda Noom Leerlijn Omgaan met

Nadere informatie

Thecla Radersma,,PBS-coach. 14 november 2014 PBS-Coach SWPBS Conferentie 2014

Thecla Radersma,,PBS-coach. 14 november 2014 PBS-Coach SWPBS Conferentie 2014 Planmatig samenwerken met ouders Thecla Radersma,,PBS-coach 14 november 2014 PBS-Coach Welkom! Programma Workshop Samenwerken met ouders: Waarom belangrijk??? Basisniveau: voor alle leerlingen Als er meer

Nadere informatie

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers PBS Schoolwide Positive Behavior Support Sigrid Bokkers sigridbokkers@bco-onderwijsadvies.nl WELKOM Welke invloed hebben we als volwassenen op het gedrag van kinderen? Hoe reageren we op de kinderen bij

Nadere informatie

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Pijnpunten PBS. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Pijnpunten PBS Programma Welkom en voorstellen Pijnpunten SWPBS - Pijnpunten kort toelichten - World café: pijnpunten verkennen - Plenair inventariseren Wettelijk kader SWPBS Pedagogische kwaliteit van

Nadere informatie

Positive Behaviour Support. Gezamenlijke gedragsaanpak OBS De Spiegel

Positive Behaviour Support. Gezamenlijke gedragsaanpak OBS De Spiegel Positive Behaviour Gezamenlijke gedragsaanpak OBS De Spiegel 2 Inleiding In januari 2014 zijn we op OBS De Spiegel gestart met het gedragsprogramma Positive Behaviour. De aanleiding om met een programma

Nadere informatie

PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding

PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding 1 Inleiding Het Aventurijncollege is bezig met het implementeren van PBS (Schoolwide Positive Behaviour Support) in

Nadere informatie

Anti-pestprotocol. Basisschool Bleijerheide

Anti-pestprotocol. Basisschool Bleijerheide Anti-pestprotocol Basisschool Bleijerheide Inhoudsopgave anti-pestprotocol Bladzijde 1. Inleiding 3 2. Definitie van pesten 4 3. Uitgangspunten van de school 5 4. Wat doen we ter preventie en hoe gaan

Nadere informatie

Verwijderingsprotocol. Basisschool: PCBS de Driemaster

Verwijderingsprotocol. Basisschool: PCBS de Driemaster Verwijderingsprotocol Basisschool: PCBS de Driemaster Inhoudsopgave: Gedragsverwachting Gewenst gedrag PBS: Positive Behavior Supprt Verwijderingsprotocol in stappen Oeps-formulier groep 1-2 Oeps-formulier

Nadere informatie

Verwachtingen. Gezamenlijke gedragsverwachtingen. Ik ga aan het einde van deze workshop tevreden weg als ik. 10-11-2014.

Verwachtingen. Gezamenlijke gedragsverwachtingen. Ik ga aan het einde van deze workshop tevreden weg als ik. 10-11-2014. SWPBS-congres 14 november 2014 De docent als schakel. Hoe de feedback van docenten bijdraagt aan de effectiviteit Tools4School Henrike van Diest Judy Broer Milou Golbach Henrike van Diest Projectleider

Nadere informatie

Tekst: Monique Baard. Drie elementen zijn essentieel binnen SWPBS: preventie, ondersteuning in drie lagen en datagestuurd werken 2. Oregon, 2008.

Tekst: Monique Baard. Drie elementen zijn essentieel binnen SWPBS: preventie, ondersteuning in drie lagen en datagestuurd werken 2. Oregon, 2008. Er wordt de laatste jaren hard gewerkt aan het verbeteren van de leeropbrengsten van leerlingen en de didactische vaardigheden van leraren. Effectief onderwijs staat hoog op de agenda van de Inspectie

Nadere informatie

De pedagogische kwaliteit van SWPBS. Monique Nelen, PBS coach

De pedagogische kwaliteit van SWPBS. Monique Nelen, PBS coach De pedagogische kwaliteit van SWPBS. Monique Nelen, PBS coach Programma Even voorstellen SWPBS als methodiek Het pedagogische doel van onderwijs Pedagogische Kwaliteit SWPBS met pedagogische kwaliteit

Nadere informatie

Basis. Inhoud Onderwerpen die in de basiscursus aan bod komen zijn:

Basis. Inhoud Onderwerpen die in de basiscursus aan bod komen zijn: Basis Omschrijving De basiscursus biedt in korte tijd gedegen achtergrondkennis over de uitgangspunten van SWPBS en informatie over wat de implementatie van SWPBS voor de praktijk kan betekenen. De cursus

Nadere informatie

PBS: Samenwerking met de zorg

PBS: Samenwerking met de zorg PBS: Samenwerking met de zorg Interventies op geel/rood niveau Een voorbeeld: Tools4School Welkom bij: Judy Broer (K&J psycholoog, PBS-coach, trainer Tools4School); en Janne van Gelein Vitringa (gedragsdeskundige,

Nadere informatie

Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS

Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS ARTIKEL School Wide Positive Behavior Support, deel 1 1 Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS Ella van Bergen, Anita Blonk, Monique Nelen Nagenoeg alle scholen hebben regels opgesteld die een

Nadere informatie

Het Pedagogisch Klimaat en SWPBS

Het Pedagogisch Klimaat en SWPBS Het Pedagogisch Klimaat en SWPBS We vinden het heel belangrijk dat er een goede sfeer heerst tussen de kinderen onderling, tussen de leerkrachten en de kinderen en tussen de leerkrachten onderling. Een

Nadere informatie

PBS conferentie Eindhoven Inge Reijnders 14/11/2014 inge.reijnders@yorneo.nl

PBS conferentie Eindhoven Inge Reijnders 14/11/2014 inge.reijnders@yorneo.nl School Wide Positive Behavior Support Yorneo In de school samenwerken met de zorg als alleen groene interventies niet voldoen PBS conferentie Eindhoven Inge Reijnders 14/11/2014 inge.reijnders@yorneo.nl

Nadere informatie

Doorgaande lijnen in Voorschoolse voorzieningen PO De Lindenboom

Doorgaande lijnen in Voorschoolse voorzieningen PO De Lindenboom Doorgaande lijnen in Voorschoolse voorzieningen PO De Lindenboom Inleiding OBS de Lindenboom en Peuterspelen De Lindenboom werken samen met als doel de ontwikkeling naar Integrale Kindcentra. Door samenwerking

Nadere informatie

Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie.

Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie. Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie. Het PBS team 1. Het PBS-team heeft de ondersteuning van de directie De directie

Nadere informatie

Training van het PBS-team. Hand-outs

Training van het PBS-team. Hand-outs Training van het PBS-team Hand-outs Inhoudsopgave Rolverdeling PBS-team 2 Hand-out matrix 3 Hand-out Voorbeeldles Goed gedrag in de gang 4 Hand-out lesformulier 5 Gedragsincidenten registratie formulier

Nadere informatie

KBS De Loofhut. Nieuwsbrief Schooljaar Maart 2019

KBS De Loofhut. Nieuwsbrief Schooljaar Maart 2019 KBS De Loofhut Nieuwsbrief Schooljaar 2018-2019 Maart 2019 Beste ouder(s), verzorger(s), Afgelopen vrijdag hebben we weer een studiedag gehad waarin PBS centraal heeft gestaan. Even wat PBS afspraken op

Nadere informatie

Voor een veilige school. Handleiding en lessen. Goed Gedrag. Goed Gedrag. Bij deze handleiding hoort de usb-kaart. Goed Gedrag

Voor een veilige school. Handleiding en lessen. Goed Gedrag. Goed Gedrag. Bij deze handleiding hoort de usb-kaart. Goed Gedrag Voor een veilige school Goed Gedrag Handleiding en lessen Goed Gedrag Bij deze handleiding hoort de usb-kaart Goed Gedrag Inhoudsopgave Woord vooraf... 2 De twintig kijkplaten... 4 De twintig posters...

Nadere informatie

Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag

Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag Gedragsondersteuningsplannen gebaseerd op de functie van het gedrag Chantal van den Brink-Vlijm c.vandenbrink@nsg-groenewoud.nl José Wichers-Bots j.wichers@fontys.nl Programma Casus Moeilijke onderwijssituatie

Nadere informatie

Workshop SWPBS en Pestpreventie. Angeline van der Kamp MA

Workshop SWPBS en Pestpreventie. Angeline van der Kamp MA Workshop SWPBS en Pestpreventie Angeline van der Kamp MA SWPBS Conferentie Vrijdag 14 november 2014 De Staatsecretaris van OCW: Pestpreventie op school MOET!. en hoe gaan we dat doen met SWPBS? Workshopleider

Nadere informatie

PBS op het schoolplein. Schooljaar 2013-2014

PBS op het schoolplein. Schooljaar 2013-2014 PLEINPLAN PBS op het schoolplein Schooljaar 2013-2014 Als een kind niet kan leren op de manier zoals wij het onderwijzen, moeten we ze misschien onderwijzen op de manier zoals zíj leren.. 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Inleiding 14. 3 De praktijk 26 Inleiding 26 Het werken met film/beeld in relatie tot PBS 28 Werkvormen aan de hand van de pijlers 29

Inleiding 14. 3 De praktijk 26 Inleiding 26 Het werken met film/beeld in relatie tot PBS 28 Werkvormen aan de hand van de pijlers 29 Inhoud Deel 1 De waarden als fundament; leerlingen betrekken bij de waarden en gedragsverwachtingen 13 Schoolwide Positive Behavior Support in een Nederlands Rebound jasje Een verkenning van de start van

Nadere informatie

De Scholenpoli. Hoe werken wij samen met de zorg bij gele en rode interventies. SWPBS congres 16 november 2012

De Scholenpoli. Hoe werken wij samen met de zorg bij gele en rode interventies. SWPBS congres 16 november 2012 De Scholenpoli Hoe werken wij samen met de zorg bij gele en rode interventies SWPBS congres 16 november 2012 Verwachtingen & Parkeerflap Programma Wanneer zet je gele en rode interventies in? Wat is de

Nadere informatie

SWPBS in Drenthe: ervaringen op 35 scholen!

SWPBS in Drenthe: ervaringen op 35 scholen! SWPBS in Drenthe: ervaringen op 35 scholen! Workshop SWPBS-conferentie 15 november 2013 Inge Reijnders - Yorneo Marleen van Aggelen - PIONN Programma Positief Opgroeien Drenthe Resultaten evaluatie 5

Nadere informatie

Inhoud van de Tierelier Info. Een nieuw jaar een nieuwe Tierelier. Communiceren Tierelier via ouderportaal. Brievenbus. Schoolmaatschappelijk werk

Inhoud van de Tierelier Info. Een nieuw jaar een nieuwe Tierelier. Communiceren Tierelier via ouderportaal. Brievenbus. Schoolmaatschappelijk werk Inhoud van de Tierelier Info Pag. 2 Een nieuw jaar een nieuwe Tierelier Communiceren Tierelier via ouderportaal Brievenbus Pag. 3 Schoolmaatschappelijk werk Schoolontwikkeling Pag. 4 Pag. 6 Pag. 7 School

Nadere informatie

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers PBS Schoolwide Positive Behavior Support Sigrid Bokkers sigridbokkers@bco-onderwijsadvies.nl WELKOM OPDRACHT Wat is er positief veranderd op school (door PBS)? Wat doen de kinderen en leerkrachten nu meer

Nadere informatie

Hand-outs ouderavond jaar 2

Hand-outs ouderavond jaar 2 Hand-outs ouderavond jaar 2 Inhoudsopgave Werkblad: Uitdagingen in gedrag 2 Overzicht voorwaarden voor gedragsverwachtingen 3 Matrix voor Thuis (leeg) 4 Matrix voor Thuis (ingevuld) 5 Les in goed gedrag

Nadere informatie

Doe mee, doe RVV! Hallo, Ik ben Ravi, de mascotte van t Ravelijn. Doe jij ook mee? Doe jij ook RVV?

Doe mee, doe RVV! Hallo, Ik ben Ravi, de mascotte van t Ravelijn. Doe jij ook mee? Doe jij ook RVV? Doe mee, doe RVV! Hallo, Ik ben Ravi, de mascotte van t Ravelijn. Doe jij ook mee? Doe jij ook RVV? Welkom op t Ravelijn! t Ravelijn is een speciaal onderwijs school in Steenwijk. Op t Ravelijn zorgen

Nadere informatie

Op het tweede gezicht...wat gaat hier allemaal goed?

Op het tweede gezicht...wat gaat hier allemaal goed? Op het tweede gezicht...wat gaat hier allemaal goed? BAG/SWPBS Workshopronde 3 De Drukke Klas in Positieve Beweging Angeline van der Kamp MA Fontys OSO A.vanderKamp@fontys.nl Insoo Kim Berg en Solution

Nadere informatie

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Ons uitgangspunt is het welbevinden en positief gedrag van leerlingen te bevorderen. Wij gaan uit van: Goed gedrag kun je leren Om dit te bereiken werken

Nadere informatie

Pas op voor gevaar en doe voorzichtig met elkaar.

Pas op voor gevaar en doe voorzichtig met elkaar. Pas op voor gevaar en doe voorzichtig met elkaar. We zullen goed voor onze spullen zorgen, dan zijn ze weer te gebruiken voor morgen. Voor groot en klein zullen we aardig zijn. 1. Afspraken in en om de

Nadere informatie

Beneden in het Atrium Op het plein van de Unit In de kantine! Dit zijn de plekken waar je mag eten/drinken en je mobiele telefoon mag gebruiken.

Beneden in het Atrium Op het plein van de Unit In de kantine! Dit zijn de plekken waar je mag eten/drinken en je mobiele telefoon mag gebruiken. HUISREGELS In het kort: GOED VOORBEELD: DOET GOED VOLGEN! A: Tijdens de les gaan we op een plezierige manier met elkaar om. Je komt op tijd in de les. Je hebt al je spullen bij je. Je spreekt Nederlands.

Nadere informatie

Data verzamelen, data verwerken, data interpreteren. Pijlers onder PBIS:

Data verzamelen, data verwerken, data interpreteren. Pijlers onder PBIS: Data verzamelen, data verwerken, Pijlers onder PBIS: data interpreteren 1. Schoolbreed werken vanuit gedeelde waarden 2. Preventie staat centraal: zoveel mogelijk voorkomen van probleemgedrag 3. PBS-scholen

Nadere informatie

De leerkracht als pedagogische professional voor het voetlicht

De leerkracht als pedagogische professional voor het voetlicht ARTIKEL Pedagogische sensiviteit van de leerkracht middels School Wide Positive Behavior Support De leerkracht als pedagogische professional voor het voetlicht Marjan Tamse, Judith van Gool & Anouke Bakx

Nadere informatie

Omgaan met een moeilijke klas. Susan de Bruin

Omgaan met een moeilijke klas. Susan de Bruin Omgaan met een moeilijke klas Susan de Bruin SWV Amsterdam Zuid-Oost 31 oktober Welkom 39 jaar 10 jaar leerkracht SBAO te Alkmaar Susan de Bruin 6 jaar werkzaam bij Gedragpunt Ambulant begeleider & Trainer

Nadere informatie

Ouders en school: een last of een kracht?

Ouders en school: een last of een kracht? Ds. Joh. v. d. Wendeschool, Kampereiland school voor "uitdagend" onderwijs Ouders en school: een last of een kracht? Germa Huls, Bertine Bouw, Adrie van Laar, Arnoud Wuister, Alie van Dijk, Erica de Bruïne

Nadere informatie

Pbs, goed gedrag moet je ook leren. Lunteren, 27 maart 2013

Pbs, goed gedrag moet je ook leren. Lunteren, 27 maart 2013 Voorstellen Pbs, goed gedrag moet je ook leren. Lunteren, 27 maart 2013 Enschede en Oldenzaal: 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (9500 leerlingen) Openbaar, christelijk, islamitisch en algemeen-neutraal

Nadere informatie

Inleiding. 2.2 Onderwijsvisie / schoolconcept Deze informatie is terug te vinden in onze schoolgids (deel B) en op de website van de school.

Inleiding. 2.2 Onderwijsvisie / schoolconcept Deze informatie is terug te vinden in onze schoolgids (deel B) en op de website van de school. Schoolondersteuningsprofiel 2015-2016 Inleiding Alle scholen van Attendiz baseren hun onderwijs op de onderstaande zeven kernwaarden: 1. Is ambitieus en werkt planmatig vanuit een missie en visie aan innovatie

Nadere informatie

ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM

ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM Gedragsverwachtingen In het schooljaar 2011-2012 zijn we op school gestart met de invoering van Positieve Behavior Support, een aanpak om een veilige sfeer op school te creëren

Nadere informatie

Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid.

Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid. Protocol Goed gedrag is onze zorg. Onderdeel: Anti pestbeleid. Een onderwijsprotocol tegen pesten houdt in dat door samenwerking het probleem van het pestgedrag bij kinderen wordt aangepakt. Hiermee willen

Nadere informatie

Beter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Beter ten halve gekeerd.. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Beter ten halve gekeerd.. Het monitoren van SWPBS Programma 1. Welkom en voorstellen 2. Monitoren: wat, waarom, hoe? 3. Oude bekenden 4. New kid in town 5. Onderzoek naar resultaten in Nederland 6. Vragen

Nadere informatie

Checklist SWPBS: certificeringverslag voor scholen

Checklist SWPBS: certificeringverslag voor scholen School: De Harl-ekijn, Cuijk Datum bezoek: 19-03-2015 Niveau: groen, geel, rood Beoordeling: Geslaagd - = niet voldoende = voldoende = goed Schoolbrede niveau van PBS -- opmerkingen Schoolwaarden De gezamenlijke

Nadere informatie

De kracht van direct positief belonen

De kracht van direct positief belonen De kracht van direct positief belonen Drs. Bernadette Sanders Rosbergen, 28-01-2018 Alles wat aandacht krijgt groeit Het verschil tussen operant en reflexmatig gedrag ligt hierin dat het één willekeurig

Nadere informatie

Gedragsprotocol. F. Wiedijk Jzn. Straat JS Grootschermer

Gedragsprotocol. F. Wiedijk Jzn. Straat JS Grootschermer Gedragsprotocol OBS W.J. Driessen info.wjdriessen@isobscholen.nl F. Wiedijk Jzn. Straat 1 www.driessenschool.nl 1843 JS Grootschermer 0299-671378 1 Het pedagogisch klimaat op de W.J. Driessenschool. Inleiding

Nadere informatie

Minder zorgleerlingen door leerlingen met ASS? De Bijsluiter en de SchoolBijsluiter

Minder zorgleerlingen door leerlingen met ASS? De Bijsluiter en de SchoolBijsluiter Minder zorgleerlingen door leerlingen met ASS? De Bijsluiter en de SchoolBijsluiter Drs. Leo van t Spijker De Goudse Waarden, Gouda Mariska Jansen MSc CSO De Zonnehoek, Radboud Universiteit 5 e Nationale

Nadere informatie

Typisch PBS! W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g

Typisch PBS! W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g Typisch PBS! Programma 1. Welkom en Voorstellen 2. Introductie 3. Delphi onderzoek 4. Data walk 5. Vragen en afronding Lectoraat onderwijsbehoeften in inclusieve omgevingen (dr. S. L. Goei) Hoe richt de

Nadere informatie

Een positieve klas. Alles wat aandacht krijgt, groeit. Gewenst gedrag krijg je door op gewenst gedrag te focussen.

Een positieve klas. Alles wat aandacht krijgt, groeit. Gewenst gedrag krijg je door op gewenst gedrag te focussen. Een positieve klas Alles wat aandacht krijgt, groeit. Gewenst gedrag krijg je door op gewenst gedrag te focussen. Wat zou je krijgen als je focust op ongewenst gedrag? Ellen Reehorst 2013 Frantzen, Reehorst

Nadere informatie

Sociale veiligheid. Wat is sociale veiligheid?

Sociale veiligheid. Wat is sociale veiligheid? Sociale veiligheid Leerlingen zitten op school om te leren. Ze zijn pas in staat om te leren en zichzelf te ontwikkelen als ze zich veilig voelen en zichzelf kunnen zijn. Daarvoor is het nodig dat ze zich

Nadere informatie

Datagebaseerd overleggen en beslissen in het PBS-team. Anita Blonk a.blonk@fontys.nl

Datagebaseerd overleggen en beslissen in het PBS-team. Anita Blonk a.blonk@fontys.nl Datagebaseerd overleggen en beslissen in het PBS-team Anita Blonk a.blonk@fontys.nl Data over gedragsvraagstukken Regelmatig voorkomende situaties binnen en buiten de klas Incidenten (veiligheid) Leerling/

Nadere informatie

Workshop Vanuit data naar interventies op het groene niveau Sandra Koot Wendy Nelen

Workshop Vanuit data naar interventies op het groene niveau Sandra Koot Wendy Nelen Workshop Vanuit data naar interventies op het groene niveau 11-11-2016 Sandra Koot Wendy Nelen Programma Introductie TIPS Casus Specifieke probleemstelling formuleren Casus Komen tot een interventie INTRODUCTIE

Nadere informatie

De Startbaan: Optimale ontwikkeling door jou, voor jou en met jou.

De Startbaan: Optimale ontwikkeling door jou, voor jou en met jou. De Startbaan: Optimale ontwikkeling door jou, voor jou en met jou. Onderwijs is en blijft altijd in ontwikkeling. Daarom is het belangrijk dat de visie van een school regelmatig tegen het licht wordt gehouden

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Jaargang 2 September 2013 VOORWOORD. In dit nummer: - Voorwoord 1. - Wist u dat 2 - SWPBS 2. - Intervisie R&W 3. - Op maat trajecten 3

NIEUWSBRIEF. Jaargang 2 September 2013 VOORWOORD. In dit nummer: - Voorwoord 1. - Wist u dat 2 - SWPBS 2. - Intervisie R&W 3. - Op maat trajecten 3 NIEUWSBRIEF Jaargang 2 September 2013 In dit nummer: - Voorwoord 1 - Wist u dat 2 - SWPBS 2 - Intervisie R&W 3 - Op maat trajecten 3 - Nieuw aanbod 3 - Uitgelichte workshops 4 - KECCademy 5 VOORWOORD Voor

Nadere informatie

PROTOCOL OMGAAN MET (ON) GEWENST GEDRAG Basisschool Bergop Ubachsberg

PROTOCOL OMGAAN MET (ON) GEWENST GEDRAG Basisschool Bergop Ubachsberg PROTOCOL OMGAAN MET (ON) GEWENST GEDRAG Basisschool Bergop Ubachsberg Directie José Winckelmolen Oktober 2018 Wij vinden het op onze scholen belangrijk dat we een veilige leeromgeving creëren voor iedereen

Nadere informatie

C.1 Delen en deelnemen

C.1 Delen en deelnemen COLLEGIALE SAMENWERKING C.1 Delen en deelnemen De leraar levert een oplossingsgericht bijdrage aan algemene taken in het team en aan de onderwijskundige en pedagogische ontwikkeling van de school. De leraar

Nadere informatie

Gedrag is een signaal Workshop

Gedrag is een signaal Workshop Gedrag is een signaal Workshop 15-05-2019 { Planning: 13.00 uur Welkom; wanneer is deze workshop voor jou geslaagd? 13.10 uur Mentimeter 13.15 uur Film 13.20 uur Gedragsprobleem of stoornis? 13.25 uur

Nadere informatie

Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut

Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut Scan Professionele leercultuur op scholen Kohnstamm Instituut De scan Professionele leercultuur op scholen is een instrument voor scholen voor voortgezet onderwijs waarmee in kaart wordt gebracht hoe ver

Nadere informatie

Plan van aanpak tegen pesten SWPBS-scholen binnen Consent en VCO

Plan van aanpak tegen pesten SWPBS-scholen binnen Consent en VCO Plan van aanpak tegen pesten SWPBS-scholen binnen Consent en VCO Vanaf 1 augustus 2015 moet elke school verplicht beschikken over een pestprotocol, waarin een structurele en schoolbrede aanpak voor pesten

Nadere informatie

Geachte ouders/ verzorgers, Nieuwsbrief oktober 2015

Geachte ouders/ verzorgers, Nieuwsbrief oktober 2015 CBS De Bron/ Christinaplaats Christinaplaats 1 3223XE Hellevoetsluis Telefoonnummer 0181 313638 E- mail: info@cbsdebron.vcodekring.nl Website: www.cbs-debrug.nl Nieuwsbrief oktober 2015 Geachte ouders/

Nadere informatie

Protocollen, regelingen en afspraken

Protocollen, regelingen en afspraken STICHTING OPENBAAR PRIMAIR EN SPECIAAL ONDERWIJS LEIDEN Protocollen, regelingen en afspraken 4F A protocol tegen pesten jan. 2011 4F PROTOCOL TEGEN PESTEN Pesten is het (systematisch) uitoefenen van psychisch,

Nadere informatie

Plan van aanpak tegen pesten

Plan van aanpak tegen pesten Vanaf 1 augustus 2015 moet elke school verplicht beschikken over een pestprotocol, waarin een structurele en schoolbrede aanpak voor pesten beschreven staat. In dit plan moet in ieder geval opgenomen worden

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 20 mei 2015 13.30 16.00 uur Madeleine Vreeburg Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas 20 mei 2015

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Eemsdeltacollege

ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING. Eemsdeltacollege ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING Eemsdeltacollege Plaats : Delfzijl BRIN nummer : 30PP 00 Onderzoeksnummer : 285610 Datum onderzoek : 13 oktober 2015 Datum vaststelling : 4 januari 2016 Pagina 2 van

Nadere informatie

Visie van het Stanislascollege Rijswijk

Visie van het Stanislascollege Rijswijk ANTI PEST PROTOCOL INHOUDSOPGAVE Visie van het Stanislascollege Rijswijk (de zeven regels) Pesten: definities en voorbeelden Hoe houden wij de school (sociaal) veilig? M5 Aanpak Wat doen we om pesten te

Nadere informatie

Beleidsplan. Inleiding. Yulius Onderwijs, een veilige school. Beleidsplan Veilige School Versie: 1.0 Datum: 18 juli 2018

Beleidsplan. Inleiding. Yulius Onderwijs, een veilige school. Beleidsplan Veilige School Versie: 1.0 Datum: 18 juli 2018 Beleidsplan Beleidsplan Veilige School Versie: 1.0 Datum: 18 juli 2018 Contact Directie Onderwijs T 088-4056401 Directie.onderwijs@yulius.nl Inleiding Yulius Onderwijs, een veilige school Yulius Onderwijs

Nadere informatie

Positive Behavior Support handboek Amstelschool Versie voor ouders en ketenpartners, 2018

Positive Behavior Support handboek Amstelschool Versie voor ouders en ketenpartners, 2018 Positive Behavior Support handboek Amstelschool Versie voor ouders en ketenpartners, 2018 1. Inleiding Op de Amstelschool werken we met PBS, dat staat voor Positive Behavior Support. Het is een bewezen

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 1: HGW, gedrag kennen en zien 7 oktober 2015 14.45 17.00 uur Madeleine Vreeburg Onderwijscentrum VU Amsterdam Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas

Nadere informatie

Pestprotocol 1 Pestprotocol CBS de Wegwijzer maart 2016

Pestprotocol 1 Pestprotocol CBS de Wegwijzer maart 2016 Pestprotocol 1 Wetgeving Sociale Veiligheid: Pestpreventie SWPBS. Vanaf 1 augustus 2015 moet elke school verplicht beschikken over een pestprotocol, waarin een structurele en schoolbrede aanpak voor pesten

Nadere informatie

Meten is weten met de SET NL. Ella van Bergen en Monique Nelen SWPBSconferentie Zwolle 15 november 2013

Meten is weten met de SET NL. Ella van Bergen en Monique Nelen SWPBSconferentie Zwolle 15 november 2013 Meten is weten met de SET NL Ella van Bergen en Monique Nelen SWPBSconferentie Zwolle 15 november 2013 Programma 1. Wat is de SET? 2. Hoe werkt de SET? 3. Voorbeelden uit de praktijk. 4. Afwegingen. 5.

Nadere informatie

Nieuwsbrief VSO Almelo

Nieuwsbrief VSO Almelo Nieuwsbrief VSO Almelo Een school van Attendiz Nieuwsbrief afdeling VSO Almelo Beste ouders en verzorgers, Om de ongeveer 8 weken voorzien we u van een nieuwsbrief. Hierbij ontvangt u de eerste nieuwsbrief

Nadere informatie

SBO De Boei. Christelijke school. voor speciaal basisonderwijs. Positive. Behavior. Support

SBO De Boei. Christelijke school. voor speciaal basisonderwijs. Positive. Behavior. Support SBO De Boei Christelijke school voor speciaal basisonderwijs Positive Behavior Support Vijf pijlers van Positive Behavior Support 1. Schoolbreed dezelfde regels en aanpak 2. Positieve insteek: versterken

Nadere informatie

SPRINT NIEUWSBRIEF MAART 2015

SPRINT NIEUWSBRIEF MAART 2015 SPRINT NIEUWSBRIEF MAART 2015 SPRINT-nieuwsbrief In deze nieuwsbrief komen de volgende onderwerpen aan bod: Uitkomsten evaluatie SPRINT SPRINT in 2015 Onderzoek naar de uitvoering van de SPRINT-screening

Nadere informatie

Basisschool St. Jozef

Basisschool St. Jozef Basisschool St. Jozef School maken we samen BELEID PEDAGOGISCH KLIMAAT Doel : Veiligheid en geborgenheid van elk kind staat centraal Hoe gaan we positief met elkaar om? Onze school hanteert de PBS-aanpak

Nadere informatie

1 e BAG conferentie. Wim Claasen Pedagogisch handelen: voorkomen en ondervangen

1 e BAG conferentie. Wim Claasen Pedagogisch handelen: voorkomen en ondervangen 1 e BAG conferentie Wim Claasen Pedagogisch handelen: voorkomen en ondervangen Voorkomen is beter dan genezen Een eenvoudige waarheid, maar in de praktijk niet vanzelfsprekend. Hebt u wel eens geprobeerd

Nadere informatie