Kostendekkendheid parkeren

Transcriptie

1 Kostendekkendheid parkeren Bedrijfseconomische analyse van het gesloten parkeren mede in perspectief van het gehele betaald parkeren Opdrachtgever: Gemeente Emmen Arnhem, 8 december 2016 Ons kenmerk /gzi/ppa

2

3 Kostendekkendheid parkeren Bedrijfseconomische analyse van het gesloten parkeren mede in perspectief van het gehele betaald parkeren Opdrachtgever: Gemeente Emmen Arnhem, 8 december 2016 Ons kenmerk /gzi/ppa Contactpersoon: Gerard Zijlstra zijlstra@kplusv.nl KplusV

4 Inhoud 1 Inleiding Aanpak Leeswijzer 5 2 Uitgangspunten 6 3 Resultaten Totaal resultaat betaald parkeren Emmen Resultaat gesloten parkeren Resultaat open parkeren Toelichting kosten, opbrengsten en resultaat open parkeren Resultaat Schapenveenweg Toelichting kosten, opbrengsten en resultaat Schapenveenweg 13 4 Kapitaallasten gesloten parkeren Overzicht kapitaallasten Analyse en uitgangspunten 14 5 Operationele kosten gesloten parkeren Overzicht operationele kosten Analyse en uitgangspunten 17 6 Opbrengsten gesloten parkeren Overzicht opbrengsten gesloten parkeren Analyse en uitgangspunten 19 7 Maatregelen 21 8 Conclusies en advies Conclusies gesloten parkeren Conclusies totaal betaald parkeren 23 Bijlage 1 Informatie voor beeldvorming prijsindexactie 24 Bijlage 2 Onze contactgegevens 27 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 4

5 1 Inleiding De gemeenteraad van de gemeente Emmen heeft met het besluit van 25 februari 2016 het parkeren in parkeergarages aangemerkt als een activiteit van algemeen belang. Achteraf betaald parkeren, of gesloten parkeren, in parkeergarages is daarmee aangemerkt als een activiteit als bedoeld in artikel 25h, lid 5 van de Mededingingswet (Wet Markt en Overheid). Tegen dit besluit is bezwaar gemaakt door Q-park 1. De Commissie van Advies voor de Bezwaarschriften heeft hierover advies uitgebracht. Ter onderbouwing van de beslissing op bezwaar behoeft de gemeente een duidelijk betrouwbaar beeld van de exploitatie van het gesloten parkeren. Hiervoor wordt een bedrijfseconomisch onderzoek uitgevoerd dat antwoord moet geven op de vraag in hoeverre de exploitatie van het gesloten parkeren kostendekkend is en of gerekend wordt met een integrale kostprijs. Verder is de vraag te beantwoorden hoe de exploitatie van het gesloten parkeren zich verhoudt tot de kostendekkendheid van het gehele betaald parkeren in Emmen. Daarvoor wordt het open parkeren, of straat parkeren, in beeld gebracht op basis van de beschikbare gegevens. Op het open parkeren wordt geen bedrijfseconomische analyse uitgevoerd. 1.1 Aanpak Als eerste is er een bedrijfseconomische analyse gemaakt van de exploitatie van het gesloten parkeren. Dit betreft de parkeervoorzieningen aan de Westerstraat, het Willinkplein, P-Noord en de Schapenveenweg. Om de analyse zuiver te maken is de exploitatie van de parkeervoorziening aan de Schapenveenweg apart in beeld gebracht. Deze voorziening geldt namelijk vooral als overloopvoorziening voor de momenten waarop de door Q-park geëxploiteerde voorziening voor Wildlands grotendeels bezet is. Aan de hand van de analyse is nagegaan welke maatregelen er in verband met de kostendekkendheid voor het gesloten parkeren mogelijk zijn. Voor het krijgen van een totaal beeld van het betaald parkeren is de informatie van de gemeente over het open parkeren gekoppeld aan de analyse van het gesloten parkeren. De tussentijdse resultaten en het eindresultaat zijn ambtelijk besproken. De rapportage is opgebouwd uit verschillende onderdelen. 1.2 Leeswijzer Hoofdstuk 2 beschrijft de belangrijkste algemene uitgangspunten. Specifiekere uitgangspunten staan per onderdeel beschreven. Hoofdstuk 3 gaat over het algemene resultaten van de bedrijfseconomische analyse van de kostendekkendheid van gesloten parkeren. Deze resultaten zijn afgezet tegen de kosten en de baten van het open parkeren, ook wel geduid als het straat parkeren of vooraf betaald parkeren. In de hoofdstuk 4 wordt specifiek ingegaan op de kapitaallasten van het gesloten parkeren, in hoofdstuk 5 op de operationele kosten en in hoofdstuk 6 op de opbrengsten. In hoofdstuk 7 gaan wij in op maatregelen die genomen kunnen worden. Hoofdstuk 8 geeft de conclusies. 1 Q-park Operations Netherlands II B.V. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 5

6 2 Uitgangspunten De analyse en het advies over de kostendekkendheid in relatie tot de Wet Markt en Overheid brengt met zich mee dat er sprake moet zijn van een bedrijfsmatige en bedrijfseconomische opzet van de exploitatie van het gesloten parkeren. Dit betekent dat de juiste kosten en opbrengsten op de goede grondslagen in beeld moeten komen en worden toegerekend om de kostendekkendheid te beoordelen. De exploitatieopzet baseren wij op de volgende uitgangspunten: Exploitatie vanaf 1 januari Voor de opbouw en realiteit van de kosten en opbrengsten wordt gekeken naar de realisaties over 2014 en De exploitatie wordt beoordeeld over de gehele economische levensduur van de parkeervoorzieningen. Voor de parkeergarages betreft dit een levensduur van 50 jaar zoals deze door de gemeente is vastgesteld. Bij deze levensduur is uit te gaan van tussentijdse investeringen voor apparatuur, installaties en renovaties zodat de voorzieningen adequaat functioneren. Voor deze vervangingsinvesteringen wordt gerekend met normale termijnen zoals in het land veel voorkomend. 2 Voor de vervangingsinvesteringen wordt niet gespaard. De investeringen worden vanaf datum investeren geactiveerd en de lasten daarvoor doorberekend. De beoordeling is gebaseerd op constante prijzen. Dat wil zeggen dat er geen rekening wordt gehouden met de prijsontwikkeling van kosten en opbrengsten (tarieven). De financiering van de voorzieningen vindt overeenkomstig het gemeentelijk beleid annuïtair plaats. Daarbij wordt gerekend met de werkelijke (concern)rente van de gemeente. Deze bedraagt voor 2017 en verder volgens opgave 2,25%. De exploitatie van de in maart 2016 geopende parkeervoorziening aan de Schapenveenweg (P Zuid 2) wordt in de beoordeling van de kostendekkendheid en de integrale kostprijs meegenomen. De exploitatie van de Schapenveenweg en de effecten daarvan zijn apart inzichtelijk te maken. De reden hiervoor is dat deze parkeervoorziening verschillend van de andere gesloten parkeervoorzieningen vooral gebruikt wordt als overloop voor de momenten waarop de door Q-park geëxploiteerde parkeervoorziening, die met name gericht is op het parkeren door bezoekers van Wildlands, nagenoeg volledig bezet is. Met de Schapenveenweg wordt ook bedoeld om geen oneigenlijke parkeerdruk te laten ontstaan op de andere parkeervoorzieningen die bedoeld zijn voor bezoekers van het centrum van Emmen, de zogenaamde kortparkeerders. Hiervoor is het parkeerinformatiesysteem als zodanig geprogrammeerd. Het parkeren aan de Schapenveenweg is een tijdelijke voorziening voor een periode van 10 jaar. Voor de beoordeling van het totale betaald parkeren wordt het betaald open parkeren betrokken. Daarbij wordt voor de begroting en exploitatie uitgegaan van de informatie zoals de gemeente die beschikbaar heeft. Er is geen exploitatieopzet gemaakt voor het betaald open parkeren. 2 Termijnen waarvoor in de bedrijfseconomische analyse is gekozen wijken af van de termijnen die door de Gemeente Emmen zijn opgenomen in de Nota Activabeleid december Ons kenmerk /gzi/ppa 6

7 Aangezien er nog geen definitieve besluitvorming heeft plaatsgevonden wordt niet gerekend met de mogelijke kosten en opbrengsten van de plannen die er zijn voor uitbreiding van de parkeervoorziening aan en onder het Willinkplein-Zuid. Uitgangspunten die op onderdelen van exploitatie en beheer van toepassing zijn worden hierna bij die onderdelen waar nodig herhaald. Daarbij worden indien van toepassing ook meer specifieke uitgangspunten vermeld. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 7

8 3 Resultaten Resultatenoverzicht Resultatenoverzicht (x 1.000) Resultaat gesloten parkeren Waarvan Schapenveenweg Totaal resultaat open parkeren Saldo auto parkeren Resultaat fietsparkeerkelder Totaal resultaat Figuur 1. Totaaloverzicht betaald parkeren Emmen. Resultaat gesloten parkeren, open parkeren en fietsparkeerkelder. 3.1 Totaal resultaat betaald parkeren Emmen De uitgangspunten en de analyse van het betaald parkeren in Emmen resulteren in het totaal overzicht in figuur 1. Deze resultaten wijken af van de begroting zoals die in de gemeente bekend is. Dit heeft onder meer te maken met het voorschrift uit het Besluit Begroting en Verantwoording dat er geen overhead aan parkeren mag worden toegerekend en met enkele andere uitgangspunten voor de bedrijfseconomische analyse. De resultaten van ieder van de onderdelen lichten wij in de paragrafen hierna verder toe. Een nuance is op zijn plaats. De titel geeft aan dat het gaat om het totaal resultaat van het betaald parkeren. Dit laatste geldt niet voor de fietsparkeerkelder. Dit betreft een gratis voorziening voor fietsers. Parkeren is echter nooit gratis. In het gemeentelijk beleid en in begrotingen en verantwoordingen zijn de kosten van de fietsparkeerkelder altijd begrepen. Deze lijn volgen wij ook. Figuur 1 gaat over het lopende jaar 2016 tot en met 2021, het laatste jaar van de meerjarenbegroting. Hiermee sluiten wij aan bij de voor het open parkeren en de fietsparkeerkelder beschikbare informatie. Het saldo van het betaald parkeren door auto s is door de jaren heen enigszins in evenwicht. Bij dit broze evenwicht in kosten en baten is voor ogen te houden dat hierin het negatieve resultaat vanwege het specifieke doel van de Schapenveenweg is inbegrepen. Vanaf 2019 is er sprake van een hoger resultaat. Dit houdt verband met het vanaf dat jaar vervallen van de aan het open parkeren toegerekende deel van de kapitaallasten voor de tijdelijke parkeervoorzieningen Klokkenslag en Vreding. Dit wordt in paragraaf 3.3 verder toegelicht. Het totaal resultaat inclusief het fietsparkeren wordt negatief, het fietsparkeren wordt gratis aangeboden. Voor de goede orde: de plannen voor wijziging van het parkeren aan en onder het Willinkplein (Willinkplein-Zuid) zijn niet in het resultatenoverzicht begrepen. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 8

9 Resultaat gesloten parkeren (x 1.000) Extrapolatie Begroting Lasten Cumulatief tot Kapitaallasten Waarvan Schapenveenweg Operationele lasten Waarvan Schapenveenweg Lasten totaal Opbrengsten totaal Waarvan Schapenveenweg Resultaat Waarvan Schapenveenweg Figuur 2. Overzicht resultaat economische levensduur gesloten parkeren met Schapenveenweg inbegrepen, maar apart genoemd. 3.2 Resultaat gesloten parkeren De kostendekkendheid en integrale kostprijs in relatie tot de Wet Markt en Overheid brengt met zich mee dat er sprake moet zijn van een bedrijfsmatige en bedrijfseconomische zuivere opzet van de exploitatie van het gesloten parkeren. De uitgangspunten hiervoor zijn in hoofdstuk 2 beschreven. Een belangrijk punt hierbij is dat de analyse zich uitstrekt over de gehele economische levensduur van de voorzieningen voor het gesloten parkeren. In figuur 2 zijn de cijfers van het totaal van de voorzieningen voor het gesloten parkeren opgenomen. De informatie uit de administratie biedt geen mogelijkheden om dit naar ieder van de voorzieningen apart te specificeren. Dit is in lijn met het gemeentelijk beleid waarbij verhandeld wordt over het gesloten en ook het open parkeren als totalen. In vergelijking met figuur 1 biedt figuur 2 in de eerste kolom onder het kopje cumulatief de uitkomsten over de economische levensduur tot 2060 met alle investeringen en lasten van vervangingsinvesteringen. De lasten en baten van het gesloten parkeren worden in volgende hoofdstukken toegelicht. Het resultaat van de exploitatie van het gesloten parkeren op juiste bedrijfseconomisch gronden en zonder (beleids)maatregelen wijst uit dat deze voorzieningen niet kostendekkend worden geëxploiteerd. Jaarlijks is er sprake van een tekort op de exploitatie rond de Hiervan komt ruim voor rekening van de exploitatie van de Schapenveenweg. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 9

10 Dit betekent dat door middel van het tarief van 1,75 inclusief btw per uur niet de integrale kostprijs wordt doorgerekend. Uit het achterliggende model voor de exploitatie blijkt ook dat in geen enkel jaar gedurende de economische levensduur sprake is van een kostendekkende exploitatie. Ook niet wanneer vanaf 2026 de (kapitaal)lasten van de Schapenveenweg komen te vervallen. Het cumulatieve verlies in constante prijzen bedraagt afgerond 16 miljoen. De integrale kostprijs zoals die voor de gehele levensduur geldt, kan aan de hand van dit verlies worden omgerekend naar een denkbeeldig uurtarief van 2,03 inclusief btw. Wanneer de exploitatie van de Schapenveenweg vanwege het bijzondere doel niet in deze berekening wordt meegenomen dan wordt het denkbeeldig uurtarief 1,97. Zonder maatregelen om de exploitatie te verbeteren exploiteert de gemeente het gesloten parkeren niet kostendekkend, dat wil zeggen onder de kostprijs. Uit de analyses van de onderdelen van de exploitatie van het gesloten parkeren uitgewerkt in de hoofdstukken 4, 5 en 6 blijken geen maatregelen die duurzaam en substantieel verandering kunnen betekenen om kostendekkend te zijn. De slotsom is dat de integrale kosten van het gesloten parkeren niet in rekening worden gebracht bij de gebruiker. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 10

11 Open Parkeren (x 1.000) 2016 extrapol Operationele kosten parkeren Kapitaallasten parkeren Opbrengsten parkeren Saldo open parkeren Kosten parkeercontroles Opbrengsten parkeerboetes Saldo controles en boetes Resultaat voor tijdelijke kapitaallasten Kosten tijdelijke voorzieningen (kapitaallasten) Totaal resultaat open parkeren Figuur 3. Overzicht resultaat exploitatie open parkeren. 3.3 Resultaat open parkeren De informatie over de kosten en baten van het open parkeren zijn gebaseerd op de realisaties van 2014, 2015 en 2016 tot zover bekend. De begrotingen voor 2017 en verder zijn gebaseerd op onze extrapolatie van 2016 en de begroting van de afdeling Dorpen en Wijken. De resultaten die dit oplevert zijn weergeven in figuur 3. Wij lichten de kosten en baten inclusief de uitgangspunten daarvoor toe Toelichting kosten, opbrengsten en resultaat open parkeren Deze kosten betreffen alle beheer- en verbruikskosten voor het open parkeren en het saldo van de kosten en baten van het uitgeven van parkeervergunningen. De kapitaallasten van het open parkeren betreffen de rente en afschrijving over apparatuur zoals de gemeente deze berekent. Het deel van de kapitaallasten voor de tijdelijke open parkeervoorzieningen aan de Klokkenslag en de Vreding dat ten laste van het taakveld parkeren komt, is hierin niet begrepen. De opbrengsten voor het open parkeren zijn gebaseerd op de doorrekening van Dit betekent dat hierin de effecten van de genomen besluiten met betrekking tot gebieds- en tariefswijzigingen zijn inbegrepen. Het saldo van het open parkeren beweegt zich rond de per jaar bij constante prijzen, zonder verandering van parkeertijden en bij een gelijkblijvend betaald parkeergebied. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 11

12 De uitgaven voor toezicht en handhaving zijn begrepen in de kosten voor parkeercontroles. Dit is inclusief de personeelslasten voor BOA s en de materiële kosten voor het controleren. Tegenover deze uitgaven staan de opbrengsten vanwege parkeerboetes. Zonder dat wij het open parkeren hebben geanalyseerd nemen wij waar dat de opbrengsten verkeersboetes in relatie tot de bruto opbrengst parkeren - in vergelijking met landelijke cijfers - laag zijn. De opbrengsten zouden een factor anderhalf hoger kunnen zijn wanneer deze in lijn komen met de gebruikelijke verhouding. In de Nota Verder met parkeren beschrijft de gemeente de maatregelen die hierop worden getroffen. Het deel van de kapitaallasten voor de tijdelijke parkeervoorzieningen Klokkenslag en Vreding die aan het taakveld parkeren worden toegerekend, brengen wij vanwege het tijdelijk karakter van drie jaar apart in beeld. Dit tijdelijke karakter brengt met zich mee dat de investeringen in een korte periode worden afgeschreven. Dit beïnvloedt het resultaat van het open parkeren in een niet normale verhouding. In paragraaf 3.1 is dit effect eerder geduid. Zonder dit tijdelijk effect en zonder wijzigingen van beleid en indexering van kosten en tarieven bedraagt het resultaat van het open parkeren circa per jaar. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 12

13 Resultaat Schapenveenweg Extrapolatie Begroting Lasten (x 1.000) Cumulatief Kapitaallasten Schapenveenweg tot Operationele kstn Schapenveen Lasten totaal Baten (x 1.000) Opbrengsten totaal Resultaat Schapenveenweg (x 1.000) Figuur 4 Overzicht resultaat gesloten parkeren overloopvoorziening Schapenveenweg. 3.4 Resultaat Schapenveenweg De baten en de lasten van de Schapenveenweg zijn opgenomen in de overzichten in de paragrafen 3.1 en 3.2 op basis van het betreffende uitgangspunt in hoofdstuk 2. Het effect op de totale exploitatie van het gesloten parkeren is significant. Omdat het een economische activiteit is met specifieke doelstellingen is de exploitatie van de Schapenveenweg apart inzichtelijk gemaakt in figuur Toelichting kosten, opbrengsten en resultaat Schapenveenweg De kapitaallasten voor de Schapenveenweg zijn berekend over een periode van 10 jaar met als ingangsdatum april De operationele kosten maken deel uit van de totale beheerkosten voor het gesloten parkeren en zijn daaruit afgeleid. Deze afleiding is gebaseerd op de aard en omvang van de voorziening en de bezettingsgraad. Met name door het geringe gerealiseerde en verwachte gebruik van de Schapenveenweg blijven de operationele kosten beperkt. Hierbij tekenen wij aan dat in de operationele kosten geen vergoeding voor pacht van de grond van per jaar is begrepen. Uit gesprekken blijkt dat de kosten hiervoor op dit moment zijn opgenomen in de exploitatie van CVE. Indien deze vergoeding in de toekomst ten laste komt van het taakveld parkeren dan werkt dat één op één door in een lager resultaat voor de Schapenveenweg en daarmee in de resultaten van het gesloten parkeren en het totaal van het betaald parkeren. De opbrengsten voor de Schapenveenweg zijn gebaseerd op de bezetting zoals deze in 2016 is gerealiseerd. In de eerste maanden van 2016 is de Schapenveenweg niet geopend geweest. Hierdoor is er in de eerste maanden van 2016 geen omzet gerealiseerd. Onze aanname is dat ook in 2017 en de jaren daarna de Schapenveenweg niet of nauwelijks in de eerste maanden van een jaar benut wordt vanwege het in de wintermaanden beperktere bezoek aan Wildlands. Het uitgangspunt is daarom dat de opbrengsten van de Schapenveenweg gelijk blijven aan de opbrengsten in Het resultaat voor de exploitatie van de parkeervoorziening Schapenveenweg is blijvend negatief. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 13

14 4 Kapitaallasten gesloten parkeren Kapitaallasten (x 1.000) Extrapolatie Begroting Cumulatief tot Afschrijving Rente Totaal kapitaallasten waarvan Schapenveenweg Figuur 5. Overzicht kapitaallasten economische levensduur gesloten parkeren. 4.1 Overzicht kapitaallasten In figuur 5 zijn de kapitaallasten weergegeven voor het totaal van de investeringen voor gesloten parkeervoorzieningen P-Noord, Westerstraat, Willinkplein en Schapenveenweg. Investeringen in de plannen voor het wijzigen en uitbreiden van het parkeren op en onder het Willinkplein (Willinkplein-Zuid) zijn hierin niet begrepen. De verschillen in de kapitaallasten afschrijving en rente tussen 2016 en 2017 en verder houden verband met de wijziging in de werkelijke rente voor de concernfinanciering. Tot en met 2016 wordt hiervoor met een rentepercentage van 3,5% en vanaf 2017 met een percentage van 2,25% gerekend. Op basis van de huidige doorrekeningen van de rente en de leningenportefeuille verwacht de gemeente dat dit zo zal blijven (5 jaar vooruit bekeken). De werkelijke rente op de leningen mogen hiervan namelijk 0,5% + of - afwijken en de verwachting is dat men binnen deze bandbreedte blijft. 4.2 Analyse en uitgangspunten Voor de bepaling van de kapitaallasten is per investering nagegaan wat de stichtingsdatum is geweest en in welke afschrijvingstermijnen het gemeentelijk beleid voorziet. Voor de parkeergarages is dit 50 jaar, voor de optimalisatie van het parkeerterrein P-Noord 18 jaar. Deze termijnen beoordelen wij als reëel voor de aard van de investering. De in de administratie bekende bedragen voor de investeringen omvatten alle oorspronkelijke uitgaven in apparatuur, installaties, afwerkingen en terreinen en gebouwen van de voorzieningen. Voor wat betreft de kapitaallasten worden alle onderdelen tot nu toe qua afschrijvingen gelijkgeschakeld. Bedrijfseconomisch zijn aan de verschillende onderdelen van de investeringen echter andere economische levensduren toe te kennen. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 14

15 Hiervoor passen wij aan door in de bedrijfseconomische opzet uit te gaan van normaal te verwachten vervangingsmomenten: Parkeerapparatuur 10 jaar 3 Installaties 25 jaar Renovatie parkeergarage 25 jaar Dit betekent dat we vanaf de stichtingsdatum de vervangingsinvesteringen en de daarmee samenhangende kapitaallasten plannen en doorrekenen. Voor de duidelijkheid, het vervangen van apparatuur en installaties en het renoveren staat los van de uitgaven die jaarlijks worden gedaan voor beheer en onderhoud. Deze uitgaven zijn begrepen in de operationele kosten. Voor de vervanging van parkeerapparatuur gaan wij ervan uit dat bij aanvang 2018 alle noodzakelijke technische vervangingen zijn uitgevoerd. Vanaf 2018 gaan de daarbij behorende kapitaallasten in. Na tien jaar, in 2028, vindt dan de eerste geplande vervangingsinvestering plaats. 3 In de Nota Activabeleid 2016 staat een termijn van 15 jaar voor vervanging van parkeerapparatuur. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 15

16 5 Operationele kosten gesloten parkeren Operationele kosten (x 1.000) Extrapolatie Begroting Cumulatief Energie- en nutsvoorzieningen Electriciteitsverbruik tot Waterverbruik Subtotaal Zakelijke lasten Rioolrechten Onroerende zaakbelastingen Waterschapslasten Jaarlijkse huur/pacht van gebouwen en terreinen Subtotaal Onderhoud Gebruiksartikelen schoonmaak Jaarlijks correctief onderhoud Jaarlijks correctief onderhoud installaties Huur van voertuigen, machines en gereedschappen Subtotaal Beheer Bankkosten (provisies, kluishuur) Diensten van derden Verbruiksartikelen Subtotaal Doorbelastingen Doorbelasting apparaatskosten Doorbelasting overhead Subtotaal Totaal operationele kosten Figuur 6. Overzicht operationele kosten economische levensduur gesloten parkeren. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 16

17 5.1 Overzicht operationele kosten Figuur 6 biedt het overzicht van alle operationele kosten voor het gesloten parkeren. Voor de kosten is geen onderscheid gemaakt naar ieder van de parkeerlocaties. Dit is vanuit de bij de gemeente gevoerde administratie niet mogelijk. Voor de indeling van de operationele kosten is gekeken naar de indeling die kan worden gebruikt voor de exploitatie van vastgoed. Deze indeling is bij de gemeente bekend. 5.2 Analyse en uitgangspunten Voor de opzet van de operationele kosten is aan de hand van de realisaties over 2014, 2015 en tot zover bekend over 2016 nagegaan of alle normaal te verwachten operationele kosten aanwezig zijn en geboekt zijn onder de juiste kostensoort. Waar nodig zijn de indelingen en boekingen aangepast voor de bedrijfseconomische analyse. De uitkomsten van de eerste analyse zijn getoetst aan de hand van referenties. Een normatieve toetsing is niet mogelijk omdat iedere gemeente en iedere situatie specifiek is. Energie- en nutsvoorzieningen De uitgaven voor energie- en nutsvoorzieningen en voor de zakelijke lasten vormen een niet toetsbaar gegeven. Deze zijn gebaseerd op contracten en de WOZ. De inhoud van deze contracten en waarderingen blijft buiten beschouwing. In Emmen bedragen de beheerkosten circa 770 per parkeerplaats. Hierbij zijn de parkeerplaatsen aan de Schapenveenweg vanwege de bijzondere benutting niet meegerekend. Wij hebben de indruk dat de inzet van formatie naar verhouding ruim is. Deze waarneming blijft hetzelfde wanneer wij er rekening mee houden dat schoonmaak van de voorzieningen door de betreffende formatie wordt gedaan. Daar tegenover staat dat de tarieven per uur lager zijn dan bij referenties. De opdracht voor het beheren van de gesloten parkeervoorzieningen is aan de EMCO-groep gegund op basis van een marktconforme aanbieding. Hiervoor is een marktraming uitgevoerd. Dat dit bij de EMCOgroep leidt tot de inzet van een ruime formatie houdt verband met de doelstellingen van de EMCO-groep waarbij medewerkers worden ingezet met een lagere loonwaarde dan die van een marktpartij. Gelet op het beeld van de totale beheerkosten weegt de grotere inzet op tegen de lagere personele kosten. De waarneming behoeft geen nadere analyse om na te gaan of er maatregelen voor de inzet van in te huren personeel mogelijk zijn gericht op het bereiken van structureel lagere exploitatielasten. Beheer en onderhoud Voor wat betreft de kosten van beheer en onderhoud nemen wij waar dat deze zich gerelateerd aan vergelijkbare garages aan de onderkant van de bandbreedte voor de kosten bevinden. Gemiddeld zitten de beheerkosten tussen de 750 en de per parkeerplaats. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 17

18 Doorbelastingen Het beheren van de gesloten parkeervoorzieningen vindt plaats door Emco in regie door de gemeente. Daarnaast geeft de gemeente als ondernemer parkeerabonnementen 4 uit. De kosten voor de regie en het uitgeven van de abonnementen worden in overeenstemming met de formatieve inzet doorbelast. De gewijzigde voorschriften van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) brengen met zich mee dat er aan producten geen overheadkosten worden toegerekend. Voor de bedrijfseconomische beoordeling doen wij dit wel. Extra comptabel hebben wij met behulp van een voor andere kostendragers door de gemeente toegepaste verdeelsleutel 5 voor de overhead deze voor het gesloten parkeren toegepast. Gelet op de aard van de activiteiten die in regie plaats vinden, is deze toerekening van overhead passend. Maatregelen Gezien de analyse in de voorgaande paragrafen, waaronder de relatief lage beheerskosten, voorzien wij geen maatregelen om de operationele kosten te verlagen en daarmee de kostendekkenheid te vergroten en de integrale kostprijs te verlagen. 4 Feitelijk handelt de gemeente Emmen publiekrechtelijk, daarmee zijn abonnementen vergunningen en wordt een fiscaalregime toegepast. 5 De verdeelsleutel overhead is voor per fte. Vanwege de uitvoering in regie is de grondslag voor berekening voor gesloten parkeren 0,75 fte. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 18

19 6 Opbrengsten gesloten parkeren Opbrengsten (x 1.000) Extrapolatie Begroting Cumulatief Chartaal/giraal Vergunningen Waarvan Schapenveenweg Totaal opbrengsten Figuur 7. Overzicht opbrengsten gedurende economische levensduur gesloten parkeren. 6.1 Overzicht opbrengsten gesloten parkeren De resultaten van de opbrengsten gesloten parkeren voor de parkeerlocaties staan in figuur 7. Voor de opbrengsten maken wij in de bedrijfseconomische opzet geen onderscheid naar ieder van de parkeerlocaties met uitzondering van de Schapenveenweg vanwege het bijzondere doel van deze locatie. Extra comptabel zijn er overzichten over de bezetting en opbrengsten per locatie beschikbaar 6.2 Analyse en uitgangspunten Voor het goed ramen van de te verwachten opbrengsten is gekeken naar de realisaties over 2014, 2015 en De opbrengsten voor het kort parkeren (chartaal/giraal) zijn gebaseerd op de realisatie in Daarin zijn de invloed van de economische ontwikkeling in het algemeen, de realisatie van nieuwe winkels en voorzieningen en de opening van Wildlands begrepen. De opbrengsten van parkeervoorzieningen is een resultante van de omvang van het geboden aantal parkeerplaatsen, de locaties, de betaalde parkeertijden, de bezettingsgraad en het parkeertarief. Drie van de vier factoren staan voor de bedrijfseconomische opzet vast, hetzij op basis van de infrastructuur of op basis van politiek-bestuurlijke besluiten. De bezettingsgraad is een resultante van het beleid en de voorzieningen en de appreciatie daarvan door de parkeerders. Onze beoordeling hebben wij eenvoudig gehouden, er is bijvoorbeeld geen onderzoek gedaan naar de mogelijke effecten van betaaltijden of parkeertarief op de bezettingsgraad en daarmee de opbrengsten. Wij hebben voor onze beoordeling aan de hand van de omzetten alleen gekeken naar de gerealiseerde bezetting. De indicator om het succes van parkeergarages en daarmee het maatschappelijk rendement te meten is de bezettingsgraad. Wij stellen vast dat deze zich in 2016 positief heeft ontwikkeld ten opzichte van Dit ziet de gemeente ook terug in de stijging van de opbrengsten. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 19

20 Wij leiden af dat voor het kort parkeren de volgende bezettingsgraden worden behaald: Willinkplein circa 40% Westerstraat circa 32% P-Noord circa 22% Dit zijn bezettingsgraden zonder de bezetting door abonnementhouders. Globaal kan daar voor het Willinkplein 12%, voor de Westerstraat 4% en voor P-Noord 18% bezetting bij komen. De bezettingsgraad van de Schapenveenweg van 1 tot 2% is in overeenstemming met het doel van deze parkeerlocatie zeer gering. Op de bezettingsgraad van een parkeervoorziening staat geen norm. Daarvoor is de bezetting te veel afhankelijk van beleid en locatiekenmerken. Wel zijn er referenties. De landelijk gemiddelde bezetting van parkeergarages zonder 24- uur opening bevindt zich rond de 30%. De bezetting zoals die zich in 2016 voor de drie genoemde voorzieningen - inclusief het effect van parkeren door abonnementhouders - heeft ontwikkeld is voldoende tot goed. Voor een reële bedrijfseconomische beoordeling vormen de huidige bezettingsgraden en daarmee de opbrengsten een goed uitgangspunt. Maatregelen om de bezetting c.q. de opbrengsten te verhogen en autonome economische ontwikkelingen zoals intensiever gebruik van de parkeervoorzieningen door de aantrekkende economie nemen wij gelet op de bestaande bezettingsgraden voor de kostendekkendheid niet in beschouwing. Een verdere toeneming van de opbrengsten is bij gelijkblijvend beleid en voorzieningen geen uitgangspunt. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 20

21 7 Maatregelen In de voorafgaande hoofdstukken zijn geen concrete verbeteringsmaatregelen voorgesteld om de operationele en kapitaalskosten te verlagen of de opbrengsten te verhogen. Wij onderkennen geen maatregelen waarvan verwacht mag worden dat deze de kostendekkenheid substantieel en duurzaam vergroot c.q. de integrale kostprijs verlaagt. Beleidsmatige mogelijkheden door het verruimen van de betaaltijden of het verhogen van de tarieven zijn daarbij buiten beschouwing gelaten omdat dit een gegeven is dat tot het politiek-bestuurlijk voorrecht behoort. Voor een goede bedrijfseconomische opzet van het taakveld parkeren is een maatregel wel op zijn plaats. Dit betreft de parkeerlocatie Schapenveenweg. Deze locatie geldt als overloopterrein voor de momenten waarop de reguliere parkeervoorzieningen voor Wildlands ontoereikend zijn. Op dit moment functioneert de Schapenveenweg als een reguliere parkeervoorziening. Op alle momenten van de dag kan daar geparkeerd worden tegen dezelfde tarieven als van de andere gesloten parkeervoorzieningen. Als maatregel stellen wij voor om de parkeerlocatie Schapenveenweg alleen dan voor parkeren beschikbaar te stellen wanneer in verband met bezoek aan Wildlands en bij bijzondere centrumevenementen de reguliere parkeerlocaties nagenoeg volledig bezet zijn. Op andere momenten wordt de Schapenveenweg dan niet toegankelijk. Daarmee kan de locatie Schapenveenweg buiten de exploitatie van de gesloten terreinen worden gelaten. Deze maatregel resulteert erin dat de resultaten uit hoofdstuk 3 (figuren 1 en 2) er als volgt uit gaan zien. Resultatenoverzicht Resultatenoverzicht (x 1.000) Resultaat gesloten parkeren Totaal resultaat open parkeren Saldo auto parkeren Resultaat fietsparkeerkelder Totaal resultaat Figuur 8. Totaaloverzicht betaald parkeren, exclusief Schapenveenweg. Resultaat gesloten parkeren (x 1.000) Extrapolatie Begroting Lasten Cumulatief tot Kapitaallasten Operationele lasten Lasten totaal Opbrengsten totaal Resultaat Figuur 9. Overzicht resultaat gesloten parkeren, exclusief Schapenveenweg. De figuren 8 en 9 geven de resultaten weer van een goede bedrijfseconomische opzet voor het totaal betaald parkeren en voor het deel gesloten parkeren. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 21

22 Indexering blijft als een maatregel buiten beschouwing. Het bestaande beleid voorziet namelijk niet in tariefstijgingen. Met effecten van kostenstijging door inflatie is daarom niet gerekend. Uit bedrijfseconomisch oogpunt is het indexeren voor inflatie wel reëel. Dat zal bij het bestaand beleid leiden tot een lagere kostendekkendheid. Vaak worden daarom in de loop van de tijd de tarieven aangepast. Ter informatie geeft de bijlage een beeld van de effecten van indexering van zowel kosten als opbrengsten. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 22

23 8 Conclusies en advies 8.1 Conclusies gesloten parkeren De gemeentelijke exploitatie van de gesloten parkeervoorzieningen P-Noord, Westerstraat, Willinkplein en de Schapenveenweg is als ondernemende activiteit over de jaren niet kostendekkend. De integrale kosten, dat wil zeggen alle kosten die bedrijfseconomisch bij deze activiteit horen en daaraan moeten worden toegerekend, worden niet bij de gebruiker in rekening gebracht. Wij concluderen dat op de juiste bedrijfseconomische gronden en uitgaande van het bestaande beleid voor de tarieven en betaalde openingstijden dat een kostendekkende exploitatie van de gesloten parkeervoorzieningen niet haalbaar is. Gemiddeld over de economische levensduur tot en met 2060 bedraagt het jaarlijks tekort aan kostendekking meer dan Uitgaande van het aantal parkeerplaatsen en de bezetting daarvan bedraagt de integrale kostprijs afgerond 2,00 inclusief btw per uur terwijl het beleid is om een tarief van 1,75 te rekenen. 8.2 Conclusies totaal betaald parkeren Daar waar het gesloten parkeren niet kostendekkend is, is de totale financiële balans van het betaald auto parkeren in evenwicht. Dat wil zeggen dat het saldo van het open parkeren zodanig is dat het verlies op het gesloten parkeren wordt gecompenseerd. Dit is in overeenstemming met het gemeentelijk beleid. De financiële parkeerbalans wordt negatief wanneer de lasten van de fietsparkeerkelder mee worden verrekend. Bij de voorgaande vaststelling over het totaal betaald parkeren is gerekend met de exploitatie van de gesloten parkeervoorziening aan de Schapenveenweg. Wanneer vervolg wordt gegeven aan de maatregel om de Schapenveenweg alleen specifiek als overloop voor de reguliere parkeervoorzieningen te laten functioneren, dan ontstaat een financieel positieve parkeerbalans. Wij zien geen maatregelen op het gebied van het beheren van de gesloten parkeervoorzieningen die zodanig substantieel en duurzaam zijn dat het tekort aan kostendekking te niet kan worden gedaan. Wel stellen wij een maatregel voor om het gesloten parkeren een goede bedrijfseconomische opzet te geven Hiervoor is de locatie Schapenveenweg in afwijking van de huidige situatie alleen open te stellen op de momenten dat de reguliere parkeervoorzieningen voor Wildlands en eventuele evenementen nagenoeg volledig bezet zijn. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 23

24 Bijlage 1 Informatie voor beeldvorming prijsindexactie Gesl. parkeren met prijsindex 1,5% Extrapolatie Begroting Lasten (x 1.000) Cumulatief Kapitaallasten Operationele kosten Lasten totaal Opbrengsten totaal (x 1.000) Resultaat (x 1.000) Tabel 1. Overzicht resultaat gesloten parkeren met indexering. In het rapport zijn geen concrete verbeteringsmaatregelen voorgesteld om de operationele en kapitaalskosten te verlagen of de opbrengsten te verhogen. Wij onderkennen geen maatregelen waarvan verwacht mag worden dat deze de kostendekkenheid substantieel en duurzaam vergroot c.q. de integrale kostprijs verlaagt. Beleidsmatige mogelijkheden door het verruimen van de betaaltijden of het verhogen van de tarieven zijn daarbij buiten beschouwing gelaten omdat dit een gegeven is dat tot het politiekbestuurlijk voorrecht behoort. Een uitgangspunt in het onderzoek is dat kosten en opbrengsten over de jaren gelijk blijven. In werkelijkheid stijgen de kosten door inflatie. Dit geldt voor de kosten die nog gemaakt moeten worden, maar niet voor de lasten die al genomen zijn zoals de kapitaallasten. Een stijging van de opbrengsten is alleen aan de orde wanneer daar politiek-bestuurlijk toe wordt besloten. In vergelijking met een privé situatie; de boodschappen worden duurder, het salaris kan stijgen maar de annuïtaire hypotheeklasten blijven gelijk. Met deze beeldvorming laten wij het uitgangspunt van constante prijzen los voor de economische beoordeling die zich tot en met 2060 uitstrekt. Uit bedrijfseconomische oogpunt is het indexeren van een langlopende exploitatie net zo geldig als die van het rekenen met constante prijzen. Er kan worden gesteld dat een geïndexeerde bedrijfseconomische opzet meer met de praktijk van financieren overeenstemt dan die van constante prijzen. Tevens gaan wij uit van een bedrijfseconomische opzet waarin de parkeerlocatie Schapenveenweg niet betrokken is. Gesloten parkeren met prijsindex Tabel 1 geeft de uitkomsten van de bedrijfseconomische opzet van het gesloten parkeren gedurende de economische levensduur wanneer daarbij een index wordt gehanteerd voor zowel de ontwikkeling van de kosten als voor de opbrengsten. Voor zowel de kosten als de opbrengsten gaan wij er uit van een zelfde index. Een opzet waarbij de kosten een lagere index krijgen dan de opbrengsten vinden wij niet reëel, dat is je zelf rijk rekenen. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 24

25 Tabel 1 geeft de uitkomst wanneer een index wordt gehanteerd voor de kosten en de opbrengsten van 1,5%. Dit percentage kiezen wij omdat daarmee over de hele levensduur van de investeringen na 2016 en de tussentijdse vervangingen en renovaties er sprake wordt van een kostendekkende exploitatie van het gesloten parkeren. Dit is af te lezen in de eerste kolom waar een cumulatief positief resultaat tot en met 2060 van 3 miljoen berekend is. De 1,5% is hoger dan de inflatie waarmee de gemeente rekent bij bijvoorbeeld de WOZ. Ook is te zien dat de exploitatie met indexering in de eerst komende jaren niet kostendekkend is. Een eerste omslagpunt is er voor het eerst in 2027, dan worden de opbrengsten hoger dan de kosten. Deze verhouding kantelt weer wanneer er in de loop van de tijd geïnvesteerd wordt in renovatie van de parkeervoorzieningen. In de berekeningen is dat vanaf 2038 het geval, om na een aantal jaren daarna weer positieve resultaten te laten zien. Ter illustratie: de ontwikkeling van parkeertarieven met een index van 1,5% resulteert in een tariefsontwikkeling volgens tabel 2. Tabel 2 wijst bijvoorbeeld uit dat in 2025 voor het gesloten parkeren een tarief wordt bereikt dat nu het tarief is voor het open parkeren. Huidig tarief 1,75 Index 1,50% Parkeertarieven 1,78 1,80 1,83 1,86 1,89 1,91 1,94 1,97 2,00 2,03 2,06 2,09 2,12 2, Parkeertarieven 2,19 2,22 2,25 2,29 2,32 2,36 2,39 2,43 2,46 2,50 2,54 2,58 2,62 2,66 Tabel 2. Uitkomsten parkeertarieven bij indexering vanaf 2017 met 1,5%. 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 25

26 8 december Ons kenmerk /gzi/ppa 26

27 Bijlage 2 Onze contactgegevens KplusV Thema's Vestiging Arnhem Postbus JB Arnhem Westervoortsedijk AV Arnhem T +31 (0) Vestiging Amsterdam Postbus BS Amsterdam Science Park XH Amsterdam T +31 (0) E info@kplusv.nl I 27

28

29