ANALYSE PROJECT INVENTARISATIE AWBZ {PIA) Inleiding. Onderzochte groep

Transcriptie

1 ANALYSE PROJECT INVENTARISATIE AWBZ {PIA) Onder kabinet Rutte 11 wordt een omslag in de langdurige zorg in gang gezet. Onderdeel hiervan is dat gemeenten verantwoordelijk worden voor de ondersteuning van mensen die nu begeleiding (individuele begeleiding, dagbesteding, logeeropvang vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) ontvangen. Deze ondersteuning wordt onderdeel van de Wmo per januari De decentralisatie gaat gepaard met forse bezuinigingen. Inwoners die nu AWBZ-begeleiding ontvangen hebben een overgangsrecht van 1 jaar. Dit houdt in zij een jaar lang mogen vasthouden aan hun AWBZ-indicatie in plaats van overstappen naar het aanbod dat de gemeente hun biedt. Dit betekent een financieel risico voor gemeenten, omdat zij minder middelen krijgen om begeleiding uit te financieren dan in de AWBZ beschikbaar was. In Veenendaal hebben we geïnvesteerd in het vroegtijdig in gesprek gaan met huidige gebruikers van begeleiding door uitvoering van een Project Inventarisatie AWBZ-cliënten (PIA). Doel is om meer te weten te komen over de nieuwe Wmo-doelgroep, met het oog op: 1. op een goede wijze vernieuwen van het ondersteuningsaanbod, zodat deze blijft voldoen aan de wensen van inwoners, maar aansluit op de door de gemeente gewenste vernieuwing en de te realiseren besparing. 2. Consulenten doen ervaring op met de nieuwe Wmo-doelgroep. 3. De huidige gebruikers van AWBZ-begeleiding zo vroeg mogelijk een alternatief Wmoondersteuningsaanbod bieden, zodat zij niet een jaar lang gebruik blijven maken van hun huidige ondersteuningsaanbod op kosten van de gemeente. In de maanden februari en maart zijn totaal146 cliënten met een indicatie voor begeleiding individueel en begeleiding groep bezocht door 3 consulenten van het Wmo loket. De consulenten hebben uitgebreid verslag gedaan waarbij aandacht is besteed aan de effecten van ingezette begeleiding, aan de mogelijkheden van het sociaal netwerk, aan de mogelijkheden om te verminderen in uren dan wel te beëindigen en aan de mogelijkheden om het anders te doen bijvoorbeeld met de hulp van vrijwilligers. Aan de hand van deze informatie wordt de cliënt geherindiceerd. Onderzochte groep In onderstaand cirkeldiagram ziet u een overzicht van de onderzochte cliënten, onderverdeeld in de indicaties die zij hebben vanuit het CIZ.

2 Onderverdeling m.b.t. huidige indicaties in aantal elienten BGGR BGI/BGGR 11 ZZPl SGLVG ZZP2 ZZP3 II ZZPJ VG a ZZP4 ZZP4 PG WZZP4 VG ZZPS ZZPSVG loi ZZP6lG w ZZl'6VG w zzphg In totaal hebben zijn 146 mensen bezocht. Daar de laatste 35 rapporten net zijn afgerond, maar nog niet zijn verwerkt staan er bovenstaand cirkeldiagram de resultaten van 110 cliënten. Uit deze cirkeldiagram blijkt dat binnen de groep mensen met wie is gesproken de meesten individuele begeleiding (BGI) ontvangen, gevolgd door mensen die een combinatie van individuele en groepsbegeleiding ontvangen (BGI/BGGR) en vervolgens de mensen die alleen groepsbegeleiding ontvangen (BGGR). Daarnaast is gesproken met mensen die een zorgzwaartepakket voor intramurale zorg hebben(zzp1 SGLVG, ZZP2, ZZP3, ZZP3 VG, ZZP4, ZZP4 PG, ZZP4 VG, ZZPS, ZZPS VG, ZZPG LG, ZZPG VG, ZZP7 LG). Hiervan gaan mensen met een ZZP1-3 en ten dele ZZP4 op termijn over naar gemeenten. Het diagram laat zien dat met een divers aantal gebruikers van begeleiding is gesproken. Activiteiten In onderstaand cirkeldiagram ziet u een overzicht van de cliënten die individuele begeleiding ontvangen, onderverdeeld in verschillende levensaspecten waarom deze begeleiding zich richt (in de vorige diagram staan 41 cliënten bgi en 30 bgi en bggr gecombineerd. Alle cliënten met een zzp hebben ook vaak bgi, die zijn in het eerste diagram anders benoemd. Dit maakt dat de resultaten van 80 cliënten in onderstaand cirkeldiagram staan). Onderverdeling m.b.t BGI catagorien,-, l 5;6% Administratie en /of post Dagbesteding/Ontspanning w Huishouden Relatie management 33;40% Zelfverzorging Geen onderverdeling

3 Uit de cirkeldiagram blijkt dat begeleiding zich vooral richt op relatiemanagement. Denk aan omgaan met andere mensen, omgaan met conflicten en dergelijke. Ingezette uren afgezet tegen de geïndiceerde uren (productieafspraken met het zorgkantoor) In onderstaande grafiek is het verschil gevisualiseerd tussen productieafspraken van aanbieders met het zorgkantoor en de daadwerkelijk ingezette zorg bij een cliënt. Bij de huidige manier van inzet van begeleiding is het zo dat cliënten een indicatie krijgen voor een klasse van begeleiding. Een klasse staat voor een indicatie van het aantal uren begeleiding per week (bijvoorbeeld: klasse 2 begeleiding individueel= 2 t/m 3,9 uur begeleiding per week). Het zorgkantoor maakt vervolgens productieafspraken met de zorgaanbieder. Vaak wordt dan uitgegaan van 1,2 maal de laagste grens van de indicatie (bijvoorbeeld 1,2 maal 2 uur= 2,4 uur). De zorgaanbieder krijgt betaald voor een gemiddelde hoeveelheid begeleiding van 2,4 uur per cliënt met een klasse 2 indicatie per week BGI productieafspraken Geindieeerde uren w BGI productieafspraken Daadwerkelïjke uren BG I productieafspraken Verschd in IJ' en Uit bovenstaande grafiek blijkt dat de bij een cliënt ingezette tijd ver onder de productieafspraken met het zorgkantoor ligt. Bijvoorbeeld: bij cliënten met een indicatie voor klasse 2 is een productieafspraak van 79 uur gemaakt, terwijl er daadwerkelijk slechts 53 uur ingezet wordt. Geconcludeerd kan worden dat de inzet over het algemeen fors onder de productieafspraak ligt. Waarom doen aanbieders dit? Ze doen minder dan waarvoor ze betaald krijgen! Zij hebben afgelopen jaren bedacht dat het slim is om zo strak mogelijk in te zetten zodat bij eventuele bezuinigingen dat positief uit zou pakken. Dat lijkt nu eerder het tegenovergestelde te bewerkstelliggen. Groepsbegeleiding In de pilot zijn ook de ingezette uren van de groepsbegeleiding afgezet tegen de geïndiceerde uren van de groepsbegeleiding. Bij groepsbegeleiding is de inzet in dagdelen redelijk vergelijkbaar met de indicatie. Slechts in een klein aantal situaties wordt minder ingezet dan geïndiceerd. NB: hier wordt voor BGG indicatie versus inzet vergeleken. Bij BGI vergelijk je productieafspraak versus inzet.

4 Mogelijkheden tot vermindering uren In de pilot is onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om ingezette uren ondersteuning te verminderen dan wel te beëindigen. In onderstaand cirkeldiagram is aangegeven bij welke cliënten er mogelijkheden zijn om de ondersteuning te verminderen. elienten onderverdeling mogelijkheden m.b.t. vermindering uren lili Onbekend Bovenstaand cirkeldiagram geeft aan bij hoeveel cliënten naar inschatting van de Wmo-consulenten vermindering van de nu ingezette uren mogelijk is. Zoals je ziet is dat naar hun inschatting bij 24% van de onderzochte groep mogelijk. Bij 64% is dat niet het geval. Bij 4 cliënten was zelfs sprake van een mogelijkheid tot beëindiging. Dit laat zien dat er bij een beperkt percentage van de inwoners die nu individuele begeleiding ontvangen mogelijkheden zijn om minder zorg in te zetten. De benodigde kostenbesparing van ongeveer 20% op individuele begeleiding is dus niet te realiseren door het terugbrengen van het ingezette aantal uren begeleiding. Noodzaak voortzetting ondersteuning In de pilot is onderzoek gedaan naar de vraag welke ondersteuning voortgezet dient te worden en welke kan worden aangepast. In onderstaand cirkeldiagram is aangegeven bij welke cliënten de zorg voortgezet dient te worden als ingezet naar de mening van de Wmo-consulenten die deze cliënten gesproken hebben. Onderverdeling m.b.t het voortzetten zoals ingezet, _ 44;40% 61; 55% wonbekend

5 In het licht van de voorgaande cirkeldiagram kon verondersteld worden dat het percentage gebruikers van begeleiding bij wie de hoeveelheid ondersteuning voorgezet dient te worden als voorheen groot zou zijn. Echter, bij het merendeel van de inwoners met begeleiding (55%) blijkt dat de consulent wel mogelijkheden voor verandering van de ingezette ondersteuning ziet. Bij 40% van de onderzochte groep wordt geadviseerd om de inzet door te zetten zoals die is. Mogelijkheden inzetten netwerk In onderstaand cirkeldiagram zijn de onderzochte mogelijkheden om het sociale netwerk van de cliënt meer in te zetten dan nu het geval is weergegeven. Onderverdeling combinatiemogelijkheden m.b.t. gebruik netwerk w onbekend 76; Uit bovenstaand cirkeldiagram blijkt dat 25% van de cliënten mogelijkheden heeft om het sociale netwerk meer in te zetten. Bij 69% is dit niet het geval. Het meer inzetten van het sociale netwerk om betaalde ondersteuning te voorkomen is dus slechts voor 25% van de cliënten een mogelijkheid. Verder is het belangrijk om te beseffen dat het meer inzetten van het netwerk een proces is dat niet van de een op de andere dag gebeurt. Bij 69% is er sprake van een beperkt netwerk. Bij een groot deel daarvan is behoefte aan versterking van dat netwerk. Het is moeilijk om een inschatting te maken in hoeverre het mogelijk is om een netwerk te versterken. Mogelijkheden om huishoudelijke ondersteuning en begeleiding te combineren In onderstaand cirkeldiagram is aangegeven bij hoeveel inwoners met begeleiding consulenten mogelijkheden zien om begeleiding en huishoudelijke ondersteuning te combineren.

6 Onderverdeling combinatiemogelijkheden m.b.t. HO en Begeleiding 2% wonbekend Bij 16% van de onderzochte groep is sprake van overlap tussen begeleiding en huishoudelijke ondersteuning. Het verwijderen en voorkomen van deze overlap kan een forse besparing opleveren, zonder dat dat negatieve consequenties heeft voor de burger. NB: Er zijn meer cliënten die zowel een indicatie hebben voor begeleiding als voor huishoudelijke hulp dan blijkend uit bovenstaand cirkeldiagram, maar daar is geen sprake van mogelijkheden tot het maken van combinaties. Begeleiding groep Bij de groepsbegeleiding is een overlap zichtbaar tussen dagbesteding enerzijds en toeleiding naar arbeid of vrijwilligerswerk anderzijds. Daarbij rijst de vraag wanneer dagactiviteiten nog onderdeel moeten zijn van Wmo-geïndiceerde ondersteuning en wanneer er sprake is van arbeidsintegratie, dan wel normale ondersteuning bij werk of vrijwilligerswerk. Naar aanleiding van de pilot worden mogelijkheden gezien om het aantal dagdelen dagbesteding in een aantal situaties te minderen. Vervolg Momenteel worden bovenstaande cijfers samen met de zorgaanbieders bekeken en gecombineerd met de consultatieronde aangaande de inkoop van begeleiding individueel en begeleiding groep. Hierdoor worden de zorgaanbieders betrokken bij het bedenken van een innoverend nieuw aanbod. In het gesprek met de zorgaanbieders zal worden nagedacht over mogelijke voorliggende voorzieningen dan wel ondersteunende acties. Zo is tijdens de pilot geconstateerd dat er behoefte bestaat aan training en cursussen voor zowel cliënten als mantelzorgers. Het beter faciliteren van cliënten en mantelzorgers met trainingen op maat kan naar verwachting een verbeterslag aanbrengen in de zelfredzaamheld van cllênten en hun netwerk. Ook het versterken van het sociale netwerk van de cliënt komt naar voren als een belangrijk element om te versterken. Conclusies Geconcludeerd kan worden dat PIA een succesvolle manier is geweest om zicht te krijgen op de nieuwe doelgroep. De verwachting is dat dit kan leiden tot de nodige verbeteringen en innovaties in de begeleiding, alsmede in het versterken van de zelfredzaamheid van burger en mantelzorger. Het laat echter ook zien dat de benodigde bezuinigingen van 15-25% op begeleiding niet volledig te

7 behalen zijn door minder uren begeleiding toe te kennen aan inwoners. De mogelijkheden hiertoe blijken te beperkt. Er zijn dus extra maatregelen nodig om goede ondersteuning te bieden binnen het beschikbare budget. Door te komen tot nieuwe en lichtere vormen van begeleiding en hierbij passende organisatiestructuren kan evenveel ook een tariefverlaging voor begeleiding worden bereikt. Naast inzicht op macro niveau heeft de pilot geleid tot zorgvuldige dossiervorming die gebruikt kan worden om voor eind 2014 cliënten te voorzien van een nieuw aanbod. Dit is van groot belang om de bezuinigingsslag te maken die in 2015 op ons afkomt. Door op deze wijze ook de overige cliënten te bezoeken en hun situatie in kaart te brengen voorkomen we in 2015 een fors begrotingstekort.