Managementsamenvatting Hoofdvraag Deelvragen Conclusie

Transcriptie

1

2 Managementsamenvatting Wij, Norman Tentua (4 e jaar Cultureel Maatschappelijke Vorming) en Yoreh Schipper (4 e jaar Communicatie & Multimedia Design) hebben onderzoek gedaan naar studievoorlichting vanuit het perspectief van de doelgroep. Hierbij wilden wij weten wat aankomende hbo studenten willen zien in en tijdens hun voorlichting. Daarnaast wilden wij ook weten hoe huidige hbo studenten hun studievoorlichting naar het hbo toe genoten en wat zij in studievoorlichting te zien willen krijgen. We hebben niet specifiek gekeken naar het totale proces van voorlichting om te bekijken wat het aanbod is en of er dit al dan niet verbeterd moet worden. Dit vonden wij niet relevant omdat wij ons wilden richten op zoals eerder gezegd het perspectief van de doelgroep en hierin te kijken naar hun ervaringen en belevenissen. Met de resultaten uit het onderzoek zullen wij aan de slag gaan om een voorlichtingsvideo te maken. Wat de studenten belangrijk vinden, verwerken wij in de video. Interviews met havo 5 studenten zijn op het Libanon Lyceum Rotterdam afgenomen. Hierbij zijn 22 studenten d.m.v. gestructureerde interviews geïnterviewd. Op het hbo hebben wij 17 studenten van Communicatie & Multimedia Design en Cultureel Maatschappelijke vorming geïnterviewd. Deze studenten zijn uit alle vier de leerjaren afkomstig. Hoofdvraag Om antwoord te krijgen op onze vragen hebben wij de volgende hoofdvraag gehanteerd: Wat willen havo 5 scholieren te weten krijgen om een studiekeuze hierop af te wegen? Deelvragen De volgende deelvragen ondersteunen in het onderzoek de zoektocht naar antwoord op de hoofdvraag. Wat kan leidend zijn voor een scholier in zijn/haar keuze naar een studie? In hoeverre zijn scholieren bezig met het maken van een studiekeuze? Wat wordt van belang geacht door een scholier en een student om te willen weten van een studie? Wat vindt de student belangrijk om aan havo 5 scholier voor te lichten over een studie? hoe kan de huidige student van invloed zijn op een studiekeuze van een havo 5 scholier? Conclusie Havo 5 studenten gaven aan het belangrijk te vinden om vakinhoudelijke informatie te krijgen. Hoeveel vakken je krijg je en wat moet je hierbij doen? Daarnaast wilden de havo 5 studenten weten wat zowel de positief als negatieve punten van de opleiding zijn. Sfeer speelt ook een belangrijke rol. Men wil weten hoe de sfeer in de klas is en hoe de lokalen er uit zien. De scholieren willen weten hoe hun eerste jaar er uit gaat zien en wat je qua rooster en tentamens kan verwachten. De overige schooljaren werd ook belangrijk gevonden. Hierbij wilde de scholieren vooral informatie over stages. Op dit moment is informatie die vanuit school wordt verstrekt en open dagen leidend voor de scholier. De scholieren waren op het moment van interviewen niet actief bezig met het zoeken naar een vervolg studie. De huidige hbo studenten (eerste, tweede, derde en vierdejaars) gaven aan dat het belangrijk is dat er vakinhoudelijke informatie wordt geven. Daarnaast hadden zij willen zien wat voor projecten je met school doet. Ook sfeer wordt bij de studenten als belangrijk aangehaald. Hoe men met elkaar omgaat. Zowel de havo 5 als de hbo studenten willen in een voorlichtingsvideo de sfeer van de school terug zien. Vooral is het belangrijk dat ze te zien krijgen hoe er in de klas wordt gewerkt en hoe de school er uit zien. In de video moet men vakinhoudelijke en rooster gebonden informatie worden gegeven. Omdat wij tijdens de interviews merkten dat elke student verschillende tips voor de havo 5 studenten had, leek het ons een goed idee om er een onderdeel in te plaatsen waarin de student precies kan zeggen wat hij of zij wil zeggen. 1

3 Inhoudsopgave pag. Inleiding 4 Toekomstbeeld en ons onderzoek hoofdvraag deelvragen Opbouw verslag de doelgroep 5 havo 5 & hbo respondenten 1. Achtergrondinformatie 6 2. Methode op de doelgroep 2.1 Methode Gestructureerde interviews Vragenlijsten Keuze voor de methode Deskresearch 3. Resultaten havo 5 scholieren 3.1. Studievoorlichting Voorlichtingsmiddelen Informatiedeling Gemis Oriëntatie Voorkeur voorlichtingsmiddelen Uitleg over het eerste jaar Uitleg over 2e, 3e en 4e leerjaar Roosters Resultaten in een tabel 10/ Voorlichtingsvideo Platform De sfeer Muziek Wie aan het woord Tijdsduur Wie in beeld Waar Resultaten in een tabel 4. Resultaten HBO studenten 4.1. Studievoorlichting Voorlichtingsmiddelen Meest aansprekende voorlichtingsmiddelen Oriëntatie Veel aan gehad tijdens oriëntatie Gemis Terug willen zien in een voorlichting Verrassingen 2

4 Toelichting 1e jaar e, 3e en 4e jaar Resultaten in een tabel Voorlichtingsvideo Platform Wat krijg je te zien De sfeer Muziek Wie aan het woord Tijdsduur Wie in beeld Locaties Resultaten in een tabel 5. Terugblik op de interviews 5.1. Interviews op het Libanon Lyceum Rotterdam Medewerking De interviews 5.2. Hbo Studenten Keuzes De interviews Conclusie 19 Aanbevelingen 20 Literatuurlijst 21 Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4: Vragenlijst havo 5 scholieren Vragenlijst hbo studenten Uitwerking resultaten havo 5 scholieren Uitwerking resultaten hbo studenten 3

5 Inleiding Dit onderzoek richt zich op een onderwerp dat het onderwijs aangaat en waar aannames en veronderstellingen niet leidend mogen zijn, alvorens een onderbouwing anders bepaald en deze als valide mee genomen mag worden in een onderzoeksverslag. De beeldvorming die je al dan niet bezit door eigen ervaringen en gedeelde meningen met medestudenten, zijn niet genoeg om te suggereren dat voorlichtingsmiddelen bijvoorbeeld niet de eerlijkheid uitspreken die al dan niet nodig wordt geacht om er een studiekeuze op af te wegen. Met het bovenstaande zijn wij als projectteam vanaf het eerste kwartaal aan de slag gegaan om het onderwerp voorlichting in kaart te brengen, waar resultaten uit desk en fieldresearch ons handvatten aanreikten om vervolgens een concept hierop te bedenken. Toekomstbeeld en ons onderzoek Het concept met als titel Toekomstbeeld betreft voorlichtingsvideo s die de bevindingen en belevenissen van de huidige student op het hbo presenteren aan de aankomende student. Hiertoe is gekozen om ons onderzoek hierop gedeeltelijk te richten en antwoord te verkrijgen op de vraag wat aankomende studenten behandeld willen krijgen in een voorlichting. Het concept hieruit wel los latend, om ons zelf geen beperkingen op te leggen en specifiek op voorlichtingsvideo te richten, omdat voorlichting een veel breder kader omvat dan één middel die informatie - en kennisdeling tracht te behalen. De hoofdvraag die ons onderzoek hiervoor kleurt is als volgt geformuleerd: Wat willen havo 5 scholieren te weten krijgen om een studiekeuze hierop af te wegen? De volgende deelvragen ondersteunen in het onderzoek de zoektocht naar antwoord op de hoofdvraag. Wat kan leidend zijn voor een scholier in zijn/haar keuze naar een studie? In hoeverre zijn scholieren bezig met het maken van een studiekeuze? Wat wordt van belang geacht door een scholier en een student om te willen weten van een studie? Wat vindt de student belangrijk om aan havo 5 scholier voor te lichten over een studie? hoe kan de huidige student van invloed zijn op een studiekeuze van een havo 5 scholier? Opbouw verslag In dit onderzoeksverslag wordt weergegeven wat het onderzoek inhoud en wat eruit is voortgekomen. In volgorde treft u na de inleiding de volgende hoofdstukken namelijk: hoofdstuk 1 achtergrondinformatie, de methode op de doelgroep, resultaten havo 5 scholieren, resultaten hbo studenten en terugblik op de interviews. Daarnaast als afsluiting op het inhoudelijke wordt er een conclusie gegeven. De inleiding is ingeleid met een toelichting op ons onderzoek, waarna de hoofdvraag en deelvragen zijn beschreven. Volgend op dit gedeelte in de inleiding wordt er een beschrijving gegeven van de doelgroep. De eerste hoofdstuk weergeeft achtergrondinformatie dat relevant is voor onderbouwing van ons onderzoek. In het hoofdstuk methode op de doelgroep wordt beschreven wat voor methode er is toegepast voor het onderzoek. In de hoofdstukken resultaten havo 5b scholieren en resultaten hbo studenten worden zoals uit de hoofdstuktitel herleid kan worden, de resultaten en uitkomsten in kaart gebracht. In de terugblik op de interviews worden onze bevindingen weergegeven die voortkomen uit de interviews die zijn afgenomen. Waarna tot slot in de conclusie de hoofdvraag en de deelvragen worden beantwoord en aanbevelingen worden gemaakt m.b.t. het vormgeven van studievoorlichting voor aankomende studenten. Verder treft u een korte literatuurlijst en als bijlagen de vragenlijsten. Dit onderzoeksverslag is opgesteld in het kader van de module Toegepast Onderzoek binnen de minor Mobilizing Crowds dat wordt gegeven door de heer Constantijn Rijsdijk. 4

6 De doelgroep Met betrekking tot ons onderwerp studievoorlichting, hebben wij gekozen voor havo 5 scholieren en eerste en tweedejaars hbo studenten, hierover later meer. De keuze voor het eerste betreft het feit dat zij het volgend schooljaar in principe een overstap zullen maken naar het hbo en hiervoor een studiekeuze moeten maken. Zij zijn gebaat bij voorlichtingsmiddelen vanuit hbo instellingen die hun aanbod presenteren aan de aankomede student. De keus voor hbo studenten is voor ons van belang omdat zij een studie op het hbo volgen, wat een representatief beeld kan verschaffen en inzicht kan geven m.b.t. hun blik op voorlichting aan scholieren. Waardoor er vanuit twee perspectieven het onderwerp voorlichting belicht kan worden voor ons onderzoek. Havo 5 & hbo Voor de doelgroep Hbo studenten is er gekozen voor studenten van de opleiding CMD (Communication and Multimedia Design). De keus voor de hbo student ligt in het verlengde van de minor Mobilizing Crowds, wat wordt gegeven onder het instituut CMI (Communicatie, Media en Informatietechnologie) op de locatie Pieter de Hooghweg. De achtergrond van een aantal studenten deelnemend aan de minor ligt bij de studie CMD, wat voor ons onderzoek een redelijk goed te bepalen ingang heeft kunnen verschaffen naar de doelgroep. Voor de havo 5 scholieren is de keus gemaakt om de doelgroep op het Libanon Lyceum Rotterdam te onderzoeken. Hiertoe zijn wij gekomen omdat Yoreh Schipper als oud scholier een privilege geniet om op de school onderzoek te verrichten. Respondenten Er is gekozen om van iedere groep minimaal dertig respondenten te interviewen. Verder in het verslag aangemerkt als scholieren en studenten. Hierbij kijkend naar wat representatief zou zijn naar onze mening en met het oog op de verwerking van resultaten. Die ingepland en afgestemd zou moeten worden op andere modules, waarbij de studielast hiervoor in is meegenomen en is opgesteld in een algehele urenverantwoording. Verder is gekeken naar het feit dat bij het Libanon Lyceum, er rekening gehouden moest worden met de dagelijkse schoolactiviteiten. Waarin interviews gepland moesten worden onder reguliere lestijden van vakken en die wij vervolgens naar onze planning gekeken binnen één dag zouden moeten volbrengen. 5

7 1. Achtergrondinformatie Ons onderzoek ligt in het verlengde van de overkoepelende opdracht, waarin studievoorlichting een centrale positie inneemt. Onderstaande informatie ondersteunt de bevindingen uit de resultaten van het onderzoek, welke wij relevant vonden om in dit onderzoeksverslag mee te nemen en die onze conclusies kunnen onderbouwen. In een onderzoek naar de beeldvorming van aankomende studenten op het Zadkine Rotterdam wordt gezegd dat (onjuiste) beeldvorming vooral de reden is dat leerlingen vroeg uitvallen. Wat willen de studenten dan wel? Een intake die concreter is, waarbij gevraagd wordt naar wat de aankomende studenten zelf willen. Aankomende studenten willen weten wat de rotklussen zijn en wat ze vooral niet kunnen met de opleiding. Studenten zien volgens het onderzoek wat ze willen zien. Tasjes maken op de infodag is leuk, maar dat doe je verder niet in de opleiding. (Beer de, J. 2011) Een duidelijke en concrete beeldvorming meegeven aan scholieren, kan naar onze mening een betere afweging tot stand brengen m.b.t. het kiezen van een studie. Omdat een presentatie van een opleiding invloed kan uitoefenen op een studiekeuze, waarin al dan niet de ins en outs ervan naar voren worden gebracht. Hierbij de omgevingsfactoren als bijvoorbeeld de invloed van ouders, vrienden, klasgenoten achterwege latend. Vooral omdat bovenstaande gaat om de beeldvorming die een opleiding vanuit een onderwijsinstelling schetst aan scholieren die voor een studiekeuze staan. Na het bekijken van het Hogeschool Rotterdam (HRO) voorlichtingsmateriaal is er vastgesteld dat er vooral met tekst wordt gewerkt. Waar is het beeld? Jongeren zijn visueel ingesteld (Witteman, R. 2008) en op de HRO website is er weinig beeldend materiaal te vinden. Wij zijn tevens ook van mening dat scholieren/aankomende studenten die voor een studiekeuze staan, beeldend materiaal behoeven over tekstuele uitleg over studies. Dit wordt ondersteund door een korte steekproef waarin proef studerende scholieren, die in november 2011 deelnamen aan een dag waar ze de opleiding Communicatie & Multimedia Design, vragen zijn gesteld in het kader van onze onderzoek. Zij gaven aan dat studievoorlichting d.m.v. beeldvorming voor hen beter zou aanspreken. Hoewel dit slechts een indicatie naar voren brengt en als niet representatief kan worden beschouwd voor scholieren door het hele land, wordt dit wel meegenomen in ons onderzoek. Omdat dit een belangrijk factor betreft voor ons om in het onderzoek mee te nemen. 6

8 2. Methode op de doelgroep In dit gedeelte van het onderzoeksverslag worden de onderbouwing van onze aanpak en de keuze voor de doelgroep in kaart gebracht. 2.1 Methode gestructureerde interviews De gehanteerde methode in het onderzoek is vorm gegeven door het afnemen van gestructureerde interviews. Wat inhoud dat er een vragenlijst is gehanteerd, die vooraf is bepaald en opgesteld. Waarin iedere vraag wordt doorlopen en waarop de antwoorden genoteerd worden op een vragenlijst. De sociale interactie hierin met de respondent betreft het feit dat zij bij sommige vragen verder uitleg behoeven, om tot een antwoord te kunnen komen. Maar waar geen eigen voorkeur voor antwoorden uit gebleken moet worden. (Saunders, J, Lewis, P, Thornhill, A. 2008) Dit houdt wij de respondenten vrij laten in hun antwoorden, voor zover zij in staat zijn om dat te kunnen en niet teveel sturing te geven d.m.v. suggestieve vragen te stellen. Dit kan een valkuil vormen voor het verloop van interviews, doordat wij als onderzoekers invulling geven aan hetgeen wat de respondenten als input voor ons zouden moeten leveren. Wat tevens de betrouwbaarheid van resultaten ter discussie kan stellen en ons onderzoek als niet waardevol kan worden beschouwd vragenlijsten Voor de interviews zijn er twee vragenlijsten opgesteld die niet veel van elkaar verschillen m.b.t. de formulering van de vragen, maar waarin wel onderscheid is gemaakt naar de doelgroep toe. In dit geval een vragenlijst voor de havo 5 scholieren en één voor de hbo studenten. Hierbij is gekeken naar de relevantie van de vragen voor ons onderzoek die hierbij naar onze mening kunnen leiden tot antwoorden voor de deelvragen en uiteindelijk onze hoofdvraag kan verlichten. De structuur van de vragenlijsten zijn hetzelfde. Waar het begin ervan wordt gekenmerkt door vragen die betrekking hebben op voorlichting, gaat het tweede gedeelte specifieker in op voorlichting en oriëntatie. Tot slot staan vragen over videovoorlichtingsmiddel centraal. De vragenlijsten zijn als bijlage toegevoegd aan het onderzoeksverslag keuze voor de methode Om het onderzoek uit te voeren is er gekozen om voor de kerstvakantie resultaten te verkrijgen, alvorens er begonnen kan worden aan overkoepelende opdracht en dit binnen een kwartaal tot uitvoering te brengen. De tijdsdruk die hiermee gepaard gaat is leidend voor de keuze voor de methode, omdat dit naar onze mening het beste is om toe te passen. De methode biedt ons houvast en structuur omdat er met een voor opgestelde vragenlijst wordt gewerkt. Waar vanaf de eerste vraag wordt toegewerkt naar de laatste vraag en welke zijn gerangschikt op nummer en binnen een bepaald onderwerp worden behandeld, zoals in de vorige paragraaf wordt beschreven deskresearch Deskresearch is binnen de methode deels gebruikt om vragen te formuleren. Maar is zeer zeker ook van belang om de resultaten voorkomend uit het onderzoek gedeeltelijk te kunnen onderbouwen en te beargumenteren in de conclusie. 7

9 3. Resultaten havo 5 Scholieren De resultaten voortkomend uit ons onderzoek betreffen gegevens die op een zinvolle manier voor ons gekwantificeerd zijn. Wat inhoud dat er onderzocht is hoeveel studenten al dan niet op een soortgelijke wijze dezelfde antwoorden vertoonden op de vragen die waren opstelt. Voor het afnemen van interviews op het Libanon Lyceum hebben uiteindelijk 22 havo 5 scholieren deelgenomen aan het onderzoek. Hierop werd de keus om 30 scholieren te interviewen niet behaald, maar gezien de tijd dat wij als onderzoeksteam aanwezig waren op het Libanon en met het oog op de planning was dit de meest haalbare situatie. Van de 22 scholieren waren 14 scholieren die het mannelijk geslacht representeren en 8 het vrouwelijk. Waar m.b.t. de leeftijden 7 die zestien jaar waren, 10 in de leeftijd van 17 jaar en vijf die 18 jaar bleken. Het geslacht en de leeftijd zijn puur als statistiek hierin meegenomen, omdat bij verwerking van de resultaten geen duidelijke inzichten naar voren kwamen die verschillen hierin konden waarnemen. 3.1 Studievoorlichting De 22 scholieren die hun medewerking verleenden aan ons onderzoek d.m.v. het verrichten van de interviews, gaven aan allen studie voorlichting te hebben gekregen. Twee scholieren gaven hierin echter aan dit niet naar hun mening niet als echte voorlichting werd ervaren, omdat er zij alleen te horen kregen wanneer er open dagen plaats vonden en waar je met een Havo diploma terecht zou kunnen. Dit interpreteerden wij echter niet als representatief voor een groep scholieren die geen voorlichting kregen, omdat zij net als klasgenoten die deelnamen aan ons onderzoek, dezelfde voorlichting genoten. Hiertoe is er gekozen om aan te geven dat de 22 scholieren allen studie voorlichting hebben gekregen voorlichtingsmiddelen 16 scholieren gaven aan voorlichting te hebben gekregen d.m.v. decaan gesprekken, waar met een groepje medescholieren algemene informatie werd verkregen. Dit werd door hen zo aangemerkt als algemeen, omdat de voorlichting gericht was op voorbereiding naar het hbo toe en niet specifiek studies inhoudelijk werden behandeld. Van de 22 scholieren namen 15 deel aan SOS avonden, dit hield in dat er hbo studenten voorlichting gaven over hun huidige studie. Zij waren oud scholieren van het Libanon, SOS staat hierbij voor Studievoorlichting Oud Scholieren. Naast de SOS avonden waren er voorlichtingsavonden met een voorlichter vanuit de hoge school Rotterdam waar 3 scholieren erbij aanwezig waren. 3 scholieren gaven daarnaast aan deel te hebben genomen aan een interscolaire. 9 scholieren bezochten ook open dagen van hoge scholen, waarnaast tevens twee vertelden dat ze met de klas een hoge school hadden bezocht om hier voorlichting te krijgen. Tot slot gaf 1 scholier gaf aan een studiebeurs te hebben bezocht Informatiedeling De voorlichting uit de decaangesprekken kenmerkten zich voornamelijk van algemene informatie over vervolgstudies. Met name over het aanbod van opleidingen van hoge scholen en de mogelijkheden met de havo diploma en het gekozen profiel daarin. Daarnaast werd vooral ook de nadruk gelegd op hoe je zelf informatie kan verkrijgen door open dagen te bezoeken en wanneer je kunt aanmelden voor proef studeren. Bij de SOS avonden werden in grote lijnen verteld hoe het op de hoge scholen aan toe ging, waar de voorlichters hun studie volgden. Daarnaast werden ervaringen van de voorlichters gedeeld met de scholieren, waarbij er een beeld werd geschetst van de studies die zij volgden. Er werd verteld wat voor vakken zij kregen, maar hier werd verder specifiek geen informatie gegeven. Bij de open dagen werd er voornamelijk het aanbod van studies gepresenteerd van de hoge scholen die zijn bezocht. Twee scholieren hadden hieruit een duidelijke keuze gemaakt n.a.v. de informatie die zij verkregen. Voor de één was het een bevestiging om zich aan te melden voor een studie, terwijl de ander die voor een bepaalde studie kwam besloot om geen verdere stappen omdat de studie vakinhoudelijk niet aantrekkelijk bleek. 8

10 3.1.3 Gemis Zeven scholieren gaven aan vooral gemist te hebben dat er vakinhoudelijk niets werd verteld tijdens een voorlichting en dit graag wel behandeld zouden willen zien. Zes scholieren misten een duidelijk beeld over wat je later met de studie kon doen. Dus hoe het toekomstperspectief eruit zou zien na het volgen van een studie. Zij hadden graag voorbeelden gezien van oud studenten die met hun studie verder zijn gegaan in het werkveld, hoe zij aan een baan zijn gekomen. Daarnaast waren zij zeer benieuwd naar hoe groot de kans is dat je aan een baan komt na studeren en hoeveel je zou kunnen verdienen als afgestudeerde. Verder hadden de scholieren aangehaald dat er tijdens voorlichting niks werd verteld over lesroosters, over stages en tentamens. Zij hadden meer duidelijkheid verwacht over hoe zich voor te bereiden op de overgang van Havo naar het Hbo en wat een hoge school verwacht van scholieren die er komen studeren. Bijvoorbeeld inzet tijdens colleges, wat er buiten schooltijd gedaan moet worden voor een studie en hoe ziet de begeleiding eruit ziet. Waar de scholieren het allen over eens waren was het feit dat ze vonden dat er tijdens voorlichting vaak een rooskleurig beeld werd geschetst over vervolg studies. Waarbij zij aangaven te willen weten wat ook de minpunten van een opleiding zouden kunnen zijn, om anders voor verrassingen te komen staan als men daadwerkelijk zich zou aanmelden voor een bepaalde studie Oriëntatie Van de 22 scholieren hadden 12 zich georiënteerd d.m.v. het internet. Waarbij zij websites bezochten van hoge scholen en het aanbod hiervan bekeken. Hierbij volgde ieder van hen zijn/haar eigen interesses. Vijf van hen wisten duidelijk in welke richting ze hun studiekeuze op wilden laten vallen. Een economische richting, oriëntatie bij een kunstacademie, keuze voor verpleegkunde en hotelmanagement gaven blijk van een klein deel van de scholieren die wisten waarop zij zich wilden oriënteren. Verder gaven 3 scholieren aan brochures en studieboekjes te hebben gekregen via de decaan. Daarnaast had één scholier met vrienden gesproken over mogelijkheden op het hbo m.b.t. het maken van een studiekeuze Voorkeur voorlichtingsmiddelen Drie scholieren gaven aan een decaangesprek als meest aansprekende voorlichtingsmiddel aan te merken. Waar zij eerder de voorkeur hadden voor een één op één gesprek dan met een groepje te zitten. Negen scholieren kozen voor een gastspreker als middel die naar hun mening het meest zou aanslaan om voor te lichten. Zij vonden het belangrijk dat een gastspreker vanuit ervaring kon spreken en hiermee aan te geven hoe het er in werkelijkheid aan toe zou gaan tijdens een studie. Het proef studeren werd met acht scholieren als tweede meest aansprekende voorlichtingsmiddel gekozen. Hierbij werd volgens hun een duidelijk beeld gecreëerd, omdat je echt deel zou nemen aan een vak van een bepaalde studie. Waarvan ze naar hun mening vonden dat ze hier het meest komen te weten i.v.m. andere studievoorlichtingsmaterialen. Daarnaast kozen er twee scholieren ook voor oriënteren d.m.v. het bekijken van websites. Waarnaast vier scholieren ervoor kozen om Facebook als social media te kiezen om als voorlichting middel te gebruiken. Iedereen zit er op, was een argument dat zij aanhaalden voor het gebruik van social media. Waar één iemand expliciet aangaf dat er niet te veel tekst hierop aanwezig moest zijn, maar meer op een interactieve manier een studie gepresenteerd moest worden. Bijvoorbeeld d.m.v. filmpjes over een opleiding Uitleg over het eerste jaar 21 scholieren vonden dat het eerste jaar uitgelegd moest worden. Waar één scholier zijn keuze voor geen uitleg onderbouwde met: je komt er vanzelf wel achter. Het belangrijkste waar 14 scholieren voor kozen om uitleg over te krijgen was de vakinhoudelijke factor binnen de studies. Hierbij een duidelijk overzicht te willen krijgen hoeveel vakken, maar vooral wat hierin wordt gegeven, wat je ervan kan leren en hoe dit aansluit bij de studie. Vijf scholieren vonden het belangrijk om te willen weten hoeveel lesuren er zouden worden gegeven 9

11 binnen een opleiding en hoe de lesroosters eruit zien. Verder wilden drie scholieren weten hoe het puntensysteem in elkaar zat m.b.t. de vakken. Daarnaast zijn er nog de volgende punten aangehaald waar scholieren wat van wilden weten, maar die niet representatief waren voor een groep scholieren binnen onze onderzoeksgroep van 22 scholieren. De mate van eigen verantwoordelijkheid die je nodig hebt om ergens te studeren; De moeilijkheid van tentamens; Wat voor soort studenten komen er op een studie en welke interesses delen zij; Wat zijn de eisen van een opleiding; Hoe ga je over; Hoe slaag je; Wat als je niet slaagt; Wat wordt er verwacht van de student; de overstap van havo naar het hbo; Uitleg over 2e, 3e en 4e leerjaar Van de 22 scholieren antwoorden 20 met ja als antwoord op de vraag of je zou willen dat naast het eerste leerjaar, de overige leerjaren moeten worden weer gegeven. Informatie en voorlichting m.b.t. stage werd door 16 scholieren aangemerkt als belangrijk om te willen weten. Hierbij wilden zij weten over ervaringen van studenten die stage hebben gelopen, de tijdsduur van een stage, de beoordeling ervan en daarnaast ook de mogelijkheden om in het buitenland stage te lopen. Het verschil met het eerste jaar werd door een drietal scholieren gegeven om te willen weten, waarnaast zij ook wilden weten over afstuderen en hoe dit in elkaar zit. Eén scholier was zeer benieuwd naar hoe een student zich in de jaren ontwikkelt en hoe de school hierop inspeelt met namen d.m.v. begeleiding Roosters Veertien scholieren vonden het belangrijk dat roosters en lesuren verder uitgelegd moesten worden. Hierbij moesten er voorbeelden van huidige studiejaren aan te pas komen, was er een idee dat er foto's met uitleg gemaakt moesten worden met welke docent en welk lokaal op papier zou moeten worden weer gegeven. Hoe je naar lokalen moest gaan en wat de lestijden zijn. Roosters op papier, via internet en zelfs mobiel werden aangehaald om te willen weten hoe deze eruit zien resultaten in een tabel Onderstaand en op de volgende pagina treft alsnog de resultaten onder het kopje 'Studievoorlichting' in een tabelvorm weer gegeven. Hierin staan alleen de statistische gegevens m.b.t. hoeveel studenten onder iedere paragraaf representatief waren voor de elementen die erin voorkomen. STUDIEVOORLICHTING Voorlichtingsmiddelen Decaangesprek ken SOS avonden voorlichtingsavonden Interscolair e Open dagen Voorlichting op een Hogeschool Studiebeurs Vakinhoudelijke informatie toekomstpers pectief Gemis 7 6 Internet Brochures, studieboekjes Vrienden Oriëntatie

12 Decaangesprek ken Gastspreker proefstuderen websites Social media Voorkeur ja nee vakinhoudelijk lesuren puntensystee m uitleg 1e jaar ja nee Informatie m.b.t. stage Verschil met 1e jaar Ontwikkeling student uitleg jaar 2,3 en Ja nee Roosters Voorlichtingsvideo platform Op de vraag van op welke platform een voorlichtingsvideo getoond zou moeten worden, gaven 12 scholieren aan dat het op de hogeschool website moest plaatsvinden. Het was volgens hen een gerichte manier van voorlichten, omdat de hogeschool het aan zou bieden. Waar je tevens meerdere opleidingen zou kunnen vinden en misschien nog een optie zou kunnen activeren om video's te linken met Youtube. Scholieren die tijdens hun oriëntatie website bezochten waren wel van mening dat het op dit platform studie mooier worden gepresenteerd dan het is. Youtube als platform en kanaal om voorlichtingsvideo's te vertonen werd door negen scholieren gekozen. Met voornamelijk als argument dat iedereen erop zit. Dit argument werd ook aangehaald bij Facebook als platform waar vijf scholieren voor hadden gekozen, maar tevens ook een idee werd gegeven van dat studenten een eigen beeld kunnen geven, omdat Facebook persoonlijk kan zijn De sfeer Een belangrijk gegeven wat belangrijk werd gevonden door 13 scholieren, was dat in ieder geval ervaringen en belevenissen van studenten hier aan de orde moeten komen. Wat verder kan worden opgedeeld in hoe het er in de klas/colleges er aan toe gaat en de sfeer hierin, de omgang van studenten onderling, project opdrachten, waar worden de pauzes doorgebracht en contact tussen student en docent. Wat naar voren was gekomen en door 4 scholieren werd aangehaald was het scheppen van realistisch beeld, wat naar hun mening zeer zeker tegengesteld was aan het beeld van voorlichting die zij tot nu toe hebben gekregen. Met name het feit hieruit dat opleidingen vaak worden verheerlijkt en vaak te rooskleurig in beeld worden gebracht. Hierdoor moet een voorlichtingsvideo zeer zeker niet geromantiseerd worden en dat er naast pluspunten van een opleiding ook minpunten worden weer gegeven Muziek Op de vraag wat voor muziek(stijl) passend zou zijn onder een voorlichtingsvideo antwoorden negen scholieren met in ieder geval een rustig muziekje. Waaruit zes personen vonden dat het muziek moest betreffen die actueel is en populair zou zijn onder jongeren. Wat een factor zou zijn die scholieren zou aantrekken. Een drietal scholieren was van mening dat het uptempo muziek moest worden Wie aan het woord 15 scholieren waren ervoor dat er in een voorlichtingsvideo een interviewer en antwoorden van respondenten gehoord moesten worden. Waarnaast alleen 1 scholier alleen antwoorden van respondenten 11

13 zou willen horen. Een tweetal scholieren vond dat er een voice- over als rode draad door een video aan het woord moest komen Tijdsduur Wat betreft hoelang een voorlichtingsvideo zou moeten duren waren. 13 scholieren gaven een tijdsduur aan van ongeveer 5 tot 10 minuten. Waarnaast 4 scholieren zelfs 15 minuten aanhaalden tot ongeveer een half uur durende video. Vier scholieren kozen voor een tijd van onder de 5 minuten, waar één scholier geen tijd aangaf Wie in beeld 14 scholieren kozen ervoor om eerstejaars het woord te geven. Het eerste jaar werd als belangrijk gevonden, omdat zij studenten hierin nog in de overgang zitten. 10 scholieren gaven aan vierdejaars aan het woord te willen zien. Voornamelijk omdat zij de opleiding zouden moeten kennen en hiermee veel kunnen uitleggen. Vier scholieren vonden ook dat docenten aan het woord moesten komen. Tot slot gaven zes scholieren aan studenten uit alle jaren te willen zien, om vooral het verschil tussen de leerjaren te laten zien Waar Betreffend de fysieke ruimtes die getoond zouden moeten worden waren de lokalen door 17 scholieren gekozen om in ieder geval te laten zien. 12 wilden de kantine/aula te willen zien. Vier scholieren hadden hun keuze gemaakt ook gemaakt op de buurt waarin een school zich bevind resultaten in een tabel Op de volgende pagina treft alsnog de resultaten maar dan onder het kopje 'Voorlichtingsvideo' in een tabelvorm weer gegeven. Hierin staan ook alleen de statistische gegevens m.b.t. hoeveel studenten onder iedere paragraaf representatief waren voor de elementen die erin voorkomen. VOORLICHTINGSVIDEO Website HR Youtube Facebook platform ervaringen/belevenissen Realistisch beeld sfeer 13 4 Actueel populair uptempo Rustig muziekje muziek Interviewer + antwoorden repondent Alleen respondent voice- over wie aan het woord minuten 15 minuten < 5minuten tijdsduur Eerste jaars studenten vierdejaars Docenten Studenten uit alle leerjaren wie in beeld lokalen kantine/aula Buurt van de school waar

14 4. Resultaten hbo studenten 17 studenten hebben uiteindelijk deelgenomen aan het onderzoek, waar wij 30 studenten voor ogen hadden. Vergelijkbaar met de uitkomsten m.b.t. de deelnemers uit onderzoek met havo 5 scholieren, was dit realistisch gezien ons opgestelde planning ook het meest haalbare. Van de 17 studenten waren er vier afkomstig van het tweede jaar van de opleiding CMV en waar 13 de studie CMD volgden. Hierin waren er tevens ook vijf vierdejaars aan het woord gekomen. 4.1 Studievoorlichting Voorlichtingsmiddelen 13 studenten kozen voor de open dag als aangereikte studievoorlichtingsmiddel, waar gebruik van is gemaakt. Vijf studenten gaven in tegenstelling tot bovenstaande voor de decaangesprekken en studieboekjes. Daarnaast hadden vier studenten gekozen voor het proef studeren en websites, terwijl drie een gastspreker aanhaalden en twee een vriend(in) kozen Meest aansprekende voorlichtingsmiddelen Zeven studenten kozen voor proef studeren als voorlichtingsmiddel die hen het meest aansprak. Hier opvolgend kozen zes studenten voor de open dag, vooral om een impressie te krijgen van de locatie waarop een studie werd gegeven. De overige voorlichtingsmiddelen als decaangesprekken, studieboekjes, gastsprekers, websites en vrienden, waren niet relevant om te vermelden als meest aansprekende studievoorlichtingsmiddel Oriëntatie Bij de oriëntatie naar vervolg studies hadden negen studenten een open dag bezocht. Waarbij een tweetal studenten expliciet aangaven hierbij hun interesses gevolgd te hebben. Vrienden werden door zes studenten aangehaald als middel om zich te oriënteren, met het idee om informatie te verkrijgen over hun ervaringen en belevenissen op hun studie op het hbo. Vijf studenten bezochten websites om zich oriënteren en vroegen hierbij tevens ook brochures aan over opleidingen Veel aan gehad tijdens oriëntatie De impressie die vier studenten kregen van de hogeschool door het bezoeken van open dagen, hadden invloed op de keuze voor een studie. Hierin was de sfeer doorslaggevend, omdat het een positieve indruk bij hun achterliet. Drie studenten gaven aan dat hun vrienden belangrijk waren tijdens hun oriëntatie. Waarbij vooral ervaringen een helder en duidelijk beeld gaven van een studie. Eén student gaf hierbij aan dat haar werd verteld waar op gelet moest worden, waar tegenaan gelopen kon worden, wat de student kon verwacht en dat de mate van zelfstandigheid hoog lag. Twee studenten hadden het proef studeren bij hun huidige studie als een belangrijke factor gegeven tijdens hun oriëntatie. Waar de één vooral op basis van een interessante opdracht werd beïnvloed en de ander vooral werd aangesproken door het samenwerken met medestudenten. Eigen inzet werden door drie studenten gebruikt om aan te geven dat zij er veel aan hadden. Vier studenten hadden het eisenpakket in Adobe computer programma s als een motivatie aangehaald voor hun oriëntatie op hun studie Gemis Voorbeelden van wat je kunt maken met computer programma's werd door vier studenten naar voren gehaald als een gemis tijdens de voorlichting die kregen. Daarnaast werden de minpunten van een opleiding als belangrijke factor gegeven door drie studenten. Waarbij datgene wat vrienden vertelden over hun opleiding niet op een website of tijdens een open dag werd verteld. Hierbij gaf één student aan dat je uiteindelijk tijdens de opleiding niet een bepaald product zou kunnen realiseren, wat wel degelijk tijdens een open dag werd verteld. Bijvoorbeeld iphone apps maken met Apple apparatuur op school. 13

15 Twee Studenten vonden het belangrijk te willen weten hoe de studielast zou zijn m.b.t. de vakken die zouden worden gegeven. Hierbij kwam tevens ook naar voren dat er tijdens een voorlichting niet werd verteld hoe hoog de mate van zelfstandigheid lag m.b.t. de inzet van een student. Zij gaven ook aan vakinhoudelijke informatie gemist te hebben, wat volgens een duidelijker beeld zou schetsen van wat er specifiek bij een opleiding wordt gegeven en hoe dit eruit ziet. Eén student gaf aan meer vakken te hebben gemist tijdens het proef studeren, waar alleen één vak van een opleiding werd gevolgd Terug willen zien in een voorlichting Negen studenten gaven aan een beeld te willen zien van wat je kunt verwachten van een studie. Vier van de negen studenten wilden graag specifiek vakinhoudelijk uitleg krijgen, naast het tonen van welke vakken je krijgt tijdens een studie. Studenten die bezig zijn met bijvoorbeeld projecten of aanwezig zijn tijdens een college en hierbij de ervaringen van hen in beeld te brengen, werd door vier studenten aangehaald als een belangrijke factor om terug te willen zijn tijdens een voorlichting. Drie studenten wilden ook graag ervaringen van docenten willen zien, waarbij ook begeleiding een punt is wat behandeld zou moeten worden Verrassingen Elf studenten kwamen bij aanvang van de studie voor verrassingen te staan, tegenover vijf die dat niet zo ervaart hebben en één die er geen duidelijk beeld meer van had. Naast dat vier studenten het verassend vonden dat ze geen lessen kregen in Adobe Photoshop, waren de uitkomsten hierin verschillend. Hierdoor kon er geen gedeelde waarden naar voren gehaald worden, maar hieronder worden alsnog antwoorden getoond die relevant wordt geacht in het kader van het onderzoek. Je kreeg te weinig theorie ; Tussentijdse studie inhoudelijke verandering ; Veel theorie ; Te veel essays schrijven ; Werktempo lag hoog ; hoge studielast in combinatie met werktempo Toelichting eerste jaar Op één student na vonden alle studenten uitleg van het eerste studiejaar belangrijk voor aankomende studenten. Hierbij gaven acht studenten aan dat het curriculum en vooral het vakinhoudelijk voor aankomende studenten uitgelegd moet worden. Eén student gaf hierbij aan hoe vakken aansluiten op de studie en het belang van het behalen van je propedeuse binnen het eerste jaar. Vier studenten vonden het belangrijk dat projecten waaraan wordt gewerkt in het eerste jaar in ieder geval uitgelegd moet worden. Volgens hun kan dit een belangrijke factor zijn m.b.t. opwekken van enthousiasme bij een aankomende student, waarna tevens een afweging op kan worden gemaakt. Zij gaven ook aan dat de mogelijkheden voor het volgen van keuzevakken uitgelegd zou moeten worden, voornamelijk omdat het aanbod hierin groot is om naast je studie vakken te volgen die niet direct gerelateerd zijn aan je opleiding Tweede, derde en vierde leerjaar Elf studenten vonden dat het relevant was om ook de hogere leerjaren tijdens voorlichting uitgelegd te willen zien. Eén argument dat voortkwam van een student die hier niet voor koos was: Als je eenmaal je propedeuse hebt moet je gewoon doorzetten. Acht studenten vonden het belangrijk dat stages behandeld moeten worden. Hierbij kijkend naar hoe de student zich zou kunnen voorbereiden en oriënteren op het zoeken naar stage. Eén student gaf aan dat studenten zich bewust zouden moeten worden van zijn/haar eigen ontwikkeling, waarbij je leert op jezelf je reflecteren en hierin kritisch je sterke en zwakke punten onder de loep te nemen. 14

16 resultaten in een tabel Onderstaand treft alsnog de resultaten onder het kopje 'Studievoorlichting' in een tabelvorm weer gegeven. Hierin staan alleen de statistische gegevens m.b.t. hoeveel studenten onder iedere paragraaf representatief waren voor de elementen die erin voorkomen. STUDIEVOORLICHTING Open dag decaangesprekke n Studieboekjes Proefstuderen Websites Gastspreker vrienden Voorlichtingsmiddelen Proefstuderen Open dag Meest aansprekend 7 6 Open dag Vrienden websites Oriëntatie Open dagen Vrienden proefstuderen Eigen inzet Eisenpakket in Adobe Veel aan gehad Voorbeelden wat je kan maken Minpunten van een opleiding Studielast Vakinhoudelijk Meer vakken tijdens proefstuderen Gemis Wat kan je verwachten Vakinhoudelijk Studenten bezig met projecten Ervaringen docenten terug willen zien ja nee Verrassingen 11 5 ja nee curriculum/va kinhoudelijk Aansluiting vakken Projecten eerste jaar Toelichting eerste jaar Ja nee Behandeling stage Tweede, derde en vierde leerjaar Voorlichtingsvideo Platform Twaalf studenten gaven hun voorkeur aan de HR website, waarop een voorlichtingsvideo vertoond zou moeten worden. Zij vonden dat het meest logische kanaal om voor te kiezen, omdat het HR haar studies niet op andere mediums aanbied. Facebook werd door zes studenten gekozen, om vooral in te spelen op het gebruik van social media, wat naar eigen zeggen zeer populair is onder jongeren. Vier studenten kozen Youtube en één student koos voor Twitter. 15

17 4.2.2 Wat krijg je te zien Elf studenten vonden dat in ieder geval studenten in beeld gebracht moeten worden in een voorlichtingsvideo. Hierin varieerde de antwoorden van zes studenten die de student bezig wilde zien tijdens colleges, tentamens en/of groepsprocessen, twee studenten die de omgang van studenten met elkaar en contact tussen docent en student van belang vonden en tot slot vier studenten die concrete voorbeelden van resultaten wilden zien voortkomend uit huiswerk maken en groepsprojecten. Eén student vond dat afgestudeerde studenten aan het woord moesten komen, om een juist beeld te scheppen over alle jaren. Daarnaast wilden twee studenten in ieder geval een fysieke ruimte als de mediatheek en het studielandschap in beeld krijgen. De beleving en ervaring van studenten tijdens hun studie werd door twee studenten naar voren gehaald, waarbij één van hen een idee had om een dag in het leven van een student op school te filmen De sfeer De antwoorden voor hoe de sfeer in een voorlichtingsvideo in beeld gebracht zou moeten worden, waren divers en liepen uiteen. Hier konden geen gedeelde waarden uitgehaald worden voor ons onderzoek, maar desondanks treft u hieronder wel antwoorden die wij als onderzoeksteam relevant vonden voor verder gebruik in de toekomst. Een realistisch beeld scheppen; Het moet niet te gemaakt zijn, omdat er een camera staat; dat studenten hierdoor het beste van zichzelf laten zien; Er moeten geen moeilijke termen gebruikt worden; hou rekening met de doelgroep; het moet te begrijpen zijn; Gezellige sfeer; Hardwerkende studenten moeten in beeld komen; De omgang van studenten met elkaar; Studenten die elkaar helpen; Korte impressie van de school, met daaronder stemmen van studenten; Studiegroepjes die bezig zijn Muziek Vier studenten kozen hier voor top 40 muziek, wat in ieder geval een uptempo stijl met zich mee moet brengen. In het verlengde hiervan kozen twee studenten voor vrolijk popmuziek. Daarnaast kozen drie studenten voor in ieder geval een rustig achtergrond muziekje Wie aan het woord Zeven studenten kozen voor een voice- over, maar die niet moest gaan interviewen. Zes studenten vonden in ieder geval dat er respondenten aan het woord moesten komen. Vijf studenten wilden een combinatie van alle interviewer, respondenten en een voice- over. Drie studenten kozen voor een interviewer en respondenten als beide die aan het woord moeten komen en één student koos voor helemaal niemand aan het woord Tijdsduur Zeven studenten gaven een tijdsduur van vijf minuten waaraan een voorlichtingsvideo aan moest voldoen. Zes studenten vonden dat het in ieder geval minimaal 10 minuten moest duren. Vijf studenten kozen voor een tijdsduur onder de 5 minuten. 16

18 4.2.7 Wie in beeld De keuze aantallen voor wie er in beeld moeten komen lagen dichtbij elkaar. 15 studenten kozen voor eerste en vierdejaars, 14 voor tweedejaars, acht voor derdejaars en zeven studenten kozen ervoor om ook docenten in beeld te willen zien Locaties De kantine/aula en werd door 11 studenten gekozen om in beeld te laten komen. Hierop volgend kozen 10 studenten voor de lokalen. Zeven studenten kozen voor het gebouw en voorzieningen. Hier vallen onder het studielandschap, computerruimtes, fotostudio's en de mediatheek. Tot slot wilden drie studenten nog de buurt en een stukje omgeving in beeld laten komen Resultaten in een tabel Onderstaand treft alsnog de resultaten onder het kopje 'Voorlichtingsvideo' in een tabelvorm weer gegeven. Hierin staan alleen de statistische gegevens m.b.t. hoeveel studenten onder iedere paragraaf representatief waren voor de elementen die erin voorkomen. VOORLICHTINGSVIDE O HR website Facebook Youtube Twitter platform Wat krijg je te zien Studenten Tijdens colleges Omgang met elkaar Contact tussen docenten en student Voorbeelden resultaten van huiswerk afgestudeerden Fysieke ruimtes Beleving en ervaringen Top 40 Vrolijk popmuziek Rustig achtergrond muziek Muziek Wie aan het woord Voice- over respondent en combinatie Interviewer en respondent niemand 5 min 10 min < 5 min Tijdsduur e en 4e jaars 2e jaars 3e jaars docenten Wie in beeld kantine/aul a lokalen Gebouw buurt/omgevi ng Locaties

19 5. Terugblik op de interviews Alvorens de eerste interviews waren afgenomen heeft feedback op de eerste opgestelde vragen voor onze onderzoek, wat in het onderzoeksopzet was opgesteld, geleid tot herziene versies van de vragenlijsten. Hierin werd duidelijk dat wij als onderzoek/projectteam te veel vast hielden aan het concept 'Toekomstbeeld' en gezien de opgestelde vragen de respondenten te veel zouden kunnen dirigeren naar onze eigen gewenste antwoorden. 5.1 Interviews op het Libanon Lyceum Medewerking Door helder en duidelijk voor te leggen aan de havo coördinator de heer Claessens, met wie een afspraak was gemaakt, wat wij met het onderzoek beoogde te behalen, is ons de volledige medewerking verleend die zeer gunstig heeft uitgepakt. De heer Claessens had zijn kamer ter beschikking gesteld om er interviews af te nemen en daarnaast heeft hij docenten bereid gekregen om scholieren te laten deelnemen aan ons onderzoek onder de reguliere lestijden De interviews Na het afnemen van de eerste interviews werd snel de conclusie getrokken, dat ten eerste per scholier meer tijd nodig was en ten tweede dat er vragen in de vragenlijst voorkwamen die dezelfde antwoorden insinueerden. Hierop zijn er vragen aangepast en zelfs geschrapt om bovenstaande te voorkomen. Waar wij in het begin één scholier interviewden met twee man, was er de mogelijkheid gecreëerd om twee scholieren gelijktijdig te interviewen. Waarbij wij ieder één scholier interviewden. Het was soms lastig om redelijk onderbouwde antwoorden te verkrijgen van scholieren en ook echt antwoord te geven op de vragen. De antwoorden waren kort en soms te bondig, waarop wij als onderzoekers hun probeerden richting te geven en verder uitleg te geven over een vraagstelling. Hierop suggesties te geven, wat naar ons inzien nodig was om ook gezien de tijdsdruk tot de dertig respondenten te komen. Dit namen wij mee in onze afweging om dit op momenten wel te realiseren. 5.2 HBO studenten Keuzes Na het afnemen van de interviews op het Libanon lyceum is de vragenlijst voor toepassing op de hbo studenten aangepast. Hierbij zijn ook vragen geschrapt die wij niet relevant vonden om er antwoord op te krijgen. Hoewel in eerste instantie op de planning stond om eerste en tweedejaars hbo studenten van CMD te interviewen, hebben wij als onderzoeksteam gekozen om ook zover mogelijk ook vierdejaars studenten te interviewen en daarnaast ook studenten van de opleiding CMV (Culturele Maatschappelijke Vorming) te betrekken in ons onderzoek. Leidend voor de keus voor vierdejaars was het feit dat uit een eerste verwerking van de resultaten van de interviews met havo 5 scholieren werd gebleken, dat vierdejaars als belangrijk worden gevonden. Hiernaast is er tevens gekozen om studenten aan de opleiding CMV te interviewen, vooral ook om te bekijken of zij een ander perspectief en inzicht gaven op de interview vragen t.o.v. studenten aan de opleiding CMD De interviews Wij waren zeer tevreden over de studenten die bereid waren om de tijd te nemen voor deelname aan ons onderzoek. Dit verliep zonder problemen en bracht ons duidelijke uitkomsten. Zij waren zeer open en gaven ons inzicht in hun beleving op school. Hierin de antwoorden vergelijkend van de verschillende studenten en een andere opleiding als CMV erin mee te nemen, ondervonden wij veelal gedeelde meningen wat misschien op een andere manier in verwoording werd gebracht. Al met al heeft het ons onderzoek veel opgeleverd, welke in de vorige hoofdstukken staan weer gegeven. 18

20 Conclusie Helder en duidelijk antwoord verkrijgen is lastig wanneer je resultaten presenteert, zonder over na te denken wat je de lezer verder duidelijk te maken. Hierbij niet alleen kijkend naar wat de havo 5 Scholieren en hbo studenten als input hebben gegenereerd, maar vooral ook als onderzoekers te laten zien dat er inzicht kan worden getoond in wat er uit het onderzoek is voortgekomen. Allereerst wordt de hoofdvraag zoals in de inleiding staat beschreven terug gehaald: Wat willen havo 5 scholieren te weten krijgen om een studiekeuze hierop af te wegen? Deze vraag overkoepeld het complete onderzoek en wordt door onderstaande vragen ondersteund welke door de resultaten uit de vorige hoofdstukken in dit gedeelte van het verslag wordt onderbouwd, middels ons oordeel en inzicht die wij als onderzoekers eruit hebben verkregen. Wat kan leidend zijn voor een scholier in zijn/haar keuze naar een studie? In hoeverre zijn scholieren bezig met het maken van een studiekeuze? Wat wordt van belang geacht door een scholier en een student om te willen weten van een studie? Wat vindt de student belangrijk om aan havo 5 scholier voor te lichten over een studie? hoe kan de huidige student van invloed zijn op een studiekeuze van een havo 5 scholier? De resultaten m.b.t. studievoorlichting geven aan dat de manier waarop de havo scholieren studievoorlichting krijgen, vanuit school vooral wordt vorm gegeven d.m.v. decaangesprekken en het organiseren van SOS avonden. Internet is hiernaast een veelgebruikt medium waar de scholieren zichzelf op oriënteren en makkelijk en snel tot informatie kunnen. Hoewel er een voorkeur is om een gastspreker voor zich te krijgen om ervaringen te delen en een realistisch beeld te geven over een studie, is de algemene beeldvorming kenmerkend bij aan de studievoorlichting, waar scholieren aangeven toch op specifiekere vlak meer te willen weten. Proefstuderen geeft een aanzet naar het specifiekere doordat er wordt deelgenomen aan een vak van een bepaalde studie. Maar is vooralsnog niet representatief voor een gehele opleiding, omdat dit er alleen een impressie wordt gegeven van één vak. Om hierop verder te gaan wordt vakinhoudelijke informatie en een duidelijk toekomstperspectief belangrijk gevonden om een duidelijk en helder beeld te verkrijgen over een studie. Het rooskleurige beeld dat vaak wordt geschetst, waarin alleen de aantrekkelijk punten van een opleiding wordt gepresenteerd, is niet zeer zeker niet leidend als zij er bewust van zijn dat er natuurlijk ook minder positieve punten aan bod zullen komen in een opleiding. Hierdoor voor verrassingen te kunnen komen staan, die de studiekeuze m.b.t. de verkregen studievoorlichting in verlegenheid kan brengen. Omdat het misschien niet de juiste keuze was, maar waar daarnaast wordt gekeken naar juist de informatie die tot hen is gebracht d.m.v. studievoorlichting. Welke niet tot volledig kan worden ervaren, waardoor bovenstaande tot uiting kan komen. Hoewel uit ons deskresearch informatie werd gevonden m.b.t. een onderzoek naar het Zadkine College, kan deze wel ondersteuning geven aan onze bevindingen. Hierbij kijken dat de aankomende studenten die al dan niet naar het hbo gaan, een duidelijk beeld behoeven waarin zij concreet willen weten wat ze wel of niet krijgen. Hoewel scholieren bezig zijn om een studiekeuze te maken, wordt het als moeilijk ervaren om te weten wat zij willen doen. Hun verblijf in het laatste jaar van de havo met het oog op de examens, geeft des te meer aan hoe lastig het is, om naast de focus om de havo af te ronden een studiekeuze te maken. Welke bepalend kan zijn voor de toekomst van een scholier. De keuzemogelijkheden die in hun bereik zijn voldoen naar onze mening niet genoeg, om aan te sluiten op een heldere en duidelijke beeldvorming, welke leidend kan zijn voor het maken van een bewustere studiekeuze. 19