Vaardigheden voor het dagelijks leven Sociaal gedrag

Transcriptie

1 Vaardigheden voor het dagelijks leven Sociaal gedrag ColorCards serieredactrice: Vanessa Harrison MRCSLT Inhoud samengesteld door : Stephanie Holland. Geïllustreerd door: Peter Friedl, Berlijn Vertalingen geproduceerd in samenwerking met Techni-Comm Associates, Wick St Lawrence, Somerset Voor het eerst gepubliceerd in 2002 door Speechmark Publishing Ltd, Telford Road, Bicester, Oxon OX26 4LQ, Verenigd Koninkrijk Telefoon: +44 (0) Fax: +44 (0) Copyright I Franklin 2002 Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, middels fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de rechthebbenden op het auteursrecht. ColorCards is een gedeponeerd handelsmerk / Gedrukt in het Verenigd Koninkrijk /2080 ISBN Inleiding Met deze reeks wordt sociaal gedrag in de persoonlijke ontwikkeling van de leerlingen belicht. Op sommige kaarten wordt effectief gebruik van sociale vaardigheden getoond, terwijl andere kaarten juist een gebrek aan inzicht in deze vaardigheden weerspiegelen. Door het formaat heeft deze reeks uiterst flexibele toepassingsmogelijkheden, die geheel op de behoeften van de leerlingen kunnen worden afgestemd. Sociaal gedrag kan individueel en in groepsverband worden gebruikt. De kaarten weerspiegelen vele manieren waarop sociale activiteiten plaats vinden. Voor de leerlingen is het interessant om de verschillende sociale interacties die zij in het dagelijks leven ondervinden, te herkennen en erover te praten. Op sommige kaarten wordt een goed inzicht in sociaal gedrag getoond, waardoor de getoonde interactie kalm en zonder stress is. Andere mensen zijn ontspannen en op hun gemak. Deze wel doen -kaarten zijn in de onderstaande lijst aangegeven met een +. Op de meeste kaarten wordt een gebrek aan inzicht in een bepaald aspect van sociaal gedrag getoond, waar een of meer van de omstanders zich aan storen. Het resulterende onbehaaglijke gevoel is zichtbaar in de lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen van andere groepsleden. Deze niet doen -kaarten zijn in de onderstaande lijst aangegeven met een -.

2 Inhoud Kaartnr. a) plaats b) activiteit c) sociale vaardigheid 1 - a) Om een tafel in een café b) Drie van de groep hebben een geanimeerd gesprek, maar betrekken de vierde persoon er niet bij. c) Hij wordt niet bij het gesprek betrokken en voelt zich buitengesloten. 2 - a) Op de gang van een ziekenhuis. b) Twee vrouwen fluisteren samen en kijken telkens tersluiks naar de vrouw vóór hen. c) Ze praten achter haar rug over haar. 3 + a) Een vergaderruimte in een hotel. b) Een van de groepsleden stelt mensen aan elkaar voor. c) Hij zorgt dat iedereen elkaar kent. 4 - a) Om de tafel in de eetkamer. b) Een meisje zit hard te lachen. c) Ze is erg luidruchtig aan tafel. 5 - a) Een begraafplaats. b) Op een begrafenis wordt donkere kleding gedragen. Een van de gasten draagt ongepaste kleding. c) Zij beledigt de andere gasten. 6 - a) De receptie van een hotel. b) Een medewerker controleert een rekening en staat te dicht bij een van haar colega s. c) Ze doet inbreuk op zijn persoonlijke ruimte. 7 + a) Een bus. b) Een kind staat op en staat haar zitplaats aan een man af. c) Ze is beleefd tegen een volwassene. 8 - a) Een speelplaats van een lagere school. b) Twee jongens trekken gekke gezichten tegen een jongetje in een rolstoel. c) Zij steken de draak met een kind met een handicap. 9 - a) Een bar. b) Een meisje staat druk te praten en merkt niet dat ze haar drankje over een andere klant morst. c) Ze denkt niet aan de andere mensen om haar heen in een openbare ruimte a) Bij de dokter. b) De dokter is bezig aantekeningen te maken en er komt een patiënt binnen. c) Ze begroet de persoon niet die haar kamer binnenkomt.

3 11 + a) Een stoep in een drukke straat. b) Twee mannen lopen naast elkaar. Een ziende man begeleidt een blinde man. c) Hij helpt iemand met een handicap a) Een treinwagon. b) Een meisje luistert naar haar walkman en dit irriteert een medepassagier. c) Zij stoort anderen a) Een bakkerij. b) Een jonge klant is aan de beurt, maar een andere klant negeert dit en geeft haar bestelling. c) De vrouw dringt voor a) Een badkamer. b) Een jongen verlaat de badkamer en laat deze rommelig en nat achter. c) Hij heeft de badkamer niet opgeruimd voor de volgende persoon die de badkamer wil gebruiken a) Een café/restaurant. b) Een meisje rookt en de rook van haar sigaret drijft rechtstreeks naar een familie die in haar buurt zit. c) Ze houdt geen rekening met anderen in een openbare ruimte a) Buiten een bibliotheek. b) Een man houdt de deur open voor een vrouw die naar binnen wil. c) Hij is beleefd en hulpvaardig a) De voortuin van een huis. b) Twee kinderen plukken bloemen en werpen steelse blikken om zich heen. c) Zij nemen dingen die niet van hen zijn a) Een bus. b) Een man heeft zijn spullen op de zitplaats naast hem gezet. Andere passagiers moeten staan. c) Hij houdt geen rekening met het comfort van andere mensen a) Het terras van een café. b) Het meisje heeft een klant zijn bestelling gebracht en zet nu een kom water neer voor de hond. c) Zij zorgt voor een dier a) Een schoolconcert. b) Een man gebruikt zijn mobiele telefoon terwijl de kinderen hun muziek voordragen. c) Hij bederft het plezier van andere mensen a) In een ziekenhuis. b) Een verpleger geeft een patiënt een aai over zijn hoofd. c) Hij behandelt de man neerbuigend.

4 22 - a) Een klas op een middelbare school. b) Een student geeft een briefje aan een andere student tijdens een examen. c) Zij spieken a) De voordeur van een huis. b) Gasten arriveren met een fles wijn. c) Zij hebben een klein cadeau meegebracht als gebaar voor de gastheer en vrouw a) Een boekwinkel. b) Twee mensen staan te wachten om te worden geholpen. De verkoopster staat te telefoneren. c) Ze schenkt geen aandacht aan haar klanten en laat ze wachten a) Een grote zaal. b) Mensen staan in de rij voor het buffet te wachten om iets te eten. Er is niet veel meer over, maar twee mensen doen zich tegoed aan grote porties. c) Ze verdelen het niet eerlijk en nemen te veel a) Twee aangrenzende tuinen. b) Een man gaat zijn tuinvuil verbranden terwijl zijn buurvrouw net de was ophangt. c) Hij houdt geen rekening met haar a) Buiten een snackbar. b) Er staat een vuilnisbak, maar de jongeren laten de rommel op de stoep liggen. c) Zij gedragen zich asociaal door rommel achter te laten op een openbare plaats a) De stoep buiten een huis. b) Een bezorger overhandigt een vrouw een mooi bloemstukje. c) De verzender is erg attent en zorgzaam geweest a) Een kantoortuin. b) Drie mannen kijken verlekkerd naar een jonge vrouw. c) Dit zijn ongewenste intimiteiten voor de vrouw a) Een klas op een lagere school. b) Alle kinderen hollen het lokaal uit naar de speelplaats en laten een meisje in een rolstoel achter. c) Zij negeren de behoeften van een kind met een handicap a) Voor de ingang van een hotel. b) De portier beschermt vertrekkende gasten tegen de regen. c) Hij houdt rekening met anderen a) Twee aangrenzende tuinen. b) Jongeren hebben een rumoerig feestje, maar storen de buren. c) Ze denken alleen aan hun eigen plezier.

5 33 + a) Een toeristenplaats. b) Een jonge man geeft wegaanwijzingen aan toeristen. c) Hij helpt mensen die de omgeving niet kennen a) Wachtkamer van een station. b) Twee meisjes kauwen op kauwgom en kijken een man aan die net heeft gemerkt dat er kauwgom aan zijn schoenen zit. c) Ze zijn onnadenkend en maken rommel op een openbare plaats a) Een zwembad. b) Een jongen spettert water over andere zwemmers. c) Hij bederft hun plezier a) Een vliegveld. b) Een stewardess begeleidt kinderen naar hun wachtende ouders. c) Zij zorgt voor kinderen die zonder begeleiding reizen a) Een klas op een middelbare school. b) De lerares wordt gestoord door rumoerige leerlingen terwijl ze bezig is iets op het bord te schrijven. c) De leerlingen gedragen zich onverantwoordelijk en onverschillig a) De eetzaal van een school. b) Grotere jongens gedragen zich overheersend tegenover de jongere kinderen. c) Zij plagen de jongere kinderen a) Een parkeerplaats. b) Een man leegt zijn asbak op de grond. c) Hij is asociaal in zijn gedrag a) Buiten een koffietent. b) Een meisje geeft een dakloze man iets te eten. c) Ze helpt een hulpbehoevende persoon a) Een woonkamer. b) Als het eten op is, staat de groep op en laat het afruimen van de tafel over aan één persoon. c) Zij doen hun deel van het werk niet a) De kantine van een ziekenhuis. b) Drie verpleegsters lachen om een karikatuur van een homoseksuele man op het prikbord. De man die in de deur staat, kijkt boos. c) De verpleegsters hebben geen respect voor verschillen tussen mensen a) Een modezaak. b) Een verkoopster brengt een oudere klant een kopje koffie en een stoel. c) Ze begrijpt de behoeften van oudere of minder sterke mensen.

6 44 - a) Een restaurant. b) Een vrouw laat haar hond van haar bord eten. c) Haar gedrag stelt andere mensen niet op hun gemak. De serie Sociaal gedrag gebruiken Loop ofwel systematisch door alle kaarten in de reeks, of kies kaarten die voldoen aan de behoeften van de leerlingen. Deze reeks voorziet u van de mogelijkheid vele belangrijke aspecten van sociaal gedrag te belichten. Hier volgen enkele voorbeelden: De noodzaak bespreken rekening te houden met de gevoelens van andere mensen. De verschillen tussen acceptabel sociaal gedrag in de verschillende culturen, in officiële en informele situaties en tussen groepen van verschillende sociale achtergronden, belichten. De elementen van nonverbale communicatie, zoals houding, gebaren, geen inbreuk doen op iemands persoonlijke ruimte, gezichtsuitdrukkingen, lichamelijk contact en uiterlijk, bespreken. Bespreken hoe een persoon zich minder geïsoleerd gaat voelen en meer zelfvertrouwen krijgt door zijn/haar sociale vaardigheden te verbeteren. De relatie bespreken tussen agressief, assertief en passief gedrag. Bespreken hoe hetzelfde gedrag een verschillende reactie teweegbrengt in mensen. Het belang bespreken van luisteren naar en zorgen voor andere mensen, en van het respecteren van hun behoeften en hun verschillen. Het belang bespreken van effectieve sociale vaardigheden in de relaties tussen personen. Bespreken hoe goed teamwerk afhankelijk is van de mate waarin elke persoon zijn/haar sociale vaardigheden gebruikt.