Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf

Transcriptie

1 Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf 1. Wijst dingen aan die het wil, herkent zichzelf in de spiegel, is zich bewust waar het wel en niet van houdt. (Het kind wordt bewust van zichzelf als iemand die los staat van anderen, die zelf dingen kan en wil). 2. Voelt zich veilig en op zijn gemak in de nabijheid van personen waarmee het vertrouwd is. 1. Wil dingen zelf doen. Heeft bepaalde voorkeuren en geeft die ook aan. (bijv. zelf schoenen aan willen doen). 2. Kiest voor uitdagende activiteiten en onderzoekt zijn omgeving. 3. Weet steeds beter dat sommige dingen van hem zelf zijn, sommige dingen van anderen en weer andere dingen gezamenlijk. 4. Heeft (steeds meer) vertrouwen in eigen vaardigheden (is bijvoorbeeld zeer vaardig in het besturen van de loopauto). 1. Benoemt zichzelf als ik 2. Ontdekt dat er verschillen en overeenkomsten zijn tussen zichzelf en andere kinderen in de groep. 3. Weet wat wel en niet mag ( maar gedraagt zich er nog niet naar). 4. Is trots op eigen prestaties en laat dat zien. 5. Begint gevaren te herkennen en weet hoe het in bedreigende situaties hulp moet vragen. 6. Toont toenemend zelfvertrouwen in nieuwe situaties. 7. Neemt zonder moeite afscheid van ouder. 8. Neemt met plezier deel aan meer ingewikkelde activiteiten (bijvoorbeeld op het gebied van de motoriek). 9. Heeft steeds meer een gevoel van persoonlijke identiteit, een eigen ik, bijvoorbeeld : wie zijn mijn ouders zijn, waar woon ik, wat vind ik lekker, wat is mijn favoriete voorleesboek. 1. Gebruikt en begrijpt het woord wij. 2. Ontdekt verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en de anderen in de groep. 3. Toont non-verbaal eigen gevoelens. 4. Kan basisemoties onderscheiden. 5. Krijgt controle over zichzelf. 1

2 Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Relatie met volwassenen en met andere kinderen 1. Imiteert dagelijkse handelingen (bewegingen, geluiden) 2. Neemt afstand van de opvoeder. 3. Toont interesse in andere kinderen. (maar houdt weinig rekening met de ander). 4. Toont gevoelens (binnen hechte, warme relaties) in de vorm van geluiden, woorden en gebaren, die plezier, opwinding, frustratie of angst uitdrukken. 5. Zoekt de aandacht van volwassenen door ze in hun spel te betrekken en blijk te geven van genegenheid. 6. Gebruikt zijn fysieke mogelijkheden om contact te maken. 7. Bouwt met belangrijke personen relaties op. 8. Helpt graag bij dagelijkse activiteiten (bijvoorbeeld de was opvouwen). 1. Kijkt naar anderen voor bevestiging/acceptatie van waar het mee bezig is. (Dit draagt bij tot vergroting van het zelfbesef). 2. Is zorgzaam voor/voelt zich betrokken bij andere kinderen (bijvoorbeeld; stukje van koek delen). 3. Helpt graag bij dagelijkse routines als aan-en uitkleden. 4. Is geïnteresseerd in overeenkomsten en verschillen met andere kinderen, bijvoorbeeld: schoenen, uiterlijke kenmerken. 5. Is zich bewust dat sommige acties andere kinderen kunnen benadelen/pijn doen, bijvoorbeeld: met een voorwerp gooien. 6. Houdt rekening met eenvoudige grenzen/regels wanneer het daartoe wordt aangemoedigd en wordt geprezen. (bijvoorbeeld je haar loslaten als hij er aan trekt). 7. Beseft dat het deel uitmaakt van verschillende groepen (bijv. eigen familie, kindercentrum). 1. Voelt zich op zijn gemak in de eigen groep 2. Heeft vrienden en-of vriendinnen. Kent enkele kinderen bij naam 3. Toont flexibiliteit en aanpassingsvermogen naar verschillende situaties en veranderingen in routines. 4. Begint oog te krijgen voor de behoeften van andere kinderen (bijvoorbeeld helpen opruimen). 5. Toont betrokkenheid en zorg voor andere kinderen, voor dieren en de omgeving. 6. Vertrouwt erop dat de volwassene terugkomt. 7. Krijgt steeds meer belangstelling voor andere volwassenen en kinderen en toont een duidelijke voorkeur voor bepaalde personen. 8. Weet steeds beter dat andere kinderen een situatie anders kunnen beleven dan hijzelf. Relatie met volwassenen 1. Is sterk gericht op de leraar/pm. De leraar /PM is een belangrijke bron van veiligheid en troost. 2. Wacht niet alleen af tot de leraar /PM bij hem/haar komt, maar zoekt de leraar/pm ook zelf op. Relatie met andere kinderen 1. Kijkt veel naar andere kinderen. 2. Toont belangstelling en sympathie voor andere kinderen. 3. Ontdekt het spelen met andere kinderen meestal in doen-alsofspelletjes. 4. Begint met andere kinderen iets te delen, bijvoorbeeld speelgoed. 5. Zorgt voor andere kinderen, bijvoorbeeld aaien over het hoofdje van een baby. 6. Kan anderen al een beetje helpen en vindt dat ook fijn om te doen. 7. Kan van tijd tot tijd op zijn/haar beurt wachten. 8. Denkt en handelt nog vanuit zichzelf wat mag en niet mag. 9. Kan eenvoudige gevoelens bij anderen waarnemen (inschatten). 2

3 10. Begint bewust patronen te ontdekken in het eigen gedrag en het gedrag van anderen. 11. Accepteert dat het niet alles even goed kan. 12. Maakt aan een ander kind duidelijk wat hij/zij wel/niet goed kan. 3

4 Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Zelfredzaamheid. Vanaf 3;6 jaar: Taakgerichtheid en zelfstandigheid 1. Maakt ongenoegen zoals honger en dorst kenbaar. 2. Wijst aan om te laten zien wat hij wil. 1. Helpt bij aan-en uitkleden en andere routines op gebied van verzorging (bijvoorbeeld: tanden poetsen, handen wassen). 2. Helpt met opruimen en schoonmaken (zet zelf beker terug). 3. Drinkt uit een kopje of een gewone beker, maar knoeit nog. 4. Begrijpt eenvoudige opdrachten. 1. Drinkt uit een kopje zonder te morsen. 2. Kleedt zichzelf uit en Kan enkele kledingstukken zelf aan doen (maar nog niet sluiten), bijvoorbeeld muts, schoen (vaak nog verkeerd om). 3. Eet met lepel en vork, zonder te morsen. 4. Doet graag zelf dingen, in de wetenschap dat de opvoeder in de buurt is en hulp kan bieden (bijv. na het toilet zelf zijn broek weer omhoog doen). Laat zien dat het trots is als dit ook gelukt is. 5. Pakt zelf materialen en ruimt ze zelf op. 6. Probeert zichzelf aan te kleden (nog geen sluitingen). 7. Is overdag meestal zindelijk. Geeft aan wanneer hij moet plassen. 8. Maakt zelf eenvoudige keuzes. 1. Denkt en reageert vooral intuïtief. 2. Heeft plezier in het leren van nieuwe dingen. 3. Kan een kortdurende periode rustig werken. 4. Lost steeds meer problemen op tijdens het werken. 5. Voert een bekende opdracht die duidelijk is zelfstandig uit. 6. Voelt zich op zijn/haar gemak in de eigen groep. 7. Durft te experimenteren/probeert nieuwe dingen uit om grenzen te ontdekken. 8. Weet dat nee zeggen een reactie oplevert van de ander. 9. Geeft aan dat het hulp nodig heeft. 10. Wil graag dingen zelf doen. 11. Ontdekt wat hij/zij al wil en kan 12. Redt zich grotendeels zelf maar heeft nog wel hulp nodig bij het aanen uitkleden, vooral bij ritsen en knopen openmaken; is overdag zindelijk. 4

5 Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Spelontwikkeling 1. Speelt alleen en met zichzelf 2. Doet samen activiteiten, bijvoorbeeld samen de pop in bad doen, samen een bal rollen. 3. Oefenspel, manipuleert met allerlei voorwerpen/materialen, (bijvoorbeeld : zand, water, klei en vingerverf). 1. Manipuleert met allerlei voorwerpen/materialen, (bijvoorbeeld : zand, water, klei en vingerverf). 2. Oriënteert zich op symbolisch spel: voorwerpen krijgen andere betekenis. 3. Speelt korte tijd alleen. 4. Krijgt belangstelling voor wat andere kinderen doen en kijkt er regelmatig naar. 1. Speelt eenvoudig doen-alsof-spel met behulp van allerlei materiaal, (bijvoorbeeld een bord met zand is een pizza, 1. Speelt naast de ander. 2. Ontdekt het spelen mét andere kinderen, meestal in doen-alsofspelletjes. 3. Neemt een afwachtende houding aan bij samenspel. 5