AANGETEKEND PER KOERIER Aan Vennootschap Onder Firma Zorgcamping en Logeerhuis de Vlieger T.a.v. Trambaan TM NIEUWEROORD

Transcriptie

1 > Retouradres Postbus AL Utrecht AANGETEKEND PER KOERIER Aan Vennootschap Onder Firma Zorgcamping en Logeerhuis de Vlieger T.a.v. Trambaan TM NIEUWEROORD Bezoekadres Stadsplateau AZ Utrecht T Inlichtingen bij Bijlagen rapport Datum 19 december 2016 Betreft Aanwijzing ex artikel 9.3 Jeugdwet en artikel 27 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg Wkkgz Aantal pagina's 18 Geachte, Per aangetekende brief en van 6 december 2016 hebben de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspecties) u geïnformeerd over hun voornemen tot het geven van een aanwijzing op grond van artikel 9.3 van de Jeugdwet en artikel 27 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Met deze brief geven de inspecties gevolg aan hun voornemen en geven zij uw organisatie vennootschap onder firma Zorgcamping en Logeerhuis de Vlieger (hierna: De Vlieger), na weging van de zienswijze, een aanwijzing. Met deze aanwijzing wordt u verplicht om binnen de gestelde termijnen maatregelen te treffen, zodat wordt voldaan aan de in deze aanwijzing geformuleerde punten. Zienswijze aanwijzing Tijdens het zienswijzegesprek in het kantoor van de inspecties op 14 december 2016 heeft u een schriftelijke zienswijze overgelegd aan de inspecties. U heeft samengevat het volgende aangevoerd. Allereerst geeft u aan dat de bevindingen uit het rapport confronterend voor u waren, maar dat u de inspecties volkomen gelijk geeft in de constatering dat de organisatie en kwaliteit binnen De Vlieger onvoldoende op orde is. U benoemt dat u begrip heeft voor het voornemen een aanwijzing te geven, alsmede de oordelen van de inspecties niet te bestrijden. U geeft aan opgelucht te zijn dat de inspecties op toezichtbezoek zijn geweest, nu u zich al maanden zorgen maakte over de situatie omdat het geen basis was voor de lange termijn. U merkt op dat De Vlieger te hard is gegroeid en dat te weinig oog is geweest voor de processen en (meetbare) kwaliteit. U geeft aan dat vooral is gewerkt vanuit betrokkenheid, liefde en passie voor de cliënten en hun ouders. Hierover heeft u goede recensies van de cliënten en hun ouders ontvangen. U geeft verder aan dat het u ontbreekt aan de juiste expertise en dat u inziet dat u sterk moet professionaliseren. Pagina 1 van 18

2 U geeft aan voornemens te zijn op korte termijn zowel intern als extern de juiste expertise te verzamelen teneinde De Vlieger op orde te krijgen. U zegt uiterst gemotiveerd te zijn om dit tezamen met de medewerkers te bewerkstelligen. U benoemt dat u een aantal structurele keuzes wilt maken omtrent de voortgang van De Vlieger. Ook wilt u het primaire proces gedegen uitwerken volgens de gehanteerde beroepsnormen. U merkt op dat u tot een gedegen plan van aanpak wilt komen en dat het in dat opzicht een korte termijn is om voor 10 januari 2017 zoals in het voornemen is aangekondigd reeds een aantal zaken op orde te brengen, zoals het opheffen van alle tekortkomingen die vallen onder de drie weken termijn. U doelt hier voornamelijk op het inschatten van veiligheidsrisico s van de cliënten die logeren. Dit hangt volgens u onder andere samen met de omstandigheid dat extern in te huren medewerkers een opzegtermijn hebben. Ten aanzien van het op orde brengen van de tekortkomingen zoals deze in het voornemen van de aanwijzing alsmede in het rapport zijn opgenomen, merkt u op inmiddels een aantal stappen te hebben gezet, waaronder: De Vlieger heeft besloten externe expertise in te gaan zetten. Op 13 december 2016 is in dat kader overleg gevoerd met een pedagoog, tevens zijnde procesbegeleider op management en inhoud, met een inhoudelijk regisseur en met een orthopedagoog, tevens zijnde organisatiecoach. Met behulp van externe ondersteuning wordt een plan van aanpak opgesteld teneinde de tekortkomingen aan te pakken. De Vlieger heeft besloten een offerte op te vragen voor de inhuur van een externe orthopedagoog om gedurende zes weken de medewerkers van De Vlieger te ondersteunen bij het schrijven van de 57 plannen en ten behoeve van de door de inspectie gevraagde systematische risicoinventarisatie. De verwachting is dat per 1 januari 2017 een orthopedagoog kan worden aangetrokken. De Vlieger is voornemens met behulp van externe deskundigheid ook overige zaken op orde te brengen, zoals het opstellen van een format voor een zorgplan, ontwikkelingstaken op leeftijd, Lirik-inventarisatie, zelfstandigheidsmatrix en de RIS optioneel als kinderen op één kamer liggen. Per 7 januari 2016 beschikken de 24-uurs hulp cliënten over een eigen kamer. De Vlieger heeft per medio september 2016 besloten geen nieuwe cliënten aan te nemen tot 9 januari Dit geldt voor alle cliënten, te weten cliënten die komen voor dagbesteding, buitenschoolse opvang, logeren in het weekend en 24-uurs hulp. U geeft aan dat De Vlieger een nieuwe medicijnkast heeft die op slot zit. Alle 24-uurs hulp cliënten, op één na, beschikken over een baxterrol met bijbehorende medicatielijst. De logeerkinderen moeten hun originele medicatielijsten per weekend aanleveren en medicatie in originele verpakkingen met bijsluiters aanleveren. De medicatie wordt niet meer door de cliënten gepakt, maar verstrekt door de begeleiding aan de hand van de originele medicatielijsten. De Vlieger heeft inmiddels één medewerker aangemeld voor een registratie bij de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd. De procedure loopt, maar kan nog wel enige tijd duren. Op korte termijn worden twee andere HBO medewerkers aangemeld. Pagina 2 van 18

3 Alle medewerkers hebben een Verklaring Omtrent Gedrag aangevraagd (VOG). Van alle medewerkers, op één medewerker na, is de VOG ontvangen. De reden dat de VOG van één medewerker nog niet binnen is, is gelegen in de omstandigheid dat de betreffende medewerker vakantie had. Met Zorgbelang Drenthe is een mondelinge overeenkomst gesloten over het in kunnen zetten van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. Het contract volgt deze week. Na het ontvangen van het contract van Zorgbelang Drenthe over de vertrouwenspersoon zal dit aan de cliënten kenbaar worden gemaakt, evenals de werkwijze rond klachten. Op het moment dat de nieuwe website klaar is, zal deze informatie ook worden vermeld op de website. Op een later moment wordt nagedacht over specifieke scholing van het personeel. U heeft de verhuizing naar het nieuwe complex in Stuifzand met een maand uitgesteld, zodat in de nieuwe structuur goed kan worden gestart. Verder geeft u aan dat: Ten aanzien van de plaatsing altijd wordt bekeken in hoeverre een nieuw kind binnen de groep past. U doet deze afweging op basis van intuïtie en ervaring. Dit kan en moet volgens u veel professioneler, systematischer en meer gestructureerd. Enige tijd geleden er sprake van was dat een autismecoach in dienst zou treden bij De Vlieger. Dit heeft op het laatste moment geen doorgang gevonden vanwege persoonlijke omstandigheden bij de autismecoach. De Vlieger frequent overleg voert met Ambiq (een van de plaatsende instanties). U geeft aan dat vanuit Ambiq relatief zware cliënten worden geplaatst. In de praktijk komt het er op neer dat deze cliënten komen wonen bij De Vlieger. Met Ambiq is nooit gesproken over de vraag of De Vlieger organisatorisch en kwalitatief voldoende op orde is om verantwoorde hulp te (kunnen) verlenen aan deze cliënten. U vanwege tijdgebrek het besluit heeft genomen om de camping niet meer op te starten. U benoemt dat u de cliënten heeft geïnformeerd over de bezoeken en bevindingen van de inspecties. Ook heeft u hen gevraagd een recensie te schrijven voor De Vlieger. Dit zijn veelal positieve referenties. U overhandigt deze aan de inspecties. Tevens heeft u tijdens het zienswijzegesprek de inspecties een planning voor de komende maanden overlegd. Hierin staan de vastgestelde tekortkomingen, de in te zetten acties, hoe dit wordt geborgd voor de lange termijn, wie de uitvoerder is, wanneer alles gereed moet zijn en wat de status is. Met deze planning verwacht u overzicht te houden gedurende de komende maanden en alle tekortkomingen binnen de gestelde termijn op te kunnen lossen. De inspecties hebben u verzocht het rapport te controleren op feitelijke onjuistheden. De punten die u heeft aangegeven hebben de inspecties aangepast in het definitieve rapport voor zover het feitelijke onjuistheden betroffen. Pagina 3 van 18

4 Weging zienswijze Tijdens het zienswijzegesprek, alsmede in uw schriftelijke zienswijze heeft u de bevindingen, conclusies en vastgestelde tekortkomingen van de inspecties onderschreven. Weliswaar heeft u enkele nuanceringen aangebracht ten aanzien van de bevindingen, maar u geeft tegelijkertijd aan dat deze nuanceringen geen invloed hebben op de hoeveelheid tekortkomingen en de zorgelijke situatie. U bevestigt dat het de hoogste tijd is om een omvangrijke professionalisering door te voeren binnen De Vlieger. Omdat het u aan de vereiste expertise ontbreekt, bent u voornemens hiervoor externe expertise in te huren. U geeft aan dat u inmiddels op enkele punten, zoals op het gebied van medicatieveiligheid, verbetermaatregelen heeft getroffen. Ten aanzien van het opleggen van de aanwijzing hebben de inspecties het volgende overwogen. De inspecties hebben van uw goede intenties om te verbeteren kennis genomen. De door u naar voren gebrachte standpunten en voornemens maken de voorgenomen besluitvorming niet anders, omdat de geconstateerde risico s in de hulp daarmee op dit moment nog niet zijn weggenomen. Daar komt bij dat u heeft aangegeven dat er bij u al gedurende maanden zorgen bestaan over de onvoldoende verantwoorde situatie, maar dat u desondanks nieuwe cliënten heeft aangenomen. De zorgen van de inspecties zijn daarmee onverminderd blijven bestaan. De zienswijze vormt geen aanleiding om de aanwijzing niet te geven. In het zienswijzegesprek heeft u aangegeven dat u reeds een aantal verbetermaatregelen heeft getroffen. Ten aanzien van deze verbetermaatregelen merken de inspecties op dat zij hiervan graag een feitelijke onderbouwing en onderliggende stukken ontvangen op het moment van aanlevering van de hieronder genoemde resultaatsverslagen. Specifiek ten aanzien van de door u ingebrachte VOG s, de verbeteringen rond de omgang met medicatie en de cliëntenstop constateren en overwegen de inspecties het volgende: U heeft tijdens het zienswijzegesprek de VOG s overhandigd die in uw bezit zijn. Van één medewerker ontbreekt de VOG. De inspecties handhaven daarom de aanwijzing op het punt van de VOG s. U geeft aan dat deze VOG inmiddels wel is aangevraagd. U heeft tijdens het zienswijzegesprek aangegeven dat De Vlieger een nieuwe medicijnkast heeft die op slot zit en dat alle 24-uurs hulp cliënten, op één na, beschikken over een baxterrol met bijbehorende medicatielijst. De medicatie wordt niet meer door de cliënten gepakt, maar verstrekt door de begeleiding aan de hand van de originele medicatielijsten. Er bestonden nog een aantal onduidelijkheden over de medicatieverstrekking aan cliënten die logeren. Hierover gaat u in gesprek met de extern aan te trekken deskundigen. U heeft bovenstaande nog niet onderbouwd met onderliggende stukken. De inspecties handhaven daarom de aanwijzing op dit punt. U heeft aangegeven dat u heeft besloten per medio september 2016 geen nieuwe cliënten aan te nemen tot 9 januari Dit geldt voor alle cliënten, te weten cliënten die komen voor dagbesteding, buitenschoolse opvang, logeren in het weekend en 24-uurs hulp. U heeft dit niet onderbouwd met onderliggende stukken. De inspecties vinden het van groot belang dat u pas nieuwe cliënten aanneemt danwel opneemt wanneer naar oordeel van de inspecties is voldaan aan de gestelde Pagina 4 van 18

5 normen in de aanwijzing. De inspecties handhaven de aanwijzing daarom op dit punt. Ten aanzien van uw verzoek om verlenging van de drie weken voor het inschatten van de veiligheidsrisico s van de cliënten die logeren, constateren en overwegen de inspecties het volgende: U heeft opgemerkt dat de termijn van drie weken voor u niet haalbaar is voor zover het betreft het inschatten van veiligheidsrisico s van de cliënten die logeren, omdat dit een grote groep cliënten betreft en u op dit moment nog niet de vereiste (orthopedagogische) expertise heeft aangetrokken. In dat kader heeft u verzocht om een langere termijn. De inspecties hebben op basis van de door u aangevoerde argumenten de aanwijzing op dit punt aangepast. Ten aanzien van de cliënten die logeren hebben de inspecties een langere termijn aangehouden om te voldoen aan de aanwijzing. Voor de 24-uurs hulp cliënten blijft de termijn van drie weken gelden, voor de cliënten die logeren geldt nu een termijn van zes weken na dagtekening van de aanwijzing. De Vlieger De Vlieger is gestart in april 2010 en stelt zich ten doel om ontzorgende vakantie-, logeer- en opvangfaciliteiten te bieden aan cliënten met een autistische of sociale beperking al of niet in combinatie met een verstandelijke handicap. Tot de zomer van 2016 had De Vlieger enkel logeer- en vakantie-opvang tot doel. Vanaf dat moment wordt De Vlieger geconfronteerd met verzoeken tot 24-uurs hulp. Hieraan heeft De Vlieger gehoor gegeven. U gaf aan dat deze situatie u min of meer is overkomen. De Vlieger biedt op het moment van het onderzoek van de inspecties hulp aan 57 jeugdigen en jongvolwassen cliënten (hierna: de cliënten) van 6 tot 22 jaar. De cliënten komen voor dagbesteding, buitenschoolse opvang, logeren in het weekend of 24-uurs hulp. De Vlieger richt zich op een specifieke doelgroep. Bij veel van de cliënten is sprake van een diagnose in het autistisch spectrum, soms in combinatie met een licht verstandelijke beperking. Het niveauverschil tussen de cliënten verschilt en de wijze waarop hun problematiek zich uit is divers. Cliënten verblijven veelal in het vrijwillig kader en soms op basis van een kinderbeschermingsmaatregel. Tevens komt crisisopvang voor. De hulpverlening en begeleiding aan cliënten wordt verleend op basis van de Jeugdwet, de Wet langdurige zorg (tot een zzp 6 indicatie) en de Wet maatschappelijke ondersteuning U werkt beiden fulltime bij De Vlieger. U heeft geen opleiding in de zorg. De Vlieger heeft twintig professionals in dienst, waarvan drie medewerkers een hboopleiding en vijf medewerkers een mbo-opleiding in de zorg hebben voltooid. De overige medewerkers hebben een andere opleidingsachtergrond of zijn nog student. Geen van de medewerkers is geregistreerd in het register van de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (hierna: SKJ), voor één medewerker is de registratie in behandeling. De Vlieger bouwt op vijf kilometer afstand van de huidige locatie dertien appartementen voor begeleid wonen. Deze zijn in januari 2017 gereed. Daarmee wordt de omvang van De Vlieger fors groter. Pagina 5 van 18

6 Toezichttraject Op 18 november en 25 november 2016 deden de inspecties onderzoek bij De Vlieger. Tijdens het onderzoek hebben de inspecties bij De Vlieger een groot aantal tekortkomingen in de hulpverlening aangetroffen. Het onderzoek van de inspecties is uitgevoerd aan de hand van het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf. Dit toetsingskader vloeit voort uit de vigerende wet- en regelgeving. Tevens zijn bij de beoordeling het Kwaliteitskader Jeugd (versie 2.0, maart 2016), de richtlijn Residentiële Jeugdhulp (2e herziene druk 2015) en de handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg (2011) gehanteerd. De inspecties hebben De Vlieger als residentiële voorziening aangemerkt gelet op de omvang van de voorziening, het aantal cliënten en de omstandigheid dat 24-uurs hulp wordt geboden. Op 18 november 2016 spraken de inspecteurs de vennoten, twee professionals en twee cliënten. Verder hebben de inspecteurs een rondgang over de locatie gemaakt en plannen van cliënten ingezien. De inspecties constateerden dat De Vlieger niet voldoet aan 21 van de 32 gestelde criteria op de vijf thema s uit het genoemde toetsingskader: uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. In het bijgevoegde rapport Zorgcamping en Logeerhuis de Vlieger. Toets kleinschalige jeugdhulp met verblijf zijn deze criteria nader uitgewerkt. Gezien de aard en ernst van een aantal criteria waaraan niet werd voldaan en de risico s die de tekortkomingen met zich meebrachten hebben de inspecties op 25 november 2016 opnieuw een bezoek gebracht aan De Vlieger. Tijdens dit bezoek is aan u kenbaar gemaakt dat direct een aantal verbetermaatregelen moest worden getroffen teneinde de grootste risico s voor de cliëntveiligheid weg te nemen: het verkrijgen van een actueel beeld van de veiligheid van de cliënten; het maken van een risico-inschatting in hoeverre het verantwoord is de cliënten bij elkaar op de kamer te laten slapen; het maken van een veiligheidsafweging voor het toezicht overdag en s nachts, die passend is bij de doelgroep; het aanvragen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) van professionals; het treffen van verbetermaatregelen op het gebied van de medicatieveiligheid. Bevindingen en conclusies Op basis van de bovenstaande toezichtactiviteiten doen de inspecties de volgende bevindingen ten aanzien van de kwaliteit en de veiligheid van de hulp. Bevindingen uitvoering hulpverlening De hulp die de professionals aanbieden sluit onvoldoende aan bij de relevante ontwikkelgebieden en de problematiek van de cliënten en hun ouders. De Vlieger werkt vanuit passie en betrokkenheid. De gekozen hulp is echter onvoldoende navolgbaar onderbouwd. Systematische aandacht voor de fysieke, emotionele en seksuele ontwikkelingstaken ontbreekt. U heeft aangegeven dat de professionals niet werken op basis van Pagina 6 van 18

7 richtlijnen. De Vlieger heeft geen procedures vastgesteld op basis waarvan de professionals moeten werken. De professionals werken onvoldoende doelgericht en planmatig. Bij binnenkomst van de cliënten wordt een plan met doelen opgesteld. Het is echter niet vastgelegd hoe aan deze doelen gewerkt wordt en op welke wijze deze geëvalueerd worden. Er is geen SKJ-geregistreerde professional betrokken bij de start van de hulp en het maken en evalueren van het plan. Tevens wordt het plan niet vastgesteld door een SKJ-geregistreerde professional. Conclusies uitvoering hulpverlening Van toepassing zijnde wet- en regelgeving en richtlijnen: artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf, het Kwaliteitskader Jeugd en de richtlijn Residentiële Jeugdhulp (tweede herziene druk 2015). De inspecties concluderen op grond van bovenstaande bevindingen met betrekking tot het thema uitvoering hulpverlening dat De Vlieger niet voldoet aan de hierboven genoemde wet- en regelgeving en richtlijn. Dientengevolge is in onvoldoende mate sprake van verantwoorde hulp danwel goede zorg. Bevindingen veiligheid De professionals hebben in onvoldoende mate een actueel beeld van de veiligheid van de cliënten. Meerdere cliënten slapen bijvoorbeeld bij elkaar op de kamer, zonder dat De Vlieger hiervan de veiligheidsrisico s heeft ingeschat en vastgelegd. De Vlieger heeft onvoldoende onderbouwd dat de slaapdienst in de nacht voldoende toezicht kan houden op alle aanwezige cliënten. De professionals schatten de veiligheidsrisico s van de cliënten niet systematisch in. De Vlieger beschikt niet over een inschatting en beoordeling van de veiligheidsrisico s van de cliënten bij aanvang van de hulp, tussentijds en bij veranderende omstandigheden. De Vlieger gebruikt geen gestandaardiseerd risicotaxatie-instrument of systematische werkwijze om veiligheidsrisico s in te schatten. Ook betrekt De Vlieger in onvoldoende mate orthopedagogische expertise bij het inschatten van veiligheidsrisico s. Doordat De Vlieger de veiligheidsrisico s van cliënten niet systematisch inschat, maken deze risico s geen onderdeel uit van de plannen van de cliënten en worden ze ook niet multidisciplinair beoordeeld. De professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van veiligheidsrisico s onvoldoende. Als De Vlieger afspraken over het beperken van veiligheidsrisico s maakt, worden deze niet vastgelegd. Hierdoor kan ook niet worden bewaakt of de afspraken zijn nagekomen. De Vlieger organiseert het omgaan met medicatie onvoldoende zorgvuldig. De cliënten kunnen hun eigen medicijnen pakken en hebben daarbij ook toegang tot de medicijnen van andere cliënten. Tevens ontbreekt een afweging in hoeverre iemand in staat is om zelf de medicijnen in te nemen. De Vlieger beschikt niet over een actuele toedienlijst en een medicatieoverzicht dat is verstrekt door de apotheek. De professionals gebruiken geen actueel medicatieoverzicht. Een online medicijnpaspoort is niet voldoende. Pagina 7 van 18

8 De professionals bewaren medicijnen onvoldoende verantwoord. De medicatie wordt niet bewaard in een afsluitbare kast, maar in een open kast die voor iedereen toegankelijk is. Conclusies veiligheid Van toepassing zijnde wet- en regelgeving en richtlijnen: artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het Kwaliteitskader Jeugd, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf, de richtlijn Residentiële Jeugdhulp (tweede herziene druk 2015) en de handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg (2011) gehanteerd. De inspecties concluderen op grond van bovenstaande bevindingen met betrekking tot het thema veiligheid dat De Vlieger niet voldoet aan de hierboven genoemde wet- en regelgeving en richtlijnen. Dientengevolge is in onvoldoende mate sprake van verantwoorde hulp danwel goede zorg. Bevindingen leefklimaat De leefomgeving is onvoldoende passend voor cliënten. Voor een aantal van de cliënten dat 24-uurs hulp ontvangt, geldt dat zij geen eigen kamer hebben omdat zij hun kamer in het weekend moeten delen met logeerhuis- cliënten of hun bed moeten afstaan aan logeerhuis-cliënten wanneer zij zelf een weekend naar huis gaan. Aan het delen van de kamer ligt geen onderbouwde afweging ten grondslag. Dit heeft tot gevolg dat deze cliënten onvoldoende de mogelijkheid krijgen om hun eigen kamer persoonlijk in te richten. De dagelijkse routine en de huisregels dragen onvoldoende bij aan de ontwikkeling van de cliënten. De (huis)regels zijn niet vastgelegd. De cliënten zijn niet betrokken bij het opstellen van deze regels. Een aantal regels is gericht op beheersen en niet gericht op het creëren van een huiselijke sfeer. Zo mogen de cliënten overdag niet op de bovenverdieping en hun eigen kamer komen. De professionals respecteren onvoldoende de privacy van de cliënten. Cliënten mogen overdag niet op hun kamer komen. Tevens heeft een aantal cliënten onvoldoende mogelijkheid om persoonlijke spullen veilig op te bergen, omdat ze hun kamer moeten delen of afstaan. Conclusies leefklimaat Van toepassing zijnde wet- en regelgeving en richtlijnen: artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf en de richtlijn Residentiële Jeugdhulp (tweede herziene druk 2015). De inspecties concluderen op grond van bovenstaande bevindingen met betrekking tot het thema leefklimaat dat De Vlieger niet voldoet aan de hierboven genoemde wet- en regelgeving en richtlijn. Dientengevolge is in onvoldoende mate sprake van verantwoorde hulp danwel goede zorg. Bevindingen cliëntenpositie De Vlieger beschikt niet over een onafhankelijke vertrouwenspersoon. De Vlieger is aangesloten bij een onafhankelijke klachtencommissie waar ouders en cliënten gebruik van zouden kunnen maken. Echter, De Vlieger heeft de ouders en de cliënten niet over deze onafhankelijke klachtencommissie geïnformeerd. Pagina 8 van 18

9 Conclusies cliëntenpositie Van toepassing zijnde wet- en regelgeving en richtlijnen: artikel Jeugdwet, artikel Jeugdwet, artikel 13 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf en de richtlijn Residentiële Jeugdhulp (tweede herziene druk 2015). De inspecties concluderen op grond van bovenstaande bevindingen met betrekking tot het thema cliëntenpositie dat De Vlieger niet voldoet aan de hierboven genoemde wet- en regelgeving en richtlijn. Dientengevolge is in onvoldoende mate sprake van verantwoorde hulp danwel goede zorg. Bevindingen organisatie De Vlieger registreert en analyseert incidenten niet. Daardoor voert De Vlieger ook geen verbeteringen door naar aanleiding van de analyse. De Vlieger werkt niet met SKJ-geregistreerde professionals. De Vlieger kan niet onderbouwen dat de inzet van een niet-geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of dat dit noodzakelijk is voor de kwaliteit. Niet alle professionals die De Vlieger inzet zijn aantoonbaar geschoold voor de functie die zij uitoefenen. De Vlieger heeft niet bepaald welke basiseisen gesteld worden aan de professionals die jeugdhulp bieden. De Vlieger organiseert zich niet op een zodanige wijze dat dit leidt tot verantwoorde hulp. Op het moment van het onderzoek van de inspecties besteedden de eigenaren veel tijd en energie aan het aannemen van cliënten, zaken die lagen binnen de familiaire sfeer en de nieuwbouw van de dertien appartementen die in januari 2017 gereed moeten zijn. De inspecties stellen vast dat hierdoor onvoldoende tijd en aandacht is voor de organisatie van de hulpverlening. Daarnaast beschikken de eigenaren onvoldoende over de vereiste expertise om de inhoud van de uitvoering van de hulp vorm te geven en de benodigde verbeteringen door te voeren. De Vlieger biedt professionals onvoldoende de mogelijkheid om kennis en vaardigheden actueel te houden. De Vlieger biedt de professionals niet de gelegenheid tot deskundigheidsbevordering en intervisie. De Vlieger heeft van geen van de professionals een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) in haar bezit. Conclusies organisatie Van toepassing zijnde wet- en regelgeving en richtlijnen: artikel 4.1.1, artikel Jeugdwet, artikel Jeugdwet, artikel 4 Wkkgz, het Kwaliteitskader Jeugd, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf en de richtlijn Residentiële Jeugdhulp (tweede herziene druk 2015). De inspecties concluderen op grond van bovenstaande bevindingen met betrekking tot het thema organisatie dat De Vlieger niet voldoet aan de hierboven genoemde wet- en regelgeving en richtlijn. Bovendien organiseert De Vlieger zich niet op een zodanige wijze dat dit leidt tot verantwoorde hulp. Dientengevolge is in onvoldoende mate sprake van verantwoorde hulp danwel goede zorg. Pagina 9 van 18

10 Eindconclusie De inspecties hebben geconstateerd dat De Vlieger niet voldoet aan 21 van de 32 gestelde criteria uit het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf. Dit toetsingskader vloeit voort uit de vigerende wet- en regelgeving. De inspecties troffen een groot aantal tekortkomingen aan binnen de vijf thema s: uitvoering hulpverlening, veiligheid, leefklimaat, cliëntenpositie en organisatie. Daarnaast zijn de vigerende richtlijnen niet gevolgd. Op het moment dat de kwaliteit van de hulp danwel zorg in ernstige mate tekort schiet, dienen de inspecties in te grijpen. Bij De Vlieger is sprake van een dermate groot aantal tekortkomingen, dat geen sprake is van verantwoorde hulp danwel goede zorg. Op het moment van het onderzoek van de inspecties besteedden de eigenaren veel tijd en energie aan het aannemen van cliënten, zaken die lagen binnen de familiaire sfeer en de nieuwbouw van de dertien appartementen die in januari 2017 gereed moeten zijn. De inspecties stellen vast dat hierdoor onvoldoende tijd en aandacht is voor de organisatie van de hulpverlening. Daarnaast beschikken de eigenaren onvoldoende over de vereiste expertise om de inhoud van de uitvoering van de hulp vorm te geven en de benodigde verbeteringen door te voeren. Gezien de aard en ernst van een aantal van de geconstateerde tekortkomingen op de thema s veiligheid, leefklimaat en organisatie is het noodzakelijk dat zo spoedig mogelijk verbetermaatregelen worden getroffen. Daarnaast dienen ook de andere tekortkomingen binnen afzienbare tijd te weten binnen enkele maanden te worden opgeheven. Pagina 10 van 18

11 Aanwijzing Gelet op de bovengenoemde bevindingen, de hoeveelheid tekortkomingen die de inspecties hebben geconstateerd, alsmede gelet op de risico s voor de cliëntveiligheid die deze tekortkomingen met zich meebrengen, geven de Inspectie Jeugdzorg en de Inspectie voor de Gezondheidszorg vennootschap onder firma Zorgcamping en Logeerhuis de Vlieger op grond van artikel 9.3 van de Jeugdwet en artikel 27 van de Wkkgz een aanwijzing. De aanwijzing bestaat uit drie delen en zal de volgende inhoud hebben. Drie weken termijn De Vlieger moet zo spoedig mogelijk, doch binnen drie weken na dagtekening van de aanwijzing voldoen aan de volgende normen. Veiligheid (artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf, het Kwaliteitskader Jeugd, de richtlijn Residentiële Jeugdhulp en de handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg (2011)) De professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de 24- uurs hulp cliënten. De Vlieger heeft de veiligheidsrisico s van cliënten die op één kamer samen slapen ingeschat en vastgelegd. Tevens dient De Vlieger het toezicht in de nacht op een verantwoorde manier vorm te geven en dit inhoudelijk te onderbouwen. De professionals schatten de veiligheidsrisico s van de 24-uurs hulp cliënten systematisch in. De professionals stellen bij iedere cliënt minimaal een aantal eenduidige vragen over de veiligheid. Deze risico-inschatting wordt gedaan door een deskundige met de juiste orthopedagogische expertise en heeft minimaal tot resultaat dat: - Zicht verkregen is op de fysieke, emotionele en seksuele veiligheid van de cliënten. - Voor elke cliënt afzonderlijk de afweging wordt gemaakt of verblijf bij De Vlieger voldoende veilig en passend is met het oog op vastgestelde risico s, leeftijd, persoonlijke problematiek en groepsdynamiek. De Vlieger organiseert het omgaan met medicatie van de 24-uurs hulp cliënten zorgvuldig. De professionals gebruiken een actueel medicatieoverzicht voor de 24- uurs hulp cliënten, een online medicijnpaspoort is niet voldoende. De professionals bewaren medicijnen van de 24-uurs hulp cliënten verantwoord. Leefklimaat (artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz en de richtlijn Residentiële Jeugdhulp) De cliënten die 24-uurshulp ontvangen, hebben een eigen kamer, tenzij een onderbouwde professionele afweging is gemaakt dat dit niet in hun belang is. Organisatie (artikel Jeugdwet en het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf) De Vlieger heeft georganiseerd dat medewerkers die structureel contact hebben met cliënten of hun ouders een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) hebben opgevraagd. Pagina 11 van 18

12 Tevens wijzen de inspecties u erop dat bovenstaande inhoudt dat De Vlieger vanaf 19 december 2016 geen nieuwe 24-uurs hulp cliënten aanneemt totdat naar oordeel van de inspecties is voldaan aan bovengenoemde normen. Uiterlijk 9 januari 2017 dient aan dit eerste onderdeel van de aanwijzing gevolg te zijn gegeven. De inspecties willen uiterlijk 10 januari 2017 hierover geïnformeerd worden middels toezending van een resultaatsverslag. In het resultaatverslag dient De Vlieger aan te tonen dat is voldaan aan de bovengenoemde aanwijzing. De volgende onderdelen dienen in ieder geval opgenomen te worden in het resultaatsverslag: Per cliënt de uitkomsten van de risico-inschatting van de 24-uurs hulp cliënten. Een navolgbare (inhoudelijke) onderbouwing van de overige punten, een beschrijving van de gemaakte afwegingen, onderbouwd met onderliggende stukken. Tevens willen de inspecties uiterlijk 23 januari 2017 een overzicht ontvangen van alle verstrekte VOG s en eventueel afgewezen VOG-verzoeken. Indien De Vlieger binnen deze termijn geen gevolg heeft gegeven aan de bovengenoemde aanwijzing, kunnen de inspecties een last onder bestuursdwang dan wel een last onder dwangsom opleggen teneinde de naleving van de bovengenoemde aanwijzing af te dwingen. Zes weken termijn De Vlieger moet voorts zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen zes weken na dagtekening van de aanwijzing voldoen aan de volgende normen. Veiligheid (artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf, het Kwaliteitskader Jeugd, de richtlijn Residentiële Jeugdhulp en de handreiking medicatiebeleid gehandicaptenzorg (2011)) De professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de cliënten die logeren. De Vlieger heeft de veiligheidsrisico s van cliënten die op één kamer samen slapen ingeschat en vastgelegd. Tevens dient De Vlieger het toezicht in de nacht op een verantwoorde manier vorm te geven en dit inhoudelijk te onderbouwen. De professionals schatten de veiligheidsrisico s van de cliënten die logeren systematisch in. De professionals stellen bij iedere cliënt minimaal een aantal eenduidige vragen over de veiligheid. Deze risico-inschatting wordt gedaan door een deskundige met de juiste orthopedagogische expertise en heeft minimaal tot resultaat dat: - Zicht verkregen is op de fysieke, emotionele en seksuele veiligheid van de cliënten. - Voor elke cliënt afzonderlijk de afweging wordt gemaakt of verblijf bij De Vlieger voldoende veilig en passend is met het oog op vastgestelde risico s, leeftijd, persoonlijke problematiek en groepsdynamiek. De Vlieger organiseert het omgaan met medicatie van de cliënten die logeren zorgvuldig. De professionals gebruiken een actueel medicatieoverzicht voor de Pagina 12 van 18

13 cliënten die logeren, een online medicijnpaspoort is niet voldoende. De professionals bewaren medicijnen van de cliënten die logeren verantwoord. Tevens wijzen de inspecties u erop dat bovenstaande inhoudt dat De Vlieger vanaf 19 december 2016 geen nieuwe cliënten die logeren aanneemt totdat naar oordeel van de inspecties is voldaan aan bovengenoemde normen. Uiterlijk 30 januari 2017 dient aan dit tweede onderdeel van de aanwijzing gevolg te zijn gegeven. De inspecties willen uiterlijk 31 januari 2017 hierover geïnformeerd worden middels toezending van een resultaatsverslag. In het resultaatverslag dient De Vlieger aan te tonen dat is voldaan aan de bovengenoemde aanwijzing. De volgende onderdelen dienen in ieder geval opgenomen te worden in het resultaatsverslag: Per cliënt de uitkomsten van de risico-inschatting van de cliënten die logeren. Een navolgbare (inhoudelijke) onderbouwing van de overige punten, een beschrijving van de gemaakte afwegingen, onderbouwd met onderliggende stukken. Indien De Vlieger binnen deze termijn geen gevolg heeft gegeven aan de bovengenoemde aanwijzing, kunnen de inspecties een last onder bestuursdwang dan wel een last onder dwangsom opleggen teneinde de naleving van de bovengenoemde aanwijzing af te dwingen. Vier maanden termijn De Vlieger moet voorts zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen vier maanden na dagtekening van de aanwijzing voldoen aan de volgende normen. Uitvoering hulpverlening (artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf en het Kwaliteitskader Jeugd) De professionals werken volgens de richtlijnen van de beroepsgroep. De professionals werken doelgericht en planmatig. Het plan wordt vastgesteld door een geregistreerde professional. Veiligheid (artikel Jeugdwet, artikel 2 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf en het Kwaliteitskader Jeugd) De professionals hebben een actueel beeld van de veiligheid van de cliënten in het kader van dagbesteding en buitenschoolse opvang. De professionals schatten de veiligheidsrisico s van de cliënten in het kader van dagbesteding en buitenschoolse opvang systematisch in. De professionals stellen bij iedere cliënt minimaal een aantal eenduidige vragen over de veiligheid. Deze afweging wordt gemaakt door een deskundige met orthopedagogische expertise en heeft minimaal tot resultaat dat: - Zicht verkregen is op de fysieke, emotionele en seksuele veiligheid van de cliënten. - Voor elke cliënt afzonderlijk de afweging wordt gemaakt of verblijf bij De Vlieger voldoende veilig en passend is met het oog op vastgestelde risico s, leeftijd, persoonlijke problematiek en Pagina 13 van 18

14 groepsdynamiek. De professionals beoordelen de veiligheidsrisico s in multidisciplinair verband. De professionals bepalen mede op basis van de veiligheidsrisico s de in te zetten hulp. De professionals bewaken de gemaakte afspraken over het beperken van veiligheidsrisico s. Cliëntenpositie(artikel en artikel Jeugdwet en het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf) De cliënten en hun ouders kunnen gebruikmaken van een onafhankelijke vertrouwenspersoon. De klachtenregeling is op passende wijze onder de aandacht gebracht bij cliënten en ouders. Organisatie (artikel 4.1.1, artikel Jeugdwet, artikel 3 Wkkgz, het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf en het Kwaliteitskader Jeugd) De Vlieger organiseert zich op een zodanige wijze dat dit leidt tot verantwoorde hulp. Dit betekent dat de inspecties verwachten dat ofwel door u leiding en sturing wordt gegeven aan de vereiste verbeterslagen ten aanzien van de geconstateerde tekortkomingen in de organisatie, ofwel dat hiertoe de juiste (inhoudelijke) expertise wordt betrokken. De Vlieger werkt met geregistreerde professionals, tenzij is onderbouwd dat de inzet van een niet geregistreerde professional niet afdoet aan de kwaliteit van hulp of noodzakelijk is voor de kwaliteit. De Vlieger zet professionals in die aantoonbaar zijn geschoold voor de functie die zij uitoefenen. De Vlieger dient te bepalen welke basiseisen worden gesteld aan de professionals. Organisatie (artikel Jeugdwet en het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf) De Vlieger beschikt over de Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) van personen die structureel contact hebben met cliënten of hun ouders. Uiterlijk 17 april 2017 dient aan dit derde onderdeel van de aanwijzing gevolg te zijn gegeven. De inspecties willen hierover uiterlijk 18 april 2017 geïnformeerd worden middels toezending van een resultaatsverslag waarin De Vlieger aantoont dat is voldaan aan de gevraagde verbeteringen. Indien De Vlieger binnen deze termijn geen gevolg heeft gegeven aan de aanwijzing, kunnen de inspecties een last onder bestuursdwang dan wel een last onder dwangsom opleggen teneinde de naleving van de aanwijzing af te dwingen. Overigens kunnen de inspecties tussentijds besluiten de voortgang van de verbeteringen die voortvloeien uit de aanwijzing te controleren middels een (on)aangekondigd bezoek. Voorts verwachten de inspecties dat u de plaatsende instanties en de gezagsdragers van uw cliënten zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen 7 dagen na dagtekening van de aanwijzing, informeert over de aanwijzing, alsmede de onderliggende redenen voor het geven van de aanwijzing. Pagina 14 van 18

15 Op grond van het Afsprakenkader afstemming gemeenten en rijksinspecties over de uitvoering van het landelijk toezicht in het jeugddomein dienen de inspecties de gemeenten die het aangaat te informeren als de inspecties voornemens zijn handhavend op te treden. Op die manier zijn de betreffende gemeenten op de hoogte van mogelijke gevolgen voor het hulpaanbod. De inspecties zullen derhalve de gemeenten Hoogeveen, Emmen, Hardenberg, De Wolden, Coevorden en Tynaarlo informeren over het inzetten van deze handhavende maatregel jegens De Vlieger. Overige tekortkomingen In het bijgevoegde definitieve rapport Zorgcamping en Logeerhuis de Vlieger. Toets kleinschalige jeugdhulp met verblijf staan naast de tekortkomingen die vallen onder de reikwijdte van deze aanwijzing ook de overige geconstateerde tekortkomingen. De inspecties verwachten dat ook die tekortkomingen uiterlijk op 17 april 2017 zijn opgeheven en dat De Vlieger uiterlijk 18 april 2017 een schriftelijke verklaring aan de inspecties stuurt waaruit blijkt op welke wijze De Vlieger ervoor heeft gezorgd dat is voldaan aan de 32 verwachtingen voor verantwoorde jeugdhulp uit het toetsingskader Jeugdhulp met verblijf. Openbaarmaking Op 14 december 2016 heeft u aangegeven dat u moeite heeft met de openbaarmaking van de aanwijzing en het rapport van de inspecties. U geeft in uw zienswijze het volgende aan: Algemeen bekend is dat er vaak gemakkelijk negatief gesproken wordt want dat is veel leuker en gemakkelijker dan positief zijn. Tijdens het zienswijzegesprek op 14 december 2016 heeft u bovendien aangegeven dat u zich vooral zorgen maakt over de negatieve impact hiervan op uw cliënten. Overwegingen De door u aangevoerde argumenten hebben mij geen aanleiding gegeven van de openbaarmaking van de aanwijzing en het rapport van de inspecties af te zien. De inspecties hebben hierbij het volgende overwogen: Artikel 10, tweede lid, aanhef en onder g, van de Wob Het gaat hierbij om de vraag of het belang van de inspecties om bekendheid te geven over de wijze van uitvoering van hun taak als toezichthouder, dient te prevaleren boven het belang van uw cliënten om niet onevenredig benadeeld te worden als gevolg van de publicatie ex artikel 10, tweede lid, aanhef en onder g van de Wob. Hiertoe wijzen de inspecties op het volgende. De inspecties streven met actieve openbaarmaking verschillende doelen na, waaronder het informeren van cliënten en gemeenten over de kwaliteit van de hulp. Dit helpt cliënten bij het kiezen van goede hulp en gemeenten bij het kunnen voorzien in kwalitatief voldoende aanbod. De openbaarmaking heeft daarmee een informatief karakter voor cliënten en heeft geen punitief karakter. De openbaarmaking van de aanwijzing aan De Vlieger en het rapport valt onder het informatieve karakter dat de inspecties met hun openbaarmakingbeleid tot doel hebben. Daarnaast dragen de inspecties bij aan een transparante overheid en verhoogt het door middel van het actief publiceren het nalevingsniveau van instellingen. Pagina 15 van 18

16 Beslissing Bij de afweging van het algemene belang, denk hierbij aan (overige) cliënten en hun ouders, maar ook aan soortgelijke instellingen die zijn gediend bij openbaarmaking van de aanwijzing en het rapport enerzijds, en het belang om geen onevenredig nadeel te lijden als gevolg van die openbaarmaking, zijn de inspecties van oordeel dat aan het algemene belang een grotere waarde moet worden toegekend. Dat is de reden waarom de inspecties overgaan tot openbaarmaking van de aanwijzing en het rapport. Deze aanwijzing geldt per direct. U heeft aangegeven bedenkingen te hebben tegen de openbaarmaking. Voor het instellen van een voorlopige voorziening tegen de openbaarmaking zullen de inspecties niet eerder dan vijf werkdagen na dagtekening van deze brief de aanwijzing openbaar maken. Mogelijkheid bezwaar Om de plaatsing van de aanwijzing en het rapport op de websites van de inspecties tegen te houden, moet u twee dingen doen. Allereerst is het nodig om bezwaar te maken bij het Ministerie van VWS tegen het besluit tot het geven van een aanwijzing (zie hieronder voor een toelichting). Daarnaast is het nodig om een verzoek te doen bij de rechter om de aanwijzing en het rapport niet te publiceren. Een dergelijk verzoek wordt een verzoek om voorlopige voorziening genoemd (zie hieronder voor een toelichting). Om u hiervoor de tijd te geven zullen de inspecties de aanwijzing en het rapport niet eerder dan 28 december 2016 om 12:00 uur op hun website plaatsen. De inspecties gaan ervan uit u met het bovenstaande voldoende te hebben geïnformeerd. Indien u een toelichting op dit besluit wenst dan kunt u contact opnemen met, senior inspecteur bij de Inspectie Jeugdzorg. Hoogachtend, de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, namens deze, hoofdinspecteur van de Inspectie Jeugdzorg en hoofdinspecteur maatschappelijke zorg van de Inspectie voor de Gezondheidszorg Pagina 16 van 18

17 Bezwaar Het indienen van bezwaar schort de werking van deze beschikking niet op. Heeft u vragen over deze beslissing of bent u het er niet mee eens? Kijk eens op Daar wordt uitgelegd wat u kunt doen als u het niet eens bent met de beslissing en misschien bezwaar wilt maken. Er staan voorbeelden waarmee u de kans op een succesvol bezwaar kan inschatten. Wilt u toch een bezwaarschrift sturen, dan moet dit binnen zes weken na de datum die bovenaan deze brief staat. Let op: doe dit op tijd, anders kan uw bezwaar niet behandeld worden. Het bezwaarschrift t u naar: WJZ.bezwaarenberoep@minvws.nl, bij voorkeur met een ingescande handtekening. Indien u niet kunt of wilt en, kunt u uw bezwaarschrift ook versturen per post naar: de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, t.a.v. Directie Wetgeving en Juridische Zaken, Postbus 20350, 2500 EJ Den Haag. U kunt uw bezwaarschrift ook faxen naar: (070) Noem in het bezwaarschrift: uw naam en adres; de datum; het kenmerk van deze brief (deze gegevens vindt u in de rechterkantlijn); geef aan waarom u het niet eens bent met de beslissing. Vergeet niet om uw bezwaarschrift te ondertekenen en van een datum te voorzien. Wilt u zo vriendelijk zijn om een kopie van deze brief mee te sturen met het bezwaarschrift. Indien u het bezwaarschrift per indient zonder ondertekening, bestaat de mogelijkheid dat u op een later moment verzocht wordt om bewijs te leveren dat u bevoegd bent tot het indienen van het bezwaar. Voorlopige voorziening Het indienen van een bezwaarschrift heft de werking van dit besluit niet op. Als u een bezwaarschrift heeft ingediend, dan kunt u daarnaast ook een voorlopige voorziening aanvragen waarmee mogelijk de werking van dit besluit, betreffende de aanwijzing en de openbaarmaking, kan worden opgeschort. Indien dit, gelet op de betrokken belangen, onverwijlde spoed vereist dan kunt u de voorzieningenrechter van de sector bestuursrecht van de rechtbank van het arrondissement waarbinnen u gerechtigd bent beroep in te stellen, verzoeken een voorlopige voorziening te treffen. Pagina 17 van 18

18 Voor de regio-indeling en de adressen van de rechtbanken verwijzen de inspecties naar de volgende website: Pagina 18 van 18