Selectieprogramma CRA-W resultaten 2014

Transcriptie

1 Selectieprogramma CRA-W resultaten 2014 Alice Soete (CRA-W), Jean-Louis Rolot (CRA-W) en Vincent César (CRA-W) Samenvatting Het selectieprogramma van het CRA-W ter verbetering van aardappelrassen werd opgestart in 2005 en wordt nog steeds verdergezet. Het programma richt zich op de resistentie voor de aardappelziekte (Phytophthora infestans). In dit artikel is de volledige evaluatie van de kruisingen terug te vinden als ook de resultaten van de proeven in 2014 gelegen in Gembloux en Libramont. Selectieschema In Figuur 1 is het schema van de selectie te zien. Voor elk jaar wordt het gemiddeld aantal klonen in evaluatie vermeld, het aantal planten per kloon, het type proef en de toegepaste selectiecritéria. Dit schema is geldig voor een kruising en alle stappen in het schema worden elk jaar uitgevoerd. Figuur 1 Selectieschema van aardappelen te vertrekken de nakomelingen van een kruising Jaar (zaai) Aantal geselecteerde klonen ,0 0 tot 5 0 tot 2 0 tot 2 0 tot 2 Aantal planten per kloon à à à 1000 > 3000 > 3000 Proeven Uitbesteden aan een privéfirma Aanvraag inschrijving rassencatalogus Selectiecriteria Eigenschappen knollen Knolzetting Vegetatieve eigenschappen Opbrengst Kwaliteit Plaagresistentie CRA-W Libramont CRA-W Gembloux buiten Hybriden De eerste stap in ons selectieschema bestaat uit het kiezen van de ouderparen (geniteurs) en deze te kruisen. De meeldraden uit de bloemen van de vrouwelijke ouder worden verwijderd en de bestuiving wordt uitgevoerd met de pollen afkomstig van de mannelijke ouder die voordien verzameld werden. Ongeveer een week na de bestuiving beginnen de bessen zichtbaar te worden. Zij bevatten ongeveer 250 zaden.

2 Om de resistentie tegen de aardappelplaag te verbeteren worden, rassen met een verhoogd resistentieniveau (resistentiecijfer voor plaag tussen 5 en 9) gekruist met rassen gekozen voor hun kwaliteit (opbrengst, kookkwaliteit, verwerkingskwaliteiten, ). De resistentie van de geniteurs voor de aardappelziekte wordt elk jaar geverifieerd. Ze worden uitgeplant in een proef voor plaaggevoeligheid (zonder fungiciden) naast een reeks van referentierassen en infectierijen met het zeer gevoelige ras Bintje. Regelmatige waarnemingen op de aardappelziekte laten toe om een resistentiecijfer te berekenen dat varieert tussen 1 (zeer gevoelig) tot 9 (niet gevoelig). Hierdoor wordt de resistentie van de geniteurs, die gebruikt worden voor de kruisingen, gevalideerd met betrekking tot de eigenschappen van de pathogeen typisch voor onze regio. Bij de keuze van de rassen om de kwaliteit te verzekeren wordt afgewisseld: het ene jaar wordt gekozen voor eigenschappen relevant voor de industrie en het andere jaar voor de versmarkt. De rassen gebruikt als geniteur in 2014 voor de hybridisatie zijn te vinden in Tabel 1. Tabel 1 Lijst van geniteurs Geniteurs voor aardappelplaag Geniteurs voor kwaliteit Gasoré Quadriga Sarpo Mira Federica Carolus Ambra Vitabella AND Bionta Ape Rossa Bionica Bianchidea Coquine Obama Cephore Arnika Axona Charlotte Sarpo Shona Nicola Connect Gourmandine Anouk Apolline Alouette Allians In 2014 waren de omstandigheden in de serre niet gunstig voor de bloei (weinig licht) waardoor een aantal rassen die de voorbije jaren met succes als geniteur werden gebruikt, niet bloeiden. Hierdoor lag het aantal geslaagde kruisingen niet hoog. De uitgevoerde kruisingen en het aantal geoogste bessen worden weergegeven in Tabel 2. Sinds 2010 werden echter een overvloed aan zaden geproduceerd. Hierdoor zijn er zeker voldoende zaden voor de zaai van Tabel 2 en en aantal geproduceerde bessen Vrouwelijke ouder Mannelijke ouder Aantal bessen Arnika Carolus 1 Bionta Federica 5 Bionta Gourmandine 9 Gasoré Gourmandine 12 Gourmandine Axona 3 Nicola Carolus 10 Quadriga Carolus 15 Quadriga Sarpo Mira 4 Totaal 59

3 Productie van de eerste generatie knollen Aangezien de zaden afkomstig zijn van een seksuele reproductie, zijn ze allemaal genetisch verschillend van elkaar alsook van hun ouders. In eerste instantie werden ze samen uitgezaaid en vervolgens werden de plantjes verplant in individuele potjes om de eerste generatie knollen te produceren. In dit stadium spreken we van klonen: een kloon bestaat uit een verzameling van individuen afkomstig van een genotype (in dit geval een zaadje) door vegetatieve of asexuele vermenigvuldiging (zonder genetische recombinatie). Alle individuen zijn genetisch identiek. In 2014 werden meer dan zaden afkomstig van 18 kruisingen gezaaid. Ongeveer plantjes werden verplant naar individuele potjes. Na manuele loofdoding en visuele selectie werden klonen geselecteerd. Hiervan werden telkens 2 knollen per kloon bewaard in een frigo om uit te planten in het veld in Voor elke kruising zijn de details terug te vinden in Tabel 3. In dit stadium gelden de volgende selectiecriteria: - Knolkenmerken (vorm, kleur, diepte van de ogen, regelmaat van de vorm en sortering) - Optreden van doorwas (knollen gekiemd bij de oogst) Tabel 3 Productie van de eerste generatie knollen in de serre in 2014 Aantal getransplanteerde zaailingen Aantal geselecteerde klonen x Challenger x Fontane Agila x Sarpo Mira 43 6 Ambra x Carolus 54 9 Bianchidea x Carolus Bionta x Challenger Carolus x Fontane Challenger x Carolus Federica x Carolus 36 7 Fontane x Carolus Obama x Carolus Quadriga x Carolus 90 7 R9 x Challenger Victoria x Carolus Monalisa x Carolus Carolus x Monalisa Sarpo Mira x Monalisa Gasoré x Cilena Proeven op het veld Eerste waarnemingen De eerste generatie knollen geproduceerd in de serre in 2013 (1.295 klonen) werden geplant in het veld met telkens 2 knollen per kloon. De selectiecriteria zijn de volgende: - Knolkenmerken (vorm, kleur, diepte van de ogen, regelmaat van de vorm en de sortering, verdeling van de knollen in de rug, doorwas), - Kenmerken van het loof (vegetatieve sterkte, aanwezigheid van stolonen, vroegheid van knolzetting).

4 De lijst van de kruisingen, het aantal geplante klonen en het aantal geselecteerde klonen wordt gedetailleerd weergegeven in Tabel 4. Tabel 4 Geplante klonen voor een eerste observatie op het veld in 2014 Aantal geplante klonen Aantal geselecteerde klonen Gasoré x Fontane Gasoré x Alegria Bionta x Fontane Agria x Victoria Asterix x Fontane Laura x Franceline 14 3 Agira x Sarpo Mira 13 3 Spunta x Cilena Laura x Victoria 15 1 Bionta x Monalisa Asterix x Sarpo Mira 28 5 Gasoré x Spunta 10 0 Fontane x Sarpo Mira 4 0 Laura x Sarpo Mira 11 3 Alegria x Bionta 2 0 Asterix x Bionta 5 1 Cilena x Sarpo Mira 6 0 Sarpo Mira x Fontane 2 1 Bionta x Victoria Totaal Vermeerdering Het geheel aan klonen onder evaluatie wordt elk jaar groter met name 79 klonen in Gelijktijdig met de vermeerdering wordt er ook opnieuw geselecteerd en de criteria zijn de volgende: - Knolkenmerken (vorm, kleur, diepte van de ogen, regelmaat van de vorm en de sortering, verdeling van de knollen in de rug, doorwas); - Kenmerken van het loof (vegetatieve sterkte, aanwezigheid van stolonen, vroegheid van knolzetting); - Gevoeligheid voor virus (PVY, PLRV). De lijst van de kruisingen, het aantal geplante klonen en het aantal geselecteerde klonen in het vermeerderingsveldje in 2014 wordt gedetailleerd weergegeven in Tabel 5.

5 Tabel 5 Geplante klonen op vermeerderingsveld Aantal klonen per kruising Aantal geselecteerde klonen Victoria x Sarpo Mira 2 0 Laura x Sarpo Mira 4 1 Ditta x Sarpo Mira 1 0 Sarpo Mira x Victoria 18 7 Semis de Touareg 1 1 Tebina x Bionica 2 1 Sarpo Mira x Miriam 1 0 R9 x Fontane 1 1 R8 x Astral 1 1 Miriam x Bionica 3 0 Gasoré x Miriam 2 2 Charlotte x Miriam 3 0 Charlotte x Bionica 7 1 Bionica x Miriam 4 0 Bionica x Fontane 1 0 Magic x Tivoli 4 3 Marabel x Orchestra 1 1 Laura x Fribel 4 4 R8 x Fribel 1 1 R3 x Eden 2 0 Sarpo Mira x Pamela 2 2 Eden x Apolline 2 1 Sarpo Mira x Apolline 2 1 Spunta x Eden 2 0 Eden x Mariline 1 1 Marabel x Vineta 2 2 Bellarosa x Mariline 1 1 Gasoré x Victoria 2 2 Gasoré x Impala 2 2 Totaal Cultuur- en gebruikswaarde Vanaf dat het aantal beschikbare poters voldoende hoog is (50 knollen per kloon), worden de klonen gebruikt voor een proef in Libramont met als doel om de cultuur- en gebruikswaarde te testen. Dit is meestal het geval 3 à 4 jaar na het zaaien van de zaden. Deze proef wordt behandeld als een perceel bestemd voor consumptie en laat toe om een nieuwe reeks gegevens te verzamelen: - Knolkenmerken (vorm en regelmaat van de vorm, kleur van het vlees, diepte van de ogen, wasbaarheid) - opbrengst relatief t.o.v. de getuigen - verdeling van de sortering - aantal knollen per struik - vroegheid - droge stof - kooktype - zwartverkleuring na koken - geschiktheid voor verwerking (bruinverkleuring na bakken voor friet en/of chips)

6 De klonen en getuigen worden geplant in 2 rijen van 9 planten volgens gerandomiseerde blokken en in 3 herhalingen. Daarnaast worden de klonen die al verder gevorderd zijn binnen de selectie ook geplant op een proefveld in Gembloux. Uiteindelijk worden in elke proef ook nog vijf referentierassen geplant zodat proefrooiingen kunnen worden gedaan en de evolutie van de droge stof en de sortering kan opgevolgd worden. Deze gegevens laten toe om de meest geschikte loofdodingsdatum in te schatten. De gekozen rassen worden ingedeeld in 4 categorieën op basis van gebruik: vastkokend (Charlotte en Nicola), bloemig (Exempla), friet (Bintje) en chips (Lady Claire). De eigenschappen van de proeven in Libramont en Gembloux zijn terug te vinden in Tabel 6. Tabel 6 Eigenschappen van de proeven cultuur- en gebruikswaarde in Libramont en Gembloux (2014) Libramont Gembloux Proefopzet Gerandomiseerde blokkenproef Gerandomiseerde blokkenproef Aantal herhalingen 3 3 Verdeling van de klonen 2 rijen van 9 planten 2 rijen van 9 planten Plantafstand in de rij Plantdatum 17 mei 28 apr Aantal tussentijdse staalnames bij de 4 6 referentierassen Datum 1e loofdoding 10 sep vastkokende rassen: 19 en 22 aug Datum 2e loofdoding / andere rassen: 1 en 4 sep Oogstdatum 29 en 30 sep vastkokende rassen: 12 sep andere rassen: 3 en 4 okt Aantal groeidagen 136 vastkokende rassen: 138 andere rassen: 159 De lijst van geplante klonen in Libramont en Gembloux staan in Tabel 7. Ze worden opgedeeld in vier categorieën in functie van hun culinaire bestemming en hun geschiktheid tot verwerking. De categorie niet bepaald zijn de klonen die voor de eerste keer in dergelijke proef worden geplant en waarvan hun culinaire bestemming of geschiktheid tot verwerking nog niet gekend is. Deze klonen werden enkel in Libramont uitgeplant en in één herhaling. Een deel van de klonen in Tabel 7 werden geëlimineerd. De klonen met een sterretje (*) werden weggelaten op basis van de waarnemingen uitgevoerd op het vermeerderingsveld. De klonen met twee sterretjes (**) werden weggelaten op basis van de proeven voor de cultuur- en gebruikswaarde en hun gevoeligheid voor de aardappelziekte (zie verder). Van de 50 geëvalueerde klonen in Libramont en/of Gembloux werden er 22 bewaard en hun evaluatie gaat verder in De resultaten in de tabellen (Tabel 8 t.e.m. 13) omvatten het geheel aan klonen uit Tabel 7 die geselecteerd werden met uitzondering van de klonen van de serie 2011 (categorie niet bepaald). Van deze laatste is nog een extra jaar proeven nodig vooraleer hierover te communiceren.

7 Tabel 7 Geplante klonen in de proeven cultuur- en gebruikswaarde in Libramont en Gembloux (2014) Categorie Nr van de kloon Libramont Gembloux Vastkokend Chips Friet Bloemig Niet bepaald R3 x Eden * x Eden x Apolline ** x Marabel x Vineta x Marabel x Vineta 08-B x x Sarpo Mira x Apolline x Referentie Charlotte x x Referentie Nicola x x Referentie Lady Christl x x Gasoré x Victoria x Referentie Lady Claire x x Referentie Saturna x x R8 x Fribel x Gasoré x Victoria x Referentie Bintje x x Referentie Fontane x x Referentie Challenger x x Sarpo Mira x Pamela x x Sarpo Mira x Pamela x x R3 x Eden * x Laura x Fribel x x Laura x Fribel ** x Laura x Fribel x x Laura x Fribel x Marabel x Orchestra x Magic x Tivoli ** x Magic x Tivoli * x Magic x Tivoli x Magic x Tivoli x Sarpo Mira x Apolline * x Bellarosa x Mariline ** x x Eden x Mariline 08-B ** x Gasoré x Impala x x Gasoré x Impala x Referentie Exempla x Referentie Marabel x x Bionica x Fontane * x Bionica x Miriam * x Bionica x Miriam * x Bionica x Miriam * x Bionica x Miriam * x Charlotte x Bionica * x Charlotte x Bionica * x Charlotte x Bionica * x Charlotte x Bionica * x Charlotte x Bionica x Charlotte x Bionica * x Charlotte x Bionica * x Charlotte x Miriam * x Charlotte x Miriam * x Charlotte x Miriam * x Gasoré x Miriam x Gasoré x Miriam x Miriam x Bionica * x Miriam x Bionica * x Miriam x Bionica * x R8 x Astral x R9 x Fontane x Sarpo Mira x Miriam * x Tebina x Bionica x Tebina x Bionica * x Semis de Touareg x

8 Tabel 8 Resultaten van de klonen bestemming vastkokend (Libr.: Libramont; Gbx: Gembloux) deel 1 Kloon / ras Opbrengst 1 Aantal knollen Onderwatergewicht Uitzicht na % per plant (g / 5 kg) koken (0-10) 2 Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx - Charlotte 100,0 100,0 8,3 11, ,0 6,0 - Nicola 100,0 100,0 8,3 11, ,5 10,0 - Lady Christl 100,0 100,0 13,6 16, ,0 7,5 Marabel x Vineta ,6-7, ,0 Marabel x Vineta 08-B ,7 77,9 8,9 7, ,0 6,0 Sarpo Mira x Apolline ,2-9, ,0 1 Opbrengst relatief t.o.v. het gemiddelde van de drie getuigen (Charlotte, N icola, Lady Christl) op de sortering +35m 2 Uitzicht na koken (0-10): v isuele presentatie van de knollen na koken (in damp), evalutie door een panel v an 6 personeen; 0 = zeer slecht; 10= uitstekend Tabel 9 Resultaten van de klonen bestemming vastkokend (Libr.: Libramont; Gbx: Gembloux) deel 2 Kloon / ras Vleeskleur 1 Meligheid 2 Zwartverkleuring 3 Kooktype 4 (0-10) (0-9) (10-30) Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx - Charlotte 5,5 6,5 1,0 2,5 13,0 10,0 BA BA - Nicola 5,5 6,5 0,0 0,0 10,0 11,5 AB AB - Lady Christl 7,0 7,5 0,5 1,5 10,5 10,5 AB BA Marabel x Vineta ,5-1,0-10,0 - AB Marabel x Vineta 08-B ,0 7,0 2,0 4,0 15,0 11,5 BA BA Sarpo Mira x Apolline ,5-1,0-10,0 - BA 1 Vleeskleur: visueel criterium op basis v an een kleurenkaart, ev alutie door een panel v an 6 personen; 0 = wit tot 10 = zeer geel 2 Meligheid: 0= niet melig; > 4 = zeer melig 3 Zwartverkleuring: 10-10,5 = geen zwartverkleuring; 11-14,5 = lichte zwartverkleruing; > 30 = duidelijke zwartverkleuring 4 Kookty pe: A = zeer vastkokend, B = v astkokend met lichte meligheid, C = bloemige aardappel Tabel 10 Resultaten van de klonen bestemming bloemig of alle doeleinden (Libr.: Libramont; Gbx: Gembloux) deel 1 Kloon / ras Opbrengst 1 Aantal knollen Onderwatergewicht Uitzicht na Vleeskleur 3 % per plant (g / 5 kg) koken (0-10) 2 (0-10) Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx - Exempla 100,0-11, ,5-6,0 - - Marabel 100,0 100,0 15,5 13, ,5 6,5 6,0 7,0 Sarpo Mira x Pamela ,4 117,2 8,7 9, ,0 6,5 3,5 4,5 Sarpo Mira x Pamela ,8 110,5 14,0 13, ,5 5,0 1,5 3,0 Laura x Fribel ,1 89,6 7,4 8, ,5 7,5 7,0 8,0 Laura x Fribel ,1 68,9 11,7 11, ,5 5,0 7,5 8,5 Laura x Fribel ,9-10, ,0-6,5 - Marabel x Orchestra ,9-11, ,5-7,0 - Magic x Tivoli ,7-8, ,0-7,0 - Magic x Tivoli ,3-6, ,5-7,0 - Gasoré x impala ,8-12, ,5-7,0 Gasoré x impala ,4 92,5 12,5 12, ,0 8,0 6,5 8,0 1 Opbrengst relatief t.o.v. het gemiddelde van de twee getuigen in Libramong (Exempla, Marabel) en de getuige Marabel in Gembloux; op de sortering +35m 2 Uitzicht na koken (0-10): visuele presentatie van de knollen na koken (in damp), evalutie door een panel van 6 personeen; 0 = zeer slecht; 10= uitstekend 3 Vleeskleur: visueel criterium op basis van een kleurenkaart, evalutie door een panel van 6 personen; 0 = wit tot 10 = zeer geel

9 Tabel 11 Resultaten van de klonen bestemming bloemig of alle doeleinden (Libr.: Libramont; Gbx: Gembloux) deel 2 Kloon / ras Meligheid 1 Zwartverkleuring 2 Kooktype 3 Frietindex 4 (0-9) (10-30) (0-6) Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx - Exempla 0,0-12,0 - AB - 2,4 - - Marabel 0,0 3,0 10,0 13,5 AB BC 3,0 2,8 Sarpo Mira x Pamela ,5 3,5 11,0 16,0 B B 2,8 2,7 Sarpo Mira x Pamela ,5 3,5 10,5 11,5 AB BC 1,7 2,3 Laura x Fribel ,0 3,5 27,5 24,0 AB BA 1,5 2,1 Laura x Fribel ,5 4,0 12,5 25,5 B BC 2,0 2,0 Laura x Fribel ,0-11,0 - AB - 2,2 - Marabel x Orchestra ,0-10,0 - B - 2,7 - Magic x Tivoli ,0-10,0 - AB - 3,5 - Magic x Tivoli ,0-10,0 - BA - 3,3 - Gasoré x impala ,5-18,0 - BA - 2,2 Gasoré x impala ,0 1,0 10,5 19,5 AB BA 2,5 2,9 1 Rendement relatief t.o.v. het gemiddelde v an de twee getuigen in Libramong (Exempla, Marabel) en de getuige Marabel in Gembloux; op de sortering +35m 2 Uitzicht na koken (0-10): visuele presentatie van de knollen na koken (in damp), evalutie door een panel van 6 personeen; 0 = zeer slecht; 10= uitstekend 3 Vleeskleur: visueel criterium op basis van een kleurenkaart, evalutie door een panel van 6 personen; 0 = wit tot 10 = zeer geel 1 Meligheid: 0= niet melig; > 4 = zeer melig 2 Zwartverkleuring: 10-10,5 = geen zwartverkleuring; 11-14,5 = lichte zwartverkleruing; > 30 = duidelijke zwartverkleuring 3 Kooktype: A = zeer vastkokend, B = vastkokend met lichte meligheid, C = bloemige aardappel 4 Frietindex: < 2,5 = uitstekend; 2,5-3 = goed; 3-3,5 = gemiddeld; 3,5-4 = matig; > 4 = slecht Tabel 12 Resultaten van de klonen bestemming frietindustrie (Libr.: Libramont; Gbx: Gembloux) Kloon / ras Opbrengst 1 Aantal knollen Onderwatergewicht Frietindex 2 % per plant (g / 5 kg) (0-6) Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx - Bintje 100,0 100,0 16,8 16, ,9 2,2 - Challenger 100,0 100,0 14,5 16, ,6 2,1 - Fontane 100,0 100,0 10,9 10, ,1 1,6 R8 x Fribel ,3-11, ,8 - Gasoré x Victoria ,0-10, ,7 1 Opbrengst relatief t.o.v. het gemiddelde van de drie getuigen (Bintje, C hallenger, Fontane) op de sortering +35m 2 Frietindex: < 2,5 = uitstekend; 2,5-3 = goed; 3-3,5 = gemiddeld; 3,5-4 = matig; > 4 = slecht Tabel 13 Resultaten van de klonen bestemming chipsindustrie (Libr.: Libramont; Gbx: Gembloux) Kloon / ras Opbrengst 1 Aantal knollen Onderwatergewicht Chipsindex 2 % per plant (g / 5 kg) (0-6) Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Libr. Gbx Lady Claire - 100,0-11, ,0 Saturna - 100,0-13, ,8 Gasoré x Victoria ,4-12, ,3 1 Opbrengst relatief t.o.v. het gemiddelde van de getuigen (Lady Claire, Saturna) op de sortering +35m 2 Chipsindex: < 2,5 = uitstekend; 2,5-3 = goed; 3-3,5 = gemiddeld; 3,5-4 = matig; > 4 = slecht

10 Gevoeligheid voor de aardappelziekte In functie van het aantal beschikbare pootgoed, worden de klonen ook gebruikt in twee proeven om de gevoeligheid voor bladplaag te testen; één in Libramont en één in Gembloux. In deze proeven worden de klonen geplant in kleine veldjes omringd door infectierijen met het ras Bintje dat zeer gevoelig is voor de aardappelziekte. Een andere reeks van rassen worden eveneens geplant in deze proeven: - referentierassen gekozen voor hun uiteenlopende gevoeligheid voor de plaag: Bintje, Markies, Agria, Gasoré en Sarpo Mira, - rassen gekozen als getuige voor de proef rond de cultuur- en gebruikswaarde, - commerciële rassen van verschillende origine, getest in kader van terugkerende onderzoeksactiviteiten van het CRA-W. De tellingen worden uitgevoerd vanaf het verschijnen van de ziekte in het perceel. Er wordt geen enkel fungicide toegepast. De ontwikkeling van de aardappelziekte wordt gemeten aan de hand van een schaal met het percentage aangetast loof door de ziekte (schaal van Eucablight). De waarnemingen vinden om de 3 à 4 dagen plaats en gaan door totdat de klonen en de meest gevoelige rassen volledig vernietigd zijn. De waarde raudpc (relative Area Under Disease Progress Curve) wordt berekend als ook een resistentiecijfer op een schaal van 1 tot 9 wordt gegeven aan elk ras. Figuur 2 toont het verschillende gedrag tussen de zeer gevoelige rassen/klonen (steile helling en snelle vernietiging van het loof) en de weinig gevoelige rassen/klonen (zwakke helling en trage vernietiging van het loof). Figuur 2 Epidemiologie loofaantasting Proef Milvar 2014 van Libramont De lijst met geplante klonen in Libramont en Gembloux staan in Tabel 14 als ook het resistentiecijfer afkomstig uit de proef in Libramont.

11 Tabel 14 Geplant klonen in de proeven i.v.m. gevoeligheid voor de aardappelziekte Nr kloon Libramont Resistentiecijfer Gembloux Zeer gevoelig Gevoelig Matig gevoelig Weinig gevoelig Niet gevoelig Bionica x Fontane x 1,0 Bionica x Miriam x 1,0 Charlotte x Bionica x 1,0 Charlotte x Bionica x 1,0 Charlotte x Miriam x 1,0 Charlotte x Miriam x 1,0 Eden x Apolline x 1,0 x Marabel x Vineta 08-B x 1,0 x Eden x Mariline 08-B x 1,0 x Getuige Lady Christl x 1,0 x Getuige Lady Claire x 1,0 x Getuige Fontane x 1,0 x Getuige Marabel x 1,2 x Charlotte x Bionica x 1,5 Gasoré x Miriam x 1,6 Charlotte x Miriam x 1,6 R8 x Astral x 2,0 Tebina x Bionica x 2,1 Charlotte x Bionica x 2,3 Magic x Tivoli x 2,3 x Gasoré x Miriam x 2,5 Sarpo Mira x Miriam x 2,5 Bellarosa x Mariline x 2,5 x Charlotte x Bionica x 2,5 Miriam x Bionica x 2,5 Referentie en getuige Bintje x 2,6 x Magic x Tivoli x 2,6 x Gasoré x Impala x 2,6 x Semis de Touareg x 2,8 Magic x Tivoli x 2,8 x Laura x Fribel x 3,0 x Getuige Charlotte x 3,0 x Miriam x Bionica x 3,2 Getuige Exempla x 3,5 Marabel x Orchestra x 3,5 x Laura x Fribel x 3,5 x Getuige Nicola x 3,9 x Laura x Fribel x 4,2 x Bionica x Miriam x 4,3 Laura x Fribel x 4,3 x R8 x Fribel x 4,6 x Getuige Challenger x 4,6 x Miriam x Bionica x 4,6 R3 x Eden x 4,8 x Getuige Saturna x 5,3 x Referentie Agria x 5,5 Magic x Tivoli x 6,4 x Sarpomira x Pamela x 6,7 x Referentie Gasoré x 6,8 x Bionica x Miriam x 6,9 Sarpomira x Apolline x 7,4 x R9 x Fontane x 8,5 Sarpomira x Pamela x 9,0 x Referentie Sarpo Mira x 9,0 x Charlotte x Bionica x 9,0 Bionica x Miriam x geen cijfer Charlotte x Bionica x geen cijfer Tebina x Bionica x geen cijfer Referentie Markies x geen cijfer x

12 Uit de proef plaaggevoeligheid in Libramont kwamen 4 klonen naar voor met een resistentiecijfer hoger dan 7. Twee klonen ( en ) worden beschouwd als weinig gevoelig en twee klonen ( en ) als zeer weinig gevoelig. De proef in Gembloux leidde tot 4 mogelijks interessante klonen voor plaagresistentie ( , , en ). Het percentage vernietigd loof door de plaag blijft lager dan 10% op het einde van de tellingen, terwijl de gevoelige rassen volledig dood waren. De extreem snelle ontwikkeling van de ziekte gedurende de eerste veertien dagen van juli heeft er toe geleid dat de raudpc noch een resistentiecijfer kon berekend worden. Eén ras en drie klonen vertoonden een grote gevoeligheid voor alternaria (Alternaria solani) waardoor het niet mogelijk was waarnemingen uit te voeren op loofaantasting door de aardappelplaag. Bijgevolg kon ook geen resistentiecijfer berekend worden. Oproep voor kandidaten voor de evaluatie van klonen in de selectieprocedure van CRA-W Sinds 2014 hebben bedrijven de kans om klonen te testen in hun eigen omstandigheden gedurende een periode van maximaal 5 jaar. De eerste oproep tot kandidaatstelling werd opgesteld na overleg met de gebruikers van de toekomstige rassen ingeschreven in de rassenlijst. Dit heeft tot doel om bedrijven aan te wijzen die één of meer klonen mogen testen onder hun eigen voorwaarden. Het specificeert de rechten en plichten van de begunstigde en het CRA-W gedurende de evaluatieperiode. Volgend op de eerste oproep voor kandidaten in februari 2014, waren er drie bedrijven kandidaat voor de evaluatie van 4 klonen uit het programma: - kloon nr , kruising Gasoré x Impala (bloemig), - kloon nr , kruising Gasoré x Victoria (friet, chips), - kloon nr , kruising Marabel x Vineta (vastkokend), - kloon nr , kruising Sarpo Mira x Apolline (bloemig). Een tweede oproep voor kandidaten is voorzien begin Aanvraag inschrijving in de rassencatalogus van aardappelen In 2013 werd een eerste aanvraag tot inschrijving in de Belgische rassencatalogus voor aardappelen ingediend voor de kloon nr afkomstig van de kruising Gasoré x Victoria bestemd voor de chips. De resultaten van het eerste proefjaar (2014) zijn bemoedigend op vlak van rendement, resistentie voor de aardappelplaag en onderwatergewicht. Toch zal 2015 uitsluitend gewijd worden aan de productie van pootgoed die nodig is voor een tweede jaar van officiële proeven voorzien in 2016.