9.1 Kiemremming van in het veld

Transcriptie

1 9.1 Kiemremming van in het veld V. De Blauwer (PCA), Annie Demeyere (ADLO), P. Vermeulen (VTI), J. Fagard (PIBO), R. Van Avermaet (LTCW) Samenvatting Voor het vierde jaar op rij werden het voorbije groeiseizoen proeven aangelegd om de invloed van Fazor op de kiemremming en de opslag in de volgteelt na te gaan. Het product werd getest in vier rassen:, Asterix, Fontane en Cilena. Zowel de opbrengst, de kieming in de loods als de opslag in de volgteelt werden bepaald. In 2008 was opnieuw duidelijk dat een té vroege bespuiting bij late rassen een negatief effect heeft op de opbrengst. Daarnaast zorgde de bespuiting met Fazor te kort voor loofdoding voor een kleiner effect op kiemremming in de bewaring. Proefopzet Voor het vierde jaar op rij werden op 4 locaties verspreid in Vlaanderen proeven aangelegd om de invloed van Fazor op de kiemremming in de loods en de opslag in de volgteelt na te gaan. De Vlaamse Overheid, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling had een proef in Leefdaal met het ras Asterix en in Lierde met. Het ras lag ook in proef bij het VTI in Poperinge. Ook het ras Fontane werd daar uitgeplant. Het PIBO in Tongeren voerde de proef uit met het versmarktras Cilena. De erkende dosis van Fazor is 5 kg/ha (éénmalige toepassing). Op elk proefveld werden verschillende tijdstippen van behandeling vergeleken met een onbehandeld veld. Alle toepassingen werden in 4 herhalingen aangelegd. In Leefdaal, Lierde en Poperinge werden volgende toepassingstijdstippen met elkaar vergelijken: - 80% van de knollen hebben een diameter van minstens 25 mm - 80% van de knollen hebben een diameter van minstens 35 mm - 80% van de knollen hebben een diameter van minstens 45 mm - 3 weken vóór loofdoding In Tongeren werden enkel de eerste twee bespuitingen uitgevoerd. Op alle locaties werd de opbrengst bepaald. Stalen van de verschillende objecten worden bewaard bij 8 C om het effect van Fazor op de kiemremming te bepalen. Bijkomend worden stalen bewaard bij 4 C tot begin april om terug uitgeplant te worden. Op deze manier kan nagegaan worden hoe effectief de opslagbestrijding is.

2 Tabel 1 Fazor Proefomstandigheden 2008 Proefplaats Leefdaal St.-M.-Lierde Poperinge Poperinge Tongeren Ras Asterix Fontane Cilena Grondsoort zandleem leem zandleem zandleem leem Proefnemer 1 VO VO VTI VTI PIBO Plantdatum 19/04/2008 8/05/ /05/ /04/2008 6/05/2008 Potermaat 28/35 28/35 45/50 35/45 35/45 1ste bespuiting FAZOR (datum) 9/07/ /07/ /07/ /06/ /07/2008 2de bespuiting FAZOR (datum) 24/07/ /07/ /07/ /07/ /07/2008 3de bespuiting FAZOR (datum) 5/08/2008 5/08/2008 9/08/ /07/2008 4de bespuiting FAZOR (datum) 14/08/ /08/ /08/ /08/2008 Loofdoding (datum) 10/09/ /09/2008 afgestorven 10/09/ /08/08 & 14/08/08 Product Reglone Reglone Reglone Reglone Dosis 4 l 4 l 4 l 2 X 3 L/ha Oogst 7/10/ /09/ /09/ /09/ /09/2008 LCA Proefnemers: VO: Vlaamse Overheid, Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling / VTI: Land- en Tuinbouwschool, Vrij Technisch Instituut Poperinge / PIBO- PHL: Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs, Provinciale Hogeschool Limburg, Departement Biotechniek, Tongeren Resultaten Opbrengst Bij de eerste bespuiting waarbij 80% van de knollen een diameter van 25mm hebben, werd er zowel bij, Asterix als Fontane een lagere opbrengst behaald. Dit geld voor de netto-opbrengst (+35 mm) en nog in grotere mate voor de grove sortering (+50 mm). De opbrengstderving bij de vroegste bespuitingen was niet aanwezig bij het versmarktras Cilena. Deze trend werd ook in 2005 en 2006 waargenomen, maar minder in Net zoals de voorbije drie jaar werd de opbrengstderving kleiner naarmate er later werd gespoten (of dus op een gewas met grotere knollen). Wat het onderwatergewicht en percentage drijvers betreft werden geen noemenswaardige verschillen vastgesteld tussen de tijdstippen van bespuiting. De voorbije twee jaar werd een lager onderwatergewicht genoteerd bij het ras Fontane na bespuiting met Fazor (ongeacht het toepassingstijdstip). In 2008 werd dit niet waargenomen. Ook de frietkwaliteit wordt niet beïnvloed door een toepassing met Fazor. Net zoals de voorbije 3 jaar werd er fytotoxiciteit waargenomen bij het ras Asterix (Leefdaal). Bij de eerste toepassing werd er na ongeveer 14 dagen een duidelijke verkleuring van het gewas gezien. Het waren vooral de topscheuten die geel-paars verkleurden. Ook vielen de bloemen voortijdig af. Deze behandeling heeft ook een tijdelijke groeistilstand veroorzaakt. Na verloop van tijd herstelde het gewas zich. Bij de latere toepassingen was er geen fytotoxiciteit waar te nemen. Ook in Lierde werd er na de eerste toepassing in een verkleuring van het gewas opgemerkt, maar duidelijk minder in vergelijking met Asterix. De hartblaadjes die juist gevormd waren op het ogenblik van de bespuiting, bleven achter in groei en de bloemen vielen voortijdig af. Deze toestand was maar tijdelijk. In Poperinge werd geen fytotoxiciteit waargenomen bij Fontane en.

3 Tabel 2 Fazor - Opbrengstgegevens +35 mm (relatief) +50 mm (relatief) Asterix Fontane Cilena Gem Asterix Fontane Cilena Gem Proefplaats 1 Lie Pop Lee Pop Ton 3 Lie Pop Lee Pop Ton 4 Controle (geen Fazor) = ton/ha na aftrek van 20% 2 = ton/ha T1 (25 mm) T2 (35 mm) T3 (45 mm) T4 ( 3 w. voor loofdoding) Lee = Leefdaal; Lie = Sint-Maria-Lierde; Pop = Poperinge; Ton = Tongeren LCA Opbrengsten bekomen onder proefomstandigheden (zonder invloed van kopakkers, spuitsporen, ) moeten met 20% worden verminderd om vergelijkbaar te zijn met de praktijk. 3 Tongeren: +30 mm ipv +35 mm; niet meegerekend bij het gemiddelde 4 Tongeren: mm ipv +50 mm; niet meegerekend bij het gemiddelde Tabel 3 Fazor - Onderwatergewicht en percentage drijvers OWG (g/5kg) Drijvers 1,06 (%) 2 Bakkwaliteit 3 Asterix Fontane Asterix Fontane Asterix Fontane Proefplaats 1 Lie Pop Lee Pop Lie Pop Lee Pop Lie Pop Lee Pop Controle (geen Fazor) ,0 0,5 0,0 0,0 2,9 2,9 3,0 2,0 T1 (25 mm) ,0 0,0 0,0 0,6 2,9 2,8 2,9 1,9 T2 (35 mm) ,1 0,0 0,0 0,0 2,9 3,0 3,0 2,0 T3 (45 mm) ,1 0,0 0,0 0,0 2,8 2,7 3,0 2,0 T4 ( 3 w. voor loofdoding) ,5 0,4 0,0 0,0 3,0 2,8 3,0 1,8 1 Lee = Leefdaal; Lie = Sint-Maria-Lierde; Pop = Poperinge; Ton = Tongeren LCA 2008 LCA Procent drijvers in zoutbad met dichtheid 1,06 kg/l 3 Frietkleur bepaald volgens de CKA-methode: schaal 0-6, waarbij 0 = zeer goed en 6 = zeer slecht De frietkleur is voldoende indien kleiner dan of gelijk aan 3 óf kleiner dan of gelijk aan 4 met minstens 80 % van de frieten in de 5 beste kleurklassen Kieming De aardappelen worden na oogst bewaard bij een constante temperatuur van 8 C, zonder CIPC. Bij beoordeling tweede helft november werd nog geen kieming waargenomen. Een maand later werden de eerste wit gepunte hoofdkiemen zichtbaar. De s uit Poperinge en Asterix uit Leefdaal waren het meest gekiemd. De onbehandelde knollen vertoonden reeds algemeen witte punten. Bij de rassen en Fontane werd al vlug duidelijk dat de laatste bespuiting 3 weken voor loofdoding te laat komt om voor een goede kiemremming te zorgen. Maar ook de bespuiting wanneer de knollen 45 mm groot remde minder de kieming tijdens bewaring. Bij het ras Cilena waren de verschillen heel wat kleiner. Zelfs de onbehandelde knollen waren tot in april weinig gekiemd. Asterix is een kiemlustige aardappel en minder geschikt voor lange bewaring. Ook bij dit ras geldt dat, tot februari, de laatste bespuiting het slechtst werkt naar de kiemremming toe. Vanaf maart zijn de verschillen tussen de behandelingen kleiner.

4 Tabel 4 Fazor - Beoordeling kieming (zonder gebruik van CIPC) Beoordeling kieming 2 19 november '08 17 december '08 Asterix Fontane Cilena Gem Asterix Fontane Cilena Gem Controle (geen Fazor) 1,00 1,44 1,32 1,08 1,00 1,17 1,32 3,44 3,40 2,68 1,32 2,43 T1 (25 mm) 1,00 1,00 1,16 1,00 1,00 1,03 1,64 1,64 3,12 1,48 1,24 1,82 T2 (35 mm) 1,00 1,08 1,04 1,00 1,00 1,02 1,72 2,84 2,96 2,32 1,32 2,23 T3 (45 mm) 1,08 1,36 1,12 1,04 1,15 2,12 3,28 3,08 2,40 2,72 T3 (3 w. voor loofdoding) 1,12 1,16 1,40 1,04 1,18 2,48 2,96 3,28 2,84 2,89 5 januari '09 4 februari '09 Asterix Fontane Cilena Gem Asterix Fontane Cilena Gem Controle (geen Fazor) 3,16 3,96 4,24 3,72 2,84 3,58 4,08 4,32 4,96 4,32 3,24 4,18 T1 (25 mm) 2,60 3,04 3,60 2,64 2,76 2,93 3,04 3,16 4,04 2,92 3,12 3,26 T2 (35 mm) 2,72 3,04 3,16 3,16 2,80 2,98 2,92 3,12 3,16 3,24 3,16 3,12 T3 (45 mm) 2,96 3,44 3,36 3,00 3,19 3,20 3,68 3,84 3,04 3,44 T3 (3 w. voor loofdoding) 3,04 3,36 3,80 3,16 3,34 3,12 3,36 4,16 3,40 3,51 5 maart '09 1 april '09 Asterix Fontane Cilena Gem Asterix Fontane Cilena Gem Controle (geen Fazor) 5,96 5,84 5,96 5,48 3,40 5,33 6,44 6,40-6,28 3,64 5,69 T1 (25 mm) 3,08 3,24 5,00 3,04 3,24 3,52 3,04 3,56-3,00 3,36 3,24 T2 (35 mm) 3,04 3,24 4,76 3,36 3,28 3,54 3,12 3,32-3,56 3,56 3,39 T3 (45 mm) 3,48 3,92 4,96 3,16 3,88 3,56 4,36-3,32 3,75 T3 (3 w. voor loofdoding) 3,88 3,76 5,00 3,48 4,03 3,92 4,48-3,52 3,97 1 Lee = Leefdaal; Lie = Sint-Maria-Lierde; Pop = Poperinge; Ton = Tongeren 2 Kieming: schaal 1-9 (1= niet gekiemd; 9 = gevorderde kieming) LCA 2008 Opslag In 2007 werden knollen van de proefvelden bewaard bij 4 C tot begin april 2008 om nadien uitgeplant te worden. Op deze locaties lagen vier toepassingsdata in proef. Bij elk van de rassen in proef lag het opkomstpercentage lager na behandeling met Fazor tijdens het groeiseizoen. Voor gaf de tweede bespuiting (knollen 35 mm) duidelijk het beste resultaat. Bij Asterix gaf de tweede bespuiting vreemd genoeg een minder resultaat dan de eerste en derde bespuiting. In elk geval is de opslagbestrijding in het ras Asterix beter dan in (cfr. voorbije jaren). Bij Fontane werkte de tweede en derde bespuiting het beste op vlak van opslagbestrijding. Voor Cilena gaf de vroegste bespuiting, net zoals in 2007, de grootste opslagbestrijding.

5 Tabel 5 Fazor Beoordeling opslag (% opkomst) Asterix Fontane Cilena Lie Pop Lee Pop Ton Controle (geen Fazor) T1 (25 mm) T2 (35 mm) T3 (45 mm) T3 (3w. voor loofdoding) Lee = Leefdaal; Lie = Sint-Maria-Lierde; Pop = Poperinge; Ton = Tongeren LCA 2008 Besluit Net zoals in 2005 en 2006 werd er een lagere opbrengst behaald na de eerste bespuiting waarbij 80% van de knollen een diameter hebben van 25mm. Dit was het geval bij zowel, Asterix en Fontane. Het versmarktras Cilena ondervindt geen hinder bij dergelijke vroege bespuiting. Net zoals de voorbije drie jaar werd de opbrengstderving kleiner naarmate er later werd gespoten. Wees dus voorzichtig bij het tijdstip van spuiten! De kwaliteit (onderwatergewicht, percentage drijvers, kook- en frietkwaliteit) werden niet beïnvloed door toepassing van Fazor. Bij het ras Asterix werd reeds elk jaar fytotoxiciteit waargenomen (bronsverkleuring), maar het gewas herstelt zich steeds. De laatste bespuiting (3 weken voor loofdoding) komt te laat om zeker te zijn van een goede kiemremming. Voor de opslagbestrijding waren de resultaten voor elk van de onderzochte rassen positief (cfr. voorgaande jaren).