Sturen op jeugdzorg Provincie Groningen

Transcriptie

1 Sturen op jeugdzorg Provincie Groningen Concept 14 maart 2008 Provincie Groningen

2 Sturen op jeugdzorg INHOUD Blz. 0. Inleiding Sturingsvisie op jeugdzorg Samen sterk Aanleiding Transitie in sturing Het sturingsconcept Prioriteiten provincie Groningen Inleiding Korte doorlooptijden Samenwerking met gemeenten Informatievoorziening Sluitend zorgaanbod Flexibilisering van het zorgaanbod Sturingsmodel Groningen Taken en verantwoordelijkheden in de Wet op de jeugdzorg Sturing door de provincie Groningen Sturing op de kerntaak wettelijke recht op jeugdzorg Sturing op de regietaak sluitende jeugdzorgketen Praktische uitwerking sturingsmodel Het belang van goede sturing op de jeugdzorg Vertaling van verantwoordelijkheden naar taken Deskundigheid, competenties en vaardigheden De provinciale organisatie...21

3 0. Inleiding Sinds de invoering van de Wet op de jeugdzorg in 2005 is de provincie Groningen verantwoordelijk voor het stelsel van geïndiceerde jeugdzorg en voor het voeren van regie op het brede jeugdzorgbeleid. Vanaf dat moment is de provincie samen met haar partners op zoek naar een optimale invulling van de taken en verantwoordelijkheden in de jeugdzorgketen. De provincie is bij het realiseren van haar verantwoordelijkheden afhankelijk van de inzet en prestaties van de partners in de jeugdzorgketen. Om grip te hebben op de inzet en prestaties van de ketenpartners, en dus de prestaties van de jeugdzorg, is het van belang dat de provincie heldere sturing geeft aan haar samenwerkingspartners. In deze notitie geeft de provincie Groningen haar visie op de wijze waarop zij sturing wil geven aan de jeugdzorg. Daarvoor zal allereerst in hoofdstuk 1 de aanleiding en de sturingsvisie van de provincie Groningen uiteen worden gezet. Hoofdstuk 2 bespreekt de prioriteiten die de provincie Groningen zich de komende periode heeft gesteld in de aansturing van de jeugdzorg. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 een sturingsmodel uitgewerkt over de wijze waarop de provincie Groningen de sturing vorm wil geven. De vertaling naar de organisatie bij de provincie komt aan bod in hoofdstuk 4. 1

4 1. Sturingsvisie op jeugdzorg 1.1 Samen sterk De provincie Groningen heeft de volgende missie geformuleerd voor de jeugdzorg: Jeugdigen die hulp nodig hebben, en waarbij ouders of opvoeders die hulp niet kunnen bieden, moeten elders hulp kunnen krijgen. Deze hulpverlening moet leiden tot herstel van zelfredzaamheid van de cliënt. Het kind staat centraal. De hulp moet zo vroeg mogelijk geboden worden, in de meest lichte vorm waar dat kan en in zwaardere vormen waar dat moet, en tenslotte zo dicht mogelijk bij huis. Om deze missie te kunnen volbrengen is een sluitende en optimaal functionerende jeugdketen nodig. Samenwerking en afstemming tussen alle jeugdketenpartners is noodzakelijk, maar niet voldoende. De provincie geeft in Samen sterk 1 aan dat er sturing moet plaatsvinden op niet-vrijblijvende samenwerking en afstemming, op een doelmatige inzet van middelen met de grootst mogelijke effectiviteit. Kernwoorden zijn effectiviteit en doelmatigheid. De nota geeft aan dat hiervoor versterking nodig is van de regierol van de diverse partijen (provincie, gemeenten, justitie en zorgkantoren) in de keten en het monitoren van de uitgezette koers. Zowel de landelijke als de provinciale ontwikkelingen vragen om een andere invulling van de rol van de provincie. Waar de provincie voorheen meer een beheersrol in nam, neemt de provincie nu een meer sturende rol in. De regiepartners provincie, gemeenten, justitie en zorgkantoren dienen te sturen op de effectiviteit en de doelmatigheid in de totale jeugdketen. De prestaties en resultaten moeten helder worden verwoord, zodat daarop kan worden gestuurd. Sturing vindt plaats aan de hand van sturingsinstrumenten en sturingsinformatie. 1.2 Aanleiding De invulling van de sturingsrol van de provincie is de afgelopen jaren een punt van aandacht geweest in meerdere rapporten en documenten. Dit zijn het rapport van Bestuur & Management Consultants (BMC) Het gaat goed en kan beter! 2, het rapport van de Noordelijke rekenkamer Vraaggericht jeugdzorgaanbod in Groningen 3 en het plan van aanpak van de procesmanager Groningen Als het érgens kan, dan is het in Groningen 4. Quick Scan jeugdzorg BMC Het rapport van BMC Het gaat goed en kan beter! deed een aantal aanbevelingen richting de provincie met betrekking tot de sturing op de jeugdzorg. De volgende adviezen hadden betrekking op verbetering van de sturingsrelatie: Richt de besturing van de jeugdzorg (nog nadrukkelijker) in naar een situatie waarin resultaatverantwoordelijkheid en resultaatgerichte bekostiging centraal staat. Daarbij dienen afspraken te worden gemaakt over de te realiseren diensten binnen een per dienst afgesproken budget. Ga om de doeltreffendheid verder te verbeteren, de landelijke ontwikkelde prestatieindicatoren onverkort hanteren. Enerzijds om de monitoring op provinciaal niveau op 1 Samen Sterk. Sturen op kwaliteit in de jeugdketen. Groningen, augustus Het gaat goed en kan beter! Eindrapport quick scan doelmatigheid jeugdzorg. BMC, april Vraaggericht jeugdzorgaanbod in Groningen. Noordelijke rekenkamer. November Als het ergens kan, dan is het in Groningen. Plan van aanpak procesmanager jeugdzorg. Amersfoort, november

5 een hoger niveau te krijgen en anderzijds om op organisatieniveau te komen tot betere managementinformatie. Om de wachtlijstproblematiek aan te pakken adviseert BMC de provincie Groningen een meervoudige aanpak te hanteren door: o Het lokale jeugdbeleid te versterken; o Planning van een genoegzaam aanbod; o Slimmer en slanker organiseren van hulp en indicatie (en het ondersteunen van Bureau Jeugdzorg daarbij); o Bevorderen van de doorstroom; o Systematisch monitoren van wachtlijsten. Voor het verbeteren van de doorloop adviseert BMC de provincie te investeren in productontwikkeling en productinnovatie door flexibele regelgeving of financiering (flexbudget). Voor sturing is betrouwbare en consistente beleidsinformatie onmisbaar. BJZ wordt geadviseerd te werken aan goede beleidsinformatie. De provincie wordt geadviseerd aan te sluiten bij landelijke ontwikkelingen over prestatie-indicatoren, maar ook bij de landelijke standaarden die worden geïmplementeerd bij de jeugdgezondheidszorg en jeugdhulpverlening. Noordelijke rekenkamer rapport De Noordelijke rekenkamer concludeert in haar rapport Vraaggericht jeugdzorgaanbod in Groningen dat in de provincie Groningen nog geen sprake is van een vraaggerichte invulling van de jeugdzorg. Ook bij de informatievoorziening plaatst de Noordelijke rekenkamer kritische kanttekeningen. Er is geen informatie beschikbaar over de resultaten van de zorg en de informatie in de kwartaalrapportages van Bureau Jeugdzorg is niet altijd duidelijk. Er doen zich verschillen voor in de informatie over aantal wachtenden aangeleverd door de zorgaanbieders en door Bureau Jeugdzorg. Omdat de provincie afhankelijk is van de informatie van anderen, is het van belang dat de provincie een helder beeld heeft van de eigen informatiebehoefte. De provincie heeft nog geen helder beeld van de informatiebehoefte. Dit in combinatie met het ontbreken van volledige en duidelijke beleidsinformatie op een aantal essentiële punten, maakt de mogelijkheid om te sturen op een genoegzaam aanbod beperkt. De Noordelijke rekenkamer concludeert voorts dat de provincie Groningen nog niet optimaal gebruik maakt van het sturingsinstrumentarium. Het beleid is onvoldoende doelgericht door het ontbreken van concrete doelstellingen en de subsidiebeschikkingen bevatten nog veel onduidelijkheden ten aanzien van prestatie-eisen. De Rekenkamer mist in het beleid en de uitwerking daarvan een bepaalde daadkracht. Door voornemens te formuleren in termen van wensen en verwachtingen, maakt de provincie haar sturende verantwoordelijkheid in deze nog onvoldoende waar. De visie op haar eigen rol in het krachtenveld is evenmin duidelijk. De Noordelijke rekenkamer adviseert de provincie Groningen te werken aan visie, duidelijkheid en daadkracht om de sturende rol en verantwoordelijkheid waar te kunnen maken. Daarvoor is nodig: beleid, waarin visie en positionering stevig geformuleerd moeten zijn; een helder beeld van de eigen informatiebehoefte; daadkrachtig optreden; resultaatgerichte sturing: o door prestatie-eisen op te nemen in de subsidiebeschikkingen; o voorwaarden aan te geven in subsidiebeschikkingen voor verlenen subsidie; o duidelijk te zijn op basis waarvan wordt afgerekend. 3

6 Het procesmanagement Eén van de drie deelopdrachten van de provincie Groningen aan het procesmanagent is het verbeteren en aanscherpen van de sturing(smechanismen) van de provincie Groningen. Onderdeel van deze deelopdracht is het versterken van de regierol van de provincie. Met daarin aandacht voor het aanbrengen van meer sturing door de provincie, door het uitwerken van een sturingsconcept en het verbeteren van de informatievoorziening. In 2007 heeft een werkgroep zich gebogen over de wijze waarop de sturingsrol van de provincie het best kan worden vormgegeven, en hoe deze rol vertaald zou kunnen worden naar een sturingsconcept. Bovendien is in 2007 een onderzoek uitgevoerd naar de knelpunten in de informatievoorziening. Op basis van dit onderzoek is een advies uitgebracht over het verbeteren van de informatievoorziening, waarin een onderscheid is gemaakt tussen korte en lange(re) termijn aanbevelingen. Inmiddels is een werkgroep van start gegaan om de korte termijn aanbevelingen te implementeren. Ten aanzien van verbeteringen in de informatievoorziening op de langere termijn is besloten aan te sluiten bij de landelijke ontwikkelingen. 1.3 Transitie in sturing De provincie Groningen heeft de conclusies en aanbevelingen uit de verschillende rapporten serieus genomen en heeft inmiddels enkele belangrijke stappen gezet. In de notitie Samen Sterk geeft de provincie Groningen haar visie op het jeugdzorgbeleid. Deze visie staat nog steeds centraal. Daarnaast heeft de provincie de afgelopen jaren de reorganisatie bij Bureau Jeugdzorg gesteund. Met de reorganisatie stond onder andere vraaggericht werken centraal bij Bureau Jeugdzorg. De voorbereidingen voor vraaggericht werken zijn in 2007 getroffen, en recent is gestart met de implementatie van vraaggericht werken op basis van afspraken tussen de provincie en Bureau Jeugdzorg. Ook de opdracht aan het procesmanagement richtte zich op het versterken van de sturing(smechanismen) van de provincie en op de ontwikkelingen die speelden in de uitvoering (veranderprogramma Bjz, vraaggerichte jeugdzorg en regie op de keten). Dit heeft in 2007 geleid tot aandacht voor het sturingsconcept en voor de informatievoorziening. De notitie die nu voorligt beschrijft de sturingsvisie van de provincie Groningen. Voor de totstandkoming van deze sturingsvisie hebben de Gedeputeerde Staten zich uitgesproken voor het sturen door de provincie op een goede doorstroom in een vraaggerichte jeugdzorgketen. De provincie Groningen wil in haar visie een antwoord geven op de structurele wachtlijstproblematiek die er bestaat binnen de jeugdzorg in Groningen. De provincie Groningen zet daarbij in op drie sporen: 1. Actieve lobby naar het Rijk; 2. Sturen op goede doorstroom in de keten; 3. Afspraken met gemeenten over in- en uitstroom jeugdzorg. Ad 1. Actieve lobby naar het Rijk De provincie ziet het als de verantwoordelijkheid van het Rijk voldoende financiële middelen beschikbaar te stellen aan provincies om de wettelijke taken op provinciaal niveau uit te voeren. Voor provincies is het van belang dat de doeluitkering van het Rijk in overeenstemming is met de capaciteit die nodig is om de wettelijke taken uit te voeren. Bij een stijgende vraag naar de jeugdzorg hoort een aanpassing in de doeluitkering. De provincie Groningen zet in op een actieve lobby naar het Rijk. En vraagt daarbij aandacht voor de stijgende vraag naar jeugdzorg en de noodzaak van extra financiële middelen. 4

7 Ad 2. Sturen op goede doorstroom in de keten Zowel bij het indicatiestellen als bij het starten van hulp op indicatie ontstaan er wachtlijsten. Deze twee wachtlijsten hebben in de praktijk een versterkend effect op elkaar. De Gedeputeerde Staten zijn overeengekomen expliciet te willen sturen op het reduceren van wachtlijsten en daarmee op een goede doorstroom in een vraaggerichte jeugdzorgketen. Het is daarbij van belang dat de provincie toeziet op een kwalitatief en kwantitatief goede uitvoering van de taken van Bureau Jeugdzorg aan de hand van een betrouwbare informatievoorziening. Als de wachtlijsten binnen de jeugdzorg een remmend effect hebben op de totale doorstroom in de jeugdzorgketen willen de Gedeputeerde Staten het recht hebben om in te grijpen. Dit betekent dat de provincie de mogelijkheid wil hebben te sturen op de toestroom naar de Toegang van Bureau Jeugdzorg. Bij een wachtlijst groter dan 200 cliënten voor indicatiestelling zal de toegang alleen toegankelijk zijn voor spoedgevallen en urgentie, totdat de wachtlijst tot 50 is gereduceerd. Als de productie in een kwartaal 10 procent hoger is dan de begroting aangeeft, dan zal de Toegang 4 weken alleen open zijn voor spoedgevallen en urgentie. De provincie zal met de gemeenten overleg hebben over de mogelijkheden lokale lichtere vormen van hulpverlening in te zetten en de wijze waarop de toegang van Bureau Jeugdzorg daar naar kan terug verwijzen. Ad 3. Afspraken met gemeenten over in- en uitstroom jeugdzorg Om invloed uit te oefenen op de in- en uitstroom in de jeugdzorg is goede samenwerking nodig met de gemeenten. De provincie wil in samenwerking met de gemeenten inzetten op vroegtijdige signalering en optimale benutting van de lokaal beschikbare capaciteit aan licht pedagogische hulpverlening. De provincie wil daarover productieafspraken maken met de gemeente. Bureau Jeugdzorg zal lokale instellingen ondersteuning (adviezen, professionalisering, deskundigheidsbevordering, et cetera) bieden. Ook ten aanzien van de uitstroom wil de provincie productieafspraken maken met de gemeenten. Voor jongeren die uitbehandeld zijn in de jeugdzorg, maar niet terug kunnen naar huis, moeten op lokaal niveau voorzieningen worden gecreëerd. Een goede uitstroom naar lokale voorzieningen optimaliseert de benutting van de capaciteit in de jeugdzorg. 1.4 Het sturingsconcept Dit sturingsconcept zal ingaan op de wijze waarop de provincie sturing zal geven op de kwalitatieve en kwantitatieve uitvoering van taken binnen Bureau Jeugdzorg en op de sturing van het zorgaanbod. Op basis van informatie van Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders dient een inschatting te worden gemaakt van het benodigde zorgaanbod. Met de zorgaanbieders zal de provincie afspraken maken over het te leveren zorgaanbod, over flexibilisering, maatwerk en innovatie, over de kwaliteit van het zorgaanbod en over de doorstroom en uitstroom in het zorgaanbod. Daarnaast is er in het sturingsconcept aandacht voor de rol die de provincie speelt als beleidsmatig regisseur van de jeugd(zorg)keten. Sturing op de jeugdzorgketen geeft een andere bevoegdheid dan de sturingsrol richting Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders. Immers als ketenregisseur organiseert de provincie afstemming tussen de partners die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor een sluitend aanbod. Beleidsmatige regie op de jeugdketen is nodig omdat er veel partners in de keten actief zijn. Partners die soms gelijktijdig of op elkaar volgend een relatie hebben met cliënten. Voor de cliënt is het van belang dat de partners nauw met elkaar samenwerken, zodat integrale zorg kan worden geleverd. Op beleidsmatig niveau is het van belang dat er afspraken worden gemaakt over afstemming en samenwerking. De provincie wil de ketenregie vormgeven door samen met de beleidspartners afspraken te maken over een sluitend aanbod in de jeugdketen. De provincie zal zich daarbij als trekker opstellen. 5

8 2. Prioriteiten provincie Groningen 2.1 Inleiding Zoals de titel van de nota Samen sterk al aangeeft, is voor een goede invulling van de jeugdzorg niet-vrijblijvende samenwerking en afstemming nodig met de ketenpartners. Bovendien is het zaak dat binnen de jeugdzorg de middelen doelmatig worden ingezet met de grootst mogelijke effectiviteit. Kernwoorden voor de provincie zijn effectiviteit en doelmatigheid. Zeker ook vanuit de ontwikkelingen die spelen op het gebied van de financiering van de jeugdzorg, is het sturen op effectiviteit en doelmatigheid van belang. De heer Kaiser heeft in het advies voorstel financieringsstelsel provinciale jeugdzorg 5 voorgesteld de provincies op basis van een zwaarwegend advies van een onafhankelijke commissie middelen toe te wijzen voor het uitvoeren van de taken. De provincies krijgen daarbij meer bevoegdheden om te sturen op het in de hand houden van de kosten. Indien er te weinig middelen zijn, moet de provincie uit eigen autonome middelen aanvullen. Omgekeerd geldt ook dat de provincie het budget mogen houden, als zij door efficiënt en effectief werken middelen overhouden. Naast effectiviteit en doelmatigheid is door de Gedeputeerde Staten aangegeven dat de provincie zal gaan sturen op een goede doorstroming in een vraaggerichte jeugdzorgketen. Concreet heeft de provincie een aantal prioriteiten geformuleerd waarop zij haar sturing wil richten: Korte doorlooptijden (verbeteren doelmatigheid en effectiviteit werkprocessen); Samenwerking met voorliggend veld (inzetten voorliggende voorzieningen, beperken instroom, nazorg); Informatievoorziening (goede sturingsinformatie); Sluitend zorgaanbod op vraag naar jeugdzorg; Flexibilisering van het zorgaanbod. Op deze prioriteiten gaan we in dit hoofdstuk nader in. 2.2 Korte doorlooptijden De groei naar de jeugdzorg stijgt nog steeds. Met als gevolg dat de jeugdzorg nog steeds te maken heeft met wachtlijsten en wachttijden. Om de stijging aan te kunnen is het van belang dat de beschikbare capaciteit optimaal wordt aangewend en ingezet. Kortom de processen in de jeugdzorg moeten doelmatig en effectief zijn ingericht. De provincie heeft zich als prioriteit gesteld sturing te geven aan het optimaliseren van de processen om op die manier de doorlooptijden te optimaliseren en de beschikbare capaciteit maximaal te benutten. Om Bureau Jeugdzorg de kans te geven om de processen te optimaliseren, houdt de provincie zich het recht achter de hand om de toestroom tot de jeugdzorg te reguleren. Zie ook Voorstel financieringsstelsel provinciale jeugdzorg. H.J. Kaiser, onafhankelijk adviseur voor het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en het Interprovinciaal Overleg (IPO). Juli,

9 Naast sturen op doelmatigheid en effectiviteit richt de provincie zich naar het rijk om de beschikbare middelen beter in overeenstemming te laten zijn met de inspanning die nodig is om aan de wettelijke taak te voldoen. De provincie Groningen heeft te maken met een sterke vraagstijging in de jeugdzorg, maar ziet dit niet doorvertaald in de doeluitkering die het rijk beschikbaar stelt. Tegelijkertijd wil de provincie meer zicht krijgen op de vraagontwikkeling. De provincie Groningen heeft opdracht gegeven een onderzoek te laten uitvoeren naar de oorzaken van de vraagstijging, zeker ook in vergelijk naar de vraagontwikkeling in andere delen van het land. Op basis van deze inzichten wil de provincie gericht beleid voeren naar de toekomst. 2.3 Samenwerking met gemeenten Naast het verbeteren van de doorlooptijden en het zo goed mogelijk benutten van de beschikbare capaciteit in de jeugdzorg, wil de provincie sturen op de toestroom naar de jeugdzorg. De samenwerking met de gemeenten is daarbij van essentieel belang. Door vroegtijdig te signaleren in de lokale situatie, kunnen problemen wellicht vroegtijdig in de kiem worden gesmoord en is inzet van de provinciale jeugdzorg niet nodig. De jeugdzorg wil daarom goed samenwerken met de voorliggende voorzieningen op lokaal niveau. De beschikbare capaciteit aan licht pedagogische hulpverlening (maatschappelijk werk) zou optimaal moeten worden benut, en zonodig moeten worden ondersteund (adviezen, professionalisering, et cetera) vanuit de provinciale jeugdzorg. Niet alleen voor het beperken van de toestroom naar de jeugdzorg is samenwerking met de gemeenten van belang, ook voor een betere stroomlijning van de nazorg. In samenwerking kunnen afspraken worden gemaakt over de uitstroom uit de jeugdzorg naar lokale voorzieningen. Een betere uitstroom vergroot de capaciteit binnen de jeugdzorg. De provincie geeft daarom prioriteit aan betere samenwerking met gemeenten ten aanzien van de toe- en uitstroom. In 2007 heeft de provincie bestuurlijke afspraken gemaakt met de Vereniging van Groninger Gemeenten (VGG) over de inzet van lokale voorzieningen om de toe- en uitstroom naar de jeugdzorg te reguleren. Ook in de uitwisseling van informatie werken de lokale en provinciale instellingen samen. De informatie die op lokaal niveau beschikbaar is, kan door de provinciale jeugdzorg worden gebruikt als deze op elkaar zijn afgestemd. Er zijn inmiddels afspraken gemaakt om de verwijsindex samen gemeenten en provincie te ontwikkelen. 2.4 Informatievoorziening Om sturing te geven aan de jeugdzorg is het voor de provincie van belang te beschikken over goede beleidsinformatie. Goede informatie is van belang om prestatieafspraken te maken met Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders, daarop te kunnen monitoren en toetsen en eventueel te kunnen bijsturen. Tot heden is de informatievoorziening echter niet optimaal. 7

10 De provincie stelt zich als prioriteit de betrouwbaarheid en de volledigheid van de beleidsinformatie te verbeteren. Deze verbetering is nodig om goede sturing aan de jeugdzorgpartners te geven. Om de informatievoorziening te verbeteren heeft de provincie een werkgroep ingesteld dat werkt aan het formuleren van heldere afspraken over de benodigde sturingsinformatie van de provincie. Tevens worden de korte termijn aanbevelingen geïmplementeerd ter verbetering van de informatievoorziening, die zijn voortgekomen uit een onderzoek naar de knelpunten in de informatievoorziening. Zie ook Sluitend zorgaanbod Voor de provincie is het van belang goed zicht te hebben op de zorgvraag, om goede afspraken te maken over het zorgaanbod met de zorgaanbieders. Daarvoor is het enerzijds noodzakelijk om goede informatie te hebben over de ontwikkeling van de zorgvraag. Anderzijds is het noodzakelijk om goed zicht te hebben op de doeltreffendheid van het zorgaanbod; dat wil zeggen een beter zicht op de effectiviteit van de behandeling. Op basis van deze informatie kan de provincie betere (prestatie)afspraken maken met de zorgaanbieders en betere sturing geven op een sluitend zorgaanbod. 2.6 Flexibilisering van het zorgaanbod Met de wet op de jeugdzorg zijn begrippen als marktwerking en aanbestedingen in het zorgaanbod geïntroduceerd. Deze begrippen verhouden zich soms moeilijk met de noodzaak om in de jeugdzorg samenhang in de keten aan te brengen door samenwerking tussen de ketenpartners. Voor de provincie zit de uitdaging om de zorgaanbieders te prikkelen tot doelmatigheid en doeltreffendheid van het zorgaanbod, en tevens tot kwaliteit en continuïteit. De provincie Groningen heeft inmiddels een begin gemaakt met het inzetten van een meer prikkelende financiering, door een deel van het totale budget te gebruiken als flexbudget. Het flexbudget kunnen zorgaanbieders inzetten voor maatwerktrajecten. Hiermee hoopt de provincie ook te prikkelen tot zorginnovatie. De provincie Groningen denkt tevens na over een financieringssystematiek die de zorgaanbieders prikkelt de prestaties te vergroten. De provincie vindt het nu echter nog te vroeg om de financieringssystematiek te wijzigen. Wijzigingen in de financieringssystematiek in de provincie Groningen zullen pas plaatsvinden nadat het landelijke financieringsstelsel, zoals is voorgesteld door de Commissie Kaiser, is gewijzigd. 8

11 3. Sturingsmodel Groningen 3.1 Taken en verantwoordelijkheden in de Wet op de jeugdzorg Sinds 1 januari 2005 is de Wet op de jeugdzorg van kracht. In de wet staat centraal dat een indicatie van Bureau Jeugdzorg recht geeft op jeugdzorg. Voor de uitvoering van de jeugdzorg hebben verschillende partners, verschillende verantwoordelijkheden en taken. De taken en verantwoordelijkheden van de provincie zijn na de invoering van de wet op de jeugdzorg gewijzigd. De wet op de jeugdzorg geeft de provincie de verantwoordelijkheid invulling te geven aan het wettelijk recht op geïndiceerde jeugdzorg. Voor de uitvoering van deze wettelijke verantwoordelijkheid werkt de provincie samen met Bureau Jeugdzorg en zorgaanbieders. Bureau Jeugdzorg vormt onder de nieuwe wet de integrale toegang tot de jeugdzorg. Dit houdt in dat Bureau Jeugdzorg de volgende wettelijke taken heeft: toegang tot de jeugdzorg (indicatiestelling); jeugdbescherming; jeugdreclassering; advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK); regietaak op de uitvoeringsketen (sluitende keten op cliëntniveau); adviseur en informatieleverancier provincie. Bureau Jeugdzorg neemt als uitvoeringsorganisatie een bijzondere positie in. De wettelijke taak om indicaties af te geven die cliënten het wettelijk recht geven op jeugdzorg, maakt Bureau Jeugdzorg bijna een bestuursorgaan (orgaan bekleed met openbaar gezag). De provincie heeft om die reden extra bevoegdheden om in te grijpen bij Bureau Jeugdzorg als de uitvoering van de wettelijke taken in gevaar zijn. Naast de relatie met Bureau Jeugdzorg heeft de provincie een relatie met de zorgaanbieders die verantwoordelijk zijn voor het aanbod van kwalitatief goede en doelmatige jeugdzorg. De provincie koopt bij de zorgaanbieders jeugdzorg in. Een derde taak van de provincie heeft betrekking op de regievoering op de brede jeugdzorgketen. De provincie moet als regisseur op de jeugdzorgketen afspraken maken met de financiers en beleidsmakers in de bredere jeugdketen. De provincie zoekt daarbij afstemming met de gemeenten die verantwoordelijk zijn voor het lokale jeugdbeleid (afstemming lokaal jeugdbeleid op de provinciale jeugdzorg), met de AWBZ als financier van specialistische zorg (jeugd-ggz, jeugd-lvg, et cetera) en met het ministerie van Justitie (beleidsverantwoordelijk voor het justitieel deel). Vanuit de regierol is de provincie verantwoordelijk voor afstemming tussen beleidsmakers en financiers van de partners in de jeugdketen om tot een sluitende keten te komen. Bureau Jeugdzorg geeft vanuit haar centrale positie vorm aan de ketenregie op de uitvoering. De functie van regisseur op de uitvoering houdt in dat Bureau Jeugdzorg samen met de partners afspraken maakt over een sluitende uitvoeringsketen op cliëntniveau. 9

12 3.2 Sturing door de provincie Groningen De provincie heeft dus volgens de Wet op de jeugdzorg meerdere verantwoordelijkheden. Voor een goede uitvoering van de taken van de jeugdzorg en voor het vormen van een sluitende keten is de provincie afhankelijk van partners in de jeugdzorgketen. Het is daarbij de uitdaging voor de provincie de partners te bewegen tot efficiëntere en doelmatigere uitvoering van de taken, zonder zich inhoudelijk te bemoeien met de bedrijfsvoering. De provincie kiest daarbij voor een sturingsmodel dat stuurt op resultaten, en niet op processen. Het gaat daarbij niet alleen om kwantitatieve resultaten, maar ook om kwalitatieve resultaten (zoals cliënttevredenheid, doelrealisatie, recidieven). De provincie Groningen heeft verschillende sturingsrelaties met de partners in de jeugdketen. De sturing aan Bureau Jeugdzorg en aan de zorgaanbieders wordt anders vormgegeven als de sturing die de provincie geeft aan haar regietaak op een sluitende keten met de medefinanciers en beleidsverantwoordelijken van de totale jeugdketen. De sturingsrelaties bepalen mede het sturingsmodel. Zie figuur 1. Kerntaak Provincie Groningen Wettelijke recht op jeugdzorg Regietaak Provincie Groningen Sluitende jeugdzorgketen met financiers Gemeenten Provincie Groningen Justitie Zorgkantoor (AWBZ) Bureau jeugdzorg Groningen (toegang, jeugdbescherming, jeugdreclassering, AMK) Jeugdzorgaanbieders (Basegroep, CWZW Noord, Pleegzorg Leger des Heils, William Schrikker Stichting Pleegzorg, Pleegmaatzorgboerderij) Figuur 1 Sturingsrelaties provincie Groningen Kerntaak wettelijk recht op jeugdzorg Voor de kerntaak wettelijk recht op jeugdzorg onderhoudt de provincie een relatie met Bureau Jeugdzorg en met de zorgaanbieders. De relatie tussen de provincie Groningen en Bureau Jeugdzorg is een zeer afhankelijke relatie, en daardoor bijzonder. De provincie Groningen is verplicht de uitvoeringstaken van de toegang, de jeugdbescherming, de jeugdreclassering en het advies- en meldpunt kindermishandeling integraal vorm te geven binnen een provinciaal werkend Bureau Jeugdzorg. In de sturingsrelatie tot Bureau Jeugdzorg heeft de provincie onder andere de volgende instrumenten in handen: de subsidierelatie, het beleidskader met de bijbehorende uitvoeringsplannen en de aanwijzingsbevoegdheid. 10

13 Voor het zorgaanbod is de provincie Groningen niet afhankelijk van één organisatie. De provincie kan het zorgaanbod inkopen bij meerdere zorgaanbieders die in de provincie Groningen werkzaam zijn. In de praktijk koopt de provincie verreweg het grootste deel van het zorgaanbod in bij één zorgaanbieder. In totaal levert de Basegroep 85 procent van het totale jeugdzorgaanbod. Daarnaast is met nog een aantal andere zorgaanbieders een contract afgesloten. Om sturing te geven aan de zorgaanbieders maakt de provincie onder andere gebruik van de instrumenten: de subsidierelatie en het beleidskader. Regietaak sluitende jeugdzorgketen De provincie Groningen is door de wet aangewezen de regie te voeren op ketensamenwerking. De provincie is als ketenregisseur verantwoordelijk om samenwerking tussen ketenpartners te organiseren, met als doel te komen tot een sluitende keten. Gezien de eigen rol als beleidsverantwoordelijk en financier van de jeugdzorg zijn de logische afstemmingspartners de andere beleidsverantwoordelijken en financiers in de jeugdketen. Dit zijn de gemeenten in de provincie Groningen die verantwoordelijk zijn voor de invulling van het lokale jeugdbeleid, het ministerie van Justitie verantwoordelijk voor de jeugdbescherming, jeugdreclassering en jeugd justitiële partners, en het zorgkantoor Groningen financier van de AWBZ gefinancierde zorg (o.a. jeugd-ggz en jeugd-lvg). Vanaf 2008 komen er ook nog de zorgverzekeraars bij die deels verantwoordelijk worden voor de financiering van de jeugd-ggz. De provincie Groningen wil de rol van ketenregisseur invullen vanuit de gedachte van partnership. Door het formuleren van gezamenlijke doelen kunnen betere prestaties van de keten worden bereikt, en kan het totale aanbod aan hulpverlening optimaal worden ingezet. De provincie zal als ketenregisseur een regieorgaan vormen en voorzitten voor integrale afstemming en intersectoraal overleg. 3.3 Sturing op de kerntaak wettelijke recht op jeugdzorg Kerntaak Provincie Groningen Wettelijke recht op jeugdzorg Provincie Groningen Bureau jeugdzorg Groningen (toegang, jeugdbescherming, jeugdreclassering, AMK) Jeugdzorgaanbieders (Basegroep, CWZW Noord, Pleegzorg Leger des Heils, William Schrikker Stichting Pleegzorg, Pleegmaatzorgboerderij) Sturing door: Visiedocument jeugdzorg (incl. afspraken met BJZ) Uitvoeringsprogramma Prestatieafspraken in subsidiebeschikking Monitoring obv kwartaalrapportages Bestuurlijk overleg Toezicht (inspecties) Indirecte sturing: brainstorm, conferenties, informatie, Aanwijzingsbevoegdheid Sturing door: Visiedocument jeugdzorg (incl. afspraken zorgaanbieders) Uitvoeringsprogramma Prestatieafspraken in subsidiebeschikking Monitoring obv. kwartaalrapportages Bestuurlijk overleg Toezicht (inspecties) Benchmarking Aanbestedingen Indirecte sturing: brainstorm, conferenties, informatie, Figuur 2 Sturing op de kerntaak wettelijk recht op jeugdzorg 11

14 Sturing aan Bureau Jeugdzorg Om sturing te geven aan de prestaties van Bureau Jeugdzorg heeft de provincie een aantal sturingsinstrumenten in handen. Dit zijn: Provinciaal Beleidskader Jeugdzorg Provinciale uitwerking van de doelstellingen uit het landelijk beleidskader. Uitvoeringsprogramma Jaarlijkse rapportage over voortgang. Subsidiebeschikking Bureau Jeugdzorg Uitwerking van de prestatieafspraken met Bureau Jeugdzorg. Kwartaalrapportages Monitoringsinformatie provincie. Bilateraal bestuurlijk overleg In deze overleggen kan zonodig worden bijgestuurd en indien nodig afwijkende prestatieafspraken worden gemaakt. Aanwijzingsbevoegdheid Indien de uitvoering van de wet in gevaar komt, hebben de Gedeputeerde Staten de mogelijkheid in te grijpen in de Raad van Bestuur van Bureau Jeugdzorg of in de Raad van Toezicht van Bureau Jeugdzorg (artikel 4 lid 5). Daarnaast zal de provincie Groningen gebruik maken van de sturingsinstrumenten: Toezicht (middels inspecties) Onderzoek en benchmark Indirecte sturing: brainstormsessies, conferenties, informatie, et cetera Een zeer essentieel sturingsinstrument is de subsidiebeschikking en de daarin gemaakte prestatieafspraken met Bureau Jeugdzorg. Deze prestatieafspraken zijn gericht op de realisatie van de provinciale doelstelling om met de beschikbare middelen zoveel mogelijk kinderen te helpen. Met andere woorden de provincie stuurt Bureau Jeugdzorg op een doelmatige inzet van middelen met de grootst mogelijke effectiviteit. Voor de provincie is het daarom van belang dat Bureau Jeugdzorg haar werkprocessen op een doelmatige en effectieve wijze heeft ingericht. Daarnaast is het van belang dat Bureau Jeugdzorg in haar werkprocessen vormgeeft aan vraaggerichte jeugdzorg. Dit betekent dat bij de indicatiestelling niet het zorgaanbod centraal staat maar de vraag van de cliënt. De provincie kan Bureau Jeugdzorg alleen adequaat monitoren en sturen als zij beschikt over betrouwbare en volledige informatie over de prestatie-indicatoren. Bovendien heeft de provincie deze informatie nodig voor verantwoording naar het rijk en voor vergelijk met andere provincies (benchmark). In de informatievoorziening richting de provincie is nog belangrijke verbetering nodig. De provincie stelt daarom als prioriteit het verbeteren van de informatievoorziening. De provincie zal voor het verbeteren van de informatievoorziening investeren in het samenstellen van een nieuw informatieformat; met daarin een heldere uitwerking van meetbare indicatoren, normen en definities. Uitgangspunt is dat het informatieformat voor de provincie een adequaat monitoringsinstrument vormt dat stuurt op hoofdlijnen. Er is behoefte aan een nieuw format omdat het huidige format in de praktijk niet tot de optimale sturingsinformatie leidt. Het nieuwe monitoringsinstrument moet de provincie op hoofdlijnen betrouwbare sturingsinformatie opleveren over: Aantal aanmeldingen Wachtlijsten en wachttijden voor indicatiestelling Doorlooptijden Cliëntstromen (alle cliënten in beeld) Aantal geïndiceerde zorgaanspraken Wachtlijsten en wachttijden voor zorgaanbod Verblijfsduur in zorgaanbod 12

15 Bij het samenstellen van het informatieformat zal als uitgangspunt dienen het huidige informatieformat, het landelijke opgestelde format en de landelijke ontwikkelingen rondom het opstellen van landelijke prestatie-indicatoren jeugdzorg 6 die naar verwachting in 2009 landelijk worden geïmplementeerd. De landelijk vastgestelde prestatie-indicatoren moeten inzicht geven in vier kerndoelen, die de effecten van de jeugdzorg meten. De gedachte achter het vaststellen van effecten in plaats van resultaten, is dat het relevanter is om het succes van de behandeling te meten (ofwel de problematiek heeft verminderd of verholpen) dan of de behandeling heeft plaatsgevonden. De kerndoelen hebben daarom betrekking op het bereiken van doelen, het versterken van autonomie en het herstellen van de veiligheid (voor zichzelf en de omgeving) van de cliënt. Zie figuur 3. Kerndoelen Prestatie-indicatoren waarbij BJZ informatieleverancier 1. De hulpvragen van cliënten zijn beantwoord Cliënttevredenheid Mate reguliere beëindiging zorg 2. De autonomie van cliënten is versterkt Mate waarin ernst problematiek is verminderd Mate waarin herhaald beroep wordt gedaan op zorg Mate waarin sprake is van doorstroom 3. De veiligheid van de jeugdige is hersteld Mate waarin OTS niet meer nodig is Mate waarin OTS succesvol is beëindigd 4. De jeugdige vormt geen bedreiging voor de Mate waarin jeugdreclassering niet langer veiligheid van de samenleving mogelijk is Figuur 3 Overzicht landelijke kerndoelen en prestatie-indicatoren Voor het opstellen van een nieuw informatieformat heeft de provincie inmiddels een werkgroep ingesteld met vertegenwoordiging van de provincie, gemeenten, Bureau Jeugdzorg en de zorgaanbieders. Ook aan de kant van Bureau Jeugdzorg is investering in de informatievoorziening van belang. De huidige informatievoorziening schiet op punten tekort in volledigheid en betrouwbaarheid. De provincie heeft daarom de komende periode aandacht voor het verbeteren van de registratie bij Bureau Jeugdzorg. De provincie Groningen zal op basis van het nieuwe monitoringsinstrument strakker gaan sturen op de prestaties in de jeugdzorg. Indien de afgesproken prestaties zoals opgenomen in de subsidiebeschikking niet worden gerealiseerd, zal de provincie daarop bijsturen. In eerste instantie zal op basis van bestuurlijk overleg afspraken worden gemaakt over het verbeteren van de prestaties en zullen wellicht extra indicatoren worden vastgesteld. Wanneer Bureau Jeugdzorg langdurig prestatie niet nakomt en de uitvoering van de wettelijke taken komen in gevaar heeft de provincie de mogelijkheid gebruik te maken van haar aanwijzingsbevoegdheid. 6 Prestatie-indicatoren jeugdzorg. Naar een gezamenlijke integrale visie en implementatie. IPO, Ministerie van VWS, Ministerie van Justitie, MOgroep, NIZW jeugd. Mei

16 Sturing aan zorgaanbieders Om sturing te geven aan het jeugdzorgaanbod hanteert de provincie deels dezelfde instrumenten als bij Bureau Jeugdzorg. Dit zijn: Provinciaal Beleidskader Jeugdzorg Uitvoeringsprogramma Subsidiebeschikking zorgaanbieder Met daarin een uitwerking van de prestatieafspraken met de zorgaanbieder. Kwartaalrapportages Bilateraal bestuurlijk overleg Ook kan de provincie Groningen gebruik maken van de sturingsinstrumenten: Toezicht (middels inspecties) Onderzoek en benchmark Indirecte sturing: brainstormsessies, conferenties, informatie, et cetera Anders dan bij Bureau Jeugdzorg kan de provincie bij de zorgaanbieders een aanbestedingsprocedure inzetten als sturingsinstrument. De provincie sluit met de zorgaanbieders contracten af over het zorgaanbod. In deze contracten maakt de provincie prestatieafspraken over capaciteit en zorgvormen. De provincie Groningen geeft op basis van deze contracten, die zijn vastgelegd in subsidiebeschikkingen, op een zakelijke wijze sturing aan de zorgaanbieders. Bij het niet nakomen van de prestatieafspraken zoals deze zijn overeengekomen, heeft de provincie de mogelijkheid om dit door te vertalen in de definitieve subsidietoekenning. Vanuit de Wet op de Jeugdzorg is er aandacht voor marktwerking in de vorm van aanbestedingen. De wet benadrukt echter ook de noodzaak tot samenhang, ketendenken en samenwerking. Deze twee bewegingen lijken wat tegenstrijdig. De provincie Groningen zal daarom verkennen in hoeverre er invulling kan worden gegeven aan de Europese verplichting van aanbestedingen, waarbij samenwerking tussen de aanbieders mogelijk blijft. Daarbij denkt de provincie Groningen vooralsnog aan het opstellen van aanbestedingsbestekken waarin onderlinge samenwerking en afstemming uitgangspunt is. Het aanpassen van de financieringssystematiek is voorlopig nog niet aan de orde. De provincie Groningen wacht de landelijke ontwikkelingen af naar aanleiding van het advies van de Commissie Kaiser. Pas na invoering van een landelijk ander financieringsmodel zal de provincie Groningen bezien in hoeverre zij in de financieringssystematiek iets meer kan gaan sturen op output. Met outputfinanciering wil de provincie Groningen in de toekomst een doelmatigheidsprikkel realiseren bij de zorgaanbieders. Met als doel het verkorten van de doorlooptijden en het op basis daarvan vergroten van de capaciteit. Wel is de provincie Groningen inmiddels gestart met het inzetten van een deel van het totale budget als flexbudget. Met het flexbudget wil de provincie flexibilisering van het aanbod stimuleren. De zorgaanbieders mogen het flexbudget inzetten voor maatwerktrajecten. Op kortere termijn zal de provincie Groningen inzetten op het verbeteren van de doeltreffendheid van het zorgaanbod, door prestatieafspraken te maken over cliënttevredenheid en doelrealisatie. Een ander aandachtspunt voor de provincie is het sturen op de behandelduur. De effectiviteit van behandeling neemt af naar mate de behandelingsduur toeneemt. De provincie Groningen wil daarom toezien op de behandelduur. In de toekomst kunnen er misschien afspraken worden gemaakt over de maximale behandelduur. 14

17 Om de individuele prestaties goed te kunnen interpreteren, zal de provincie de verantwoordingsinformatie van zorgaanbieders gaan vergelijken met andere zorgaanbieders in en buiten de provincie. Het is daarom van belang om de prestatieindicatoren af te stemmen op de landelijke formatie om benchmark mogelijk te maken. 3.4 Sturing op de regietaak sluitende jeugdzorgketen Regietaak Provincie Groningen Sluitende jeugdzorgketen met financiers Provincie Gemeenten Justitie Groningen Figuur 4 Sturing op regietaak sluitende jeugdzorgketen Zorgkantoor (AWBZ) De provincie Groningen zal vanuit haar verantwoordelijkheid als ketenregisseur een regieorgaan gaan vormgeven van alle beleidsverantwoordelijke partners in de jeugdketen. Deelnemers aan een dergelijke regieorgaan zijn naast de provincie de gemeenten, het Ministerie van Justitie en het zorgkantoor (financier van AWBZ gefinancierde zorg). Deze partners zijn gezamenlijk beleidsmatig verantwoordelijk voor een sluitende jeugdketen. Met dit regieorgaan geeft de provincie vorm aan haar regierol. De provincie zal een programmamanager aanwijzen die het regieorgaan zal vormgeven, een intersectoraal programma samenstelt en toeziet op uitwerking van het intersectoraal programma. Het regieorgaan zal vanuit een intersectorale benadering kijken naar het totaal van het aanbod in de jeugdketen en een optimale benutting van de totale capaciteit. Door samenwerking en afstemming moet zicht komen op de totale benutting van capaciteit, op witte vlekken in het totale aanbod en op knelpunten die zich voordoen. Op basis van dit totaaloverzicht zal een programmamanager een intersectoraal programma samenstellen, waaraan de komende jaren vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid invulling wordt gegeven. Als start van het intersectoraal programma kan het rapport horizontale jeugdketen in beeld 7 dienen, dat een inventarisatie geeft van de partners, het aanbod, de knelpunten en de witte vlekken in de jeugdketen in Groningen. In 2007 zijn gesprekken gevoerd met gemeenten en zorgkantoor over samenwerking in de keten. De volgende stap is het betrekken van het ministerie van Justitie bij deze ketensamenwerking. Om de ketenregie vorm te geven zal de provincie de volgende instrumenten benutten: Regieorgaan financiers en beleidsverantwoordelijken; Intersectoraal programma; Bilateraal bestuurlijk overleg; Indirecte sturing: brainstormsessies, conferenties, informatie-uitwisseling, et cetera. 7 Horizontale jeugdketen in beeld. Een verkenning in de provincie Groningen. Amersfoort, december

18 4. Praktische uitwerking sturingsmodel Het ambtelijk apparaat van de provincie Groningen geeft uitvoering aan het sturingsmodel. Voor de uitvoering van het model worden aan de capaciteit en competenties van het ambtelijk apparaat voorwaarden gesteld. Dit hoofdstuk gaat in op de vertaling van het sturingsmodel naar de ambtelijke organisatie in kwantitatieve en kwalitatieve zin. Het uitgangspunt is de huidige organisatie. Vervolgens wordt een vertaling gemaakt naar de toekomstige organisatie. 4.1 Het belang van goede sturing op de jeugdzorg De provincie heeft een belangrijke verantwoordelijkheid binnen de jeugdzorg. De provincie is volgens de Wet op de jeugdzorg verantwoordelijk voor het invulling geven aan het wettelijke recht op geïndiceerde jeugdzorg. De provincie is beleidsverantwoordelijk en financier en werkt daarbij samen met de uitvoeringsorganisaties Bureau Jeugdzorg en zorgaanbieders. Daarnaast is de provincie verantwoordelijk beleidsregisseur op een sluitende keten. De verantwoordelijkheid van de provincie als beleidsmaker en financier van de jeugdzorg is fors en gaat gepaard met grote budgetten. De provincie ontvangt van het rijk doeluitkeringen om de jeugdzorgtaken uit te voeren. Daarnaast investeert de provincie uit eigen provinciale autonome middelen om de jeugdzorgtaken uit te voeren. Vanuit de verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg, de grote budgetten die ermee gepaard gaan en de maatschappelijke belangen van een goede jeugdzorg (mede door een groeiende vraag en problematiek) is een goede sturing door de provincie op de uitvoeringsorganisaties essentieel. De provincie dient vanuit deze rol heldere en transparante afspraken te maken over de prestaties van de uitvoeringsorganisaties binnen de beschikbare budgetten. Daarvoor sluit de provincie contracten af in bijvoorbeeld subsidiebeschikkingen of prestatiecontracten. De provincie ziet vervolgens toe op de realisatie van de afgesproken prestaties en stuurt indien nodig bij. Naast sturing op de uitvoeringsorganisaties heeft de provincie de verantwoordelijkheid van regisseur op een sluitende jeugdketen. Vanuit deze verantwoordelijkheid is het voor de provincie van belang een goed beeld te hebben van de totale jeugdketen, de partners in de jeugdketen, de verantwoordelijkheden, de knelpunten en ook de mogelijkheden om tot een sluitende jeugdketen te komen. Dit vraagt van de provincie een goede relatie te onderhouden met alle partners in de jeugdketen. Alleen op basis van goede relaties en wederzijds vertrouwen kan de provincie regie voeren op de gezamenlijke taak een sluitende jeugdketen te vormen. Dit vraagt dus veel van de provinciale organisatie. Uit eerdere rapporten van BMC en de Noordelijke rekenkamer is een kritisch beeld geschetst over de sturende rol van de provincie. In deze notitie geeft de provincie haar visie op de wijze waarop zij sturing wil geven, rekeninghoudend met de adviezen die in eerdere rapporten zijn gegeven. Daarbij hoort ook het kritisch kijken naar de huidige organisatie. Daarbij stellen wij de volgende vragen aan de orde: Aan welke taken moet invulling worden geven passend bij de verantwoordelijkheden van de provincie? Welke competenties en vaardigheden veronderstelt dat? In hoeverre voorziet de huidige organisatie in deze competenties en vaardigheden? Welke aanvullingen zijn nodig? Op welke wijze kan de organisatie het best worden vormgegeven? 16

19 4.2 Vertaling van verantwoordelijkheden naar taken In het sturing geven op de kerntaak wettelijk recht op de jeugdzorg maken we een onderscheid in sturing op de uitvoering van de taken door Bureau Jeugdzorg en sturing op de uitvoering van de taken van de zorgaanbieders. Zoals gezegd is de verhouding tussen de provincie en Bureau Jeugdzorg anders als de relatie tussen de provincie en de zorgaanbieders. Dit vraagt dus ook deels een andere invulling van de sturingsrol en deels andere taken. Bureau Jeugdzorg Bureau Jeugdzorg voert een aantal wettelijke taken uit. Deze zijn al eerder genoemd in 3.1. De taken toegang tot de jeugdzorg, advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK), de regietaak op een sluitende uitvoeringsketen (op cliëntniveau) en de taak adviseur en informatieleverancier van de provincie, zijn taken waarover de provincie prestatieafspraken maakt met Bureau Jeugdzorg. Voor de taken jeugdbescherming en jeugdreclassering heeft de provincie een regievoerende taak door afstemming en samenwerking te organiseren met de ketenpartners. De provincie kent specifiek richting Bureau Jeugdzorg de volgende taken: Het opstellen van een subsidiebeschikking Bureau Jeugdzorg a. Maken afspraken over taken b. Vertalen taken naar doelstellingen en normen c. Vaststellen doelstellingen en normen in meetbare prestatie-indicatoren d. Afspraken over budgetten op basis van prestatie-indicatoren Het monitoren op basis van kwartaalrapportages over realisatie prestatie-indicatoren a. Controleren gegevens in kwartaalrapportages b. Eventueel verzoek om aanvulling of toelichting c. Vaststellen definitieve gegevens Bilateraal (bestuurlijk) overleg (voortgangsoverleggen) a. Ambtelijk overleg over voortgang b. Bestuurlijk overleg over voortgang c. Sturing op basis van voortgang Mogelijke aanvullende afspraken vastleggen op basis van voortgangsoverleggen a. Vertalen aanvullende afspraken naar doelstellingen en normen b. Vaststellen aanvullende afspraken c. Eventuele afspraken over budgetten over aanvullende afspraken Het toezien op de rol van Bureau Jeugdzorg als regisseur van de uitvoeringsketen a. Maken afspraken over rol als ketenregisseur b. Toezien op de uitvoering ketenregie c. Sturing op deze rol en eventueel aanpassen afspraken Zorgaanbod De provincie koopt zorgaanbod in bij de jeugdzorgaanbieders. In de keuze van jeugdzorgaanbieders is de provincie vrij. De provincie heeft het recht op zorgaanbod in te kopen op basis van een open aanbesteding. In de praktijk werkt de provincie Groningen echter al jarenlang samen met enkele zorgaanbieders. Voor de provincie is het van belang met deze zorgaanbieders goede contracten af te sluiten over kwalitatief goede en doelmatige jeugdzorg. Bovendien is het voor de provincie van belang dat innovatie van het aanbod wordt gestimuleerd. 17

20 De provincie geeft invulling aan de volgende taken met betrekking tot het zorgaanbod: Het vaststellen van de vraag naar zorgaanbod a. Analyse prognoses Bureau Jeugdzorg over zorgaanbod b. Vertalen prognoses naar benodigd zorgaanbod c. Afstemmen met Bureau Jeugdzorg over vertaling prognoses naar vraag Het selecteren van zorgaanbieders die het zorgaanbod zullen leveren a. Mogelijkheid tot open aanbesteding b. Mogelijkheid tot opvragen offertes bij geselecteerde zorgaanbieders c. Zorgaanbieder selecteren Het opstellen van een subsidiebeschikking zorgaanbieder(s) a. Maken afspraken over zorgaanbod en innovatie b. Vertalen afspraken naar prestaties c. Vaststellen prestaties in subsidiebeschikking d. Afspraken over budgetten op basis van prestatie-indicatoren Het monitoren op basis van kwartaalrapportages over realisatie prestatie-indicatoren a. Controleren gegevens in kwartaalrapportages b. Eventueel verzoek om aanvulling of toelichting c. Vaststellen definitieve gegevens Bilateraal (bestuurlijk) overleg (voortgangsoverleggen) a. Ambtelijk overleg over voortgang b. Bestuurlijk overleg over voortgang c. Sturing op basis van voortgang Mogelijke aanvullende afspraken vastleggen op basis van voortgangsoverleggen a. Vertalen aanvullende afspraken naar doelstellingen en normen b. Vaststellen aanvullende afspraken c. Eventuele afspraken over budgetten over aanvullende afspraken Het toezien op een goede samenwerking en aansluiting tussen Bureau Jeugdzorg en het zorgaanbod a. Maken afspraken over aansluiting Bureau Jeugdzorg en zorgaanbod b. Toezien op samenwerking en aansluiting c. Sturen op samenwerking en aansluiting Regietaak sluitende jeugdketen De provincie Groningen heeft naast haar kerntaken de regieverantwoordelijkheid voor de jeugdketen. Vanuit deze rol zal de provincie de aansluiting moeten organiseren met de voorliggende voorzieningen, maar ook met haar horizontale partners die hulp bieden aan jeugdigen in de provincie Groningen. Vanuit de regietaak zal de provincie invulling geven aan de volgende taken: Maken van afspraken met gemeenten over aansluiting lokale voorzieningen op provinciale jeugdzorg a. Afsluiten convenanten met gemeenten: Over verdeling en eventuele samenwerking in hulpverleningstaken tussen gemeentelijke voorzieningen en provinciale voorzieningen Over gegevensuitwisseling op cliëntniveau Over reguleren in- en uitstroom naar provinciale jeugdzorg b. Overleg en vastleggen afspraken over rol en positie Bureau Jeugdzorg in het Centrum voor jeugd en gezin c. Overleg en vastleggen afspraken over afstemming WMO 18