Voorlegger bij "Toetsingskader ter beoordeling van (potentiële nieuwe) zorgaanbieders voor provinciaal gefinancierde jeugdzorg"

Transcriptie

1 Voorlegger bij "Toetsingskader ter beoordeling van (potentiële nieuwe) zorgaanbieders voor provinciaal gefinancierde jeugdzorg" Hfdstk. 1 Achtergrond Sinds de invoering van de Wet op de jeugdzorg in 2005 kan een provincie/grootstedelijke regio bepalen welke zorgaanbieder zij subsidieert voor het leveren van geïndiceerde zorg, dat wil zeggen zorg waarvoor Bureau Jeugdzorg een indicatie heeft opgesteld. Deze keuzemogelijkheid van provincies betekent ook dat provincies nieuwe zorgaanbieders kunnen toelaten tot het provinciaal gefinancierde zorgaanbod. Dit kunnen zowel particulieren als zorgaanbieders die als rechtspersoon starten met het aanbieden van jeugdzorg zijn. Essentieel is hierbij dat de belangen van kinderen zijn gewaarborgd, ongeacht de zorgaanbieder die de zorg levert. Daarvoor is het nodig dat zowel de provincie als de Inspectie Jeugdzorg beoordelen of een zorgaanbieder voldoet aan het waarborgen van de belangen van de kinderen aan wie zij hulp bieden. Vooral bij nieuwe zorgaanbieders, die door de inspectie nog niet op hun kwaliteit zijn getoetst, is dit een belangrijk aandachtspunt. De rol van de Inspectie Jeugdzorg ten aanzien van het beoordelen van de kwaliteit van het aanbod van nieuwe zorgaanbieders wordt in hoofdstuk 7 nader uitgewerkt. Hfdstk. 2 Groningse situatie Binnen het jeugdzorgaanbod in Groningen is er nog geen sprake van enige vorm van marktwerking. Over de middelen die het Rijk jaarlijks beschikbaar stelt (doeluitkering) worden subsidieafspraken gemaakt met een beperkt aantal dezelfde zorgaanbieders. Het College van Gedeputeerde Staten (GS) is door Provinciale Staten (motie Christen Unie) opgeroepen een visie te ontwikkelen die uiteindelijk leidt tot het optimaliseren van de keuzevrijheid en -mogelijkheden voor cliënten binnen het provinciaal gefinancierde jeugdzorgaanbod. Deze visie en het daarop gebaseerde inkoopbeleid worden in 2009 ontwikkeld waardoor de inkoop jeugdzorg voor 2010 nog niet op dat beleid kan plaatsvinden. Onderdeel van dat inkoopbeleid is een gestructureerd inkoopplan waarin een methodiek beschreven wordt op welke wijze de inkoop jeugdzorg voor het jaar 2011 plaats zal vinden. De uitvoering van dat inkoopplan zal in 2010 plaatsvinden waardoor de inkoop jeugdzorg voor het jaar 2011 op dat nieuwe beleid en visie gebaseerd wordt. Op korte termijn wordt het provinciaal inkoop- en aanbestedingsbeleid van de provincie Groningen door Gedeputeerde Staten vastgesteld. Bij het te ontwikkelen inkoopbeleid jeugdzorg wordt zoveel als mogelijk aansluiting gezocht bij dit algemene inkoop- en aanbestedingsbeleid. Om recht te doen aan de oproep van PS stimuleert de provincie Groningen dat de keuzemogelijkheden voor cliënten binnen het provinciaal gefinancierd jeugdzorgaanbod in 2010 vergroot worden door het mogelijk te maken dat nieuwe zorgaanbieders toetreden tot de provinciaal gefinancierde jeugdzorgmarkt. Om te kunnen beoordelen of een (nieuwe) zorgaanbieder al dan niet in aanmerking komen voor provinciaal gefinancierde jeugdzorg is het noodzakelijk een toetsingskader op te stellen. Het toetsingskader wat nu voorligt geldt alleen voor de inkoop voor 2010 maar maakt geen onderdeel uit van een samenhangende inkoopvisie. Het toetsingskader zal toegepast worden bij de beoordeling van nieuwe zorgaanbieders. De bestaande zorgaanbieders zullen ook langs de lat van het toetsingskader gelegd worden maar kunnen in 2010 door bestaande afspraken niet uitgesloten worden van subsidiering. Om in aanmerking te komen voor een subsidieverstrekking die groter is dan de structurele subsidie 2009 zullen op de bestaande zorgaanbieders ook de gestelde minimumeisen met betrekking tot afwezigheid van weigeringsgronden, voorwaarden waar aan voldaan moet worden en selectie-/wegingscriteria worden toegepast. Gedeputeerde Staten en Provinciale Staten zullen geïnformeerd worden over de resultaten ten aanzien van weigeringsgronden en voorwaarden waar aan voldaan moet worden. 1

2 Hfdstk. 3 Project UPTEMPO algemeen Gedeputeerde de Bruijne heeft de inkoper Jeugdzorg een opdracht gegeven waarin ten aanzien van het jeugdzorgaanbod de volgende algemene projectdoelstelling (in het project UPTEMPO) voor 2010 is vastgelegd: Het realiseren, binnen de nieuwe landelijke en provinciale beleidskaders, van een optimaal op de vraag afgestemd jeugdzorgaanbod, de onzekere financiële context ten spijt. Binnen het project UPTEMPO worden 5 deeltrajecten onderscheiden. Elk deeltraject heeft binnen de centrale projectdoelstelling en resultaten zijn eigen specifieke opgave. In traject 5 (ontwikkelen inkoopbeleid) worden de volgende producten/resultaten in 2009 concreet opgeleverd: - toetsingskader (nieuwe) zorgaanbieders - concept inkoopbeleid visie op zorgaanbod - inkoopplan 2011 Voor een beschrijving van de afzonderlijke onderdelen en hoe die zich tot elkaar verhouden wordt u verwezen naar hoofdstuk 2. Overigens is er op dit moment onduidelijkheid over de hoogte van de doeluitkering 2010 en dus ook over het eventuele incidentele subsidiebudget voor nieuwe zorgaanbieders. Hfdstk. 4 Deelproject ontwikkelen toetsingskader (nieuwe) zorgaanbieders Om te kunnen beoordelen of een (potentiële nieuwe) zorgaanbieder al dan niet in aanmerking komen voor provinciaal gefinancierde jeugdzorg is het noodzakelijk een toetsingskader op te stellen. In dit kader worden weigeringsgronden, voorwaarden waar aan voldaan moet worden en wegingcriteria vastgelegd als maatstaven voor de beoordeling en selectie van potentiële gegadigden. Het toetsingskader is een instrument wat door de provincie gehanteerd wordt om te kunnen bepalen of een zorgaanbieder: a. voldoet aan maatstaven die het toekennen van een subsidie in het algemeen rechtvaardigen; b. voldoet aan een aantal door de provincie vastgestelde minimale eisen op het gebied van kwaliteit, financiën en organisatie; c. richting geeft aan het bepalen welke zorgaanbieder toegelaten wordt wanneer meerdere zorgaanbieders voldoen aan de weigeringsgronden en de voorwaarden waar aan voldaan moet worden. Het toetsingskader is een instrument van de provincie Groningen wat gebruikt wordt om te waarborgen dat de belangen van cliënten gewaarborgd worden. Hfdstk. 5 Wat zijn weigeringsgronden, voorwaarden waar aan voldaan moet worden en selectie-/wegingcriteria? Weigeringsgronden, voorwaarden waar aan voldaan moet worden en selectie-/wegingcriteria zijn te beschouwen als maatstaven die betrekking hebben op de (kwalitatieve) beoordeling en selectie van aanvragers van een subsidie. Hieronder wordt het verschil tussen weigeringsgronden, voorwaarden waar aan voldaan moet worden en selectie-/wegingcriteria uitgelegd. Weigeringsgronden Weigeringsgronden zien toe op omstandigheden die de (persoon van de) aanvrager betreffen en die rechtvaardigen dat de aanvrager een subsidieverlening in het algemeen wordt geweigerd. 2

3 Voorwaarden waar aan voldaan moet worden (Kwalitatieve) voorwaarden waar aan voldaan moet worden zijn voorwaarden van kwalitatieve en/of financiële en/of organisatorische aard waaraan een aanvrager van een subsidie ten minste moet voldoen om voor (verdere) deelname aan het procedure van subsidieverstrekking in het concreet voorliggende geval in aanmerking te komen. In zoverre kan worden gezegd dat het gaat om minimumeisen. Deze minimumeisen hebben bijvoorbeeld betrekking op de economische en financiële draagkracht waarover de aanvrager ten minste dient te beschikken. Die minimumeisen kunnen ook betrekking hebben op de technische en/of de beroepsbekwaamheid waarover een aanvrager in ieder geval moet beschikken, teneinde aan de procedure te kunnen blijven deelnemen. Voldoet een aanvrager vervolgens niet aan een of meer van deze minimumeisen, dan is hij niet geschikt voor de subsidie in het concreet voorliggende geval en kwalificeert hij zich niet voor verdere deelname aan de procedure van subsidieverstrekking. Selectie-/wegingcriteria Voor de uitvoering van een selectie worden in de praktijk verschillende methoden gebruikt. Bij de in de praktijk het meest gebruikte selectiemethode voert de subsidieverstrekker eerst een beoordeling uit op basis van (kwalitatieve) voorwaarden waar aan voldaan moet worden als afzonderlijke minimumeisen, zoals hierboven bedoeld. Indien er dan meer geschikte aanvragers overblijven dan het in de aankondiging aangegeven maximumaantal, gaat hij bij deze methode over tot een nadere selectie op basis van selectiecriteria. Dat zijn criteria aan de hand waarvan hij een rangorde kan vaststellen in afnemende volgorde van geschiktheid van alle aanvragers die geschikt blijken te zijn en die om die reden voor nadere selectie in aanmerking komen. Het gebruik van selectiecriteria is aan de orde wanneer de provincie Groningen de omvang van het aantal zorgaanbieders wenst te beperken tot een bepaald maximum. Hier is vooralsnog geen sprake van. De nieuwe zorgaanbieders die voldoen aan de gestelde minimumeisen met betrekking tot afwezigheid van weigeringsgronden, eisen van bekwaamheid en de eisen van financiële en economische draagkracht en overige minimumeisen treden toe tot de fase van subsidietoekenning. Om in aanmerking te komen voor een subsidieverstrekking die groter is dan de structurele subsidie 2009 zullen op de bestaande zorgaanbieders ook de gestelde minimumeisen met betrekking tot afwezigheid van weigeringsgronden, voorwaarden waar aan voldaan moet worden en selectie- /wegingscriteria worden toegepast. Uiteindelijk zal er bepaald moeten worden welke zorgaanbieder daadwerkelijk een subsidie verstrekt krijgt. Dit kan bepaald worden aan de hand van de zogeheten wegingcriteria; deze hebben betrekking op de selectie van de aanvraag. De provincie Groningen wil door het toelaten van nieuwe zorgaanbieders ook hiaten en/of knelpunten in het huidig zorgaanbod invullen. Uit een door INITI8 uitgevoerde vraaganalyse en gesprekken met Zorgbelang zijn dergelijke hiaten en/of knelpunten niet af te leiden. Vandaar dat aan de potentiële nieuwe zorgaanbieders gevraagd is welke hiaten en/of knelpunten zij constateren in (de keten van) het huidig aanbod voor jeugdigen en welke oplossing zij daarvoor kunnen bieden. Aan de huidige zorgaanbieders is in het kader van de beleidsvoornemens gevraagd om 2 scenario's uit te werken: 1. een scenario op grond van de huidige structurele financiële middelen; 2. een scenario op grond van ontwikkelingen in de vraag. Het verschil tussen beide scenario's kan leiden tot hiaten en/of knelpunten in het zorgaanbod voor In 2009 zijn er namelijk incidentele middelen in het kader van de IPO-Rijkdeal bij de bestaande zorgaanbieders ingezet om de wachtlijsten langer dan 9 weken weg te werken. 3

4 De bestaande zorgaanbieders zijn in 2010 gegarandeerd van het structurele budget wat zij ook in 2009 ontvangen. De subsidieverlening gaat dus over het verschil tussen de doeluitkering 2010 en de structurele financiële middelen die de bestaande zorgaanbieders in 2009 al ontvangen. Het verschil tussen de doeluitkering en de structurele financiële middelen is het bedrag dat weggezet gaat worden in de vorm van incidentele subsidies waarop het toetsingskader van toepassing is. Hfdstk. 6 Juridisch kader Om er voor te zorgen dat er voldoende, goede, effectieve en betaalbare jeugdzorg beschikbaar is die aansluit bij de vraag van de cliënt, zijn er grofweg twee soorten instrumenten denkbaar: 1. subsidieverlening (publiekrecht waarop de Algemene wet bestuursrecht van toepassing is); 2. overeenkomst ook wel inkoop genoemd (privaatrecht waarbij boven een bepaald drempelbedrag het Europees aanbestedingsrecht van toepassing kan zijn). De Wet op de Jeugdzorg gaat uit van subsidiering. Daarom is jeugdzorg, in tegenstelling tot onderdelen in de WMO en AWBZ, niet aanbestedingsplichtig. Hfdstk. 7 Rol Inspectie Jeugdzorg bij nieuwe zorgaanbieders De Inspectie Jeugdzorg heeft zijn rol ten aanzien van nieuwe zorgaanbieders beschreven in een eigen "toetsingskader nieuwe zorgaanbieders". Dit toetsingskader is als bijlage toegevoegd. De Inspectie jeugdzorg toetst, op verzoek van de provinciale overheid of op eigen initiatief, of jeugdzorginstellingen voldoen aan kwaliteitseisen. Bij een eerste toets van nieuwe zorgaanbieders in de jeugdzorg dient de aandacht uit te gaan naar basale kwaliteitseisen. Gezien de normen die in het internationale en het nationale recht zijn gesteld om jeugdigen te verzekeren van zorg en bescherming, neemt de inspectie zorg en bescherming in dit kader als uitgangspunt. Dit betekent, dat de inspectie zich bij het toetsen van nieuwe zorgaanbieders richt op basale eisen die betrekking hebben op: - een veilig opvoedingsklimaat - verantwoorde zorg Deze eisen ontleent de inspectie met name aan normen uit wet- en regelgeving op het gebied van de jeugdzorg en daarnaast aan enkele maatschappelijk geaccepteerde normen. Het toetsingskader van de Inspectie Jeugdzorg is daarom vooral gebaseerd op bepalingen uit de Wet op de jeugdzorg (Wjz), het bijbehorende Uitvoeringsbesluit (Uvb) en de Regeling Pleegzorg. De Inspectie jeugdzorg toetst zes maanden na het besluit tot toelating de kwaliteit van de zorg van een aanbieder. Met behulp van het toetsingskader komt de inspectie na onderzoek tot een oordeel over de nieuwe zorgaanbieder, dat zowel aan de zorgaanbieder als de provincie bekend gemaakt wordt. De provincie gebruikt de inspectieresultaten om te beoordelen of structureel gebruik zal worden gemaakt van een zorgaanbieder en onder welke voorwaarden. Zonodig worden door de inspectie met provincie en zorgaanbieder verbeterafspraken gemaakt. 4

5 5