Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Leerlingen activeren tijdens (begrijpend) lezen van teksten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Leerlingen activeren tijdens (begrijpend) lezen van teksten"

Transcriptie

1 Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Leerlingen activeren tijdens (begrijpend) lezen van teksten

2 Contactgegevens Sonja Noordeloos

3 Startopdracht Lees het stukje tekst voor jezelf Vorm tweetallen Vul samen een alfabetposter in

4 Doelen van deze workshop U weet wat een toepassingsles begrijpend lezen effectief maakt, U hebt enkele concrete voorbeelden van activerende werkvormen ervaren en geoefend.

5 Twee pijlers Kennis & woordenschat Sturing van het leesproces We leren begrijpen, zodat we kunnen leren Begrijpend lezen is de poort naar kennis.

6 Leerkrachtgedrag bij de pijlers Kennis activeren Kennis & woordenschat aanvullen Hardopdenkend voordoen Naast lezen leerlingen ook laten schrijven Vragen stellen, aanwijzingen geven, suggesties geven Leerlingen bewust maken van strategieën die ze al kennen Feedback geven

7 Activerende werkvorm 1 Snelle schrijfsels Eerst zelf ervaren Daarna bespreken we de werkvorm U krijgt een woord/begrip (geselecteerd uit een tekst). In twee minuten schrijft u bij dit begrip: Een definitie Een synoniem Een tegenstelling Een antwoord op een vraag waar het woord in voorkomt Vervolgens deelt u uw antwoorden met een ander Tekst wordt voorgelezen U vergelijkt uw antwoorden met het woordgebruik in de tekst.

8 vrouwenkiesrecht Een definitie Een synoniem Een tegenstelling Een antwoord op een vraag waar het woord in voorkomt

9 Alinea uit de tekst: Aletta Jacobs Mannen en vrouwen dezelfde rechten ( Aletta vocht haar hele leven voor vrouwen. Aletta vocht ook vijftig jaar lang voor vrouwenkiesrecht. In die tijd mochten vrouwen niet stemmen zoals nu. Alleen mannen die rijk genoeg waren om belasting te kunnen betalen, hadden kiesrecht. Zij bepaalden wie er in een nieuwe regering kwam. Aletta voerde haar strijd met anderen die ook gelijke rechten voor vrouwen wilden. Deze vrouwen waren de eerste feministen. Ze waren heel actief. Ze organiseerden tentoonstellingen, maakten kranten en schreven over vrouwenkiesrecht. Ze demonstreerden en boden de regering petities aan. Met die petities vroegen ze de regering of de tweede kamer om de wet te veranderen. Het duurde tot 1919 voor het vrouwenkiesrecht werd ingevoerd. In 1922 mochten de Nederlandse vrouwen eindelijk voor het eerst naar de stembus. Aletta Jacobs was toen 68 jaar oud.

10 Bespreken van de werkvorm 1 Doel? Welke strategieën? Welk leerkrachtgedrag? Denken-delen-uitwisselen

11 Activerende werkvorm 2 Grafische schema s Eerst zelf ervaren Daarna bespreken we de werkvorm U krijgt een grafisch schema Ik lees de tekst voor. Tijdens het lezen plaatst u de informatie uit de tekst in het schema. U vergelijkt uw schema met een ander

12 Hij scheurde vrolijk in het rond Zijn kar was blauw met rode stippen Zo mooi, zo vurig en zo bont Daar kon een ander niet aan tippen In de botsautootjes Jos Versteegen Hij zwierde vrolijk in het rond En zag zijn moeder naar hem zwaaien Zijn haren lang en prachtig blond Die liet hij wapperen en waaien Hij crosste vrolijk in het rond En riep: Kijk ma, met losse handen! Toen ramde hij de groene kont Van nummer tien. Wel twintig tanden Die vlogen vrolijk in het rond Maar kijk eens hoe hij verder snorde Hij lachte met een lege mond Coureur, dat wou hij later worden

13 Bespreken van de werkvorm 2 Doel? Welke strategieën? Welk leerkrachtgedrag? Denken-delen-uitwisselen

14 Activerende werkvorm 3 Piep! Eerst zelf ervaren Daarna bespreken we de werkvorm U ziet straks een tekst op het scherm Enkele begrippen zijn verborgen. U probeert uit de context te achterhalen wat er zou kunnen staan. U overlegt uw antwoord met iemand anders Verwoorden op welke manier de context kan helpen.

15 Slapende voeten Iedereen heeft weleens last van "slapende voeten ". Dat geeft een raar. Je voet gaat steeds harder tintelen en je kunt er niet meer op gaan staan. In het lichaam van de mens zit een dradennet van zenuwen. Die brengen de boodschappen door van de hersenen.. alle delen van het lichaam en andersom. Zodra jij bijvoorbeeld besluit om je tenen te., gaat een hersenseintje via de zenuwen naar je tenen. Dat gaat razendsnel en voor je het in de gaten hebt, bewegen je..al. Maar, als je een tijdje met de benen over elkaar zit, dan zijn je zenuwen afgekneld. De boodschap van je.., om de tenen te bewegen, komen niet meer bij de tenen. Pas als je rechtop gaat staan, gaan de weer werken. Ze komen weer langzaam op gang en dat geeft een prikkelend gevoel. Even wachten tot de verbinding weer goed is, en je kunt je voet weer alle kanten op..

16 Bespreken van de werkvorm 3 Doel? Welke strategieën? Welk leerkrachtgedrag? Denken-delen-uitwisselen

17 Evalueren In tweetallen: Wat is het verschil tussen een strategieles en een toepassingsles? Noem minimaal twee effectieve vormen van leerkrachtgedrag. Welke werkvorm spreekt u het meeste aan en gaat u in de praktijk zelf toepassen? Gebruikt materiaal: Werkmap Begrijpend lezen, M. Förrer en Karin van de Mortel

18 Contactgegevens Sonja Noordeloos

Begrijpend luisteren Karin van de Mortel

Begrijpend luisteren Karin van de Mortel Begrijpend luisteren Karin van de Mortel LOAN 10 en 11 april 2018 WWW.CPS.NL Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 29044614 1. Achtergrondkennis begrijpend luisteren en lezen 1 Luisteren -> Lezen

Nadere informatie

Lesplan Nederlands Project Pocket

Lesplan Nederlands Project Pocket Lesplan Nederlands Project Pocket Docent: Tijd: 5 keer 50 minuten Klas: 3 havo Les Algemene informatie: Beginsituatie Gelijke rechten voor vrouwen in het verleden en het heden. De bestuderen literaire-

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel

Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel Puzzel Historische ontwikkelingen parlementair stelsel Korte omschrijving Tijdens deze werkvorm spelen leerlingen kwartet, waarbij de kaarten over historische ontwikkelingen en veranderingen van ons parlementaire

Nadere informatie

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1

Begrijpend lezen is denken. CPS Onderwijsontwikkeling en advies 1 Het belang van Begrijpend luisteren en Begrijpend lezen 11 april 2016 Karin van de Mortel 2 Een ieder die werk wil maken van begrijpend luisteren en begrijpend lezen geeft aandacht aan: Begrijpend lezen

Nadere informatie

Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4

Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4 Begrijpend lezen in de groepen 3 en 4 Sine Limite 30 maart 2016 WWW.CPS.NL Sonja Sinkeldam 06 10936030 s.sinkeldam@cps.nl Wat komt aan de orde? Bewustwording Achtergrondkennis & terugblik Begrijpend luisteren/lezen

Nadere informatie

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2

Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Hoe een training in metacognitieve vaardigheden leerlingen en docenten helpt! Bijeenkomst 2 Rodica Ernst-Militaru R.Ernst@udenscollege.nl Plonie Nijhof nyh@hermannwesselinkcollege.nl Deze bijeenkomst 14:00-15:15

Nadere informatie

Viering honderd jaar Algemeen Kiesrecht Toespraak door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 17 mei 2019 Ridderzaal

Viering honderd jaar Algemeen Kiesrecht Toespraak door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 17 mei 2019 Ridderzaal Viering honderd jaar Algemeen Kiesrecht Toespraak door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib 17 mei 2019 Ridderzaal Dames en heren, In het bijzonder Zijne Majesteit de Koning en Hare Majesteit

Nadere informatie

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + +

Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands ? - + + Checklist Begrijpend lezen en woordenschat Curriculum Nederlands? - + + De gebruikte methoden stellen duidelijke (toetsbare) doelen en leerlijnen voor begrijpend lezen. Zwakke lezers krijgen een aanvullend

Nadere informatie

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer

Taalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen

Nadere informatie

Thema: De watersnoodramp. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Thema: De watersnoodramp. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: De watersnoodramp Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan

Nadere informatie

Circus les 1. Doelen:

Circus les 1. Doelen: Circus les 1 Doelen: - De speler kan meerdere keren de bal stuiten, waarbij niet te hard op de bal geslagen wordt - De speler kan onderhands en bovenhands een bal geplaatst gooien met een aangepaste bewegingsuitslag

Nadere informatie

Het Regent Zonnestralen

Het Regent Zonnestralen Les 2 groep 1&2 De Gruffalo Taaldomein Begrijpend luisteren leesmotivatie Doelen & Ontwikkeling De kinderen komen er achter of de Gruffalo (die er groot en gevaarlijk uitziet) ook echt gevaarlijk is. Dit

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Woordenschat in de bovenbouw WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Woordenschat in de bovenbouw WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Woordenschat in de bovenbouw WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 (G)een vak apart De reiger in de klas Ooit was men

Nadere informatie

Instapmodule Niveau A2

Instapmodule Niveau A2 Instapmodule Niveau A2 Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het s(b)o september 2013 www. nieuwsbegrip.nl Gebruikswijzer Inleiding Deze instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het Nieuwsrekenen

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Effectief spellingonderwijs WWW.CPS.NL Contactgegevens Tseard Veenstra t.veenstra@cps.nl 06 55168626 Is spellingonderwijs nog relevant als we met behulp

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan

Opbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct

Nadere informatie

Herinrichting Schoolplein mavo 3

Herinrichting Schoolplein mavo 3 Herinrichting Schoolplein mavo 3 Pagina 1 van 7 Inleiding Binnenkort ga je aan de slag met het project Herinrichting van het schoolplein. Alle leerlingen van het derde leerjaar gaan ervoor zorgen dat ons

Nadere informatie

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Handleiding lesmethode Groep 8 Brugklas Bikkels versie 2016 Inhoudsopgave Introductie 4 Verantwoording Methodiek 5 Doorgaande lijn Po en Vo 6 Preventief en curatief 7 Organiseer je les 8 Praktische tips

Nadere informatie

44. Lezen met begrip; een verkenning van teksten en vakken

44. Lezen met begrip; een verkenning van teksten en vakken 44. Lezen met begrip; een verkenning van teksten en vakken faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion 13-10-2015 2 13-10-2015 2 Een goede aanpak voor het bevorderen van leesbegrip hoe pak je

Nadere informatie

Bijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW

Bijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW Bijlage 8.7: Voorbeeldopdrachten bij de uitgangspunten van HGW Deze bijlage bevat voorbeelden van opdrachten bij de zeven uitgangspunten van HGW. Bij elke opdracht staat aangegeven welke informatie uit

Nadere informatie

Grip krijgen op de ontwikkeling van leesbegrip

Grip krijgen op de ontwikkeling van leesbegrip Grip krijgen op de ontwikkeling Karin van de Mortel, taal- en leesexpert bij CPS van leesbegrip E-book Grip krijgen op de ontwikkeling van leesbegrip Grip krijgen op de ontwikkeling van leesbegrip karin

Nadere informatie

Doel van de les: Aan het eind van de les hebben de leerlingen een (zelf)portret in klei gemaakt.

Doel van de les: Aan het eind van de les hebben de leerlingen een (zelf)portret in klei gemaakt. Titel: (met dank aan Pien Beukelman en Anna Majoor) Bouw: groep 4,5,6,7,& 8 Tijdsindicatie totaal: 50 min. Doel van de les: Aan het eind van de les hebben de leerlingen een (zelf)portret in klei gemaakt.

Nadere informatie

BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden

BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Persoonlijke ontwikkeling Studievaardigheden BBL-4, topklinisch traject RdGG Pagina 1 van 7 Inleiding en leerdoelen Leren en studeren is een belangrijk onderdeel in je opleiding tot verpleegkundige. Om beter te leren studeren is het belangrijk niet

Nadere informatie

Instapmodule Niveau AA

Instapmodule Niveau AA Instapmodule Niveau AA Instapmodule ter voorbereiding op Nieuwsrekenen in het S(B)O: Geleid probleemoplossen augustus 2012 www. nieuwsrekenen.nl Inhoudsopgave Gebruikswijzer... 3 Deel 1: Samen... 4 Deel

Nadere informatie

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar

Trainershandleiding Brugklas Bikkels. Inkijkexemplaar Trainershandleiding Brugklas Bikkels versie 2014 Inhoudsopgave Introductie Organiseer je training Praktische tips De werkmap Powerpoint presentatie Ouderbrieven Draaiboek Bijeenkomst 1 Bijeenkomst 2 Bijeenkomst

Nadere informatie

Circus les 6. Doelen:

Circus les 6. Doelen: Circus les 6 Doelen: - De speler heeft snelle voeten - De speler kan jongleren - meerdere ballonnen in de lucht houden - De speler oefent oog-hand coördinatie - De speler kan hardop de telling bijhouden

Nadere informatie

PLG Leerkrachten. 8 december PLG Leerkrachten (2) Agenda

PLG Leerkrachten. 8 december PLG Leerkrachten (2) Agenda PLG Leerkrachten (2) PLG Leerkrachten 8 december 2010 vs 1.0 100422 Agenda 1. Introductie 1.1: Programma en doelen schooljaar 2010-2011 1.2: Terugblik PLG 1 en huiswerk 1.3: Doelen vandaag 1.4: De verbinding

Nadere informatie

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A2 Thema: de mosasaurus Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A2 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan

Nadere informatie

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Thema: de mosasaurus. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: de mosasaurus Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan

Nadere informatie

Muiswerk Strategisch Lezen is gericht op het aanleren van deelvaardigheden die nodig zijn voor een strategische leesaanpak.

Muiswerk Strategisch Lezen is gericht op het aanleren van deelvaardigheden die nodig zijn voor een strategische leesaanpak. Strategisch Lezen Muiswerk Strategisch Lezen is gericht op het aanleren van deelvaardigheden die nodig zijn voor een strategische leesaanpak. Doelgroepen Strategisch Lezen Muiswerk Strategisch Lezen is

Nadere informatie

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding

(Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding (Vak)teksten lezen in vmbo - mbo - Handleiding Aan de slag met lezen in beroepsgerichte vakken Voor de verbetering van leesvaardigheid is het belangrijk dat leerlingen regelmatig en veel lezen. Hoe krijg

Nadere informatie

Thema: Zomertijd. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen

Thema: Zomertijd. Handleiding en opgaven niveau A2. Opgave 1: Samen Thema: Zomertijd Handleiding en opgaven niveau A2 De lesbeschrijving is korter dan voorheen. Een uitgebreide uitgeschreven aanpak vindt u in de Instapmodules (zie www.nieuwsrekenen.nl bij Basismateriaal

Nadere informatie

Zonder hulp: onduidelijkheden vinden en ophelderen

Zonder hulp: onduidelijkheden vinden en ophelderen 1. Je gaat in groepjes de tekst Strijd tegen namaakmerkkleding lezen. Kijk eerst naar de buitenkant van de tekst. a. Wat is namaakmerkkleding? b. Waarom zou er een strijd tegen namaakmerkkleding zijn?

Nadere informatie

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs

Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs kennisnet.nl Beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs Op de volgende pagina s treft u het beoordelingsinstrument Digitale Leermiddelen Taalonderwijs. Het instrument is ingedeeld in acht

Nadere informatie

Welke rol speelt begrijpend luisteren. in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman. 13 oktober 2016

Welke rol speelt begrijpend luisteren. in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman. 13 oktober 2016 Welke rol speelt begrijpend luisteren in de doorgaande lijn? Aafke Bouwman 13 oktober 2016 WWW.CPS.NL Aafke Bouwman a.bouwman@cps.nl 0655 824 098 Doelen workshop U heeft kennis en praktische handvatten

Nadere informatie

Lezen voor Beroep en Studie. 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014

Lezen voor Beroep en Studie. 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014 Lezen voor Beroep en Studie 2 e trainingsavond, 13 oktober 2014 Doelen van de tweede trainingsdag - Deelnemers kijken terug op de eerste bijeenkomst - Deelnemers maken kennis met de inhoud en opzet van

Nadere informatie

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.

Ik heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord. Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep

Nadere informatie

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces

Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Lezen met begrip: de sleutel tot schoolsucces Mariët Förrer is Senior consultant CPS onderwijsontwikkeling en advies te Amersfoort. E-mail: m.förrer@cps.nl Dit artikel verkent, vanuit het perspectief van

Nadere informatie

Zelfgestuurd leren met Acadin

Zelfgestuurd leren met Acadin Zelfgestuurd leren met Acadin 1. Wat is zelfgestuurd leren? Zelfgestuurd leren wordt opgevat als leren waarbij men zelfstandig en met zin voor verantwoordelijkheid de sturing voor de eigen leerprocessen

Nadere informatie

Conferentie

Conferentie ECNO 16 november 2017 Karin van de Mortel Begrijpend lezen: toepassen! WWW.CPS.NL Contactgegevens Karin van de Mortel k.vandemortel@cps.nl 06 290 446 14 Wat komt aan de orde? Begrijpend lezen: denken over

Nadere informatie

360 FEEDBACKRAPPORT. Jan Jansen 1 maart 2016

360 FEEDBACKRAPPORT. Jan Jansen 1 maart 2016 360 FEEDBACKRAPPORT Jan Jansen 1 maart 2016 Je hebt deelgenomen aan een 360 feedbacksessie. Aan de hand van competenties werden jouw vaardigheden, kennis en gedrag geëvalueerd door jezelf en door relevante

Nadere informatie

Woordenschat Een vak apart?

Woordenschat Een vak apart? Woordenschat Een vak apart? Learning words Inside & out Tessa de With Enschede Woensdag 28 oktober 2009 3 Het voorbeeld van de muis Een model van het leren lezen Begrijpend luisteren Woordenschat Technisch

Nadere informatie

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2

Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2 Kindgegevens: Voornaam... Achternaam... Geboortedatum... Observatieformulier Leerlijn Engelse taal (TPO) Groep 1 & 2 Thuistaal... Opvoeding tweetalig n.v.t. ja nee Groep... notatiewijze: kijkpunt is nog

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Effectief spellingonderwijs

Effectief spellingonderwijs Effectief spellingonderwijs Foutloos kunnen spellen is een belangrijke vaardigheid om je goed en correct te kunnen uitdrukken op papier en in de digitale wereld. Maar hoe maakt u van alle leerlingen goede

Nadere informatie

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL

Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Plezier beleven aan leren en lezen WWW.CPS.NL Lezen is heerlijk Het kan heerlijk wezen om een boek te lezen: boom-roos-vis-vuur en een boek is heus niet

Nadere informatie

Toneelspelen KINDERLITERATUUR

Toneelspelen KINDERLITERATUUR Toneelspelen Wat ga je leren? Je leert wat letterlijke tekst is, wat een verteller is en hoe je tekst uit een boek in een toneelstukje kunt omzetten. INLEIDING Hieronder zie je een stuk van het verhaal

Nadere informatie

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe. HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.

Nadere informatie

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8 Zoals u wellicht weet wordt er ieder jaar in oktober de KINDERBOEKENWEEK georganiseerd. Op de meeste scholen worden er dan ook Voorleeswedstrijden gehouden, en gaat de aandacht speciaal uit naar de PROMOTIE

Nadere informatie

200 JAAR STATEN-GENERAAL

200 JAAR STATEN-GENERAAL 200 JAAR STATEN-GENERAAL NOVEMBER 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #7 WAT HEB JE NODIG Knipblad met jaartallen (gekleurd papier) Knipblad met foto s/uitleg (wit papier) Magneetjes + magneetbord Uitgeknipte

Nadere informatie

Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen

Handleiding en opgaven niveau AA. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau AA Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad AA (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan (zie pagina 7)

Nadere informatie

Voorbereiding activiteit

Voorbereiding activiteit 16.1 Mini en maxi Dieren op ware grootte Rekenbegrippen: meten, tegenstellingen en verhoudingen Verantwoording Leerdoel vaststellen Woorden selecteren Het bereiken van het leerdoel (strategieën) Benodigde

Nadere informatie

Instapmodule ter voorbereiding op. Instapmodule. het werken met Nieuwsrekenen

Instapmodule ter voorbereiding op. Instapmodule. het werken met Nieuwsrekenen Instapmodule ter voorbereiding op Instapmodule het werken met Nieuwsrekenen maart 2013 www.nieuwsrekenen.nl 2 Inleiding De instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen. Het

Nadere informatie

EFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS

EFFECTIEVE COMMUNICATIE IN DE KLAS Het vermogen om effectief te communiceren in de klas vraagt om betrokkenheid, interactie, een positieve sfeer, verwachtingen van de leraar en uitdagingen. Effectieve communicatie in de klas versterkt het

Nadere informatie

De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING

De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING LES 9 De Taalkanjers - Thema 1 HANDLEIDING SUGGESTIES VOOR LINKEN Je kunt het kopieerblad met de dobbelsteen (de 5 W-vragen en de H-vraag) kopiëren voor alle leerlingen. Laat ze zelf de dobbelsteen versieren

Nadere informatie

Eindrapportage APC project Huisartsopleidingen. Onderwijsproduct: 8 Training doelgericht communiceren

Eindrapportage APC project Huisartsopleidingen. Onderwijsproduct: 8 Training doelgericht communiceren Eindrapportage APC project Huisartsopleidingen Onderwijsproduct: 8 Training doelgericht communiceren Projectgroep Communicatie Huisartsopleiding Nederland Utrecht, mei 2014 8 Train the trainer: workshop

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Naam Leerling:... Klas:...

Naam Leerling:... Klas:... Personen en begrippen in historische context Republiek 1555-1588 Opdrachtblad A1 Naam Leerling:........................ Klas:....... Wat gaan we doen? In deze opdracht gaan we een persoon of begrip in

Nadere informatie

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden

Peergroeponderwijs. Dé Dag. Over het opzetten van een plusklas. 25 november 2016 Jaap Verouden Peergroeponderwijs Over het opzetten van een plusklas Dé Dag 25 november 2016 Jaap Verouden jverouden@hetabc.nl Startopdracht Verzin zoveel mogelijk overeenkomsten tussen een kleerhanger en een koekoeksklok

Nadere informatie

Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier

Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier Rekenconferentie Diagnosticerend onderwijzen op basis van toetsgegevens Willem Rosier WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 We hebben de neiging het meetbare belangrijk

Nadere informatie

behorende bij de website hoeextreembenjij.nl

behorende bij de website hoeextreembenjij.nl HAN D L E ID IN G behorende bij de website hoeextreembenjij.nl Beste gespreksleider, Dank voor het downloaden van deze handleiding, behorende bij de website Hoe Extreem Ben jij?. Deze website is bedoeld

Nadere informatie

Thema: Weekblad Donald Duck 60 jaar. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Thema: Weekblad Donald Duck 60 jaar. Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Thema: Weekblad Donald Duck 60 jaar Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van

Nadere informatie

Opbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete

Opbrengsten van CNV thema onderwijsdag 20 april 2016 Masterclass leerstrategieën door Karin Nijman & Inge Verstraete 10 werkvormen om het denken te activeren Goede metacognitieve vaardigheden worden gezien als een voorspeller van succesvol leren. Door expliciet aandacht te besteden aan denkvaardigheden, stimuleer je

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

Wat Doel Voorbereiding TL overleg Actie / gedrag tijdens overleg Afronding

Wat Doel Voorbereiding TL overleg Actie / gedrag tijdens overleg Afronding Week 1 Vorig 1 Reflectie / evaluatie lln 1 Huidig Terugkoppelen van leerlingevaluatie aan experts. Door middel van reflectie lln evalueren. Terugkoppeling opbrengsten evaluatie. Je kunt iets vertellen

Nadere informatie

Instapmodule ter voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen

Instapmodule ter voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen Instapmodule Instapmodule ter voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen september 2013 www.nieuwsbegrip.nl Inleiding De instapmodule is bedoeld als voorbereiding op het werken met Nieuwsrekenen. Het

Nadere informatie

BBB-schema bij de tekst Moeder aller scheepswrakken geeft eindelijk geheimen prijs. Bekend Benieuwd Bewaard

BBB-schema bij de tekst Moeder aller scheepswrakken geeft eindelijk geheimen prijs. Bekend Benieuwd Bewaard Werk bij alle opdrachten samen in een twee- of drietal. Tekst lezen 1. Hebben jullie je al met de klas georiënteerd op de tekst? Zo nee, doe dat dan met elkaar: a) Lees de titel en de inleiding. Bespreek:

Nadere informatie

Extra: Aletta Jacobs hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/79606

Extra: Aletta Jacobs hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/79606 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 september 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/79606 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen

Handleiding en opgaven niveau A1. Opgave 1: Samen Handleiding en opgaven niveau A1 Benodigd materiaal - Voor alle leerlingen een exemplaar van Opgavenblad A1 (zie pagina 6) - Voor alle leerlingen drie exemplaren van Werkblad Stappenplan (zie pagina 7)

Nadere informatie

Coachend leidinggeven

Coachend leidinggeven Leidinggeven de baas, 28 maart 2011 Coachend leidinggeven Nynke Jansen TU Doel workshop Definiëren van coachend leidinggeven Reflecteren over jezelf als coach Oefenen van een coachingsgesprek Interactief,

Nadere informatie

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl

Wat Werkt in de klas. @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Wat Werkt in de klas @YorickSaeijs Onderwijsadviseur OMJS yorick@onderwijsmaakjesamen.nl Doel: -Je weet wat een instructieles tot een goede les maakt. -Je hebt kennis opgedaan over de 9 didactische strategieën

Nadere informatie

Het geven van effectieve feedback bij formatief evalueren WORKSHOP WERKCONFERENTIE SCHOOLINFO RIANNE NEERING

Het geven van effectieve feedback bij formatief evalueren WORKSHOP WERKCONFERENTIE SCHOOLINFO RIANNE NEERING Het geven van effectieve feedback bij formatief evalueren WORKSHOP WERKCONFERENTIE SCHOOLINFO 15-03-2018 RIANNE NEERING Opzet van de workshop Leerdoelen en verwachtingen wat wil je van deze workshop mee

Nadere informatie

Workshop Communicatie vaardigheden

Workshop Communicatie vaardigheden Workshop Communicatie vaardigheden Communicatie vaardigheden, effectief communiceren kun je leren De manier waarop wij met elkaar communiceren is cruciaal voor een goede relatie. Je boodschap kan nog zo

Nadere informatie

TOS of dyslexie.. Begrijpend lezen hoe doe je dat?

TOS of dyslexie.. Begrijpend lezen hoe doe je dat? TOS of dyslexie.. Begrijpend lezen hoe doe je dat? Leerling 14 jaar VMBO: NMG is best wel een moeilijk vak voor mij. Ehmm dan zeg ik dan zeg ik tegen die..die mevrouw..die zegt dan ja je moet op Som gaan

Nadere informatie

360 graden feedback formulier

360 graden feedback formulier 360 graden feedback formulier Je bent gevraagd om feedback te geven door middel van dit formulier. Het doel van dit onderzoek is: Een beter beeld te krijgen van mijn sterke en minder sterke competenties.

Nadere informatie

Training. Voorlichting, advies en instructie

Training. Voorlichting, advies en instructie Training Voorlichting, advies en Inhoudsopgave Voorlichting, advies en 4 Oriëntatie 7 Preventie 8 Gezondheid, ziekte, gedrag en leefstijl 12 Afstemmen op de cliënt 16 Voorlichting en advies 18 Instructie

Nadere informatie

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren

mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren mijnplein 30 okt 2013 Begrijpend lezen = Begrijpend leren Doelen Aan het eind van deze masterclass: Ken je het belang en de plek van begrijpend lezen/luisteren binnen het onderwijs Ken je de belangrijkste

Nadere informatie

Workshop 9 april. Netwerk cliënt. Pagina 1 11 april

Workshop 9 april. Netwerk cliënt. Pagina 1 11 april Workshop 9 april Netwerk cliënt Pagina 1 11 april 2019 www.interaktcontour.nl Programma workshop netwerk cliënt 15 min Kennismaken en opstart 5 min Korte inleiding over het onderwerp 10 min Uitleg SOFA

Nadere informatie

Begrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL

Begrijpend luisteren. Annemarieke Kool. CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Begrijpend luisteren Annemarieke Kool CPS Onderwijsontwikkeling en advies WWW.CPS.NL Programma 1. Welkom 2. Doelen van workshop 3. Strategieën en voorbeelden 4. Differentiëren mbv taxonomie 5. Oefening

Nadere informatie

Assessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school?

Assessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school? Assessment as learning Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school? Formatieve assessment, waarom zou je dat gebruiken? In John

Nadere informatie

Automatisering, oorzaken en gevolgen

Automatisering, oorzaken en gevolgen Automatisering, Taalhandeling: Verklaren Verklaren ervaarles Schrijftaak: Beschrijven van van automatisering instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen de VOGELSstrategie oefenlesles voor het

Nadere informatie

DEMOCRATIE OF DICTATUUR?

DEMOCRATIE OF DICTATUUR? JUNI 2015 - POLITIEK IN PRAKTIJK #4 WAT HEB JE NODIG (Kleuren)prints van de leestekst en werkbladen A en B. Elke leerling een pen of potlood. DE WERKVORM IN HET KORT Aan de hand van twee korte verhaaltjes

Nadere informatie

Begeleide externe stage

Begeleide externe stage Ik, leren en werken Begeleide externe stage Deel 3 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marianne de Visser, Thea van der Waal Inhoudelijke redactie:

Nadere informatie

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model

Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Richtlijn Het Activerende Directe Instructie Model Omschrijving Verwijzing naar Doelgroep Opsteller Intern document die uitleg geeft over het activerende directe instructiemodel. Vaardigheidsmeter Betrokken

Nadere informatie

LEESPROJECT LEESPROJECT II - oefeningen

LEESPROJECT LEESPROJECT II - oefeningen LEESPROJECT LEESPROJECT II - oefeningen II Tekst 1 Mount Everest 1. Wat is de tekstsoort? Non fictie of fictie? 2. Wat is het teksttype? 3. Wat kan het gevolg zijn wanneer een weinig ervaren klimmer te

Nadere informatie

Schoolwoorden is bedoeld om de woordenschat te vergroten van allochtone leerlingen in het onderwijs.

Schoolwoorden is bedoeld om de woordenschat te vergroten van allochtone leerlingen in het onderwijs. Schoolwoorden NT2 Schoolwoorden is bedoeld om de woordenschat te vergroten van allochtone leerlingen in het onderwijs. Doelgroepen Schoolwoorden NT2 Schoolwoorden is bedoeld voor anderstalige leerlingen

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS

Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Netwerkbijeenkomsten Taal voor Havo en Vwo april 2012 Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS l.vandeelen@cps.nl M:06-55898565 Inhoud van deze bijeenkomst Bewust en Belang: Theoretische achtergrond

Nadere informatie

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen

Het IGDI model. Het belang van goede instructie. Bij welke leerkrachten leren kinderen het beste? (Good 1989) Instructie en risicoleerlingen Het IGDI model Leesverbetertraject Enschede 8/11/07 Het belang van goede Risicoleerlingen deden het bij goede leerkrachten net zo goed als gemiddelde leerlingen bij zwakke leerkrachten. Niets was effectvoller

Nadere informatie

Doel van de workshop

Doel van de workshop Praten over gedrag Doel van de workshop In deze workshop leer je waarom praten met kinderen zo belangrijk is! In deze workshop krijg je ideeën aangereikt voor het voeren van gesprekken met het kind over

Nadere informatie

De functie van een rekenconflict

De functie van een rekenconflict ebook De functie van een rekenconflict Inleiding Om het rekenaanbod te verrijken brengt de leerkracht regelmatig bewust een conflictsituatie in. Het inbrengen van rekenconflicten is een werkwijze waarbij

Nadere informatie

Leren zichtbaar maken. Saskia Slot

Leren zichtbaar maken. Saskia Slot Leren zichtbaar maken Saskia Slot Doelen Je hebt kennisgemaakt met het gedachtengoed van John Hattie Je weet welke ingrepen van de leerkracht volgens Hattie veel effect hebben op het leergedrag van leerlingen

Nadere informatie

Deep Learning met resultaat

Deep Learning met resultaat Deep Learning met resultaat Panama 2015 Suzanne de Lange Pieter Gerrits Wat komt aan de orde? Aanleiding, definitie en kader 3 technieken en oefening daarmee 3 Probleemstelling Ogw leidt tot oppervlakkigheid

Nadere informatie

Werkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling:

Werkbladen voortgezet onderwijs. Naam leerling: Werkbladen voortgezet onderwijs Naam leerling: Inhoud: Uitleg werkbladen Deze werkbladen horen bij de film D-Day, Normandy 1944. Een film die je meeneemt naar een beslissend moment in de geschiedenis:

Nadere informatie

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken

Nadere informatie

Interview over verschillende teksten. WWWWH-vragen maken

Interview over verschillende teksten. WWWWH-vragen maken Interview over verschillende teksten WWWWH-vragen maken Goed of fout? Waar of Niet waar? Uitbreiden/aanvullen van woordweb Maak een korte opdracht (eventueel met Kahoot) met GOED/FOUT-vragen of WAAR/NIET

Nadere informatie

2016 GPM - P02 BO - Communicatie

2016 GPM - P02 BO - Communicatie Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Pedagogisch werk Onderwijs assistent 09 December 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/78639 Dit lesmateriaal is gemaakt met

Nadere informatie

WIE IS HET? Wie is het? KIJKEN SAMENWERKEN NADENKEN WETEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.

WIE IS HET? Wie is het? KIJKEN SAMENWERKEN NADENKEN WETEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po. WIE IS HET? Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Wie is het? Een opdracht voor groep 4 of 5 gericht op goed leren kijken Leerlingen werken in duo s samen en proberen door goed te kijken en gerichte

Nadere informatie