44. Lezen met begrip; een verkenning van teksten en vakken

Transcriptie

1 44. Lezen met begrip; een verkenning van teksten en vakken

2 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Een goede aanpak voor het bevorderen van leesbegrip hoe pak je dat aan? Annemieke Smale-Jacobse GION, Rijksuniversiteit Groningen Cassandra Zwiers OBS de Heksenketel / Theo Thijssen, Assen a.e.smale-jacobse@rug.nl cas.zwiers@gmail.com

3 3 Inhoud Effectieve aanpakken borgen Vragen stellen als effectieve aanpak Aan de slag Lesvoorbeelden

4 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Effectieve aanpakken borgen in de school

5 5 Inhoud Professionalisering Focus op curriculum en instructie in de klas Doel om prestaties van leerlingen te verbeteren Eigenaarschap in het schoolteam; elkaar ondersteunen en voortgang bespreken (Joyce & Showers, 2002)

6 6 Effectieve Professionalisering Gecombineerd aanbod: Theorie over effectieve aanpakken Voorbeelden van toepassing van de theorie Oefening Coaching in de klas (o.a. Joyce & Showers, 2002; Kretlow & Bartholomew, 2010)

7 7 Ons project 3 terugkerende onderdelen: Workshops met meerdere scholen Na elke workshop teamvergaderingen waarin werd gereflecteerd op de workshop en afspraken werden gemaakt Individuele coaching in de klas door de intern begeleider of directeur (a.d.h.v. een kijkwijzer)

8 8 Onze ervaringen

9 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Vragen stellen en beantwoorden als effectieve aanpak

10 10 Stemmetje in je hoofd

11 11 Belang van vragen stellen Actief bezig zijn met (en betrokken bij) de stof Je bewust worden van je eigen begrip Connecties maken met de juiste voorkennis (Janssen, 2002; Joseph, Alber-Morgan, Cullen, & Rouse, 2015; Logtenberg, 2012; Rosenshine, Meister, & Chapman, 1996 )

12 Vragen als kapstok voor leesstrategieën Ik zie een plaatje van de gouden koets, zal deze tekst gaan over Prinsjesdag? (voorspellen) Wie schrijft de troonrede eigenlijk? (inhoud van de tekst) Begroting, wat betekent dat woord eigenlijk? Eens even verder lezen (ophelderen van onduidelijkheden) Heb ik begrepen wat de schrijver wil zeggen met deze alinea? (monitoren van begrip) Wie bedoelt de schrijver hier met het woordje zij? (verwijswoord) Wat moet ik precies doen bij deze opdracht? (analyseren van de opdracht) Kan ik dit antwoord vinden in de tekst of moet ik het zelf bedenken? (beantwoorden van de vraag)

13 13 1 3

14 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Soorten vragen

15 15

16 16

17 17 Vragen stellen Je kunt al bij jonge leerlingen beginnen met het stemmetje in je hoofd dat vragen stelt Filmpje vragen stellen 1

18 18 Ervaringen uit ons onderzoek Je kunt kinderen succesvol leren om zichzelf meer / verschillende soorten vragen te stellen Instructie over vragen en antwoorden kan leiden tot betere prestaties Verschillende werkvormen gebruiken helpt kinderen actief bezig te zijn met leesbegrip

19 19 Kanttekeningen Valkuilen: Instructie alleen richten op vragen, niet op antwoorden. Vragen stellen die te ver afdrijven van de tekst. De draad kwijt zijn door te veel/irrelevante vragen. Zelfstandige verwerking niet aan laten sluiten bij instructie van de docent / coöperatieve werkvorm.

20 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Modelen (hardop-denkend voordoen) van vragen en antwoorden

21 21

22 22 Opdracht Bedenk bij één alinea en bij de één van de opdrachten vragen die voor jouw leerlingen nuttig zijn om zichzelf te stellen. Bedenk bij deze vragen of je hardop-denkend kunt voordoen: - wat je je afvraagt (Wie zou dat gedaan hebben?) - wanneer je de vraag stelt (Ik vraag me voor ik ga lezen af ) - waarom je de vraag stelt (Ik vraag me af wat financiën betekent. Dat woord staat vaak in deze tekst en is dus belangrijk is om te begrijpen) - hoe je de vraag stelt en het antwoord vindt (Ik ga eens even de zinnen er omheen lezen, misschien begrijp ik het dan )

23 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Lesideeën uit ons project

24 24 Filmpje

25 Bron: Förrer, Kenter & Veenman, 2000

26 26 Coöperatief leren met rolkaarten

27 27 Schema s

28 28 Genummerde hoofden (Kagan): Leerlingen krijgen allemaal een nummer/kleur Stel een vraag / een leerling bedenkt een vraag De groep overlegt over het antwoord Laat alle nummers namens hun groepje antwoorden De groepsbeloning is afhankelijk van of alle leerlingen goed geïnformeerd zijn

29 29

30 faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen gion Afsluiting

31 31 Opdracht Wat wil ik vertellen aan mijn collega s over deze workshop? Wat wil ik gebruiken in mijn klas? Waar heb ik nog vragen over?

32 32 Meer weten? Brochure Deze presentatie (mailadres noteren)

33 33

34 34 Dank u voor uw aandacht