Het Regent Zonnestralen

Transcriptie

1 Les 2 groep 1&2 De Gruffalo Taaldomein Begrijpend luisteren leesmotivatie Doelen & Ontwikkeling De kinderen komen er achter of de Gruffalo (die er groot en gevaarlijk uitziet) ook echt gevaarlijk is. Dit doel wordt bereikt met behulp van de volgende (denk)strategieën: De kinderen koppelen hun eigen kennis over dieren aan de inhoud van het boek, De kinderen verbinden de illustraties met de tekst: klopt de tekst met wat er op de illustraties te zien is? De kinderen verbinden de teksten in het verhaal met elkaar. Visualiseren: de kinderen spelen na wat beschreven staat om zo te voelen wat de kenmerken van gevaarlijke dieren zijn, Samenvatten: de kinderen stellen halverwege het verhaal vast wat tot dan toe de kern van het verhaal is: wie is groot en gevaarlijk? Teskten & boeken Prentenboek De Gruffalo Julia Donaldson & Axel Scheffler Lemniscaat Materiaal Het prentenboek de Gruffalo Een (digi)bord Smileys (werkblad), gekopieerd, uitgeknipt (en gelamineerd); Voorbereiding Verzamel closeup afbeeldingen van gevaarlijke dieren. Zoals bijvoorbeeld de bek van een krokodil, van een Trex, de klauw van een leeuw en de slagtanden van een olifant. Kopieer voor elk kind een blije en afkeurende smiley, Je hebt een schoolbord of groot vel papier waarop je twee stellingen kunt schrijven/tekenen (mbv picto s) en waarop je smileys vast kunt zetten. Uitvoering Kennis activeren: Op het (digi)bord worden enkele closeup foto s van gevaarlijke dieren getoond. Geef de kinderen de opdracht om in duo s te bespreken van welke dieren er stukjes op de foto s te zien zijn. Bespreek kort de antwoorden en concludeer dat dieren er verschillend uitzien. 1

2 Vragen vooraf: Welke dieren vinden jullie groot? Welke dieren vinden jullie klein? Welke dieren vinden jullie gevaarlijk? En waarom? Welke dieren niet? En waarom niet? De leerkracht benoemt het leerdoel op kindniveau: Na het lezen van dit boek weet je op grote dieren ook altijd gevaarlijk zijn. In dit boek (toont de Gruffalo) komen ook gevaarlijke dieren voor, zelfs een niet bestaand gevaarlijk dier. Ik ga dit boek voorlezen en tijdens het lezen praten en denken we over het verhaal. We gebruiken de smileys halverwege en aan het einde van het verhaal. De leerkracht laat voor en achterzijde van de kaft zien (openklappen). Vragen: Welke dieren zie je allemaal? Welke dieren zijn groot? Klein? Wie van deze grote dieren is gevaarlijk, denken jullie? Waaraan kun je dat zien? Als er onvoldoende reactie wordt gelegd tussen de illustratie en de vraag kan de leerkracht (oplopend) wat sturing geven: een suggestie: Ik zou dit dier (wijst de Gruffalo aan) niet graag tegen willen komen! een aanwijzing: kijk een naar de poten, scherpe tanden en klauwen van dit dier (wijst Gruffalo aan). Hardop denken: Ik ken dat dier achter de boom niet. Hij is zeker niet klein maar groot en hij ziet er niet zo lief uit en ik denk dat hij gevaarlijk is. Die klauwen aan zijn poten lijken mij heel scherp en hij heeft grote tanden en scherpe hoorns op zijn kop. Ik zou dit dier niet graag tegenkomen in het bos, want dan ben ik bang dat hij mij wil opeten. Lees de tekst voor op pagina 1 tot en met Wil jij soms wat eten bij mij thuis? De leerkracht zegt: Stel nu dat jij de muis bent en je komt de vos tegen die je vraagt om bij hem thuis te eten. Wat denk en doe je dan? Laat de leerlingen in duo s overleggen. Als uit de antwoorden van de kinderen blijkt dat ze onvoldoende tekst en illustratie met elkaar verbinden kies je voor (oplopend in sturing): een suggestie: Ik las net dat vos dacht: Lekker hapje is dat! Hij bedoelt natuurlijk de muis! een aanwijzing: de muis is kleiner dan de vos hardop denken: ik kijk naar de tekening en zie dat de vos groter is dan de muis. Ik kijk naar de poten van de vos en zie dat hij klauwen heeft. Ik denk daarom dat de vos gevaarlijker is dan de muis. Als ik naar de grote tekening kijk, zie ik de vos gemeen kijken, zijn ogen kijken niet vriendelijk. Hij is groter en kijkt niet vriendelijk. Als ik de muis was, zou ik niet met de vos mee naar huis gaan, hij lijkt mij gevaarlijk. 2

3 Visualiseren: De leerkracht leest voor tot en met Slagtanden heeft ie, en vlijmscherpe klauwen, en knarsende kaken die alles kauwen. De leerkracht denkt hardop: de muis beschrijft hoe de Gruffalo eruit ziet. Hij heeft slagtanden, vlijmscherpe klauwen en knarsende kaken. Dat klinkt allemaal wel erg gevaarlijk! Herlees: slagtanden heeft ie. De leerkracht doet met twee vingers bij de mond de slagtanden na. Herlees: en vlijmscherpe klauwen. De leerkracht doet met de handen de klauwen na. Herlees: en knarsende kaken die alles kauwen. De leerkracht doet voor hoe de tanden en kaken grote kauwbewegingen maken. Vraag de kinderen mee te doen. Laat de tekeningen in het boek zien en herlees nog eens de drie zinnen en maak samen met de kinderen de bijbehorende bewegingen. Lees: Geroosterde vos? Eh, ik moet ervandoor. Denk hardop: ervandoor gaan is weggaan. De vos gaat snel weg. Lees: Natuurlijk bestaat er geen Gruffalo Denk hardop: de muis zegt dat de Gruffalo niet bestaat. Ik weet dat niet bestaat betekent dat de Gruffalo niet echt leeft, er niet echt is. Samenvatten en verbinden: Nadat je hebt voorgelezen Moedertje! Ooo! t Is een Gruffalo! Denk je hardop: Wow, de Gruffalo bestaat dus toch echt! In dit boek tenminste. Daar schrik ik van. Op de tekening zie ik dat de muis er ook van schrikt! De leerkracht zegt: In het verhaal zijn we verschillende dieren tegengekomen. Ook grote en gevaarlijk dieren. Ik ben wel benieuwd wie nu het gevaarlijkst is van allemaal. Dat gaan we uitzoeken met de smileys. De leerkracht deelt de smileys uit. Ga na elke stelling naar de juiste tekst/illustratie in het boek om vast te stellen of de stelling wel of niet klopt. Bijvoorbeeld bij stelling 1: als alle kinderen een bordje opgestoken hebben zeg je: ik blader naar de bladzijde waar de muis de vos tegenkomt. Ik kijk naar de tekeningen en zie dat de vos groter is. De kinderen met de blije smiley hebben het goed. 1. De muis is kleiner dan de vos (blije smiley) 2. De slang is gevaarlijker dan de muis (beide) In de nabespreking kun je zeggen: eerst lijkt de slang gevaarlijker dan de muis. Maar op de tweede bladzijde ziet de slang er niet gemeen, maar verbaasd uit. De blije en de niet blije smiley zijn goed. 3. de Gruffalo is groter en gevaarlijker dan de muis (blije smiley) 4. De uil is gevaarlijker dan de Gruffalo (afkeurende smiley) 3

4 Vraag aan de kinderen: Wie is er op dit moment in het verhaal het gevaarlijkst? Noteer samenvattend het antwoord op deze vraag op een groot vel/digibord: De leerkracht zegt: Ik zag en ik las dat de muis bang is voor de Gruffalo. Ik zag en ik las dat ook de vos, ui en slang bang zijn voor de Gruffalo. Ik vind de Gruffalo het gevaarlijkst. Lees: De Gruffalo zei: Merkwaardig hoor. Zeg: merkwaardig is een ander woord voor raar. De Gruffalo vindt het dus raar dat de slang ervandoor gaat. Zeg: slang gaat ervandoor. Hij gaat weg. Vraag: Wie is er gevaarlijk? En waarom? Laat de kinderen in duo s overleggen. Als er onvoldoende een relatie wordt gelegd tussen de vraag en de tekst, kies je voor (oplopend wat sturing betreft): een suggestie: de Gruffalo ziet er gevaarlijk uit, maar op de tekening zie ik dat hij verbaasd kijkt. Een aanwijzing: voor wie is de slang bang? Voor de Gruffalo of voor de muis? Hoe weet je dat? Waaraan kun je dat zien? Hardop denken: ik lees en ik zie dat slang muis weer tegenkomt, maar nu is de Gruffalo erbij. Ik zie dat de slang bang naar de Gruffalo kijkt. Eerder las ik dat de Gruffalo slangen eet (slangenpastei, weet je nog). Ik denk dat de slang de Gruffalo gevaarlijk vindt. Slang is dus bang voor de Gruffalo. De Gruffalo weet niet dat muis en slang elkaar al gezien hebben. Hij weet ook niet dat muis heeft verteld over de slangenpastei. Lees de een na laatste pagina voor. Herlees: Elk dier dat mij ziet, rent voor zijn leven. Denk hardop: de muis zegt tegen de Gruffalo dat iedereen bang voor hem is. Dat vind ik raar. Halverwege het verhaal dachten we toch dat de Gruffalo het gevaarlijkst is? We dachten het tegenovergestelde! Zeg dan: Laten we nog eens kijken wat we dachten en waarom we dit dachten. Pak de antwoorden op het vel papier/digibord erbij. Zeg: We dachten dat: de Gruffalo groter en gevaarlijker was dan de muis (klauwen, tanden, horens, weet je nog?) de muis bang was voor de Gruffalo (hij sprong van schrik, weet je nog?) de uil, slang en vos bang zijn voor de Gruffalo (ze gaan er steeds vandoor, weet je nog?) Zeg: nu mag je weer de smileys pakken en bespreken we opnieuw wie er gevaarlijk is in dit verhaal. 1. De muis is bang voor de Gruffalo Na het opsteken van de smiley s zeg je: We zien op de tekening dat de Gruffalo weggaat. Ik zie dat hij angstig kijkt. Lees: hij verdwijnt op een draf. De kinderen met een blije smiley hebben gelijk. 4

5 2. Na opsteken van de smiley s zeg je: ik zie dat de Gruffalo nog steeds groter is dan de muis. Maar toch rent hij weg, hij lijkt bang te zijn voor de muis. De muis zegt: En nu heb ik honger. Ik denk dat ik maar begin met wat.gruffalotartaar! De muis lijkt nu wel de gevaarlijkste. De kinderen met een blije smiley hebben dus gelijk. De Gruffalo is dan wel groter dan de muis, maar dus niet gevaarlijker!. Evaluatie & Reflectie Afronding boek: Zeg: Eerder in het verhaal dachten we dat de Gruffalo het gevaarlijkste was. (laat afbeelding zien in het boek wanneer dat was..) We hebben het boek en de tekeningen gebruikt om te ontdekken wie groot en gevaarlijk is. Soms was het dier dat groter is, bang voor een klein dier: de muis. (benoem de tegenstelling) Nu weten we dat zelfs het grote gevaarlijke monster, de Gruffalo, bang was voor de muis. Dat is het tegenovergestelde wat we dachten aan het begin van het boek. We hebben samen nagedacht met behulp van de smiley s en je hebt overlegd met je maatje. Bronnen & Referenties Deze les is overgenomen en aangepast aan het thema tegenstellingen uit: Bouwman, A., van de Mortel, K., Maas, J., de Wit, M. (2015) Met medewerking van Annemarieke Kool en Sonja Noordeloos. Werkmap Begrijpend Luisteren en woordenschat. De praktijk van begrijpend luisteren met het jonge kind. Amersfoort: CPS Wilson, R. (2012). Big Writing; Talk the Big Talk Laying the foundations for Big Writing and beyond. Oxford: University Press 5