De PPI: Oude wijn in nieuwe zakken of het begin van iets nieuws?

Transcriptie

1 Door Ben Verweij, segmentmanager MKB Sinds begin dit jaar hebben de pensioenfondsen en verzekeraars er een concurrent bij gekregen: De Premie Pensioen Instelling (PPI). U heeft het bijna niet kunnen missen. Diverse partijen hebben aangekondigd De PPI: Oude wijn in nieuwe zakken of het begin van iets nieuws? EKenmerken van de PPI gelden Eerst de belangrijkste kenmerken van de PPI kort op een rij: De PPI mag uitsluitend beschik bare premieregelingen aanbieden; De PPI mag geen enkel risico lopen; De Pensioenwet is van toepassing op de PPI. Van 35 miljard nieuwe instroom aan pensioengeld gaat 6,5 miljard naar beschikbare premieregelingen bij 1 Instroom 2e pijler De instroom verzekeraars 1. Als we uitgaan van een bij pensioenfondsen bij beschikbare contractstermijn van 5 jaar, komt 1,4 premieregelingen is 300 mln. miljard van de instroom per jaar op de Bron: DNB, Verbond van Verzekeraars. markt die toegankelijk is voor de PPI s. Dit is nieuwe pensioengeld, exclusief de al aanwezige voorzieningen. Voor het beleggen van al deze pensioen te starten met een PPI. De verwachtingen zijn hoog gespannen. In bijna elke publicatie over de PPI wordt beweerd dat de PPI goedkoper en simpeler zal zijn dan de huidige aanbieders. Zwitserleven staat voor de vraag: Wat doen we met de PPI? In dit artikel leest u meer over de marktkansen die het biedt. kan de PPI een vermogensbeheerder inschakelen. Omdat de PPI zelf geen risico mag lopen, komen voor het verzekeren van het overlijdensrisico al snel verzekeraars of pensioenfondsen aan bod. Geen risico betekent ook dat de PPI geen langleven risico mag lopen. De PPI mag geen ingegane pensioenen uitkeren. Doordat de Pensioenwet van toepassing is, heeft de PPI ook te maken met alle informatieverplichtingen. Denkt u aan het Uniform Pensioen Overzicht, startbrief, enzovoort. De PPI moet hierover wel alle commun i catie voor zijn rekening nemen. 14

2 De PPI kunnen we dus zien als het administratie worden losgeweekt verlengsnoer waarop de verzekeraar, de draagt hier aan bij. vermogensbeheerder en de pensioenadministratie zijn ingeplugd. Wat vinden werkgevers en adviseurs? De PPI maakt de verbinding met de Zwitserleven heeft in januari onderzoek klant, de werkgever en de werknemer. gehouden onder werkgevers. Vraagstelling in het onderzoek was: Wat verwacht de markt dat de PPI gaat brengen? Wat is de optimale invulling van een PPI vanuit Zwitserleven? De conclusie is Zoals gezegd verwacht iedereen dat de dat werkgevers nauwelijks voordeel Werkgevers twijfelen of de som der delen echt goedkoper prijs van pensioenen onder druk komt zien in een PPI. te staan door de komst van de PPI. Dat is ook logisch. Ook hier geldt de wet Tijdens het onderzoek in het kader van van vraag en aanbod. Er zijn volop de PPI zijn de vermogensopbouw, het signalen dat andere aanbieders, ook verzekeren van het risico en de buitenlandse, met een PPI de pensioenmarkt gaan betreden. De pensioen gepresenteerd. Werkgevers vinden dit kan zijn. administratie als losse componenten markt is al een verdringingsmarkt waar transparant. In eerste instantie prijs een belangrijk concurrentie verwachten zij dat de PPI voor elk middel is. Door een stijging van het onderdeel de scherpste prijs zal bieden. aantal aanbieders zal de prijs nog Maar al snel komen de werkgevers tot verder onder druk komen. Dat dit op de de conclusie dat zij alle drie de lange termijn tot een consolidatie zal elementen nodig hebben. En bij drie leiden en de prijs uiteindelijk weer zal partijen is er ook drie keer een marge normaliseren valt ook te verwachten. aldus een werkgever. In tweede Ook verwacht men meer eenvoud van instantie hebben werkgevers twijfels of vermogensopbouw, risico en voordelen van de PPI. Sterker nog: dat >> de PPI. Dat de PPI wordt gepresenteerd de som der delen dan echt goedkoper als een vehikel waar de elementen kan zijn. Ze twijfelen vervolgens aan de Bron: IG&H Consulting en Interim. 15

3 de PPI de verschillende elementen aan elkaar moet knopen zien werk gevers als een risico. Welke gevolgen heeft dit voor de administratieve performance? Tenslotte rest de conclusie: de enige reden om over te stappen is als de PPI hetzelfde kan bieden tegen een lagere prijs. Opmerkelijke uitkomst uit het onderzoek onder werkgevers. Werkgevers ervaren niet dat ook het risico bij arbeidsongeschiktheid is verzekerd, tenzij er een arbeidsongeschiktheidspensioen is verzekerd! Premievrijstelling kost toch al gauw 4% van de premie. Ook met in totaal 35 adviseurs heeft Zwitserleven gebrainstormd over de PPI. Ook de adviseurs verbinden vermogensopbouw, risico en administratie onlosmakelijk met elkaar. Kortom, het huidige aanbod van geïntegreerde pensioenregelingen sluit aan bij de huidige behoeften van werkgevers en adviseurs. Adviseurs zien de prijs meer in relatie tot de kwaliteit van de administratie. Zij zijn minder geneigd uitsluitend vanwege de prijs een overstap te maken. Oplossing: Het Exclusief Pensioen De ophef over de belegpensioenen is vooral ontstaan doordat de constructie ondoorzichtig was. Alle elementen zaten in één premie. De opbouw van het pensioenkapitaal, de kosten van de te verzekeren risico s, de kosten van de uitvoerder en de kosten van de adviseur. Een aanbod waarbij inzichtelijk is hoeveel elk onderdeel kost, ervaren werkgevers en adviseurs als transparant. Dit is precies waar de PPI invulling aan geeft. Maar tegelijkertijd geven werkgevers en adviseurs aan dat de enige reden om de elementen los in te kopen een substantieel lagere prijs is. Werkgevers en adviseurs willen nog steeds geïntegreerde pensioenoplossingen. Het antwoord werd spontaan door een adviseur gegeven: Het Exclusief Pensioen is in feite wat een PPI ook doet. Afzonderlijke premies voor de pensioenopbouw, het risico bij overlijden, de vrijstelling van premiebetaling bij arbeidsongeschiktheid en afzonderlijke administratiekosten! Veranderende behoeftes en andere aanbieders Dit is nog niet alles. In de particuliere markt is de slag naar bancaire producten al gemaakt. De Spaarrekening Eigen Woning en de Lijfrente opbouwrekening hebben een substantieel marktaandeel verworven van achtereenvolgens 69% en 44% 2. Vóór de introductie van deze producten was de verzekeringsbranche sceptisch om de volgende redenen: Banken hadden geen kaas gegeten van de fiscale regelgeving die de producten beïnvloedt. Klanten moeten het risico bij overlijden los verzekeren. Premievrijstelling bij arbeidsongeschikt heid kan de bank niet verzekeren. Dat is inmiddels geschiedenis. Klanten vinden het heel duidelijk: sparen of beleggen voor de aflossing van de hypotheek of de oude dag, waarbij 100% van de inleg wordt geïnvesteerd. Voor het overlijdensrisico een losse risicoverzekering. Eventueel wordt nog een arbeidsongeschiktheidsuitkering verzekerd. En daar zit het grote voordeel van de PPI. Een PPI kan dezelfde soort constructie aanbieden. Via de achterdeur heeft het bancaire pensioen ook in de 2e pijler zijn intrede gedaan. De PPI mag zelfs geen risico verzekeren. Dus 100% van de inleg bij overlijden óf op de einddatum het opgebouwde pensioenkapitaal. En de risico s? Die worden apart verzekerd. Wat staat de aanbieders van bancaire producten in de weg om een PPI te starten? Werknemers zijn vooral geïnteresseerd in de opgebouwde waarde. 2 Productie op nieuwe afgesloten contracten 1e helft 2010, Onderzoek IG&H Consulting en Interim. 16

4 Pensioenbehoefte van werknemers sluit niet aan bij het aanbod Ook onder werknemers hebben wij onderzoek gedaan naar de behoeften. Via Zwitserleven.nl stelden wij werknemers vragen over wat werknemers verstaan onder een eenvoudige en transparante pensioenregeling. Eén van de vragen ging over de hieronder genoemde aspecten van de pensioenregeling. De respondenten werd gevraagd aan te geven hoe belangrijk zij informatie vinden over de genoemde aspecten. Hieronder de resultaten. Ook vroegen wij werknemers welke overlijdensdekking hun voorkeur heeft. Hieronder de resultaten. Een bedrag afhankelijk van mijn salaris en het aantal jaren in dienst Een bedrag ter grootte van een aantal keer mijn jaarsalaris De door mij opgebouwde waarde 21,8 % 16,9 % 54,9 % Niets 6,3 % Zeer onbelangrijk neutraal Dit is een opmerkelijke uitkomst! Werkgevers en adviseurs weten dat een uitkering ter grootte van de opgebouwde waarde vaak veel te weinig is. Maar werknemers denken niet aan een uitkering bij overlijden in relatie tot hun pensioen. Er is een discrepantie tussen de behoefte die werknemers ervaren en wat werkgevers en adviseurs noodzakelijk vinden. Tegelijkertijd laat dit zien dat een bancaire oplossing aansluit aan de pensioenbehoefte die werk >> onbelangrijk belangrijk zeer belangrijk Pensioenpremie 1,4 % 2,8 % 10,6 % 47,9 % 37,3 % Kosten 1,4 % 0,7 % 9,2 % 33,1 % 55,6 % Opgebouwde waarde 2,1 % 0,7 % 1,4 % 21,8 % 73,9 % Werknemers lijken vooral geïnteres seerd in de opgebouwde waarde. Dat sluit aan bij een bancair pensioen.

5 18

6 De uitkering bij overlijden buiten de pensioensfeer? Op een nabestaandenpensioen is de omkeerregel van toepassing. De aanspraak is vrij en de uitkeringen zijn belast voor de loonbelasting. Omdat de risicopremie in verhouding tot de uitkering laag is, is het fiscale voordeel van de omkeerregel gering. Als de uitkering bij overlijden fiscaal niet als nabestaandenpensioen wordt aangemerkt, is de omkeerregel niet van toepassing. Dit betekent dat de aanspraak belast is voor de loonbelasting, maar de uitkering vrij. Als de premie door de werkgever wordt betaald, wordt de premie als loon gezien en dus belast. Bij het overlijden van de werknemer is de uitkering vrij van inkomstenbelasting. Het successierecht speelt ook een rol. De pensioenuitkering bij overlijden kort de vrijstelling voor de nabestaanden (pensioen imputatie). Is een uitkering bij overlijden buiten de pensioensfeer verzekerd in de relatie werkgever/werknemer, dan gelden de gebruikelijke regels voor een uitkering uit hoofde van het dienstverband. De nabestaanden zijn over de uitkering successierecht verschuldigd. nemers ervaren! Zit hier de oplossing naar een eenvoudig pensioen? Tijdens de brainstorm met de adviseurs kwam dit onderwerp uiteraard ook ter sprake. Onder werkgevers is een toenemende behoefte van in het bijzonder Angelsaksische bedrijven, naar een eenvoudige pensioenregeling. Bij deze werkgevers wordt het risico bij overlijden, buiten de pensioensfeer, al apart verzekerd. PPI zorgt voor een aardverschuiving? Het is al vaker voorgekomen. Een behoefte wordt pas zichtbaar als het product er is. Wie had gedacht dat we massaal ook thuis koffie per kopje gingen drinken. Door de introductie van nieuwe systemen als Senseo en Nespresso is dit veroorzaakt. Wie heeft het marktaandeel juist voorspeld van het bancaire alternatief bij hypotheken en lijfrente? De branche dacht dat het voor de klanten geen goed alternatief was. Maar door het wegvallen van de fiscale grenzen zijn klanten massaal bereid te emigreren. Uiteraard hebben bij een pensioenregeling meer partijen een stem bij het veranderen van de pensioentoezegging. Het tempo van de particuliere markt zal waarschijnlijk niet gehaald worden. Maar de eenvoud van losse producten kan ook in pensioenland wel eens de voorkeur krijgen, boven de gecombineerde oplossingen. Zeker als de prijs gelijkwaardig of zelfs lager is. Conclusie Voorlopig heeft u met het Exclusief Pensioen een prima alternatief voor de eenvoud die een PPI pretendeert te bieden. Maar het is niet verstandig de ogen te sluiten voor de bancaire variant die met de komst van de PPI mogelijk is. Het is even wennen maar werkgevers en werknemers kunnen de slag wel eens sneller maken dan verwacht. Zwitserleven volgt de ontwikkelingen op de voet en wil ook inspelen op de mogelijkheden die de komst van de PPI biedt. Maar hoe, daar denken we nog over na. Onderzoek leert ons dat het twee kanten op kan gaan: De PPI gaat doen wat we nu al doen. Of staan we aan de vooravond van een pensioenrevolutie? << 19