Concept. Geactualiseerde begroting GR Drechtsteden

Transcriptie

1 Concept Geactualiseerde begroting 2017 GR Drechtsteden Versie 29 november 2016

2 2

3 INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding Budgettaire kaders en uitgangspunten 8 2 Programma's Beleid en Bestuur Sociale Dienst Drechtsteden Bedrijfsvoering 37 A. Ingenieursbureau Drechtsteden 37 B. Servicecentrum Drechtsteden 38 C. Gemeentebelastingen Drechtsteden 41 D. Onderzoekcentrum Drechtsteden 42 E. Bureau Drechtsteden 44 3 Risicomanagement 46 4 Financiële begroting Recapitulatie programmabegroting Begrotingswijziging Algemene dekkingsmiddelen 50 Bijlagen Bijdrage per gemeente 51 Bijdrage per gemeente: primair en geactualiseerde begroting 52 3

4 4

5 1. Inleiding Ondanks de financiële tegenwind zijn de Drechtsteden blijven investeren De afgelopen jaren stonden vanwege de economische crisis voor een groot deel in het teken van taakstellingen en het op orde houden van de financiën. Dit leidde binnen onze gemeenten tot forse bezuinigingstrajecten met moeilijke bestuurlijke keuzes. De eerste bezuinigingen konden hierbij nog relatief eenvoudig worden opgevangen, maar de effecten van latere bezuinigingen werden steeds zichtbaarder in de gemeenten. Het is goed om te kunnen constateren, dat onze gemeenten er, ondanks de forse financiële opgave, in zijn geslaagd om te blijven investeren in het aantrekkelijker maken van dit gebied, om hier nog beter te kunnen wonen, werken en recreëren. Ook binnen de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden waren de bezuinigingen de afgelopen jaren voelbaar, maar hebben we er tegelijkertijd voor gekozen om ook hier te blijven investeren. Zo is er ondanks de crisis geïnvesteerd om de bedrijfsvoering op orde te houden én zetten we via het regionaal meerjarenprogramma in op drie grote ambities: het (I) versterken van de economische kracht, het (II) aantrekkelijker maken van ons gebied en (III) zorg en (zelf)redzaamheid van onze inwoners. Dit doen we om de regio sterker te maken en de kwetsbaarheid weg te nemen. Juist in ons sociaaleconomisch kwetsbare gebied is deze regionale inzet onmisbaar. Kwetsbaarheid vraagt om aandacht, focus en inzet Gedurende het afgelopen jaar zijn de ambities van het meerjarenprogramma bevestigd als de juiste. De genomen acties en maatregelen brengen de realisatie van onze ambities bovendien dichterbij. Maar tegelijk is duidelijk dat de economische ontwikkeling van ons gebied achterblijft bij andere regio's. En die constatering mogen we in het belang van onze regio niet negeren. Dit vraagt om blijvende focus en inzet, maar ook om een krachtig profiel. Daarom gebruiken we het profiel van Maritieme Topregio in onze aanpak, om onze regio meer herkenbaar en uitnodigend te maken voor inwoners, werkennemers en bedrijven. Dit profiel is ons visitekaartje en moet bijdragen aan de ambities binnen alle domeinen. Dit profiel belet ons niet om ons met evenveel energie in te zetten voor andere domeinen, maar het helpt ons wel om een grotere aantrekkingskracht te creëren waar we als regio in de breedte van profiteren. Positief is dat we mede op basis van het gemeentefonds kunnen stellen dat de financiële tegenwind waar de gemeenten de afgelopen jaren mee te maken hadden is gaan liggen. Er ontstaat weer financiële ruimte en de noodzaak voor verdere bezuinigingen lijkt voorlopig uit te blijven. Dit betekent echter niet dat de kwetsbaarheid van onze regio is verdwenen. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het stijgende klantenbestand van de Sociale Dienst, waarbij we er in 2017 naar streven om het klantenbestand niet boven de te laten stijgen. Deze bovenwaartse bijstelling gaat gepaard met een forse verwachte stijging van de uitgaven. Hogere uitgaven vanwege een groeiend klantenbestand konden in de afgelopen jaren nog worden gecompenseerd door voordelen die elders binnen het sociale domein werden gerealiseerd. Naar verwachting zullen deze voordelen binnen het sociale domein steeds verder opdrogen, wat de noodzaak om het klantenbestand terug te dringen verder vergroot. Om de duurzame uitstroom uit het klantenbestand te bevorderen zet de Sociale Dienst in het komende jaar onder andere in op detachering van inwoners én op een sterkere werkgeversdienstverlening door samenwerking met het UWV. We ontwikkelen nieuw beleid op onder andere het gebied van parttime-ondernemen, sociaal ondernemen en het invullen van de arbeidsverplichting én leveren we maatwerk om de match met de arbeidsmarkt te verbeteren. Hierbij ligt de focus mede bij de instroom van statushouders direct op werk. Daarnaast ondersteunen en faciliteren we inwoners in zelfstandigheid en sociale vooruitgang. Iedereen moet mee kunnen doen in de samenleving. Vanuit het meerjarenprogramma zullen we de komende jaren nog intensiever inzetten op economische groei en verbetering van de arbeidsmarkt. We zetten hierbij onder andere samen met de 5

6 Economic Board intensiever in op het bundelen van de kracht van bedrijfsleven, onderwijs en overheid. Daarnaast erkennen we dat we moeten investeren om het potentieel van bijna inwoners en het bedrijfsleven beter te benutten. We zetten ons daarom samen met de provincie en partners in voor duurzame bereikbaarheid. We handhaven onze inzet op de verbetering van de A15 en N3 én geven vorm aan de aanbesteding van de openbaar vervoerconcessie. Ook komen we tot een kernteam Public Affairs dat we onder andere ook richten op dit dossier. Verder brengen we ons bedrijfsleven in positie om nieuwe kansen aan te boren op buitenlandse markten. Realisatie van lokale en regionale ambities ondersteunen Met de verschillende organisatieonderdelen van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden blijven we ons inzetten om de realisatie van de lokale én de regionale ambities maximaal te ondersteunen. Doordat de reguliere bedrijfsvoering steeds beter op orde is, lukt het om ons meer op de klantvraagstukken te richten. Zo staat de verdere digitalisering van de samenleving voor het komende jaar nadrukkelijk op de agenda van het Servicecentrum, Onderzoekscentrum, Gemeentebelastingen en het CIO office. Hierbij spelen smartdata en big data en de vorming van het Smartdatacenter een belangrijke rol. Daarnaast komen we samen met de gemeenten op basis van de beleidsinhoudelijke agenda tot een strategische bedrijfsvoeringsagenda voor de komende jaren. Met deze meerjarige agenda willen we vanaf 2017 onze gezamenlijke ambities op het gebied van bedrijfsvoering meer vooraf in beeld hebben. Drechtsteden maken verschil Een grote troef die we als Drechtsteden in handen hebben is de kracht van onze samenwerking. We kennen binnen onze regio een lange traditie van samenwerking, waarbij iedere gemeente haar eigenheid, ambities en belangen kent. De samenwerking stelt onze gemeenten in staat om de kracht van de lokale geborgenheid te combineren met de kracht van de regionale schaal. Dit stelt onze gemeenten in staat om zowel lokale als regionale vraagstukken daadkrachtig oppakken. De waarde en het unieke karakter van onze samenwerking werd in het afgelopen jaar opnieuw bevestigd door de selectie van de Drechtsteden als proeftraject door de Studiegroep Openbaar Bestuur. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ziet de Drechtsteden als voorbeeld van vernieuwing en kracht in samenwerking en kijkt nadrukkelijk naar onze regio om hier lessen uit te trekken. Via het proeftraject zetten we ons in om nog betere randvoorwaarden te creëren om onze ambitie te realiseren. Maar de kracht van onze samenwerking is geen garantie voor succes. Samenwerking vraagt continu aandacht om iedereen te betrekken, te horen en om de verschillende belangen op een juiste manier tegen elkaar af te wegen. Mede met oog hierop stellen we in 2017 opnieuw een Perspectiefnota op, om hiermee een inhoudelijk kaderstellend debat te faciliteren in de Drechtraad. In aanloop naar het kaderstellend debat brengen wij de gemeenteraden in positie om ons van hun zienswijzen te voorzien. Ook andere instrumenten zoals het Kompas worden verder doorontwikkeld om de regionale samenwerking en het bestuurlijke debat optimaal te ondersteunen. Zo werken we niet alleen aan het realiseren van plannen, maar blijven we ook samen met u in gesprek over onze ambities. Zo maken we samen het verschil voor onze gemeenten en regio! 6

7 Financiële vertaling besluitvorming Met deze begroting vindt een financiële vertaling plaats van de besluitvorming, beleidsuitvoering, en externe budget-ontwikkelingen sinds de primaire begroting De volgende besluitvorming in 2016 is financieel verwerkt: Drechtraad Onderwerp Begrotings-onderdeel Pagina 2 februari Strategische visie Gemeentebelastingen 41 Gemeentebelastingen 14 juni Invlechten Hardinxveld-Giessendam Bestuur en staf juni Verlagen eigen bijdrage WMO Sociale dienst 33 5 juli Perspectiefnota 2016 en verder Beleid 11 5 juli Ontwikkelvisie Onderzoekcentrum Onderzoekcentrum 42/43 4 oktober Economic board Beleid 11 1 november ICT verrekensystematiek met Servicecentrum 39 ingroeiregeling 1 november Herijking taakstelling trap op en trap af 8 Daarnaast is in de actualisering opgenomen: - de aangepaste middelen voor Participatie, WSW, en WMO volgens de meicirculaire en de septembercirculaire gemeentefonds; - de aangepaste rijksbudgetten voor inkomensondersteuning, die eind september 2016 zijn gepubliceerd; - de indexering van budgetten en gemeentelijke bijdragen op basis van de septembercirculaire gemeentefonds. De belangrijkste financiële effecten voor de gemeenten zijn als volgt: Financieel effect (bedragen x 1 miljoen) - Perspectiefnota - 0,4 - Economic Board - 0,3 - Invlechten Hardinxveld-Giessendam - 0,4 - Hoger tekort bijstandsuitkeringen - 3,9 - Verlagen budget WMO-huishoudelijke ondersteuning + 0,5 - Verhogen budget WMO-hulpmiddelen - 0,4 - Vergroten formatie Sociale dienst ivm hogere klantaantallen - 0,8 - Strategische visie gemeentebelastingen + 0,1 - Ontwikkelvisie onderzoekcentrum + 0,1 - Verhogen algemene kosten - 0,2 - Verhogen budgetten ivm loon- en prijsstijgingen - 1,1 Totaal - 6,8 Het totale netto-effect is dus dat de kosten voor gemeenten stijgen met 6,8 miljoen. 7

8 1.1 Budgettaire kaders en uitgangspunten De gehanteerde kaders en uitgangspunten zijn conform de beleidslijnen van vorige begrotingen. In de begroting zijn alle bedragen in duizenden euro s tenzij anders aangegeven. Indexering staand beleid Volgens het financieel beleid worden budgetten en gemeentelijke bijdragen jaarlijks aangepast voor loon- en prijsontwikkelingen, die indexering voor 2017 is 1,43%. Dit is inclusief de nacalculatie over 2016: De index voor 2017 is gebaseerd op een raming voor de prijsstijging van 0,9% en voor de loonkostenstijging van 1,0 % (bron septembercirculaire 2016 gemeentefonds). De budgetten zijn voor 70% loongevoelig en voor 30% prijsgevoelig. De indexering voor 2017 komt daarmee uit op 0,97%. Bij de vaststelling van de geactualiseerde begroting 2016 is afgesproken een nacalculatie te doen op basis van de werkelijk kostenontwikkeling. Bij de 1 e burap is gerapporteerd dat de loonkostenstijging in ,77% is. Hierin is verder geen wijziging gekomen. De prijsstijging over 2016 is 0,5% (bron septembercirculaire 2016 gemeentefonds). De definitieve indexering over 2016 wordt daarmee 2,09%. Bij de geactualiseerde begroting 2016 is een indexering toegepast van 1,63%. De nacalculatie is dus +0,46% De totale indexering voor 2017 komt daarmee uit op 0,97% + 0,46% = 1,43% Taakstellingen De afgelopen jaren zijn diverse generiek taakstellingen opgedragen aan de GRD. De taakstellingen tezamen leiden tot een structurele verlaging van de gemeentelijke bijdragen van 10,9 miljoen: (bedragen x 1 miljoen) Taakstellingen Trap af 1 e ronde 3,5 4,5 5,5 6,0 6,0 6,0 6,0 6,0 Zomermotie ,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 Trap af 2 e ronde 1,0 2,1 3,1 3,1 3,1 3,1 Trap af 3 e ronde 1,3 1,3 1,3 1,3 Totaal 3,5 5,0 7,0 8,6 10,9 10,9 10,9 10,9 De Drechtraad heeft op 1 november 2016 de taakstelling voor de 2 e en 3 e ronde samen, vastgesteld op 4,3 miljoen. De taakstellingen zijn volledig gerealiseerd en in de begroting verwerkt. Bij het vaststellen van de primaire begroting 2017 op 5 juli 2016 heeft de Drechtraad tevens de invulling van de 3 e ronde trap af vastgesteld, voor een bedrag van 1,5 miljoen. In de actualisering van begroting 2017 zijn aanvullend de volgende bezuinigingen en besparingen opgenomen (bedragen x 1 miljoen): - WMO huishoudelijke ondersteuning 0,5 - Strategische visie gemeentebelastingen 0,1 - Ontwikkelvisie Onderzoekcentrum 0,1 Totaal 0,7 Daarmee is in totaal voor de 3 e ronde trap af 2,2 miljoen gerealiseerd, zodat sprake is van een overrealisatie van 0,9 miljoen. Gezien de positieve financiële ontwikkelingen bij het gemeentefonds kan geconcludeerd worden dat er de eerstkomende jaren geen bezuinigingsopdracht meer zal zijn. Vanzelfsprekend wordt er blijvend gestuurd op verhoging van de efficiëntie, en kritisch gekeken naar nut en noodzaak van de uitgevoerde taken. Overrealisatie op de bezuinigingstaakstelling, en de positieve financiële ontwikkeling geven, binnen de vastgesteld kaders, financiële ruimte voor beleidsvoornemens en innovatie. De Drechtraad heeft met de vaststelling van de perspectiefnota op 5 juli 2016 hier al invulling aan gegeven voor 2016 en In de volgende perspectiefnota die gelijk met de primaire begroting 2018 aan de Drechtraad wordt aangeboden, worden voorstellen gedaan voor begrotingsjaar 2018 en verder. 8

9 2. Programma s 2.1 Beleid en Bestuur Op 3 februari 2015 heeft de Drechtraad het regionaal MeerJarenProgramma (rmjp) vastgesteld. Dit rmjp bestaat uit een raadsprogramma waarin de ambities vanuit de Drechtraad zijn verwoord en uit een uitvoeringsprogramma waarin het Drechtstedenbestuur deze ambities in uitvoeringsprogramma s heeft vertaald. Deze uitvoeringsprogramma s vormen de basis voor deze begroting. Tijdens de vergadering van de Drechtraad van 5 juli 2016 is, voor het eerst voor de GRD, besloten over een in de zogeheten Perspectiefnota opgenomen tussentijdse bijstelling van het rmjp. In de Perspectiefnota zijn intensiveringen met bijbehorende financiële vertaling opgenomen die het gevolg zijn van de bespreking van het eind 2015 verschenen rapport Zichtbaar Samen Maritiem in de Drechtraad. In deze voorliggende actuele begroting 2017 is de jaarschijf 2017 van dit rmjp samen met de bij de Perspectiefnota besloten intensiveringen als kaderstellend budget opgenomen. In het rmjp is voor het jaar 2017 een verlaging van de inwonerbijdrage van gemeenten opgenomen. Dit komt vooral door het vervallen van eenmalige bijdragen in het economisch domein. Dit is conform de besluitvorming over het meerjarenperspectief van het rmjp. Hoewel door de vastgestelde intensiveringen uit de Perspectiefnota de inwonerbijdrage voor het rmjp weer toeneemt, is er nog steeds sprake van een verlaging van de bijdragen ten opzichte van De Drechtraad heeft besloten ook beter te willen sturen op de realisatie van de in het rmjp beschreven beleidsambities. Daarom zijn er in 2016 een tweetal instrumenten ontwikkeld, namelijk een voortgangsrapportage en het Kompas. De voortgangsrapportage (bestuurlijke planning) is een instrument om de procesvoortgang en besluitvorming te monitoren, het Kompas is het instrument om de voortgang en besluitvorming op inhoud te monitoren en te beoordelen. De instrumenten zijn dus complementair. In 2017 zal de Drechtraad middels deze instrumenten goed kunnen sturen op het doelbereik van de in het rmjp beschreven beleidsambities. Totaal van het begrotingsprogramma (bedragen x 1.000) Primaire begroting 2017 Geactualiseerde begroting 2017 Afwijking Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Beleid Bestuur en staf Regiogriffie Totaal

10 Onderdeel Beleid, uitvoeringsprogramma RMJP Wat willen we bereiken? De Drechtraad heeft drie ambities vastgesteld voor de komende jaren. Versterken van onze economie kracht, op duurzame wijze Aantrekkelijker maken van ons gebied Zorg en (zelf)redzaamheid van onze inwoners De economie is drager van alle maatschappelijke functies. De aanwezigheid van bedrijven levert banen en daarmee een zelfstandig inkomen op. Geld dat wordt verdiend kan worden uitgegeven aan allerlei zaken zoals wonen en voorzieningen. Daarom is het van groot belang dat de economische kracht van de regio op peil blijft. De regio is sterk in een aantal sectoren, maar de voorsprong t.o.v. andere regio s neemt af en de economische basis van de regio is relatief smal. Het versterken van ons profiel, het bevorderen van innovatie in en verduurzaming van de huidige sterke sectoren en het verbreden van onze economische structuur is noodzakelijk. Wij willen ons gebied aantrekkelijker maken voor bewoners, ondernemers en investeerders die onze sociale en economische structuur versterken. Factoren als bereikbaarheid, aantrekkelijkheid van de woonomgeving, sociale en fysieke veiligheid, gezondheid, onderwijs en cultuur bepalen waar investeringen landen. We willen de aantrekkelijkheid van ons leefklimaat vergroten. Daarbij hoort het inzetten op bereikbaarheid van de regio én het vergroten van de externe- en waterveiligheid. Duurzaamheid is voor ons een belangrijke voorwaarde om de balans tussen people, planet en profit te bevorderen. De Drechtsteden willen inwoners in staat stellen sociaal en economisch zelfredzaam te zijn. De eigen kracht van de burger en zijn netwerk staat centraal. De nadruk verschuift van het wegnemen van beperkingen die mensen ondervinden, naar wat mensen nog wel kunnen, zowel als het gaat om werk en inkomen als om zorg en ondersteuning. Gemeenten krijgen in het kader van de drie decentralisaties (drie D s) met ingang van 1 januari 2015 meer taken en verantwoordelijkheden op het gebied van werk en inkomen, maatschappelijke ondersteuning en jeugdzorg. Wat gaan wij daarvoor doen? De drie ambities zijn in het raadsprogramma rmjp uitgewerkt in negen ambities. De negen ambities zijn in het door het Drechtstedenbestuur opgestelde uitvoeringsprogramma rmjp weer verder vertaald naar programmabladen. Per programmablad is aangegeven wat er bereikt gaat worden, wat daarvoor gedaan wordt en wat het gaat kosten. Tevens is aangegeven hoe de resultaten gemeten gaan worden. Deze programmabladen zijn integraal onderdeel van het uitvoeringsprogramma rmjp en worden daarom hier niet opgenomen. Op basis van deze programmabladen zal in samenwerking met gemeentelijke medewerkers het werkprogramma rmjp 2017 worden opgesteld waarin de actuele ontwikkelingen zijn vertaald naar concrete activiteiten teneinde de beschreven doelstellingen te kunnen behalen. Dit werkprogramma vormt dan de basis van de monitoring via buraps, Kompas en voortgangsrapportage. Hoe gaan we dit meten? Het Onderzoekcentrum Drechtsteden (OCD) heeft voor het monitoren van het raads- en uitvoeringsprogramma een pakket aan meetinstrumenten samengesteld. Dit komt in het Kompas rmjp terug. 10

11 Wat gaat het kosten? (bedragen x 1.000) In dit onderdeel zijn de kosten opgenomen van het uitvoeringsprogramma voor 2017, de kosten voor ambtelijke ondersteuning en de onderdelen, waar een aparte inwonerbijdrage voor wordt opgehaald. Primaire begroting 2017 Actuele begroting 2017 Afwijking Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Saldo van baten en lasten Reserves Totaal resultaat Resultaatanalyse (Bedragen x 1.000) Toelichting Omschrijving afwijking I/S* Voordeel Nadeel Saldo Gemeente** Lasten A Indexering 2017 S Alle zes B Perspectiefnota 2017 I Alle zes C Economic Board Drechtsteden I Alle zes D Woonvisie 2017 I nvt Subtotaal Baten A Indexering 2017 S Alle zes B Perspectiefnota 2017 I Alle zes C Economic Board Drechtsteden I Alle zes Subtotaal Saldo van baten en lasten A/D Mutaties reserve Geraamd resultaat Toelichting: A. Indexering 2017 Budgetten en gemeentelijke bijdragen zijn verhoogd met de indexering van 1,43%. B. Perspectiefnota 2017 In de Drechtraad van 5 juli 2016 is de Perspectiefnota 2016 en 2017 vastgesteld. Tevens is ingestemd met het beschikbaar stellen van aanvullende middelen voor intensiveringsvoorstellen van het rmjp. Voor 2017 betekent dit een verhoging van het budget van in totaal Dit extra budget wordt gedekt uit middelen Regionale werkbedrijven ( ) en een bijdrage uit de BWS reserve ( ). Het overige deel wordt gedekt door het verhogen van de inwonerbijdrage met C. Economic Board Drechtsteden Op 4 oktober 2016 is de Drechtraad akkoord gegaan met de vorming van de Economic Board Drechtsteden. Met de oprichting wordt invulling gegeven aan het voornemen uit het rmjp om samen met partners, bedrijfsleven en onderwijs, te komen tot een gemeenschappelijke agenda waarmee we de opgaven van de regio kunnen oppakken. De ondersteuning en uitvoering kost per jaar, in 2017, 2018 en D. Woonvisie 2017 Het proces van de Woonvisie is inmiddels in gang gezet en samen met partners is een succesvolle woonconferentie als start georganiseerd. Er is veel draagvlak om deze Woonvisie met partners te formuleren en gezamenlijk op de uitvoering te organiseren. In de Perspectiefnota is voor geraamd voor deze nieuwe Woonvisie. Voorgesteld wordt om de dekking uit de BWS-reserve te halen. 11

12 Bestuur en Staf Wat willen we bereiken? Bestuur Regionaal Meerjarenprogramma De Drechtraad heeft direct bij zijn installatie in 2014 het initiatief genomen tot formulering van zijn ambities voor de regio Drechtsteden. De Drechtraad heeft zijn wens voor de regio geconcretiseerd in het Regionaal Meerjarenprogramma. De raad ziet voor deze periode drie grote ambities: (I) versterken economische kracht, op duurzame wijze, (II) aantrekkelijker maken van ons gebied en (III) zorg en (zelf)redzaamheid van onze inwoners. Deze ambities vormen samen de wens van de Drechtraad voor de Drechtsteden, uitgewerkt in negen speerpunten. Het Drechtstedenbestuur heeft hiertoe een Uitvoeringsprogramma opgesteld waarin de ambities en de binnen die ambities geformuleerde speerpunten van de Drechtraad zijn vertaald naar programma's en activiteiten. De ambities van het Regionaal Meerjarenprogramma zijn onder andere in het rapport Zichtbaar Samen Maritiem bevestigd als de juiste doelen van het juiste niveau. Maar tegelijkertijd is geconstateerd dat met het huidige uitvoeringsprogramma de middelmaat niet voldoende ontstegen kan worden en kansen onvoldoende worden gepakt. Deze constatering heeft geleid tot het voorstel tot intensivering van het Uitvoeringsprogramma, vertaald in de Perspectiefnota 2016 en verder. Dit om daarmee de noodzakelijke impuls aan deze regio te kunnen geven. Hierin is ook de uitwerking van het Bestuursakkoord met de provincie begrepen. De Perspectiefnota is gelijktijdig met de primaire Begroting 2017 vastgesteld. De in de Perspectiefnota opgenomen intensiveringen zijn in de geactualiseerde Begroting 2017 opgenomen. In dit Uitvoeringsprogramma van het Drechtstedenbestuur is overigens ook de werking van het bestuursmodel als één van de succesfactoren voor de realisatie van de inhoudelijke ambities en speerpunten voor de regio opgenomen. In het Uitvoeringsprogramma is daartoe op het domein van netwerkbestuur en netwerkontwikkeling een aantal acties voorzien. Bestuur Toetreding Hardinxveld-Giessendam Naast de realisatie van de ambities uit het Regionale Meerjarenprogramma wordt in 2017 invulling gegeven aan de toetreding van Hardinxveld-Giessendam tot de Drechtsteden. Hoewel Hardinxveld- Giessendam formeel per toetreedt, zal 2017 het jaar zijn waarin een soepele toetreding wordt voorbereid. Staf Samen met de gemeenten proberen wij ons werk zo slim mogelijk uit te voeren, tegen zo laag mogelijke kosten. Vanuit de concernstaf sturen wij op het leveren van een zo groot mogelijke meerwaarde voor onze eigenaren en klanten. Dit doen wij: - Met publieke zakelijkheid: we combineren maatschappelijke betrokkenheid en kennis van omgeving en het netwerk, met professionele fermheid, zakelijkheid en doelmatigheid. - Met degelijkheid: onze klanten en eigenaren mogen vertrouwen op gedegen producten tegen een acceptabele prijs, met continuïteit in kwaliteit en levering. - Met innovatie: we zoeken voor onze klanten continu naar mogelijkheden om producten te verbeteren en kosten te verlagen, om onze doelmatigheid te verhogen. Daarbij zijn we grensverleggend zonder risico s te vergroten. De GRD-organisatie blijft sterk in ontwikkeling. Vanuit een pioniersfase zijn we inmiddels gegroeid naar een fase waarin professionaliteit, zakelijkheid en optimale dienstverlening door onze klanten mag worden verwacht. Daartoe zoeken wij binnen de eigen organisatie én in overleg met onze eigenaren/klanten naar mogelijkheden om onze producten te verbeteren, onze processen te stroomlijnen en onze kosten te verlagen. Met name dat kostenaspect heeft de afgelopen periode veel aandacht gekregen in het licht van de bezuinigingsopgave. Een deel van de door de Drechtraad 12

13 hiertoe genomen besluiten zullen ook in 2017 tot uitvoering worden gebracht en hun effect hebben op de GRD-begroting en de lokale begrotingen. Wat gaan we daarvoor doen? Bestuur In het kader van programmering en profiel en identiteit van de Drechtsteden, is geconstateerd dat de sociaaleconomische situatie van de Drechtsteden verscherping vraagt van actie en inzet op relevante en beïnvloedbare dossiers. Hiertoe is in opdracht van het Drechtstedenbestuur door voormalig Commissaris van de Koning(in) de heer Jansen een scherpe sociaaleconomische analyse van de Drechtsteden opgesteld zal in het teken staan van de uitvoering en monitoring van de hieruit door de Drechtraad op 5 juli 2016 vastgestelde intensiveringsmaatregelen in de Perspectiefnota op 2016 en verder ter realisatie van de ambities van het rmjp. In 2017 zullen de voorzitter van de Drechtraad en de portefeuillehouder Bestuurlijke ontwikkeling wederom belet vragen bij de lokale raden voor hun periodieke gespreksronde. De Drechtsteden zijn door de Studiegroep Openbaar Bestuur (commissie van topbestuurders en topambtenaren van gemeenten, ministerie van Binnenlandse Zaken, vakministeries, en wetenschap, die in opdracht van het kabinet advies heeft uitgebracht over het functioneren van het openbaar bestuur) geselecteerd als een van de proeftrajecten van waaruit elementen voor een concrete uitvoeringsagenda voor de volgende kabinetsperiode moeten komen. Het proeftraject Drechtsteden zal onderzoek doen naar de mogelijkheden van het wegnemen van een aantal blokkades in structuren, systemen en regelgeving. De aanbevelingen vanuit de proeftrajecten moeten uiteindelijk in maart 2017 in een gezamenlijk advies van Binnenlandse Zaken, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Interprovinciaal Overleg, de vakministeries Infrastructuur en Milieu en Economische Zaken en de regio's bijeen worden gebracht. In het kader van de opdracht "bestuurlijke verbindingen die ertoe doen en resultaten opleveren" uit het Uitvoeringsprogramma , is op initiatief van de gemeente Hardinxveld-Giessendam een traject gestart om te komen tot toetreding van deze gemeente tot de GR Drechtsteden en het netwerk van de Drechtsteden. In 2017 zal de implementatie hiervan worden begeleid. Hardinxveld- Giessendam zal dan al participeren in vrijwel alle bestuurlijke en ambtelijke gremia van de Drechtsteden. Ten slotte zal het Drechtstedenbestuur de ontwikkelingen op gebied van het gemeentelijk bestuur en de eisen die gesteld worden aan de bestuurskracht van gemeenten en samenwerkingsverbanden volgen en waar relevant visies ontwikkelen en voorleggen. Staf De GRD heeft, ongeacht of door de eigenaren in de toekomst nieuwe taakstellingen worden vastgesteld, een verantwoordelijkheid in het continu zoeken naar mogelijkheden om slimmer en goedkoper de door de eigenaren opgedragen taken uit te voeren. Daar zet het managementteam Drechtsteden zich voor in, waarbij uiteraard nauwe afstemming moet de eigenaren c.q. klanten plaats dient te vinden. Ook bij een mogelijke nieuwe taakstelling voor 2017 en verder zal deze samenwerking de basis moeten zijn voor een goede invulling van de bezuinigingsopgave, passend binnen het door de eigenaren gewenste takenpakket van de GRD. De concernstaf van de GRD ondersteunt het management van de GRD en de gemeenten in het netwerk in sturing op het takenpakket. Daarnaast worden steeds hogere eisen gesteld aan de financiële processen en verslaglegging van overheden. De staf zal dit nauwgezet volgen en blijven streven naar continue verbeteringen op dit vlak. Hoe gaan we dit meten? Er vindt bewaking plaats op de voortgang van de totstandkoming van deze producten. 13

14 Wat gaat het kosten? (bedragen x 1.000) Primaire begroting 2017 Actuele begroting 2017 Afwijking Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Saldo van baten en lasten Reserves Totaal resultaat Resultaatanalyse (Bedragen x 1.000) Toelichting Omschrijving afwijking I/S Voordeel Nadeel Saldo Gemeente Lasten A Indexering 2017 S Alle zes B Invlechting Hardinxveld-Giessendam S Nvt Subtotaal Baten A Loonkostenontwikkeling cao S Alle zes B Invlechting Hardinxveld-Giessendam S Alle zes Subtotaal Totaal baten en lasten B Mutaties reserve Geraamd resultaat Toelichting: A. Indexering 2017 Budgetten en gemeentelijke bijdragen zijn verhoogd met de indexering van 1,43%. B. Invlechting Hardinxveld-Giessendam In de Drechtraad van 14 juni 2016 is het plan van aanpak voor de invlechting van Hardinxveld- Giessendam vastgesteld. Deze invlechting in 2016 en 2017 kost in totaal 1,9 miljoen. Over de dekking van deze kosten zijn afspraken gemaakt met Hardinxveld-Giessendam. In 2016 gaat deze gemeente eenmalig inleggen De Drechtstedengemeenten dragen in 2016 en 2017 elk jaar bij. Het schaalvoordeel wat vanaf 2018 na formele toetreding van Hardinxveld optreedt, compenseert deze bijdragen van de Drechtstedengemeenten. In 2017 wordt tevens uit de Algemene Reserve GRD ingezet. Hardinxveld-Giessendam zal deze onttrekking weer aanzuiveren. Regiogriffie Inleiding Na de invoering van de dualistische bestuursstructuur in gemeenten in 2002, is de Regiogriffie in Nederland de eerste gemeenschappelijke regeling die ondersteund wordt door een griffie en een regiogriffier. De Regiogriffie is operationeel sinds In 2016 heeft de afdeling haar meerwaarde aangetoond op dossiers zoals de gezamenlijke aanbesteding van de accountantsdiensten In 2017 wordt deze ingezette ondersteuning van de Drechtraad voortgezet en waar mogelijk verbeterd. Conclusies, acties, bijsturing Voor 2017 worden de beschikbare middelen ten opzichte van 2016 gehandhaafd, waarbij wel continue wordt gestreefd naar een meer efficiënte bedrijfsvoering. Kanttekening hierbij is dat bij ongewijzigd beleid budgetoverschrijdingen op de posten Drechtraad en Organisatie Drechtstedendinsdag nagenoeg onvermijdelijk zijn. Van het budget Drechtraad ( 5.100) organiseert de Regiogriffie training en opleiding van voorzitters en het jaarlijkse werkbezoek (incl. catering en excursies) voor ongeveer 55 personen. Als dit in de 14

15 toekomst gehandhaafd blijft, is structureel een hoger budget noodzakelijk. In 2016 is er geen externe trainer voor de voorzitterstraining ingehuurd en is het budget besteed aan het werkbezoek. Hiermee is al een tekort ontstaan. Versobering lijkt onwenselijk, tenzij de Drechtraad hierover besluit. Een van de oorzaken van de overschrijdingen op het budget Organisatie Drechtstedendinsdag is dat de kosten zijn gestegen, omdat de bodes terug in dienst zijn gekomen bij de gemeenten. Hierdoor worden zaken als ICT ondersteuning en zaalinrichting en hulp bij de catering niet meer door hen uitgevoerd en moeten daarvoor externen worden ingehuurd. Er zijn mogelijkheden tot versobering, hierover moet door de Drechtraad een besluit worden genomen. Tot de mogelijkheden behoort: - Niet meer vergaderen op de externe locaties in Hendrik-Ido-Ambacht en Alblasserdam, maar op eigen locaties zoals Zwijndrecht en Dordrecht. - Geen genodigden meer uitnodigen voor de maaltijd. - De maaltijd versoberen. Het budget verhogen is een andere mogelijkheid. De toetreding van de gemeente Hardinxveld-Giessendam tot de GRD heeft geen invloed op de formatie van de Regiogriffie, met dien verstande dat de ondersteuning door de raadsgriffiers wordt uitgebreid met 0,1 fte (van 6 naar 7 griffies). Wel zal de uitbreiding met zes zetels in de Drechtraad gevolgen hebben voor de benodigde vergadercapaciteit in de diverse vergaderlocaties. Om het functioneren van het avondgedeelte van de Drechtstedendinsdag verder te verbeteren, is eind 2015 een enquête onder de deelnemers gehouden. De uitkomsten hiervan kunnen leiden tot aanpassingen, die na besluitvorming door de Drechtraad in de 1 e helft van 2017 kunnen worden ingevoerd. Wat willen we bereiken? De Regiogriffie ondersteunt de Drechtraad, de fracties en de leden in de breedste zin van het woord, bereidt de vergaderingen voor van de Drechtraad en de diverse gremia en draagt zorg voor de afhandeling van besluiten. Voor 2017 wordt een jaarplan Regiogriffie opgesteld. Daarin worden niet alleen de reguliere werkzaamheden, maar ook bijzondere taken en opdrachten beschreven. Het geeft de Drechtraad vooraf inzicht in de werkzaamheden van de Regiogriffie en het geeft een instrument om de Regiogriffie te controleren op een kwalitatieve ondersteuning. Het jaarplan Regiogriffie is onderdeel van het streven om de basis op orde te hebben. Wat gaan wij daarvoor doen? Op basis van het vergaderjaarschema organiseert de Regiogriffie de vergaderingen van de Drechtraad en zijn tijdelijke, dan wel vaste commissies en werkgroepen. Voor 2017 zijn dat 10 Drechtstedendinsdagen, waaronder Carrousels, Themabijeenkomsten en 10 bijeenkomsten van de Agendacommissie. Daarnaast voert de Regiogriffie het secretariaat van Presidium, Auditcommissie en tijdelijke commissies. In de uitvoering van werkzaamheden werkt de Regiogriffie samen met griffies in de Drechtstedengemeenten en stemt deze af met de ambtelijke organisatie van het Bureau Drechtsteden. De regiogriffier is de eerste adviseur voor de voorzitter, plaatsvervangend voorzitter, Drechtraad en zijn commissies. Product/activiteit/project Beoogd resultaat Stand van zaken Advisering aan Drechtraadsleden Het gevraagd en ongevraagd geven van advies aan Drechtraadsleden en hun plaatsvervangers. Werkzaamheden worden continu geëvalueerd en zo mogelijk worden verbeterpunten ingebracht. Voorbereiding, uitvoering en afhandeling van besluiten van 10 Drechtstedendinsdagen. Een uit logistiek, inhoudelijk én organisatorisch oogpunt adequaat verloop van de vergaderingen. Werkzaamheden worden continu geëvalueerd en zo mogelijk worden verbeterpunten ingebracht. Voorbereiding, uitvoering en nazorg van alle vergaderingen van de commissies en werkgroepen Een goede, soepele uitvoering en verzorging van de vergadering en het geven van noodzakelijke faciliteiten en ondersteuning. Werkzaamheden worden continu geëvalueerd en zo mogelijk worden verbeterpunten ingebracht. 15

16 Product/activiteit/project Beoogd resultaat Stand van zaken die zijn ingesteld door de Drechtraad. Het aantal vergaderingen varieert per jaar. Formuleren van servicenormen. Het scheppen van duidelijkheid van verwachtingen van de ondersteuning aan Drechtraad en zijn commissies. gestart in 2016 met doorloop tot 2018 Opstellen van jaarplannen. Drechtraad krijgt inzicht in de wijze en kwaliteit van uitvoering van reguliere werkzaamheden en bijzondere opdrachten Jaarplannen worden eerst voorgelegd aan het presidium. Wat gaat het kosten? (Bedragen x 1.000) Primaire begroting 2017 Geactualiseerde begroting 2017 Afwijking Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Saldo baten en lasten Mutatie reserves Totaal resultaat In de tabel hieronder worden de verschillen van de primaire begroting 2017 met de geactualiseerde begroting 2017 in beeld gebracht. Toelichting Omschrijving afwijking I/S* Voordeel Nadeel Saldo Gemeente** Lasten A. Indexering loon- en prijsontwikkeling S 5-5 Subtotaal -5-5 Baten A. Bijdrage gemeenten S 5 5 Ja, alle gemeenten Subtotaal 5 5 Totaal In de budgetten is een indexering van 1,43% opgenomen in verband met de loon- en prijsontwikkeling 16

17 2.2 Sociale Dienst Drechtsteden Inleiding Wat willen we bereiken? Wij willen een bijdrage leveren aan een inclusieve samenleving. Dit doen we door het geven van advies en ondersteuning aan burgers, bestuur en maatschappelijke organisaties op het gebied van werk, inkomen, zorg en schuldbemiddeling en budgetadvies. We bieden ondersteuning bij het vinden van werk. Daarnaast leveren we zorg, inkomensondersteuning en schuldhulpverlening aan inwoners die deze vormen van ondersteuning nodig hebben. In 2017 bestaat de Sociale Dienst Drechtsteden tien jaar. Was de Sociale Dienst in het begin een kundig uitvoerder van wetten en regelingen, tegenwoordig is de blik meer naar buiten gericht en is kwaliteit van dienstverlening een belangrijke prioriteit omdat de inwoner om goede dienstverlening vraag grijpt de Sociale dienst dan ook aan om in samenwerking met maatschappelijke partners onze rol in de samenleving te toetsen en te reflecteren op onze rol om meerwaarde te blijven leveren voor onze inwoners. We ondersteunen en faciliteren inwoners in zelfstandigheid en sociale vooruitgang. Iedereen moet mee kunnen doen in de samenleving. Als dat op eigen kracht of met hulp van de omgeving niet lukt, dan bieden we iemand de ondersteuning die nodig is om zoveel mogelijk zelfstandig te kunnen zijn. We zorgen dat mensen precies weten waar ze aan toe zijn. En we maken het zo simpel mogelijk. We streven naar een inclusieve samenleving, waarin iedereen kan meedoen. Maatschappelijke opgaves per beleidsveld in biedt enkele grote maatschappelijke uitdagingen voor de sociale dienst. Werk We streven naar zoveel mogelijk inwoners zo veel mogelijk aan het werk in Van een sterke opleving van de economie is in 2017 geen sprake. De daling van de werkloosheid gaat langzaam, doordat niet alleen de werkgelegenheid, maar ook het arbeidsaanbod stijgt. Het arbeidsaanbod groeit voornamelijk door de stijging van de participatie door vrouwen en vijftigplussers. Daarnaast is er instroom van voormalige Wajongers en is er de taakstelling statushouders die stevig drukt op de instroom op ons uitkeringsbestand. Toch is onze ambitie om ons bestand beperkt laten groeien naar maximaal inwoners. We zetten onder andere in op duurzame uitstroom via detachering van inwoners, en op een sterkere werkgeversdienstverlening door samenwerking met het UWV. Daarnaast ontwikkelen we nieuw beleid op onder andere het gebied van parttime-ondernemen, sociaal ondernemen en het invullen van de arbeidsverplichting. We leveren maatwerk om de match met de arbeidsmarkt te verbeteren en dus uitstroom te bevorderen. Maatschappelijke ondersteuning In 2017 zetten we de vervolgstappen in een langjarig transformatieproces. Het maatschappelijk resultaat en kwaliteit op maat voor de inwoner zijn kernthema's in Daar willen we scherper op gaan verantwoorden als opmaat naar een ondersteuningsstelsel dat zo goed mogelijk recht doet aan het langer thuis blijven wonen. We ontwikkelen daarvoor nieuwe arrangementen met maatschappelijke partners. Inkomen en schuldhulpverlening Activering van mensen die via ons een uitkering ontvangen, schulden hebben en/of een laag inkomen hebben is ons doel. Economische zekerheid alleen biedt nog geen sociale zekerheid. Werk en inkomen gaan hand in hand. Als de economische basis op orde is, is er ook meer ruimte voor inwoners om werk te vinden en sociale vooruitgang te boeken. We zetten met maatschappelijke partners in op preventie en op een ruimer gebruik van de minimaregelingen. 17

18 Maatschappelijke opgave regionaal We zijn ons er terdege bewust van dat we opereren in een regionaal netwerk met maatschappelijke partners, onderwijs en werkgevers. We hebben die partners nodig om uitstroom naar werk of een participatieplek mogelijk te maken voor onze inwoners. Daarnaast leveren we een belangrijke bijdrage aan het sociaaleconomisch beleid in de regio. Het verknopen van sociaal en economisch beleid op kernthema's als sociale veiligheid, woningbouw, werkgelegenheid en arbeidsmarkt leidt tot een beter investeringsklimaat en leefklimaat op de langere termijn. We denken als sociale dienst ook hierin onze meerwaarde te kunnen leveren. We zijn innovatief op technologisch en sociaal vlak. We investeren in 2017 in het slim organiseren van onze organisatie, ons aanbod aan inwoners en op samenwerking met partijen om het leefklimaat in de Drechtsteden te verbeteren. Financiële samenvatting en effecten gemeenten In onderstaande tabel wordt de Actualisatie Begroting 2017 afgezet tegen de Primaire Begroting Voor afwijkingen wordt aangegeven welke dekking van toepassing is. De 'Interne wijzigingen' hebben een administratief/technische achtergrond en zijn per saldo budget neutraal. De Rijksbijdrage loopt via de deelnemende gemeenten, maar is eveneens budget neutraal. Per saldo resulteren de afwijkingen met een werkelijk 'Financieel effect voor gemeenten'. Bedragen x Programma Primaire Begroting Actualisatie Begroting Afwijking Dekking Interne Rijks- Fin. Effect Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Wijziging bijdrage Gemeenten Werk & Inkomen Participatie WSW Inkomensondersteuning Minimabeleid Kinderopvang Minimabeleid Maatwerkvz. Inkomenssteun CZG Wmo Huishoudelijke onderst Huishoudelijke Hulp Toelage Hulpmiddelen Begeleiding en kortdurend verblijf Budgetadvies en schuldbemidd Budgetadv. & schuldbem Apparaatskosten Apparaatskosten Totaal Algemeen beeld Het volume van baten en lasten stijgt ten opzichte van de primaire begroting met 5,3 miljoen. Bij het onderdeel Inkomensondersteuning is sprake van een aanzienlijke toename van het aantal klanten, met name statushouders. De kostenstijging kan naar verwachting voor een deel worden opgevangen door een hogere Rijksbijdrage. Bij het onderdeel Wmo wordt, anticiperend op de aangekondigde landelijke bijstelling van de budgetten, de begroting neerwaarts bijgesteld ten opzichte van de Financiële notitie Wmo De actualisatie maakt op totaalniveau een extra bijdrage van gemeenten noodzakelijk van 5,2 miljoen. De belangrijkste financiële ontwikkelingen zijn: Werk & inkomen Het bijstellen van de geprognosticeerde klantenaantallen per eind 2017 van naar zorgt voor een verwachte stijging van de lasten met 6,4 miljoen. Deze ontwikkeling volgt het landelijke beeld en wordt veroorzaakt door hoge aantallen statushouders, verkorting ww-duur en de stijging van 18

19 de groepen Wajong, Vso Pro en Nuggers. De bijstelling in de klantenaantallen IOAW, IOAZ en BBZ en de verhoging van de lasten voor loonkostensubsidies leiden tot een additioneel nadeel van 1,3 miljoen. Op basis van de stijgende klantenaantallen is de verwachting dat ook de invordering van ten onrechte verstrekte bijstand zal stijgen. Gebaseerd op de realisatie in eerdere jaren wordt gerekend met een stijging met 0,6 miljoen. In de baten is een verhoging van de BUIG-budgetten opgenomen van 3,3 miljoen. Eind september 2016 zijn de voorlopige budgetten voor 2017 bekend gemaakt, voor de Drechtsteden is dat 85,6 miljoen. De verwachting is dat de landelijke stijging van het aantal bijstandsgerechtigden zich vertaalt in een stijging van de macrobudgetten. Voor de Drechtsteden wordt daarom rekening gehouden met een stijging van 4,8 miljoen. Gezien de onzekerheid van de hoogte van de stijging, mede in relatie tot het nieuwe verdeelmodel en de discussie over de omvang van het macrobudget is er een risico dat de stijging niet (volledig) optreedt en derhalve tot een groter tekort zal leiden. Daarom is de 4,8 miljoen op de risicokaart opgenomen. Het nu berekende tekort van 9,4 miljoen zal hoger uitvallen wanneer de klantenaantallen verder toenemen, maar zal lager zijn wanneer inkomsten vanuit macrobudget en vangnetregeling in 2017 worden bijgesteld respectievelijk beschikt. Gezien de onderliggende onzekerheden zijn hiervoor indicatieve kansen en risico's opgenomen in de risicokaart. De reserve inkomensondersteuning is momenteel leeg zodat daar geen dekkingsmogelijkheden zijn om fluctuaties op te vangen. Naar de huidige inzichten is nog 0,5 miljoen van het participatiebudget beschikbaar voor de financiering van nieuwe initiatieven zoals ter voorkoming van instroom en bevordering van uitstroom. Deze initiatieven zullen in het 2e halfjaar van 2016 en in 2017 vorm worden gegeven. In de begroting is er verder rekening mee gehouden dat de kosten van de flexibele personele schil die benodigd is als gevolg van de gestegen klantenaantallen (boven het genormeerde aantal van 6.100) gedekt worden uit participatiemiddelen voor een bedrag van 1,8 miljoen. Minimabeleid Op basis van ervarings-, realisatie- en verwachtingscijfers is besloten het budget 2017 voor Kinderopvang af te ramen met Op 14 juni 2016 heeft de Drechtraad besloten om de resterende (vrij beschikbare) middelen van de maatwerkvoorziening inkomenssteun chronisch zieken en gehandicapten ( 2,7 miljoen) in te zetten voor de afschaffing van de eigen bijdrage voor het onderdeel Wmo begeleiding en de verlaging van de eigen bijdrage voor de overige Wmo voorzieningen. Het beschikbare budget voor deze verlagingen wordt middels een technische correctie van het programma Minimabeleid toegevoegd aan het programma Wmo. Wmo De verwachting in 2017 is dat de dalende trend uit eerdere jaren op het onderdeel huishoudelijke ondersteuning verder zal afvlakken en mede door de lagere eigen bijdrage die klanten moeten betalen uiteindelijk stabiliseren. De prognose is dat 1,0 miljoen van het beschikbare budget niet zal worden besteed, hetgeen resulteert in een netto besparing voor gemeente van 0,5 miljoen als gevolg van een verwachte lagere opbrengst eigen bijdrage CAK. Op het onderdeel hulpmiddelen zullen de lasten naar verwachting met 0,3 miljoen toenemen. De hogere lasten zijn opgebouwd uit een cumulatief van 0,5 miljoen meer kosten op het onderdeel vraagafhankelijk vervoer (voormalige Drechthopper) en 0,2 miljoen minder kosten voor de woonvoorzieningen. Voor de bekostiging van het programmaonderdeel Begeleiding en kortdurend verblijf is de afspraak gemaakt dat de eerste drie jaren, 2015 tot en met 2017, in financiële solidariteit wordt uitgevoerd. De Wmo middelen die gemeenten hiervoor ontvangen binnen de integratie-uitkering sociaal domein worden 1 op 1 overgedragen aan de SDD. Eind augustus 2016 is door de VNG bekend gemaakt dat met het Rijk afspraken zijn gemaakt over het bijstellen van de budgetten voor de Wmo (en Jeugd), omdat minder inwoners zorg en ondersteuning wordt geboden dan waar bij de start van de decentralisatie in 2015 werd uitgegaan. In totaliteit gaat 19

20 het om een negatieve bijstelling van het macrobudget mat 179 miljoen voor de Wmo in De bijstelling is verwerkt in de septembercirculaire 2016 als een mutatie op integratie uitkering Sociaal domein onderdeel Wmo Rekening houdend met 0,7 miljoen hoger budget op basis van de meicirculaire 2016 en een verlaging van 2,6 miljoen in de septembercirculaire 2016, daalt de begroting 2017 voor Begeleiding en kortdurend verblijf per saldo met 1,9 miljoen. Apparaatskosten De apparaatskosten muteren door vier oorzaken, te weten aanpassing formatie door hogere klanten aantallen, indexering en interne doorrekening. Formatie in relatie tot toename klantenaantallen inkomensondersteuning De vaste personele formatie en de budgettaire middelen zijn in 2014 bepaald, gebaseerd op een klantenaantal Participatiewet van Inmiddels is het klantenaantal fors toegenomen. Tot op heden hebben we deze toename van werkzaamheden met inhuur opgevangen. Dit leidt tot een ongezonde verhouding tussen ingehuurd en vast personeel. Om deze ongezonde verhouding op te lossen willen we onze vaste formatie afstemmen op een ondergrens van klanten zoals in het APE onderzoek is vermeld. De ondergrens van klanten betekent dat er 12 fte aan extra formatie nodig is. Door interne reallocatie ('afschalen waar mogelijk, opschalen waar nodig') kunnen binnen de huidige apparaatskosten 4 fte gedekt worden. De resterende 8 fte ( 0,8 miljoen) betreft een formatieuitbreiding, waarvoor aanvullende financiële middelen nodig zijn. Zoals in de begroting is opgenomen, is de verwachting dat het klantenaantal zal stijgen naar klanten per ultimo We handhaven een flexibele schil oplopend naar 18 fte voor het verschil van en klanten om te kunnen anticiperen op een toekomstige afname van het bestand. Net als voorgaande jaren zullen we dit dekken uit het participatiebudget. Voor het ontwikkelen van digitale dienstverlening zal onttrokken worden uit de innovatiereserve. De onttrekking aan de reserve is een mutatie op de apparaatskosten maar heeft geen effect op de bijdrage van de gemeenten. De begroting wordt aangepast met een indexering 2017 van 1,43 % op zowel lonen als prijzen. De indexering 2017 is gebaseerd op de CPB-raming september 2016 en een nacalculatie van de werkelijke loonkostenstijging Als we dit vertalen naar de budgetten en gemeentelijke bijdragen dan resulteert dit in een begrotingswijziging van 0,5 miljoen. De interne doorrekening van de GRD aan de SDD is verhoogd met 0,1 miljoen. De stijging van kosten is het gevolg van de indexering bij de SCD, een actualisering van de verdeelsleutels (o.a. de werkplekken), hogere huisvestingslasten en hogere concernbudgetten. 20