DESIGN JE LICHAAM: MACRONUTRIËNTEN MICHAEL TERNOOT VOEDINGSDESKUNDIGE ERKEND DIËTIST
|
|
- Dina Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DESIGN JE LICHAAM: MACRONUTRIËNTEN MICHAEL TERNOOT VOEDINGSDESKUNDIGE ERKEND DIËTIST
2 DESIGN JE LICHAAM: MACRONUTRIËNTEN MICHAEL TERNOOT Buikspieren zijn als buren: ze zijn er wel Hoe bepaal je nu je dagelijkse behoefte maar daarom zie je ze niet. Subcutaan aan eiwitten, koolhydraten en vetten? vet heeft een wegstoppend effect rond- Staat lost time nu werkelijk recht- om je middel. De buikspieren die je streeks in verband met lost muscle? hebt, zullen verstopt zitten onder dit vet- Zijn koolhydraten echt taboe geworden? laagje tenzij je lichaamsvetpercentage Tijd voor evidence-based aanbevelin- daalt. Het dieet maakt zogezegd voor gen. Turn the page and dig in! VOEDINGSDESKUNDIGE ERKEND DIËTIST tachtig procent deel uit van het hele fitnessgebeuren. Maar het draait niet enkel om vermageren. Je moet waakzaam zijn dat terwijl je afslankt, je tegelijkertijd die zuurverdiende spieren niet aantast. 1
3 NUTRITIE Calorieën. Tijdens mijn opleiding was dat veruit het meest uitgesproken woord. Nu ik afgestudeerd ben, gebruik ik zelden nog dat woord, behalve indien men wil bijkomen in gewicht. Mensen die willen afvallen moeten heus geen calorieën tellen. Haal er hier en daar wat grote energieleveranciers uit (vetten en koolhydraten dus) en/of implementeer beweging in je dagdagelijkse levensstijl en het getal op de weegschaal zal wel dalen. Geen tijd? Maak tijd! Geen zin? Dan wil ik je niet meer horen klagen! Je voelt je niet goed in je vel? Sport en je zult je nadien wél goed voelen! Maar dit artikel draait niet alleen om vermageren (daarvoor kun je beter inspelen op je metabolisme in plaats van calorieën te tellen. Meer hierover weten? Lees mijn artikel: Het metabolisme: de sleutel tot succesvol vermageren.) Voor zij die een adonislichaam willen bereiken moeten echter wel calorieën tellen. Een eerste stap is je basale energiebehoefte berekenen (Basal Metabolic Rate of BMR). Uit het vorige artikel kwam je al te weten dat de BMR afhangt van de leeftijd, het geslacht, de lichaamsbouw én -samenstelling. Volgens de Hoge Gezondheidsraad bepaal je jouw basaal metabolisme als volgt (1): Tabel 1: Vergelijkingen om het basaal metabolisme (bmr in kcal/dag) te berekenen op basis van het gewicht (g in kg). Voorbeeld: man, 23 jaar, 60kg = (15,3 x 60kg) = 1597 kcal/dag Om tot slot de totale energiebehoefte te berekenen moet je bij de berekende waarde nog vermenigvuldigen met de Physical Activity Level (PAL): 1.2 = Passief (weinig of geen inspanning, bv. mensen met een bureaujob) = Licht actief (klein beetje dagelijkse fysieke inspanning keer per week lichte training) = Gemiddeld actief (bv. verkopers, gemiddelde fysieke inspanning per week gemiddelde training) = Zeer actief (bv. mensen in de (land)bouw of die 5-7x per week sporten) = Extreem actief (dagelijkse intensieve inspanning en dagelijks zwaar trainen of sporten) Voorbeeld: 1597 kcal/dag x 1.5 = ± 2400 kcal/dag Berekend? Prima! Nu heb je dus het aantal calorieën berekend die je dagelijks zou moeten innemen, maar die je dagelijks ook weer allemaal verbruikt waardoor je een stabiel lichaamsgewicht bereikt. Indien het doel gewichtstoename is, dan moet je zeker 10 tot 20% van het totaal bijtellen. Hoe intensiever je work-outs, hoe meer energie je nodig zal hebben. Macronutriënten-behoefte bepalen Vetten Vroeger dacht men dat elke vetdruppel opgeslagen werd als vetweefsel maar die mythe is gelukkig doorbroken. Vetzuren fungeren immers als energiebron, zijn basisbouwstoffen voor celmembranen en functioneren als precursoren voor de celsignalisatie, als regulatoren van metabole processen en als modulatoren van genexpressie. Binnen een gezonde voeding wordt 30 tot 35% van de totale energiebehoefte gehanteerd of 1g vet per kg lichaamsgewicht (1). Mensen met een hoog vetpercentage (>20% voor mannen en >30% voor vrouwen) kunnen beter hun vetbehoefte berekenen door 1g vet te vermenigvuldigen met hun kg vetvrije massa in plaats van met hun kg lichaamsgewicht (maar dat kan je pas te weten komen door een bioimpedantie-meting). Voorbeeld: 2400kcal; 1 gram vet x 60 = 60g vet/dag 2
4 Eiwitten Spieren bestaan voor 75% uit water en 20% uit eiwitten. Adequate eiwitinname is dan ook nodig om het onderhoud van de lean body mass (LBM = water, spieren, organen) te verzekeren. In een review van Phillips en Van Loon (2), wordt er aanbevolen om 1,8 à 2,7 gram eiwitten per kilogram lichaamsgewicht in te nemen binnen een hypocalorisch dieet. Helms et al. (3) suggereren dat hoe lager het lichaamsvetgehalte, hoe hoger de eiwitinname (2,3-3,1 gram E/kg LBM) zou moeten zijn, indien het hoofddoel behoud van de LBM is. Ook andere bronnen tonen aan dat de eiwitbehoefte groter is voor slankere mensen in vergelijking met personen met een hoger lichaamsvetpercentage (3,4,5). De Hoge Gezondheidsraad beveelt 0,8gE/kg lichaamsgewicht aan voor gezonde, middelmatig actieve personen (1). Deze 0,8 gram eiwitten zijn echter te laag voor zij die trainen met gewichten. Uit bovenstaande onderzoeken kan geconcludeerd dat er gemiddeld 1,8 tot zelfs 2 gram eiwitten per kg lichaamsgewicht mogen geconsumeerd worden. Voorbeeld: 2400 kcal; 2 gram E x 60 kg = 120g E/dag 1 gram Eiwit levert 4 kcal dus 120g E x 4 = 480 kcal. 480kcal ten opzichte van 2400kcal per dag komt overeen met 20 energieprocent (En%). Om significant spiermassa te creëren zou er om de drie uur eiwitten moeten worden geconsumeerd en de maximale hoeveelheid eiwitten dat het lichaam kan metaboliseren per maaltijd bedraagt 30 gram. Op elk moment van de dag, zelfs in rust, is het lichaam namelijk eiwitten aan het afbreken en opbouwen. Spieren ontstaan niet enkel door te trainen met gewichten. Spieropbouw wordt getriggerd door het eten van eiwitten. Meer bepaald door het eten van 10 tot 15 gram eiwitten. En wanneer er minstens 30 gram eiwitten worden geconsumeerd, dan duurt deze eiwitsynthese zeker drie uur (4). Althans dat is wat vaak in de grijze literatuur staat geschreven. Als er wat dieper in de wetenschappelijke literatuur wordt gezocht, dan komen er andere meningen naar boven. Ten eerste moet je weten dat de vertering van voedsel veel langer duurt dan jij denkt. Een steak bijvoorbeeld kan gemakkelijk zes uur in de maag heen en weer worden geschud vooraleer de eiwitten ter hoogte van de dunne darm opgenomen worden. Doe daar nog eens wat koolhydraten en vetten bij en de verteringsduur is nog langer. In een Franse studie bij vrouwen werd ontdekt dat het eten van de dagelijkse hoeveelheid eiwit in één maaltijd of verspreid over verschillende maaltijden geen effect had op de stikstofbalans, algehele eiwitverwerking, eiwitsynthese en eiwitafbraak (6). Kortom wil je je bezig houden met je eiwitbehoefte te verspreiden en deze te tellen (alsof je nog niet genoeg werk hebt?), goed zo! Wil je er niet met bezig houden? Ook goed zo! Een laatste bedachtzame opmerking is dat een verhoogde eiwitbehoefte gecorreleerd is aan een verhoogde vitamine B6-behoefte. Vitamine B6 is namelijk een cofactor betrokken bij de synthese en afbraak van aminozuren, de synthese van neurotransmitters, de synthese van glucose op basis van aminozuren en de fosforylatie van glycogeen in lever en spieren (5). Bronnen van vitamine B6 zijn aardappelen, ongeraffineerd brood en graanproducten, lever, vis (tonijn, zalm), peulvruchten (kikkererwten), vlees en groenten (spinazie, asperges en avocado, rode biet) en bananen. Koolhydraten Net zoals eiwitten moet de koolhydraatbehoefte individueel worden afgestemd. Zo mogen personen met een snelwerkend metabolisme (ectomorftype) meer koolhydraten consumeren dan zij met een traagwerkend metabolisme (endomorftype). Een Low carb-diët is dus niet voor iedereen noodzakelijk, hoewel dit dezer dagen wordt aanschouwd als de gouden standaard binnen bodybuilding. Inadequate koolhydraatinname kan echter de krachttraining aantasten (6) terwijl voldoende koolhydraatinname, voorafgaand aan een training, glycogeendepletie kan verminderen en alzo de prestaties kan verbeteren (7). Auteurs van een recent review bevelen aan dat de koolhydraatintake voor krachtsporten, inclusief bodybuilding, tussen 4-7g Kh/kg lichaamsgewicht zou moeten bedragen, afhankelijk van de fase van de training (8). Iemand met een zeer hoge activiteit kan zelfs tot 9g Kh gaan per kg lichaamsgewicht. Verzadiging en vetverlies worden over het algemeen het best met een koolhydraatbeperkt dieet bewerkstelligd; zeker met een hogere eiwit/koolhydraat-verdeling (9,10,11). Begrijp me nu niet verkeerd. Mensen die mager zijn kunnen ook behoefte hebben aan een koolhydraatbeperkte voeding om hun vetpercentage te doen dalen (= cutten) naar gemiddeld 10% voor mannen en gemiddeld 20% voor vrouwen. Nadien kan je starten met het echte bulk-werk. Voor zie die willen afvallen kunnen het beste hun koolhydraatbehoefte als volgt berekenen: de totale energiebehoefte (En%) verminderen met de energiebehoefte aan eiwitten (En%E) en vetten (En%V). Bijvoorbeeld: als de energiebehoefte 2000kcal bedraagt (wat gelijk is aan 100 En%) en de eiwitbehoefte 20En%E en de vetbehoefte 30En%V dan bedraagt de koolhydraatbehoefte 50En%Kh. Indien je echter massa wil winnen. Dan kun je jouw koolhydraatbehoefte best berekenen aan de hand van 4-7g Kh/kg lichaamsgewicht. Voorbeeld: 2400kcal; 7 gram Kh x 60 = 420g Kh/dag 1 gram Kh levert 4 kcal dus 420g Kh x 4 = 1680 kcal. 1680kcal ten opzichte van 2400kcal per dag komt overeen met 70 En%. 3
5 Lost time = lost muscle? Ben je van mening dat je zo snel mogelijk moet recupereren na het trainen? Dan ben je niet de enige! Maar al te vaak lees je dat geen enkele fitnessessie gedaan is tot als je je bord hebt leeggegeten. Maar zonet heb je al gelezen dat er geen verschil is of je de eiwitten in één keer consumeert of verspreid doorheen de dag. Het is wel zo dat na het trainen je lichaam zich in een katabole toestand bevindt. Het is dan vanzelfsprekend de bedoeling dat, als je massa wil winnen, je lichaam naar een anabole toestand brengt. En dat doe je door, inderdaad, te eten. Maar moet dat dan zo snel als mogelijk? Nee hoor. Phillips et al. bewezen al dat de anabole (of spieropbouwende) fase zeker 24 tot 48 uur duurt (12). Voor zij de het nog niet door hebben: tijd maakt niet zozeer uit, het is vooral belangrijk dat je jouw dagdagelijkse voedingsstoffen en -behoeftes binnenkrijgt. Natuurlijk zijn jouw spieren uitgehongerd na het trainen, maar diezelfde spieren kunnen heus wel tegen een stootje. Wat moet je dan eten na je workout? Eiwitten, ofcourse. Maar ook koolhydraten. Want deze worden ook gebruikt voor spierherstel. Maar hoeveel koolhydraten moet je dan eten? Maakt ook niet uit. Je portie koolhydraten moet al heel groot zijn vooraleer deze opgeslagen worden als vet (lipogenese). En dan de discussie dat op een nuchtere maag trainen niet goed is omdat je dan je spieren afbreekt. De vetverbranding treedt -jammer genoeg- pas na 20 à 25 minuten op. In het begin verbruik je de glucose die als glycogeen opgeslagen zit in de spieren (wat neer komt op zo n 400g). Bij intensieve workouts zal je gemiddeld 20-30% van je totale glycogeenvoorraad verbruiken. Kortom, train zonder je al te veel zorgen te maken over spierafbraak, consumeer ten laatste 3 uur na de training een maaltijd of shake met zowel eiwitten (voor de eiwitsynthese te triggeren) en koolhydraten (om eiwitafbraak te voorkomen) and let those muscles grow. Bronnen: (1) Hoge Gezondheidsraad (2009). Voedingsaanbevelingen voor België, 2009, nr Brussel: Hoge Gezondheidsraad; (2) Phillips, S.M. & Van Loon, L.J. (2011). Dietary protein for athletes: from requirements to optimum adaptation. J Sports Sci, 29 (SUppl 1):S29-S38. (2) Helms, E.R., Zinn, C., Rowlands, D.S. & Brown, S.R. (2013). A systematic review of dietary protein during caloric restriction in resistance trained lean athletes: a case for higher intakes. Int J Sport Exerc Metab, Epub ahead of print. (3) Hall, K.D. (2007). What is the required energy deficit per unit weight loss? Int J Obes, 32: (4) Perrine, S. (2011). The Men shealth Diet. RodaleBooks: USA, pp (5) Elia, M., Stubbs, R.J. & Henry, C.J. (1999). Differences in fat, carbohydrate, and protein metabolism between lean and obese subjects undergoing total starvation. Obes Res, 7: (6) Arnal, M.A., Mosoni, L., Boirie, Y., Houlier, M.L., Morin, L., Verdier, E., Ritz, P., Antoine, J.M., Prugnaud, J., Beaufrère, B., Mirand, P.P., et al. (2000). Protein feeding pattern does not affect protein retention in young women. Geraadpleegd op 22 februari 2015 via (7) Leveritt, M., Abernethy, P.J. (1999). Effects of carbohydrate restriction on strength performance. J Strength Cond Res, 13: (8) Haff, G.G., Koch, A.J., Potteiger, J.A., Kuphal, K.E., Magee, L.M., Green, S.B., & Jakicic, J.J. (2000). Carbohydrate supplementation attenuates muscle glycogen loss during acute bouts of resistance exercise. Int J Sport Nutr Exerc Metab, 10: (9) Slater, G. & Phillips, S.M. (2011). Nutrition guideliness for strength sports: sprinting, weightlifting, throwing events, and bodybuilding. J Sports Sci, 29:S67-S77. (10) Layman, D.K. & Baum, J.I. (2004). Dietary protein impact on glycemic control during weight loss. J Nutr, 134:968S-973S. (11) Halton, T.L., & HU; F.B. (2004). The effects of high protein diets on thermogenesis, satiety and weight loss: a critical review. J Am Coll Nutr, 23: (12) Phillips, S.M., Tipton, K.D., Aarsland, A., Wolf, S.E. & Wolfe, R.R. (1997). Mixed muscle protein synthesis and breakdown after resistance exercise in humans. Am J Physiol, 273(1):
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie. Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Milou Beelen, SMC Zuid-Limburg / Maastricht University Milou Beelen Even voorstellen... Milou Beelen Sportarts SMC Zuid-Limburg en MUMC+ Post-doc
Nadere informatieDe rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie
De rol van sportvoeding bij herstel en trainingsadaptatie Dr. M. Beelen en Prof. L.J.C. Van Loon, Maastricht University Milou Beelen De menselijke motor Prof. L.J.C. van Loon www.kenniscentrumsuiker.nl
Nadere informatieKwaliteit van leven na een operatie
Kwaliteit van leven na een operatie ~Optimale voeding en beweging~ Drs. Maarten van Egmond, Fysiotherapeut-onderzoeker Sander Steenhuizen, Fysiotherapeut Joyce Haver, Diëtist Fabel Feit 2 Feit of Fabel?
Nadere informatieZuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie. Jan Steijns
Zuivelproducten voor sporters Effect van melkeiwit en micronutriënten voor prestatie Jan Steijns physical activity, athletic performance, and recovery from exercise are enhanced by optimal nutrition @
Nadere informatieMijn reactie is altijd hetzelfde; Oh oh oh.. Als je toch eens ECHT wist wat voor effect een eiwitshake op jouw lichaam heeft..
Zijn eiwitshakes goed voor je? Zijn eiwitshakes goed om af te vallen? Moet ik nu wel of geen proteïneshakes drinken? Dit zijn vragen die ik regelmatig krijg van sporters.. Mijn reactie is altijd hetzelfde;
Nadere informatieSLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt
SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN eenvoudig snel efficiënt 1 DIËTEN IS TRAINEN Hongersnood! OM DIK TE WORDEN Als je gaat diëten denkt je lichaam dat het zich moet beschermen tegen een hongersnood. Je lichaam
Nadere informatieSportvoeding bij Atleten
Sportvoeding bij Atleten Pallas 67 16 maart 2017 Marlijn van den berg marlijn.vandenberg@gmail.com Voedingsdeskundige Voeding en gezondheid in Wageningen Nu werkzaam bij: Jouw actieve vakantie om je fitter,
Nadere informatieMETING TANITA INNERSCAN. NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V. Gewicht. Vetpercentage. Watergehalte % Spiermassa.
METING TANITA INNERSCAN NAAM:. LEEFTIJD:. LENGTE cm:. GESLACHT: M / V DATUM DATUM DATUM DATUM Gewicht Vetpercentage Watergehalte % Spiermassa Lichaamsbouwtype Basismetabolisme Metabolische leeftijd Botmassa
Nadere informatieEEN ANDERE MANIER VAN ETEN KAN JOUW PRESTATIE VERBETEREN!
EEN ANDERE MANIER VAN ETEN KAN JOUW PRESTATIE VERBETEREN! Sportvoedingspiramide De sportvoedingspiramide bestaat uit 3 lagen. De onderste laag is basisvoeding die ieder mens nodig heeft zoals groenten,
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar
Nadere informatieSportspecifieke voeding Radboud Sportcentrum
Sportspecifieke voeding Radboud Sportcentrum Dit document gaat over de middelste laag van de sportvoedingspiramide en geeft inzicht in sportspecifieke voeding. De onderste laag van de piramide (basisvoeding)
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar
Nadere informatieVoedingsclinic 29 mei 2012
Opbouw van de clinic: Inleiding calorieën Verhouding macronutriënten Realistische doelen Zelf schema s opstellen Wat is een Kcal? Wat is je onderhoud? Calorieën tellen Keukenweegschaaltje Consistentie
Nadere informatieVoeding en sport. Rianne Booijink diëtist
Voeding en sport Rianne Booijink diëtist Waarom aandacht voor voeding? Goede voeding is belangrijk om een goede sportprestatie neer te zetten. Of het nou gaat om topsport, wedstrijdsport of sport op recreatief
Nadere informatieWAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition
HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Vetverbranding en afvallen wat is de beste training, Tabata, kracht of cardiotraining? Wat is de beste en snelste manier om af te vallen? Is dat door kracht of door cardiotraining of een combinatie van
Nadere informatieDE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN. Dr. Ir. Michael Tieland
DE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN Dr. Ir. Michael Tieland 1 DISCLOSURE BELANGEN (potentiële) belangenverstrengeling Geen Veroudering Spiermassa & Kracht
Nadere informatieDia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten
Dia 1 Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema Dia 2 Wat is voeding: Voeding = alle organische stoffen die je als mens of organisme nodig hebt om energie op te wekken in je
Nadere informatieGezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet
Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook
Nadere informatie- + Programma Eigen Kracht. De ene calorie is de andere niet? Calorieën en Joules. Opbouw presentatie. Een kwestie van balans.
Programma Eigen Kracht 09.00 uur Meer spieren en minder spek Hans Kroon De ene calorie is de andere niet? Hans Wassink 17 e EFAA Aerobics, Fitness en Clubmanagement Conventie 16 mei 2010, Papendal te Arnhem
Nadere informatieTopsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES
Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES Het menu voor de ouders Even voorstellen Voedingspiramide Basissportvoeding Koolhydraten,
Nadere informatieVoeding en prestatie bij turnsters. Shiannah Danen, Augustus 2012
Voeding en prestatie bij turnsters Shiannah Danen, Augustus 2012 Welkom! Even voorstellen Waar komt energie vandaan? Algemene voeding Voeding voor/tijdens en na inspanning Voeding rondom een wedstrijd
Nadere informatieSuper Gezondheid Masterclass Module 2: Week 9. OptimaleGezondheid.com. Verantwoord aankomen & op gewicht blijven
Super Gezondheid Masterclass Module 2: Week 9 OptimaleGezondheid.com Verantwoord aankomen & op gewicht blijven Dislaimer Dit is geen medisch advies en zal ook niet zo moeten worden opgevat. Ik deel alleen
Nadere informatieTiming van Voeding. Congres Voeding en Leefstijl Marco Mensink, Division of Human Nutrition, Wageningen University
Timing van Voeding Congres Voeding en Leefstijl 19-11-2016 Marco Mensink, Division of Human Nutrition, Wageningen University Timing van Voeding rol van voeding bij herstel en adaptatie èn prestatie 2 Recovery
Nadere informatieBewegen, bewegen, blijven bewegen. Als je de volgende 3 zinnen ontcijfert, lees je wat ook voor jou belangrijk is.
Het werkblad sluit aan bij de infofiches waarin je ook meer informatie vindt bij de verschillende opdrachten. Gebruik de infofiches en het werkblad naast elkaar. Opdracht 1 (aansluitend bij infofiche 1)
Nadere informatieVoeding en aftrainen wedstrijdjudoka s Vetpercentage
Voeding en aftrainen wedstrijdjudoka s Er wordt veel geschreven en geïnformeerd over voeding. Soms zoveel dat mensen het niet meer weten. Het is niet onze bedoeling om het allemaal nog uitgebreider te
Nadere informatieGezonde Sportvoeding. als basis voor optimale sportieve prestaties
Gezonde Sportvoeding als basis voor optimale sportieve prestaties Een gezonde voeding is levensbelangrijk. Niet enkel om sportieve prestaties te leveren is een uitgebalanceerde voeding een vereiste, maar
Nadere informatieENERGIE 30/11/2015. Sportvoeding ALGEMEEN. Sportvoeding ROND DE INSPANNING. Sportvoeding ALGEMEEN. Voeding als energiebron voor het sporten
Karolien Rector Diëtiste-Sportdiëtiste GRIT, Belgian Sports Clinic 26/11/2015 IOC Diploma in Sports Nutrition Blog: www.sportvoeding.expert Website: http://www.devoedingscoach.be/ ALGEMEEN ROND DE INSPANNING
Nadere informatieStrakke Buik Geheimen Marijke Helswieg
Download De Nieuwste Versie! Dit is versie 1.1, download nu direct de nieuwste versie op: http://www.afslankenmetmarijke.nl Stop Met Alleen Je Buik Trainen Als Je Van Je Buik Vet Af Wilt!! Tot nu toe zijn
Nadere informatieSportcafé. (Sport)voeding in functie van prestatie en herstel
Sportcafé (Sport)voeding in functie van prestatie en herstel Opzet Voeding Vocht Koolhydraten Eiwitten Eten en drinken rondom inspanning Vragen Belang sportvoeding Gezondheid / energie Optimale prestatie
Nadere informatieVoeding in vechtsporten
Voeding in vechtsporten Hoe je prestaties verbeteren met voeding? Mogelijke voordelen van voeding Goede gezondheid Voldoende energie Optimale spieropbouw Herstel naar de training Betere prestaties Controle
Nadere informatieEr zijn verschillende meetmethodes waarmee u kunt vaststellen of u een gezond gewicht hebt:
Een gezond gewicht Een gezond gewicht Hebt u een gezond gewicht? Energiebalans Bewegen Hoe behoudt u een gezond gewicht? Tips voor het behouden van een gezond gewicht Tips voor het bereiken van een gezond
Nadere informatieGezondheidsvoordelen
Gezondheidsvoordelen Onderhoud van de spiermassa bij ouderen Er is evidentie voor een mogelijke rol van melk en melkproducten om de spiermassa en -functies bij ouderen te helpen onderhouden. Een aantal
Nadere informatieSLANK WORDEN SLANK BLIJVEN. eenvoudig snel efficiënt
SLANK WORDEN SLANK BLIJVEN eenvoudig snel efficiënt DIËTEN IS TRAINEN OM DIK TE WORDEN 1Als een beer in een winterslaap is en dus niets meer eet gedurende een lange tijd, doet de natuur iets slims. Het
Nadere informatieAltijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn?
1 Altijd al gedacht dat zware botten een verklaring voor overgewicht zijn? De 20 fabels en feiten over afslanken Be-Slank Copyright 2011 Be-Slank.nl Alle rechten voorbehouden. 2 Feiten en Fabels: Frisdrank
Nadere informatieVoeding voor, tijdens en na het wielrennen
Voeding voor, tijdens en na het wielrennen Opzet presentatie: wielrennen energie wat doet voeding gezonde voeding/sportvoeding (sport)voeding voor, tijdens, na vragen Goede voeding zorgt voor Prestatieverbetering
Nadere informatieEnergiebalans. Opdracht 8B. Opdracht
Opdracht 8B Energiebalans Opdracht Doel: Introductie vragen (Bijlage 1) 20 min. Opdracht 1 (Werkboekje Energiebalans) 30 min. Aan de hand van het deze opdracht leren de kinderen: Wat de energiebalans is;
Nadere informatieVOEDING ALS RECUPERATIE. Audrey Baguet
VOEDING ALS RECUPERATIE Sportsymposium 28-11-2015 Audrey Baguet Agenda Recuperatievoeding Waarom? Wat? Eiwitten Koolhydraten Vocht Praktische voorbeelden AAROM recuperatievoeding? Ontoereikende recuperatievoeding
Nadere informatieWelke brandstof en wanneer?
Welke brandstof en wanneer? Na trainingen sneller en beter herstellen, tijdens inspanningen de hongerklop voorkomen of gewoon het maximale uit jezelf halen. Daarvoor heb je de juiste brandstof, de juiste
Nadere informatie1 Hiking & sportvoeding, wat zegt de literatuur?
1 Hiking & sportvoeding, wat zegt de literatuur? Dat voeding een belangrijke rol speelt bij meerdaagse trektochten weten de meeste hikers wel. Er is echter een groot verschil tussen een optimale voeding
Nadere informatieHAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER. Voedingsdagboek. Mariska Sprado 12062804 24/09/2012
HAAGSE HOGESCHOOL VOEDING EN DIETETIEK COMPACT VD-CO1.C.2 VOEDINGSLEER Voedingsdagboek Mariska Sprado 12062804 24/09/2012 TOTALE ENERGIE-INNAME EN ENERGIEPERCENTAGES Totale energie-inname Dag 1 9852 kj
Nadere informatieEllen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen
Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Metabolisme verhogen door minder koolhydraten te gebruiken Metabolisme is een ander woord voor stofwisseling. Het Metabolisme verhogen is eigenlijk een hogere/snellere stofwisseling. Metabolisme is de
Nadere informatieniveau 2, 3, 4 thema 5.5
niveau 2, 3, 4 thema 5.5 Gezonde voeding Inleiding Wanneer eet je gezond? Hoeveel moet ik dagelijks eten? Wat is een goed lichaamsgewicht? Onder- en overgewicht Inleiding Goede voeding levert de dagelijks
Nadere informatieVoeding en hardlopen
Voeding en hardlopen Sandra van der Westen- van Veltom, diëtiste Dieetvoorlichting de Grens www.dieetvoorlichting.nl Waar gaan we het vandaag over hebben? Voorstellen Gezonde voeding Voeding bij sport
Nadere informatieGEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet
GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet Stelling 1 BMI is hetzelfde als vetpercentage BMI is hetzelfde als vetpercentage BMI meet je door gewicht (kg) / lengte²
Nadere informatieConsumptie van suikers in Nederland Deel 2: toegevoegde suikers
Factsheet Consumptie van suikers in Nederland Deel 2: toegevoegde suikers Wat is de inname van toegevoegde suikers door de Nederlandse bevolking? Resultaten uit de Nederlandse Voedselconsumptiepeiling
Nadere informatie"Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen."
Dagelijkse voeding Als je wat meer op je voeding wilt gaan letten, dan sta je vast stil bij wat je allemaal op een dag eet. En je vraagt je vast af wat heb je nu direct nodig en wat niet? Wat voor effect
Nadere informatiePrepare for the Switch Make the Switch. Keep the Switch. Producten in het sportvastentraject. www.sportvasten.nl
Prepare for the Switch Make the Switch Producten in het sportvastentraject Keep the Switch www.sportvasten.nl Inleiding Sportvasten is een trainingsmethode waarmee je de metabole switch van suiker- naar
Nadere informatieWaarom Fitness en Het volgen van een dieet Je niet kunnen helpen Om blijvend af te slanken? Eric Eraly
Waarom Fitness en Het volgen van een dieet Je niet kunnen helpen Om blijvend af te slanken? Eric Eraly Denk aub eventjes na voor je dit hele EBoek afprint. Je dient slechts enkele pagina s af te printen
Nadere informatieConsumptie van suikers in Nederland Deel 2: toegevoegde suikers
Factsheet Consumptie van suikers in Nederland Deel 2: toegevoegde suikers Wat is de inname van toegevoegde suikers door de Nederlandse bevolking? Resultaten uit de Nederlandse Voedselconsumptiepeiling
Nadere informatieEet smakelijk René de Groot 15-06-2014
Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën
Nadere informatieHoeveel energie gebruikt je lichaam op een dag.
Hoeveel energie gebruikt je lichaam op een dag. Alles wat je moet weten over: Energie en je lichaam - Hoeveel energie je op een dag nodig hebt. - Hoeveel energie je op een dag gebruikt - Hoe je je energie
Nadere informatieOndervoeding: een miskend probleem
Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke
Nadere informatieINHOUDSTABEL VOEDING BIJ VOETBALLERS
INHOUDSTABEL VOEDING BIJ VOETBALLERS voedingsbronnen... 1 koolhydraten... 1 vetten... 2 eiwitten... 2 water... 3 vitamines, mineralen... 4 tips... 5 voor de wedstrijd... 5 tijdens de wedstrijd... 5 na
Nadere informatieVoeding en beweging bij kanker; it takes two to tango
Voeding en beweging bij kanker; it takes two to tango ASTRID HORSTMAN NUTRICIA RESEARCH 13 SEPTEMBER 2016 Met toestemming van Van Loon SPIERADAPTATIE SARCOPENIE - CACHEXIE Met toestemming van Van Loon
Nadere informatieDieet Oké. TU Delft, November 2012
TU Delft, November 2012 Dieet Oké Janet Vervoorn sportdiëtist Dieet Oké Summit Health Veilingweg 16A 2678 LN De Lier tel. 06-46675281 email: janet.vervoorn@chello.nl Inzicht krijgen in de energiehuishouding
Nadere informatieSeminar Op Eigen Kracht
Seminar Op Eigen Kracht Anne-Marijke Ambergen Sportdiëtist 1 Fit Consulting A.C. Ambergen-Sportdiëtist VSN 2 Private KNLTB practice Nutritional coaching Tennis players Specialization: Paralympic Sports
Nadere informatieWie weet nog raad met de koolhydraat? De laatste wetenschappelijke inzichten
Wie weet nog raad met de koolhydraat? De laatste wetenschappelijke inzichten Definitie Breder perspectief in de maatschappij Historische achtergrond: sportvoeding Nieuwe ontwikkelingen Voordelen Nadelen
Nadere informatieInhoud. 04 Inleiding. Het 5 Stappen AFSLANKPLAN. Wat Is Het 5 Stappen Plan? Het 5 Stappen Afslankplan. Veel Gestelde Vragen
Inhoud 04 Inleiding Een gezonde levensstijl... Wat is het 5 stappen Afslankplan... 04 04 05 Wat Is Het 5 Stappen Plan? Gezond leven is duur?... Gezond leven kost veel moeite en tijd?... Hoeveel mag je
Nadere informatieVoeding bij duursport. Boudewijn van Almelo Hesther Vos
Voeding bij duursport Boudewijn van Almelo Hesther Vos Wat gaan we doen? Doel van deze bijeenkomst Feiten en fabels Energiegebruik en stofwisseling Welke voeding past daarbij? Wat zijn aandachtspunten?
Nadere informatieVoedingsschema lange afstandslopen
Voedingsschema lange afstandslopen INLEIDING Onder de term lange afstandslopen vallen een verscheidenheid van wedstijdlengtes. De meest voorkomende afstanden zijn de 10km, 15km, de halve marathon (21,1km)
Nadere informatieb Sportvoeding en herstel
b Meer dan voeding! b Sportvoeding en herstel Anouska van Meer der dan Zee voeding! & Brenda Frunt Belang gezonde sportvoeding Prestatieverbetering Voldoende energie voor trainingen en wedstrijden Sneller
Nadere informatieBeademen: kan het nog beter? De rol van voeding
Refereeravond Multidisciplinaire route naar detubatie Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding 17 juni 2014, Geertje Raemakers-van Driel, diëtist Inleiding doel voeden op IC eiwitstofwisseling,
Nadere informatieHAVER APPELVEZEL VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN CITRUS WITLOF MAIS HAVER SOJA
HAVER APPELVEZEL CITRUS VEZELS UIT 6 NATUURLIJKE BRONNEN APPEL HAVER WITLOF SOJA MAIS WAT ZIJN VEZELS? Als essentieel onderdeel van een evenwichtig dieet helpen vezels uw spijsverteringssysteem in goede
Nadere informatieGezonde voeding voor teamsporters
Gezonde voeding voor teamsporters Inleiding Door: Esther Verhoef en Puck Reckers Doel: Kennis vergroten goede voeding rondom trainingen/wedstrijden. Inhoud Presentatie Wat is voeding - Koolhydraten - Vetten
Nadere informatie10 KEER GEZOND EET GROENTEN
10 KEER GEZOND 10 KEER GEZOND Er zijn volgens ons tien regels waar het voedingspatroon van elke sporter of niet-sporter dagelijks aan zou moeten voldoen. Deze richtlijnen zijn grotendeels gebaseerd op
Nadere informatie123-12-2011 SPORTVOEDING. Zwat
1 SPORTVOEDING Zwat Inhoud: Wat is sportvoeding? Energiebehoefte Belang van Koolhydraten Praktisch Supplementen Atleet 1-2 2 WAAROM Voeding en sport Gezonde voeding: optimaal functioneren lichaam Extra
Nadere informatieSportvoeding, Een wereld te winnen
NutriSense Benelux Sportvoeding, van Theorie naar Praktijk Een wereld te winnen NutriSense Benelux NutriSense is een ervaren speler in de (sport)voedingsbranche en richt zich op de verkoop en marketing
Nadere informatieALLES OVER VOEDINGS- STOFFEN
ALLES OVER VOEDINGS- STOFFEN VOORWOORD Lieve Fitsoluter, Wij hopen dat je veel plezier hebt met het lezen van ons E-book en er veel inspiratie uit kunt halen voor jouw gezonde lifestyle! We zijn ons er
Nadere informatieDiscussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen
Discussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen Inhoud Stellingen / Discussie Casus Behandelplan Level of evidence
Nadere informatieAfslanken met IJzer. Anneke Palsma. EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 februari 2009, Noordwijkerhout
Afslanken met IJzer Anneke Palsma EFAA Fitness- & Personal Training Congres 15 februari 29, Noordwijkerhout Programma Eigen Kracht 1. uur De Kracht van Eiwit Hans Wassink 11.15 uur Afslanken met IJzer
Nadere informatiePowervoeding. Pagina 3. Inleiding. Hoofdstuk 1: Calorieën. Pagina 4. Hoofdstuk 2: Macronutriënten. Pagina 5. Hoofdstuk 3: Fatsecret.
1 Powervoeding Versie 1.3 Inleiding Hoofdstuk 1: Calorieën Hoofdstuk 2: Macronutriënten Hoofdstuk 3: Fatsecret Hoofdstuk 4: Voedingsmiddelen Afsluiting Pagina 3 Pagina 4 Pagina 5 Pagina 6 Pagina 7 Pagina
Nadere informatieNieuwe Richtlijnen Goede Voeding
Nieuwe Richtlijnen Goede Voeding Wat zijn de nieuwe voedingsaanbevelingen vanuit de wetenschap? Prof. Edith Feskens, edith.feskens@wur.nl Inhoud Voedingsonderzoek is moeilijk! Hoe komen Richtlijnen tot
Nadere informatieSLIM een revolutionaire visie
SLIM een revolutionaire visie Heeft u er wel eens aan gedacht dat uw gewichtstoename niets met te veel eten of te weinig beweging te maken hoeft te hebben? Dat klinkt misschien vreemd, maar recent wetenschappelijk
Nadere informatieGeslacht: Male Gewicht: 99,3 kg
Tel: 0032/479.45.99.74 Web: www.energylab.be TESTDATUM: 21/02/2014 IDENTIFICATIE Naam: Johan Hermie Geboortedatum: 20/09/1964 Leeftijd: 49,4 Lengte: 174,0 cm Geslacht: Male Gewicht: 99,3 kg Etniciteit:
Nadere informatieWie ben ik? Naam: Maud van der Meer. Plaats: Eindhoven. Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige
Wie ben ik? Naam: Maud van der Meer Plaats: Eindhoven Sport: wedstrijdzwemmen ( EK, WK en OS) Studie: (sport) voedingsdeskundige Workshop voeding Doel Basisvoeding Van theorie naar praktijk Sportspecifieke
Nadere informatie28-9-2014. Inhoud. Voeding en leefstijl bij en na kanker. 1. Voeding van vroeger tot nu. 1. Voeding van vroeger tot nu. 2.
Voeding en leefstijl bij en na kanker Malu van Geel Inhoud 1. Voeding van vroeger tot nu 2. Voeding en kanker 3. Aanbevelingen 4. Veel gestelde vragen 1. Voeding van vroeger tot nu 1 Hippocrates Laat voeding
Nadere informatieMacronutrienten. Micronutrienten. Meting energiegebruik: Indirecte calorimetrie Dubbel gelabeld water techniek. O en 2 H isotopen
Ondervoeding en ziekte Ondervoeding in Nederland? Annemie Schols Gewichtsverlies Gewicht Lichaamssamenstelling vet lipiden Bioelectrische impedantie energie balans Verlies vetmassa water DEXA scan voedselinname
Nadere informatieLekker energiek! Kant-en-klare sportmaaltijden voor topprestaties
Lekker energiek! Kant-en-klare sportmaaltijden voor topprestaties Lekker energiek! Kant-en-klare sportmaaltijden voor topprestaties Sporten gééft energie. Maar sporten vráágt ook energie. Extra energie,
Nadere informatieDe Top 10 Dieet Mythen
- 1 - De Top 10 Dieet Mythen Een dieet volhouden is nooit makkelijk, zeker niet met de overvloed aan dieet mythen. Het is het vaak moeilijk een onderscheid te maken tussen effectieve afval technieken/strategieën
Nadere informatieVoedselconsumptiepeiling : De consumptie van voedingsmiddelen
Presentatie VIVES, 26 oktober 2016 Voedselconsumptiepeiling 2014-2015: De consumptie van voedingsmiddelen en de inname van voedingsstoffen Karin De Ridder Coordinator Team Nutrition, Activities & Health
Nadere informatieVOEDING. Trainingsadvies Transplantoux 2011. Belangrijk! Energie en opbouwstoffen voor het metabolisme ALGEMEEN: Gewicht ~ prestatie
VOEDING Belangrijk! Energie en opbouwstoffen voor het metabolisme Gewicht ~ prestatie Koolhydraten ~ prestatie Vochtopname ~ prestatie Voeding ~ gezondheid ALGEMEEN: - Koolhydraten: Koolhydraten zijn de
Nadere informatieDE (BASIS) SPORTVOEDING. Bo van Rooij, sportdiëtist
DE (BASIS) SPORTVOEDING Bo van Rooij, sportdiëtist bo@myfoodcoach.nl 06-41705083 HET MENU Een goede basis (sport)voeding Koolhydraten Eiwitten Vetten Vocht Timing sportvoeding DOELSTELLINGEN Je weet hoe
Nadere informatieCrossCamp Amsterdam. Voedingsleer
CrossCamp Amsterdam Voedingsleer CrossCamp Amsterdam Voel je Fit, voel je Sterk,, Gemotiveerd trainen met stimulerende begeleiding. Voedinsleer Wat halen we uit voeding? Koolhydraten Vetten Eiwitten Voedingsmiddelen
Nadere informatieVoeding de klok rond HET VERSCHIL IN VOEDINGSBEHOEFTE VAN EEN RECREATIE-, KRACHT- EN DUURSPORTER
Voeding de klok rond HET VERSCHIL IN VOEDINGSBEHOEFTE VAN EEN RECREATIE-, KRACHT- EN DUURSPORTER Voorstellen Esther van Etten: sportdiëtist Sita Veenstra: sportdiëtist AVS Adviesbureau Voeding en Sport
Nadere informatieInfofiche 2. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen
Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen voedingsaanbevelingen interpreteren en toepassen, rekening houdend met verschillende factoren zoals leeftijd en mate van fysieke activiteit. De leerlingen
Nadere informatieSPORTVOEDING Annet Brons Sportdiëtist Hardlooptrainer & Personal Trainer
SPORTVOEDING Annet Brons Sportdiëtist Hardlooptrainer & Personal Trainer Voeding The Beginning! Goede basisvoeding! Wat is een goede basisvoeding? Voldoende koolhydraten, eiwitten en vetten! Voldoende
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek
PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is
Nadere informatie(Sport)voeding bij roeien
(Sport)voeding bij roeien Anne-Marijke Ambergen Sportdiëtist 1 Fit Consulting A.C. Ambergen-Sportdiëtist VSN Fit Consulting, A.C. Ambergen-Sportdiëtist VSN 2 Talent Training Coaching Etc. Sportvoeding
Nadere informatie30 dagen een commitment met jezelf aangaan!
30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 1. Training 2. Voeding 3. Rust 1. Training - Grote spieren trainen benen, borst en rug - Cardio training - Dagelijks middelmatig bewegen Grote spieren trainen:
Nadere informatieDe rol van voeding bij wondzorg. Bo Delesie, diëtiste
De rol van voeding bij wondzorg Bo Delesie, diëtiste 2 Belang goede voedingstoestand Essentieel voor goede wondheling Ondervoeding = vertraagde wondheling Verkorte duur wondheling Ondervoeding = >risico
Nadere informatieVooronderzoek Sportvoeding
Een diëtist kan zich specialiseren op een doelgroep zoals ouderen, kinderen en sporter. De laatste is de doelgroep die hier word behandeld. Deze groep is erg breed vanwege de vele sporten die mensen beoefenen
Nadere informatie1 gram verteerbare koolhydraten levert 4 kcal (afkorting verteerbare koolhydraten =
Voedingsanalyse van 2 typische fastfoodmaaltijden : cijfers en feiten Doelstelling : Vanuit de voedingswaarde en met behulp van de cursus, de effecten van fastfood op de gezondheid kunnen afleiden. De
Nadere informatieDiëten met maaltijdvervangers Succesvol afslanken
Diëten met maaltijdvervangers Succesvol afslanken EENVOUDIG EN GEZOND AFSLANKENN www.bcminfo.be Diëten met maaltijdvervangers Eenvoudig, snel en gezond afslanken KOM MEER TE WETEN OVER MAALTIJD- VERVANGERS
Nadere informatieVoeding bij longkanker
Welkom Voeding bij longkanker Joyce Uitbeijerse Diëtist DPS Dieetkunde 15 juni 2017 Inhoud Ondervoeding Anorexie-cachexie syndroom Energie- en eiwitbehoefte bij longkanker Voedingsgerelateerde klachten
Nadere informatieOuderen, Sporten & Voeding
Ouderen, Sporten & Voeding Vitaal ouder worden! Zelfstandig blijven! Yvette Kilian CBS-cijfers» Het aantal 65 plussers zal volgens prognoses van het CBS toenemen van ruim 3 miljoen in 2015 tot 4,2 miljoen
Nadere informatieVakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist
Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet
Nadere informatie