Gemeente Breda. BBO Onderzoek en Informatie. Eénmeting monitor Stedelijk Kompas

Transcriptie

1 Gemeente Breda BBO Onderzoek en Informatie Eénmeting monitor Stedelijk Kompas Publicatienummer: 1716 Datum: 2013

2 In opdracht van: Gemeente Breda Directie Ontwikkeling - Wonen en Samenleven Uitgave: Gemeente Breda Afdeling BBO Onderzoek en Informatie Projectnummer: 1422 Claudius Prinsenlaan DJ Breda Telefoon onderzoek@breda.nl Bronvermelding verplicht

3 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas Inhoud Samenvatting... 4 Omvang doelgroep... 4 Stand van zaken doelstellingen... 5 Doorontwikkeling centraal registratiesysteem Inleiding Uitgangspunten Stedelijk Kompas Hoofddoelstellingen en plan van aanpak Prestatieafspraken met het Rijk Monitor, nulmeting en éénmeting Opzet en werkwijze Verantwoording Afbakening van de doelgroep Methode Resultaten Doelgroep Omvang doelgroep Doelstelling 1: Traject / Herstelplan Doelstelling 2: Huisvesting Doelstelling 3: Huisuitzetting Doelstelling 4a: Detentie Doelstelling 4b: Zorg Doelstelling 5: Overlast Aanbevelingen Bijlage Bijlage

4 Samenvatting Het algemene doel van het Stedelijk Kompas is het realiseren van goede opvang en begeleiding (op maat) aan kwetsbare mensen, gericht op een aanvaardbaar maatschappelijk bestaan. De hoofddoelstelling is onderverdeeld in een aantal subdoelstellingen die tevens dienen als prestatieafspraken die met het ministerie zijn gemaakt. Deze zijn: 1. Vanaf 2013 volgen alle geregistreerde dak- en thuislozen in de regio Breda een passend traject. 2. Met ingang van 2013 is tenminste 60 % van de geregistreerde dak- en thuislozen regulier en duurzaam gehuisvest. 3. Vanaf 2010 is dakloosheid als gevolg van huisuitzetting tot minder dan 30% van het niveau van 2007 teruggebracht. 4. Dakloosheid als gevolg van detentie of afwenteling door andere instellingen is uitgebannen. 5. In 2015 is overlast door dak en thuislozen teruggedrongen tot ten hoogste 75% van het huidige niveau. Omvang doelgroep Op basis van landelijk onderzoek is de omvang van de totale potentiële doelgroep geschat op ruim 3000 personen 1. Met behulp van het centraal registratiesysteem wordt deze groep steeds beter in beeld gebracht. Dit rapport is gebaseerd op de stand van zaken december 2012 in het centraal registratiesysteem. In de vorige meting van de monitor Stedelijk Kompas was het registratiesysteem nog niet operationeel, en werd de omvang van de doelgroep via een andere methode geschat. Daarom zijn de cijfers in deze rapportage niet vergelijkbaar met die van de nulmeting. Inmiddels zijn 1015 personen geregistreerd als doelgroep Stedelijk Kompas die een binding hebben met de regio Breda (Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Moerdijk, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem en Zundert). De doelgroep van het Stedelijk Kompas is te verdelen in drie categorieën: feitelijk daklozen, residentiële daklozen en dreigend daklozen (waaronder pseudodaklozen). De geregistreerde doelgroep is in onderstaande tabel ingedeeld in deze categorieën. Figuur 1 Status van personen geregistreerd in het centrale registratiesysteem Feitelijk dakloos 196 Residentieel dakloos 188 Dreigend dakloos 487 Pseudodakloos 25 Onbekend 119 Totaal Schattingsmethode van Judith Wolf: 0,7% van de bevolking. Handreiking OGGz in de Wmo, november

5 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas Stand van zaken doelstellingen Hieronder is per doelstelling aangegeven hoe het staat met het bereiken van de doelstellingen. Doelstelling 1: vanaf 2013 volgen alle geregistreerde dak- en thuislozen in de regio Breda een passend traject. In december 2012 is 42% (82) van de feitelijk daklozen en 70% (131) van de residentieel daklozen in bezit van een herstelplan. Van de dreigend daklozen heeft slechts 25% (123) een herstelplan. Doelstelling 2: met ingang van 2013 is tenminste 60% van alle geregistreerde dak- en thuislozen regulier en duurzaam gehuisvest. De monitor is gebaseerd op een momentopname december Van de totale groep van 489 geregistreerde (ex-)daklozen heeft 55% (268) reguliere en duurzame huisvesting in een woonvoorziening of bij familie of vrienden. Regulier en duurzaam gehuisvest is hier gedefinieerd als wonend in een opvangvoorziening of wonend met ambulante begeleiding. Doelstelling 3: Vanaf 2010 is dakloosheid als gevolg van huisuitzetting tot minder dan 30% van het niveau van 2007 teruggebracht. Wat dit gegeven betreft is een vergelijking met gegevens uit de nulmeting mogelijk. Bij de nulmeting werd geconstateerd dat de doelstelling zo goed als gehaald werd in Voor 2012 komen we tot een andere conclusie. Ten opzichte van 2007 is dakloosheid als gevolg van huisuitzetting slechts tot de helft teruggebracht. Het percentage ontruimingen ten opzichte van het aantal aanzeggingen tot ontruiming blijft constant onder de 20%. Daarentegen stijgt het percentage feitelijk dakloos geworden personen afgezet tegen het aantal ontruimingen ten opzichte van voorgaande jaren (14% in 2012, 11% in 2010). Doelstelling 4a: dakloosheid als gevolg van detentie is uitgebannen. Dit is een gegeven dat vanwege de overstap naar het registratiesysteem afgelopen jaar tussen wal en schip beland is. De gegevens uit de dossiers moeten eerst worden verwerkt en in het centrale registratiesysteem worden opgenomen voordat ten aanzien van deze doelstelling uitspraken kunnen worden gedaan. Wèl zijn in het registratiesysteem twee personen opgenomen met als reden van dakloosheid einde detentie die in december 2012 feitelijk dakloos waren. Vanwege de beperkte vulling van het registratiesysteem geeft dit geen compleet beeld van deze indicator. Doelstelling 4b: dakloosheid als gevolg van afwenteling door andere instellingen is uitgebannen. Ook voor deze doelstelling geldt dat het registratiesysteem onvoldoende gevuld is om hier betrouwbare uitspraken over te kunnen doen. In het registratiesysteem is één persoon opgenomen die in de loop van 2012 is ingevoerd in het systeem met als reden van dakloosheid uit instelling verwijderd en die in december 2012 feitelijk dakloos was. Doelstelling 5: in 2015 is overlast door dak en thuislozen teruggedrongen tot ten hoogste 75% van het huidige niveau. In 2012 hebben 165 dak- en thuislozen overlast of strafbare feiten veroorzaakt in de regio Breda. Ze zijn verantwoordelijk voor 228 incidenten. In vergelijking met 2010 is het aantal incidenten gedaald met 32,3%. 5

6 Doorontwikkeling centraal registratiesysteem Dit is het eerste jaar dat we ervaring hebben opgedaan met het centraal registratiesysteem en dat we de monitor hebben opgesteld aan de hand van de gegevens die in dit systeem geregistreerd zijn. Tijdens dit onderzoek bleek dat het centraal registratiesysteem nog niet geschikt was om alle benodigde informatie in op te nemen. Het belangrijkste mankement van het systeem was het ontbreken van een historisch overzicht van de woonstatus van de geregistreerde personen. Ook was ondanks alle inspanningen nog niet alle informatie in het systeem beschikbaar. In deze éénmeting konden verschillende gegevens daarom niet gepresenteerd worden. Deze ervaring leidt ertoe dat het centraal registratiesysteem wordt aangepast. In hoofdstuk vier van deze rapportage worden een aantal aanbevelingen gedaan op technisch en procedureel vlak om de registratie van (dreigend) daklozen in de regio Breda te verbeteren. Het doel van deze aanpassingen is dat het registratiesysteem van alle personen die tot de geregistreerde doelgroep behoren een actueel overzicht van de wooncarrière bevat. Dit is de kern waar het Stedelijk Kompas om draait, de overgangen van de ene woonsituatie naar de andere. Om te beoordelen of het beleid succesvol is moet er volledig en systematisch inzicht zijn in deze gegevens. Als deze aanbevelingen op korte termijn worden ingevoerd levert de informatie uit het registratiesysteem bij de volgende meting duidelijker en betrouwbaarder beeld over het behalen van de doelstellingen van het Stedelijk Kompas. Inmiddels zijn de eerste verbeteringen al in gang gezet in overleg met de afdeling Onderzoek en Informatie. 6

7 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas 1. Inleiding 1.1. Uitgangspunten Stedelijk Kompas Als gevolg van het succesvol geïntensiveerde beleid op het gebied van de maatschappelijke opvang, Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGz) en verslavingszorg in de 4 grote steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht (G4) heeft het ministerie van VWS alle centrumgemeenten de opdracht gegeven eenzelfde beleid te ontwikkelen onder de noemer Stedelijk Kompas. De gemeente Breda heeft hier gevolg aan gegeven in haar Stedelijk Kompas Breda. Op 20 maart 2008 heeft de gemeenteraad Breda dit Stedelijk Kompas Breda vastgesteld. Het geïntensiveerde beleid kent een paradigmaverschuiving. In de vroegere aanpak gold als uitgangspunt dat niemand onvrijwillig op straat hoeft te leven. In de nieuwe aanpak is het uitgangspunt dat niemand vrijwillig op straat leeft. Met het Stedelijk Kompas gaat de gemeente ervan uit dat alle daklozen (zowel feitelijk als residentieel daklozen) alsook dreigend en potentieel daklozen een zorgaanbod nodig hebben Hoofddoelstellingen en plan van aanpak Het algemene doel van het Stedelijk Kompas is het realiseren van goede opvang en begeleiding (op maat) aan kwetsbare mensen, gericht op een aanvaardbaar maatschappelijk bestaan. De hoofddoelstelling luidt als volgt: Het realiseren van goede opvang en begeleiding (op maat) aan kwetsbare mensen, gericht op een aanvaardbaar maatschappelijk bestaan: Door vroegtijdige signalering en preventieve aanpak voorkómen van uitval uit de samenleving. Indien toch van uitval sprake is, beschikbaarheid binnen 24 uur van goede opvang en begeleiding. De verblijfsduur is minimaal 6 en maximaal 12 weken. Alle cliënten worden voorzien van een individueel traject Prestatieafspraken met het Rijk De hoofddoelstelling is onderverdeeld in een aantal subdoelstellingen. Deze subdoelstellingen dienen tevens als prestatieafspraken die met het ministerie zijn gemaakt. Deze subdoelstellingen zijn: 1. Vanaf 2013 volgen alle geregistreerde dak- en thuislozen in de regio Breda een passend traject. 2. Met ingang van 2013 is tenminste 60 % van de geregistreerde dak- en thuislozen regulier en duurzaam gehuisvest. 3. Vanaf 2010 is dakloosheid als gevolg van huisuitzetting tot minder dan 30% van het niveau van 2007 teruggebracht. 4. Dakloosheid als gevolg van detentie of afwenteling door andere instellingen is uitgebannen. 2 Feitelijk daklozen zijn mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats, die de meeste tijd van de week op straat of in een dag- en nachtopvang verblijven. Residentieel daklozen zijn personen die als bewoner staan ingeschreven bij instellingen voor maatschappelijke opvang. Potentieel of dreigend daklozen zijn personen die nog wel ergens wonen, maar dreigende huisvestingsproblemen hebben. 7

8 5. In 2015 is overlast door dak en thuislozen teruggedrongen tot ten hoogste 75% van het huidige niveau. Voor de volledige uitvoering van het Plan van aanpak is ruim 7 jaar voorzien. Het Trimbos-instituut te Utrecht heeft van het ministerie de opdracht gekregen om de voortgang van de prestatieafspraken te monitoren Monitor, nulmeting en éénmeting Om de prestatieafspraken met het Rijk te kunnen meten heeft de afdeling Wonen en Samenleven van de directie Ontwikkeling opdracht gegeven aan afdeling O&I om een monitor Stedelijk Kompas te ontwikkelen om na te kunnen gaan in welke mate de prestatieafspraken worden gerealiseerd. Onderzoek en Informatie zal jaarlijks de voortgang op de vijf prestatieafspraken monitoren. Met deze monitor is voorafgaand aan de daadwerkelijke start van de uitvoering van het Stedelijk Kompas in september 2011 begonnen. Er heeft een nulmeting plaatsgevonden waarvan een rapportage is verschenen. (publicatienummer 1671). De gegevens in deze rapportage hadden voor een groot deel betrekking op Met de start van het Stedelijk Kompas in september 2011 is het loket Centraal Onthaal ingericht. Dit is een loket voor (dreigend) dak- en thuislozen van Gemeente Breda. Ook staat deze naam voor de manier van werken waarop Gemeente Breda de komende jaren samen met een aantal instellingen de maatschappelijke zorg en opvang voor (dreigend) dak- en thuislozen regelt. De nieuwe werkwijze is een gezamenlijke aanpak van alle betrokken maatschappelijke organisaties en gemeenten in de regio Breda. Gemeente Breda vervult hierin een regiefunctie. De afspraken zijn vastgelegd in een convenant. Over de startfase van het loket Centraal Onthaal is een beknopt rapport verschenen (publicatienummer 1706). Personen die zich bij het Loket melden worden geregistreerd in het registratiesysteem GWS. In de startfase zijn ook alle personen die bij een instelling van SMO bekend waren in het systeem opgenomen. Op termijn moet door de cliëntmanagers in samenspraak met hun cliënten voor alle geregistreerde (dreigend) daklozen een herstelplan worden gemaakt waarin doelen staan beschreven (een driemaanden, een zesmaanden en een jaardoel) waarop kan worden gemonitord. Ook deze herstelplannen worden in het registratiesysteem opgenomen. Voor deze éénmeting was het de bedoeling om de prestatieafspraken te meten op basis van het centrale registratiesysteem. Bij het opzetten van het registratiesysteem is samen met Onderzoek en Informatie gekeken naar de eisen die aan de vast te leggen gegevens moeten worden gesteld. Desondanks bleek bij de voorbereiding van de éénmeting dat het centraal registratiesysteem nog niet geschikt is om alle benodigde informatie in op te nemen. In deze éénmeting kunnen verschillende gegevens daarom niet gepresenteerd worden. In de verantwoording in paragraaf 2.1 wordt dit nader toegelicht. Ook was nog niet alle informatie goed ingevoerd in het systeem. Door de enorme toeloop op het loket is de nadruk komen te liggen op het zo goed mogelijk helpen van de doelgroep bij het aanpakken van hun problemen en is het vastleggen van gegevens naar een tweede plan geschoven, waardoor achterstand is ontstaan. 8

9 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas 2. Opzet en werkwijze De monitor is opgezet naar het voorbeeld van de G4 en de gemeente Rotterdam in het bijzonder. Vanaf 2006 hebben de G4 en het ministerie van VWS in samenwerking met het Trimbos-instituut de vijf hoofddoelstellingen uitgewerkt tot meetbare (deel)indicatoren. De Bredase monitor sluit zo veel mogelijk aan bij deze meetbare (deel)indicatoren en de uitwerking daarvan. De resultaten worden, volgens afspraak, door de directie Maatschappelijke Ontwikkeling aangeleverd aan het Trimbos-instituut Verantwoording Het centraal registratie systeem Stedelijk Kompas is de belangrijkste basis en bron voor de gegevens over het behalen van de doelstellingen. Bij de nulmeting in 2011 was dit registratiesysteem nog niet beschikbaar. Bij de nulmeting is de omvang van de doelgroep bepaald aan de hand van verschillende tellingen. Voor de éénmeting is afgesproken dat de monitor volledig wordt opgesteld aan de hand van de informatie uit het registratiesysteem. Dat betekent dus een verschil in methode waardoor de uitkomsten niet volledig vergelijkbaar zijn. Bij aanvang van dit onderzoek bleek dat het registratiesysteem bepaalde gebreken vertoont en niet optimaal gevuld is. Er wordt nu een jaar gewerkt met het registratiesysteem. De doelgroep is bij de start ingevoerd in het systeem, maar informatie over de woonstatus van de geregistreerde individuen en over de herstelplannen (Trajectplannen) zat aanvankelijk nog onvoldoende in het systeem. Met een inhaalactie is veel informatie toegevoegd, maar niet alles kon achterhaald worden. Behalve dat bepaalde informatie ontbrak, bleek ook de inrichting van het systeem onvoldoende geschikt om de benodigde informatie boven water te halen. Het belangrijkste mankement van het systeem is het ontbreken van een historisch overzicht van de woonstatus van de geregistreerde personen. Om de doelstellingen goed te kunnen meten moet per geregistreerde cliënt worden bijgehouden welke wooncarrière hij of zij in een bepaalde periode doorloopt. Is een cliënt in een bepaald jaar van een zwervend bestaan naar een opvang gegaan? Is een dreigende dakloosheid afgewend, of is iemand toch in de crisisopvang beland? Op dit moment zit alleen de huidige situatie in het systeem en alleen van de cliënten met een Herstelplan wordt dit goed bijgehouden. Ondanks de mankementen van het registratiesysteem is voor deze éénmeting in overleg met de opdrachtgever toch gekozen om uit te gaan van de geregistreerde gegevens. Dit omdat het uitgangspunt is dat de registratie de basis vormt voor de monitor. In plaats van te investeren om de gegevens alsnog volgens de oude methodes boven water te halen investeren we om het registratie systeem alsnog zo goed mogelijk te vullen. In de maanden november en december zijn ontbrekende gegevens voor zover bekend in het systeem aangevuld. De mankementen aan de inrichting van het systeem die door deze monitor aan het licht komen worden zo spoedig mogelijk aangepast. Op deze manier beginnen we dit jaar met het registreren op de juiste manier zodat het systeem bij de volgende meting de informatie bevat die nodig is om de doelstellingen te meten. In dit rapport worden aanbevelingen gedaan voor de herinrichting van het systeem en de procesafspraken die noodzakelijk zijn om de informatie up to date te houden. Er is 9

10 inmiddels een start gemaakt met aanpassingen aan het systeem. Het systeem wordt technisch aangepast zodat voor de volgende meting een historisch overzicht mogelijk is. Vanwege het ontbreken van een historisch overzicht is geen informatie beschikbaar over personen die op enig moment gedurende het afgelopen jaar dakloos zijn geweest of in opvang hebben gezeten. Alleen de huidige situatie wordt geregistreerd. Daarom worden de gegevens over de doelgroep en hun status gebaseerd op de situatie van december Afbakening van de doelgroep De doelgroep van het beleidskader Stedelijk Kompas en daarmee ook de doelgroep van deze monitor zijn de dak- en thuislozen en de dreigend daklozen in de regiogemeenten: Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Moerdijk, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem en Zundert. In principe worden vanuit al deze gemeenten personen die tot de doelgroep behoren opgenomen in het centraal registratiesysteem. Het beleidskader Stedelijk Kompas hanteert het principe van regiobinding. Voor daklozen van buiten de regio wordt contact opgenomen met de regio waar zij vandaan komen en zij worden daar naar verwezen. Ook personen zonder geldige verblijfsstatus en migranten van binnen de EU komen in principe niet in aanmerking voor opvang in het kader van het Stedelijk Kompas. Er zijn regelingen voor schrijnende gevallen, maar in principe worden deze personen niet gerekend tot de doelgroep. Zij worden dan ook niet opgenomen in het centraal registratiesysteem. Deze personen blijven in de monitor Stedelijk Kompas buiten beeld. Dat deze personen terugverwezen worden naar de regio waar zij vandaan komen, betekent echter niet dat zij ook daadwerkelijk vertrekken Methode Met de informatie uit het registratiesysteem op de peildatum december 2012 wordt inzicht gegeven in het aantal dak- en thuislozen dat een traject volgt (prestatieafspraak 1) en hoeveel procent van de geregistreerde dak -en thuislozen regulier en duurzaam is gehuisvest (prestatieafspraak 2). Voor prestatieafspraak 3, dakloosheid als gevolg van huisuitzetting zijn de Bredase gegevens gebruikt over het aantal aanzeggingen tot huisuitzetting en feitelijke huisuitzettingen zoals bekend bij de Kredietbank. Deze informatie is eveneens opgevraagd bij de regiogemeenten. Op basis van de informatie uit het GBA is gecheckt hoeveel huisuitzettingen tot feitelijke dakloosheid hebben geleid. Vanwege de overstap naar een nieuw systeem voor nazorg bij detentie zijn hierover voor 2012 nog geen gegevens beschikbaar. De gegevens die in het registratiesysteem opgenomen zijn over dakloosheid als gevolg van detentie en als gevolg van afwenteling door instellingen is nog onvolledig. Door aanpassing van het systeem moet dit verbeterd worden. In deze 1 meting worden de gegevens gepresenteerd zoals per december 2012 bekend in het registratiesysteem. Prestatieafspraak 5 wordt gemeten aan de hand van de door de politie geregistreerde incidenten die gepleegd zijn door daklozen. Deze gegevens worden jaarlijks door politie aangeleverd. 10

11 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas 3. Resultaten 3.1. Doelgroep De doelgroep bestaat uit drie categorieën en is in het Stedelijk Kompas als volgt omschreven: - Dak en thuislozen: dak- en thuisloos is iemand zonder vaste woon- of verblijfplaats, die de meeste tijd van de week op straat of in een opvang verblijft/slaapt en als dakloos bekend is bij zorgverleners. - Residentiële dak en thuislozen: dit zijn personen die als bewoner staan ingeschreven bij instellingen voor maatschappelijke opvang. - OGGZ restgroep met huisvestingsproblemen, ofwel: potentieel c.q. dreigend daklozen: dit zijn personen die nog wèl ergens wonen, maar dreigende huisvestingsproblemen hebben en met meerdere problemen op meerdere leefgebieden tegelijkertijd kampen. De totale doelgroep van het Stedelijk Kompas bestaat dus niet alleen uit (residentiële) dak- en thuislozen maar bestaat uit een grotere groep, namelijk ook de mensen die het risico lopen dak- en thuisloos te worden. De gemeente Breda richt zich met het Stedelijk Kompas op de gehele doelgroep. De cliënt behoort tot de doelgroep wanneer hij of zij naast huisvestingsproblemen minimaal nog één probleem heeft, zoals schuldenproblematiek, psychosociale problematiek, psychiatrisch problematiek, verslaving en/of verstandelijke beperktheid. Niet-ingezetenen en mensen buiten de regio worden in principe niet opgenomen. Wel wordt er maatwerk geboden. Voor mensen van buiten de regio wordt contact gelegd met de regio waar de cliënt vandaan komt. Niet-ingezetenen die een bedreiging voor de volksgezondheid zijn of heel hard zorg nodig hebben, worden wel geholpen. Dit laatste zal maatwerk moeten zijn Omvang doelgroep Voor de éénmeting is alleen uitgegaan van gegevens zoals die in het registratiesysteem zijn opgenomen. Er wordt met andere woorden aangenomen dat men wanneer men tot de doelgroep behoort in het systeem is geregistreerd. Bij aanvang van het Stedelijk Kompas in 2008 is de totale omvang van de potentiële doelgroep geschat op 3069 personen voor de hele regio 3. De totale groep daklozen die in het centrale registratiesysteem zijn opgenomen bestond op de peildatum december 2012 uit 1015 personen 4. Het registratiesysteem is aanvankelijk gevuld met personen die bij de start van het loket Centraal Onthaal bekend stonden als behorend tot de doelgroep bij Sociale Zaken, bij de politie of bij één van de verschillende instellingen die zorg aan dak- en thuislozen verlenen (dag- en nachtopvang 3 Schattingsmethode van Judith Wolf: 0,7% van de bevolking. Handreiking OGGz in de Wmo, november Enige voorzichtigheid moet worden gehanteerd met het begrip personen. Bij een registratie kan het ook gaan om een huishouden bestaande uit meerdere personen. 11

12 t IJ van SMO Breda, GGZ Regio Breda, GGD West Brabant, Novadic-Kentron, IMW, Annahuis en de Omloop). Vervolgens konden personen worden ingevoerd in het systeem via aanmelding bij het loket Centraal Onthaal. In het systeem zijn personen geregistreerd die feitelijk dakloos zijn en personen die verblijven in een instelling voor maatschappelijke opvang, maar ook personen die ooit aangemeld zijn als dreigend dakloze. Van deze mensen is bekend dat zij op enig moment behoorden tot de doelgroep. Van 345 personen is het Herstelplan (Trajectplan) ingevuld in het systeem. Van de mensen met een herstelplan is vrij veel informatie opgenomen. De gegevens over geregistreerde personen zonder herstelplan zijn echter niet bijgehouden. Onduidelijk is dus wat de huidige status van deze personen is en welke ontwikkeling in hun wooncarrière zij hebben doorgemaakt. Tenminste moet duidelijk worden tot welke van de volgende categorieën de geregistreerde personen behoren: Feitelijk dakloos: op straat levend, cliënten van t IJ Residentieel dakloos: verblijvend in één van de residentiële instellingenvoor maatschappelijke opvang Dreigend dakloos: zelfstandig wonend met huisvestingsproblemen en één ander probleem Pseudodakloos: wonend op verschillende adressen, bij familie of vrienden Op basis van hun huidige adres en gegevens over de uitkering hebben we getracht te achterhalen wat de huidige woonstatus van deze personen is. Daarbij hebben we de volgende methode en aannames gehanteerd. Voor de cliënten van wie het herstelplan in het registratiesysteem is ingevoerd is de woonstatus bekend. Personen die staan ingeschreven op één van de adressen van de residentiële instellingen van SMO zijn residentieel dakloos. Personen die staan ingeschreven op een adres buiten de regio gemeenten behoren niet (meer) tot de doelgroep. Personen met een daklozenuitkering zijn feitelijk dakloos Personen die staan ingeschreven op één van de bekende briefadressen van de gemeente zijn feitelijk dakloos Personen die op een regulier adres zijn ingeschreven zijn dreigend dakloos In de laatste twee aannames zit naar verwachting wat vervuiling. Van personen met een regulier adres weten we niet of dit ex-daklozen zijn of mensen die zich ooit met een huisvestingsprobleem bij het loket hebben gemeld en hoe lang dat dan geleden is. Wat betreft personen met een briefadres van de gemeente, dit kunnen zowel feitelijk als pseudodaklozen zijn. Op basis van deze aannames is de groep als volgt verdeeld. Van een aantal personen is geen huidig adres bekend. Daardoor konden 119 personen niet worden ingedeeld. In bijlage 2 is een gedetailleerder overzicht van de doelgroep weergegeven. 12

13 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas Figuur 2 Status van personen geregistreerd in het centrale registratiesysteem Feitelijk dakloos 196 Residentieel dakloos 188 Dreigend dakloos 487 Pseudodakloos 25 Onbekend 119 Totaal 1015 Door de verschillen in de methode om de doelgroep te bepalen kunnen deze aantallen niet worden afgezet tegen de tellingen van het aantal daklozen die in 2010 en eerder zijn gehouden. In 2010 werden 781 feitelijk daklozen geteld, 293 residentieel daklozen en 63 personen in de OGGz doelgroep met huisvestingsproblemen. De grote verschillen tussen de metingen kunnen verschillende oorzaken hebben. Zo zijn de tellingen uit 2010 en eerder een weergave van het aantal personen dat op enig moment gedurende het jaar dakloos is geweest en de bovenstaande tabel is een momentopname van december In principe zouden dezelfde instellingen die aan de tellingen deelnamen personen in het registratiesysteem moeten kunnen aanmelden, maar in de praktijk is het de vraag of dit het afgelopen jaar systematisch gebeurd is. Het afgelopen jaar waren de afspraken en procedures voor het registreren nog onvoldoende uitgewerkt, laat staan ingeburgerd in de werkprocessen van de diverse instellingen. Tot slot is het beleid zeer sterk veranderd, wat mogelijk ook consequenties heeft voor de afweging of personen wel of niet tot de doelgroep gerekend worden. Een belangrijke wijziging is in ieder geval het principe van regiobinding. Personen buiten de regio en nietingezetenen behoren niet tot de doelgroep, worden niet opgenomen in het registratiesysteem en zijn daarmee buiten beeld van deze monitor. Dit is een wijziging ten opzichte van de nulmeting gebaseerd op de daklozentellingen van 2010 en eerder, want toen werden alle personen meegeteld die bij één van de betrokken instanties in beeld waren. 13

14 3.3. Doelstelling 1: Traject / Herstelplan De eerste doelstelling van het Stedelijk Kompas is: Vanaf 2013 volgen alle geregistreerde dak- en thuislozen in de regio Breda een passend traject. Vanaf 2013 kunnen alle dak- en thuislozen in de regio Breda een sluitende zorgaanpak verwachten die hen in de eerste plaats helpt naar huisvesting (of het voorkómen van dakloosheid), en uiteindelijk naar zoveel mogelijk zelfredzaamheid. Deze sluitende zorgaanpak wordt vormgegeven in een zogenaamd Trajectplan, inmiddels Herstelplan genoemd. Eind 2012 hadden 345 geregistreerde (dreigend) daklozen een Herstelplan. Dit is ongeveer één derde van de geregistreerde doelgroep. In onderstaande tabel zijn de geregistreerde personen met en zonder Herstelplan uitgesplitst naar de woonstatus. Daarin is te zien dat nog lang niet alle geregistreerde dak- en thuislozen een Herstelplan hebben. Van de feitelijk daklozen heeft meer dan de helft nog geen Herstelplan en ook zijn er nog 57 residentieel daklozen zonder Herstelplan. Figuur 3 Het bezitten van een herstelplan naar status van de geregistreerde Status Met herstelplan Zonder herstelplan % Totaal Feitelijk dakloos % 196 Residentieel dakloos % 188 Dreigend dakloos % 487 Pseudodakloos % 25 Onbekend 119 0% 119 Totaal Doelstelling 2: Huisvesting De tweede doelstelling van het Stedelijk Kompas is: Met ingang van 2013 is tenminste 60% van alle geregistreerde dak- en thuislozen regulier en duurzaam gehuisvest. Reguliere, duurzame huisvesting wordt in dit kader gedefinieerd als de afgelopen drie maanden aaneengesloten over woonruimte beschikken. Tot reguliere en duurzame huisvesting behoren de huidige SMO-voorzieningen, vormen van beschermd en begeleid wonen, zelfstandig wonen in een eigen woning, bij iemand anders wonen of anderszins. Eind dit jaar heeft ook een nieuwe woonvoorziening voor verslaafde daklozen haar deren geopend. Een nieuwe woonvorm waarmee de keten van opvangvoorzieningen meer sluitend is gemaakt. Bij het vaststellen van het percentage daklozen dat regulier en duurzaam gehuisvest is, tellen we de groep dreigend daklozen niet mee. Zij behoren wel tot de doelgroep, maar zijn (nog) niet dakloos. Op basis van de registratie stellen we vast dat eind personen feitelijk dakloos zijn, 188 personen duurzaam gehuisvest zijn in een woonvoorziening van SMO en 25 personen pseudodakloos zijn, dat wil zeggen geen eigen woonadres hebben, maar wel voor langere tijd een dak boven hun hoofd hebben bij familie of vrienden. De totale groep 14

15 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas geregistreerde daklozen komt daarmee in december 2012 dus 409 personen. Daarvan is 46% (188 / 409) regulier en duurzaam gehuisvest. Uit de Herstelplannen weten we ook dat in december (ex)daklozen wonen met ambulante begeleiding van SMO. Indien we deze groep ook mee tellen als regulier en duurzaam gehuisvest, komt het percentage op 55% (268 / 489). Om redenen die eerder al zijn vermeld gaat een vergelijking met vorige metingen mank. Deze eerdere metingen lieten echter zien dat tussen een kwart en een derde van de daklozen gehuisvest was bij een voorziening van SMO. Pseudodaklozen werden niet meegeteld Doelstelling 3: Huisuitzetting De derde doelstelling van het Stedelijk Kompas is: Vanaf 2010 is dakloosheid als gevolg van huisuitzetting tot minder dan 30% van het niveau van 2007 teruggebracht. Indicatoren om de voortgang te meten zijn: Het aantal huisuitzettingen uit huurwoningen in verhouding tot het aantal aanzeggingen Het aantal uit huis gezette personen of huishoudens uit huurwoningen dat tussen 2007 en 2012, na huisuitzetting, tijdelijk of langdurig dakloos raakte. Beide indicatoren zijn belangrijk. Stedelijk Kompas zet niet alleen in op het begeleiden van mensen die uitgezet worden naar opvang of wonen, maar ook op het voorkomen van dreigende huisuitzetting. Meetinstrumenten Omdat het registratiesysteem nog onvoldoende uitsluitsel geeft over de oorzaak van dakloosheid is dit gegeven op dezelfde manier gemeten als bij de nulmeting. Ook voor de éénmeting is uitgegaan van de registratie van de Kredietbank Breda waarin de aanzeggingen tot huisuitzetting worden bijgehouden, alsmede de huisuitzettingen die feitelijk plaats hebben gevonden. Tot voor kort coördineerde de Kredietbank alle huisuitzettingen uit huurwoningen als gevolg van vonnissen waarin ontbinding van de huurovereenkomst wordt uitgesproken. Om financiële redenen is deze instantie hiermee per september 2012 moeten stoppen, hetgeen betekent dat deze gegevens vanaf 2013 niet meer beschikbaar zullen zijn. Het gaat hier alleen om gegevens over de gemeente Breda. Zie verderop voor gegevens van andere gemeenten binnen de regio Van de feitelijke huisuitzettingen is in de Gemeentelijk Basisadministratie (GBA) nagegaan of de hoofdbewoner op enig moment na de huisuitzetting ingeschreven stond op één van de onderstaande adressen: - Claudius Prinsenlaan 12/10a - Haagweg 3 (Annahuis) - Seminarieweg 26A (SMO het Koetshuis, crisisopvang) - Kastanjelaan 125 in Oosterhout (SMO crisisopvang het Vluchtheuveltje, gesloten per 1 juli 2012); Ingeschreven staan op één van deze adressen naar aanleiding van huisuitzetting betekent dat men feitelijk dakloos is. 15

16 Daarnaast is gekeken of de uitgezette personen of gezinnen in de periode daarna zijn geregistreerd in een woonvoorziening of intramurale zorginstelling: - Bredaseweg 39 in Baarle-Nassau (SMO de Gaarshof); - Oranjeboomstraat 194 (SMO Herderheem); - Lange Vore 9 (SMO Weideveld) - Muiderslotstraat 150 (intramurale GGZ-instelling) - Verlengde Poolseweg 2 (intramurale instelling van Novadic-Kentron verslavingszorg) Aanzeggingen, huisuitzettingen en dakloosheid in Breda In onderstaande tabel de gegevens zoals die de afgelopen jaren zijn verzameld. Hierbij moet worden vermeld dat de cijfers van 2007 tot en met 2010 in vergelijking tot de nulmeting enigszins zijn aanpast. Dit heeft echter bijna geen invloed op het algemene beeld. 5 Figuur 4 Aanzeggingen en woningontruimingen uit huurwoningen in Breda, Aanzeggingen tot ontruiming Aantal ontruimingen Ontruimingen / Aanzeggingen Dakloos geworden % Dakloos geworden % 23 20% % 26 23% % 13 14% % 8 11% 2011* * % 12 14% *gegeven over 2012 is gebaseerd op gegevens van aug t/m aug Voor een volledig overzicht zie bijlage 1. De in bovenstaande tabel genoemde aantallen hebben betrekking op hoofdbewoners. Er kan dan sprake zijn van één bewoner of van een gezin, mogelijk met kinderen. Wanneer er sprake is van meerdere episodes van dakloosheid na de huisuitzetting is dit geteld als één geval van dakloosheid. In de periode augustus 2011 tot en met augustus 2012 hebben er 86 ontruimingen van huurwoningen plaatsgevonden. Van de op deze adressen geregistreerde hoofdbewoners zijn er uiteindelijk 12 (14%) voor kortere of langere tijd dakloos geworden. Zij zijn geregistreerd (geweest) op het adres Claudius Prinsenlaan 12/10a (Stadskantoor) of Seminarieweg 26A (het Koetshuis). Het gaat hier zowel om individuele personen als gezinnen. In deze periode is er slechts één persoon die na huisuitzetting terecht is gekomen in intramurale GGZ instelling. Liet het aantal aanzeggingen tot huisuitzetting in voorgaande jaren een daling zien, recent is er een lichte stijging van het aantal huisuitzettingen te bemerken. Het percentage aanzeggingen dat uiteindelijk leidt tot uitzetting blijft de in de periode van 2007 tot nu vrij constant onder de 20%. Het percentage huisuitzettingen dat leidt tot 5 Bij de nulmeting waren ontruimingen van bedrijven en garages abusievelijk in de aantallen aanzeggingen en feitelijke ontruimingen meegenomen. In deze rapportage zijn meerdere episodes van dakloosheid volgend op huisuitzetting gerekend als één geval van dakloosheid en niet als meerdere zoals bij de nulmeting. 16

17 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas dakloosheid laat na jarenlang een dalende trend te hebben gevolgd het afgelopen jaar weer een lichte stijging zien. Bij de nulmeting kon worden geconstateerd dat de doelstelling dakloosheid als gevolg van huisuitzetting is tot minder dan 30% van het niveau van 2007 teruggebracht zo goed als gehaald werd in Voor 2012 komen we tot een andere conclusie. De doelstelling wordt in 2012 niet gehaald. Ten opzichte van 2007 is dakloosheid als gevolg van huisuitzetting slechts tot de helft teruggebracht. Figuur 5 Relatief percentage daklozen t.g.v. huisuitzetting t.o.v. niveau 2007 Dakloos na uitzetting Relatief percentage dakloos t.o.v. niveau % % % * 12 52% *gegeven over 2012 is gebaseerd op gegevens van aug t/m aug Het komt overigens voor dat personen of huishoudens niet meteen dakloos raken, maar pas na langere tijd. Het omgekeerde komt ook voor, namelijk dat vrij snel na ontruiming een persoon of huishouden dakloos raakt volgens de gegevens van het GBA, om vervolgens na kortere of langere tijd weer uit die situatie te raken. Er zijn ook personen en huishoudens die uit beeld verdwijnen: zij vertrekken naar het buitenland of met onbekende bestemming (adres onbekend). Dat er voor het meten van de prestatieafspraak over dakloosheid als gevolg van huisuitzetting geen gebruik kon worden gemaakt van het registratiesysteem is gelegen in het feit dat niet voor alle feitelijk daklozen duidelijk is geregistreerd wat de directe aanleiding van hun dakloosheid is. Zie hiervoor ook hoofdstuk 4 aanbevelingen. 17

18 Aanzeggingen en huisuitzettingen in de regio Evenals bij de nulmeting zijn ook voor de éénmeting de gemeenten in de regio benaderd met het verzoek de aanzeggingen tot ontruiming en de feitelijke ontruimingen aan te leveren. Leverde dat bij de nulmeting een zeer mager resultaat op, over 2012 hebben alle gemeenten op twee na gegevens aangeleverd. Figuur 6 Aanzeggingen en woningontruimingen van huurwoningen in de regio over 2012 Gemeente Aanzeggingen tot Aantal Ontruimingen / ontruiming ontruimingen Aanzeggingen Aalburg % Alphen-Chaam % Baarle-Nassau Breda* % Drimmelen % Etten-Leur** % Geertruidenberg 7 0 0% Moerdijk % Oosterhout*** % Werkendam Woudrichem Zundert % * aug 2011 t/m 1012 **er kan meerdere keren op één adres aangezegd zijn ***geen gegevens particuliere verhuurders Niet na te gaan is wie er ten gevolge van een huisuitzetting in de periode daarna dakloos geworden zijn. Bij de volgende meting moet dit gegeven aan het systeem ontleend kunnen worden Doelstelling 4a: Detentie De vierde doelstelling van het Stedelijk Kompas is: Dakloosheid als gevolg van detentie is uitgebannen. De wettelijke nazorg voor ex-gedetineerden die de gemeente Breda reeds heeft en daarnaast vanaf binnenkort de Herstelplanaanpak, zorgen er voor dat de gemeente Breda deze prestatie kan bereiken. De wettelijke plicht tot nazorg zorgt er tevens voor dat er in principe een goed beeld is van de huidige stand van zaken. Indicator om de voortgang te meten De indicator om de voortgang van deze prestatieafspraak te meten is: Het aantal ex-gedetineerden dat na detentie geen adres had en niet in een instelling voor zorg is geplaatst of kon worden geplaatst. Meetinstrumenten Voor de nulmeting werd gebruik gemaakt van de gegevens die werden bijgehouden door de coördinator nazorg veelplegers en ex-gedetineerden van gemeente Breda. Vanwege de overstap naar een nieuw registratiesysteem is de registratie van nazorg bij detentie het afgelopen jaar tussen wal en schip beland en is voor deze rapportage niet 18

19 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas toegankelijk. De gegevens uit de dossiers moeten daarvoor eerst worden verwerkt en in het centrale registratiesysteem worden opgenomen. In het registratiesysteem Centraal Onthaal zijn twee personen opgenomen die in de loop van 2012 zijn ingevoerd in het systeem met als reden van dakloosheid einde detentie en die in december 2012 feitelijk dakloos waren. Vanwege de beperkte vulling van het registratiesysteem geeft dit geen compleet beeld van deze indicator. Zie hoofdstuk 4 voor aanbevelingen die ertoe moeten leiden dat dit gegeven in de toekomst wel beschikbaar zal zijn. Omdat zo werd bij de nulmeting vastgesteld - dakloosheid als gevolg van detentie slechts in één à twee procent van de gevallen voorkomt in Breda is een sluitende registratie van ex-gedetineerden in het systeem noodzakelijk om hierin vorderingen te kunnen waarnemen Doelstelling 4b: Zorg De, andere, vierde doelstelling van het Stedelijk Kompas is: Dakloosheid als gevolg van afwenteling door andere instellingen is uitgebannen. Indicator om de voortgang te meten De indicator om de voortgang van deze prestatieafspraak te meten, is: het aantal personen dat in 2010, na afwenteling uit een zorginstelling, tijdelijk of langdurig dakloos raakte. Meetinstrumenten Het meetinstrument voor dit gegeven zou ook het centrale registratiesysteem hebben moeten zijn. In het registratiesysteem is één persoon opgenomen die in de loop van 2012 is ingevoerd in het systeem met als reden van dakloosheid uit instelling verwijderd en die in december 2012 feitelijk dakloos was. Ook wat dit gegeven aangaat zal moeten worden gewacht op een aanpassing van het registratiesysteem. Zie hoofdstuk 4 voor aanbevelingen. Afwenteling vanuit de volgende instellingen moet worden gemeten: - de GGZ-instelling aan de Muiderslotstraat 150 (de jeugdinstelling aan de Poolseweg kon niet worden betrokken in het onderzoek, omdat jongeren in het GBA niet op dat adres staan ingeschreven); - twee SMO-voorzieningen (Herderheem aan de Oranjeboomstraat 194 en Weideveld aan de Lange Vore 9); - drie Jeugdzorginstellingen (Tender Jeugdzorg aan de Lange Bedde 1, De Zuidwester aan de Maria Rabbonistraat 7 en De Omloop aan de Oosterhoutseweg 1); - Novadic-Kentron verslavingszorg aan de Verlengde Poolseweg 2; - Twee instellingen in de gehandicaptenzorg (OCB aan de Leuvenaarstraat 82 en Koninklijke Visio aan de Galderseweg 65). Omdat bij de nulmeting werd geconcludeerd dat afwenteling uit intramurale zorginstellingen in Breda niet tot nauwelijks voorkomt is ook hier een sluitende registratie in het systeem noodzakelijk om veranderingen te kunnen waarnemen. 19

20 3.8. Doelstelling 5: Overlast De vijfde doelstelling van het Stedelijk Kompas is: In 2015 is overlast door dak- en thuislozen teruggedrongen tot ten hoogste 75% van het huidige niveau. Indicator Aantal meldingen van overlast door daklozen in de regio Breda. Meetinstrumenten Voor zowel de nulmeting als deze éénmeting wordt gebruik gemaakt van politiegegevens. In de praktijk zou de overlast door dak- en thuislozen groter kunnen zijn dan blijkt uit deze registratie. Niet alle overlast door dak- en thuislozen wordt immers gemeld bij de politie. Op dit moment ontbreken echter betrouwbaarder objectieve en subjectieve gegevens over overlast door dak- en thuislozen. De politie registreert wanneer er een strafbaar feit is gepleegd of wanneer er een melding van overlast komt. Dak- en thuisloos is men wanneer men geen vaste woon- of verblijfplaats heeft, geregistreerd staat op Claudius Prinsenlaan 10a of aangehouden is voor het incident overlast zwervers. Het betreft incidenten die plaats hebben gevonden in het gebied van de gemeenten Aalburg, Alphen-Chaam, Baarle-Nassau, Breda, Drimmelen, Etten-Leur, Geertruidenberg, Moerdijk, Oosterhout, Werkendam, Woudrichem en Zundert. Dak en thuislozen die slechts eenmaal contact hebben gehad met de politie zonder vaste woon en verblijfplaats zijn niet meegenomen in de telling. Deze daklozen behoren waarschijnlijk niet tot de regio Breda. In 2010 waren dit 238 personen en in personen. Aantallen In 2012 hebben 165 dak- en thuislozen overlast of strafbare feiten veroorzaakt in de regio Breda. Ze zijn verantwoordelijk voor 228 incidenten. In 2010 waren 188 dak- en thuislozen verantwoordelijk voor 337 incidenten. In vergelijking met 2010 is het aantal incidenten gedaald met 32,3%. Het gemiddeld aantal incidenten per persoon is gedaald van 1,79 naar 1,38. In onderstaand overzicht staan de verdeling van de incidenten naar soort voor zowel 2010 als Figuur 7 Incidenten naar soort van de dak- en thuislozen, 2010 en 2012 Soort incident % af- of toename Overlastincident ,6% Diefstal ,9% Lichamelijke integriteit ,2% Winkeldiefstal ,0% Vermogensdelict en fraude ,5% Drugshandel ,0% Verkeerszaken ,7% Inbraak ,0% Overig strafbaar feit ,4% Totaal ,3% 20

21 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas Zes op de tien incidenten in 2012 (135) is een overlastincident. 114 Van deze overlastincidenten betreft het incident overlast zwervers. Zowel het totale aantal overlastincidenten als het incident overlast zwervers is ongeveer gelijk gebleven aan het aantal in 2010 (140 ; 114). In vergelijking met 2010 ligt de afname van de strafbare feiten tussen de 25 tot 100 procent. In de doelstelling is het begrip overlast niet nader gedefinieerd. Als we de definitie eng opvatten, kijken we alleen naar de overlastincidenten, in een ruime definitie betrekken we daarbij ook de strafbare feiten veroorzaakt door daklozen. In de enge definitie is de uitgangssituatie dus 140 overlastincidenten door dak- en thuislozen in Dat zou in 2015 dan 105 moeten zijn (75% van 140) en dat betekent dat het niveau in 2012 nog niet op de juiste koers ligt voor het behalen van de doelstelling. Kijken we echter naar de ruime definitie, dan is het uitgangspunt in incidenten veroorzaakt door daklozen. Dat zou in 2015 teruggebracht moeten zijn tot 253 (75% van 337). Het niveau van 2012 ligt daar al ruim onder, dus met deze ruimere definitie van overlast is de doelstelling al behaald. 21

22 4. Aanbevelingen Het moge duidelijk zijn dat deze éénmeting van de monitor Stedelijk Kompas nog niet voldoet aan de eisen die we onszelf stellen. Het voornaamste knelpunt hierbij is het ontbreken van bruikbare gegevens in het centrale registratiesysteem. Om te zorgen dat het registratiesysteem bij een volgende meting wel de juiste gegevens bevat zijn nu een aantal aanpassingen noodzakelijk: Heldere afspraken over definitie van de doelgroep en de relevante categorieën die verschillende stappen op de wooncarrière aangeven Technische aanpassing van het systeem die het mogelijk maakt om een historie van de wooncarrière op te slaan Procedure afspraken om de status van de wooncarrière actueel te houden Het doel van deze aanpassingen moet zijn dat het registratiesysteem van alle personen die tot de geregistreerde doelgroep behoren een actueel overzicht van de wooncarrière bevat. Dit is de kern waar het Stedelijk Kompas om draait. Als een bewoner van één van de residentiële instellingen van SMO het afgelopen jaar de stap heeft gemaakt naar zelfstandig wonen met begeleiding, dan willen we dat weten. Van iemand die zich met huisvestingsproblemen bij het loket meldt, willen we weten of deze persoon zich na een half jaar staande wist te houden en nog steeds in hetzelfde huis woont, of dat hij toch in de crisisopvang terecht is gekomen. En is die persoon toch in de crisisopvang gekomen, waar is hij dan drie maanden later? Om te beoordelen of het beleid succesvol is moet er volledig en systematisch inzicht zijn in deze gegevens. Afspraken over definities en categorieën Om de gegevens over de wooncarrière goed te kunnen bijhouden moeten de definities en de categorieën helder zijn. Welke stappen onderscheiden we in de wooncarrière? Maar ook: wanneer behoort iemand tot de doelgroep en wanneer niet meer? Tijdens de analyse van deze éénmeting kwamen we in het registratiebestand al verschillende personen tegen die zijn verhuisd buiten de regio. In het huidige beleid hoort iemand dan niet meer tot de doelgroep. Ook zitten er personen in de registratie waar al lange tijd niks van vernomen is, wellicht vertrokken zijn naar een andere stad of naar het buitenland. Hoe lang worden deze personen meegerekend bij het bepalen van de doelgroep? Deze vraag moeten we ook stellen voor mensen die zelfstandig wonen. De risicogroep, de dreigend daklozen, is gedefinieerd als personen die naast een huisvestingsprobleem minimaal nog één ander probleem hebben, zoals schuldenproblematiek, psychosociale problematiek, psychiatrisch problematiek, verslaving en/of verstandelijke beperktheid. Maar wanneer houdt dat op? In het huidige systeem zitten alle personen die ooit zijn aangemerkt als doelgroep, maar misschien zijn de huisvestingsproblemen inmiddels allang weer afgewend. Hoe lang houden we hen in het systeem als zijnde dreigend dakloos? 22

23 Gemeente Breda Eénmeting monitor Stedelijk Kompas In onderstaand overzicht wordt een voorstel gedaan voor een bruikbare indeling in categorieën van de wooncarrière en de bijbehorende definities. 1. Feitelijk dakloos (op straat of in t IJ) 2. Residentieel dakloos (in één van de overige voorzieningen SMO) 3. Pseudodaklozen / sofa hoppers 4. Dreigend dakloos a. Zelfstandig wonend met huisvestingsproblemen (in het afgelopen jaar nog actuele huisvestingsproblemen gehad) b. Ex-dakloze zelfstandig wonend met begeleiding c. Ex-dakloze zelfstandig wonend zonder begeleiding (korter dan 1 jaar) 5. Niet meer behorend tot doelgroep a. Verhuisd buiten regio b. vertrokken met onbekende bestemming (meer dan een jaar geen contact en geen bekende adresgegevens) c. Zelfstandig wonend (langer dan 1 jaar zonder problemen) Technische aanpassingen In het huidige systeem is het niet mogelijk een historisch overzicht op te slaan van de ontwikkeling op de wooncarrière. Alleen de huidige status is opgenomen in het systeem. Het systeem moet hierop aangepast worden. Voor het meten van prestatieafspraak 4 zou daarnaast een historisch overzicht opgenomen moeten worden van wanneer geregistreerde personen in detentie of in een andere zorginstelling zitten. Daarnaast moet een koppeling gemaakt worden tussen het registratiesysteem en de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Bij elke adreswijziging van personen die zijn aangemerkt als doelgroep Stedelijk Kompas moet een automatisch bericht uit het GBA naar de trajectregisseur gestuurd worden. Een dergelijke koppeling bestaat bijvoorbeeld ook tussen de registratie van de bijstand en het GBA. Het GBA wordt dan de belangrijkste bron voor het bijhouden van wijzigingen in de wooncarrière. Deze technische aanpassingen van het systeem zijn inmiddels in gang gezet. Procedure afspraken Een goed functionerend registratiesysteem is slechts het begin van de oplossing, want een registratie is alleen bruikbaar als deze goed wordt bij gehouden. Daarvoor moeten goede afspraken worden gemaakt. Ten eerste moet worden geborgd dat bij de woonstatus goed wordt ingevuld bij elke nieuwe aanmelding in het centraal registratiesysteem. Met een automatische koppeling met het GBA worden de meeste mutaties in de wooncarrière inzichtelijk, maar wie is verantwoordelijk om deze ook daadwerkelijk in het systeem in te voeren? Daarnaast moet worden geïnventariseerd welke mutaties niet met en adreswijziging in het GBA gepaard gaan. Daarbij valt in ieder geval te denken aan: Kortdurende opname in de crisisopvang In en uit detentie Langer dan een jaar zelfstandig wonen zonder problemen Meer dan een jaar geen contact 23