OGGZ Veldmonitor Utrecht

Transcriptie

1 Geneeskundige en Gezondheidsdienst OGGZ Veldmonitor Utrecht Rapportage nr 3 Halfjaarrapport Stand van zaken uitvoering Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang in Utrecht

2

3 Colofon uitgave Unit Epidemiologie en informatie GG&GD Gemeente Utrecht Postbus GK Utrecht in opdracht van Afdeling Maatschappelijke Gezondheidsbevordering en Zorg (MGZ) Dienst GG&GD Gemeente Utrecht internet rapportage Lisette Plantinga, Regien Vleems informatie Lisette Plantinga (030) foto omslag Dutch Homeless Cup 2011 (Annet van den Akker, afdeling MGZ) bronvermelding Het overnemen van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met de bronvermelding. September 2011

4

5 Gemeente Utrecht Inhoudsopgave Inleiding 7 1 Cliëntengroep primair proces Omvang cliëntengroep primair proces Percentage cliënten met trajectmanager Percentage cliënten met trajectplan Percentage cliënten met zorgverzekering 10 2 Instromers: hoeveel en wie? Aantal en percentage dakloze cliënten dat is ingestroomd Aantal en percentage ingestroomde dakloze vrouwen Aantal ingestroomde dakloze cliënten/ gezinnen met kind(eren) 12 3 Duur en aanleiding dakloosheid voorafgaand aan de instroom Duur dakloosheid voorafgaand aan instroom Aanleiding dakloosheid ingestroomde cliënten die in afgelopen jaar dakloos geworden zijn Redenen voor huis verlaten Percentage ingestroomde dakloze jongeren dat dakloos is geworden door verlaten vh huis 15 5 Voorkom Huisuitzetting Omvang VH cliëntengroep Instroom VH Uitstroom VH 17 6 Laagdrempelige Opvang Omvang LDO cliëntengroep Instroom LDO 18 Bijlage 1: Overzicht indicatoren Veldmonitor 21 5

6

7 Inleiding Vanuit de GG&GD Utrecht heeft de afdeling Maatschappelijke Gezondheidsbevordering en Zorg (MGZ) de taak om de uitvoering van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang (MO) binnen de stad Utrecht te monitoren. Dat betekent dat er met regelmaat concrete cijfers met betrekking tot de in dit kader aangeboden zorg verzameld dienen te worden. De OGGZ Veldmonitor Utrecht (kortweg: Veldmonitor) is opgezet om deze stand van zaken halfjaarlijks in beeld te brengen. Halfjaarrapportages Met ingang van het eerste halfjaar 2010 tot het einde van de looptijd van het Plan van Aanpak Maatschappelijke Opvang zullen steeds halfjaarrapportages verschijnen. Hierin worden de in het bijbehorende basisdocument definitief vastgestelde indicatoren halfjaarlijks bepaald en beschreven. Deze documenten kunnen functioneren als een dashboard van een auto: de cijfers geven kort de stand van zaken weer. Als blijkt dat er bepaalde ontwikkelingen zijn die de aandacht nodig hebben, zijn aanvullende analyses nodig. In de halfjaarrapportages is per indicator opgenomen: Naam en nummer van de indicator Norm (indien van toepassing) Resultaat Korte beschouwing Voor de verdere afspraken, methode, definities, en theoretisch kader wordt verwezen naar het basisdocument OGGZ Veldmonitor Utrecht, versie 2. Nog niet alle indicatoren die in dit basisdocument beschreven staan zijn meetbaar. In dit rapport zijn de indicatoren meegenomen voor zover ze over het eerste halfjaar 2011 meetbaar zijn. Leeswijzer Dit rapport bestaat uit vier hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk worden de indicatoren gegeven die de totale doelgroep van het primair proces omvatten. Hoofdstuk 2 geeft de indicatoren met betrekking tot de nieuw ingestroomde cliënten weer. De duur en aanleidingen van dakloosheid voorafgaand aan de instroom wordt uitgewerkt in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 ontbreekt nog, doordat de indicatoren met betrekking tot de uitstroom nog niet gemeten kunnen worden. Na hoofdstuk 3 volgt daarom hoofdstuk 5, waarin specifieke doelgroepen worden beschreven. Het gaat hierbij om de cliëntengroep van Voorkom Huisuitzetting (paragraaf 5.1), Woonhygiënische Problemen (paragraaf 5.2), de Laagdrempelige Opvang (paragraaf 5.3) en Sociaal Medische Zorg (paragraaf 5.4). Het overzicht van de stand van zaken van alle indicatoren met de bijbehorende status is opgenomen in bijlage 1. 7

8 8 OGGZ Veldmonitor Utrecht: halfjaarrapport 2011

9 1 Cliëntengroep primair proces 1.0 Omvang cliëntengroep primair proces Indicator 1.0: 1 juli j jan juli 2011 Aantal volwassenen in primair proces* Aantal jongeren in primair proces* Aantal dakloze cliënten in primair proces Aantal niet-dakloze cliënten in primair proces Totaal aantal cliënten in primair proces * Voor respectievelijk 32 (1 juli 2010), 31 cliënten (1 jan 2011) en 24 cliënten (1 juli 2011) is de geboortedatum (nog) niet bekend, waardoor deze niet kunnen worden ingedeeld naar volwassene of jongere. Beschouwing: Met deze indicator wordt de totale omvang van de cliëntengroep in beeld gebracht, waarover de percentages onder indicatoren 1.1 tot en met 1.3 zijn bepaald. Het aantal cliënten in het primair proces is tijdens het eerste halfjaar licht afgenomen tot 3848 cliënten. 1.1 Percentage cliënten met trajectmanager Norm: Afspraak is dat alle cliënten die worden aangemeld bij het Primair proces een trajectmanager krijgen. De Veldregie stuurt in 2011 op een minimumpercentage van 85%. Indicator 1.1: 1: 1 juli jan juli 2011 Percentage volwassenen met trajectmanager 87% 88% 90% Percentage jongeren met trajectmanager 81% 80% 84% Percentage dakloze cliënten met trajectmanager 90% 91% 93% Percentage niet-dakloze cliënten met trajectmanager 85% 85% 86% Beschouwing: Het percentage cliënten met een trajectmanager is tijdens het eerste halfjaar 2011 licht toegenomen voor alle subgroepen. De taak van de trajectmanager is het organiseren van integrale zorg op maat. Daarom is het belangrijk dat de percentages onder deze indicator hoog zijn. Het streefpercentage van Veldregie is tijdens het eerste halfjaar 9

10 2011 voor de volwassenen, de dakloze en de niet-dakloze cliënten (ruim) behaald. Alleen voor de jongeren valt het percentage in juli 2011 nog net iets te laag uit. 1.2 Percentage cliënten met trajectplan t Norm: Afspraak is dat alle OGGZ cliënten een trajectplan krijgen. De Veldregie stuurt in 2011 op een minimumpercentage van 70%. Indicator 1.2: 1 juli jan juli 2011 Percentage volwassenen met trajectplan 23% 44% 46% Percentage jongeren met trajectplan 40% 50% 49% Percentage dakloze cliënten met trajectplan 25% 51% 53% Percentage niet-dakloze cliënten met trajectplan 25% 39% 40% Beschouwing: Het percentage trajectplannen in KRIS blijft rond de 50% steken. Het trajectplan is een instrument voor de trajectmanager om integrale zorg op maat te kunnen bieden. Daarom is het belangrijk dat de percentages onder deze indicator verder toenemen. Er is gestart met een inhoudelijke verbeterslag voor de trajectplannen in KRIS, om het gebruik van de trajectplannen in KRIS te bevorderen. 1.3 Percentage cliënten met zorgverzekering Norm: Het doel is dat alle cliënten die een trajectmanager hebben een zorgverzekering hebben (streefcijfer:100%). Indicator 1.3: 18 juli 2011 Jong. Volw. Percentage verzekerde cliënten: 96% 95% Beschouwing: Het gevonden percentage verzekerde cliënten is hoog: in januari 2008 vonden Van Bergen et al. 1 een percentage van min. 79 tot max. 90% 2. 1 A.P.L. van Bergen, R.B.J. Smit, E.J.C. van Ameijden (2010). Veranderingen in verzekeringsstatus van een cohort Utrechtse Openbare Geestelijke Gezondheidszorg cliënten in de periode In: TSG, 88(2), p De onnauwkeurigheid wordt veroorzaakt door de cliënten met de code 'niet gevonden'. Deze zijn in het onderzoek van Van Bergen et al. niet handmatig nagekeken. Voor het meten van deze indicator is dat wel gedaan. 10

11 2 Instromers: hoeveel en wie? 2.1 Aantal en percentage dakloze cliënten dat is ingestroomd Norm: De doelstelling zoals die is verwoord in het Stedelijk Kompas 3 is dat de instroom van nieuwe dakloze cliënten daalt met 10% tov Daarnaast is als doel gesteld dat de instroom van dakloze jongeren is gedaald met 20% ten opzichte van Indicator 2.1: 1 e hj e hj e hj 2011 Totaal aantal ingestroomde cliënten (zowel dakloos als niet-dakloos) Aantal dakloze cliënten dat is ingestroomd 250 (46%) 180 (36%) 220 (47%) Aantal dakloze jongeren dat is ingestroomd* 88 (16%) 60 (12%) 63 (13%) Aantal dakloze volwassenen dat is ingestroomd* 160 (30%) 117 (23%) 155 (33%) * Voor respectievelijk 2 (1 e halfjaar 2010), 3 (2 e halfjaar) en 2 cliënten (1 e halfjaar 2011) is de geboortedatum (nog) niet bekend, waardoor zij niet kunnen worden ingedeeld naar volwassene of jongere. Beschouwing: De instroom is het afgelopen halfjaar afgenomen tot 467 cliënten. Ten opzichte van het eerste halfjaar 2010 is de instroom van nieuwe daklozen gedaald met 12% en de instroom van dakloze jongeren met 28%. Het lijkt er daardoor op dat de doelstellingen van het Stedelijk Kompas in 2011 worden behaald. 2.2 Aantal en percentage p ingestroomde dakloze vrouwen Indicator 2.2: 1 e hj e hj e hj 2011 Ingestroomde dakloze vrouwen 84 (34%) 55 (33%) 69 (33%) Waarvan: Aantal jongeren 37 (42%) 22 (35%) 23 (37%) Aantal volwassenen 47 (28%) 33 (29%) 46 (31%) 3 M. van der Leer, W. Prins (2011). Utrecht 100% thuis. Stedelijk Kompas Utrecht: GG&GD Utrecht. 11

12 Beschouwing: Eenderde van de ingestroomde cliënten is vrouw. Onder de jongeren bevinden zich relatief meer vrouwen dan onder de volwassenen, maar dit verschil lijkt steeds kleiner te worden. 2.3 Aantal ingestroomde dakloze cliënten/ gezinnen met kind(eren eren) Norm: Kinderen leven niet op straat. Indicator 2.3: 1 e hj e hj e hj 2011 Jong. Volw. Jong. Volw. Jong. Volw. Aantal ingestroomde dakloze cliënten/ gezinnen met kind(eren) Waarvan: Alleenstaande vrouwen met kind(eren) - * * Deze indicator is voor het eerst gemeten over het eerste halfjaar Over 2010 zijn geen cijfers bekend. Beschouwing: Er zijn gedurende het eerste halfjaar cliënten/ gezinnen aangemeld die aangeven dat hun leefsituatie met kinderen is. Hieronder zijn 10 alleenstaande vrouwen met kind(eren). Om hoeveel kinderen het in totaal precies gaat is niet onderzocht, maar dat zouden er dan minimaal 18 moeten zijn. De ouder(s) heeft/ hebben op het ADF aangegeven feitelijk dakloos geweest te zijn. Het hoeft niet zo te zijn dat dit ook voor de kinderen geldt. Daar wordt op het ADF niet naar gevraagd en kan dus niet worden bepaald. 12

13 3 Duur en aanleiding dakloosheid voorafgaand aan de instroom 3.1 Duur dakloosheid voorafgaand aan instroom Norm: Voor de kwaliteit van leven van cliënten is het belangrijk dat de periode van dakloosheid voorafgaand aan de instroom zo kort mogelijk is. Indicator 3.1: e hj 2011 (N=430) (N=220) Korter dan een maand 24 (6%) 9 (4%) 1 tot 3 maanden 41 (10%) 22 (10%) 4 tot 6 maanden 34 (8%) 34 (16%) 7 tot 12 maanden 35 (8%) 10 (5%) Langer dan een jaar 94 (22%) 44 (20%) Niet geregistreerd 202 (47%) 101 (46%) Beschouwing: Ook in het eerste halfjaar 2011 is voor bijna de helft van de cliënten niet geregistreerd wanneer de aanleiding van dakloosheid heeft plaatsgevonden. Voor de betrouwbaarheid van deze cijfers is het belangrijk dat dit percentage daalt in de toekomst. Relatief veel mensen lijken een langere periode te overbruggen voor ze middels een ADF worden aangemeld. Waar deze mensen in de tussentijd precies verblijven is niet bekend. 3.2 Aanleiding dakloosheid van de ingestroomde cliënten die in het afgelopen jaar dakloos geworden zijn NB: Ter vergelijking is in de rechterkolom weergegeven wat de aanleiding van dakloosheid is van de ingestroomde cliënten die al langer dan een jaar geleden dakloos geworden zijn. 13

14 Indicator 3.2: (1 e halfjaar 2011) < 1 jaar > 1 jr geleden (N=75) (N=44) Dakloos door huisuitzetting uit corporatiewoning 5 (7%) 10 (23%) Dakloos door huisuitzetting uit niet-corporatiewoning 8 (11%) 3 (7%) Dakloos door huis verlaten (zelf weggegaan of weggestuurd) 39 (52%) 23 (52%) Dakloos door ontslag uit detentie 6 (8%) 4 (9%) Dakloos door ontslag uit zorginstelling 7 (9%) 2 (5%) Dakloos door eind marginale/ tijdelijke huisvesting 3 (4%) 1 (2%) Dakloos, andere aanleiding 7 (9%) 1 (2%) Aanleiding niet geregistreerd 101 (46%) Beschouwing: Omdat de optie 'anders namelijk' vaak wordt gebruikt, zijn de daaronder ingevulde antwoorden zoveel mogelijk onderverdeeld in de verschillende antwoordcategorieën. Dat is alleen voor het 1 e halfjaar 2011 gedaan, in voorliggende perioden niet. Evenals bij indicator 2.2 is voor bijna de helft van de cliënten de aanleiding niet geregistreerd. Verder zijn de aantallen onder deze indicator laag, er moet daarom voorzicht worden omgegaan met het trekken van conclusies over veranderingen door de tijd. De meest voorkomende aanleiding voor dakloosheid blijft het verlaten van het huis (zelf weggegaan of weggestuurd). 3.3 Redenen voor huis verlaten Indicator 3.3: (2010) (1 e halfjaar 2011) Jongeren Volwassenen Huis verlaten vanwege conflict met ouder(s)/ verzorger(s) (74%) (56%) 10 8 (13%) (26%) Huis verlaten i.v.m. huiselijk geweld 2 (11%) (4%) 23 (5%) Huis verlaten i.v.m. relatieproblemen 07 (0%) (13%) 19 (32%) (50%) Huis verlaten vanwege andere reden 312 (22%) (16%) 729 (48%) (18%) Huis verlaten, reden niet geregistreerd - 3 (6%) - 1 (2%) Huis verlaten, totaal Beschouwing: Omdat de optie 'anders namelijk' vaak wordt gebruikt, zijn de daaronder ingevulde antwoorden zoveel mogelijk onderverdeeld in de verschillende antwoordcategorieën. Dat is alleen voor het 1 e halfjaar 2011 gedaan, in voorliggende perioden niet. De aantallen onder deze indicator zijn laag. Hierdoor lijken veranderingen in de tijd al snel vrij groot. Er moet daarom heel voorzichtig worden omgegaan met het trekken van conclusies. De meest voorkomende reden van het verlaten van het huis blijft voor de jongeren conflict met ouder(s)/ verzorger(s). Voor volwassenen is dat voornamelijk vanwege relatieproblemen. Hier kunnen onderliggende problemen aan de orde zijn. Om dit te 14

15 achterhalen zijn aanvullende analyses nodig. In enkele gevallen is er aangegeven dat er sprake is van huiselijk geweld. 3.4 Percentage ingestroomde dakloze jongeren dat dakloos is geworden door het verlaten van het huis (zelf weggegaan of weggestuurd) Indicator 3.4: Percentage ingestroomde dakloze jongeren dat dakloos is geworden door het huis te verlaten (zelf weggegaan/ weggestuurd): 1 e halfjaar e halfjaar e halfjaar 2011 min. 40 tot max. 76% min. 32 tot max. 72% min. 50 tot max. 70% Beschouwing: Voor het eerste halfjaar 2011 is voor 25 van de in totaal 63 ingestroomde dakloze jongeren de aanleiding van dakloosheid niet geregistreerd. Deze groep veroorzaakt de onnauwkeurigheid onder deze indicator. Dit geldt ook voor voorgaande perioden. Het verschil in uitkomst tussen beide halfjaren is te klein en te onzeker om conclusies te kunnen trekken. Beter invullen van de aanleiding van dakloosheid op het ADF is nodig om deze indicator in de toekomst nauwkeuriger te kunnen bepalen. 15

16 5 Voorkom Huisuitzetting 5.1 Omvang VH cliëntengroep Indicator 5.1: 1 jan juli 2011 Omvang VH cliëntengroep Waarvan: Type 0* 2 (1%) 1 (1%) Type A** 2 (1%) 7 (4%) Type B* ** 188 (97%) 187 (94%) Onbekend 1 (1%) 5 (3%) * Type 0 cliënten zijn wel uitgenodigd voor een aannamegesprek, maar met hen is om welke reden dan ook geen gesprek gevoerd óf is op basis van het gesprek bepaald dat de cliënt niet instroomt in VH. Voor deze cliënten wordt geen traject gestart en wordt het dossier meteen weer gesloten. ** Wanneer wel een intake volgt en een crisisinterventie wordt opgestart, wordt de cliënt een type A cliënt genoemd. *** Wanneer naast crisisinterventie ook minimaal één van de drie producten van de Kredietbank wordt ingezet, valt de cliënt onder type B. Beschouwing: De omvang van de VH cliëntengroep lijkt vrij stabiel en bestaat bijna geheel uit type B cliënten. 5.2 Instroom VH Norm: Bij VH wordt gewerkt met een vast quotum. In 2011 mogen 123 cliënten instromen. Indicator 5.2: 1 e hj 2011 Aantal nieuw ingestroomde cliënten bij VH 71 Waarvan: Type 0 6 (9%) Type A 7 (10%) Type B 54 (76%) Onbekend 4 (6%) Beschouwing: Er zijn 71 cliënten nieuw ingestroomd bij VH tijdens het eerste halfjaar De meerderheid van deze cliënten is een type B cliënt. Zes cliënten zijn uitgenodigd voor een aannamegesprek, maar hiervoor is geen traject opgestart (type 0). 16

17 5.3 Uitstroom VH Norm: Doel is dat bij minimaal 80% van de type A en B cliënten die uitstromen bij VH, het traject positief wordt beëindigd. Indicator 5.3: Type 0 Type A Type B Aantal uitgestroomde cliënten bij VH 6 2* 55 Waarvan: Positief beëindigde trajecten 1 (50%) 45 (82%) Negatief beëindigde trajecten 0 (0%) 8 (15%) Anders beëindigde trajecten 0 (0%) 2 (4%) * Voor 1 type A cliënt is niet geregistreerd of het traject positief of negatief beëindigd is. Beschouwing: Er zijn 57 cliënten (type A en B) bij VH uitgestroomd, waarvan 46 (81%) positief. Hiermee is aan de norm van 80% positief afgesloten dossiers voldaan. 17

18 6 Laagdrempelige Opvang 6.1 Omvang LDO cliëntengroep Indicator 6.1.1: 1 e hj 2011 Omvang LDO cliëntengroep 587 Waarvan: Aantal jongeren* 45 (8%) Aantal volwassenen* 536 (92%) * Voor 6 cliënten is de geboortedatum (nog) niet bekend, waardoor deze niet kunnen worden ingedeeld naar volwassene of jongere. Beschouwing: Gedurende het eerste halfjaar 2011 hebben 587 mensen minimaal één nacht in de Utrechtse nachtopvang voorzieningen geslapen, waaronder 45 jongeren. Het gaat hierbij om zowel rechthebbenden als passanten of niet-rechthebbenden. 6.2 Instroom LDO Indicator 6.2.2: 1 e hj 2011 Aantal nieuwe LDO cliënten 303 Waarvan: Aantal jongeren* 36 (12%) Aantal volwassenen* 263 (88%) * Voor 4 cliënten is de geboortedatum (nog) niet bekend, waardoor deze niet kunnen worden ingedeeld naar volwassene of jongere. Beschouwing: Er zijn 303 cliënten die tijdens het 1 e halfjaar 2011 voor het 'eerst' 4 van de Utrechtse nachtopvang gebruik hebben gemaakt. Dat is meer dan de helft (52%) van de totale LDO cliëntengroep tijdens het eerste halfjaar 2011 (zie indicator 6.1). Het gaat hierbij evenals bij indicator 6.1 om zowel rechthebbenden als passanten of nietrechthebbenden. 4 Voor het 'eerst' betekent dat deze cliënten terug tot 1 september 2009 niet eerder gezien in de nachtopvang. 18

19 Bijlagen 19

21 Bijlage 1: Overzicht indicatoren Veldmonitor Nr Naam indicator Status Kan voor het eerst gemeten worden in 1.0 Omvang cliëntengroep primair proces Vastgesteld 1 e halfjaar Percentage cliënten met trajectmanager Vastgesteld 1 e halfjaar Percentage cliënten met trajectplan Vastgesteld 1 e halfjaar Percentage cliënten met zorgverzekering Vastgesteld 1 e halfjaar Aantal en percentage daklozen dat is ingestroomd Vastgesteld 1 e halfjaar Aantal en percentage ingestroomde dakloze vrouwen Vastgesteld 1 e halfjaar Aantal ingestroomde dakloze cliënten/ gezinnen met kinderen Vastgesteld 1 e halfjaar Duur dakloosheid voorafgaand aan instroom Vastgesteld 1 e halfjaar Aanleiding dakloosheid van de ingestroomde cliënten die in het Vastgesteld 1 e halfjaar 2010 afgelopen jaar dakloos geworden zijn 3.3 Redenen voor huis verlaten Vastgesteld 1 e halfjaar Percentage ingestroomde dakloze jongeren dat dakloos is geworden door het verlaten van het huis (zelf weggegaan of weggestuurd) Vastgesteld 1 e halfjaar Uitstroom uit traject Nog uitwerken N.t.b. 4.2 Duur trajecten Nog uitwerken N.t.b. 4.3 Vervolgzorg na uitstroom Nog uitwerken N.t.b. 5.1 Omvang VH cliëntengroep Vastgesteld 1 e halfjaar Instroom VH Vastgesteld 1 e halfjaar Uitstroom VH Vastgesteld 1 e halfjaar Omvang LDO cliëntengroep Vastgesteld 1 e halfjaar Instroom LDO Vastgesteld 1 e halfjaar Percentage nieuw ingestroomde LDO cliënten dat binnen één week een trajectmanager heeft gekregen Vastgesteld N.t.b. X.1 Aantal cliënten per type voorziening Nog uitwerken N.t.b. X.2 Aantal cliënten naar geslacht Nog uitwerken N.t.b. X.3 Aantal en percentage gezinnen Nog uitwerken N.t.b. X.4 (Combinaties van) problematiek Nog uitwerken N.t.b. X.5 Aangevraagde zorg Nog uitwerken N.t.b. X.6 Toegewezen zorg Nog uitwerken N.t.b. X.7 Ontvangen zorg en doelstellingen op de verschillende leefgebieden Nog uitwerken N.t.b. 21

23 23

24 GG&GD Utrecht Uitgave Gemeente Utrecht GG&GD, Unit Epidemiologie en Informatie September 2011 Adresgegevens Bezoekadres Jaarbeursplein 17, Utrecht Postadres Postbus 2423, 3500 GK Utrecht Telefoon (030) Fax (030) website 24