Kwaliteitsverbetering. Breestraat VOORLOPIG ONTWERP OPENBARE RUIMTE. 12 november 2013

Transcriptie

1 Kwaliteitsverbetering Breestraat VOORLOPIG ONTWERP OPENBARE RUIMTE 12 november 2013

2 Colofon Opdrachtgever: Gemeente Leiden Vervaardiging: Gemeente Leiden Visualisaties: De Visualisatiekoning November 2013 ii Kwaliteitsverbetering Breestraat

3 Inhoudsopgave Inleiding 1 1. Visie Breestraat 3 2. Straatprofiel 9 3. Terrassen Gangetje Groen Verlichting Bushaltes Fietsparkeren Ontwerp Breestraat 51 Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November 2013 iii

4 iv Kwaliteitsverbetering Breestraat

5 Inleiding Op 14 maart 2013 heeft de gemeenteraad op basis van het Schetsontwerp Breestraat het Kaderbesluit Kwaliteitsverbetering Breestraat vastgesteld. De gemeenteraad erkent de noodzaak en de wens om de Breestraat in haar glorie te herstellen. De vele historische panden, waaronder het Stadhuis en de Stadsgehoorzaal, de verschillende functies en de potentie die de straat heeft, moet worden benut en vooral weer zichtbaar worden gemaakt. De straat moet beleefd kunnen worden waarin de voetganger weer centraal staat. In het kaderbesluit zijn de uitgangspunten voor deze kwaliteitsverbetering vastgesteld, waarna deze vervolgens verder zijn uitgewerkt en zich richten op de volgende principes: Een kwalitatief hoogwaardige inrichting van de Breestraat, gericht op de beleving van de voetgangers. Met minder obstakels waardoor de historische panden veel beter tot hun recht komen en waardoor het straatbeeld rustiger wordt. Dat betekent onder meer een nieuw en evenwichtig straatprofiel, hoogwaardig materiaal gebruik conform het handboek Openbare Ruimte, aandacht voor de aanloopstraat vanaf de Garenmarkt, slim omgaan met groenelementen, verwijderen van reclame zuilen, minimaliseren van de ruimtelijke impact van bushaltes en een sfeervolle verlichting. Praktische oplossingen voor fietsparkeren, afvalcontainers en laden & lossen. Zorgen dat de fietsparkeerpiek zo goed mogelijk gefaciliteerd wordt, de afvalcontainers met oog voor de omgeving worden geplaatst en laden & lossen met beperkte doorstromingsoverlast wordt gefaciliteerd. Een verkeersluwere en -veiligere Breestraat. Dit wordt gerealiseerd door onder meer het verlagen van de snelheid naar de gemiddelde fietssnelheid (15 km/u), het ontmoedigen van inhalen, halteren op de rijbaan, een aangepaste verkeerscirculatie en op termijn een halvering van het aantal bussen door de Breestraat. Voorliggend Voorlopig Ontwerp Openbare Ruimte is de visuele illustratie van het Uitvoeringsbesluit Kwaliteitsverbetering Breestraat en is daarmee onlosmakelijk verbonden met het uitvoeringsbesluit. De onderwerpen zoals in dit Voorlopig Ontwerp opgenomen volgen de opzet van het Uitvoeringsbesluit Kwaliteitsverbetering Breestaat. Wij wensen u veel leesplezier! Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

6 2 Kwaliteitsverbetering Breestraat

7 1. VISIE BREESTRAAT 3

8 Huidige kwaliteit - historische gebouwen Verborgen kwaliteit Huidige kwaliteit verborgen achter: - boombakken - abri's - fietsen - reclame zuilen Verdwenen kwaliteit - openheid van de straat - stoepen - individuele kwaliteit gebouwen Kwaliteiten van de Breestraat De belangrijkste kwaliteit van de Breestraat zit met name in de vele historische gevels. Deze kwaliteit gaat in de huidige situatie verborgen achter de vele elementen die op het trottoir staan. Daarnaast zijn er kwaliteiten die de Breestraat in het verleden had en die nu verdwenen zijn en aanknopingspunten zullen zijn voor de herinrichting van de Breestraat. 4 Kwaliteitsverbetering Breestraat

9 Noordeinde Breestraat Rapenburg Korevaarstraat Hoge Woerd Breestraat onderdeel van Rijndijkstructuur Van Breestraat als verkeersader... naar breestraat als verblijfsgebied Visie Breestraat In de huidige situatie is de Rijndijkstructuur niet meer beleefbaar omdat de Korevaarstraat verkeerskundig overgaat in de Breestraat. In het voorlopig ontwerp wordt onderscheid gemaakt tussen de twee verschillende structuren, te weten de Rijndijkstructuur en de verkeerskundige structuur. De Breestraat maakt stedenbouwkundig onderdeel uit van de Rijndijkstructuur en vindt daarom in het voorlopig ontwerp aansluiting met de Hoge Woerd. Het straatprofiel van de Breestraat en de Korevaarstraat zullen dan ook onderscheidend zijn. Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

10 Bestaande situatie: open ruimte beperkt tot de rijbaan Eindbeeld voorlopig ontwerp: open ruimte van gevel tot gevel Het belangrijkste uitgangspunt voor de Breestraat is dat het verblijfskarakter van de straat wordt versterkt en dat de voetganger centraal staat. Bij de inrichting van de openbare ruimte wordt ingezet op een hoogwaardige kwaliteit. Door de trottoirs leger te maken, worden de historische gevels weer zichtbaar en de trottoirs beter toegankelijk. Het eenvoudig kunnen oversteken van de Breestraat speelt ook een belangrijke rol. 6 Kwaliteitsverbetering Breestraat

11 Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

13 2. STRAATPROFIEL 9

14 Bus achter de fietser aan op eigen weghelft Bus achter de fiets - tijdelijke situatie Principe oplossing conflict bus - fiets Bus achter de fiets - definitieve situatie Principe straatprofiel Het straatprofiel is een verdere uitwerking van het schetsontwerp, waarbij de snelheid naar de gemiddelde fietssnelheid (15km/u) verlaagd wordt en het inhalen ontmoedigd. Ruimtelijk wordt dit gerealiseerd door het toepassen van een duidelijke scheiding tussen het trottoir en de rijbaan en tussen de twee rijrichtingen van de rijbaan in door middel van hoogwaardig en afwijkend materiaal. Tussen trottoir en rijbaan is gekozen voor een visueel en voelbaar duidelijke scheiding. Hierdoor lopen voetgangers niet onbewust de rijbaan op en andersom kunnen fietsers niet zonder meer het trottoir op fietsen. 10 Kwaliteitsverbetering Breestraat

15 Referentie goot klinkers, Soest Principe details tijdelijke situatie Referentie middengeleider klinkers, Voorschoten Referentie hoogteverschil natuursteenband - busstation Leiden - hoogteverschil in foto ca. 2cm Principe details definitieve situatie Met het toepassen van een brede en subtiel verhoogde trottoirband is de scheiding duidelijk en blijft de oversteekbaarheid goed. evenwichtiger ingericht met aan weerszijde zo breed mogelijke voetgangersgebieden. Het uitgangspunt is dat het trottoir aan weerszijde van de straat minimaal twee meter breed wordt. Voorbeeld van natuursteen bewerking (grof gebouchardeerd) In de lengte van de Breestraat wordt het straatprofiel Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

16 visueel contrast tactiel verschil Principe detail gidslijn Blauwe Stoep over gehele Breestraat Stoep als gidslijn referentie visueel contrast voor slechtzienden (Maarsmansteeg, Leiden) referentie tactiel verschil voor blinden (Oss) Stoepen In het voorlopig ontwerp wordt de Blauwe Stoep op een eigentijdse en open wijze vormgegeven. De gebouwen staan weer aan de straat in plaats van ín de straat. Daarnaast biedt de Blauwe Stoep een uitnodigend karakter; het verbindt de binnenkant en de buitenkant van een pand. De Blauwe Stoep wordt uitgevoerd in hoogwaardig materiaal. Naast de uitstraling en het uitnodigende karakter heeft de stoep nog twee functies. De Blauwe Stoep markeert de ruimte die gebruikt mag worden voor uitstallingen of een klein terras. Daarnaast dient de rand van de Blauwe Stoep als gidslijn voor slechtzienden. Hierdoor zijn er geen zichtbaar opvallende geleide lijnen in de straat nodig. Voor blinden wordt apart een voelbare geleiding toegepast. 12 Kwaliteitsverbetering Breestraat

18 Breestraat principe breedste profiel tijdelijke situatie 14 Kwaliteitsverbetering Breestraat

19 Breestraat principe breedste profiel definitieve situatie Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

20 Breestraat principe smalste profiel tijdelijke situatie 16 Kwaliteitsverbetering Breestraat

21 Breestraat principe smalste profiel definitieve situatie Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

22 Korevaarstraat principe profiel tijdelijke situatie De Korevaarstraat krijgt een ander profiel dan de Breestraat waardoor de stedenbouwkundige structuren (Rijndijkstructuur en verkeerskundige structuur) zich van elkaar onderscheiden. Het profiel van de Korevaarstraat wordt gewijzigd met bomen en een middenberm waar fietsparkeren een plek krijgt. Dit profiel sluit ook goed aan bij de ontwikkelingen van de parkeergarage aan de Garenmarkt. 18 Kwaliteitsverbetering Breestraat

23 Korevaarstraat principe profiel definitieve situatie Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

24 Principe details tijdelijke situatie Principe details definitieve situatie Detaillering straatprofiel Korevaarstraat Voor de detaillering van de Korevaarstraat wordt de standaard detaillering die toegepast wordt in de binnenstad als uitgangspunt genomen. 20 Kwaliteitsverbetering Breestraat

27 3. TERRASSEN 23

28 Beschikbare ruimte voor 1.00m en 2.00m breed terras langs rijbaan Principe terrassen Referentie terras langs rijbaan (Stationsweg, Leiden) Terrassen Naast de mogelijkheid voor het plaatsen van een klein terras op de Blauwe Stoep aan de gevel is er een mogelijkheid voor terrassen aan de rijbaan. Dit is alleen mogelijk waar minimaal 2m brede vrije loopstrook op het trottoir overblijft en er geen conflict plaats vindt met andere functies zoals laden en lossen en fietsparkeren. 24 Kwaliteitsverbetering Breestraat

31 4. GANGETJE 27

32 Gangetje 5-sprong van verschillende structuren Plein waaiert ruimtelijk uit Duw de structuren terug waardoor ruimte ontstaat om ze op te vangen Autonoom plein Bewegingen op het plein Ontwerpprincipes Gangetje Comfort-zones Verblijven - beweging Ontspannen - drukte Kijken - gezien worden... Het Gangetje is in de huidige situatie zeer onoverzichtelijk niet alleen verkeerskundig, maar ook door een samenkomst van verschillende structuren, zoals de Rijndijkstructuur, Rapenburg en de verkeerskundige doorbraak van de Korevaarstraat. Door het Gangetje als plein in te richten wordt de plek weer overzichtelijke en krijgt het een eigen betekenis. Op het plein vinden vele bewegingen plaats van met name bussen en fietsers. Buiten deze bewegingslijnen bevinden zich de rustplekken. Door deze zodanig vorm te geven, door het toepassen van een andere bestrating, ontstaan er echte rustplekken en een duidelijke plek voor de bussen en fietsers. 28 Kwaliteitsverbetering Breestraat

33 comfort zones met bomen en terrassen gebakken klinker "Binnenste Beter Mix" gezaagde keien ontwerp Gangetje De rustplekken kunnen onder andere gebruikt worden voor terrassen die gefaciliteerd worden vanuit de bebouwing. Op de terrassen is nog wel een voorbehoud van de marktopstelling. Door extra bomen toe te voegen aan de rustplekken wordt het pleinkarakter versterkt. Door de inrichting van het Gangetje als plein met een verblijfskarakter wordt het busverkeer automatisch afgeremd en rijdt het rustiger de Breestraat in. Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

35 5. GROEN 31

36 Boomvrije Rijndijkstructuur Boomloze Breestraat door de jaren heen Historische groenstructuur De Rijndijken, waar de Breestraat onderdeel van uit maakt, kennen van origine geen groenstructuur en dat is zichtbaar in de huidige situatie. In de groenvisie voor de binnenstad is voor de Breestraat ook geen extra vergroening voorzien. 32 Kwaliteitsverbetering Breestraat

37 Verleiding van bomen vanuit stegen naar Breestraat Bomen als stapstenen door de Breestraat die het zicht begeleiden Leidse Lantaarn met hangmanden Gevelgroen (voorbeeld Rapenburg, Leiden) nieuwe boom nieuwe boom boom vervangen boom vervangen bestaande boom bestaande boom Locatie bomen Gangetje: behoud bestaande boom nieuwe bomen 1 st. min. 2st. Korevaarstraat: bestaande bomen verwijderen: nieuwe bomen 4 st. min. 7 st. Groen in de Breestraat Geschikte locaties voor bomen zijn beperkt door kabels en leidingen, benodigde ruimte voor de kruin en strijdigheid met andere ruimteclaims zoals laden & lossen, ondergrondse afvalcontainers en bushaltes. Door 2 extra bomen op strategische punten neer te zetten, is vanuit bijna elk punt op de Breestraat zicht op een boom. De extra bomen op het Gangetje geeft de plek de gewenste pleinuitstraling. Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

39 6. VERLICHTING 35

40 Verlichting Breestraat tijdelijke situatie Verlichting Breestraat definitieve situatie Verlichtings principes De huidige hangverlichting sluit niet aan bij het historische karakter van de straat. In het schetsontwerp is de voorkeur al uitgesproken voor de Leidse lantaarn als verlichtingselement. De Leidse lantaarn wordt ook op de Hoge Woerd toegepast en daarmee sluit de Breestraat ook qua verlichting goed aan op de Rijndijkstructuur. De Leidse lantaarn zorgt ervoor dat de nadruk komt te liggen op de voetganger en de gevels en minder op de verkeersfunctie. Om de verkeersveiligheid in de tijdelijke situatie met het hoge aantal bussen te waarborgen biedt de huidige hangende verlichting ondersteuning aan de Leidse Lantaarn. 36 Kwaliteitsverbetering Breestraat

41 Verlichting Korevaarstraat tijdelijke en definitieve situatie Referentie Scheveningen Referentie Leiden 1940 Referentie Hoge Woerd, Leiden In de Korevaarstraat wordt een ander verlichtingsprincipe toegepast om het onderscheid in de verschillende stedelijke structuren te benadrukken. Hier is gekozen voor een verlichtingsmast die lijkt op een mast die in het verleden in Leiden is toegepast. Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

42 Verlichting Breestraat tijdelijke situatie 38 Kwaliteitsverbetering Breestraat

43 Verlichting Breestraat definitieve situatie Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

45 7. BUSHALTES 41

46 Haarlemmerstraat Pieterswijk Locatie bushaltes tijdelijke situatie Locatie bushaltes In het voorlopig ontwerp zijn de locaties van de bushaltes nader bekeken. Uit het onderzoek naar de juiste locaties is naar voren gekomen om ze te verplaatsen ten opzichte van de huidige locatie. De beste locatie voor de haltes is buiten het winkelrondje kernwinkelgebied (Catharinasteeg Breestraat Maarsmansteeg). De bussen zullen dan eerst het kernwinkelgebied passeren alvorens te halteren. Hierdoor zullen de meeste oversteekbewegingen van voetgangers achter de bus plaatsvinden. Dit heeft twee voordelen, namelijk minder conflict tussen de bus en overstekende voetgangers en de bus heeft minder oponthoud door overstekende voetgangers. 42 Kwaliteitsverbetering Breestraat

47 Haarlemmerstraat Pieterswijk Locatie bushaltes definitieve situatie In de definitieve situatie hoeft een halte maar plaats te bieden aan één halterende bus. Door de aantallen van de bussen in de tijdelijke situatie moet een halte plaats bieden aan twee halterende bussen. Door dit ruimtebeslag is het niet mogelijk om beide haltes te verplaatsen naar de gewenste locatie. In de tijdelijke situatie kan de halte tegenover de V&D verplaatst worden naar de locatie voor de Hunkemöller. In de definitieve situatie kan de andere halte ter plaatse van de Koornbrugsteeg verplaatst worden naar de Catharinasteeg. Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

49 8. FIETSPARKEREN 45

50 Opgave Dal Piek (zaterdag 15-16uur) Breestraat ca. 390 st. ca. 710 st. Gangetje en aanloopstraten ca. 105 st. ca. 445 st. Stegen ca. 250 st. ca. 495 st. Totaal: ca. 745 fietsen ca fietsen Oplossing Vast Piek Fietsenstalling V&D inpandig (ca st.) ca. 450 st. ca. 450 st. Breestraat fietsenstalling inpandig (ca. 450 st.) (ca. 310st.) ca. 310 st. Stegen ca. 400st. ca. 400 st. Breestraat tijdelijke fietsvakken ca. 115 st. Gangetje en aanloopstraten ca. 375 st. Totaal: ca. 850 fietsen ca fietsen fietsenstalling inpandig fietsparkeren stegen tijdelijke fietsparkeeroplossingen Fietsparkeren principe Door het goed faciliteren van het fietsparkeren kan de verblijfskwaliteit verbeterd worden. De Breestraat kent een groot verschil in piek en dal momenten. Het piekmoment doet zich een aantal uur op de zaterdagmiddag voor met de grootste piek tussen en uur. Het verschil tussen de piek op zaterdag en de overige weekdagen is circa 900 fietsen. De strategie voor het optimaal faciliteren van het fietsparkeren bestaat uit het aanbrengen van vaste voorzieningen en het plaatsen van tijdelijke voorzieningen om de piek op de zaterdag op te vangen. 46 Kwaliteitsverbetering Breestraat

51 fietsenstalling inpandig Rode loper in Groningen geeft op piekmomenten aan waar geen fietsen mogen staan Fietsvak in Amsterdam geeft permanent aan waar wel fietsen mogen staan Fietsparkeren Breestraat Oplossing De strategie ten aanzien van het fietsparkeren is zo dat in de Breestraat zelf geen vaste fietsparkeervoorzieningen nodig zijn. De capaciteit van de nieuwe fietsparkeergarage onder de V&D zal zo veel mogelijk benut worden. Daarnaast wordt in de Breestraat een aantal tijdelijke fietsmatten uitgerold op piektijden. Deze markeren op een positieve manier de plekken waar geparkeerd mag worden. Fietsenstalling (ca. 1000st.) Fietsmatten (fietsen h.o.h. 0.50m) Totaal: ca. 450st. ca. 115st. ca. 565 fietsen Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

52 fietsenstalling inpandig Oplossing Fietsenstalling (ca. 450st.): Fietsbeugels Korevaarstraat: ca. 310st. ca. 25st. Totaal permanent ca. 335 fietsen spitsrekken Steenschuur, Nieuwe Rijn, Korevaarstraat ca. 350 Totaal: ca. 685 fietsen tijdelijke spitsrekken zaterdag permanente stalling bestaande fietsenrekken (niet meegenomen in de aantallen) Ten koste van Permanente opheffing parkeervakken: Korevaarstraat 4 invalide parkeerplaatsen 7 parkeerplaatsen 4 laad & losplaatsen Fietsparkeren Gangetje en aaloopstraten Totaal permanent 15 parkeerplaatsen De omgeving van het Gangetje is de voornaamste toegang tot de markt op zaterdag en speelt daardoor een grote rol in het aanbieden van tijdelijke fietsparkeervoorzieningen. De Steenschuur en een deel van de Nieuwe Rijn worden op zaterdag geschikt gemaakt voor het parkeren van fietsen. Dit zal tijdelijk ten koste gaan van auto parkeerplaatsen. De middenberm van de Korenvaarstraat zal ook worden gebruikt voor het plaatsen van tijdelijke fietsparkeervoorzieningen. Ook de openbare fietsenstalling onder het te herontwikkelen pand van de Zeeman speelt een rol bij het aanbieden van fietsparkeerplekken rondom het Gangetje. Tijdelijke opheffing parkeervakken: Nieuwe Rijn Steenschuur Totaal tijdelijk 8 parkeerplaatsen 2 invalide parkeerplaatsen 5 parkeerplaatsen 15 parkeerplaatsen 48 Kwaliteitsverbetering Breestraat

53 Efficiënter plaatsen van een fiets, ruimtebeslag 1.50m Referentie: aanleunbeugel bevestigd aan gevel (Stationsplein, Leiden) Referentie: hoog-laag klemmen Referentie: hoog-laag klemmen (Levendaal, Leiden) Minimaal benodigde ruimte voor aanleunbeugel Minimaal benodigde ruimte voor fietsklemmen hoog/ laag Oplossing Fietsparkeren stegen In de stegen staan in de huidige situatie ongeveer 500 fietsen ongeordend. Door het aanbrengen van fietsparkeervoorziening in de stegen wordt het parkeren van fietsen netter geordend. Daarmee kunnen circa 400 fietsplekken aangeboden worden. Afhankelijk van de breedte van de steeg kan gebruik gemaakt worden van aanleunbeugels of fietsklemmen. In de stegen bestemt voor voetgangers onderdeel van het kernwinkelgebied zullen geen fietsparkeervoorzieningen aangebracht worden. aanleubeugel ca. 174 st. klemmen hoog/laag ca. 78 st. nietjes ca. 4 st. vakken ca. 61 st. bestaand ca. 86 st. Totaal: ca. 403 fietsen Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

55 9. ONTWERP BREESTRAAT 51

56 Kabeljouwsteeg: klemmen hoog-laag: ca. 29 st. Schoolsteeg: aanleunbeugel: ca. 20 st. 52 Kwaliteitsverbetering Breestraat

57 Breestraat - tijdelijke situatie Breestraat - definitieve situatie Breestraat - definitieve situatie avond beeld Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

58 Vrouwensteeg: klemmen hoog-laag: klemmen bestaand: ca. 38 st. ca. 28 st. Mooi Japiksteeg: klemmen hoog-laag: ca. 36 st. diefsteeg: nietjes: ca. 4 st. nietjes bestaand: ca. 28 st. 54 Kwaliteitsverbetering Breestraat

60 56 Kwaliteitsverbetering Breestraat Wolsteeg: aanleunbeugel: ca. 19 st.

62 Koornbrugsteeg: fietsvak: ca. 26 st. Dwars Koornbrugsteeg: aanleunbeugel: ca. 12 st. Choorlammersteeg: aanleunbeugel: ca. 16 st. Mosterdsteeg: aanleunbeugel: ca. 17 st. Ketelboetersteeg: aanleunbeugel: ca. 26 st. Plaatsteeg: aanleunbeugel: ca. 17 st. Boomgaardsteeg: aanleunbeugel: ca. 47 st. 58 Kwaliteitsverbetering Breestraat

65 Zicht op Gangetje - tijdelijke situatie Zicht op Gangetje - definitieve situatie Zicht op Gangetje - definitieve situatie avond beeld Voorlopig ontwerp Openbare Ruimte - November

66 Korevaarstraat - tijdelijke situatie Korevaarstraat - definitieve situatie Korevaarstraat - definitieve situatie avond beeld 62 Kwaliteitsverbetering Breestraat

68 RMB/Stedebouw