Verslag Interactie met Bewoners, Bedrijven en Belangenorganisaties over het concept Masterplan ZuidasDok. 17 oktober 2013

Transcriptie

1 Verslag Interactie met Bewoners, Bedrijven en Belangenorganisaties over het concept Masterplan ZuidasDok 17 oktober

2 Inhoud 1. Inleiding 2. Thema s en reacties omgeving 3. Ambities Masterplan en reacties omgeving 4. Overige aanbevelingen 2

3 1. Inleiding Dienst Zuidas en projectorganisatie ZuidasDok werken samen met betrokken partijen aan de kaders die beschrijven hoe het gebied Zuidas in de toekomst ontwikkeld wordt. Met de A10 onder de grond ontstaat ruimte om station Amsterdam Zuid te verbeteren en de stationsomgeving opnieuw in te richten. In de periode december 2012 en januari 2013 hebben we een online peiling gehouden om te vragen naar de mening van bewoners, werkenden en reizigers/passanten voor deze kaders. Ook is er een rondetafelsessie gehouden met bewoners, bedrijven en belangenorganisaties. Deze informatie is meegenomen bij de uitwerking van de kaders in het zogenaamde Masterplan ZuidasDok. Het Masterplan ZuidasDok beschrijft het integrale kader voor het uitwerken en optimaliseren van het project ZuidasDok. Het Masterplan is het kader en ambitiedocument voor de nog volgende planologische procedures van Tracéwet en bestemmingsplannen en voor het aanbestedingsdossier van de bouwer/aannemer van ZuidasDok. Op 17 en 23 september en 8 oktober hebben er drie bijeenkomsten plaatsgevonden, respectievelijk met vertegenwoordigers van Hello Zuidas/Green Business Club/Oram/Taskforce Bereikbaarheid Zuidas, met de leden van ZuidasPartners en met bewoners- en belangenorganisaties. De projectorganisatie ZuidasDok heeft een toelichting gegeven op het concept Masterplan en teruggekoppeld hoe de inbreng vanuit de online peiling en rondetafelsessie eerder dit jaar is verwerkt. Tijdens deze bijeenkomsten hebben we betrokkenen gevraagd hoe zij over het concept Masterplan denken en naar hun voorkeuren gevraagd, zodat deze meegewogen kunnen worden voordat het Masterplan als product definitief wordt afgerond (voorzien eind 2013). 2. Thema s: Het Masterplan ZuidasDok beschrijft vier thema s: ZuidasDok van knoop tot knoop ZuidasDok van stad tot stad ZuidasDok als OV-terminal ZuidasDok als openbare ruimte De keuzen voor de inzet van schaars geld en schaarse ruimte beïnvloeden elkaar. Het Masterplan ZuidasDok geeft daarom ambities aan die kunnen helpen in de verdere uitwerking van het project en om marktpartijen zo goed mogelijk uit te kunnen dagen om de opgave te realiseren. Het gaat om de volgende ambities: a. Verdere optimalisatie van geluidsreductie b. Robuuste basisstructuur van de Openbaar Vervoer Terminal (OVT) c. Maaiveldinpassing van de zuidelijke tunnelbuis d. Kwalitatieve inpassing van de (verticale) keringen en kunstwerken e. Ruimte voor vastgoed tussen OVT en de zuidelijke tunnelbuis f. Balans van grond, groen en water g. Kwaliteit in elke fase Zowel de thema s als de ambities zijn in de werksessies besproken. Hieronder volgt een weergave van de uitkomsten uit de verschillende sessies. 3

4 ZuidasDok van knoop tot knoop Rijdend over de snelweg en spoor wordt ZuidasDok als een deel van een route ervaren, tussen Amstel en Schinkel. Het masterplan maakt onderscheid tussen een binnen- en een buitenzijde. De buitenzijde betreft de rijbanen voor in- en uitvoegend verkeer. Van belang is herkenning van waar men is en de aansluiting op de omringende stad. De binnenzijde bestaat uit de rijbanen voor doorgaand verkeer en de sporen daartussen. Hier is de beleving veel sterker gericht op continuïteit van de route. De tunnel markeert het moment waarop de automobilisten Zuidas passeren. Voor de spoorreizigers is het station juist het moment van aankomst. Een aantal bewoners en bedrijven uit de omgeving van de knopen geeft aan dat er, terecht, veel aandacht is voor het centrumgebied, maar verzoekt de (inpassing van de) knopen op eenzelfde hoog ambitieniveau in te passen. Het masterplan gaf op dit thema verder geen aanleiding tot discussie. ZuidasDok van stad tot stad Snelweg en sporen vormen een barrière tussen delen van de stad, letterlijk maar ook als een zone van (geluids)hinder. De tunnel moet zodanig ingepast worden, dat deze effecten geminimaliseerd worden. Dat vraagt om optimalisatie van de exacte hoogte-en breedteligging, maar ook om inrichting van tunnelmonden en daken. De stadsverbindingen moeten zo vloeiend mogelijk over de tunnel doorlopen. Maar niet de hele Ring Zuid wordt ondertunneld. Daar waar de A10 weer bovengronds is wordt de hooggelegen snelweg verbreed. Dat moet zodanig gebeuren dat de ervaring van barrière beperkt wordt. Het masterplan vraagt daarom ook bijzonder aandacht voor prettige Noord- Zuid routes onder de Ring Zuid door. Het bedrijfsleven heeft aangegeven dat de doorgangen oost-west en noord-zuid beide belangrijk zijn. Noem dus niet alleen de Parnassusweg. Het gaat juist om integraliteit van verbindingen en de doorstroming. Nu al lopen hordes mensen over de trottoirs, vooral tijdens de spits. Als grote zorg wordt de veiligheid in relatie tot de doorstroming van het verkeer aan de westelijke zijde (Parnassusweg) van het station gezien. Men pleit voor een ongelijkvloerse kruising. Met een Parnassuspassage wordt dit vraagstuk onvoldoende beantwoord. De passages Noord- Zuid zijn nu al een probleem, met name het fietsverkeer. Dat geldt ook voor de verkeersstromen rond het Mahlerplein. Het is ook niet duidelijk hoe hier invulling aan wordt gegeven rondom het station. De bewoners daarentegen beoordelen een tweede passage OVT (Parnassuspassage) als positief, maar de voetgangerskruising met tramlijn aan zuidzijde OVT zien zij liever verdwijnen. De looproutes voor reizigers moeten in iedere fase gegarandeerd worden. Korte, veilige routes, logisch opgezet met meerdere keuzemogelijkheden en duidelijke bebording (dynamisch). Daarnaast is er door de belangenorganisaties aandacht gevraagd voor de tunnelmonden, die in een langzaam verkeer gebied komen en de Noord- Zuid fietsverbindingen bij op- en afritten A10. Ook zien zij geen natuurlijke aansluiting van de Minerva-as als fietsroute van- en naar het station en naar Buitenveldert. Voor fietsers is er nog steeds de barrièrewerking van het spoor in de Noord- Zuidverbindingen Punt van zorg is de bereikbaarheid van Zuidas per auto door verdere ontwikkeling van kantoren en woningbouw in combinatie met de realisatie van het ZuidasDok. ZuidasDok als OV-terminal Het huidige station Amsterdam Zuid wordt uitgebouwd tot een grotere Openbaar Vervoer Terminal (OVT). Daarvoor wordt ook gebruik gemaakt van de extra ruimte die op het tunneldak ontstaat. Het masterplan zoekt de gewenste internationale allure niet in een imposante stationsarchitectuur. Immers, er zijn nu alleen middelen beschikbaar voor een station dat de groei kan opvangen die tot 2030 verwacht wordt. Het bijzondere van station Amsterdam Zuid is dat de reiziger de allure van de omringende Zuidas ervaart zodra men het station uit loopt. De opgave is deze directe relatie te versterken bij de toekomstige ontwikkeling van een OVT en Zuidas. Allure wordt gezocht in optimale inpassing, ervaring en naadloze aansluiting van een functionerend OVT op de omgeving. Daarvoor 4

5 wordt, naast verbetering van de huidige Minerva-stationspassage, een extra stationspassage als extra opgenomen. Met name het bedrijfsleven heeft aangegeven dat de uitstraling van Zuidas een internationaal topmilieu moet blijven. Een robuust station versus mooi hoeft niet tegenstrijdig te zijn of als keuze neergelegd. Robuust station meer uitschrijven dan alleen robuust. Robuust kan ook met allure. Goed design is gewenst omdat het anders niet gebruikt wordt, zoals bedacht. Zeker met betrekking tot veiligheid. Met name moeten de Noord-Zuid routes en Parnassusweg oversteek goed vormgeven worden. Dat markeert het gebied. Een goede inrichting van openbare ruimte is essentieel. De doorgangen moeten juist extra goed vormgeven worden. Hier lijkt nu nog te weinig aandacht voor. Dit thema uit het masterplan kan alleen nu goed gedaan worden. Er kan meer hiërarchie in worden gebracht. De ambities zijn van ongelijke waarde. Een robuust OVT kun je later niet meer doen, andere zaken kunnen later nog wel. Als je OVT nu niet doet, dan kan het daarna niet meer. Robuuste OVT moet in de basis zitten. Dit zou je niet aan een aannemer over moeten laten. Kijk goed in ambities wat je nu moet doen, omdat het later niet meer kan Bouw groeiopties in zonder kapitaalvernietiging, nu robuust en toekomst vast bouwen, waarbij in een later stadium zaken kunnen worden toegevoegd zonder eerst weer delen te moeten slopen. Als er echt gekozen moet worden, dan minder waarde hechten aan mooi, maar meer waarde hechten aan robuust en toekomstvast. Aan de andere kant heeft Green Business Club aangegeven dat het oude idee de sportvelden over tunnel te realiseren nog steeds goed zou zijn voor het gebied. Het is nu toch nog teveel een gedeelde stad. Dat kun je met tijdelijke oplossingen en groen verbeteren. Een voorbeeld hiervan is het Polderdak. Het Polderdak kan ook voor ZuidasDok een oplossing betekenen voor waterberging. Daar zou ZuidasDok voordeel mee kunnen behalen doordat door verdichting meer grond uitgegeven kan worden als je waterberging via dakoppervlak laat doen. Het voorstel is om dit meer als een minimum eis te formuleren. 5

6 ZuidasDok als openbare ruimte Het Masterplan ZuidasDok vraagt om zorgvuldige aandacht voor de aansluiting van de te verbreden A10 op de omgeving. Hierbij gaat het niet alleen om inpassing in de krappe ruimte: er wordt op de tunneldaken ook ruimte gemaakt. Het masterplan wil deze ruimte niet alleen functioneel benutten voor bus-en tramstations of fietsenstallingen. Het gaat ook om een groot aaneengesloten autoloos gebied in het hart van de Zuidas en het station. Alleen dan neemt de investering in de tunnel de barrière werkelijk weg. Het bedrijfsleven en de bewoners zoemen op dit thema in en hebben ons een aantal aandachtspunten meegegeven: Zorg dat er een fijnmazig integraal plan komt voor de routing voor langzaam verkeer op maaiveldstad, van keerpunt tot keerpunt. VU heeft tellingen gedaan met betrekking tot voetgangersstromen. Kijk daarbij goed naar de verschillende groepen reizigers. Er zijn veel scholen in dit gebied. Daarom is veiligheid een belangrijk issue. Dit geldt aan de oost zijde voor ROCvA en aan de westzijde voor VU. In de spitstijden is het nu al heel druk. Velen hebben gevraagd de looproute naar de Vu te willen faciliteren. Er zijn veel voorstanders van het doortrekken van de perrons over de Parnassusweg. Veiligheid zou moeten prevaleren. Oplossen van veiligheidsvraagstuk bij de Parnassusweg moet niet ten koste gaan van de doorstroming. De wens is een ongelijkvloerse kruising, dat is het beste voor doorstroming. Dit moet toch afgewogen worden ten opzichte van een extra passage. En verder zouden er naast trappen ook liften moeten zijn. Het idee is geopperd om het risico reserveringspotje van Noord/Zuidlijn te gebruiken als dit niet nodig is voor Noord/Zuidlijn? Een ander idee dat geopperd is om een tweede perron op Zuidas te beprijzen. Er zijn zorgen geuit over de bereikbaarheid door het groeiend autoverkeer en fietsverkeer. Het afslaand verkeer en het ontsluiten van het gebied is een punt van zorg. Het is wensdenken dat er door parkeernormen geen groei van het autoverkeer zal zijn. Als je voetgangers laat oversteken over een zebrapad, kom je er als auto niet meer door. Dit kan nu al niet meer in de spits. Men houdt het hart vast voor ongelukken. 6

7 De vervanging van parkeergarages en vervangende parkeerruimte wordt gemist in het masterplan Een vertegenwoordiger namens Buitenveldert heeft een voorkeur aangegeven voor een keerlus voor de extra tramlijn naar het Gelderlandplein. 3. Ambities Masterplan De keuzen voor de inzet van schaars geld en schaarse ruimte beïnvloeden elkaar. Het Masterplan ZuidasDok geeft daarom ambities aan die kunnen helpen in de verdere uitwerking van het project om zodoende marktpartijen zo goed mogelijk uit te kunnen dagen om de opgave te realiseren. Het gaat om de volgende ambities: a. Verdere optimalisatie van geluidsreductie De bewoners-en belangenorganisaties hechten heel veel waarde aan deze ambitie. Zij geven ons terug dat er in het masterplan gelukkig al meer aandacht is besteed aan geluid. In de planmer werd er te gemakkelijk over gesproken. Ook de woonbootbewoners ondersteunen dit. De insteek zoals in de ambitie is beschreven wordt zeer positief beoordeeld, ook omdat het voor het hele gebied geldt en niet alleen het centrumgebied van Zuidas. Groen doet ook goed voor geluidsreductie en voor luchtkwaliteit! b. Robuuste basisstructuur van de Openbaar Vervoer Terminal (OVT) Hiervan is met name door het bedrijfsleven gezegd dat deze ambitie bovenaan staat, omdat een robuuste OVT later niet meer te realiseren is, andere zaken kunnen later nog wel. Als je OVT nu niet doet, dan kan het daarna niet meer. Robuuste OVT moet in basis zitten. Deze zou je niet aan aannemer over moeten laten. Kijk goed in ambities wat je nu moet doen, omdat het later niet meer kan. c. Maaiveldinpassing van de zuidelijke tunnelbuis Daarvan is alleen gezegd dat dit eigenlijk een technische eis zou moeten zijn, geen ambitie. d. Kwalitatieve inpassing van de (verticale) keringen en kunstwerken Geen opmerkingen. e. Ruimte voor vastgoed tussen OVT en de zuidelijke tunnelbuis Een van de deelnemers is ervan geschrokken dat ervoor gekozen is af te zien van een stationskap en vóór het mogelijk maken van vastgoedontwikkeling tussen de tunnelbuizen in. Het bedrijfsleven daarentegen begrijpt een dergelijke keuze en ziet op termijn kansen. f. Balans van grond, groen en water Deze ambitie is met name door de bewoners- en belangenorganisaties uitvoerig besproken. Men waardeert het masterplan omdat er iets meer groen in is gekomen, en met menselijke maat. Mensen kijken liever naar bomen, dan geluidsschermen. Ook positief ontvangen is het compenseren van groen in het gebied zelf. Zorgen zijn er over het grondwaterpeil. Men begrijpt dat dit project daar niets aan veranderd. Aan de andere kant, zou je dit wellicht ook als een project iets terug doen voor de buurt kunnen definiëren. Kan dit als zodanig in de aanbesteding meegenomen worden? Er is duidelijk veel behoefte aan meer informatie over water omdat er nu al waterproblemen in de Prinses Irene buurt zijn. Alles wat je zou kunnen meenemen in het project zou meegenomen zijn. Water is in dit hele gebied kwetsbaar. Bij een stevige stortbui loopt het water slecht weg. Probeer groen ook te combineren met water. Water is nog een behoorlijk risico. Dat moeten we niet onderschatten. Idee van waterloop is heel verstandig. Begraafplaats Buitenveldert vreest voor schade. 7

8 g. Kwaliteit in elke fase Complimenten voor een Design en Construct keuze gericht op zoek naar de beste kwaliteit. Men waardeert dat dit aangedurfd wordt. Het hele masterplan is een positief stuk met goede ambities. Een nieuwe manier van aanbesteden, waarbij de marktpartijen een grote mate van ontwerpvrijheid en uitvoeringsvrijheid krijgen. Hierdoor worden creativiteit en innovatie van de markt optimaal benut en, en al aanpassingen gedaan in de opmaat naar de realisatie. Houd het fijn voor de bewoners! Ook op korte termijn initiatieven blijven ontwikkelen en stimuleren. Laat ZuidasDok niet reden de zijn dat hiervoor geen mogelijkheden meer zijn. Een algemene zorg is wat er precies bedoeld wordt met kwaliteit in elke fase. Men vraagt zich af of dit bij de aannemer neergelegd kan worden. Internationale allure Bedrijfsleven spreekt uit dat de internationale allure steeds de toetssteen moet zijn in alle fasen. Bewoners geven aan dat er steeds gedacht moet worden vanuit de gebruiker van het gebied. Bereikbaarheid Er wordt verkeerschaos verwacht tijdens de bouw (2 jaar geen lijn 5 en 51 Amstelveen) Er worden veel bouwlogistieke problemen voorzien door de gelijktijdige uitvoering van alle bouwprojecten. Verkeer neemt onvoorstelbaar toe. Drukte, bouw, lawaai, heien. Goede bouwlogistiek moet een hele hoge prioriteit zijn. Bereikbaarheid (met de auto) wordt nu al als een probleem ervaren. Tijdelijke bereikbaarheid is even belangrijk als in definitieve situatie. Bouwverkeer tijdens spits zal veel hinder geven. Men wil niet dat de aannemer met 40tonners in de spits rijdt. Bouwverkeer (bouwoverlast) wordt gezien als één van de voornaamste problemen tijdens de uitvoeringsfase. Hier moet meer aandacht aan worden besteed. Onder meer door innovatieve methoden van logistiek (bijvoorbeeld pijpleidingen om materiaal aan te voeren). Het Zuidasgebied moet wel leefbaar blijven tijdens de uitvoering! Veiligheid Veiligheid is een must. Het moet veilig zijn, verkeersveilig en sociaal veilig, voor fietsers en kinderen. Keuzes belangrijkste thema s workshop 8 oktober met bewoners- en belangenorganisaties 8

9 Stof Het waait altijd op de Zuidas. Graag met aannemer afspraken maken over stofwolken, waardoor installaties in gebouwen verstoord kunnen raken. Communicatie en interactie omgeving Betrek bewoners bij de bouwopgaven en laat de aannemer ook bewoners betrekken bij het zoeken naar oplossingen. Zij zijn juist degenen met veel lokale kennis en hebben goed oog voor wat geaccepteerd kan worden ten aanzien van hinder. Eén loket voor bewoners om aan te kloppen en één loket waar informatie vandaan komt. Liefst vanuit de opdrachtgever en niet (alleen) vanuit de aannemer. Het eindbeeld met de sporen boven de grond is ook goed. Communiceer dit. De markt wil graag het idee hebben dat het straks klaar is in Niet nog een fase boven de markt laten hangen. Laat zien wat er af komt, maakt het draaglijk. Maak het project leuk. Maak het van Zuidas ers, leg stappen uit, kijk in toekomst, laat langs lopen, foto's, mensen iets teruggeven. Elke week op elk onderdeel vertellen wat er aan aanpassingen zijn. Als er aanpassingen in de omgeving van scholen nodig zijn, overleg dan eerst met de school, bijvoorbeeld leerlingen doen niet wat je voorschrijft. De school heeft kennis over het gedrag van leerlingen. Flexibele inrichting bouwterreinen: liever stukken openbare ruimte/straten weer open zodra dat kan, ook al is het maar tijdelijk, dan voor lange tijd dicht. Hierover dan wel erg goed communiceren. Informatie Kaarten op een en dezelfde schaal en alles goed beschikbaar maken voor mensen. Detaillering van ontwerp mist, het masterplan is nog erg abstract. Bewoners zijn op zoek naar detailuitwerking. Bijvoorbeeld: hoe komen geluidsschermen er nu precies uit te zien? Deze detaillering komt er uiteindelijk wel, maar pas in een latere fase. Deels in de Tracébesluitprocedure en deels komt deze uitwerking er pas zodra de aannemer het uitvoeringsontwerp gaat maken. 9

10 4. Overige aanbevelingen Luchtkwaliteit zit er niet zo sterk in. Duurzaamheid biedt mogelijkheden om niet alleen iets te doen aan geluid, maar ook aan luchtkwaliteit. Anderen geven juist aan dat er ruimschoots aan de luchtkwaliteitsnormen wordt voldaan, dus communiceer dat. Het is interessant om te denken vanuit opbrengsten, niet alleen vanuit kosten. Als je de aannemer ook betrekt bij exploitatie, zou het misschien nog wel interessanter kunnen worden. Opbrengst uit ontwikkeling zit er nu niet in. Nadenken over zaken die extra opbrengsten kunnen genereren zodat je meer ambities kunt realiseren. Aanbod van Hello Zuidas en Green Business Club om verder te denken hoe je naar opbrengsten kunt komen. ZuidasPartners geeft aan graag in actie te komen ter ondersteuning van het project ZuidasDok, bijvoorbeeld samen nadenken over invulling Kwaliteit in elke fase. Graag aandacht voor gebouw Zuidcirkel. In de knopen zitten ook stakeholders waar net zo veel aandacht aan moet worden geschonken als aan de belangen in het centrumgebied. Tip voor grondafvoer door vervuild slib af te dekken in De Nieuwe Meer. Dan wordt groot probleem opgelost. Blauwalg wordt nu met bellenblaas opgelost. Die kan dan weg. Spaar je enorm. 10