Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 16/11/16. soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars prakcsche Cps

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 16/11/16. soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars prakcsche Cps"

Transcriptie

1 Bioritme en slapen 17 november 2016, De Lelieboom Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars prakcsche Cps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten bioritmes Ultradiaans ritme: Celritme bv hartslag, zenuwpulsen Infradiaans ritme: Maandritme maancyclus en vrouwelijke cyclus Jaarritme: seizoenen, vogeltrek, winterslaap Circadiaans ritme: Dag en nachtritme, eb en vloed = innerlijke klok die lichamelijke, geestelijke en gedragsveranderingen regelt bij mens, fauna en flora. Wordt geregeld door het licht. 1

2 Bioritme = energieverdeler Elk orgaan/cel hees ook een klok die afgestemd is op onze basisklok of oerklok lichaamstemperatuur spijsvertering, lichamelijke en geestelijke prestaces, gevoeligheid voor pijn, bloeddruk, ontgising, eetlust, toiletdrang, gevoeligheid voor medicace, vetzuren hormonen, Chinese Orgaan- klok Hormoon- cyclus Overdag: CorCsol Testosteron Serotonine Dopamine (nor)adrenaline Insuline s nachts Melatonine Groeihormoon ProlacCne LepCne 2

3 Melatonine Reguleert het circadiaans ritme Reguleert de slaap Reguleert cardiovasculaire circulace Reguleert immuunaccviteit Onderdrukt ontwikkeling van tumoren Reguleert suiker en vetstofwisseling Is een sterke anc- oxidant Regelt de lichaamstemperatuur Natuurlijk ontstekingsremmer Reguleert de aanmaak van andere hormonen Blauw licht van lampen, gsm, tv, computer, tablet OvermaCg bewegen Nachtdiensten Zicjd OvermaCg alcohol OvermaCg medicijngebruik Chemotherapie Stoorzenders = eeuwige zomersyndroom Gluten, transvetzuren Laat eten Afwezigheid van temperatuurschomme lingen, tekort aan heet en koud Suiker en koolhydraten Te weinig slapen Inslapen en doorslapen Inslapen: melatonine Doorslapen: energietekort, corcsol te hoog Progesteron zorgt voor duur en diepte van de slaap Oestrogeen vergroot de droomaccviteit 3

4 Tekens dat je te weinig slaapt In het weekend moet je bijslapen Niet energievol wakker worden Sneller ziek worden Je hebt alcjd honger Je bent emoconeel Je bent minder geconcentreerd Je bent onhandig Je huid ziet er niet zo goed uit Tips - lichthygiene Stel jezelf bloot aan natuurlijk zonlicht, 40 minuten na zonsopgang (evt. met lichtbox). Ga dauwtrappen Wordt wakker met lichtwekker TV, GSM, computer, tablet uitzefen 1 uur voor je gaat slapen Dimmers en schemerlampen aanzefen s avonds s nachts in het donker naar de wc gaan Zorg dat je overdag min 30 minuten zonlicht hebt Gordijnen, rolluiken in de herfst, winter en lente open laten. Tips - rust/beweging Middagdutje beperken tot 15 min. Niet meer na 15u dufen Sporten voor het avondeten, nooit na 20u RusCge avondaccviteiten (corcsol laten zakken) Slaap voldoende (7 à 9 uur) Kijk eens naar de orgaanklok (slecht slapen komt nooit alleen) Stress? 4

5 16/11/16 Tips - voeding Eiwitrijk ontbijt eten zo snel mogelijk na het opstaan (spijsverteringsritme aanpassen aan slaap- waakritme) Lunch belangrijkste maalcjd maken, s avonds iets lichts eten, 3 uur tussen eten en slapen Geen koffie of andere cafeine na 14u Geen alcohol bij het avondmaal Iets meer eiwifen (tryptofaan) eten Eet volgens de seizoenen, fruit = zomer (groentenkalender van VELT) Tips - voeding Veel licht = veel zin in suiker, (meer corcsol, minder melatonine) Meer koolhydraten en suiker in je voeding = meer insuline = minder melatonine Omega- 3 (vefe vis) omhoog (lepcne) Tips - supplementen Gebruik slaapwel- thee (rustgevende thee) 15 gr passiebloem + 15 gr melisseblad + 15 gr rozemarijnblad + 15 gr meidoornbloesem + 15 gr oranjebloesem + 15 gr lavendelbloesem + 10 gr kamillebloem Evt. Melatonine gebruiken (vraag advies over hoeveelheid en CjdsCp) Evt. B- vitamines Evt. Magnesium Evt. Tryptofaan 5

6 16/11/16 Activiteiten De lelieboom Elke Dinsdagavond: Yoga met Bianca Do 17/11: Infoles Bioritme en slaap Za 19/11: Natuurlijk cosmetica maken Ma 21/11: Infoles interne stress Do 24/11: Masseren kan je leren Do 1/12: Infoles darmen, immuunsysteem en allergie Ma 5/12: Infoles hormonen LELIE BOOM Do 8/12: Neurolymfatische teentechniek Gezondheidsprikkelboekje >150 pg s informatie oefeningen recepten GezondheidsPrikkelboekje Door Liesbeth, Peter, Kathleen en Dominique Dank je wel! 6

Bioritme en slapen. 17 november 2016, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Bioritme en slapen. 17 november 2016, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Bioritme en slapen 17 november 2016, De Lelieboom Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars prakbsche Bps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten bioritmes Ultradiaans

Nadere informatie

Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 3/12/17

Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 3/12/17 Bioritme en slapen 4 december 2017, De Lelieboom Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars slaap- ontregelaars prakcsche Cps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten

Nadere informatie

Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 26/04/17

Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 26/04/17 Bioritme en slapen 27 april 2017, De Lelieboom Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars slaap- ontregelaars prakcsche Cps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten bioritmes

Nadere informatie

Bioritme en slapen. 27 april 2017, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Bioritme en slapen. 27 april 2017, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Bioritme en slapen 27 april 2017, De Lelieboom Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars slaap- ontregelaars prak@sche @ps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten bioritmes

Nadere informatie

Bioritme en slapen. 4 december 2017, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Bioritme en slapen. 4 december 2017, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Bioritme en slapen 4 december 2017, De Lelieboom Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars slaap- ontregelaars prakasche Aps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten

Nadere informatie

Bioritme en slapen. 7 juni 2017, Back in Balance. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Bioritme en slapen. 7 juni 2017, Back in Balance. L i e s b e t h H a l e w y c k! Bioritme en slapen 7 juni 2017, Back in Balance Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars slaap- ontregelaars prakbsche Bps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten bioritmes

Nadere informatie

Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 6/06/17

Bioritme en slapen. Deze avond. Soorten bioritmes 6/06/17 Bioritme en slapen 7 juni 2017, Back in Balance Deze avond soorten bioritmes biotrime- regelaars bioritme- ontregelaars slaap- ontregelaars prakdsche Dps Licht beweging Voeding + supplementen Soorten bioritmes

Nadere informatie

Intermi(ent living. Deze avond. Horme3sche prikkels 27/03/18. De kracht van horme3sche prikkels

Intermi(ent living. Deze avond. Horme3sche prikkels 27/03/18. De kracht van horme3sche prikkels 27/03/18 Intermi(ent living De kracht van horme3sche prikkels 28 maart 2018, Back in Balance Deze avond Wat zijn hormecsche prikkels Waarom zijn ze belangrijk? De film van je gezondheid De componenten Doel

Nadere informatie

It s all about energy

It s all about energy 10/01/17 It s all about energy 11 januari 2017, Back in Balance Deze avond Energiebronnen Energiefabrieken metabole routes Energieverdeling Prioriteiten Energierovers Oplossing: - metabole flexibiliteit

Nadere informatie

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormonen. 8 september 2016, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormonen. 8 september 2016, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Hormonenbalans voor vrouwen Hormonen 8 september 2016, De Lelieboom Deze avond Wat moet je weten over hormonen Hoe raakt je hormonale systeem uit balans? Wat zijn de gevolgen Hoe kom je weer in balans?

Nadere informatie

Aanpakken van Interne Stress Deze avond Soorten Stress Interne stress

Aanpakken van Interne Stress Deze avond Soorten Stress Interne stress Aanpakken van Interne Stress 4 mei 2017, De Lelieboom Deze avond Soorten stress Stress- Hormonen en Stress- Assen Interne stress PrakFsche oplossingen Soorten Stress Externe stress: leeuwen, schoonmoeders,

Nadere informatie

Deze avond. Wat zijn hormonen 6/09/16. Hormonenbalans voor vrouwen. Hormonen

Deze avond. Wat zijn hormonen 6/09/16. Hormonenbalans voor vrouwen. Hormonen Hormonenbalans voor vrouwen Hormonen 8 september 2016, De Lelieboom Deze avond Wat moet je weten over hormonen Hoe raakt je hormonale systeem uit balans? Wat zijn de gevolgen Hoe kom je weer in balans?

Nadere informatie

Intermi(ent living. De kracht van horme3sche prikkels. 28 maart 2018, Back in Balance. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Intermi(ent living. De kracht van horme3sche prikkels. 28 maart 2018, Back in Balance. L i e s b e t h H a l e w y c k! Intermi(ent living De kracht van horme3sche prikkels 28 maart 2018, Back in Balance Deze avond Wat zijn horme@sche prikkels Waarom zijn ze belangrijk? De film van je gezondheid De componenten Doel van

Nadere informatie

Aanpakken van Interne Stress. 4 mei 2017, De Lelieboom

Aanpakken van Interne Stress. 4 mei 2017, De Lelieboom Aanpakken van Interne Stress 4 mei 2017, De Lelieboom L i e s b e t h H a l e w y c k! w w w. g e z o n d e g i d s. b e Deze avond Soorten stress Stress- Hormonen en Stress- Assen Interne stress PrakDsche

Nadere informatie

It s all about energy

It s all about energy It s all about energy 14 juni 2016, De Lelieboom Deze avond Energiebronnen Energiefabrieken metabole routes Energieverdeling Prioriteiten Energierovers Oplossing: - metabole flexibiliteit - praknsche toepassingen

Nadere informatie

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 18 mei, de Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 18 mei, de Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Hormonenbalans voor vrouwen Hormones 18 mei, de Lelieboom DE LELIEBOOM De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op

Nadere informatie

Hormones. Deze avond 17/05/17. Hormonenbalans voor vrouwen. De Lelieboom

Hormones. Deze avond 17/05/17. Hormonenbalans voor vrouwen. De Lelieboom Hormonenbalans voor vrouwen Hormones 18 mei, de Lelieboom De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op de levenstrap.

Nadere informatie

Ve#en. Deze avond. Enkele cijfers 12/11/16. Indeling vetzuren FuncDes van vetzuren Cholesterol TransveGen De prakdjk: BehoeLe Warm en koud gebruik

Ve#en. Deze avond. Enkele cijfers 12/11/16. Indeling vetzuren FuncDes van vetzuren Cholesterol TransveGen De prakdjk: BehoeLe Warm en koud gebruik Ve#en 14 november 2016, De Lelieboom Deze avond Indeling vetzuren FuncDes van vetzuren Cholesterol TransveGen De prakdjk: BehoeLe Warm en koud gebruik Enkele cijfers 1 Oliezuur: Olijfolie Zonnebloem, soja,

Nadere informatie

It s all about energy

It s all about energy It s all about energy 15 mei 2017, Markant Grimbergen Deze avond Energiebronnen Energiefabrieken metabole routes Energieverdeling Prioriteiten Energierovers Oplossing: - metabole flexibiliteit - praknsche

Nadere informatie

Intermi(ent living. Deze avond. Horme3sche prikkels 11/03/18. De kracht van horme3sche prikkels

Intermi(ent living. Deze avond. Horme3sche prikkels 11/03/18. De kracht van horme3sche prikkels Intermi(ent living De kracht van horme3sche prikkels 12 maart 2018, De Lelieboom L i e s b e t h H a l e w y c k! w w w. g e z o n d e g i d s. b e Deze avond Wat zijn hormebsche prikkels Waarom zijn ze

Nadere informatie

7 tips. voor een betere nachtrust

7 tips. voor een betere nachtrust 7 tips voor een betere nachtrust Word jij 90 jaar oud en heb je een goede nachtrust? Dan heb je 32 jaar van je hele leven geslapen. Zonde van je tijd? Juist niet! In dit E-book lees je waarom slaap onmisbaar

Nadere informatie

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 23 januari 2018, TherapeuAcum Adriaens. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 23 januari 2018, TherapeuAcum Adriaens. L i e s b e t h H a l e w y c k! Hormonenbalans voor vrouwen Hormones 23 januari 2018, TherapeuAcum Adriaens Deze avond Wat moet je weten over hormonen Hoe raakt je hormonale systeem uit balans? Wat zijn de gevolgen Hoe kom je weer in

Nadere informatie

Hormones. Deze avond. Wat zijn hormonen 20/01/18. Hormonenbalans voor vrouwen

Hormones. Deze avond. Wat zijn hormonen 20/01/18. Hormonenbalans voor vrouwen Hormonenbalans voor vrouwen Hormones 23 januari 2018, TherapeuBcum Adriaens Deze avond Wat moet je weten over hormonen Hoe raakt je hormonale systeem uit balans? Wat zijn de gevolgen Hoe kom je weer in

Nadere informatie

Hormones. Deze avond. Wat zijn hormonen 10/24/18. Hormonenbalans voor vrouwen

Hormones. Deze avond. Wat zijn hormonen 10/24/18. Hormonenbalans voor vrouwen Hormonenbalans voor vrouwen Hormones 23 Oktober 2018, Markant Kortenberg Deze avond Wat moet je weten over hormonen Hoe raakt je hormonale systeem uit balans? Wat zijn de gevolgen Hoe kom je weer in balans?

Nadere informatie

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 23 Oktober 2018, Markant Kortenberg. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Hormonenbalans voor vrouwen. Hormones. 23 Oktober 2018, Markant Kortenberg. L i e s b e t h H a l e w y c k! Hormonenbalans voor vrouwen Hormones 23 Oktober 2018, Markant Kortenberg Deze avond Wat moet je weten over hormonen Hoe raakt je hormonale systeem uit balans? Wat zijn de gevolgen Hoe kom je weer in balans?

Nadere informatie

Gezond eten in de nacht

Gezond eten in de nacht Gezond eten in de nacht Marjolein van Kleef 28 oktober 2016 Over Marjolein van Kleef Voedingsdeskundige ploegendienst Organisatieadviseur Bedrijfsdiëtist Voorlichter Trainer Enerjoy Enerjoy motiveert medewerkers

Nadere informatie

Omgaan met nachtdiensten

Omgaan met nachtdiensten Omgaan met nachtdiensten ALLES OVER WISSELENDE SLAAPDIENSTEN Week 7.2 RAOUL DE BRUIN OVERWINSLAPELOOSHEID.NL Omgaan met nachtdiensten De wereldeconomie is in de laatste jaren flink veranderd waardoor de

Nadere informatie

Herken je 3 of meer van bovenstaande symptomen, dan heb je mogelijk een tekort aan schildklierhormoon.

Herken je 3 of meer van bovenstaande symptomen, dan heb je mogelijk een tekort aan schildklierhormoon. Check je hormonen. Zijn je hormonen in balans? Doe de zelftest en check je hormoonhuishouding. Schildklierhormoon verantwoordelijk voor oa stofwisseling. Symptomen te weinig schildklierhormoon Checklist.

Nadere informatie

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6 VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 6 ! HOE GAAT HET MET JE PROEFCLIENTEN? WEET JE NOG? DIETEN LAGE GRAADS ONTSTEKINGEN = INFLAMMATIE Aan veel chronische ziekten, ontsteking aan ten grondslag: - Overgewicht

Nadere informatie

Webinar 4 28-05- 15. WEBINAR 4 28-05- 2015 Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts. Boodschappers Eiwi?en. Wat zijn hormonen?

Webinar 4 28-05- 15. WEBINAR 4 28-05- 2015 Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts. Boodschappers Eiwi?en. Wat zijn hormonen? WEBINAR 4 28-05- 2015 Inside Out Health Jenaida van Wijk, integraal arts Webinar 4 Wat zijn hormonen? Voeding en hormonen Belangrijkste hormoonassen Belangrijkste neurotransmi?ers ConnecBe Wat zijn hormonen?

Nadere informatie

Ve#en. 29 maart 2017, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Ve#en. 29 maart 2017, De Lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Ve#en 29 maart 2017, De Lelieboom DE LELIEBOOM De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op de levenstrap. DE LELIEBOOM

Nadere informatie

MenSense, praktijk voor Psychosomatiek & Re-integratie

MenSense, praktijk voor Psychosomatiek & Re-integratie MenSense, praktijk voor Psychosomatiek & Re-integratie LEKKER SLAPEN NA DE NACHTDIENST Het werken van onregelmatige tijden of in de nacht kan er voor zorgen dat je natuurlijk ritme - je bioritme - verstoord

Nadere informatie

Slaapproblemen bij jongeren. Informatie voor ouders

Slaapproblemen bij jongeren. Informatie voor ouders Slaapproblemen bij jongeren Informatie voor ouders Jongeren hebben een goede nachtrust nodig zodat ze voldoende energie hebben en zich lichamelijk en geestelijk goed voelen. Het verschilt per jongere hoeveel

Nadere informatie

Wat is een optimaal bioritme voor onze sporters?

Wat is een optimaal bioritme voor onze sporters? Wat is een optimaal bioritme voor onze sporters? Wat is een optimaal bioritme voor onze sporters? De sleutel tot het succes bij het herstel van het lichaam? Slapen is voor zwakkelingen...think again! Veel

Nadere informatie

Social media? Graag! Gebruik #enerjoy Bioritme & voeding

Social media? Graag! Gebruik #enerjoy Bioritme & voeding Social media? Graag! Gebruik #enerjoy Bioritme & voeding Gezond eten op het werk info@ener-joy.nl www.ener-joy.nl 033-887 8840 1 Over Marjolein van Kleef Diëtist & organisatieadviseur bij Enerjoy Gezond

Nadere informatie

Les 2 Biologische psychologie: slapen en waken

Les 2 Biologische psychologie: slapen en waken Les 2 Biologische psychologie: slapen en waken Inleiding Binnen de Biologische psychologie bestudeert men het gedrag van mensen aan de hand van de biologische achtergrond ervan. Oorzaken van gedrag worden

Nadere informatie

Stressmanagement Slaapproblemen en de achilleshiel hoofdstuk 10. Petronette Castrop de Koning

Stressmanagement Slaapproblemen en de achilleshiel hoofdstuk 10. Petronette Castrop de Koning Stressmanagement Slaapproblemen en de achilleshiel hoofdstuk 10 Petronette Castrop de Koning Inhoudsopgave Slaap... 3 Slaapfases... 4 Slapeloos... 4 Achilleshiel in je leven... 5 Slaap Over het algemeen

Nadere informatie

Ve#en. Deze avond 26/03/17. De Lelieboom. Indeling vetzuren FuncFes van vetzuren Cholesterol TransveIen De prakfjk: BehoeNe Warm en koud gebruik

Ve#en. Deze avond 26/03/17. De Lelieboom. Indeling vetzuren FuncFes van vetzuren Cholesterol TransveIen De prakfjk: BehoeNe Warm en koud gebruik Ve#en 29 maart 2017, De Lelieboom DE LELIEBOOM De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op de levenstrap. DE LELIEBOOM

Nadere informatie

Slaapadviezen. Havenziekenhuis. Bij slapeloosheid

Slaapadviezen. Havenziekenhuis. Bij slapeloosheid Slaapadviezen Bij slapeloosheid Heeft u moeite met inslapen en/of doorslapen? In deze folder leest u een aantal tips voor een goede nachtrust. Ga voor uzelf na of u deze slaapadviezen echt toepast en neem

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

Slaapstoornissen bij ouderen

Slaapstoornissen bij ouderen Slaapstoornissen bij ouderen Een goede nachtrust is belangrijk. Tijdens de slaap krijgt het lichaam de tijd om te herstellen. Daarnaast lijkt slaap ook invloed te hebben op het geheugen. Met het ouder

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

Ve#en. 11 mei 2017, De lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k!

Ve#en. 11 mei 2017, De lelieboom. L i e s b e t h H a l e w y c k! Ve#en 11 mei 2017, De lelieboom DE LELIEBOOM De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op de levenstrap. DE LELIEBOOM

Nadere informatie

Ve#en. Deze avond 10/05/17. De Lelieboom. Indeling vetzuren FuncDes van vetzuren Cholesterol TransveGen De prakdjk: BehoeLe Warm en koud gebruik

Ve#en. Deze avond 10/05/17. De Lelieboom. Indeling vetzuren FuncDes van vetzuren Cholesterol TransveGen De prakdjk: BehoeLe Warm en koud gebruik Ve#en 11 mei 2017, De lelieboom De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op de levenstrap. - www.delelieboom.be -

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Delayed sleep phase syndroom

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Delayed sleep phase syndroom Delayed sleep phase syndroom Wat is het delayed sleep phase syndroom? Delayed sleep phase syndroom is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen een slaapwaakritme hebben waarbij ze op een veel later

Nadere informatie

SLAAPMAKEND. Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB

SLAAPMAKEND. Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB Workshop Slaap en Persoonlijke effectiviteit NVAB 11-06-2018 Slaapquiz: 1) Je hersenen rusten tijdens je slaap 2) Sommige mensen dromen nooit tijdens hun slaap

Nadere informatie

Afslank Programma voor Dames

Afslank Programma voor Dames Afslank Programma voor Dames Afslank Programma voor dames 1 Afslank Programma voor dames 2 Afslank Programma voor dames 3 Afslank Programma voor dames 4 Afslank Programma voor dames 5 Afslank Programma

Nadere informatie

Melatonine bij verlate slaapfase Experiment, nog geen bewijzen

Melatonine bij verlate slaapfase Experiment, nog geen bewijzen Melatonine bij verlate slaapfase Experiment, nog geen bewijzen Door Sandra Kooij Nieuwsbrief voor Patiënten, Programma ADHD bij volwassenen, jaargang 4, nummer 2, mei 2008. De meerderheid (zo'n 70%) van

Nadere informatie

MELATONINE. Het natuurlijke slaapmiddel

MELATONINE. Het natuurlijke slaapmiddel MELATONINE Het natuurlijke slaapmiddel Wat is Melatonine Melatonine is een hormoon dat in de pijnappelklier (epifyse) geproduceerd wordt uit serotonine (neurotransmitter betrokken bij stemming en pijn)

Nadere informatie

Inslaapproblemen bij kinderen met AD(H)D

Inslaapproblemen bij kinderen met AD(H)D Inslaapproblemen bij kinderen met AD(H)D Ongeveer 30% van de kinderen met AD(H)D heeft chronische inslaapproblemen. Dit zien we ook vaak bij onder andere kinderen met een ontwikkelingsachterstand, autisme,

Nadere informatie

Rust & Ontspanning 1

Rust & Ontspanning 1 Rust & Ontspanning 1 Onderwerpen Invloed van stress Onthaasten Rust als basis Bewust leven Tips om te onthaasten Nachtrust Tips voor goede nachtrust Vragen 2 Invloed van stress In ons leven worden we frequent

Nadere informatie

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage

Vier op de tien slaapt slecht Bijlage 1) Grafieken en tabellen Vier op de tien slaapt slecht Bijlage Grafiek 1: Stellingen over slaap (totale groep 3.297 personen) Kijk naar jezelf (op een gemiddelde dag) en duid aan in welke mate je het eens

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition % LICHAAMSVET Wie wil je worden? Waar ben je nu? % LICHAAMSVET Vrouw 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Man 20-39 Leeftijd 40-59 60-79 Te laag

Nadere informatie

30 dagen een commitment met jezelf aangaan!

30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 30 dagen een commitment met jezelf aangaan! 1. Training 2. Voeding 3. Rust 1. Training - Grote spieren trainen benen, borst en rug - Cardio training - Dagelijks middelmatig bewegen Grote spieren trainen:

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

NEWSFLASH DEBA PHARMA NEW PRODUCTS VOEDINGSSUPPLEMENTEN & SPORTVOEDING

NEWSFLASH DEBA PHARMA NEW PRODUCTS VOEDINGSSUPPLEMENTEN & SPORTVOEDING VOEDINGSSUPPLEMENTEN & SPORTVOEDING NEWSFLASH DEBA PHARMA NEW PRODUCTS MELATONINE-FORTE MELATONINE-COMPLEX HYDROXYTYROSOL-FORTE MACA 500 MAGNESIUMASCORBAAT POEDER UITGAVE 1-2017 1.MELATONINE Melatonine

Nadere informatie

Ve#en. Deze avond 31/05/17. De Lelieboom. Indeling vetzuren FuncEes van vetzuren Cholesterol TransveHen De prakejk: BehoeMe Warm en koud gebruik

Ve#en. Deze avond 31/05/17. De Lelieboom. Indeling vetzuren FuncEes van vetzuren Cholesterol TransveHen De prakejk: BehoeMe Warm en koud gebruik Ve#en 2 juni 2017, Adonai DE De Lelieboom De Lelie leidt je door t bestaan. Bij hem kun je altijd te rade gaan. De Lelie helpt je stap voor stap, Te klimmen op de levenstrap. DE - www.delelieboom.be -

Nadere informatie

Eten en drinken voor uw blaas De beste adviezen voor u op een rijtje

Eten en drinken voor uw blaas De beste adviezen voor u op een rijtje Eten en drinken voor uw blaas De beste adviezen voor u op een rijtje Blijf jezelf. Zo zorgt u goed voor uzelf Als u te maken hebt met ongewenst urineverlies, is het goed om eens stil te staan bij wat u

Nadere informatie

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition

WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition HERBALIFE FITCHECK WAT HEBBEN WE GEMETEN? Inner Scan Body Composition BMI Body Mass Index = gewicht in kg lengte x lengte in m BMI < 18,5 ondergewicht 18,5 24,9 normaal 25 29,9 overgewicht 30 34,9 zwaar

Nadere informatie

Fitter door de nacht. Wat is het recept. 8 juni 2015 Greetje Teune

Fitter door de nacht. Wat is het recept. 8 juni 2015 Greetje Teune Fitter door de nacht Wat is het recept Inhoud van de workshop Wie werken er s nachts en situaties elders Gevolgen van ploegendienst voor de biologische klok Wat is het effect op de spijsvertering Slapen

Nadere informatie

Professioneel Slapen Slapen, de allerbelangrijkste prioriteit! De rol van slaap bij prestaties

Professioneel Slapen Slapen, de allerbelangrijkste prioriteit! De rol van slaap bij prestaties Professioneel Slapen Slapen, de allerbelangrijkste prioriteit! De rol van slaap bij prestaties Pons Jan Vermeer 17 april 2018 ponsjan@durevole.nl 0623755180 Presteren in de sport Presteren op de werkvloer

Nadere informatie

Week 9 Hoe ga jij weer plezier krijgen met je hormonen?

Week 9 Hoe ga jij weer plezier krijgen met je hormonen? WEEK 9 Week 9 Hoe ga jij weer plezier krijgen met je hormonen? Met alle kennis die je de afgelopen 6 weken hebt opgedaan omtrent voeding, hormonen, darmen en lifestyle zal je waarschijnlijk al veranderingen

Nadere informatie

Slapen is heerlijk! Slaap lekker!

Slapen is heerlijk! Slaap lekker! Slapen is heerlijk! We slapen graag en veel. Net als elk mens slaapt u ongeveer één derde van uw leven. U kunt dus gerust stellen dat slapen een belangrijk onderdeel is in uw leven! Slapen doet u vaak

Nadere informatie

Systeem antwoord op de behoefte DIEET SUPPLEMENTEN. 5 unieke programma's

Systeem antwoord op de behoefte DIEET SUPPLEMENTEN. 5 unieke programma's Systeem antwoord op de behoefte DIEET SUPPLEMENTEN 5 unieke programma's Gebrek aan vitamine C Snel vermoeid Gebrek aan eetlust Pijn in botten en spieren Bloedarmoede Rood en bloedend tandvlees Zwak immuunsysteem

Nadere informatie

PRAKTIJK CAMELIA Praktijk voor reikibehandelingen bachbloesem- en aromatherapie. Top 8 zelfhulp tips

PRAKTIJK CAMELIA Praktijk voor reikibehandelingen bachbloesem- en aromatherapie. Top 8 zelfhulp tips Top 8 zelfhulp tips wat vrouwen zelf kunnen doen om goed door de overgang te komen Tijdens de overgang zijn hormonen op zoek naar balans. Inleiding Rond 80% van alle vrouwen boven de 50 jaar heeft in meer

Nadere informatie

Stel je gezond weekmenu samen

Stel je gezond weekmenu samen Stel je gezond weekmenu samen Leer je maaltijden op een gezonde manier plannen Lotte De Clercq Auteur: Lotte De Clercq Coverontwerp: Lotte De Clercq ISBN: 978-94-6342-735-7 Uitgeverij mijnbestseller.nl

Nadere informatie

Omgaan met slaapproblemen

Omgaan met slaapproblemen Leven met Multipele Sclerose uitgave 12 Omgaan met slaapproblemen EEN UITGAVE VAN HET NATIONAAL MS FONDS Tekst: drs. Bep Franke-Barendse Uitgever: Nationaal MS Fonds 2 Inleiding We besteden ongeveer eenderde

Nadere informatie

en sport 10 GOUDEN TIPS EN VOORBEELD DAG MENU BIJ EEN GEZONDE BASIS MOET BEGINNEN ONTSPANNING IS MINSTENS ZO BELANGRIJK

en sport 10 GOUDEN TIPS EN VOORBEELD DAG MENU BIJ EEN GEZONDE BASIS MOET BEGINNEN ONTSPANNING IS MINSTENS ZO BELANGRIJK voeding en sport WAAROM JE BIJ EEN GEZONDE BASIS MOET BEGINNEN WORKSHOP DOOR ANGELA BOEREE EN YVANKA ZWAGA 10 GOUDEN TIPS EN VOORBEELD DAG MENU OPTIMALE PRESTATIE DOOR OPTIMALE GEZONDHEID ONTSPANNING IS

Nadere informatie

Adverteren in Leef! Magazine

Adverteren in Leef! Magazine Adverteren in Leef! Magazine Met een bereik van ruim 2.0.0 zorgconsumenten een betrouwbaar en aantrekkelijk platform voor uw merk of product! Over Service Apotheek & Leef! Magazine Service Apotheek is

Nadere informatie

NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige)

NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige) NVAB bijeenkomst Kring Amsterdam e.o. FIT WERKEN IN DE NACHT, TERWIJL ANDEREN SLAPEN Sonja Smits (arbeids- en organisatiedeskundige) 1 Disclosure belangen 2 Programma Nachtarbeid en onze biologische klok

Nadere informatie

Darmen en immuunsysteem

Darmen en immuunsysteem Darmen en immuunsysteem 8 november 2017, Back in Balance Je darmen: Hét regelcentrum voor uw totale welbevinden. Darmen Darmflora Epitheellaag en lekkende darm Imuunsysteem, allergieën en intoleranges

Nadere informatie

Darmen en immuunsysteem

Darmen en immuunsysteem Darmen en immuunsysteem 8 november 2017, Back in Balance Je darmen: Hét regelcentrum voor uw totale welbevinden. Darmen Darmflora Epitheellaag en lekkende darm Imuunsysteem, allergieën en intoleranhes

Nadere informatie

Omgaan met slapeloosheid Adviezen door de psychologen van het Slaapcentrum

Omgaan met slapeloosheid Adviezen door de psychologen van het Slaapcentrum Omgaan met slapeloosheid Adviezen door de psychologen van het Slaapcentrum Slaaprestrictie Achtergrondinformatie Slechte slapers hebben vaak de neiging om langer in bed te blijven liggen in de hoop dat

Nadere informatie

Tips voor nachtwerkers

Tips voor nachtwerkers Tips voor nachtwerkers Nachtarbeid is niet meer weg te denken uit onze moderne maatschappij. In zowat alle sectoren wordt er tegenwoordig s nachts gewerkt. Maar wat is nachtwerk? De wet spreekt van een

Nadere informatie

Een leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen?

Een leven lang vitaal. Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Een leven lang vitaal Kwestie van geluk of goede genen? Kun je er zelf iets aan doen? Oudste vrouw van de wereld Japanse Misao Okawa, 115 jaar Gemiddelde levensverwachting Mannen en vrouwen in de 20 ste

Nadere informatie

15 Voedingsregels voor een betere gezondheid.

15 Voedingsregels voor een betere gezondheid. 15 Voedingsregels voor een betere gezondheid www.fitpsel.nl Alsjeblieft; de 15 voedingsregels voor een betere gezondheid gratis voor jou! Door toepassing van deze eenvoudige regels reduceer je chronische

Nadere informatie

7 Geheimen Om Je Lichaam Vet Te Laten Verbranden Optimal Strength

7 Geheimen Om Je Lichaam Vet Te Laten Verbranden Optimal Strength Tip nummer 1 Bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk houden. Om je bloedsuikerspiegel zo stabiel mogelijk te houden, wordt er minder insuline aangemaakt. Insuline zorgt ervoor dat er glucose en nutriënten

Nadere informatie

Personal Hormonal Profile van Bram stille. Gemeten op 17-07-2013 door Bram Stille. Cortisol Protocol

Personal Hormonal Profile van Bram stille. Gemeten op 17-07-2013 door Bram Stille. Cortisol Protocol Personal Hormonal Profile van Bram stille Gemeten op 17-07-2013 door Bram Stille Cortisol Protocol Uit uw huidplooimeting in combinatie met de door u ingevulde vragenlijst blijkt dat u een disbalans heeft

Nadere informatie

Gezond & veilig werken in de ploegendienst. - Kan dat wel?-

Gezond & veilig werken in de ploegendienst. - Kan dat wel?- Gezond & veilig werken in de ploegendienst - Kan dat wel?- Over mij Marjolein van Kleef Voedingsdeskundige ploegendienst Organisatieadviseur Bedrijfsdiëtist Voorlichter Trainer Enerjoy Enerjoy motiveert

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Alcohol

Gezonde Leefstijl: Alcohol Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim

Nadere informatie

De 10 dagen reset van lichaam en geest. Hoe ziet de 10- daagse reset eruit?

De 10 dagen reset van lichaam en geest. Hoe ziet de 10- daagse reset eruit? De 10 dagen reset van lichaam en geest Hoe ziet de 10- daagse reset eruit? Voorafgaand aan de reset plannen we een persoonlijk kennismakingsgesprek. De week voor de reset is de voorbereiding op de 10 dagen

Nadere informatie

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 5

VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 5 VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG! lesdag 5 ! WELKE PROEFCLIENT(EN) HEB JE GEVONDEN? RICHTLIJNEN VOEDINGSPLAN Intake en persoonlijk doel Voedingsanalyse Plan van aanpak Gebruikte werkvormen/interventies/tools

Nadere informatie

Vitamines en mineralen

Vitamines en mineralen Vitamines en mineralen 15 Juni 2017, De Lelieboom Deze avond Overzicht van de belangrijkste vitamines en mineralen Enkele casussen - Osteoporose - Energie - Stress en slaapproblemen - Spijsvertering Voeding

Nadere informatie

Scorelijst Programma Genezend Vermogen

Scorelijst Programma Genezend Vermogen Scorelijst Programma Genezend Vermogen Print de scorelijst uit, geef je antwoorden met een blauwe ballpoint en stuur de vragenlijst per post op naar: Henk Fransen Klarendalseweg 277 68 22 GM Arnhem. LET

Nadere informatie

Vitamines en mineralen. Deze avond. Overzicht vitamines 14/06/17. Overzicht van de belangrijkste vitamines en mineralen Enkele casussen

Vitamines en mineralen. Deze avond. Overzicht vitamines 14/06/17. Overzicht van de belangrijkste vitamines en mineralen Enkele casussen Vitamines en mineralen 15 Juni 2017, De Lelieboom Deze avond Overzicht van de belangrijkste vitamines en mineralen Enkele casussen - Osteoporose - Energie - Stress en slaapproblemen - Spijsvertering Voeding

Nadere informatie

Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW)

Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW) = Centrum voor Slaapen Waakstoornissen (CSW) Inhoudsopgave Inleiding 3 Het Centrum voor Slaap- en Waakstoornissen 3 De slaap 5 Wat is slaap? 5 Het verloop van de slaap 5 Hoe wordt de slaap geregeld? 6

Nadere informatie

VERLICHTING in de MELKVEE-STAL

VERLICHTING in de MELKVEE-STAL VERLICHTING in de MELKVEE-STAL Floor van Oosterhout Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Afdeling Neurofysiologie 23 november 2010 f.vanoosterhout@lumc.nl Dag-nacht ritme Aanpassingen van plant /

Nadere informatie

NAAM : Hoe gaat het met U? zeer goed goed min of meer slecht zeer slecht. Verbetering sinds de laatste consultatie?. Klachten?

NAAM : Hoe gaat het met U? zeer goed goed min of meer slecht zeer slecht. Verbetering sinds de laatste consultatie?. Klachten? Kunt U a.u.b. deze vragenlijst invullen en meebrengen bij de volgende raadpleging Uw antwoorden zullen voor de arts nuttig zijn om U beter te helpen DATUM : NAAM : Hoe gaat het met U? zeer goed goed min

Nadere informatie

SCORELIJST INTENSIEF DETOXPROGRAMMA EN/OF IMMUUNBOOST

SCORELIJST INTENSIEF DETOXPROGRAMMA EN/OF IMMUUNBOOST SCORELIJST INTENSIEF DETOXPROGRAMMA EN/OF IMMUUNBOOST Print de scorelijst uit, geef je antwoorden met een blauwe ballpoint en stuur de vragenlijst per post op naar: HENK FRANSEN SPARJEBURD 2 8409 CK HEMRIK.

Nadere informatie

Afzender: Jesse van der Velde. Datum: 27 december 2011. Onderwerp: Verlies de kerstkilo s op de enige juiste manier met de tips uit mijn dag overzicht

Afzender: Jesse van der Velde. Datum: 27 december 2011. Onderwerp: Verlies de kerstkilo s op de enige juiste manier met de tips uit mijn dag overzicht Afzender: Jesse van der Velde Datum: 27 december 2011 Onderwerp: Verlies de kerstkilo s op de enige juiste manier met de tips uit mijn dag overzicht Beste vriend(in), Nu de kerstdagen voorbij zijn wil

Nadere informatie

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je

en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je en waar is de gebruiksaanwijzing?? Over de eerste spannende dagen met je baby Verwachtingen Wordt dit jullie eerste, tweede, volgende kindje? Weet je al hoe je je baby gaat voeden? Als je al een kind hebt:

Nadere informatie

Darmen en immuunsysteem

Darmen en immuunsysteem Darmen en immuunsysteem 9 oktober 2017, De lelieboom Je darmen: Hét regelcentrum voor uw totale welbevinden. Darmen Darmflora Epitheellaag en lekkende darm Imuunsysteem, allergieën en intoleranees Darmherstel

Nadere informatie

Darmen en immuunsysteem

Darmen en immuunsysteem Darmen en immuunsysteem 9 oktober 2017, De lelieboom Je darmen: Hét regelcentrum voor uw totale welbevinden. Darmen Darmflora Epitheellaag en lekkende darm Imuunsysteem, allergieën en intoleranges Darmherstel

Nadere informatie

Dia 1 THE WAY TO RIO 2016 DE NUTRITIONELE AANPAK VAN ZWEMMERS EN GYMNASTEN. Dia 2. Dia 3 EEN OLYMPIADE BEGINT NIET BIJ DE START VAN DE OS

Dia 1 THE WAY TO RIO 2016 DE NUTRITIONELE AANPAK VAN ZWEMMERS EN GYMNASTEN. Dia 2. Dia 3 EEN OLYMPIADE BEGINT NIET BIJ DE START VAN DE OS Dia 1 THE WAY TO RIO 2016 DE NUTRITIONELE AANPAK VAN ZWEMMERS EN GYMNASTEN INGE DE RIDDER Sportdiëtiste AP Hogeschool Antwerpen medewerkster VUB Blits Sportdiëtiste van team Brabo en team BelGym Dia 2

Nadere informatie

PUBERBREIN EN GEZONDHEID. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

PUBERBREIN EN GEZONDHEID. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PUBERBREIN EN GEZONDHEID Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Puberbrein Pubers en gezondheid Voeding Bewegen Slapen Wat kunt u hiermee in de opvoeding van uw kind? DE PUBERTEIT Dit

Nadere informatie

...een zonnebril op weg naar huis

...een zonnebril op weg naar huis ...een zonnebril op weg naar huis Na een nachtdienst gaan veel werknemers meteen slapen. Daarbij geldt: hoe minder licht je onderweg naar huis ziet, hoe beter, want anders ben je wakker zodra je je bed

Nadere informatie

Heeft u lichamelijke symptomen/klachten op dit moment en zo ja hoe lang bestaan deze klachten al?

Heeft u lichamelijke symptomen/klachten op dit moment en zo ja hoe lang bestaan deze klachten al? Anamnese formulier Het anamnese formulier dient als hulpmiddel voor het verkrijgen van adequate informatie voor het eerste consult en vervolg traject. Naast de basis vragen die hieronder vermeld staan

Nadere informatie

Eerste hulp bij PCOSklachten

Eerste hulp bij PCOSklachten Eerste hulp bij PCOSklachten WIE BEN IK? Ik ben Anita en ik woon in Amersfoort. In 2010 stopte ik met de pil om erachter te komen of mijn cyclus op gang zou komen. Op dat moment was ik 28 jaar. Mijn nicht

Nadere informatie

Gestructureerd Slaapklachten Interview 1. Demografische informatie. Geslacht: M / V. Burgerlijke staat: Telefoon: 1. Aard van de slaapklacht

Gestructureerd Slaapklachten Interview 1. Demografische informatie. Geslacht: M / V. Burgerlijke staat: Telefoon: 1. Aard van de slaapklacht Gestructureerd Slaapklachten Interview 1. Demografische informatie Naam: Adres: Geslacht: M / V Leeftijd: Burgerlijke staat: Telefoon: Beroep: Opleiding: 1. Aard van de slaapklacht Heeft u problemen met

Nadere informatie