Opleiding Duurzaam bouwen: Ruimtelijke ordening en milieu

Transcriptie

1 Opleiding Duurzaam bouwen: Ruimtelijke ordening en milieu Leefmilieu Brussel MOBILITEIT Voorzieningen, uitvoering François VANDER LINDEN ICEDD

2 Doelstelling(en) van de presentatie De belangrijkste actiehefbomen op het vlak van mobiliteit voorstellen De voorzieningen om deze hefbomen te bedienen, beschrijven Sleutels aanreiken voor een geslaagde uitvoering 2

3 Wat maakt een gebouw duurzaam op het vlak van mobiliteit? Plan van de uiteenzetting Nabijheid van de uitrustingen Aanbod van openbaar vervoer } Bereikbaarheid van de site Voorzieningen die de verplaatsingen van voetgangers bevorderen Paden voor actieve vervoerswijzen Fietsenstalling Parkeerplaats voor auto s } Voorzieningen van het project 3

4 Bereikbaarheid van de site: voorzieningen De pantoffelafstand : 600 meter, of 10 minuten te voet, wordt beschouwd als haalbaar voor elke gemiddelde wandelaar Binnen een straal van 600 meter rond het gebouw moet het volgende aanwezig zijn: alle winkels en voorzieningen voor dagelijkse en wekelijkse benodigdheden haltes van het openbaar vervoer Doelstellingen: Ertoe bijdragen dat de gebruikers van het gebouw minimum deze 600 meter te voet afleggen De afhankelijkheid van gemotoriseerde voertuigen doen afnemen 4

5 Bereikbaarheid van de site: aanbod van het openbaar vervoer Afstand Types van haltes Frequenties Bestemmingen Bron: GSV, Brussels Hoofdstedelijk Gewest 5

6 Interne voorzieningen van het project De voorzieningen stimuleren het voetgangersverkeer Foto: Y.Glavie 6

7 Herhaling: 4 voorzieningen (die al aan bod zijn gekomen bij de sociale uitwisselingen) Bordes licht, ruim, gecontroleerd, biedt beschutting tegen weer en wind Tussenruimtes Men kan gezien worden door de voorbijgangers draagt bij tot de veiligheid van de openbare ruimte Foto: BIM 7

8 Herhaling: 4 voorzieningen Activering Relaties tussen het gebouw en de openbare ruimte Geheel van openingen Organisatie van de verblijfsruimten Gevel van de gelijkvloerse verdieping Stimuleert de perceptie op het niveau van de voetgangers Kwaliteit van de materialen van de gevel van de gelijkvloerse verdieping Architecturale kwaliteit van de uitvoering Foto: BIM 8

9 Interne voorzieningen van het project Paden voor actieve vervoerswijzen Foto: Icedd 9

10 Paden voor actieve vervoerswijzen Traject Rekening houden met spontane paden Direct karakter De actieve vervoerswijzen krijgen een lengte voorsprong Foto: Timenco 10

11 Paden voor actieve vervoerswijzen Algemene afmetingen Persoon met kinderwagen Persoon met wandelstok Blind persoon met stok en geleidehond Persoon met krukken Bron: OCW Persoon met looprek Persoon met begeleider Persoon met handbediende rolstoel Persoon met handbediende rolstoel 11

12 Paden voor actieve vervoerswijzen Algemene afmetingen Normen van de GSV (gebouw voor iedereen toegankelijk) rustzone helling In profiel gezien Breedte: 1,2 m (min.) Hoogte: 2,2 m (max.) Niveauverschillen: 2 cm max., boordsteen afgeschuind op 30 (max.) Hellingen: 5% (max.), voor een lengte van 10 m (max.) Foto: OCW 12

13 Paden voor actieve vervoerswijzen Kwaliteitscriteria Vlakheid Belangrijke elementen Welke materialen? Foto: OCW 13

14 Paden voor actieve vervoerswijzen Kwaliteitscriteria Stabiliteit Belangrijkste elementen Welke materialen? Foto: OCW 14

15 Paden voor actieve vervoerswijzen Kwaliteitscriteria Ruwheid Belangrijkste elementen Welke materialen? Foto: OCW 15

16 Paden voor actieve vervoerswijzen Kwaliteitscriteria Obstakelvrij Belangrijkste elementen Foto: OCW 16

17 Interne voorzieningen van het project Fietsenstalling 17

18 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Herhaling: de fiets als efficiënt antwoord op de verkeersopstoppingen verplaatsing van deur tot deur (geen aansluitingen nodig) performant in termen van snelheid, flexibiliteit, zelfstandigheid goed voor de gezondheid geen milieu-impact haalbaar budget Welk modaal aandeel in Brussel? modaal aandeel van 4% Groei +13% per jaar Gemiddeld 138 fietsers/uur op de 28 meetpunten Iris II-plan: modaal aandeel van 20% in

19 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel 3 hefbomen om deze doelstellingen te bereiken Met de fiets rijden: infrastructuren uitvoering van een fietsnetwerk Fiets opbergen: stallen publiek/privé domein Fietsen aanmoedigen: communicatie educatie over de fiets Foto: Icedd 19

20 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Fietsen parkeren: aanpak Welk type van fietsenstallingen? Hoeveel plaatsen? Welke technische criteria worden toegepast? Grote vraag naar kortstondig stallen van fietsen (bij handelszaken, enz,) Grote vraag naar langdurig stallen van fietsen, in de eerste plaats om thuis over een fiets te kunnen beschikken Foto: Icedd 20

21 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Fietsstallingen: kwaliteitscriteria comfortabel Met de mogelijkheid fietsframe en fietswiel vast te leggen in de onmiddellijke nabijheid Op het perceel, op maximum 20 meter van de plaats van bestemming beveiligd Sociale controle, of in afgesloten lokalen toegankelijk Zonder trappen, met manoeuvreerruimte voor de fiets geïntegreerd Om een positief beeld te geven van de fietsmobiliteit verlicht Op een verlichte of verlichtbare plaats beschut tegen weer en wind Voor een droge fiets, die beschut is tegen regen en wind 21

22 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 1: type van fietsenstalling Bron: BIM 22

23 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 1: type van fietsenstalling 23

24 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 2: aantal fietsstaanplaatsen dat moet worden voorzien criterium van de context bereikbaarheid van de site met de fiets De veiligheid op de weg en de sociale veiligheid, het comfort van de verplaatsingen (hellingen, wegdek, type van infrastructuur) moeten in aanmerking worden genomen binnen een straal van 2 tot 4 km dienstverleningsniveau en jobaanbod Binnen deze straal is het gegeven leefkern eveneens van invloed op de verplaatsingen met de fiets, indien het gaat om het fietsstaanplaatsen bij de woning de kwaliteit van de bediening door het openbaar vervoer De perspectieven van intermodaliteit fiets + OV moeten eveneens worden geanalyseerd binnen deze perimeter. Hoewel in meer fietsbare omgevingen hogere eisen worden gesteld op het vlak van fietsenstallingen, zijn minimumnormen van toepassing op elk bouwproject. 24

25 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 2: aantal fietsstaanplaatsen dat moet worden voorzien Herhaling: bepalingen van de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening GSV: becijferde voorschriften Functie Meergezinswoningen Kantoren Industrie, ambachten, hotels, openbare dienstverlening, uitrustingen van algemeen belang, enz. Dimensionering Min. 1 plaats/woning Min. 1 plaats/200 m² BVO Min. 2/gebouw Min. 2/gebouw GSV: kwaliteitscriteria Beveiligd, overdekt, voorzien van geschikte bevestigingsmechanismen Woning: een afgesloten lokaal in de buurt van de woningen en de weg Scholen en ziekenhuizen: bij voorkeur in het gebouw Langparkeren: 50% van de plaatsen is overdekt 25

26 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 2: aantal plaatsen dat moet worden voorzien (woningen) Doelstellingen: minimum* performant ** en optimum *** 26

27 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 2: aantal plaatsen dat moet worden voorzien (andere functies) Performante doelstelling ** Voor ondernemingen en andere functies wordt het aantal plaatsen bekeken op basis van de volgende formule: MGAB wonende binnen een straal van 0,5 tot 5 km 6 De formule bevat de volgende elementen: MGAB: Maximaal Gelijktijdig Aanwezig Bezoekersaantal in het gebouw Aandeel werknemers dat binnen een straal van 0,5 5 km woont Een deel van de werknemers dat nu andere vervoersmiddelen gebruikt Optimale doelstelling*** Te berekenen volgens de mobiliteitscoëfficiënt van het kantoorgebouw (I-BFM). 27

28 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 3: afmetingen van de fietsstalruimte Merkpunten Afmetingen van de fiets: 0,65 m x 2 m, of 1,3 m². Afstand tussen 2 gestalde fietsen: 0,4 m tot 0,75 m Breedte van de deur: 1 m Gebruikte oppervlakte 28

29 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 3: afmetingen van de fietsstalruimte 29

30 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 3: afmetingen van de fietsstalruimte 30

31 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 4: afmetingen van de toegangen De toegang tot de fietsenstalling moet vrij zijn van hindernissen. Ingewikkelde of gevaarlijke manoeuvres moeten worden vermeden. De doorgangen moeten voldoende hoog zijn (minstens 2,20 m) De stalling bevindt zich bij voorkeur op de gelijkvloerse verdieping Indien nodig moet een hellingbaan of een trap met fietsgoot worden aangelegd. Een hellingbaan is beter dan een trap. 31

32 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Stap 4: afmetingen van de toegangen 32

33 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel type van fietsenstalling criterium van de kostprijs 30 tot 1600 euro per fiets Ter vergelijking, een autostaanplaats kost tot euro. 33

34 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Uitvoering: fietsbogen Capaciteit: 2 fietsen tegenover elkaar Kostprijs: ongeveer 110 euro per stuk incl. btw Antidiefstalverankering moet worden voorzien (grondplaten of inmetseling) Lange levensduur Weinig onderhoud Foto's: Icedd 34

35 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Uitvoering: fietsenrekken Capaciteit: 4-8 fietsen Kostprijs: 126 euro/4 fietsen (excl. btw en plaatsing) Komt op ongeveer euro per fiets Mogelijkheid om meerdere rekken te koppelen Geplaatst op de grond of op een in te graven betonblok Lange levensduur Weinig onderhoud Foto: Vélopa, Icedd 35

36 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Uitvoering: verticale hanghaak Neemt weinig plaats in Bevestigingshoogte: 195 cm en 215 cm boven vloerniveau. De afstand tussen twee haken op dezelfde hoogte is 80 cm, en 40 cm op verschillende hoogte. Kostprijs: 50 euro/fiets (haak + muurbescherming) Geschikt voor bestaande woningen Vereist voldoende kracht om de fiets op te tillen Lange levensduur Weinig onderhoud Foto: Mottez, ProVélo 36

37 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Uitvoering: fietskluizen fietsbox Deur: cm Lengte: cm Hoogte: cm Lange levensduur Kosprijs: euro / fiets Betere bescherming tegen weer en wind, vandalisme en diefstal voor langparkeren (volledige dag of nacht) in publieke plaatsen (trein-, bus- en metrostations) waar geen gesloten fietsenstallingen beschikbaar zijn. Foto: Icedd, Aguidonplus.fr 37

38 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Uitvoering: fietsoverkappingen Diepte: cm Hoogte: 215 cm Onder de overkapping staan omgekeerde U-bogen of fietsrekken Goed geplaatste fietsoverkappingen maken het fietsgebruik praktischer en voor iedereen haalbaar. De fietsen zijn zichtbaar en de fietsoverkapping kan worden gebruikt zonder sleutel of toegangscode. Fietsoverkappingen vereisen echter een zekere sociale controle. Foto: Icedd 38

39 Fietsvriendelijke ingrepen op schaal van het perceel Uitvoering: fietslokalen Afmetingen: cf. afmetingen van de stallingsruimte Hoogte: 215 cm In het lokaal staan omgekeerde U s of fietsenrekken Het fietslokaal is in de eerste plaats een afgesloten (muren, roosters of spijlen) en overdekte ruimte, waarvan de toegang is voorbehouden voor geïdentificeerde gebruikers, doorgaans binnen in een gebouw. Het kan evenwel ook apart op een site staan. Fietslokalen vormen een interessante oplossing voor langparkeren en/of parkeren in risicozones. Foto: J.M Matagne, Icedd 39

40 Interne voorzieningen van het project Motorvoertuigen Foto: Icedd 40

41 Privéparkeren Modaal aandeel van de wagen volgens parkeersituatie Zeker van parkeerplaats Niet zeker van parkeerplaats Besançon 90% 46% Grenoble 94% 53% Toulouse 99% 41% Berne 95% 13% Genève 93% 36% Lausanne 94% 35% Bron: Transitec 41

42 Privéparkeren Belgische werknemers: aanwezigheid van een parkeerplaats op de werkplaats Gratis privéparking 49,3% Privéparking tegen betaling 3,6% Geen privéparking 38,6% Geen antwoord 8,5% Bron: Beldam,

43 Privéparkeerplaats Verhouding tussen publiek en privé? Foto: Icedd 43

44 Privéparkings Aanbod aanpassen aan de context: Gent Station van Gent: 900 woningen, 1100m² kantoren Voor het parkeeraanbod worden verschillende verhoudingen gehanteerd, op basis van de afstand tot het station: ZONE A (<500 meter): 0,7 plaatsen/woning ZONE B (500 tot 1000 meter): 0,8-0,9 plaatsen/woning ZONE C (1000 tot 1350 meter): 1 plaats/woning Foto: Google 44

45 Privéparkeren Aanbod aanpassen aan de context: Brussel (GSV) Huisvesting Minimum 1 plaats/woning Maximum 2 plaatsen/woning Kantoren Aantal plaatsen BVO Zone A 1/200 m² Zone B 1/100 m² Zone C 1/60 m² 45

46 Interessante tools, internetsites, enz.: parkingveloentreprise_0.pdf ven/bedrijfsvervoerplan ssionelen/technische-publicaties Referenties Praktische handleiding voor duurzaam bouwen en andere bronnen: Praktische gids voor de duurzame bouw en renovatie van kleine gebouwen: wpa4j55))/guide_nl.aspx Fiches TERR 00/02/03 (de fiches worden op dit moment herwerkt*) * De herwerkte fiches krijgen de referenties (onder voorbehoud): G_MOB 00/01/02 46

47 Te onthouden uit de uiteenzetting Werken met verschillende hefbomen om de resultaten te maximaliseren Toezien op een goede aaneenschakeling van voorzieningen voor een maximale kwaliteit en niet de minimumnorm! Oog voor de noden van PBM s, fietsers en voetgangers om aantrekkelijke oplossingen te vinden 47

48 Contactpersoon François VANDER LINDEN Mobilité et SIG Icedd, Boulevard Frère Orban, Namur : fvl@icedd.be 48