RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO

Transcriptie

1 RAPPORT KWALITEITSONDERZOEK NTC-VO STICHTING NEDERLANDS TAALONDERWIJS KENYA, DISK School Plaats BRIN-nummer : Stichting Nederlands Taalonderwijs Kenya, DISK : Nairobi, Kenya : 28WY Datum schoolbezoek : 3 en 4 maart 2014 Datum vaststelling : 14 mei 2014

2 2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 11 4 Vervolg van het toezicht 15 3

4 4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht NTC-VO Stichting Nederlands Taalonderwijs Kenya, DISK te Nairobi, Kenya in het kader van een kwaliteitsonderzoek (KO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Toezichtkader PO/VO Bij dit kwaliteitsonderzoek doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school niet aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Doorgaans is dit alleen bij onafhankelijk onderzoek door derden het geval. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan geen documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Tijdens het inspectiebezoek zijn wel tal van documenten ingezien en overhandigd, waaronder de bestuursmap waarin procedures zijn vastgelegd, alsmede de ouder- en leerlingenenquête 2012 en de zelfevaluatie Ook heeft de inspectie kennis genomen van de analyses en de conclusies die de school heeft getrokken en heeft vertaald in vervolgacties. De inspectie heeft de informatie uit deze documenten bij haar oordeelsvorming betrokken. De opzet van het onderzoek Het kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn; Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd of die tijdens het bezoek zijn ingezien; 5

6 Schoolbezoek, waarbij een bezoek is gebracht aan de Braeburn Garden Estate, de Braeburnschool, en de International School Kenya en op deze scholen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal; op deze scholen zijn ook korte gesprekken gevoerd met enkele verantwoordelijk leidinggevenden of curriculumcoördinatoren van de dagscholen. Gesprekken met de directie over de kwaliteit van de indicatoren; Gesprekken met het bestuur, leerlingen, leraren en ouders. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met het bestuur en de directie. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 geeft de inspectie een beschouwing over de geconstateerde kwaliteit in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In de rapporten van schooljaar is hierin voor iedere bezochte ntc-school apart informatie opgenomen over de aanpak en de gevolgen van de bezuinigingen op het Nederlands onderwijs in het buitenland vanaf januari In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. 6

7 2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. De met een * gemarkeerde indicatoren zijn bepalend voor de vaststelling van het vervolgtoezicht. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden * De leerlingen behalen het opleidingsniveau dat mag worden verwacht * De leerlingen lopen weinig vertraging op in de opleiding. Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden zijn gericht op de brede ontwikkeling van leerlingen en de voorbereiding op vervolgonderwijs of arbeidsmarkt en samenleving * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de onderbouw voldoen aan de kerndoelen 2.2 * De aangeboden leerinhouden Nederlandse taal in de bovenbouw zijn dekkend voor de examenprogramma's. Kwaliteitsaspect 3: De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De uitval van geplande onderwijsactiviteiten blijft beperkt. 3.2 Het ongeoorloofd verzuim van leerlingen is beperkt. 3.3 De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. 7

8 Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken * De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 * De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 * De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen De aangeboden leerinhouden maken afstemming mogelijk op de onderwijsbehoeften van individuele leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van leerlingen Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school tijdig de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.2 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.3 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9: De school zorgt systematisch voor behoud of verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 8

9 Naleving N1b In de schoolgids is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen. N2b In het schoolplan is informatie opgenomen over standaard gecontroleerde onderdelen. N4a Er is voldoende onderwijstijd geprogrammeerd om te kunnen voldoen aan de daarvoor gestelde minima. Ja nee 9

10 10

11 3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs op NTC-VO Stichting Nederlands Taalonderwijs Kenya, DISK te Nairobi, Kenya en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext, de specifieke doelstellingen van de school en eerdere inspectieonderzoeken. Voor een goed begrip wordt eerst de uitgangssituatie beschreven. Uitgangssituatie Op de DISK is er sprake van een stabiele uitgangspositie, zij het dat er recent een aantal wisselingen binnen de school hebben plaatsgevonden. Dit is overigens het meest voorkomende beeld binnen het NTC-onderwijs, waarin personele wisselingen deel uitmaken van de reguliere gang van zaken. Het bestuur is qua bezetting in de afgelopen twee jaar vrijwel geheel gewisseld. Ook in het lerarenteam komen frequente wisselingen voor. Aan het eind van dit schooljaar gaan twee leraren weg. De stabiele factor is de directie, de huidige directeur is vanaf het begin (midden jaren negentig) bij de DISK betrokken. De school is de afgelopen vier jaar fiks gegroeid en telt tijdens het inspectiebezoek ruim tachtig leerlingen. De groei komt met name door de grote toename van het aantal leerlingen in het primair onderwijs, van ruim twintig in 2010 naar nu ruim vijftig. Het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs is ook iets gegroeid, zij het relatief minder. Aan het begin van het schooljaar telde de school 28 leerlingen in het voortgezet onderwijs. De school geeft inmiddels ook op meer locaties les, en per locatie is het aanbod ook meer volledig, vaak in de range van 6 tot 18 jaar. De school verzorgt lessen NTC-voortgezet onderwijs op de Braeburn International School, de Braeburn Garden School, Hillcrest Secondary School en de International School of Kenya (ISK). Alle lessen worden na schooltijd verzorgd op de diverse locaties. Op de ISK wonen ook enkele leerlingen van een naburige internationale school de lessen bij. Dit is ook de locatie met de beste voorzieningen, waaronder een eigen lokaal voor het voortgezet onderwijs en een bibliotheek. De leermiddelen, bibliotheekboeken en toetsen rouleren indien nodig over de locaties. De leerlingen zijn afkomstig uit volledig Nederlandstalige of meertalige gezinnen, en laten zich kenmerken als behorend bij richting 1 en 2. Deze laatste groep heeft een maximale taalachterstand van twee jaar. Aanpak en gevolgen bezuinigingen Het bestuur heeft een aantal maatregelen genomen om het wegvallen van de subsidie per 1 januari 2014 op te vangen. In de eerste plaats is besloten om dit jaar de financiële reserves aan te spreken. Ook is de ouderbijdrage verhoogd met een kwart à een derde (afhankelijk van de situatie). Het gaat om een stapsgewijze verhoging zodat over een aantal jaren de ouderbijdrage geheel overeen zal komen met het weggevallen bedrag van de subsidie. 11

12 Daarnaast zijn de uitgaven beperkt. Een aantal cultuurzaterdagen is geschrapt. Voor de bibliotheek worden minder boeken aangeschaft en er is bezuinigd op de aanschaf van leermiddelen (schrappen van de aanschaf van een methode voor voortgezet technisch lezen). Tevens is de maximale groepsgrootte verhoogd met twee leerlingen en zijn ook de uren voor coördinatie verminderd. Dit laatste is bijvoorbeeld opgevangen door geen nieuwe schoolgids te schrijven, en door een addendum toe te voegen met de meest actuele gegevens. Ook zijn de 5 uren coördinatie voor het aanvragen van de subsidie geschrapt. Vlak voor het inspectiebezoek bleek dat er toch weer gedeeltelijk en tijdelijk geld vanuit de Nederlandse overheid beschikbaar komt. Dat vraagt van het bestuur een herbezinning op de maatregelen die genomen zijn en nog genomen gaan worden. Algemeen beeld De DISK heeft zich in de afgelopen vier jaar goed doorontwikkeld, zowel inhoudelijk als qua omvang. De inspectie beoordeelt de onderwijskundige kwaliteit als voldoende tot goed. Het enige aandachtspunt voor de school is het gebruik van een landelijk genormeerde toets voor de taalvaardigheden in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het primaire proces van onderwijzen en leren is op hoofdlijnen op orde, het bouwwerk staat. De leerresultaten zijn voldoende tot goed. De school wordt goed en efficiënt aangestuurd, zowel vanuit het bestuur als de directie. De DISK komt langzamerhand in de fase van de afwerking, dat wil zeggen in de details verbeteringen aanbrengen. Dit blijkt ook uit de meest recente zelfevaluatie van de school, daaruit komen geen majeure verbeterpunten naar voren. De inspectie heeft vertrouwen in de verdere schoolontwikkeling en past basistoezicht toe. Dat betekent dat in principe over vier jaar weer een kwaliteitsonderzoek plaatsvindt. Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt de examenresultaten als voldoende tot goed. In de afgelopen drie schooljaren hebben zeven leerlingen het IB-examen gedaan, waarvan de meeste op het A-niveau (Nederlands als moedertaal). Alle leerlingen zijn met goede cijfers geslaagd. In dezelfde periode hebben dertien leerlingen het IGCSE examen gedaan. Ook voor dit examen zijn alle leerlingen geslaagd, de meeste met ruim voldoende tot goede cijfers. De leerlingen lopen niet of nauwelijks vertraging op in de opleiding. Leerlingen zitten op een niveau dat overeenkomt met hun leeftijdsgenoten in Nederland. Onderwijspraktijk De school heeft de onderwijspraktijk goed op orde. De benadering is zeer persoonlijk, respectvol en stimulerend voor het zelfvertrouwen van leerlingen. Voor veel leerlingen is het volgen van NTC-onderwijs op de DISK even thuiskomen. De lessen zijn goed voorbereid en verlopen gestructureerd. De basis daarvoor zijn heldere leerlijnen, zoals ook in het schoolplan wordt aangegeven. Het leerstofaanbod is ruimschoots dekkend voor de kerndoelen en de examenprogramma s. De school beschikt over veel en een grote variatie van leermiddelen, inclusief een goed gevulde en actuele bibliotheek. In het voortgezet onderwijs komen veel onderwerpen vanuit de actualiteit aan de orde, hetgeen de leerlingen bijzonder aanspreekt. 12

13 De DISK programmeert voldoende onderwijstijd, wanneer daarbij het huiswerk (een half uur à een uur per week) wordt meegerekend. Alle lessen vinden na schooltijd plaats. Indien nodig vervangen leraren elkaar bij ziekte. De groepssamenstelling vraagt veel van het differentiërend vermogen van de leraren. In het voortgezet onderwijs weten de leraren dit goed op te vangen, onder andere door leerlingen samen te laten werken. Deze werkwijze past goed in de visie van de school. De school volgt de vorderingen van de leerlingen op de belangrijkste taaldomeinen met de methodetoetsen. De inspectie gaat ervan uit dat tenminste één keer per jaar een landelijk genormeerde toets voor aspecten van de taalvaardigheid wordt afgenomen. Dat is op de DISK nog niet het geval. De leerlingenzorg is goed op orde. Indien nodig wordt extra hulp verleend, waarbij de uitvoering nauw verweven is met de differentiatie die in klassenpraktijk reeds ruimschoots plaatsvindt. Kwaliteitszorg De school heeft een efficiënt en goed lopend systeem van kwaliteitszorg. De school heeft vanuit de intake goed zicht op de kenmerken van de leerlingen populatie, verwachtingen van ouders en wat dat vraagt van het onderwijs. De eigen kwaliteit wordt in beeld gebracht door de leerresultaten te analyseren, periodiek ouders en leerlingen te bevragen op hun tevredenheid en door met enige regelmaat een zelfevaluatie in te vullen. In 2012 zijn ouder- en leerlingenenquêtes afgenomen, in 2013 heeft een zelfevaluatie plaatsgevonden. Lessen van leraren worden door de directie bezocht en de directie voert jaarlijks met alle leerkrachten een functioneringsgesprek. Op basis van de analyses van de eigen kwaliteit brengt de school planmatig veranderingen aan. De aanbevelingen van de inspectie naar aanleiding van het vorige bezoek in 2010 zijn allemaal opgevolgd. Het zeer uitgebreide schoolplan geeft goed de visie en missie weer en hoe vervolgens het onderwijs inhoudelijk en organisatorisch wordt vormgegeven, inclusief het personeelsbeleid en kwaliteitsbeleid. Voor de overstap naar het IGCSE en IB-examen zijn afzonderlijke leerlijnen vastgesteld. Eerder in dit rapport is al aangegeven dat de schoolgids als bezuinigingsmaatregel dit jaar een addendum bevat op de schoolgids van het vorige jaar, met als gevolg dat informatie wat versnipperd wordt en sommige informatie (bijvoorbeeld over de IB-examens) toch wat verouderd raakt. Met het onverwachts toch weer beschikbaar komen van gelden vanuit de Nederlandse overheid zal de schoolgids weer volledig actueel en compleet worden gemaakt. 13

14 14

15 4 Vervolg van het toezicht Bij dit kwaliteitsonderzoek heeft de inspectie ook de naleving van een aantal wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan onderzocht, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Op basis hiervan concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet. Met de school is de afspraak gemaakt dat het bestuur alsnog de schoolgids voor het huidige schooljaar accordeert. De bevindingen van dit kwaliteitsonderzoek leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoekplanning van de inspectie. In beginsel volgt over vier jaar opnieuw een kwaliteitsonderzoek. In de tussenliggende periode kan de school in de steekproef vallen van de jaarlijkse bevraging van examenresultaten. 15

16