Raadsvoorstel. Onderwerp. : Gemeenschappelijke regeling MER. Indiener agendapunt

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Onderwerp Indiener agendapunt Gevraagd besluit Bijlage(n) Bijlage(n) ter inzage Consequenties : Gemeenschappelijke regeling MER : Het college van burgemeester en wethouders, portefeuillehouder(s): drs. C.A.M. Hanselaar - van Loevezijn : Aan burgemeester en wethouders toestemming verlenen om een gemeenschappelijke regeling aan te gaan tussen de gemeenten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen. : De ontwerp-gemeenschappelijke regeling MER : Onderzoek naar de juridische constructie en organisatie : Roerdalen heeft een taakstelling samenwerking in de begroting opgenomen van structureel. Voorafgaand aan de doelmatigheidsverbeteringen zullen er ook investeringen moeten plaatsvinden om de samenwerking gestalte te geven. Deze kosten zullen per onderwerp in kaart worden gebracht en worden ingebracht in de Planning & Controlcycli van de drie gemeenten. Samenvatting: In juli 2011 hebben de gemeenten Echt-Susteren, Roerdalen en Maasgouw een samenwerkingsconvenant ondertekend met als doelen kwaliteitsborging, doelmatigheids- en continuïteitsverbetering en vermindering kwetsbaarheid. Projectgroepen op het gebied van omgevingsrecht +, I&A, heffingen, personeels- en salarisadministratie zijn aan de slag gegaan om hier invulling aan te geven. Onderzocht is welke juridische constructie en organisatie het beste passen bij deze samenwerkingsdoelen. Op basis van dit onderzoek streven de gemeenten Maasgouw, Echt- Susteren en Roerdalen een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam na. Toelichting op het voorstel: Inleiding: Samenwerking met als doel kwaliteit borgen, efficiënter werken, de kwetsbaarheid van de drie gemeentelijke organisaties verminderen en de continuiteit verbeteren is een belangrijk programmapunt van de respectievelijke gemeenteraden, coalities en colleges. Volgens het collegeprogramma in Roerdalen zal de komende jaren op concreet uitvoeringsniveau de ambtelijke samenwerking met buurgemeenten worden versterkt en uitge- 1

2 bouwd met als doel de kwaliteit te borgen, een efficiëntere bedrijfsvoering te realiseren en krachtig en deskundig op elk gebied te kunnen zijn. In het collegeprogramma van Echt-Susteren wordt aangegeven dat door middel van samenwerking met Maasgouw en Roerdalen besparingen worden gerealiseerd. In Maasgouw is in het coalitieprogramma aangegeven dat samenwerking wordt gezocht om onze taken zo goed mogelijk invulling te geven. Bij de begrotingsbehandeling 2011 is een motie aangenomen om regionale samenwerking op te pakken. Voor samenwerking is bestuurlijk draagvlak vereist. Daarom hebben de colleges van de gemeenten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen een convenant samenwerking gemeenten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen ondertekend op 12 juli De raden zijn hierover geïnformeerd met een Raadsinformatiebrief in juni Het doel van deze samenwerking is als volgt geformuleerd: De gemeenten willen kwaliteit borgen, efficiënter werken, de kwetsbaarheid van de drie gemeentelijke organisaties verminderen en de continuïteit verbeteren. Zij willen meer waarborgen creëren voor een verbetering van de bedrijfsvoering en voor de kwaliteit van de dienstverlening als eerste overheidsloket voor de burger. Door de schaalvoordelen van samenwerking te benutten zullen de toekomstbestendigheid van de organisaties van de gemeenten en de bestuurskracht toenemen en zullen op den duur besparingen worden bereikt. Uitgangspunten van samenwerking De uitgangspunten van de samenwerking zijn in het convenant vastgelegd: - Het zwaartepunt van de samenwerking komt te liggen op de gemeentelijke dienstverlening en bedrijfsvoering. De ontwikkeling van beleid blijft een autonome taak van iedere gemeente. - In het convenant is opgenomen dat er in iedere gemeente een service-loket blijft. Dit ligt voor de hand als we streven naar het verder verbeteren van de dienstverlening. - Het is van wezenlijk belang dat de samenwerkende gemeentebesturen voldoende loyaliteit kunnen opbrengen en niet bij ieder onderwerp alleen het belang van de eigen gemeente voorop stellen. Samenwerken betekent geven en nemen. - Het is niet de bedoeling om met de rug naar andere gemeenten of andere samenwerkingspartners te staan. Het convenant sluit dan ook niet uit dat Maasgouw, Echt- Susteren en Roerdalen, gezamenlijk of ieder voor zich, samenwerking zoeken met andere partijen buiten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen. Als we eenmaal hebben besloten om op een bepaald terrein samen te werken en daarvoor een deelovereenkomst af te sluiten is dat vanzelfsprekend niet meer vrijblijvend. We moeten op elkaar kunnen rekenen en we komen afspraken na. - In het convenant zijn de terreinen genoemd waarop samenwerking nu door verschillende ambtelijke werkgroepen wordt voorbereid. Het is de intentie van de drie gemeenten om op deze terreinen gedrieën tot goede afspraken te komen. De lijst met onderwerpen in het convenant is niet uitputtend en kan worden aangevuld. Onderwerpen in voorbereiding Op een viertal gebieden zijn projectgroepen aan de slag: (1) omgevingsrecht +, (2) personeels- en salarisadministratie, (3) informatisering en automatisering en (4) heffingen. Een visie op de inrichting is nodig om deze initiatieven te verbinden. Duidelijkheid over de inrichting zorgt voor een constructieve verdere ontwikkeling van de samenwerking. 2

3 Toestemming verlening door raden In opdracht van de stuurgroep MER heeft BMC Advies en Management onderzoek verricht naar een passende juridische constructie. Op basis van een toets aan een aantal criteria is gekozen voor een gemeenschappelijke regeling met openbaar lichaam. Dit advies wordt in dit raadsvoorstel verder uiteengezet. Dit advies ligt nu voor toestemming voor aan de drie raden van de gemeenten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen. De toestemming kan slechts worden onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang (art. 1, lid 2 Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr)). Onder de weigeringsgrond strijd met het recht valt strijd met zowel het geschreven als het ongeschreven recht. Onder de weigeringsgrond strijd met het algemeen belang vallen die gevallen waarin de grond voor onthouding van toestemming nauwkeurig in de wet kan worden gespecificeerd. Het gaat hier bijvoorbeeld om de situatie dat de raad meent dat het ondoelmatig is om ten aanzien van de desbetreffende belangen samen te werken met andere gemeenten of dat de raad meent dat de bevoegdheid zich niet leent voor gezamenlijke behartiging. De plicht tot een zekere terughoudende beoordeling van de aanvraag impliceert dat de raad alleen tot strijd met het algemeen belang kan oordelen als de bezwaren tegen samenwerking overwegend zijn. Centrale vraag: De constructie en organisatie van de samenwerking als geheel is onderwerp geweest van het onderzoek dat BMC Advies en Management heeft uitgevoerd in opdracht van de stuurgroep MER. Onderstaande vraag stond hierbij centraal. Welke juridische constructie past het beste bij de samenwerkingsdoelen die de gemeenten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen nastreven? Oplossingsrichting(en): In het onderzoek naar een passende juridische constructie is de focus gelegd op twee constructies: de Wgr-constructie met een licht vorm gegeven openbaar lichaam en de privaatrechtelijke samenwerking met een raamcontract. Deze constructies zijn naast elkaar gelegd en getoetst op de volgende criteria: (1) complexiteit, (2) continuïteit/robuustheid, (3) democratische legitimatie, (4) helderheid en transparantie organisatievorm, (5) zwaarte structuur en (6) groeimogelijkheden. Deze criteria zijn deels ontleend aan de uitgangspunten van het convenant. Juridische constructie: de keuze voor een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam Op grond van bovenstaande toetsing/argumenten is het advies om de MERsamenwerking vorm te geven in een gemeenschappelijke regeling met een openbaar lichaam, dat licht wordt vormgegeven. Dit is in de MER-situatie de minst complexe vorm, die belangrijke voordelen met zich meebrengt op het gebied van continuïteit, transparantie van organisatie en democratische legitimatie. Hoewel er in deze variant geen bestuurlijke bevoegdheden worden overgedragen en de autonomie behouden blijft, wordt er met de gemeenschappelijke regeling -status toch een formele status aan het samenwerkingsver- 3

4 band gegeven, waarmee de gemeenten duidelijk maken dat de samenwerking weliswaar vrijwillig, maar niet vrijblijvend is. Bovendien blijven politiek en bestuur van dichtbij betrokken en houden goed zicht op de voortgang en resultaten. Deze vorm betekent dat er een slanke publiekrechtelijke variant wordt gecreëerd, met een hol openbaar lichaam. Dat wil zeggen dat er nog geen gemeenschappelijke werkorganisatie wordt opgetuigd. De aanwezigheid van het openbaar lichaam en de rechtspersoonlijkheid maken het echter wel mogelijk om in de (nabije) toekomst mensen in dienst te nemen. Met het oog op de samenwerking op het gebied van het omgevingsrecht is dit een pre, aangezien het hier noodzakelijk zal zijn mensen aan te stellen in nieuwe functies. Bestuur en uitvoering Het algemeen bestuur van de gemeenschappelijke regeling bestaat uit alle collegeleden van de MER-gemeenten. De leden van het algemeen bestuur wijzen uit hun midden één lid per deelnemende gemeente aan voor het dagelijks bestuur. Vanuit het oogpunt van integraliteit en continuïteit is het voor de hand liggend dat de burgemeesters het dagelijks bestuur vormen. Vanuit hun wettelijke taak om samenwerking te bevorderen tussen gemeenten en op basis van hun onafhankelijke positie zijn zij in staat om een coördinerende rol te vervullen. De beleidsinhoudelijke verantwoording ligt bij de portefeuillehouders. De ambtelijke aansturing en coördinatie van de samenwerkingsgebieden geschiedt door de netwerkdirectie. Die bestaat uit de drie MER-secretarissen. De secretarissen sturen op afspraken en prestaties en richten de uitvoering en organisatie volgens de kaders van het bestuur in. Gemeenschappelijke regeling MER De uitkomsten van het onderzoek juridische constructie en organisatie zijn vertaald in een gemeenschappelijke regeling. De deelnemende gemeenten dragen voor wat betreft omgevingsrecht de volgende taken en bevoegdheden op het gebied van backoffice dienstverlening en bedrijfsvoering over aan de gemeenschappelijke regeling MER: Algemene Plaatselijke Verordening (APV) en bijzondere wetgeving, vergunningverlening, toezicht en handhaving op het terrein van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Op het gebied van informatisering en automatisering is een projectgroep aan de slag om op dit gebied ook taken en bevoegdheden over te dragen aan de gemeenschappelijke regeling. Dit geldt eveneens voor de personeels- en salarisadministratie. Wanneer een onderwerp onder de gemeenschappelijke regeling valt vervallen de bepalingen uit het samenwerkingsconvenant. De gemeenschappelijke regeling bevat de volgende hoofdstukken: - Belangen, uitgangspunten/kaders, taken en bevoegdheden; - Algemeen bestuur; - Dagelijks Bestuur; - Voorzitter; - Inlichtingen en verantwoording; - Personeel en directie; - Archief; - Jaarwerkplan, begroting en jaarrekening; 4

5 - Toetreding, uittreding, wijziging en liquidatie. Proces Om over te gaan tot het treffen van een gemeenschappelijke regeling wordt toestemming gevraagd aan de drie raden. Wanneer de raden toestemming verlenen wordt de regeling vervolgens verstuurd aan gedeputeerde staten. Communicatie: De besturen van de 3 deelnemende gemeenten (artikel 26, lid 2 Wgr) dragen na vaststelling van de gemeenschappelijke regeling op de gebruikelijke wijze (via gemeentelijk publicatieblad en/of in dag-, nieuws- of huis-aan-huisblad) zorg voor de bekendmaking van de regeling (kennisgeving en ter inzage legging van GR). De samenwerking tussen de drie gemeenten wordt gecommuniceerd volgens het communicatieplan dat hiervoor is opgesteld. Financiële consequenties: De samenwerking heeft een aantal doelen. Eén van deze doelen is het verbeteren van de doelmatigheid. Echt-Susteren en Roerdalen hebben een taakstelling samenwerking in hun begroting opgenomen. Voor Echt-Susteren is dit in 2013 en structureel vanaf Roerdalen heeft een taakstelling van structureel. De gemeente Maasgouw werkt aan een taakstelling oplopend naar structureel in Voorafgaand aan de doelmatigheidsverbeteringen zullen er ook investeringen moeten plaatsvinden, om de samenwerking gestalte te geven. Deze kosten zullen per onderwerp in kaart worden gebracht en worden ingebracht in de Planning & Controlcycli van de drie gemeenten. Voorstel: Voorgesteld wordt om toestemming te verlenen aan het college van B&W om een gemeenschappelijke regeling aan te gaan tussen de gemeenten Maasgouw, Echt-Susteren en Roerdalen. St. Odiliënberg, 14 augustus 2012 Burgemeester en wethouders van Roerdalen, De secretaris, De burgemeester, J.J.W.M. L Ortije drs. C.A.M. Hanselaar van Loevezijn 5