Fries burgerpanel Fryslân inzicht

Transcriptie

1 Fries burgerpanel Fryslân inzicht Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven. Wij gaan er van uit dat we zo lang mogelijk in onze eigen woonomgeving kunnen blijven. Fries burgerpanel over veranderingen in de langdurige zorg september 2014

2 Fries burgerpanel over veranderingen in de langdurige zorg Er verandert veel in de organisatie van de zorg in Nederland en Fryslân. Er vindt een verschuiving in verantwoordelijkheid plaats en er wordt flink bezuinigd. Zo worden bepaalde zorgtaken overgeheveld van de rijksoverheid naar gemeenten. En ook is de aandacht in toenemende mate gericht op de participatiesamenleving. De overheid trekt zich meer terug en de burger is meer aan zet. De overheid vindt dat mensen meer verantwoordelijkheid moeten nemen voor hun eigen leven en elkaar daarbij moeten helpen. Niet alleen voor de mensen met een zorgvraag gaat dus iets veranderen, óók voor de mensen om hun heen. Voor het beantwoorden van zorgvragen richt het huidige kabinetsbeleid zich namelijk veel meer op het inzetten van het sociale netwerk van de burger. De roep om vrijwilligers en mantelzorgers neemt dus toe. 48% 52% 940 RESPONDENTEN = 74% RESPONS Wat vinden de leden van het Fries burgerpanel van de veranderingen in de langdurige zorg? Hoe denken zij over de inzet van het sociale netwerk bij het beantwoorden van een hulp- of zorgvraag? Wie is er verantwoordelijk voor het regelen en financieren van de zorg? En hoe zit het met de nabijheid van voorzieningen wanneer ouderen langer thuis moeten blijven wonen? 4% 38% 58% van de respondenten heeft zelf langdurig zorg nodig van de respondenten kent iemand in zijn/haar naaste omgeving met een langdurige zorgvraag van de respondenten heeft zelf geen zorgvraag en kent ook niemand met een langdurige zorgvraag Dit panelonderzoek gaat uitsluitend over de organisatie van de langdurige zorg. Hiermee wordt bedoeld: zorg langer dan een jaar, voor mensen met beperking, ouderen en chronisch zieken. Zij hebben in hun dagelijks leven zorg en/of begeleiding nodig. Deze zorg kan worden geleverd door formele zorg- en dienstverleners (zoals thuiszorg, zorginstellingen, etc.), maar ook door informele zorgverleners, zoals familie, vrienden, buren en vrijwilligers. Had u voor deze enquête al over de transities in de zorg/hervorming van de langdurige zorg gehoord en/of gelezen? En weet u wat het betekent? Uit de antwoorden op de vragen blijkt dat de panelleden in de praktijk vaak aan ouderenzorg denken, en minder aan zorg voor mensen met een beperking of chronisch zieken. Ik kende de term en weet (ongeveer) wat het betekent Ik had de term wel eens gehoord/gelezen, maar weet niet wat het inhoudt. Dit is voor mij abracadabra 9% 22% 69%

3 Vrijwillige inzet in de zorg De regering gaat ervan uit dat burgers in de toekomst meer voor zichzelf en elkaar gaan zorgen en minder beroep doen op de overheid. De roep om vrijwillige inzet in de zorg neemt daardoor toe. 99% van de panelleden is van dit voornemen op de hoogte. Ook respondenten die zelf niemand met langdurige zorg kennen in hun persoonlijke netwerk, zien weinig heil in de plannen voor meer vrijwillige inzet in de zorg. 82% van hen beantwoordde de vraag met niet goed of het zal wel moeten. Wat vindt u van dit voornemen? weet ik niet 3% goed 13% Wat zeggen de panelleden over meer inzet van het sociale netwerk? Ik denk dat het niet meer dan logisch is dat mensen meer voor zichzelf en hun naasten gaan zorgen en ook meer zelf gaan betalen. Ik moet er niet aan denken dat er beperkt professionele hulp beschikbaar zou zijn en dat ik mijn eigen omgeving steeds lastig ga vallen met mijn behoeftes voor zorg. niet goed 57% het zal wel moeten 27% Wat wordt bedoeld met het sociale netwerk? In deze publicatie hebben we het vaak over de inzet van het sociale netwerk. Met sociaal netwerk wordt bedoeld: partner, (schoon)ouders, kinderen, andere familieleden, vrienden, kennissen, buren, etc. Kortom: personen op wie mensen met een zorgvraag eventueel een beroep kunnen doen voor het beantwoorden van die zorgvraag. Ik ben erg voor het feit dat we elkaar in de samenleving meer moeten helpen, maar enkel bezuinigingen in de zorg zal hier niet voor zorgen. Hier zijn meer veranderingen voor nodig; de maatschappij is erg prestatiegericht en geïndividualiseerd, iedereen heeft het druk. Dit sluit niet aan bij het zorgen voor elkaar. Het is niet fair dat de één de zorg vrijwillig krijgt en een ander ervoor moet betalen. Ik maak mij zorgen over mensen die geen sociaal netwerk hebben. Hoe moeten die zich nu redden als ze hulp nodig hebben? Vereenzaming ligt op de loer. Ouderen zijn lang niet assertief genoeg om met de nieuwe werkelijkheid om te gaan. De vraag is of een buur of familielid, die de zorgvraag nu meer moet signaleren, wel de vaardigheden heeft om hier doorheen te prikken. Zeker als het voorkomen van kosten het hoofddoel is, zullen er slachtoffers vallen.

4 Vrijwillige inzet in de zorg Ruimte voor vrijwillige inzet Een ruime kwart van de respondenten vindt dat mensen met een zorgvraag meer een beroep op hun eigen sociale netwerk kunnen doen dan ze nu al doen. Het zijn met name panelleden die zelf geen zorgvraag hebben die dit vinden. Het zal nog niet zo makkelijk zijn om dit te verwezenlijken. Driekwart van de panelleden geeft namelijk aan het moeilijk te (zullen) vinden om iemand in zijn of haar sociale netwerk om hulp te vragen. Het panel geeft aan dat de taak van het inzetten van het sociale netwerk niet alleen bij zorgbehoevenden ligt. 63% van de respondenten is het eens met de stelling Het sociale netwerk heeft de taak te signaleren of iemand hulp nodig heeft. De sociale omgeving van de zorgbehoevende moet dus een oogje in het zeil houden en opmerken of en wanneer iemand hulp nodig heeft. Ook dit kan lastig zijn, omdat 38% van de respondenten aangeeft het moeilijk te vinden om hulp aan te bieden. Duidelijk is wel dat de inzet van het sociale netwerk een wisselwerking is tussen zorgbehoevende en het sociale netwerk. 82% van de respondenten vindt dat mensen zelf moeten kunnen beslissen of ze hun sociale netwerk in willen zetten wanneer zij hulp nodig hebben. Zoals het woord het al zegt: de zorg moet vrijwillig zijn, en niet opgelegd. Vooral respondenten die iemand met een zorgvraag kennen, vinden dat het sociale netwerk de taak heeft te signaleren of iemand hulp nodig heeft (69%). Respondenten die zélf een zorgvraag hebben zijn hierover een stuk minder positief, van hen is 36% het hiermee eens. Het sociale netwerk ziet dus meer een taak voor zichzelf bij het beantwoorden van een hulpvraag dan de zorgbehoevende dat zelf ziet. Mensen moeten zelf kunnen kiezen of zij hun sociale netwerk inzetten bij het beantwoorden van hun hulpvraag. 82% 10% 8% Ik vind/zou het moeilijk vinden iemand in mijn sociale netwerk hulp te vragen voor een zorgvraag. 74% 11% 15% Het sociale netwerk heeft de taak te signaleren of iemand hulp nodig heeft. 63% 17% 20% Mensen met een zorgvraag kunnen meer een beroep op hun eigen sociale netwerk doen dan ze nu doen. 27% 27% 46% Mee eens Neutraal Niet mee eens

5 Vrijwillige inzet in de zorg Hoe zit het met vrijwillige inzet van het panel op dit moment? 64% van de respondenten heeft het afgelopen jaar iemand in zijn/haar sociale omgeving geholpen met een zorg- of hulpvraag Wie heeft u geholpen? (meerdere antwoorden mogelijk) (schoon)ouder (niet bij u inwonend) vriend of kennis iemand in de buurt ander familielid (niet bij u inwonend) gezinslid/huisgenoot iemand anders kind (niet bij u inwonend) 13% 12% 17% 22% 27% 31% 41% Vrouwen helpen vaker iemand uit hun omgeving dan mannen. 71% van de vrouwen heeft iemand geholpen met een zorgvraag, tegenover 58% van de mannen. Vrouwen zorgen met name vaker voor uitwonende (schoon) ouders, een kind of een ander familielid dan mannen. Respondenten in de leeftijdscategorie jaar helpen andere mensen in hun omgeving het meest. Bijna driekwart van hen heeft het afgelopen jaar iemand geholpen. Deze groep respondenten helpt met name hun ouders met een zorgvraag. Mannen verzorgen vaker dan vrouwen klusjes in en om het huis. Vrouwen verrichten daarentegen vaker huishoudelijke hulp, persoonlijke verzorging, sociale ondersteuning en emotionele ondersteuning. Waarmee heeft u iemand geholpen? (meerdere antwoorden mogelijk) Panelleden geven vooral emotionele ondersteuning De helft van de panelleden die iemand heeft geholpen, deed dat door één of twee van emotionele ondersteuning materiële ondersteuning sociale ondersteuning huishoudelijke hulp klusjes in en om het huis zorg organiseren/coördineren persoonlijke verzorging begeleiding 13% 12% 21% 36% 43% 48% 47% 65% de genoemde ondersteuningstaken te verrichten. Verreweg de meesten van deze groep ondersteunde door middel van emotionele ondersteuning, sociale ondersteuning, klusjes of materiele ondersteuning. Dit is steun die vaak minder tijd in beslag neemt, of vrij eenvoudig is, of steun die minder gestructureerd van aard is. Intensievere hulp, zoals persoonlijke verzorging of de zorg organiseren, wordt door de panelleden veel minder verleend. Veel panelleden geven aan dat dit soort zorg door professionals gedaan moet worden. Wat wordt met welke hulp bedoeld? Emotionele ondersteuning: bijvoorbeeld luisterend oor zijn, moed inspreken. Materiële ondersteuning: bijvoorbeeld ergens heen brengen, administratie bijhouden. Sociale ondersteuning: bijvoorbeeld samen koffie drinken, spelletje doen, wandelen. Huishoudelijke hulp: bijvoorbeeld schoonmaken, boodschappen of de was doen Klusjes in en om het huis: bijvoorbeeld de tuin onderhouden, iets repareren, dingen installeren. De zorg organiseren/coördineren: bijvoorbeeld zorgen voor een goede afstemming tussen familie en beroepskrachten. Persoonlijke verzorging: bijvoorbeeld aankleden, eten geven, helpen bij toiletbezoek. Begeleiding: bijvoorbeeld toezicht houden bij een dementerende.

6 Vrijwillige inzet in de zorg Bereidheid om iemand te helpen 28% van de respondenten helpt op het moment niemand, maar zou dat wel willen doen, mocht iemand hulp nodig hebben. Samen met de 64% van de respondenten die al wel helpt, houdt dit in dat 92% van de respondenten al hulp biedt, of hulp zou willen bieden aan hun sociale netwerk. 65-plussers zijn minder vaak bereidt huishoudelijke hulp te bieden. (Mannelijke) 65-plussers zijn juist vaker te porren voor materiele ondersteuning dan respondenten uit andere leeftijdscategorieën. Van de respondenten die nog niemand in hun omgeving helpen, geven mannen vaker dan vrouwen aan dat ze wel iemand in hun omgeving zouden willen helpen (83% versus 74%). U geeft aan dat u op dit moment niet iemand in uw sociale netwerk helpt vanwege een zorgvraag. Zou u dit wel willen doen, mocht iemand hulp nodig hebben? En wat zou dan willen doen? (meerdere antwoorden mogelijk) ja, sociale ondersteuning 47% ja, emotionele ondersteuning 45% ja, materiële ondersteuning 45% ja, klusjes in en om het huis ja, huishoudelijke hulp 35% 43% Wie in uw sociale netwerk zou u wel willen ondersteunen voor een zorgvraag? ja, de zorg organiseren/coördineren 16% ja, begeleiding 9% vriend of kennis 85% ja, persoonlijke verzorging 2% gezinslid/huisgenoot 82% nee, ik zou geen hulp kunnen geven nee, ik zou geen hulp willen geven 7% 15% iemand in de buurt (schoon)ouder 66% 77% Panelleden zijn vooral bereid een vriend of kennis te ondersteunen Ondanks de grote bereidheid ondersteuning te bieden, zitten er behoorlijke verschillen tussen wat respondenten wel en niet zouden willen doen voor hun sociale omgeving. Vooral de meer praktische hulp (materiele ondersteuning, klusjes in en om het huis) en ondersteuning waar relatief weinig voor geregeld hoeft te worden (sociale ondersteuning, emotionele ondersteuning) zouden de panelleden wel willen geven. Intensievere ondersteuning is een stuk minder in trek. Er komt duidelijk naar voren dat respondenten meer bereid zijn om persoonlijke verzorging en begeleiding te bieden aan een gezinslid/ huisgenoot dan aan andere mensen.opvallend is dat respondenten het meest bereid zijn een vriend of kennis hulp te bieden (85%). Men is het minst bereid een (schoon)ouder te helpen. Uit het onderzoek komt niet naar voren wat de reden hiervoor is.

7 Vrijwillige inzet in de zorg Bereidheid om iemand te helpen Veel respondenten maken zich zorgen over de mogelijkheid om hun werk en vrijwillige inzet in de zorg te kunnen combineren. U geeft aan dat u iemand in uw sociale netwerk helpt of heeft geholpen. U geeft geen hulp voor alle mogelijke zorgvragen. Is er ook hulp die u niet zou willen geven aan iemand in uw sociale netwerk? Wat zeggen de panelleden over niet willen of kunnen ondersteunen van het sociale netwerk? 63% Persoonlijke verzorging 29% Begeleiding 20% Organisatie/Coördinatie van zorg De belangrijkste redenen die panelleden aangeven om niet alle soorten hulp te geven zijn: 1. Sommige zorg moet gedaan worden door professionals 2. Te intiem 3. Ik ben hier niet tot in staat vanwege mijn eigen gezondheid 4. Tijdsgebrek/te druk 5. Ik vind dit niet mijn verantwoordelijkheid Uit ervaring: langer werken en tegelijk de zorg voor mijn partner en mijn ouders kost mij zoveel energie dat dit ten koste gaat van mezelf. Ik verleen al twee jaar intensieve mantelzorg. Dit valt me erg zwaar om het te combineren met werk en gezin. Het is emotioneel ook erg belastend naarmate de te bieden zorg langer duurt. Mantelzorg voor een relatief korte tijd is beter vol te houden, dan structurele en langdurige zorg. Als je werkt, zul je minder moeten gaan werken om echt zorgtaken over te nemen. En dat onbetaald? Het is een domme maatregel. Ik wil best veel doen voor iedereen, maar naast je dagelijkse werk? Ik kan overdag niet van huis, moet mijn moeder dan de hele dag wachten op eten, drinken, wassen en andere hulp? Eerst wordt onze samenleving geïndividualiseerd, iedereen moet aan het werk, ver weg werk zoeken waar blijft dan de tijd en energie voor je ouders, 150 km verderop te gaan zorgen? Het contact met je (schoon)ouders is niet altijd zo goed dat zorg welgemeend gegeven kan worden. Ik werk als professional in de zorg en ik zie dat sommige dingen gewoon niet te realiseren zijn door mantelzorgers. It stiet fier fan my ôf, mar kin my net yntinke bot belutsen te wêzen by soarch foar buorlju dy t ik amper ken. Boppedat ha wy mar in bytsje frije tiid, it falt net ta dan struktureel soargen foar in oar op je te nimmen.

8 Bezuinigingen in de zorg De nieuwe organisatie van de zorg en ondersteuning gaat gepaard met een forse bezuiniging. Er zullen daardoor lastige keuzes gemaakt moeten worden in wat wel en niet bekostigd wordt met gemeenschapsgeld. Aan de panelleden is gevraagd op welke zorg, voorzieningen of middelen er volgens hen wel en niet bespaard kan worden. De panelleden zijn het erover een dat er op verpleging, persoonlijke verzorging, gespecialiseerde verzorging en zorg in een verzorgings- of verpleeghuis niet bezuinigd kan worden. Dit vindt gemiddeld 85%. Huishoudelijke hulp en vervoersvoorzieningen zijn juist hulpvormen waarvan gemiddeld 52% vindt dat er wel op bezuinigd kan worden. Gemiddeld geeft 10% van de respondenten aan niet te weten of er wel of niet bezuinigd kan worden. Waar vindt u dat er wel op bezuinigd kan worden? Vervoersvoorzieningen 52% Huishoudelijke hulp 51% Hulpmiddelen 50% Woningaanpassingen 35% Zorg in verzorgings- of verpleeghuis 10% Persoonlijke verzorging 7% Verpleging 6% Gespecialiseerde verzorging 5% Wat wordt bedoeld met welke zorgvraag? Wat zeggen de panelleden over bezuinigingen in de zorg? Met besparen op bijvoorbeeld huishoudelijke hulp denk ik dat het op den duur alleen maar duurder wordt. Mensen vereenzamen zo en vervuilen, omdat ze hun huishouden niet kunnen doen. Bovendien heeft huishoudelijke hulp een signaleringsfunctie. Ook die valt dan weg. De indicatie voor verzorgingshuizen en verpleeginrichtingen wordt verzwaard. Tegelijkertijd wordt enorm bezuinigd op de thuiszorg. Dat kan natuurlijk nooit goed gaan. Eén van mijn oudere kennissen zei laatst: de overheid heeft het liefst dat ik vroeg overlijd. Dat is het goedkoopst. En zo zit het. Het grootste probleem zie ik bij de financiering door gemeenten die nu al financiële problemen hebben. Minder geld is veelal ook minder of slechtere zorg. Ik vind het heel erg dat in deze maatschappij, waar iedereen steeds meer op zichzelf gericht is, zorgbehoevenden steeds meer aan hun lot overgelaten worden. We betalen ons arm aan ziektekostenverzekeringen, waar we nauwelijks gebruik van maken. En op het moment dat we wel zorg nodig hebben, moeten we deze dan ook nog eens betalen. Schandelijk. Er is veel bureaucratie in de zorg, die voorzieningen onnodig duur maken. Het zou veel efficiënter kunnen. Ik heb geen idee waar het naar toe moet, dat er iets veranderen moet is zeker waar, maar de tijd zal het leren wat de juiste oplossing is. Echter, je kan niet gaan bezuinigen op de kwaliteit van iemands leven, dan kan je net zo goed meteen een spuit geven en paar honderd/ duizend euro besparen... Vervoersvoorzieningen: Hulpmiddelen: Woningaanpassingen: Gespecialiseerde verzorging: Persoonlijke verzorging: Huishoudelijke hulp: Verpleging: bijvoorbeeld taxivervoer naar familie, sportclub, etc. bijvoorbeeld rolstoel, scootmobiel, aangepaste fiets bijvoorbeeld traplift bijvoorbeeld hulp aan mensen met psychische of sociale problemen bijvoorbeeld hulp bij wassen en aankleden bijvoorbeeld de was doen of schoonmaken bijvoorbeeld wondverzorging

9 Zelf zorg betalen en eigen regie 16% van de panelleden vindt dat burgers niet verantwoordelijk zijn voor het betalen van hun eigen zorg. Van burgers wordt verwacht dat ze in de toekomst meer verantwoordelijk- heid nemen voor het betalen van hun eigen zorg. Aan de panelleden is gevraagd voor welke zorgbehoeftes burgers dat dan zouden kunnen doen. De top 3 waarop volgens de panelleden wel bezuinigd kan worden (zie pagina hiervoor), is ook de top 3 waar burgers zelf meer aan mee kunnen betalen: vervoersvoorzieningen, huishoudelijke hulp en hulpmiddelen. De panelleden geven ook duidelijk aan dat voor gespecialiseerde verzorging, zorg in verzorgings- of verpleeghuis en verpleging weinig ruimte is voor een eigen bijdrage. 27% van de respondenten is bereid zijn of haar eigen spaargeld te gebruiken om nu of in de toekomst zorg te kunnen kopen. Wat zeggen de panelleden over het zelf financieren van de zorg? Waarom moet iedereen wel zijn eigen fiets betalen en krijgt een oudere zomaar een rollator of scootmobiel? En dat geldt ook voor huishoudelijke hulp: waarom moet een werkende ouder zelf een schoonmaakster betalen en krijgt een oudere dat voor het grootste deel vergoed? Goed dat mensen hier nu meer zelf voor moeten betalen. Voor zorghulpmiddelen kan men een soort tweedehandsmarkt creëren. Het moet niet zo zijn, dat de kwaliteit van je zorg af gaat hangen van de grootte van je beurs. Zorg mag geen elitekwestie worden! Keuzevrijheid Een risico van de bezuinigingen in de zorg is dat mensen minder keuzevrijheid hebben. Hoe denken de leden van het burgerpanel hierover? Het blijkt dat zij zelfregie erg belangrijk vinden. Ze kiezen zelf graag een zorgorganisatie, bepalen welke zorg ze krijgen en op welk moment. Hoe belangrijk vindt u het dat u (% beantwoord met belangrijk of heel belangrijk ) Had ik maar niet zo hard gespaard en alles verbrast, dan komt er wél iemand voor mij op. Ik ben al op advies van Jetta (Klijnsma, red.) een moestuin begonnen om mijn pensioen op peil te houden, moet nu waarschijnlijk ook nog een boomgaard beginnen om mijn eventuele zorgbehoeften te kunnen betalen. Langdurige zorg die nodig is voor ouderdom moet een onderdeel worden van het oudedagvoorzieningsstelsel. Je weet dat als je ouder wordt je meer zorg nodig hebt. Dus ervoor sparen, net als voor het pensioen. Eén van de panelleden geeft aan: Let op! Velen zullen zeggen: WELK spaargeld?? Ik vind het erg belangrijk om zelf een thuiszorgorganisatie te kunnen kiezen. Er zijn grote verschillen in werkwijze. zelf kunt bepalen welke zorg u krijgt (zoals hulp bij aankleden, of hulp in de huishouding? door een aantal vaste verzorgers verzorgd wordt? zelf kunt bepalen op welk moment u zorg krijgt (zoals :jds:p van aankleden of douchen)? zelf kunt bepalen bij welke zorgorganisa:e u de zorg afneemt? 89% 78% 78% 67%

10 Langer thuis blijven wonen Eén van de gevolgen van de hervormingen in de langdurige zorg, is dat mensen met een zorgvraag langer thuis blijven wonen. Om dit plezierig te kunnen doen, zijn er onder andere verschillende voorzieningen nodig. Welke voorzieningen zijn belangrijk? Om daar een beeld van te krijgen, is aan de respondenten de volgende vraag gesteld: Stel: u moet (in de toekomst) als oudere langer thuis blijven wonen. Welke voorzieningen vindt u dan het meest belangrijk om in uw directe omgeving te hebben? (meerdere antwoorden mogelijk) 38% 70% Winkels dagelijkse boodschappen 32% 52% Huisarts/zorgcentrum 31% Wat zeggen de panelleden over langer thuis blijven wonen? Hoe kan een mens langer op zichzelf blijven wonen als de zorg afneemt?! Als je ouder wordt is het haast niet meer mogelijk om je woonomgeving zelf te onderhouden. Bij de veranderingen in de zorg wordt weinig rekening gehouden met het sociale aspect. Veel ouderen die thuis wonen, vereenzamen. Ze komen de deur niet of weinig uit. Maken geen gebruik van internet. In mijn omgeving zie ik mensen opbloeien als zij in een verzorgingshuis komen. Mijn vrouw en ik zijn 84 en 87 jaar. In 2005 zijn wij bewust naar een aanleunwoning verhuisd. De gedachte hierbij was: dichterbij de zorg zijn als het nodig is. Inmiddels zijn de overheidsregels zo verslechterd, dat er van onze theorie over hulp vrijwel niets meer over is. Goede internetverbinding, zodat ik praktische zaken kan regelen Goede internetverbinding, zodat ik mijn zorg op afstand kan regelen Goede internetverbinding, zodat ik mijn sociale contacten kan onderhouden 15% 30% van de respondenten overweegt om nu of in de toekomst te verhuizen naar een gebied met meer zorgvoorzieningen. van de respondenten is het eens met de stelling Je kunt niet van de overheid verwachten dat zij alle zorgvoorzieningen op het Friese platteland in stand houdt. Het zijn vooral de groepen respondenten tussen de 55 en 64 jaar en 75+ die hier over nadenken. Er is geen verschil tussen de antwoorden van respondenten uit de stedelijke gebieden en plattelandsgebieden.

11 Hoe ziet u de hervormingen in de langdurige zorg tegemoet? De plannen van de regering zorgen voor grote problemen. Dit is door de gemeente niet op te lossen: te weinig geld en te weinig deskundigheid. We zijn in Nederland veel te afhankelijk van de overheid geworden. Het wordt tijd dat we aandacht gaan besteden aan de dingen die echt van waarde zijn. We moeten er zijn voor onze medemens als die hulp nodig heeft. het houdt mij niet zo bezig 6% laat maar komen! 11% De overheid wil zich terugtrekken omdat er veel geld naar ander doeleinden moet. Moeten onze ouderen daar de dupe van worden? Het is schandalig. weet niet 9% met zorgen 74% Laten we vooral sociaal blijven in een tijdperk waarin men steeds asocialer en egoïstischer wordt. De overheid moet hierin het goede voorbeeld geven en absoluut geen asociaal beleid maken. van de panelleden voelt zich veilig in zijn of haar e Het wordt heel moeilijk voor hulpbehoevende mensen om zich staande te houden in deze verhardende maatschappij. Zeker als men niet over voldoende geld beschikt om zelf zorg in te kopen. De transities gaan inderdaad gepaard met minder geld maar door de zorg dichterbij de mensen te brengen en door het effectiever en efficiënter te organiseren kan er meer geregeld worden met minder geld. Je zou bijna bang worden om oud te worden of hulp nodig te hebben. Het ontbreekt politici volledig aan contact met de gewone maatschappij en de problemen van de oudere en zieke mensen daarbij. Laat de gebruiker en de helper eens samen nagaan waar het wat zuiniger kan, niet alles van boven af regelen. Zelf doet mij deze transitie niet zoveel, maar ik zie om me heen, als dominee, dat er al problemen ontstaan en dat mensen bezorgd worden.

12 Conclusies De organisatie van de langdurige zorg verandert ingrijpend. Uit de antwoorden op de vragen blijkt dat dit veel panelleden bezighoudt. Velen hebben er een mening over en/of maken zich zorgen over hoe het in de toekomst zal zijn voor henzelf, hun ouders, kinderen of andere naasten. In het kort: 31% van de panelleden ziet met zorgen de hervorming van de langdurige zorg tegemoet. Het sociale netwerk zal in de toekomst meer (zorg)taken op zich moeten nemen. 57% van de panelleden vindt dit geen goed plan. 27% zegt het zal wel moeten. De panelleden zijn zeer bereid om wat te betekenen voor hun omgeving. Wel geven zij een duidelijke grens aan in wat zij wel en niet willen doen voor hun sociale omgeving. Vooral eenvou-dige, weinig structurele ondersteuning zijn zij bereid te doen. De panelleden geven aan dat ze het lastig (zouden) vinden om hulp of ondersteuning te vragen van het sociale netwerk. Aan de andere kant zouden ze het ook lastig vinden hulp aan te bieden. Professionele zorgverleners die bij zorg betrokken zijn kunnen hierin een stimulerende en/of bemiddelende rol spelen. Veel panelleden vragen zich af hoe zij de ondersteuning van iemand in hun sociale netwerk kunnen combineren met hun eigen werk en/of gezin. Hier zal door gemeenten en werkgevers goed op geanticipeerd moeten worden. Zij kunnen samen werken aan het ontwikkelen van mantelzorg vriendelijk personeelsbeleid. Zelfregie is belangrijk. Panelleden kiezen graag zelf een zorgorganisatie, en bepalen het liefst zelf welke zorg ze krijgen en op welk moment. Fries burgerpanel Fryslân inzicht Het Fries burgerpanel is een groep inwoners van Fryslân van 18 jaar en ouder die zijn mening geeft over verschillende onderwerpen. Deze onderwerpen dragen de panelleden zelf aan, of worden door bepaalde instellingen aangedragen. Lid worden van het Fries burgerpanel? Kijk op Colofon Fries burgerpanel over veranderingen in de langdurige zorg is een uitgave van Partoer, september 2014 Deze uitgave is financieel mogelijk gemaakt door de provincie Fryslân. Auteurs Inge de Vries Els Hiemstra Eindredactie Paula Graafsma Partoer Westersingel CK Leeuwarden T (058) Opmaak Jongens van de Jong