Zorgverbreding, buitengewoon onderwijs, basisonderwijs, samenwerking gewoon en buitengewoon onderwijs
|
|
- Willem van der Berg
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1. Referentie Referentie Van Heddegem, I., Douterlungne, M. & Ghesquière, P. (2001). Zorgverbreding in relatie tot het buitengewoon onderwijs. Onuitgegeven onderzoeksrapport. K.U.Leuven, HIVA. Taal Nederlands ISBN Publicatievorm Onderzoeksrapport 2. Abstract De auteurs gaan in dit onderzoek na of het zorgverbredingsproject/beleid dat sinds het schooljaar bestaat in het basisonderwijs in Vlaanderen - wel het beoogde effect heeft, namelijk meer leerlingen kansen geven om aan het gewoon onderwijs te participeren. Ze doen dit in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. 3. Trefwoorden Thema( s) Trefwoord(en) Onderwijs Zorgverbreding, buitengewoon onderwijs, basisonderwijs, samenwerking gewoon en buitengewoon onderwijs 4. Onderzoeker Opdrachtgever Onderzoeker(s) Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs. Ilse Van Heddegem, verbonden aan het HIVA. Mia Douterlungne (promotor), verbonden aan het HIVA. Prof. Dr. Pol Ghesquière (co-promotor), verbonden aan de Afdeling Orthopedagogiek van de Katholieke Universiteit Leuven. HIVA (Hoger Instituut voor de Arbeid) - Onderwijs en arbeidsmarkt KULeuven Van Evenstraat 2C 3000 Leuven tel: 016/ fax: 016/ hiva@kuleuven.ac.be 5. Onderzoeksvraag Departement Pedagogische Wetenschappen Katholieke Universiteit Leuven Vesaliusstraat 2 B-3000 Leuven Tel: Onderzoeksvraag Uit welke scholen zijn leerlingen die naar het buitengewoon onderwijs verwezen worden, afkomstig? 1
2 Hypothesen Welke is daarbij de relatie met het al of niet participeren aan het project zorgverbreding? Er is een toename van doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs Kinderen uit kansarme milieus en een andere etnische afkomst zijn oververtegenwoordigd in het buitengewoon onderwijs. 6. Methode Onderzoeksmethode Fase 1 &2 (breedte-onderzoek) omvat een kwantitatief onderzoek met een schriftelijke afname van vragenlijsten met gesloten antwoordmogelijkheden Fase 3 (diepteonderzoek) omvat een kwalitatief onderzoek met een mondelinge afname van een semi-gestructureerd interview met open antwoordmogelijkheden Onderzochte groep - Fase 1: 143 basisscholen voor buitengewoon onderwijs waar in het schooljaar leerlingen binnenstroomden die het vorige schooljaar ( ) nog in het gewoon lager onderwijs zaten. Het betreft 49 scholen type 1 (licht mentaal gehandicapte leerlingen), 8 scholen type 3 (karakterieel gehandicapte leerlingen), 16 scholen type 8 (leerlingen met ernstige leermoeilijkheden), 60 scholen combinatie type 1 en type 8 en 10 scholen andere combinatie van type 1, 3 en 8 aanbieden. Van de 143 scholen behoren er 26 tot het gemeenschapsonderwijs, 91 tot het vrij gesubsidieerd onderwijs, 33 tot het gemeentelijk onderwijs en 3 tot het provinciaal onderwijs. - Fase 2: 200 scholen die geruime tijd een beroep doen op zorgverbreding met een controlegroep van 100 scholen. Controle voor netten, provincies en financiering onderwijsvoorrangsbeleid. - Fase 3: 14 zorgverbredingsscholen geselecteerd uit fase twee. Ze variëren naar aantal zittenblijvers, aantal allochtonen, aantal leerlingen die achterstand hebben opgelopen, aantal leerlingen dat geadviseerd is over te stappen naar buitengewoon onderwijs en effect op doorverwijzing na de invoering van zorgverbreding. Verder wordt er gecontroleerd voor net en provincie. Bereik Regionaal (Vlaanderen) 7. Resultaten Instroom in het buitengewoon onderwijs School-, leerling- en leerkrachtkenmerken Doorverwijzingproces Voor de vraag naar het effect van het project zorgverbreding op de uitstroom van leerlingen naar het buitengewoon onderwijs, werd bij de scholen voor buitengewoon onderwijs onderzocht vanuit welke scholen voor gewoon onderwijs de leerlingen binnenstromen en werd in het gewoon onderwijs nagegaan of er een verschil is in het aantal doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs tussen scholen die resp. wel en geen extra middelen voor zorgverbreding ontvangen. Deze analyses werden verricht op basis van gegevens die de scholen in het buitengewoon onderwijs zelf hebben over de school van herkomst van hun leerlingen. Ook het databestand waarover het departement onderwijs beschikt met stamnummers van de in het schooljaar nieuw binnengestroomde leerlingen in het buitengewoon lager onderwijs, werd geconsulteerd. De werkwijze leverde geen betrouwbare resultaten op. Er bleken ernstige problemen met beide databronnen. De onderzoekers waarschuwen ervoor dat op basis van dergelijke analyse geen rechtstreekse conclusies kunnen worden getrokken over de invloed van de zorgverbreding op de doorstroom naar het gewoon onderwijs. Een tweede werkwijze, een schriftelijke bevraging van 191 zorgverbredings-scholen en 51 controlescholen, aangevuld met de gegevens van het kwalitatieve luik, leidde tot betere resultaten. De zvb-scholen verschillen van de controlescholen alleen mbt typische zvbkenmerken: ze tellen meer klassen, leerlingen en leerkrachten; ze hebben verhoudingsgewijs meer vestigingen; ze hebben meer leerlingen uit de lagere socioeconomische klassen; ze hebben leerkrachten met gemiddeld een lagere onderwijservaring; het aandeel scholen dat aangeeft de laatste 10 jaar een dalend percentage zittenblijvers te hebben gekend en het aandeel scholen dat zegt de laatste 10 jaar een dalend percentage adviezen te hebben gegeven om over te stappen naar het buitengewoon onderwijs zijn groter in de zvb-scholen Het aantal scholen dat leerlingen adviseert over te stappen naar het buitengewoon onderwijs en het aantal scholen dat leerlingen heeft die de overstap effectief doen, is de afgelopen 10 jaar gestegen. In zvb-scholen is deze stijging vroeger vastgesteld, maar de controlescholen hebben een inhaalbeweging gemaakt waardoor ze zich nu op hetzelfde 2
3 Samenwerking met het buitengewoon onderwijs Omgang met leerlingen met leer- en/of ontwikkelingsproblemen controlescholen hebben een inhaalbeweging gemaakt waardoor ze zich nu op hetzelfde niveau bevinden. De criteria om door te verwijzen zijn de laatste tien jaar weinig veranderd. Het tijdstip van doorverwijzing zou wel verbeterd zijn. Er zijn steeds meer leerlingen die na doorverwijzing teruggekeerd zijn naar hun oorspronkelijke school. Op de vraag welke invloed zorgverbreding heeft gehad op het aantal doorverwijzingen antwoorden de zvb-scholen verdeeld. Dit geldt echter in gelijke mate voor de controlescholen. De zvb-scholen die een stijging van doorverwijzing kennen naar aanleiding van de aanvullende lestijden, stellen dat zij onderwijsproblemen sneller opsporen. De zvb-scholen die een daling vaststellen koppelen dit aan een betere opsporing én remediëring. Alle respondenten geven aan dat de aanvullende lestijden een gunstige invloed hebben op de kwaliteit van het doorverwijzingsproces. Mogelijks hebben zvb-scholen een imago opgebouwd waar leerlingen met leermoeilijkheden toch kansen krijgen. Daardoor zouden leerlingen met ernstige en minder ernstige leerproblemen frequenter naar zvb-scholen trekken, wat de stijging van het aantal doorverwijzingen zou verklaren. Zvb-scholen werken meer samen met het buitengewoon onderwijs als gevolg van de mogelijkheid van het afsluiten van een samenwerkingscontract. Meestal is het echter een papieren overeenkomst. Wanneer deze samenwerking een preventief en een curatief luik inhoudt, kunnen de doorverwijzingen worden teruggedrongen. Zvb-scholen houden vaker multidisciplinair overleg (MDO) of klassenraden. De aanvullende lestijden hebben het gebruik van bepaalde materialen ter detectie van onderwijsproblemen gestimuleerd waardoor ook het tijdstip van de detectie zelf zou verbeterd zijn. Zvb-scholen beschikken vaker over een taakleerkracht en/of een ambulante leerkracht. Het zvb-project heeft gezorgd voor een ruimere invulling van de taken van de taakleerkracht. Zvb-scholen waar vanaf 1990 taakleerkrachten bezig zijn met het afnemen van genormeerde toetsen, het opstellen en uitvoeren van een handelingsplan en het overleg daarover met de gewone leerkracht, kennen de laatste 10 jaar vaker een toename van het aantal doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs dan de zvb-scholen waar deze methodes reeds voor 1990 werden gebruikt of dan zvb-scholen waar deze methodes niet worden toegepast. In de groep van scholen waar de taakleerkracht de afgelopen jaren het beheer van een leerlingvolgsysteem op zich heeft genomen, is er vaker een relatieve afname van het aantal doorverwijzingen dan in de groep van scholen waar dit niet geldt. Inzake preventie van leer- en/of ontwikkelingsproblemen blijken vormen van klasexterne differentiatie (klasoverschrijdend en leerjaaroverschrijdend werken) meer voor te komen in zvb-scholen dan andere scholen. Klasinterne differentiatie (opsplitsing van klassen, niveaugroepen, hoekenwerk, contractwerk) komt in beide groepen scholen even vaak voor. De extra lestijden blijken dus een positief effect te hebben op het klasoverschrijdend en in mindere mate ook het leerjaaroverschrijdend werken. Er werden geen verschillen gevonden tussen zvb- en controlescholen wat de samenwerking met het PMS (nu: CLB) betreft. De aard van de samenwerking met het CLB heeft geen invloed op het aantal doorverwijzingen. Wat de nascholing betreft blijken leerkrachten uit zvb-scholen meer te worden aangespoord om zich bij te scholen m.b.t. de aanpak van onderwijsleerproblemen dan in scholen zonder aanvullende lestijden. Bij de navormingsactiviteiten van zvb-scholen blijkt de zorg voor leerlingen met onderwijsproblemen meer aan bod te komen dan bij navormingsactiviteiten in de controlescholen. 8. Publicaties op basis van hetzelfde onderzoek / 9. Beleidsaanbevelingen Ja 3
4 10. Samenvatting Sinds het schooljaar bestaat in het basisonderwijs in Vlaanderen het zorgverbredings-project dat tot doel heeft via allerlei maatregelen in scholen een meer efficiënte onderwijsaanpak uit te bouwen die beter rekening houdt met de specifieke achtergronden en ontwikkelingsbehoeften van kinderen, in het bijzonder leerbedreigde kinderen. De laatste jaren blijken ook steeds meer kinderen vanuit het gewoon onderwijs naar het buitengewoon onderwijs door te stromen. Dit roept de vraag op of het zorgverbredingsbeleid wel het beoogde effect heeft, namelijk meer leerlingen kansen geven om aan het gewoon onderwijs te participeren. Om dit te onderzoeken werd de instroom van leerlingen in het buitengewoon onderwijs en de uitstroom van leerlingen uit het gewoon onderwijs onderzocht. Verder werd aan de hand van schriftelijke vragenlijsten en interviews nagegaan in hoeverre scholen voor buitengewoon onderwijs in het kader van zorgverbreding, en in welke mate de aanhoudende doorverwijzingspraktijk naar het buitengewoon onderwijs kan verklaard worden door het feit dat scholen grenzen ervaren aan hun zorgverbredende capaciteit. (1) Doorverwijzing naar het buitengewoon onderwijs De eerste werkwijze waarbij het effect van de zorgverbreding voorafgaand aan het schooljaar werd gemeten, leverde geen rechtstreeks antwoord op. De tweede werkwijze toonde aan dat er in , met de start van het zorgverbredingsbeleid, in het lager onderwijs een opvallende stijging was van zowel het aantal zorgverbredingsscholen dat leerlingen doorverwees naar het buitengewoon onderwijs als van het aantal zorgverbredingsscholen met leerlingen die effectief overstapten naar het buitengewoon onderwijs. Na enkele jaren maakten de scholen die geen traditie hadden van een beroep doen op aanvullende lestijden een inhaalbeweging waardoor ze momenteel evenveel doorverwijzen als zorgverbredingsscholen. Op leerling-niveau is de situatie onduidelijker. Zorgverbredingsscholen blijken sinds de start van het zorgverbredingsbeleid gemiddeld meer leerlingen te adviseren om over te stappen naar het buitengewoon onderwijs dan andere scholen, maar dit geld veel minder voor het gemiddeld aantal leerlingen dat effectief de overstap naar het buitengewoon onderwijs heeft gemaakt. Een verhoogde signalisering en diagnosticering van leerproblemen die niet gepaard gaan met een gerichte aanpak leidt duidelijk tot een toename van het aantal doorverwijzingen. Het kwalitatief onderzoek maakt duidelijk dat de zorgverbredingsscholen ook een andere oorzaak zien voor de toename van het aantal doorverwijzingen (en zeker voor de toename van het aantal zittenblijvers), namelijk het gewijzigde publiek van scholen. Door de zorgverbreding krijgen scholen het imago scholen te zijn waar leerlingen die moeilijk mee kunnen in het gewoon onderwijs toch kansen krijgen. (2) Samenwerking met het buitengewoon onderwijs Op basis van de resultaten van de schriftelijke vragenlijst werd geconcludeerd dat scholen die een beroep doen op aanvullende lestijden zorgverbreding significant meer samenwerken met een school uit het buitengewoon onderwijs dan scholen die geen beroep doen op die extra middelen. De kwalitatieve analyses toonden echter aan dat deze contracten slechts samenwerkingsvormen op papier zijn en in de praktijk zelden iets voorstellen. Enkel wanneer er echt sprake is van een overdracht van lestijden zorgverbreding naar het buitengewoon onderwijs wordt er effectief samengewerkt. (3) Omgaan met leerlingen met leer- en ontwikkelingsproblemen Scholen die beschikken over aanvullende lestijden zorgverbreding geven aan frequenter te overleggen over leerlingen met leer- of ontwikkelingsproblemen dan scholen zonder die middelen, maar tussen beide groepen van scholen is er geen verschil in de wijze waarop het overleg is opgevat. Tussen de kwantiteit en kwaliteit van het overleg en het aantal doorverwijzingen naar het buitengewoon onderwijs werd er geen verband gevonden. De aanvullende lestijden zorgverbreding blijken het gebruik van bepaalde materialen ter detectie van onderwijsproblemen te hebben gestimuleerd. Ook het tijdstip van detectie zelf is volgens meer zorgverbredingsscholen dan scholen zonder die extra middelen verbeterd. Zorgverbredingsscholen blijken vaker over een taakleerkracht en/of ambulante leerkracht te beschikken. Het project zorgverbreding heeft geleid tot een verschuiving in de functies van taakleerkracht en leerkracht zorgverbreding in de zorgverbredingsscholen waardoor de afbakening van het takenpakket van beide functies minder scherp is geworden. Het takenpakket van de taakleerkracht bevat steeds meer taken die zich in het domein van de preventie en de fazen voorafgaand aan de eigenlijke remediëring situeren. Volgens de kwantitatieve analyses blijkt de klasexterne differentiatie meer voor te komen in de zorgverbredingsscholen dan scholen zonder die extra middelen. Klasinterne differentiatie daarentegen komt, met uitzondering van het splitsen van klassen, in bijna alle scholen voor. Uit het kwalitatief onderzoek blijkt wel dat 4
5 de klasexterne differentiatie zich hoofdzakelijk beperkt tot de parallelklassen, leerjaaroverschrijdend werken gebeurt zeer weinig. De CLB s blijken zich in de samenwerking met scholen inzake leerlingen met leer- of ontwikkelingsproblemen hoofdzakelijk te concentreren op de diagnosticering van deze problemen, op vlak van aanpak ondervinden de scholen weinig ondersteuning. Tot slot formuleren de auteurs nog een aantal beleidsadviezen, waarin zij vooral pleiten voor het bevorderen van de samenwerking tussen gewoon en buitengewoon onderwijs en voor het voorzien van meer (financiële) middelen. 5
99.13 Zorgverbreding in relatie tot de uitstroom naar het buitengewoon onderwijs
99.13 Zorgverbreding in relatie tot de uitstroom naar het buitengewoon onderwijs Promotor: Mevr. M. Douterlungne K.U. Leuven-HIVA Publicatie: oktober 2001 Trefwoorden: Buitengewoon onderwijs, zorgverbreding,
Nadere informatieDepartement Onderwijs van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Lieve Ruelens, Reninca Dehandschutter, Pol Ghesquière en Mia Douterlungne
1. Referentie Referentie Ruelens, L., Dehandschutter, R., Ghesquière, P. & Douterlungne, M. (2001). Op de wip. De overgang van het gewoon naar het buitengewoon basisonderwijs: analyse van de verwijzingspraktijk
Nadere informatieHoger onderwijs, lager onderwijs, schoolloopbaan, schoolse vertraging, secundair onderwijs, universitair onderwijs, watervalsysteem, zittenblijven
1. Referentie Referentie Duqué, H. (1998). Zittenblijven en schoolse vertraging in het Vlaams onderwijs. Een kwantitatieve analyse 1996-1997. Onuitgegeven onderzoeksrapport, Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap,
Nadere informatieOnderzoeksfiche e00032.pdf. 1. Referentie
1. Referentie Referentie Verhoeven, J.C., Stassen, K., Devos, G. & Warmoes, V. (2003). Ouders op school en thuis. Onderwijskundig onderzoek in opdracht van de Vlaamse Minister van onderwijs en vorming.
Nadere informatiein opdracht van de Vlaamse minister van Werk, Onderwijs en Vorming
1. Referentie Referentie Janssen, R., Rymenans R. (2009). Beginsituatie van leerlingen in het eerste leerjaar B van het secundair onderwijs (OBPWO 06.00). Onderwijskundig Beleids- en Praktijkgericht Wetenschappelijk
Nadere informatieHET ZORGBELEID OP ONZE SCHOOL
HET ZORGBELEID OP ONZE SCHOOL VISIE OP ZORG Elke leerling, elke leerkracht en elke medewerker is een unieke persoonlijkheid. Wij stimuleren de leerlingen om zich optimaal te ontplooien en scheppen mogelijkheden
Nadere informatieDe implementatie van het gelijke onderwijskansendecreet. Van overheidsbeleid naar schoolpraktijk
De implementatie van het gelijke onderwijskansendecreet Van overheidsbeleid naar schoolpraktijk Peter Van Petegem Jan Van Hoof EduBROn UA Jef C. Verhoeven Ina Buvens Centrum voor Onderwijssociologie KU
Nadere informatieVraag nr. 351 van 26 februari 2013 van PAUL DELVA
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 351 van 26 februari 2013 van PAUL DELVA Nederlandstalig onderwijs Brussel Capaciteit
Nadere informatieqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq Zorgplan
qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq Zorgplan wertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyui Gemeentelijke basisschool
Nadere informatieMet een dynamische keuzebegeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid
Met een dynamische keuzebegeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid Eindrapport Onderzoek in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs OBPWO 04.01 Project Ministerieel
Nadere informatieDiversiteit, hoger onderwijs, interculturaliteit, kansenongelijkheid, secundair onderwijs, schoolloopbanen
1. Referentie Referentie Duquet, N., Glorieux, I., Laurijssen, I. & Van Dorsselaer, Y. (2006). Wit krijt schrijft beter. Schoolloopbanen van allochtone jongeren in beeld. Antwerpen Apeldoorn: Garant. Taal
Nadere informatiePC/KD -project: Resultaten op basis van de bevraging Samenvatting
PC/KD -project: Resultaten op basis van de bevraging 2-21 1 Samenvatting Geraldine Clarebout Jan Elen Centrum voor Instructiepsychologie en -technologie Juli 22 1 Met dank aan Wendy Frederickx, Catherine
Nadere informatieSamenvatting Leidse Monitor 2010-2011
Samenvatting Leidse Monitor 2010-2011 De Leidse Monitor verzamelt informatie over de ontwikkeling van Leidse kinderen vanaf het moment dat zij en/of hun ouders deelnemen aan een voor- en vroegschools programma
Nadere informatieDE ROL VAN DE EERDERE SCHOOL- LOOPBAAN BIJ DE OVERGANG NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS
DE ROL VAN DE EERDERE SCHOOL- LOOPBAAN BIJ DE OVERGANG NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS Dockx J., De Fraine B., & Stevens E. DE ROL VAN DE EERDERE SCHOOL- LOOPBAAN BIJ DE OVERGANG NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS
Nadere informatieWij gaan met plezier naar school.
www.schoolbranst.be Wij gaan met plezier naar school. 3...onze visie Onze school is een landelijk gelegen dorpsschool, een groene school, waar we leven in verbondenheid met de natuur en met elkaar en handelen
Nadere informatieDe relatie tussen geboortekwartaal en schools succes in de eerste jaren van het lager onderwijs
De relatie tussen geboortekwartaal en schools succes in de eerste jaren van het lager onderwijs Verachtert P. De Fraine B. Onghena P. Ghesquière P. Katholieke Universiteit Leuven 1. Achtergrond A. Leeftijdsverschillen
Nadere informatieOnder- en overadvisering in beeld 2006/ /2009 Gemeente Helmond
Onder- en overadvisering in beeld 6/7-8/9 Gemeente Helmond November 9 Mevrouw drs. Marian Calis OCGH Advies Samenvatting Een goede aansluiting tussen het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs is in
Nadere informatie8 %9, +*-.+ ; ":, #3% Willy De Herdt Erik Verdonckt
!" " / /2 5*-) " "5 : " #$%% "&' ( )*!!+)'!, -, +*-+ $$%001$ $$30$01# 04 0 0" 0 67, 13$1 8 %9, +*-+ ; ":, #3% " 1%1 Willy De Herdt Erik Verdonckt ", : 11 2 #$%% )+,?0000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000$
Nadere informatie1. Samenvatting Doel van het onderzoek Methode Plannen van de scholen
1. Samenvatting De regeling Cultuureducatie met Kwaliteit is in 2012 geïntroduceerd door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen om de kwaliteit van het cultuuronderwijs in het primair onderwijs
Nadere informatieNieuwsbrief. Interactieve werkvormen in de klaspraktijk. Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk
Interactieve werkvormen in de klaspraktijk Onderzoeksresultaten en tips voor de praktijk Lia Blaton, medewerker Onderzoek naar onderwijspraktijk In het kader van de opdracht van het Steunpunt Gelijke Onderwijskansen
Nadere informatieValue added of primary schools with high proportions of minority students: A longitudinal study. J.P. Verhaeghe, J. Van Damme & H.
Value added of primary schools with high proportions of minority students: A longitudinal study J.P. Verhaeghe, J. Van Damme & H. Knipprath T Value added of primary schools with high proportions of minority
Nadere informatieHet Vlaams Onderwijsonderzoek verkend. Jef C. Verhoeven Roland Vandenberghe Onderwijsonderzoek 1
Het Vlaams Onderwijsonderzoek verkend Jef C. Verhoeven Roland Vandenberghe 20-6-2001 Onderwijsonderzoek 1 Vraagstelling luik 1 1. Wat werd in de periode 1989-1999 in Vlaams onderwijsonderzoek onderzocht?
Nadere informatieOntwikkeling R&D-uitgaven industrie 2009 en 2010
Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Bedrijfseconomische Statistieken Statistische analyse Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag Ontwikkeling R&D-uitgaven industrie 2009 en 2010 Gert Buiten, Andries
Nadere informatieSCHOLEN, DE PLAATS BIJ UITSTEK OM JONGEREN TE BEVRAGEN?
SCHOLEN, DE PLAATS BIJ UITSTEK OM JONGEREN TE BEVRAGEN? Lessen uit scholenonderzoek in Vlaanderen Jessy Siongers Universiteit Gent Vrije Universiteit Brussel Steunpunt Cultuur & Jeugdonderzoeksplatform
Nadere informatie- 172 - Prevention of cognitive decline
Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing
Nadere informatieNota Invoering ondersteuningsmodel
Nota Invoering ondersteuningsmodel Vooraf: - Het ondersteuningsmodel is een stap in het versterken van gewone scholen zodat minder kinderen in het buitengewoon onderwijs instromen. De gespecialiseerde
Nadere informatieGelet op de artikelen 127, 128, 135, 136, 163, 166 en 178 van de gecoördineerde grondwet van 17 februari 1994;
collegebesluit nr. 01/459 29 november 2001 Collegebesluit nr. 01/459 houdende overheidsopdracht bij onderhandelingsprocedure voor de organisatie van een wetenschappelijk onderzoek naar de verbrusseling
Nadere informatiezorgen, behoefte aan hulp en zorggebruik bij kinderen en jongeren
zorgen, behoefte aan hulp en zorggebruik bij kinderen en jongeren Kwaliteitsvolle zorg voor kinderen en jongeren 14 december 2015 Mathieu Roelants, Karel Hoppenbrouwers Centrum Omgeving en Gezondheid Departement
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID. Dockx J. & De Fraine B.
ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J. & De Fraine B. ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J.& De Fraine B. Promotor: B. De Fraine Research paper SONO/2018.OL1.1/09 Gent, januari 2018 Het Steunpunt
Nadere informatie4.1 Engagement in verband met oudercontact
4.1 Engagement in verband met oudercontact Rubriek 1.9 van het schoolreglement handelt over contact tussen ouders en school. In dit thema van de engagementsverklaring gaat het over ouders die, om welke
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179-
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei 2008-179- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieIntelligentie, LOSO, sekseverschillen, schoolloopbaan, schools presteren
1. Referentie Referentie Van de Gaer, E., Van Damme J. & De Munter, A. (2002). Onderzoek naar verschil in school presteren tussen jongens en meisjes. Eindrapport van het KULeuven-luik. Onuitgegeven onderzoeksrapport,
Nadere informatie7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs
7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs te Laken
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieG.V.Basisschool Hamont-Lo
G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het
Nadere informatieMonitor naleving rookvrije werkplek 2006
Monitor naleving rookvrije werkplek 2006 METINGEN 2004 EN 2006 B. Bieleman A. Kruize COLOFON St. INTRAVAL Postadres: Postbus 1781 9701 BT Groningen E-mail info@intraval.nl Kantoor Groningen: Kantoor Rotterdam:
Nadere informatieb) Hoeveel kinderen slaagden voor deze test? Graag een opdeling per provincie met inbegrip van
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 268 van 20 januari 2014 van ANN BRUSSEEL Taaltest basisonderwijs Stand van zaken
Nadere informatieTwee cijferbladen over de evolutie van het buitengewoon lager onderwijs tot G. Van Landeghem & J. Van Damme
Twee cijferbladen over de evolutie van het buitengewoon lager onderwijs tot 2009 G. Van Landeghem & J. Van Damme Twee cijferbladen over de evolutie van het buitengewoon T lager onderwijs tot 2009 Auteurs:
Nadere informatiezorgvisie Heilige familie Lagere school
zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in
Nadere informatieCoach Profession Profile
Arenberggebouw Arenbergstraat 5 1000 Brussel Tel: 02 209 47 21 Fax: 02 209 47 15 Coach Profession Profile AUTEUR PROF. DR. HELMUT DIGEL / PROF. DR. ANSGAR THIEL VERTALING PUT K. INSTITUUT Katholieke Universiteit
Nadere informatieMobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren
Mobiliteit van leraren tussen onderwijssectoren Versie 2 Datum 15 oktober 2018 Status Definitief Onze referentie 1427719 Colofon Directie Projectnaam Contactpersoon Kennis/DUO Mobiliteit leraren Ministerie
Nadere informatieEen doelgericht en efficiënt handelingsplan bevat wenselijk de volgende onderdelen:
HULPMIDDEL WERKEN MET EEN HANDELINGSPLAN Een mogelijke manier om de planmatige aanpak op school efficiënt te organiseren is het werken met een handelingsplan. Dat beschrijft de concrete aanpak en de interventies
Nadere informatieOuders over scholen: verwachtingen en participatiebehoeften
KatholiekE UNIVERSITEIT LEUVEN Departement Sociologie Centrum voor Onderwijssociologie E. Van Evenstraat 2B B-3000 LEUVEN Prof. dr. J.C. Verhoeven Prof. dr. G. Devos Koen Stassen Veronique Warmoes Ouders
Nadere informatieFactsheet Passend Onderwijs
Factsheet Passend Onderwijs November 2010 Inleiding Deze factsheet geeft feiten en cijfers over het passend onderwijs in Nederland. De factsheet is een vervolg op de Factsheet Passend onderwijs van januari
Nadere informatieCoach Information Supply
Arenberggebouw Arenbergstraat 5 1000 Brussel Tel: 02 209 47 21 Fax: 02 209 47 15 Coach Information Supply AUTEUR VERTALING INSTITUUT PROF. DR. MANFRED MUCKENHAUPT PUT KOEN Katholieke Universiteit Leuven,
Nadere informatieOnderwijs en vluchtelingenkinderen
Onderwijs en vluchtelingenkinderen Zijn scholen en onderwijsgevenden voldoende toegerust om vluchtelingenkinderen onderwijs te bieden? Een enquête onder onderwijsgevenden van basisscholen, scholen voor
Nadere informatieGeen tekort aan technisch opgeleiden
Geen tekort aan technisch opgeleiden Auteur(s): Groot, W. (auteur) Maassen van den Brink, H. (auteur) Plug, E. (auteur) De auteurs zijn allen verbonden aan 'Scholar', Faculteit der Economische Wetenschappen
Nadere informatieInhoud. woord vooraf 11 inleiding 13 Hoofdstuk 1 Personeelsevaluatiesysteem in het Vlaamse onderwijs 17. Hoofdstuk 2 Theoretisch kader 33
woord vooraf 11 inleiding 13 Hoofdstuk 1 Personeelsevaluatiesysteem in het Vlaamse onderwijs 17 1. Omschrijving en begrippenkader 19 1.1 Statuut en rechtspositie van het onderwijspersoneel 19 1.2 Functiebeschrijvingen
Nadere informatieStudieaanbod in de eerste graad B-stroom. Screening van de beroepenvelden in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs
Studieaanbod in de eerste graad B-stroom Screening van de beroepenvelden in de eerste graad van het voltijds secundair onderwijs juli 2015 Inhoud Inhoud... 2 1 Inleiding... 4 2 Situering... 5 3 Leerlingenaantallen
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van. Prinsstraat Antwerpen
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieUpdate door- en uitstroomcijfers participatie zonder startkwalificatie
Update door- en uitstroomcijfers participatie zonder startkwalificatie Samenvatting Op basis van de geactualiseerde gegevens van het CBS zien de samenwerkende inspecties binnen Toezicht Sociaal Domein
Nadere informatieONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT
ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT < verwijder geen elementen boven deze lijn; ze bevatten sjabloon-instellingen - deze lijn wordt niet afgedrukt > Deze woordenlijst
Nadere informatieOnderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H.
Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Leloux-Opmeer Voorwoord Inhoudsopgave Een tijd geleden hebben Stichting Horizon
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van de Basisschool Wauberg-Linde te Linde-Peer
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieWerkplan SOT
Werkplan SOT 2011-2012 algemene gegevens Naam: Klas: Dianne te Walvaart en Dennis Wesselink VR3A gekozen onderwerp Korte beschrijving van het gekozen onderwerp: Probleemstelling: Praktische relevantie:
Nadere informatieADVIES. Algemene Raad. 25 september 2008 AR/PCA/ADV/002
ADVIES Algemene Raad 25 september 2008 AR/PCA/ADV/002 Advies over het voorontwerp van decreet houdende de toelatingsvoorwaarden tot het gewoon lager onderwijs en de engagementsverklaring tussen school
Nadere informatieSectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid»
Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Sociale Zekerheid» SCSZ/11/043 ADVIES NR 10/23 VAN 5 OKTOBER 2010, GEWIJZIGD OP 5 APRIL 2011, BETREFFENDE HET MEEDELEN VAN ANONIEME
Nadere informatieVoorstelling SiBO-databank
Voorstelling SiBO-databank Schoolloopbanen in en na het basisonderwijs (SiBO) Nathalie Vandenberghe, Bieke De Fraine & Jan Van Damme Stuurgroepvergadering 27 oktober 2011 Inhoud voorstelling Achtergrond
Nadere informatieJongeren en de sociale druk om (niet) te roken
Jongeren en de sociale druk om (niet) te roken Veranderingen tussen 1998 en 2005 Cyrille Koolhaas en Dr. Marc Willemsen Dit is een publicatie van STIVORO voor een rookvrije toekomst Correspondentieadres
Nadere informatieStoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages
Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de
Nadere informatieSociale ongelijkheid bij de overgang van basisnaar secundair onderwijs. Simon Boone en Mieke Van Houtte Brussel, 8 juni 2011
Sociale ongelijkheid bij de overgang van basisnaar secundair onderwijs Simon Boone en Mieke Van Houtte Brussel, 8 juni 2011 Verloop presentatie 1. Aanleiding voor het onderzoek 2. Onderzoeksvragen 3. Methoden
Nadere informatieJOnG!0: Longitudinale ontwikkeling van opvoeding, kindgedrag en zorg
Steunpunt WVG Minderbroedersstraat 8 B-3000 Leuven +32 16 37 34 32 www.steunpuntwvg.be swvg@kuleuven.be Rapport 42 JOnG!0: Longitudinale ontwikkeling van opvoeding, kindgedrag en zorg Onderzoeker: Promotor:
Nadere informatieWoord vooraf. De promotoren Geert Devos Peter Van Petegem Jan Vanhoof
Woord vooraf Sinds 2007 zijn de Vlaamse scholen in het secundair onderwijs, alsook de Centra voor Volwassenenonderwijs en de Centra voor Leerlingenbegeleiding, verplicht al hun onderwijzend personeel te
Nadere informatie2. De Antwerpse leerlingen in cijfers en kleuren
2. De Antwerpse leerlingen in cijfers en kleuren 10 Leerlingen wonende in Antwerpen BASISONDERWIJS 2003-2004: 50.328 lln 2002-2003:50.073 lln 2001-2002: 49.505 lln Kleuteronderwijs 2003-2004: 18.832 lln
Nadere informatieReferentie GLORIEUX, I., I. LAURIJSSEN & Y. VAN DORSSELAER, Zwart op wit. De intrede van allochtonen op de arbeidsmarkt. Garant, Antwerpen, 2009.
1. Referentie Referentie GLORIEUX, I., I. LAURIJSSEN & Y. VAN DORSSELAER, Zwart op wit. De intrede van allochtonen op de arbeidsmarkt. Garant, Antwerpen, 2009. Taal Nederlands ISBN ISSN 9789044124828 Publicatievorm
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool Hofkouter Sint-Lievens-Houtem te Sint-Lievens-Houtem
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 34 031 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van
Nadere informatieArbeidsmarkt Onderwijs
Nieuwsbrief MAART 2015 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 2 Vlaanderen - Aanbod 4 Brussel - Vraag 5 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand van
Nadere informatieGerichte instructie in lezen en spellen voorkomt lees- en spellingproblemen bij (vrijwel) alle leerlingen op Het Kofschip
Prof. dr. Anna M.T. Bosman 1 Gerichte instructie in lezen en spellen voorkomt lees- en spellingproblemen bij (vrijwel) alle leerlingen op Het Kofschip 1 Inleiding Het Kofschip is een reguliere openbare
Nadere informatieOnderzoek naar de samenwerking tussen huisartsen, jeugdartsen en wijkteams in Gelderland-Midden: een samenvatting september 2015
Onderzoek naar de samenwerking tussen huisartsen, jeugdartsen en wijkteams in Gelderland-Midden: een samenvatting september 2015 Wat was de aanleiding voor het onderzoek? Huisartsen, jeugdartsen en wijkteams
Nadere informatieSteekproef Betaald middagtoezicht
Steekproef Betaald middagtoezicht Waarom deze steekproef? Eind vorig schooljaar was er commotie over het betaald middagtoezicht in de Vlaamse lagere scholen. Omdat ook steden en gemeenten moeten besparen,
Nadere informatieGelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs
Gelijke onderwijskansen in het gewoon basisonderwijs Vlaams Parlement, 37-A (2017-2018) Nr. 1 Uiteenzetting in de Commissie voor Onderwijs 12 oktober 2017 1 Situering van GOK-beleid Decreet van 28 juni
Nadere informatieHuis Sofia 22 november 2011
Huis Sofia 22 november 2011 Overzicht presentatie Antwerpen in cijfers OCMW Antwerpen in cijfers Studenten in Antwerpen Strategische visie en doelstelling Visie en uitgangspunten Wie woont er? Wat betekent
Nadere informatieAllochtoon talent aan het werk
Allochtoon talent aan het werk Ethnische verschillen in posities op de arbeidsmarkt van recent afgestudeerden VFO Studiedag dr. Steven Lenaers 13 november 2008 Inhoud I. Onderzoeksthema II. Methodologie
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN ACADEMISCH ZELFCONCEPT. Dockx J, De Fraine B. & Vandecandelaere M.
ONDERWIJSVORMEN EN ACADEMISCH ZELFCONCEPT Dockx J, De Fraine B. & Vandecandelaere M. ONDERWIJSVORMEN EN ACADEMISCH ZELFCONCEPT Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. Promotor: B. De Fraine Research
Nadere informatieFlevomonitor Annemieke Benschop & Dirk J Korf. Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld. Bonger Reeks
Annemieke Benschop & Dirk J Korf Flevomonitor 2012 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld 26 Bonger Reeks FLEVOMONITOR 2012 Kwetsbare Groepen en Huiselijk Geweld Annemieke Benschop & Dirk J. Korf Dit onderzoek
Nadere informatiePeiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs. dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016
Peiling wereldoriëntatie: natuur en techniek in het basisonderwijs dr. Eef Ameel Colloquium 16 juni 2016 Overzicht De peiling wereldoriëntatie natuur en techniek Achtergrondinformatie Resultaten van de
Nadere informatiebasisonderwijs: overzicht in cijfers
basisonderwijs: overzicht in cijfers Schooljaar 2007-2008 Ellen Schryvers Samenvatting verkennende analyse basisscholen en leerlingen in Antwerpen, schooljaar 2007-2008 voor het Lokaal Overlegplatform
Nadere informatie2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar
2.10 Resultaten van het ITS onderzoek naar leerlingen met autisme in het primair en voortgezet onderwijs in het schooljaar 2003-2004 Samenvatting, conclusies en aandachtspunten 1 Autisme in het primair
Nadere informatieHandelingsgerichte diagnostiek van leerproblemen: een wetenschappelijk kader. Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U. Leuven - Orthopedagogiek
Handelingsgerichte diagnostiek van leerproblemen: een wetenschappelijk kader Prof. Dr. Pol Ghesquière K.U. Leuven - Orthopedagogiek Handelingsgerichte diagnostiek een proces waarbij men onderwijs- en opvoedingsproblemen
Nadere informatieKRAPTE OP DE ARBEIDSMARKT, KANSEN VOOR VROUWEN? EEN SECTORALE INVALSHOEK
Herwerkte versie onderzoeksvoorstel VIONA 2001, thema 5, topic 1 KRAPTE OP DE ARBEIDSMARKT, KANSEN VOOR VROUWEN? EEN SECTORALE INVALSHOEK Miet Lamberts Hoger Instituut voor de Arbeid K.U.Leuven E. Van
Nadere informatieGelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING
Gelijke OnderwijsKansen: The game is nooit over! DOORSTROMING EN ORIËNTERING DOORSTROMING EN ORIËNTERING? GROEPSOPDRACHT Heeft de beschreven schoolsituatie te maken met D&O? Zo ja, is het dan een praktijkvoorbeeld
Nadere informatiePOM Limburg - ERSV Provincie Limburg Werkgoesting in de zorg Cultuurcentrum Hasselt, 25 maart 2010
POM Limburg - ERSV Provincie Limburg Werkgoesting in de zorg Cultuurcentrum Hasselt, 25 maart 2010 Demografie, zorgberoepen en vacatures. Nood aan statistieken Prof. dr. Jozef Pacolet Onderzoeksinstituut
Nadere informatieFiguur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht
Tweede luik "Het verschil in schools presteren tussen jongens en meisjes" (literatuurstudie en emprirsche studie) (Jan Van Damme & Agnes De Munter- K.U.Leuven) 1. Welke sekseverschillen in prestaties?
Nadere informatieANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN
ANALYSE PATIËNTERVARINGEN ELZ HAAKSBERGEN Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer Definitieve versie 27 oktober 2014 ARGO BV Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VRAAGSTELLING... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Vraagstelling...
Nadere informatieEINDRAPPORTAGE OUDERTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017
EINDRAPPORTAGE OUDERTEVREDENHEIDSONDERZOEK 2017 PANTA RHEI BAKEN ADVIESGROEP JUNI 2017 AUTEUR: ANNE MOSTERT 1 INLEIDING Voor u ligt de eindrapportage Oudertevredenheidsonderzoek van basisschool Panta Rhei.
Nadere informatieJenaplanschool De Kleurdoos
Jenaplanschool De Kleurdoos Zorgbeleid op school Binnen de school speelt het leren zich op verschillende niveaus af. Niet alleen de kinderen in de stamgroep, maar ook de individuele leerkracht wordt gestimuleerd
Nadere informatieDe algemene basiszorg
Onze visie op zorg Op onze school streven we ernaar de eigenheid van elk kind een plaats te geven. Om tegemoet te komen aan de noden van elk kind omringen we hen met een brede zorg. De rode draad binnen
Nadere informatieVerslag over de opvolgingsdoorlichting van Basisschool van het Gemeenschapsonderwijs te Oudergem
Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag
Nadere informatieFeiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers
Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers April 2017 Inhoud 1 Het algemene beeld 2 2 Start van de studie: uitvallers 4 3 Start van de studie: wisselaars 5 4 Afsluiting van de studie: studiesucces
Nadere informatieZORGBELEID. De zorgcoördinator wordt steeds gesteund en bijgestaan door het zorgteam.
ZORGBELEID Dit document is een samenvatting van alle zorginitiatieven die op schoolniveau genomen worden om kinderen die extra aandacht vragen, om welke reden ook, met de beste zorgen te omringen. Het
Nadere informatieVISIE ZORG VRIJE BASISSCHOOL WAKKERZEEL
VISIE ZORG VRIJE BASISSCHOOL WAKKERZEEL Schooljaar 2011-2012 De school bouwt een zorgaanbod uit voor kinderen met specifieke opvoedings- en leerbehoeften. We vertrekken hiervoor vanuit onze eerste pijler
Nadere informatienr. 290 van KRIS VAN DIJCK datum: 23 februari 2015 aan HILDE CREVITS
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 290 van KRIS VAN DIJCK datum: 23 februari 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Nederlandstalig Brussel Lerarentekort
Nadere informatieZorgbeleid 2015-2016 1 Zorgbeleid 2015-2016
Zorgbeleid 2015-2016 1 1. Inleiding De Leerheide een rustige plek in de natuur waar onze kinderen kunnen en durven schitteren als echte diamanten! Een diamant is het fijnste en hardste edelgesteente. Ze
Nadere informatieZORG. Onze eigen zorgvisie
ZORG Onze eigen zorgvisie We streven naar een school waarin we de totale opvoeding van het kind niet uit het oog verliezen. We proberen de kinderen in hun geestelijke, intellectuele, emotionele en sociale
Nadere informatieArbeidsmarkt Onderwijs
Nieuwsbrief DECEMBER 2014 Arbeidsmarkt Onderwijs Inleiding In dit nummer 1 Inleiding 1 Vlaanderen - Vraag 2 Vlaanderen - Aanbod 4 Brussel - Vraag 5 Brussel - Aanbod Elke maand schetsen we u aan de hand
Nadere informatieOm de school te helpen bij het voeren van een zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid
Een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid Leidraad bij het stappenplan Sinds 1 september 2012 is elke school verplicht een geïntegreerd zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid te voeren. Dit
Nadere informatieTrends in passend onderwijs
DEFINITIEF Trends in passend onderwijs 2014-2017 DUO Informatieproducten Susan Borggreve, Daniël van Eck & Thijs Nielen 12 juni 2018 Inhoud 1 SAMENVATTING... 3 2 LEESWIJZER... 5 3 ONTWIKKELINGEN IN LEERLINGAANTALLEN...
Nadere informatieWORKSHOP ONDERZOEKSMETHODEN
WORKSHOP ONDERZOEKSMETHODEN INHOUD Kwantitatieve onderzoeksmethoden Algemene kenmerken Enquête Experiment Kwalitatieve onderzoeksmethoden Algemene kenmerken Observatie Interview Kwaliteit van het onderzoek
Nadere informatieLangdurige werkloosheid in Nederland
Langdurige werkloosheid in Nederland Robert de Vries In 25 waren er 483 duizend werklozen. Hiervan waren er 23 duizend 42 procent langdurig werkloos. Langdurige werkloosheid komt vooral voor bij ouderen.
Nadere informatie