Met een dynamische keuzebegeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Met een dynamische keuzebegeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid"

Michiel van Wijk
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Met een dynamische keuzebegeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid Eindrapport Onderzoek in opdracht van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Onderwijs OBPWO Project Ministerieel Initiatief - OBPWO Prof. Dr. Marlies Lacante, KULeuven (Promotor) Prof. Dr. Raoul Van Esbroeck, VUB (Promotor) Ann De Vos, KULeuven - VUB (Navorser) Met de medewerking van J. Simons, B. Depreeuw, K. Tibos & J. Wijffels Mei 2008

01 Project Ministerieel Initiatief - OBPWO 02.02 Prof. Dr.

2 Onderzoeksteam Promotoren Prof. Dr. Marlies Lacante Prof. Dr. Raoul Van Esbroeck Katholieke Universiteit Leuven Vrije Universiteit Brussel Navorsers Ann De Vos Kim Tibos Jan Wijffels Barbara De Preeuw Joke Simons Referentie Lacante, M., Van Esbroeck, R., & De Vos, A. (2008). Met een dynamische begeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid. Eindrapport OBPWO projecten & en Ministerieel Initiatief. Brussel/Leuven: Vrije Universiteit Brussel/ Katholieke Universiteit Leuven.

Raoul Van Esbroeck Katholieke Universiteit Leuven Vrije Universiteit Brussel Navorsers Ann De Vos Kim Tibos Jan Wijffels

3 INHOUDSTAFEL Voorwoord 1 Verantwoording onderzoek 3 Hoofdstuk 1. Algemeen kader onderzoek: SOHO-pilootproject Algemeen Doelstellingen SOHO-pilootproject Praktische uitwerking SOHO-pilootproject Wetenschappelijke uitwerking SOHO-pilootproject 6 Hoofdstuk 2. Theoretisch kader Evolutie in de visie op (school)loopbaanbegeleiding Van beroepsoriëntering naar levensloopbegeleiding Van loopbaanbegeleiding naar levensloopbegeleiding Waarheen met loopbaanbegeleiding in het onderwijs? Actoren en taakverdeling in het keuzeproces Algemeen kader Leerling Leerkracht Centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB) Drielijnen model en praktijk in Vlaanderen Dynamisch keuzebegeleidingsmodel Algemeen kader Operationalisering dynamisch model Keuzeacties Evaluatie model Begeleiden vanuit dynamisch keuzebegeleidingsmodel Wie doet wat? Keuzeontwikkelingsprofiel Algemeen kader Keuzeontwikkelingsprofiel Beïnvloedende variabelen en keuzeontwikkelingsprofiel Rol activiteiten en co-actoren bij ontwikkeling van het keuzeprofiel Belang van levenswaarden en levensrollen Intrede in het hoger onderwijs Algemeen kader Model van Tinto Model anprins (1997) Aangepaste model voor Vlaanderen 42 Hoofdstuk 3. Onderzoeksvragen 45

1.2. Van loopbaanbegeleiding naar levensloopbegeleiding 10 2.1.3. Waarheen met loopbaanbegeleiding in het onderwijs? 11 2.2. Actoren en taakverdeling in het keuzeproces 14 2.2.1. Algemeen kader 14 2.

4 3.1. Onderzoeksvragen rond studiekeuzebegeleiding binnen SO Veranderingen in keuzebekwaamheid van leerlingen tijdens SOHO-pilootproject Evolutie in visie bij actoren tijdens SOHO-pilootproject Rol van actoren en co-actoren in het keuzeproces Onderzoeksvragen rond de doorstroom naar het hoger onderwijs Belangrijkste variabelen Intenties en commitments Operationalisering onderzoeksvragen naar variabelen 53 Hoofdstuk 4. Methodologie Onderzoeksgroepen Scholen en onderzoeksgroepen Actoren en co-actoren in SOHO-onderzoek Externe controlegroep Instrumentarium Vragenlijst Keuzeontwikkelingsprofiel (KOP) Vragenlijst sociale achtergrondgegevens Vragenlijst naar houdingen, rol en percepties bij leerlingen Interventies Activiteitenfiches Vragenlijst naar houdingen en percepties bij co-actoren Semi-gestructureerd interview met SOHO-coördinator Vragenlijsten voor studenten uit HO (FU2 en FU1) Onderzoeksverloop Leerlingen Andere actoren Afnameprocedure Leerlingen S Leerlingen HO Andere actoren Analysemethode 68 Hoofdstuk 5. Rol school in keuzebegeleiding: een schooltypologie Werkwijze typologie 2003: Beleid en leerkrachten Eerste reductie Verdere reductie Opbouw schooltypologie Werkwijze typologie 2004 en 2006: Beleid en leerkrachten Beleid Leerkrachten Beleid Leerkrachten Werkwijze typologie 2003 en 2006: Leerkrachten Analyse resultaten Typologie 2003: Beleid en leerkrachten Typologie 2004: Beleid en leerkrachten 86

2.2. Intenties en commitments 51 3.2.3. Operationalisering onderzoeksvragen naar variabelen 53 Hoofdstuk 4. Methodologie 55 4.1. Onderzoeksgroepen 55 4.1.1. Scholen en onderzoeksgroepen 55 4.1.2. Actoren en co-actoren in SOHO-onderzoek 55 4.

5 Typologie 2006: Beleid en leerkrachten Typologie leerkrachten Analyse Longitudinale ontwikkeling Vaststellingen 94 Hoofdstuk 6. Ontwikkeling keuzebekwaamheid in SO Samenstelling proef- en responsgroepen SOHO-pilootgroepen Interne controlegroepen Externe controlegroepen Startprofiel Follow-up en referentiegroepen Geslacht, onderwijsvorm en onderwijsnet Studievertraging Schooltype Sociaal-economische situatie Meertaligheid Betaalde werkervaring Besluit Ontwikkelingen follow-up groep Individuele verschillen in ontwikkeling keuzeprofiel Ontwikkeling keuzeprofiel naar leeftijd Ontwikkeling keuzeprofiel naar geslacht Ontwikkeling keuzeprofiel naar onderwijsvorm Ontwikkeling keuzeprofiel naar studievertraging Ontwikkeling keuzeprofiel naar schooltype Vergelijking tussen follow-up groepen en controlegroepen Conclusies 108 Hoofdstuk 7. Ontwikkeling in transitie SO-HO en eerste jaar HO Samenstelling proef- en responsgroepen Relatie keuzeontwikkelingsprofiel einde SO en loopbaanindicatoren eerste jaar HO Evolutie loopbaanindicatoren doorheen eerste jaar HO Relatie keuzeontwikkelingsprofiel SO, loopbaanindicatoren en studieresultaten HO Vergelijking tussen de follow-up groepen Conclusies 117 Hoofdstuk 8. Co-actoren bij het keuzeproces Samenstelling proef- en responsgroepen Leerkrachten SOHO-coördinatoren Directie CLB-medewerkers Houdingen bij co-actoren Bij start SOHO-project ( ) Na één jaar SOHO-project ( ) 125

2.1. Geslacht, onderwijsvorm en onderwijsnet 98 6.2.2. Studievertraging 99 6.2.3. Schooltype 100 6.2.4. Sociaal-economische situatie 100 6.2.5. Meertaligheid 101 6.2.6. Betaalde werkervaring 101 6.2.7.

6 Bij einde SOHO-project ( ) Rol co-actoren Na één jaar SOHO-project ( ) Bij einde SOHO-project ( ) Conclusies 128 Hoofdstuk 9. Houdingen en visie van leerlingen Bij start SOHO-project ( ) Na één jaar SOHO-project ( ) Na twee jaar SOHO-project ( ) Bij einde SOHO-project ( ) Conclusies 135 Hoofdstuk 10. Interventies in relatie tot keuzeontwikkeling Inventarisatie interventies Algemene bevindingen Verschillen naar onderwijsvorm leerling Besluit Rol interventies in keuzebegeleiding Inleiding Voorbereiding op keuzeinterventies Evaluatie Keuzeinterventies Evolutie keuzeontwikkelingsprofiel Besluit 148 Hoofdstuk 11. Algemene conclusies In welke mate treden er veranderingen op in de keuzebekwaamheid van leerlingen bij de uitvoering van het SOHO-pilootproject? Evolueert de visie van de betrokken actoren tijdens de invoering van het SOHO-pilootproject? Wat is de rol van de actoren en co-actoren in het keuzeproces? Wat is de relatie tussen het keuzeontwikkelingsprofiel einde SO en loopbaanindicatoren eerste jaar HO? Hoe evolueren de loopbaanindicatoren doorheen heel het eerste jaar hoger onderwijs? Wat is de relatie tussen het keuzeontwikkelingsprofiel einde SO, loopbaanindicatoren eerste jaar HO en studieresultaat? 156 Hoofdstuk 12. Aanbevelingen Regelgevende overheid Instellingen SO Instellingen HO 168 Referenties 171 Bijlagen

5. Conclusies 135 Hoofdstuk 10. Interventies in relatie tot keuzeontwikkeling 137 10.1. Inventarisatie interventies 137 10.1.1. Algemene bevindingen 137 10.1.2.

Vergelijkbare documenten

Onderzoeksfiche nr. e00640.pdf. 1. Referentie

Onderzoeksfiche nr. e00640.pdf. 1. Referentie 1. Referentie Referentie Lacante, M., Van Esbroeck, R., Lens, De Vos, A. e.a. (2008). Met een dynamische keuzebegeleiding naar een effectieve keuzebekwaamheid. In opdracht van de Vlaamse Minister voor