Genderspecifieke studiekeuze in het hoger onderwijs

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Genderspecifieke studiekeuze in het hoger onderwijs"

Anneleen Wauters
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Genderspecifieke studiekeuze in het hoger onderwijs Ilse Laurijssen & Ignace Glorieux Onderzoeksgroep TOR - Vrije Universiteit Brussel Studiedag SSL: 'Hoger onderwijs: kiezen en winnen? X Onderwijsdeelname meisjes Sinds 1998 meer meisjes aan Vlaamse universiteiten dan jongens 1956: voor elke 100 jongens 21,7 meisjes aan Belgische universiteiten 1998: voor elke 100 jongen 101,8 meisjes aan Vlaamse universiteiten Academiejaar : meisjes 55% van alle inschrijvingen in het hoger onderwijs (51,8% academisch georiënteerde opleidingen / 58,3% professionele opleidingen) 1

be Onderwijsdeelname meisjes Sinds 1998 meer meisjes aan Vlaamse universiteiten dan jongens 1956: voor elke 100 jongens 21,7 meisjes aan Belgische

2 Genderspecifieke studiekeuze Jongens kiezen vaker voor technische en natuurwetenschappelijke richtingen; meisjes voor medische, sociale en pedagogische richtingen Vlaamse overheid wil jongeren in het algemeen en meisjes in het bijzonder stimuleren om te kiezen voor STEM-opleidingen (Science, Technology, Engineering, Mathematics) Deze bijdrage Nagaan hoe het seksegebonden karakter van de studiekeuze in het hoger onderwijs evolueert In welke mate wordt de seksegebonden studiekeuze beïnvloed door vooropleiding en sociale achtergrond? 2

voor STEM-opleidingen (Science, Technology, Engineering, Mathematics) Deze bijdrage Nagaan hoe het seksegebonden karakter van de

3 Elchardus, Scheys & Huyseune (1991) Elchardus et al. argumenteren dat de verschillen in studiekeuze tussen mannen en vrouwen vrij stabiel zijn over de tijd omdat ze gebaseerd zijn op een specifieke culturele invulling van mannelijkheid en vrouwelijkheid in termen van externe en interne gerichtheid De vrouwelijke sekserol is meer gericht op het interne gezinsleven, op opvoeding en huishouden; de traditionele mannelijke rol ligt vooral verankerd in de externe (beroeps)wereld Elchardus, Scheys & Huyseune (1991) Eigen aan cultuur is dat ze onderscheiden aanbrengt; dat ze door middel van classificaties de realiteit ordent en betekenis geeft Gender is zo een culturele indeling, gebaseerd op het biologische sekseverschil De culturele invulling van sekse legt de band tussen het mannelijke en het externe en het vrouwelijke en het interne, een band die verder doorgetrokken wordt in vele contexten, ook in de onderwijskeuzes 3

vrouwelijkheid in termen van externe en interne gerichtheid De vrouwelijke sekserol is meer gericht op het interne gezinsleven, op opvoeding en huishouden; de traditionele mannelijke rol ligt vooral

4 Classificatie van studierichtingen Elchardus et al. vertrekken voor hun indeling van studierichtingen van het onderscheid tussen natuur (extern) en cultuur (intern: cultuur maken, menselijk handelen, socialisatie, sociale interactie) Externe richtingen kunnen verder onderverdeeld worden in controle van het menselijk organisme of interne omgeving (geneeskunde, gezondheidszorg, ) en controle van de fysieke externe omgeving (toegepaste wetenschappen, technologie, industriële wetenschappen, ) Data Generatiestudenten in de academiejaren (Belgische universiteiten) en (Vlaamse universiteiten) geciteerd in Echardus et al Databank Hoger Onderwijs: alle generatiestudenten van de academiejaren en (academische en professionele bachelor) 4

richtingen kunnen verder onderverdeeld worden in controle van het menselijk organisme of interne omgeving (geneeskunde, gezondheidszorg, ) en controle van de fysieke externe omgeving

5 Deelname generatiestudenten universitaire opl. 1,3 1, (België) (Vlaanderen) Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen 1. Interne richting 78,2% 58,9% 71,2% 64,5% 2. Menselijke organisme 21,2% 23,1% 20,4% 12,3% 3. Fysieke omgeving 0,5% 18,0% 8,4% 23,2% Totaal 100% 100% 100% 100% Aandeel Menselijk (2) van Externe (2+3) 97,7% 56,2% 70,8% 34,6% 1,7 2,0 Deelname generatiestudenten Academ. bach. 1,2 1, Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen 1. Interne richting 78,2% 65,2% 75,5% 61,3% 2. Menselijke organisme 12,9% 8,0% 14,4% 10,4% 3. Fysieke omgeving 8,9% 26,8% 10,2% 28,3% Totaal 100% 100% 100% 100% Aandeel Menselijk (2) van Externe (2+3) 59,2% 23,0% 58,5% 26,9% 2,6 2,2 5

Fysieke omgeving 0,5% 18,0% 8,4% 23,2% Totaal 100% 100% 100% 100% Aandeel Menselijk (2) van Externe (2+3) 97,7% 56,2% 70,8% 34,6% 1,7 2,0 Deelname generatiestudenten

6 Deelname generatiestudenten Profess. bach. 1,2 1, Vrouwen Mannen Vrouwen Mannen 1. Interne richting 74,5% 63,8% 69,8% 59,7% 2. Menselijke organisme 21,6% 4,9% 25,1% 7,0% 3. Fysieke omgeving 3,8% 31,3% 5,1% 33,3% Totaal 100% 100% 100% 100% Aandeel Menselijk (2) van Externe (2+3) 85,0% 13,5% 83,1% 17,4% 6,3 4,8 Vooropleiding, sociale herkomst en studiekeuze Keuze voor intern of extern: loglineair model met als onafhankelijke variabelen geslacht, studierichting SO, studievoortgang SO, buitenlandse herkomst, opleidingsniveau moeder en studiebeurs in SO of HO geslachtspecifieke studiekeuze blijft overeind: in academische bachelor is de kans dat vrouwen voor een interne richting kiezen 2 keer groter dan bij mannen, in professionele bachelor 1,7 keer groter interne richting wordt meer gekozen door ASO leerlingen, studenten met studievertraging, buitenlandse herkomst en lager opgeleide moeder (studiebeurs heeft geen effect) => zwakke achtergrond leidt tot interne studierichting, met uitzondering van onderwijsvorm ASO 6

intern of extern: loglineair model met als onafhankelijke variabelen geslacht, studierichting SO, studievoortgang SO, buitenlandse herkomst, opleidingsniveau moeder en studiebeurs in SO of HO

7 Vooropleiding, sociale herkomst en studiekeuze Keuze voor organisch vs. fysiek gerichte externe opleiding: loglineair model geslachtsspecifieke studiekeuze blijft overeind: in academische bachelor is de kans dat vrouwen voor een organische richting kiezen 4 groter dan bij mannen, in professionele bachelor 21 keer groter organische richting meer gekozen door ASO leerlingen en door academische bachelor studenten met lager opgeleide moeder studievertraging, buitenlandse herkomst en studiebeurs heeft geen effect Conclusies Vrouwen kiezen nog meer dan mannen voor interne studierichtingen en wanneer ze voor externe studierichtingen kiezen, opteren ze vaker dan mannen voor studierichtingen die met het menselijke organisme te maken hebben dan met de fysieke omgeving Deze verschillen tussen mannen en vrouwen blijven even groot over de tijd Verschillen niet alleen in academische bachelor (zie Elchardus et al.), in professionele bachelor is de differentiatie tussen mannen en vrouwen zelfs nog meer uitgesproken 7

bij mannen, in professionele bachelor 21 keer groter organische richting meer gekozen door ASO leerlingen en door academische bachelor studenten met lager opgeleide moeder studievertraging,

8 Conclusies De studiekeuze is niet minder traditioneel in hoger opgeleide milieus Voor zowel mannen als vrouwen vinden we een meer interne studiekeuze bij studenten met een lager opgeleide moeder Meer info: Laurijssen I. & I. Glorieux (2014) Studiekeuze in het hoger onderwijs. Vrouwelijkheid en mannelijkheid. in: Spruyt, B. & Siongers J. (eds.), Gender(en). Over de culturele constructie en deconstructie van gender bij Vlaamse jongeren, Leuven: Acco:

Glorieux (2014) Studiekeuze in het hoger onderwijs. Vrouwelijkheid en mannelijkheid. in: Spruyt, B. & Siongers J.

9 Studiekeuze in het hoger onderwijs. Vrouwelijkheid en mannelijkheid. Ilse Laurijssen & Ignace Glorieux Onderzoeksgroep TOR - Vrije Universiteit Brussel Studiedag SSL: 'Hoger onderwijs: kiezen en winnen? X 9

Vergelijkbare documenten

De arbeidsmarktperspectieven van een beroepsgerichte opleiding

De arbeidsmarktperspectieven van een beroepsgerichte opleiding Een analyse van de eerste jaren van Vlaamse schoolverlaters op de arbeidsmarkt Ilse Laurijssen Ignace Glorieux Schoolverlaters in Vlaanderen