Groningen verbindt. Formatiedoorrekening herindelingsvarianten G7. Marvin Hanekamp Melanie Knieriem. Juni 2014

Transcriptie

1 Groningen verbindt Formatiedoorrekening herindelingsvarianten G7 Marvin Hanekamp Melanie Knieriem Juni 2014

2 Opbouw 1. Onze opdracht 2. Systematiek benchmark 3. Uitkomsten onderzoek 4. Conclusies 2

3 Onze opdracht Aanleiding Uw vraag 3

4 Aanleiding Grenzeloos Gunnen Met de presentatie van het rapport Grenzeloos Gunnen van de commissie Jansen is in Groningen een oriëntatie gestart op de wijziging van de bestuurlijke inrichting. Per 1 januari 2018 moet die oriëntatie leiden tot een forse reductie van het aantal gemeenten in Groningen. Na de presentatie van het rapport zijn de Noord-Groningen betrokken gemeenten een verkenning gestart naar een fusie van zeven gemeenten ( Van Lauwerszee tot Dollard tou ). Vervolgfase die rond de zomer moet leiden tot een rapport waarin vijf thema s nader worden uitgewerkt, onder andere de financiële aspecten. Dit rapport moet in het najaar leiden tot een principebesluit over de gewenste indeling als opmaat naar de start van de formele ARHI-procedure. Onderdeel van deze financiële aspecten is een herindelingsscan. U heeft Berenschot gevraagd een benchmarkonderzoek uit te laten voeren 4

5 Uw vraag Herindelingsvarianten Uw hoofdvraag luidt als volgt: Hoe verhoudt de omvang van de formatie en salarislasten van de gemeenten binnen de diverse fusievarianten zich tot die van vergelijkbare andere gemeenten? Om deze vraag te beantwoorden, moeten de volgende deelvragen worden beantwoord: 1. Wat is de omvang van de formatie en salarislasten van de afzonderlijke gemeenten? 2. Wat is de omvang van de formatie en salarislasten van de verschillende herindelingsvarianten? 3. Hoe verhoudt de omvang van de formatie en salarislasten van de verschillende herindelingsvarianten zich tot de benchmark van vergelijkbare gemeenten? U heeft gevraagd hierbij rekening te houden met de specifieke karakteristiek van het gebied en vier verschillende varianten: G7 Hoogeland en Eemsdelta Hoogeland + Eemshaven en Eemsdelta DEAL en BMW 5

6 Systematiek benchmark 1. Wat is het? 2. Hoe maak je het vergelijkbaar? 3. Hoe meet je het? 4. Stappen 6

7 Wat is het? Doel: Inzicht bieden in relatieve omvang van de ambtelijke organisatie Kern: Vergelijking fte s Resultaat: Objectieve vergelijkingsinformatie, eerste handvat voor objectieve discussie: niet het finale oordeel Beproefde methode: sinds 2002 > 330 gemeenten 7

8 Hoe maak je het vergelijkbaar? Gemeenten zijn boeiende, maar ook complexe en diverse organisaties: elke gemeente is uniek Uniforme, functionele indeling leidend, niet de organisatiestructuur van een gemeente Rekening houden met verschillen in omvang, sociale structuur en centrumfunctie: Bedum is geen Amsterdam Rekening houden met verschillen in uitbesteding: Groningen is geen Amersfoort Het aantal inwoners is verreweg de sterkste voorspeller voor het aantal fte s. Wij drukken de formatie daarom uit in fte s per inwoners. De overheadformatie wordt veel meer bepaald door de omvang van de totale organisatie. Daarom drukken we de overheadformatie uit als percentage van de totale formatie. 8

9 Fte's Hoe maak je het vergelijkbaar? Fte's x Inwoners y = 2E-08x 2 + 0,0077x - 37,542 R² = 0, Inwoners Elke punt in de grafiek hierboven is een gemeente. De grafiek hierboven laat zien dat de totale formatie over het geheel zeer sterk samenhangt met het aantal inwoners. 9

10 Hoe maak je het vergelijkbaar? De G7 gemeenten kennen samen veel oppervlakte land. De G7 samen kennen een oppervlakte van 774,55km²*. Ter vergelijking: de gemeente die hier het dichts bij in de buurt komt zijn de gemeenten Súdwest-Fryslân (841,6 km²) en de gemeente Noordoostpolder met (460,09km²). Kortom, een unieke situatie in Nederland! Daarnaast zijn de G7 relatief kleine gemeenten binnen Nederland met dus relatief weinig inwoners. We hebben in alle en meerdere fusiegemeenten geplaatst die ook te maken hebben met veel (dorps)kernen en veel landelijk gebied. Deze gemeenten kennen daarmee belangrijke overeenkomsten met de verschillende varianten van de G7 gemeenten. Overigens hebben we naar aanleiding van uw vraag op basis van ons databestand ook statistisch onderzocht in hoeverre een groot landelijk gebied met weinig inwoners van invloed is op de formatie. Op het eerste gezicht lijken deze kenmerken een zeer lichte samenhang vertonen met enkele benchmartaken*. De statistische toets leert echter dat deze samenhang in alle gevallen dermate zwak is dat deze niet of nauwelijks voorspellende waarde heeft voor de formatie. * Gebaseerd op de CBS2013 cijfers totale oppervlakte land, inclusief binnenwater smaller dan zes meter * Het gaat om de volgende benchmarktaken: APV, Stadswacht / toezicht openbare ruimte; Uitvoering wegbeheer/-onderhoud; Uitvoeren afvalverzameling en verwerking; Verkeersmaatregelen te land; Parkeren; Groene Sportvelden; Ruimtelijke Ordening; Bouwgrondexploitatie 10

11 Hoe maak je het vergelijkbaar? Een voorbeeld voor de specifieke van de variant DAL: DAL variant inwoners Zwak tot matige sociale structuur Redelijke centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 13 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 11

12 Hoe meet je het? Bruto formatie (bruto omvang ambtelijk apparaat): totale omvang ambtelijke organisatie toegestane formatie (incl. vacatureruimte) Correctie voor formatie uitvoerende taken : betreft taken die gemeenten kunnen verzelfstandigen, uitbesteden, onderbrengen in gemeenschappelijke regeling Netto formatie (netto omvang ambtelijk apparaat): primair proces overhead: management, ondersteuning 12

13 Hoe meet je het? Totale omvang formatie (bruto ambtelijk apparaat) Uitvoerende Uitvoerende taken taken Formatie voor voor staf en ondersteuning staf en ondersteuning Formatie voor primaire proces Formatie voor uitvoerende taken Netto ambtelijk apparaat 13

14 Stappen Invullen vragenlijst Tussentijdse bijeenkomst met benchmarkcoördinatoren Dataverwerking en controle Berenschot Bespreken conceptcijfers Verwerken correcties Opstellen definitieve rapportage 14

15 Uitkomsten onderzoek 1. Omvang van de formatie en salarislasten van de afzonderlijke gemeenten 2. Omvang van de formatie en salarislasten van de verschillende herindelingsvarianten in vergelijking tot specifieke en 15

16 Omvang afzonderlijke gemeenten Op de volgende pagina s worden de resultaten van de afzonderlijke gemeenten gepresenteerd. Deze gemeenten zijn vergeleken met gemeenten in dezelfde grootteklasse. Wij zetten de formatie van de gemeentelijke hoofdtaken en taken af tegen het aantal inwoners, aangezien dit de belangrijkste verklarende factor blijkt te zijn. De formatie van de overhead zetten wij af tegen de totale bruto formatie van de gemeente, aangezien dit voor deze taken de belangrijkste (werklast)bepalende factor is. De legenda voor de celkleuringen is als volgt: Kleiner dan gemiddeld Ongeveer gemiddeld Groter dan gemiddeld Veel groter dan gemiddeld 16

17 Bruto omvang G7 gemeenten (fte per inwoners) Bruto-omvang ambtelijk apparaat Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Verschil in fte s* Appingedam 6,57 6,09 +5,79 Bedum 6,61 6,09 +5,46 Delfzijl 7,09 6,62 +12,08 Eemsmond 8,82 6,62 +35,04 Loppersum 6,12 6,09 +0,31 De Marne 6,94 6,09 +8,68 Winsum 6,80 6,09 +9,83 * Onderlinge verschillen zijn niet nader geanalyseerd. Delfzijl en Eemsmond vallen in grootteklasse B (> < inwoners). De andere gemeenten vallen in grootteklasse A (< inwoners). Het gemiddelde van alle Nederlandse gemeenten is 7,3 fte per 1000 inwoners. 17

18 Omvang formatie uitvoerende werkzaamheden G7 gemeenten (fte per inwoners) Formatie voor uitvoerende werkzaamheden die het ambtelijk apparaat zelf uitvoert Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Verschil in fte s Appingedam 2,12 2,53-4,95 Bedum 3,33 2,53 +8,40 Delfzijl 3,45 2,57 +22,62 Eemsmond 3,45 2,57 +14,02 Loppersum 2,33 2,53-2,04 De Marne 1,71 2,53-8,37 Winsum 2,83 2,53 +4,15 Het gemiddelde van alle gemeenten in Nederland is 3,1 fte per inwoners. 18

19 Netto omvang G7 gemeenten (fte per inwoners) Netto-omvang ambtelijk apparaat Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Aantal fte s Appingedam 3,70 3,80-1,21 Bedum 3,43 3,80-3,88 Delfzijl 3,39 3,99-15,42 Eemsmond 5,31 3,99 +21,02 Loppersum 3,66 3,80-1,43 De Marne 4,32 3,80 +5,31 Winsum 3,37 3,80-5,95 Het gemiddelde van alle gemeenten in Nederland is 4,1 19

20 Omvang overhead G7 gemeenten (% van de totale formatie) Gemeente Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Afwijking in % Afwijking in fte s Appingedam 36,8% 35,5% 3,8% 1,1 Bedum 28,6% 35,5% -19,5% -4,8 Delfzijl 30,4% 34,0% -10,4% -6,4 Eemsmond 36,0% 34,0% 6,0% 2,9 Loppersum 42,7% 35,5% 20,3% 4,5 De Marne 32,3% 35,5% -8,9% -2,2 Winsum 29,9% 35,5% -15,7% -5,2 20

21 Salarislasten G7 gemeenten Gemeente Salarislasten Salarislaten per fte Gemiddelde salarislasten Afwijking Appingedam , , ,- -8,1% Bedum , , ,- -5,5% Delfzijl , , ,- -1,2% Eemsmond , , ,- -6,4% Loppersum , , ,- 0,1% De Marne , , ,- -2,0% Winsum , , ,- -15,5% Totaal , , ,- -7,1% 21

22 Gemeenschappelijke regelingen Opgemerkt moet worden dat alle zeven gemeenten participeren in verschillende gemeenschappelijke regelingen met elkaar of met andere gemeenten. Op basis van de lasten die afgedragen worden aan de gemeenschappelijke regelingen is zo goed mogelijk bepaald welke formatie voor welke gemeente werkt en is deze formatie meegenomen in de benchmark. Op de volgende pagina is hier een overzicht van te vinden. 22

23 Gemeenschappelijke regelingen Gemeente Fte s die taken voor derden uitvoeren Fte s (alleen overheadtaken) belegd bij derden Appingedam 8,95 - Bedum 4,71 6,21 Delfzijl 6,42 - Eemsmond 1,00 - Loppersum 1,20 - De Marne 12,39 3,12 Winsum 13,28 4,97 Veel van de G7-gemeenten hebben formatie die werkt voor derden. Alhoewel dit geen onderdeel is van de aan ons gestelde vraag, hebben wij de afzonderlijke gemeenten welgevraagd een overzicht te geven van deze formatie. 23

24 Uitkomsten onderzoek 1. Omvang van de formatie en salarislasten van de afzonderlijke gemeenten 2. Omvang van de formatie en salarislasten van de verschillende herindelingsvarianten in vergelijking tot specifieke en 24

25 Omvang varianten Op de volgende pagina s worden de resultaten van de verschillende varianten gepresenteerd. Deze gemeenten zijn vergeleken met specifieke en die recht doen aan de karakteristieken van de varianten en overeenkomen qua inwonersaantal, sociale structuur en centrumfunctie. Per variant wordt eerst het overzicht gegeven van de bruto formatie, uitvoerende formatie en netto formatie gegeven. Daarna volgt de netto formatie meer in detail waar gekeken wordt naar de formatie in het primair proces en de overhead formatie. Als laatste volgen de salarislasten. De legenda voor de celkleuringen blijft als volgt: Kleiner dan gemiddeld Ongeveer gemiddeld Groter dan gemiddeld Veel groter dan gemiddeld 25

26 Variant G7 26

27 Specifieke G7 G7 variant inwoners Zwakke / matige sociale structuur Weinig centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 12 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur 27

28 Omvang variant G7(fte per inwoners) G7 Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 7,15 9,19-22% Formatie voor uitvoerende taken 2,89 4,27-32% Netto-omvang 3,92 4,77-18% Totale (bruto)formatie is kleiner dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie kleiner dan gemiddeld en kleiner dan kwartielscore* (4,38) *De kwartielscore is de waarde waar exact 25% van de onder zit. Daarmee is de kwartielscore ambitieuzer dan het gemiddelde, maar wel reëel. 28

29 Netto formatie primair proces G7 G7 Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,32 0,29 10% 2,7 Openbare orde en veiligheid 0,06 0,11-46% -4,9 Verkeer, vervoer en waterstaat 0,21 0,20 4% 0,8 Economische zaken 0,04 0,07-42% -3,0 Onderwijs 0,09 0,15-38% -5,5 Cultuur en recreatie 0,28 0,23 21% 4,8 Sociale voorzieningen en maatschappelijke 0,23 0,30-22% -6,5 dienstverlening Volksgezondheid en milieu 0,25 0,19 28% 5,3 Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,39 0,78-50% -36,6 29

30 Omvang overhead G7 G7 Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 5,3% 4,4% 20,9% 6,4 Personeel en Organisatie 2,4% 2,3% 1,1% 0,2 Informatisering en Automatisering 4,2% 3,7% 13,3% 3,5 Financiën en Control 6,7% 6,8% -2,0% -1,0 Juridische Zaken 1,4% 1,2% 19,0% 1,6% Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 3,5% 2,1% 70,6% 10,3 1,7% 1,6% 4,5% 0,5 7,7% 6,1% 27,0% 11,5 0,9% 2,2% -59,7% -9,3 Totaal overhead 33,8% 30,4% 11,0% 23,6 30

31 Salarislasten Variant Salarislasten Salarislaten per fte Gemiddelde salarislasten Afwijking G , , ,- -7,1% 31

32 Variant: Hoogeland (Bedum, Winsum, De Marne, Eemsmond (zonder Eemshaven)) en Eemsdelta (Delfzijl, Appingedam, Loppersum en Eemshaven). 32

33 Specifieke Hoogeland Hoogeland variant inwoners Matige sociale structuur Weinig centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 13 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 33

34 Omvang variant Hoogeland (fte per inwoners) Hoogeland Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 7,46 7,77-4% Formatie voor uitvoerende taken 2,89 3,54-18% Netto-omvang 4,22 4,16 2% Totale (bruto)formatie is kleiner dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie iets groter dan gemiddeld en groter dan kwartielscore (3,75) 34

35 Netto formatie primair proces Hoogeland Hoogeland Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,33 0,27 22% 3,0 Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat 0,05 0,12-56% -3,4 0,22 0,17 29% 2,5 Economische zaken 0,05 0,07-18% -0,6 Onderwijs 0,11 0,12-0,5-0,5 Cultuur en recreatie 0,27 0,23 19% 2,2 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,23 0,27-14% -1,9 0,30 0,20 49% 5,0 0,48 0,66-28% -9,2 35

36 Omvang overhead Hoogeland Hoogeland Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 5,7% 4,2% 37,3% 5,9 Personeel en Organisatie 1,8% 2,5% -25,9% -2,4 Informatisering en Automatisering 4,0% 3,4% 17,7% 2,3 Financiën en Control 6,5% 6,7% -1,9% -0,5 Juridische Zaken 1,7% 1,5% 13,0% 0,7 Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 2,9% 2,0% 40,6% 3,1 2,2% 1,8% 23,9% 1,6 7,4% 6,8% 8,9% 2,3 1,0% 1,6% -37,9% -2,3 Totaal overhead 33,4% 30,5% 9,3% 10,7 36

37 Specifieke Eemsdelta Eemsdelta variant inwoners Matig tot zwakke sociale structuur Redelijke centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 13 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 37

38 Omvang Eemsdelta (fte per inwoners) Eemsdelta Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 6,83 7,41-8% Formatie voor uitvoerende taken 2,89 3,18-9% Netto-omvang 3,59 4,19-14% Totale (bruto)formatie is kleiner dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie kleiner dan gemiddeld maar vergelijkbaar met kwartielscore (3,58) 38

39 Netto formatie primair proces Eemsdelta Eemsdelta Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,30 0,26 14% 1,8 Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat 0,07 0,10-35% -1,7 0,20 0,14 35% 2,4 Economische zaken 0,03 0,06-48% -1,3 Onderwijs 0,07 0,11-38% -2,0 Cultuur en recreatie 0,29 0,19 49% 4,6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,23 0,22 7% 0,8 0,19 0,19-1% -0,1 0,29 0,58 49% 13,7 39

40 Omvang overhead Eemsdelta Eemsdelta Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 4,7% 4,3% 10,4% 1,4 Personeel en Organisatie 3,0% 2,4% 23,7% 1,9 Informatisering en Automatisering 4,5% 3,2% 39,6% 4,2 Financiën en Control 6,9% 6,4% 7,5% 1,6 Juridische Zaken 1,0% 1,5% -32,3% -1,6 Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 4,3% 1,7% 151,6% 8,5 1,1% 1,8% -41,3% -2,4 8,0% 7,3% 10,6% 2,5 0,8% 1,9% -60,3% -3,8 Totaal overhead 34,3% 30,5% 12,3% 12,3 40

41 Salarislasten Variant Salarislasten Salarislaten per fte Gemiddelde salarislasten Afwijking Hoogeland , , ,- -11,6% Eemsdelta , , ,- 0,4% 41

42 Variant: Hoogeland (Bedum, Winsum, De Marne, Eemsmond) + Eemshaven / DAL (Delfzijl, Appingedam, Loppersum). 42

43 Specifieke Hoogeland Hoogeland variant inwoners Matige sociale structuur Weinig centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 13 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 43

44 Omvang variant Hoogeland (fte per inwoners) Hoogeland Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 7,53 7,77-3% Formatie voor uitvoerende taken 2,90 3,54-18% Netto-omvang 4,28 4,16 3% Totale (bruto)formatie is kleiner dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie iets groter dan gemiddeld en groter dan kwartielscore (3,75) 44

45 Netto formatie primair proces Hoogeland Hoogeland Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,33 0,27 22% 3,0 Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat 0,06 0,12-50% -3,0 0,22 0,17 29% 2,5 Economische zaken 0,06 0,07-6% -0,2 Onderwijs 0,11 0,12-8% -0,5 Cultuur en recreatie 0,27 0,23 19% 2,2 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,23 0,27-14% -1,9 0,31 0,20 52% 5,3 0,50 0,66-25% -8,2 45

46 Omvang overhead Hoogeland Hoogeland Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 5,7% 4,2% 36,0% 5,7 Personeel en Organisatie 1,8% 2,5% -26,0% -2,5 Informatisering en Automatisering 4,0% 3,4% 17,2% 2,2 Financiën en Control 6,6% 6,7% -1,7% -0,4 Juridische Zaken 1,7% 1,5% 11,9% 0,7 Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 3,0% 2,0% 45,8% 3,5 2,2% 1,8% 22,8% 1,6 7,3% 6,8% 7,9% 2,0 1,0% 1,6% -38,5% -2,4 Totaal overhead 33,3% 30,5% 9,1% 10,5 46

47 Specifieke DAL DAL variant inwoners Zwak tot matige sociale structuur Redelijke centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 13 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 47

48 Omvang variant DAL (fte per inwoners) DAL Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 6,72 7,41-9% Formatie voor uitvoerende taken 2,55 3,15-19% Netto-omvang 3,96 4,23-6% Totale (bruto)formatie is kleiner dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie kleiner dan gemiddeld maar groter dan kwartielscore (3,58) 48

49 Netto formatie primair proces DAL DAL Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,30 0,27-12% 1,5 Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat 0,06 0,10-45% -2,3 0,34 0,14 135% 9,3 Economische zaken 0,02 0,06-63% -1,8 Onderwijs 0,11 0,11 1% 0,1 Cultuur en recreatie 0,44 0,20 121% 11,5 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,28 0,22 25% 2,6 0,24 0,20 24% 2,2 0,27 0,60-54% -15,6 49

50 Omvang overhead DAL DAL Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 4,4% 4,3% 3,2% 0,4 Personeel en Organisatie 3,9% 2,5% 59,5% 4,7 Informatisering en Automatisering 4,3% 3,2% 32,3% 3,3 Financiën en Control 5,9% 6,4% -8,2% -1,7% Juridische Zaken 0,8% 1,4% -40,7% -1,8 Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 4,4% 1,7% 152,7% 8,6 1,1% 1,7% -32,7% -1,8 9,1% 7,2% 26,2% 6,1 1,1% 1,8% -41,1% -2,4 Totaal overhead 35,1% 30,3% 15,8% 15,4 50

51 Salarislasten Variant Salarislasten Salarislaten per fte Gemiddelde salarislasten Afwijking Hoogeland , , ,- -0,6% DAL , , ,- -10,8% 51

52 Variant: DEAL (Delfzijl, Eemsmond, Appingedam, Loppersum) / BMW (Bedum, De Marne, Winsum). 52

53 Specifieke DEAL DEAL variant inwoners Zwak tot matige sociale structuur Weinig tot Redelijke centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 12 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 53

54 Omvang variant DEAL (fte per inwoners) DEAL Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 7,27 7,98-9% Formatie voor uitvoerende taken 3,02 3,57-15% Netto-omvang 3,97 4,31-8% Totale (bruto)formatie is kleiner dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie kleiner dan gemiddeld en kleiner dan kwartielscore (4,04) 54

55 Netto formatie primair proces DEAL DEAL Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,32 0,27 22% 3,7 Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat 0,06 0,13-55% -4,6 0,20 0,17 15% 1,7 Economische zaken 0,04 0,08-50% -2,5 Onderwijs 0,09 0,13-34% -2,9 Cultuur en recreatie 0,33 0,22 49% 6,9 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,27 0,27-1% -0,1 0,24 0,19 25% 3,1 0,31 0,69-55% -24,0 55

56 Omvang overhead DEAL DEAL Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 5,0% 4,2% 18,8% 3,7 Personeel en Organisatie 2,7% 4,2% 10,4% 1,2 Informatisering en Automatisering 3,9% 3,7% 6,5% 1,1 Financiën en Control 6,9% 6,8% 2,0% 0,6 Juridische Zaken 1,2% 1,5% -22,3% -1,6 Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 4,9% 2,2% 124,6% 12,7 1,3% 1,7% -22,1% -1,7 8,1% 6,5% 25,1% 7,6 0,7% 2,0% -63,9% -5,9% Totaal overhead 34,9% 31,1% 12,2% 17,6 56

57 Specifieke BMW DEAL variant inwoners Matige sociale structuur Weinig centrumfunctie Specifieke Referentiegroep 12 gemeenten (met daarin meerdere gefuseerde gemeenten) Gemiddeld inwoners Vergelijkbare sociale structuur en centrumfunctie 57

58 Omvang variant BMW (fte per inwoners) BMW Referentiegroep Afwijking t.o.v. Specifieke Bruto-omvang 6,93 6,84 1% Formatie voor uitvoerende taken 2,65 2,99-11% Netto-omvang 3,81 3,80 0% Totale (bruto)formatie iets groter dan gemiddeld Kleinere formatie voor uitvoerende taken Netto formatie gelijk aan het gemiddelde en groter dan de kwartielscore (3,56) 58

59 Netto formatie primair proces BMW BMW Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Burgerzaken 0,30 0,25 23% 1,9 Openbare orde en veiligheid Verkeer, vervoer en waterstaat 0,06 0,11-46% -1,8 0,23 0,17 33% 1,9 Economische zaken 0,05 0,04 19% 0,3 Onderwijs 0,09 0,10-3% -0,1 Cultuur en recreatie 0,19 0,18 8% 0,5 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening Volksgezondheid en milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0,17 0,24-29% -2,4 0,25 0,19 32% 2,1 0,53 0,62-16% -3,4 59

60 Omvang overhead BMW BMW Referentiegroep Afwijking t.o.v. Afwijking in fte s Gemeentesecretaris/ Directie, lijnmanagement 5,7% 4,7% 22,1% 2,5 Personeel en Organisatie 1,7% 2,3% -26,4% -1,5 Informatisering en Automatisering 4,9% 4,0% 23,1% 2,2 Financiën en Control 6,2% 7,0% -10,3% -1,7 Juridische Zaken 1,7% 1,6% 6,7% 0,3 Bestuurszaken en bestuursondersteuning Communicatie en Kwaliteitszorg Facilitaire dienst (incl. uitvoerende taken) Secretariaten in het 'primaire proces' 0,8% 2,2% -61,5% -3,2 2,4% 2,1% 15,7% 0,8 6,9% 7,8% -11,6% -2,2% 1,2% 1,3% -3,3% -0,1 Totaal overhead 31,7% 32,9% -3,8% -3,0 60

61 Salarislasten Variant Salarislasten Salarislaten per fte Gemiddelde salarislasten Afwijking BMW , , ,- -4,2% DEAL , , ,- -5,7% 61

62 Conclusies 62

63 Verschillende varianten De centrale onderzoeksvraag luidde als volgt: Hoe verhoudt de omvang van de formatie en salarislasten van de gemeenten binnen de diverse fusievarianten zich tot die van vergelijkbare andere gemeenten? Op de volgende pagina s zijn de hoofdconclusies te vinden over hoe de varianten zich verhouden ten opzichte van de verschillende en. Hierbij valt op dat de meeste varianten minder formatie kennen dan de en. Deels komt dit doordat de meeste G7 gemeenten individueel al minder formatie kennen of omdat taken zijn uitbesteed. Dat de meeste varianten minder formatie kennen dan gemiddeld, wil niet per se zeggen dat herindeling niet tot extra efficiency kan leiden. Wij hebben dit nu niet onderzocht. Maar verwacht mag worden dat herindeling kan leiden tot extra efficiency in de overhead (bijvoorbeeld doordat bestuurszaken- en bestuursondersteuning werkt voor minder burgemeesters, wethouders en secretarissen) en in beleid (hoeft op onderdelen immers nog maar één keer gemaakt te worden). Voor de uitvoerende taken is dit effect naar verwachting kleiner. Het verschil met de referentiegemiddelden wordt dan echter nog groter! Wij adviseren daarom deze mogelijke efficiency voordelen niet zondermeer in te boeken. Dit om twee redenen: Wij hebben onderzocht hoe de formatie zich verhoudt tot andere gemeenten. We hebben niet onderzocht in hoeverre de formatie voldoende is (omvang en kwaliteit) om het huidige en toekomstige takenpakket naar behoren uit te kunnen voeren. Dit vereist een diepgaandere analyse. In de eerste fase na een fusie is doorgaans juist meer capaciteit vereist dan voor die tijd. Systemen en processen moeten vaak nog goed uitgelijnd worden. 63

64 Bruto omvang Varianten (fte per inwoners) Bruto-omvang variant Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Afwijking 1 G7 7,15 9,19-22% Hoogeland (zonder Eemshaven) 7,46 7,77-4% Eemsdelta 6,83 7,41-8% Hoogeland (met Eemshaven) 7,53 7,77-3% DAL 6,72 7,41-9% BMW 6,93 6,84 1% DEAL 7,27 7,98-9% 64

65 Omvang formatie uitvoerende werkzaamheden Varianten (fte per inwoners) Formatie voor uitvoerende werkzaamheden die de variant zelf uitvoer Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Afwijking 1 G7 2,89 4,27-32% Hoogeland (zonder Eemshaven) 2,89 3,54-18% Eemsdelta 2,89 3,18-9% Hoogeland (met Eemshaven) 2,90 3,54-18% DAL 2,55 3,15-19% BMW 2,65 2,99-11% DEAL 3,02 3,57-15% 65

66 Netto omvang Varianten (fte per inwoners) Netto-omvang Variant Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Afwijking 1 G7 3,92 4,77-18% Hoogeland (zonder Eemshaven) 4,22 4,16-2% Eemsdelta 3,59 4,19-14% Hoogeland (met Eemshaven) 4,28 4,16 3% DAL 3,96 4,23-6% BMW 3,81 3,80 0% DEAL 3,97 4,31-8% 66

67 Omvang overhead Varianten (% van de totale formatie) Variant Betreffende gemeente Gemiddelde van gemeenten in uw Afwijking in % Afwijking in fte s 1 G7 33,8% 30,4% 11,0% 23,6 2 3 Hoogeland (zonder Eemshaven) 33,4% 30,5% 9,3% 10,7 Eemsdelta 34,4% 30,5% 12,3% 12,3 Hoogeland (met Eemshaven) 33,3% 30,5% 9,1% 10,5 DAL 35,1% 30,3% 15,8% 15,4 4 BMW 31,7% 32,9% -3,8% -3,0 DEAL 34,9% 31,3% 12,2% 17,6 67

68 Salarislasten Varianten 1 G7 Variant Salarislasten Salarislaten per fte Gemiddelde salarislasten Afwijking , , ,- -7,1% 2 Hoogeland (zonder Eemshaven) Eemsdelta , , ,- -11, , , ,- 0,4% 3 4 Hoogeland (met Eemshaven) , , ,- -0,6% DAL , , ,- -10,8% BMW , , ,- -4,2% DEAL , , ,- -5,7% 68

69 Hoe nu verder? De vraag welke variant nu het beste is, kan niet alleen beantwoord worden op basis van deze herindeling scan. Daarom staat dit onderzoek ook niet op zichzelf. Naast dit onderzoek zijn er nog een viertal deelprojecten binnen de financiële aspecten te weten: financiële positie, belastingopbrengsten en -tarieven, uitkering gemeentefonds en ontwikkeling uitgaven, mede in relatie tot de strategische agenda. In samenhang met deze trajecten zal blijken welke variant het beste gekozen kan worden. 69

70 Marvin Hanekamp, of

71 Bijlage: Inhuurkosten Gemeente Appingedam Bedum Delfzijl Eemsmond Loppersum De Marne Winsum Gemiddeld 55 per inwoner 55 per inwoner 51 per inwoner 51 per inwoner 55 per inwoner 55 per inwoner 51 per inwoner 71