Onderwijsprofiel. openbare basisschool de Crayenester Heemstede. In samenwerking met

Transcriptie

1 Onderwijsprofiel openbare basisschool de Crayenester Heemstede In samenwerking met

2 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE...2 INLEIDING...3 OPBRENGSTGERICHT WERKEN EN VERBETERTRAJECTEN...4 LEERRESULTATEN M AFNAME LEERSTOFAANBOD...6 LEERTIJD (PER VAKGEBIED)...8 DIDACTISCH HANDELEN...9 PEDAGOGISCH HANDELEN (ALGEMEEN)...11 KLASSENMANAGEMENT...14 AMBITIE...15 Onderwijsprofiel

3 Inleiding Voor u ligt het onderwijsprofiel van de Crayenesterbasisschool. In dit profiel beschrijven wij de huidige situatie op de Crayenesterbassischool wat betreft schoolresultaten, leerstofaanbod, onderwijstijd, didactisch en pedagogisch handelen en klassenmanagement. Wij streven ernaar dat alle verschillende klassen op dezelfde wijze handelen. Uiteraard zijn er verschillen tussen de bouwen (kleuterbouw, middenbouw en bovenbouw) en brengen de verschillende leerkrachten allemaal hun eigen persoonlijkheid en sfeer mee in de klas. Maar in de basis zou het voor een leerling niet uit moeten maken in welke klas hij/zij zit. Een doorgaande lijn binnen de school wordt hierdoor gewaarborgd. In het onderwijsprofiel hebben we de huidige situatie weergegeven. In de bijlage staan de ambities, die we de komende jaren willen realiseren. Het onderwijsprofiel is een plan in ontwikkeling dat regelmatig besproken wordt tijdens vergaderingen op school. Het l is hét uitgangspunt voor het verbeteren van ons onderwijs. Er zal regelmatig een nieuwe versie van ons onderwijsprofiel verschijnen. Daarnaast maken we met het onderwijsprofiel inzichtelijk hoe wij de leerlingenzorg op de Crayenesterbasisschool vormgeven. Wij beschrijven onze basisaanpak die in principe geldt voor alle leerlingen van de school. Daarnaast is er het breedteaanbod voor leerlingen die meer nodig hebben dan de basisaanpak biedt. Ook is er een plusaanbod voor leerlingen die juist meer behoefte hebben aan een meer zelfstandige aanpak op hoger niveau. Dit plusaanbod is nog in ontwikkeling. Op dit moment werken de plusleerlingen vooral met Rekentuin en Taalzee. Voor alle leerlingen is er een techniekaanbod. Onderwijsprofiel

4 Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten I II sept okt/ jan jan febr/ mei juni Toets - M-toets CITO afnemen - M-toets analyseren - E-toets CITO afnemen Cyclus I Leeropbrengsten - Heeft het verbeteronderwerp het verwachtte effect op de leeropbrengsten? - Wat is op basis van de toetsresultaten de keuze voor het vakgebied dat je centraal wilt stellen (, basis, breedte)? - Ambitie opstellen: wat zijn je ambities ten aanzien van je leeropbrengsten? - Eindevaluatie verbetering onderdeel uit het onderwijsprofiel. Cyclus II Verbetering onderwijsprofiel - Startbijeenkomst voor verbeteringen onderdeel uit het onderwijsprofiel - Observaties in de klas - Werkgroepen - Evaluatie verbeteringen onderwijsprofiel - Welk verbetertraject gaat de school volgend jaar starten? - Team kiest het onderdeel uit het onderwijsprofiel waarmee zij denken de leeropbrengsten te kunnen verhogen. Management stelt een plan van aanpak voor het komend schooljaar vast: uitbreiden onderwijsprofiel met nieuwe inhoud, of niveau huidige onderwijsprofiel verbeteren. - Voortgang huidige plan van aanpak - Opzet nieuwe plan van aanpak - Analyse E-toets en bijstellen van de geformuleerde ambities en plan van aanpak. Onderwijsprofiel

5 Leerresultaten M-afname

6 Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte- en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Er zijn minimaal 4 computers per groep beschikbaar, waarop kinderen individueel kunnen oefenen (bijvoorbeeld taalzee, rekentuin) maar die zij ook kunnen gebruiken bij het maken van werkstukken, presentaties en dergelijke. In de groepen 3 tot en met 8 is een digibord aanwezig. Sommige methoden hebben hun eigen digitale programma, maar het wordt ook gebruikt voor schooltelevisie, klasse-tv, instructie en week- en dagplanning. Bij de kleuters is (nog)geen digibord in de groepen. Rekenen 1 2 Basis Kleuterplein Hoekenwerk Met sprongen vooruit Rekentuin, Taalzee - Rekene n Basis Diepte Routeboekje SLO KIEN Stenvert rekenmeesters Denkwerk Ajodact Wereld in Getallen boek Tafelboek Met sprongen vooruit (t/m groep 4) Rekentuin Ambrasoft Remelka MAB, rekenrek Taal 1 2 Taalzee Basis Kleuterplein Hoekenwerk Met sprongen vooruit Taalzee Computerprogramma TaalActief - Technisc h lezen Veilig Onderwijsprofiel

7 leren lezen Zon Basis - VLL Maan VNL methode VLL ster Vloeiend en Vlot Diepte Begrijpen d lezen Methode Lezen in Beeld extra Basis - Taalze e Methode Lezen in Beeld, aangevuld met Nieuwsbegrip, Leesstudio, informatieboeken Methode Lezen in beeld (plus kopieerblad) aangevuld met methode aardrijkskunde, geschiedenis en Nieuwsbegrip Diepte spelling Bakkaarten Kasteel Basis - Taalze e Methode Taal Actief plus woordpakketten, Taalschrift, Verhaalschrift, bakkaarten Huis, computerprogramma taalactief Methode plus woordpakketten, Taalschrift, Verhaalschrift, bakkaarten Tent, Ambrasoft Diepte Onderwijsprofiel

8 Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. rekenen 1* 2* Minus 1 uur methodewerk 1 uur verdieping/verrijking Basis 5 uur 1 uur extra leertijd Diepte spelling 1* 2* Basis Diepte 3x 30 min. 3x 10min. 2 ½ uur Per week 3x 10min. 2 uur 3x 10min. 3x 30 min. 2x per week 15 minuten 3x 30 min. 15 min. techn.lezen 1* 2* Basis Diepte 7 uur 1 uur 5x15 minuten 2 tot 3x 15 min 2,25 uur 5x 15 min. 1 uur per week begr.lezen 1* 2* geen Basis 45 min./1 geen 45 min. 45 min. 2 uur 1 uur uur geen Diepte Onderwijsprofiel

9 Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de inspectie van onderwijs die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel - Op de Crayenester werken we met het directe instructie model. - De school heeft bepaald welke elementen ze per lesfase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema. Basis - De leerkracht haalt samen met de leerlingen de benodigde voorkennis op en benoemt het doel van de les. - De leerlingen gaan zelfstandig aan het werk, gebruik makend van Compacten voor de rekenles en (in de toekomst) Compacten voor de taalles. - De leerlingen evalueren zelfstandig het gemaakte werk. De leerkracht kijkt steekproefsgewijs na. - De leerlingen krijgen 1 keer per week instructie op de plus leertaak. - De leerkracht sluit de week af met een terugblik en een vooruitblik op de komende week. De leerkracht geeft de instructie nieuwe leerstof op de volgende manier. Voorkennis - De leerkracht bespreekt samen met de leerlingen de vorige les, haalt de benodigde voorkennis op en vat deze samen. Oriëntatiefase Het hoe en waarom van de les komt aan de orde. - De lesstof wordt in een context geplaatst. - Het onderwerp van de les wordt gepresenteerd en wordt gerelateerd aan de vorige les en betekenisvolle situaties. - Er worden leerdoelen gesteld. - De leerkracht geeft een schematisch lesoverzicht. Uitleg - Tijdens de uitleg maakt de leerkracht gebruik van voorbeelden, illustraties,demonstraties en extra uitleg. De leerkracht plant hier genoeg tijd voor in. - De leerkracht betrekt de leerlingen actief bij de uitleg. - De leerkracht maakt gebruik van materialen en stappenplannen. - De leerkracht doet de vaardigheid hardop denkend voor (modelleren). - De leerkracht gaat na of de leerlingen de stof begrijpen door hoofdzaken terug te vragen, te laten samenvatten. - De leerkracht vat de uitleg bondig samen. Begeleide inoefening -De leerkracht geeft korte duidelijke opdrachten. -De leerkracht laat de leerlingen onder begeleiding (denk aan maatjes ) oefenen. -Vermindert geleidelijk de ondersteuning. Zelfstandige verwerking -De leerkracht zorgt ervoor dat de leerlingen meteen kunnen beginnen. -Laat de leerlingen evt. in tweetallen of in groepjes werken. Onderwijsprofiel

10 -De leerkracht stelt leerlingen verantwoordelijk voor hun werk. -Stimuleert de leerlingen om zelf te zoeken naar oplossingen. Evaluatie -De leerkracht laat de leerlingen onder woorden brengen wat er goed ging, wat niet goed ging en wat ze de volgende keer gaan doen. -Het resultaat wordt besproken. -De leerkracht controleert samen met de leerlingen of het lesdoel is gehaald. Terug- en vooruitblik -Plaats de les in de context van een lessenreeks. -Geef aan waar de volgende les over zal gaan. Terugkoppeling -Koppel vaak en regelmatig terug. -Corrigeer fouten direct. -Geef terugkoppeling op het proces (waarom is iets fout of goed). -Geef veel aanmoediging. - Alle bij basis genoemde activiteiten. - De leerkracht geeft de zwakke leerlingen verlengde instructie en oefent de nieuwe stof samen met de leerlingen in (modelling) op het moment dat de andere leerlingen zelfstandig werken. - De leerlingen zitten aan een instructietafel. - De leerkracht biedt de oplossingsstrategie nogmaals aan door duidelijk uitleg, voordoen, samen doen, zelf doen. - Leerlingen die zelfstandig verder kunnen, werken aan hun eigen tafel verder. Onderwijsprofiel

11 Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen middels dag- en weektaken en op de vaste momenten van keuzewerk. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zo veel mogelijk zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. Wij constateren dat er toch een groep kinderen is in onze school die minder respectvol omgaat met anderen (kinderen, leerkrachten, andere volwassenen) en materiaal. Wij vinden het belangrijk om daar een speerpunt van te maken. In het schooljaar zal er vanuit het team een gedragsspecialist aangesteld worden. Op het sociaal-emotionele vlak gebruiken wij de toets VISEON. Op basis van deze toets en de observaties van de leerkracht zal er vanaf januari 2014 gewerkt gaan worden met een pedagogisch groepsplan. 00: Omgaan met gedrag Afspraken, van toepassing op alle leerlingen - De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, non-verbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen). - De leerkracht negeert indien mogelijk ongewenst gedrag. - De leerkracht handelt volgens een opbouw in het sturen van gedrag als negeren niet helpt: hij maakt gebruik van gebaren om stilte hij wijst op de timetimer, de afsprakenlijst, het stoplicht, de muis, etc. hij beloont het gewenste gedrag via een beloningssysteem zowel groepsgericht als individueel hij sanctioneert indien noodzakelijk ongewenst gedrag met een straf. - De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen - De leerkracht zorgt ervoor dat elke leerling in zijn groep op een moment in het schooljaar het Craaytje van de Week is geweest. Onderwijsprofiel

12 01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis - De leerkracht geeft de leerlingen een hand aan het begin en eind van de dag. - De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. - De leerkracht maakt beredeneerde keuzes bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het samenwerken en of sociale contacten te bevorderen. - De leerkracht benoemt de afspraken aan het begin van elk(e) dag(deel) en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. - De leerkracht hanteert consequent het gedragsregels van SOEMO (SOciaal EMOtioneel). - De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. - De leerkracht koppelt een tweetal leerlingen aan elkaar die elkaar ondersteunen, zoals in het werk; bijvoorbeeld een dyslectische leerling krijgt een goede lezer als ondersteuner naast zich (maatje, tutor) of maatje voor een nieuwe leerling. - De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. 02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis - De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. - De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar. Bijvoorbeeld door een duim op te steken. - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op het gewenst gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (productgericht). - De leerkracht sluit elk dagdeel af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen en op het sociaal-emotioneel functioneren (proces gericht). - De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten om hen bewust te maken van hun mogelijkheden. - De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. 03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis - De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. - De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. - De leerkracht laat de leerlingen meedenken en meebeslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. - De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. - De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm Onderwijsprofiel

13 kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, etc. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij om kunnen gaan met leerlingen in de groep die extra onderwijsbehoeften hebben en maakt hierover afspraken. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor elkaar. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. Onderwijsprofiel

14 Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte Basis - De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. - De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. - De klok hangt zichtbaar in de klas of op het digitale bord. - De pictogrammen met de dagplanning hangen zichtbaar op het bord. - De leerkracht stelt in ieder geval na iedere vakantie nieuwe tafelgroepen samen. - Er zijn kleine timetimers beschikbaar voor op de tafel van de leerling. - De leerling houdt indien nodig een vaste plaats in de klas. - In dien nodig werkt een leerling op een aparte/rustige plek. - Er zijn koptelefoons beschikbaar. 02: Tijd Basis - De leerkracht laat de leerlingen vanaf begin groep 7 een deel van de planning zelf maken met behulp van een agenda. - De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle hij alle lessen plant. - De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. - De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. - De leerkracht van groep 1 en 2 laat de leerlingen starten in de kring, waarna zij aan de slag gaan met een of meer van de volgende activiteiten: activiteiten op het planbord activiteiten die klaarstaan activiteiten op het kiesbord (zelfgekozen). - De leerkracht plant op het rooster de volgende werkvormen in: keuzewerk (minstens 1 á 2 keer per week 30 minuten) instructiemomenten (minstens per week) samenwerken (minstens 1 keer per week). - De leerkracht maakt voor de leerling een planning in pictogrammen. 03: Activiteit - Het materiaal ligt op een vaste plek, waar de leerlingen het zelf kunnen pakken. Basis - De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. - De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden, de muis hangt op het bord (muisstil) individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt samenwerkend leren. - De leerkracht geeft op een (kleuren)klok of digibord de tijdsplanning aan. - De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. - De leerkracht vertelt: wat hij zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken wanneer hij niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat duurt wanneer hij weer beschikbaar is. - De leerkracht legt de materialen klaar en biedt verlengde instructie bij het starten van de opdracht. Onderwijsprofiel

15 Bijlage 1 Ambitie De ambitie op gebied van rekenen, lezen, begrijpend lezen en spellen is vastgelegd in schoolnormen. Wij weten op dit moment nog onvoldoende of dit een reëel gestelde norm is. De normen van rekenen en begrijpend lezen willen we handhaven, voor spelling en lezen hebben we de normen naar boven bijgesteld. Wij hebben in het schooljaar meegedaan aan het project OpbrengstGericht Werken, met spelling als onderwerp. Dit willen wij in schooljaar voortzetten. Daarnaast zullen we met de tips van Dolf Janson gaan werken. In schooljaar beraden we ons op een eventuele aanvulling op de leesmethode. Naast de ambities op de vakgebieden rekenen, begrijpend lezen, spellen en lezen zijn we met het team van de Crayenester tot de volgende ambities gekomen. 1. De Engelse taal aanbieden aan de groepen 1 tot en met 8 De moderne samenleving vraagt erom dat mensen zich in meerdere talen verstaanbaar kunnen maken en kunnen begrijpen. Veel van onze leerlingen groeien op in een internationaal milieu, vanwege beroepen van ouders. Daarnaast komen er regelmatig kinderen van internationale scholen of uit het buitenland naar de Crayenester. Uit onderzoek is gebleken dat jonge kinderen een andere taal makkelijker aanleren dan oudere kinderen. Vroeg Engels leren past bij het niveau en de populatie van onze school en het geeft kinderen een voorsprong in het voortgezet onderwijs. Op dit moment wordt er op de Crayenester Engels gegeven in de groepen 7 en kinderen Veel van onze leerlingen behalen hoge scores op alle vakgebieden. Zij zijn meer begaafd, een enkeling hoogbegaafd. Dit vraagt om een andere manier van leren. Om tegemoet te kunnen komen aan de onderwijsbehoefte van deze leerlingen is er meer uitbreiding van het materiaal nodig en is het noodzakelijk de deskundigheid van leerkrachten op dit gebied te verhogen. Het is belangrijk dat ook deze leerlingen leren leren, dat wil zeggen: zelf oplossingen bedenken, samenwerken, oplossingsgericht leren denken, doorzettingsvermogen ontwikkelen en fouten leren maken. Op dit moment maken juist de plusleerlingen, die hoge scores behalen op de (CITO-)toetsen, de minste groei door. Er zal structureel instructie aan (groepen) plusleerlingen worden aangeboden. Dit gebeurt nu nog te weinig. 3.Sociaal-emotioneel De ambitie op sociaal-emotioneel gebied is tweeledig; aan de ene kant is er een aantal leerlingen met gedragsproblemen. Zij tonen te weinig respect voor anderen (medeleerlingen, medewerkers van de school en anderen) en materiaal. Aan de andere kant is er een groep leerlingen met gediagnosticeerde gedragsstoornissen, die wij ook passend onderwijs willen bieden. Voor deze leerlingen is vaak een specifieke, door thuis en de school gedragen aanpak nodig. Om ervoor te zorgen dat iedereen zich op de Crayenester veilig voelt en zich gedraagt zoals afgesproken, zal er een gedragsspecialist worden aangesteld, die op zowel groeps- als leerlingniveau aanbevelingen en adviezen geeft en ondersteuning biedt aan de leerkracht. Het doel hiervan is dat alle leerlingen die zich als kleuter aanmelden op de Crayenester de volle 8 jaar daar kunnen blijven en niet verwezen worden naar andere onderwijstypen. 4. Digiborden kleuters Onderwijsprofiel

16 Om een doorgaande lijn te kunnen waarborgen tussen onder- midden- en bovenbouw is het noodzakelijk om digiborden voor de kleuters aan te schaffen. Op dit moment hebben de groep 3 tot en met 8 een digibord. Een digibord biedt een scala aan mogelijkheden, hebben wij ervaren in de midden- en bovenbouw. Onderwijsprofiel