Onderwijsprofielen in passend onderwijs Basisformat onderwijsprofiel

Transcriptie

1 Onderwijsprofielen in passend onderwijs Basisformat onderwijsprofiel

2 Inhoudsopgave Inleiding blz. 3 Passend onderwijs blz. 3 De Zilvermeeuw blz. 4 Leonardo onderwijs blz. 4 Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer blz. 5 Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten blz. 6 Leerresultaten blz. 9 Leerstofaanbod blz. 16 Leertijd (per vakgebied) blz. 20 Didactisch handelen blz. 21 Pedagogisch handelen blz. 23 Klassenmanagement blz. 27 Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 2

3 Inleiding Passend onderwijs Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 3

4 De Zilvermeeuw De zilvermeeuw is een kleine basisschool in Lisserbroek. De school is onderdeel van SOPOH (Stichting Openbaar Primair Onderwijs Haarlemmermeer). Jarenlang lag het leerlingenaantal tussen de 60 en 80. De school werkt in combinatiegroepen. Sinds januari 2014 wordt er op De Zilvermeeuw 5 dagen onderwijs gegeven aan hoogbegaafde kinderen volgens het Leonardoconcept. De school biedt een passend lesaanbod voor leerlingen die op cito A+ scoren en leerlingen die meer hulp nodig hebben. De missie van De Zilvermeeuw is iedere leerling een hoogvlieger te laten zijn. Voor alle kinderen op De Zilvermeeuw is een individueel ontwikkelingsplan. We stemmen de leerstof en pedagogische aanpak af op wat de leerling nodig heeft. Daarbij staat de vraag: Wat heeft het kind nodig om tot leren te komen? centraal. We stimuleren door groepsdoorbrekend te werken het van- en met elkaar leren. We vinden het contact met ouders belangrijk. Jaarlijks staan 3 vaste momenten gepland waarop we de voortgang van de leerlingen met ouders bespreken. Daarnaast kan, indien nodig, op verzoek van ouders of leerkracht een gesprek worden aangevraagd. Op De Zilvermeeuw vinden we het belangrijk dat kinderen zelfstandig worden en leren leren. Kinderen werken met een weektaak, waarbij zij hun werk leren plannen. Daarnaast stimuleren we een taakgerichte en zelfstandige werkhouding door taakspel. Door taakspel leren leerlingen zich te houden aan afspraken, zodat zij hun werk rustig en geconcentreerd kunnen doen. Leonardo onderwijs Op De Zilvermeeuw wordt in twee groepen onderwijs aan hoogbegaafde kinderen (IQ 130 of hoger) uit de groepen 3 t/m 8 aangeboden. De Leonardogroepen op De Zilvermeeuw geven invulling aan het Leonardoconcept door met de aan haar beschikbaar gestelde mensen, middelen en materialen een lesprogramma op te zetten waarmee de doelstelling gehaald kan worden. Deze doelstelling is het creëren van een uitdagende leeromgeving waarin deze hoogbegaafde kinderen zich ongehinderd en in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen. De kinderen van de Leonardogroepen krijgen onderwijs dat is afgestemd op hun specifieke onderwijsbehoeften. Voor ieder kind is een individueel ontwikkelingsplan op maat. Het onderwijs wordt top-down aangeboden. Behalve rekenen, spelling, begrijpend lezen en taal worden Spaans, Engels, bridge en muziek als aparte vakken aangeboden. In de Leonardogroepen staat wekelijks Leonardotijd op het rooster. Deze tijd wordt gebruikt om leerlingen intellectuele uitdaging te bieden door: vragen en opdrachten, klassenactiviteiten, wetenschappelijke proefjes, discussies en verbanden tussen de verschillende vakgebieden. Op deze manier ontwikkelen zij een Growth Mindset en een positieve houding ten aanzien van leren. Met behulp van ipads en laptops krijgen de kinderen de gelegenheid meer te ontdekken en leren over hetgeen hen interesseert. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 4

5 Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn: Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn voor al onze scholen gelijk. De onderdelen moeten beschreven worden in concreet waarneembaar gedrag. Het gedrag is meetbaar en beschreven in termen van wat zie ik. We vinden dat iedere school of ieder schoolbestuur zelf de elementen uit het onderwijsprofiel inhoudelijk vorm moet geven en eventueel een eigen ambitieniveau moet formuleren. Het betekent dat de onderwijsprofielen qua vorm vergelijkbaar zijn, maar qua inhoud per school en per bestuur moeten verschillen om te komen tot een dekkend netwerk. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 5

6 Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Het uitgangspunt van De Zilvermeeuw is handelingsgericht werken. Van daaruit streven we naar het verhogen van de opbrengsten. In onderstaand schema geven wij weer hoe we op De Zilvermeeuw verbeteringen van de school inzet, koppelt aan leerresultaten, inplant in de jaarcyclus en borgt in het onderwijsprofiel. periode toets activiteiten verbetering september Start individuele ontwikkelingsplannen (1) Onderwijsbehoeften vastleggen in individuele ontwikkelingsplannen September oktober Herfstsignalering Zien! Groepsbespreking groepen 1 t/m 8. Invoeren van taakspel (1 e training). Verwachte citoresultaten = prognose van Midden (tussenopbrengsten) en doelen stellen. Afspraken klassenmanagement vastleggen. Implementatie Reken Zeker. Leerkrachten en leerlingen van de groepen 5 t/m 8 Zien! Invullen. Technisch en begrijpend (aanpak en organisatie). Collegiale consultatie Rekenen. ZAT November December Groep 1 en 2 observatiemoment 1 van Schatkist Groepsbesprekingen groepen 1 t/m 8. Aanpassen individueel ontwikkelingsplan. Bijstellen individueel ontwikkelingsplan (2) Training hoogbegaafde kinderen en gedrag. Klassenbezoeken taakspel. Januari Cito Midden: Groepsbespreking groepen 1 t/m 8 Onderwijsbehoefte vaststellen en individuele Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 6

7 Februari -spelling -begrijpend lezen Groepen 2 t/m 8: ontwikkelingsplannen aanpassen/bijstellen. -studievaardigheden B8 -rekenen Aanpassen groepsoverzichten bekijken van prognose nieuwe doelen stellen/prognose maken. -technisch lezen (DMT, Avi, leestempo) -taal voor kleuters Bijstellen individueel ontwikkelingsplan (3) -rekenen voor kleuters Opbrengsten(team) -Zien! vergadering Bespreken van resultaten cito, verbeterpunten en de aanpak. -Observatiemoment 2 van schatkist Klassenbezoeken taakspel. ZAT Training taakspel. periode toets activiteiten verbetering April Eind Cito groep 8 Entreetoets groep 7 Klassenbezoeken taakspel. ZAT Training taakspel. Mei/juni Cito Eind: Spelling groep 3 7 Begrijpend lezen groep 3-4 Groepsbespreking groepen 1 t/m 8. Groepen 1 t/m 8: Onderwijsbehoefte vaststellen en individuele ontwikkelingsplannen aanpassen/bijstellen. DMT 3 7 Avi Rekenen groep 3 7 Rekenen voor kleuters Aanpassen groepsoverzichten bekijken van prognose nieuwe doelen stellen/prognose maken. Bijstellen individueel ontwikkelingsplan (4) Evaluatie verbetertrajecten uit onderwijsprofiel en schoolplan m.b.v. informatie van de leerkracht en resultaten leerlingen. Aanpassen en uitbreiden van Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 7

8 Taal voor kleuters Observatiemoment 3 schatkist Opbrengsten (team)vergadering Klassenbezoeken taakspel. onderwijsprofiel. Verbeterpunten vaststellen voor schooljaar Overdracht leerlingen naar volgend schooljaar. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 8

9 Leerresultaten De leerresultaten van het plus, basis, en breedteaanbod zijn gebaseerd op de landelijke normscores van CITO of de vaardigheidsscores. Op de Zilvermeeuw zijn kleine groepen. Door het kleine aantal leerlingen, verschillen de opbrengsten per leerjaar. In onderstaande tabellen hebben we in kaart gebracht op welk niveau de groepen functioneren. Leerstaandaarden algemeen Verwijzing van het Voortgezet Onderwijs en het IQ: Voortgezet Onderwijs Overleggebied IQ Toelaatbaar IQ Praktijk en achterstanden Vmbo- B (LWOO) VMBO- T (LWOO) HAVO VWO en hoger Theoretisch leerrendement: VO IQ Eind DLE Doellijn LR % 4D index PRO E4 < 20% < 159 PRO E % M % VMBO- B E % (LWOO) VMBO- T M % (LWOO) HAVO VWO >104 >212

10 Tussendoelen rekenen tussendoelen/ DL 5/ M3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO tussendoelen/ DL 5/ M3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M VWO 2 = 20% 2 = 40 % 5 = 33 % 3 = 43 % 3 = 30 % 0 HAVO 1 = 10 % 0 5 = 33 % 0 3 = 30 % 2 = 29 % VMBO-T 3 = 30 % 0 2 = 13 % 3 = 43 % 1 = 10 % 2 = 29 % VMBO- B 0 2 = 40 % 3 = 20 % 1 = 14 % 3 = 30 % 3 = 42 % PRO 4 = 40 % 1 = 20 % Tussendoelen spelling tussendoelen / DL 5/ M3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 10

11 tussendoelen/ DL 5/ M3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M VWO 4 = 50 % 3 = 60 % 8 = 53 % 2 = 29 % 2 = 20 % 2 = 29 % HAVO = 20 % 1 = 14 % 3 = 30 % 0 VMBO-T = 7 % 0 5 = 50 % 3 = 42 % VMBO- B 1 = 12 % 2 = 40 % 3 = 20 % 3 = 43 % 0 2 = 29 % PRO 3 = 38 % = 14 % 0 0 tussendoelen begrijpend lezen Uitstroom/ DL 5/ E3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO Uitstroom in % 10/ E3 20/ E4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M VWO 4 = 44% 1 = 20 % 5 = 33 % 3 = 42 % 3 = 30 % 2 = 29 % HAVO 2 = 22 % 2 = 40 % 3 = 20 % 1 = 14 % 2 = 20 % 2 = 29 % Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 11

12 VMBO-T 1 = 11 % 1 = 20 % 4 = 27 % 1 = 14 % 4 = 40 % 0 VMBO- B 1 = 11 % 1 = 20 % 1 = 7 % 2 = 30 % 1 = 10 % 3 = 42 % PRO 1 = 11 % 0 2 = 13 % Tussendoelen technisch lezen tussendoelen / DL 5/ M3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO tussendoelen/ DL 5/ M3 15/ M4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M8 VWO 4 = 40 % 2 = 40 % 9 = 60 % 2 = 28 % 4 = 40 % 1 = 14 % HAVO 1 = 10 % 2 = 40 % 1 = 7 % 1 = 14 % 4 = 40 % 1 = 14 % VMBO-T = 13% 2 = 28 % 0 1 = 14 % VMBO- B 3 = 30 % 1 = 20 % 1 = 7 % 2 = 28 % 2 = 20 % 4 = 57 % PRO 2 = 20 % 0 2 = 13 % Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 12

13 Leerstaandaarden rekenen Uitstroom/ DL 10/ E / E4 30/ E5 40/ E6 50/ E7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO Uitstroom in % 10/ E / E4 30/ E5 40/ E6 50/ E7 55/ M VWO 2 = 25 % 2 = 33 % 6 = 40 % 2 = 29 % 3 = 30 % 0 HAVO 3 = 37 % 1 = 17 % 5 = 33 % 1 = 14 % 3 = 30 % 2 = 29 % VMBO-T 2 = 25 % 0 3 = 20 % 3 = 43 % 4 = 40 % 2 = 29 % VMBO- B 0 3 = 50 % 1 = 7 % 1 = 14 % 0 3 = 42 % PRO 1 = 13 % Leerstaandaarden spelling Uitstroom/ DL 10/ E3 20/ E4 30/ E5 40/ E6 50/ E7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 13

14 Uitstroom in % 10/ E3 20/ E4 30/ E5 40/ E6 50/ E7 55/ M VWO 4 = 44 % 0 5 = 33 % 1 = 14 % 2 = 20 % 2 = 29 % HAVO 3 = 33 % 4 = 66 % 4 = 27 % 2 = 29 % 1 = 10 % 0 VMBO-T 1 = 11 % 1 = 17 % 4 = 27 % 1 = 14 % 7 = 70 % 3 = 42 % VMBO- B 1 = 11 % 1 = 17 % 1 = 7 % 3 = 43 % 0 2 = 29 % PRO = 7 % Leerstaandaarden begrijpend lezen Uitstroom/ DL 10/ E3 20/ E4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO Uitstroom in % 10/ E3 20/ E4 25/ M5 35/ M6 45/ M7 55/ M VWO 4 = 44% 1 = 20 % 5 = 33 % 3 = 42 % 3 = 30 % 2 = 29 % HAVO 2 = 22 % 2 = 40 % 3 = 20 % 1 = 14 % 2 = 20 % 2 = 29 % VMBO-T 1 = 11 % 1 = 20 % 4 = 27 % 1 = 14 % 4 = 40 % 0 Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 14

15 VMBO- B 1 = 11 % 1 = 20 % 1 = 7 % 2 = 30 % 1 = 10 % 3 = 42 % PRO 1 = 11 % 0 2 = 13 % Leerstaandaarden technisch lezen Uitstroom/ DL 10/ E3 20/ E4 30/ E5 40/ E6 50/ E7 55/ M8 VWO HAVO VMBO-T VMBO- B PRO Uitstroom in % 10/ E3 20/ E4 30/ E5 40/ E6 50/ E7 55/ E VWO 3 = 27 % 2 = 40 % 9 = 60 % 3 = 43 % 5 = 50% 1 = 14 % HAVO 2 = 18 % = 14 % 3 = 30% 1 = 14 % VMBO-T 2 = 18 % 2 = 40 % 4 = 27 % = 14 % VMBO- B 3 = 27 % 1 = 20 % 2 = 13 % 3 = 43 % 2 = 20 % 4 = 57 % PRO 1 = 9 % Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 15

16 Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte en diepteaanbod staat hoe de school intensiveert voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling, rekenen & sociale competentie. Taal 1 2 Veilig leren lezen Basis Piramide Tiptop Schatkist (pompom, lettermuur) Ontwikkelingsmateriaal Speelmateriaal Spelen in de hoeken Wat zeg je (taalactiveringsmethode) Fonemisch bewustzijn Taal Basis Villa Alfabet Spaans (Que guay) Engels (o.a. Primary colors) Zelf gekozen taal via app (Japans, Grieks, Chinees, Arabisch) Taalsymbolen en zinsontleding Poëziebak Storycubes Dixit Kant en klaar Veilig leren lezen MAAN/RAKET en ZON Leonardo boekjes bij thema SLO kranten en tijdschriften/ kinderliteratuur Taalmeesters taal Schrijven zonder pen Veilig leren lezen MAAN Tutor lezen Pennenstreken/Schrijftaal Taal op maat taal + software Ambrasoft Speelleesset Veilig leren lezen Speurneus Junior (Engels) Taalzee Cito begrijpend lezen (hulpboek) Taal in blokjes Veilig leren lezen STER Stenvert taal Horen Zien en Schrijven

17 Woorden schat Basis Nieuwsbegrip (XL) bespreken alle niveaus Woordzoekers Veilig leren lezen Nieuwsbegrip (XL) Taal op maat spelling (bespreken moeilijke woorden) Taal op maat taal Kruiswoordraadsels (Kinheim) Taalzee Nieuwsbegrip (XL) preteaching thuis/school Horen Zien en Schrijven Stenvert woordenschat Technisch lezen Basis Veilig leren lezen MAAN/ RAKET en ZON Ziezo Veilig leren lezen MAAN Lekker lezen Leesbalans Speelleesset Veilig leren lezen Pravoolijsten Boekpromotie boekbespreking Kinderboekenweek voorleeswedstrijd Dyslexieprotocol Leesmaatjes Speciale leesbegeleiding rekenen 1 2 Smartgames Basis Ontwikkelingsmateriaal Speelmateriaal RekenZeker tellen en ordenen Met sprongen vooruit Spelen in hoeken Bobo s leerwereld Ambrasoft Rekenen Rekentijgers Somplextra ipad dragonbox Speurwerk RekenZeker routeboekjes plus Kien Breukencirkels met opdrachtkaarten Worteltrekbord (Montessori) Romeinse cijfers 100 bord Deelbak met opdrachtkaarten/ deelbordjes Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 17

18 Basis Rekenkundige kubus Vermenigvuldigbord Fichesspel Blauwe driehoeken Bankspel Geometrische lichamen Wisschriften boek (het grote rekenboek) Kant en klaar Blits (studievaardigheden) Rekenmeesters taak rekenen Somplex Ontwikkelingsmateriaal Op weg naar t VO Smartgames RekenZeker Rekentuin Hoofdwerk Ambrasoft Breukenstokken Redactiesommen Mijn tafelboek Maatwerk Cito hulpboek rekenen Handig hoofdrekenen MAB-materiaal Abacus Spelling verhalen schrijven (spellingcontrole + bespreken) Basis Taal op maat spelling + software Spellingswerk Taalzee Speelleesset Veilig leren lezen Spelling in de lift/ werkwoordspelling in de lift Taal in blokjes Stenvert werkwoordspelling Ajodidakt werkwoordspelling Varia spelling Pico picolo Zuidvallei spelling Zelfstandig spellen Begrijpend lezen Blits (studievaardigheden) Leesmeesters Super detective denkwerk ABCDE, ik begrijp het Veilig leren lezen MAAN/RAKET en ZON Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 18

19 Basis Veilig leren lezen speurneus Nieuwsbegrip (XL) Goed gelezen bakkaarten Detective Denkwerk Cito werkboek begrijpend lezen Jippie Veilig leren lezen MAAN Informatieverwerking Nieuwsbegrip (XL) preteaching thuis/school Sociale competenties Basis Coöperatieve spellen kinderkwaliteitenspel Projecten (KikkerbeCool) Taakspel ZIEN! Wereld-oriëntatie Leonardo aanbod vanuit thema Leonardoboekjes vanuit thema Eigen projecten van kinderen Kant en klaar Diverse spellen (o.a. geheugen, ruimtelijk inzicht) Sterrenmateriaal Landvormen Reis door de ruimte Basis Wijzer door de wereld Wijzer door de tijd Wijzer door het verkeer Leefwereld (ook 1/2) Blokboek geschiedenis groep 6 Schooltv/ Beeldbank Cultuur-onderwijs Muziekles (wekelijks) Basis NME excursies/leskisten Open podium/zilvermeeuw got talent/ musical Creatieve middagen (wekelijks) Moet je doen muziek, drama, handvaardigheid, tekenen Moet je doen 1/2 tekenen, muziek, drama, handvaardigheid Laat wat van je horen Techniektalent (projectmatig) EHBO Mediawijsheid Eigenwijs Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 19

20 Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. Technisch 1* 2* lezen Basis 3 uur per week 5 uur 4 ½ uur 4 uur 2 uur 2 uur 2 uur + 5 x 10 minuten Diepte + 2 x ½ uur (* betreft hier Taal voor kleuters) Rekenen 1* 2* uur methode +1 uur verrijking/verdieping Basis 3 uur per week 5 uur per week + 1 uur Diepte Individuele leerlijn (*het betreft hier Rekenen voor kleuters) Begrijpend lezen - ½ uur Basis 1 uur 2 uur per week 1 X 20 minuten verlengde instructie en huiswerk Diepte Individuele leerlijn Spelling uur Basis 2 uur per week 2 x 15 minuten verlengde instructie Diepte + 2 x ½ uur uur Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 20

21 Didactisch handelen Op De Zilvermeeuw sluiten de leerkrachten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen. Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per lesfase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Instructie onafhankelijk Basis Instructie gevoelig Instructie afhankelijk Terugblik vorige les, voorkennis activeren Doel van de les benoemen Vertellen wat in de les aan bod komt (lesopbouw) Instructie (kort en bondig) Zelfstandige verwerking Verlengde instructie, begeleid inoefenen Maakt gebruik van smiley Zelfstandige verwerking Maakt gebruik van smiley Hulpronde Met gebruik van smiley Evaluatie en feedback Kom terug op het doel Zelfstandige verwerking Met gebruik van smiley Extra instructie aan de instructietafel Zelfstandige verwerking Onderwijs aan hoogbegaafde kinderen, Leonardo onderwijs (schoolgids en flyer). Basis Inoefening/Verwerking: - De leerling gaat zelfstandig aan het werk na de introductie. Terugkoppeling: - De leerkracht controleert het gemaakte werk. Introductie: - De leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan. - De leerkracht activeert de voorkennis en blikt terug naar de vorige les. - De leerkracht vertelt het doel van de les. - De leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen. (lesopbouw) Instructie: - De leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën. - De leerkracht geeft uitleg over inhoud van de opgaven. - De leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen. Inoefening: - De leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave. Verwerking: - De leerkracht vertelt of schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen. - De leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 21

22 mag vragen. - De leerkracht zorgt voor regelmatige feedback. Terugkoppeling: - De leerkracht houdt de nabespreking direct na de inoefening/verwerking. - De leerkracht vat de les en het lesdoel samen. (met de leerlingen) - De leerkracht complimenteert de leerlingen met wat ze geleerd hebben en hoe ze gewerkt hebben. Instructie: - De leerling krijgt verlengde instructie. - De leerkracht doet de opgave voor. Inoefening: - De leerkracht maakt een gedeelte van de opdrachten samen met de leerling. Verwerking: - De leerkracht laat de leerlingen individueel weten wat ze moeten doen. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 22

23 Pedagogisch handelen Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonome gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze laten de leerlingen meebepalen bij de inrichting van het lokaal en vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen. Op De Zilvermeeuw zijn vier schoolafspraken: 1. Je gaat met anderen om, zoals jij wilt dat zij met jou omgaan. - Wie je ook bent, je hoort erbij. - We hebben respect voor iedereen. - Als iemand iets doet wat je niet leuk vindt, zeg je dat rustig. Als dat niet helpt, vraag je hulp aan een volwassene. 2. We gaan zorgvuldig om met spullen van onszelf en anderen. - Gebruik spullen waarvoor ze bedoeld zijn. - Als je iets wilt gebruiken van een ander dan vraag je dat. 3. We zorgen ervoor dat iedereen het fijn heeft op school. - We lopen en praten rustig in de gang, ook bij het komen en verlaten van de school. - We helpen elkaar en spelen samen. 4. We zijn een gezonde school. - Op dinsdag en donderdag eten we in de kleine pauze groente of fruit. - Alleen bij verjaardagen en schoolactiviteiten mag met mate worden gesnoept op school. Taakspel In de groepen 3 t/m 8 spelen de kinderen taakspel. Zij leren op planmatige wijze een taakgerichte en zelfstandige werkhouding aan met behulp van een beloningssysteem. Taakspel is een interventie waardoor leerlingen zich beter aan klassenregels houden waardoor onrustig en storend gedrag afneemt. Er ontstaat een prettig klassenklimaat, waarbinnen de leerlingen geconcentreerd kunnen werken. Leerlingen spelen taakspel in teams tijdens de reguliere lessen of activiteiten. De leerkracht bespreekt vooraf welke klassenregels er tijdens Taakspel gelden. Tijdens taakspel staan drie positief geformuleerde regels centraal. Bij de regels worden pictogrammen gebruikt. De leerlingen stimuleren elkaar om zich aan de regels te houden. Het taakspel heeft een groepsgerichte aanpak zodat de kinderen veel van elkaar Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 23

24 kunnen leren en elkaar kunnen ondersteunen. De leerlingen krijgen een beloning wanneer zij gedurende een vooraf afgesproken periode zich aan de geldende regels hebben gehouden. De leerkracht deelt tijdens het spelen van Taakspel alleen complimenten uit en negeert negatief gedrag. Taakspel is een bewezen effectief programma, dat bovendien preventief werkt tegen pesten. 00: Omgaan met gedrag Afspraken, van toepassing op alle leerlingen - De leerkracht beloont gewenst gedrag, door het geven van een compliment (verbaal, non-verbaal) of door het geven van een beloning (al dan niet van tevoren afgesproken met de leerlingen). - De methode Taakspel wordt v.a. groep 3 ingezet om zelfstandigheid en gewenst gedrag te stimuleren. - De leerkracht negeert ongewenst gedrag waar mogelijk. - De leerkracht handelt volgens onderstaande wijze om ongewenst gedrag te corrigeren wanneer negeren niet werkt. De leerkracht: complimenteert het gewenste gedrag van andere om zo gewenst gedrag uit te lokken. heeft een vast signaal om stilte en/of aandacht te vragen. vertelt en laat zien hoe gewenst gedrag eruit ziet en geeft de kinderen de mogelijkheid verbeterd gedrag te laten zien, waarna een compliment kan volgen. wijst naar een betreffende pictogram/ regel (waarin de gedragsregel is omschreven) wijst op de timetimer, het stoplicht, etc. beloont het gewenste gedrag via een beloningssysteem zowel groepsgericht als individueel hanteert een passende maatregel bij structureel ongewenst gedrag. - De leerkracht geeft positieve feedback op het gedrag van de leerlingen en zich ervan bewust dat hij meer complimenten geeft dan correcties. 01: Pedagogisch handelen gericht op de relatie Basis - De leerkracht ontvangt en begroet de leerlingen bij het begin van de dag. - De leerkracht kijkt de leerlingen aan als hij met hen spreekt. - De leerkracht maakt beredeneerde keuzes (aan de hand van Taakspelobservaties) bij het samenstellen van groepjes leerlingen om het (samen)werken te bevorderen. - De leerkracht benoemt de afgesproken gedragseisen als hij merkt dat het nodig is en aan het begin van een bijzondere activiteit, zoals een open podium of gastles en houdt de leerlingen en zichzelf daar consequent aan. - De leerkracht bespreekt dagelijks met de leerlingen de situaties die zich voordoen. - De leerkracht praat alleen met betrokkenen over de leerlingen en hun thuissituatie. - De leerkracht oefent door middel van bv een rollenspel hoe leerlingen op een prettige manier met elkaar om gaan. - De leerkracht spreekt zijn interesse uit naar buitenschoolse bezigheden van de leerling, zoals cultuur gerelateerde gebeurtenissen, toernooien en hobby s. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 24

25 - De leerkracht signaleert onzekerheid bij de leerling in leer- en gedragssituaties en ondersteunt de leerling in zijn behoefte aan veiligheid en acceptatie door dingen samen en/of voor te doen. - De leerkracht stimuleert de samenwerking tussen twee leerlingen, wanneer één van hen hulp in het werk behoeft. De leerling neemt dan de rol van tutor op zich. 02: Pedagogisch handelen gericht op de competentie Basis - De leerkracht spreekt zijn vertrouwen uit in de leerlingen in het omgaan met elkaar. Hij gaat hierbij uit van hoge, maar realistische verwachtingen. - De leerkracht laat zien, dat hij het gewenste gedrag heeft opgemerkt in woord en gebaar. Bijvoorbeeld door een duim op te steken. - De leerkracht sluit geregeld af met positieve feedback (o.a. bij Taakspel) op het gewenste gedrag, gericht op het werk dat de leerlingen hebben gedaan (product gericht). - De leerkracht sluit geregeld af met positieve feedback op de inzet van de leerlingen. - De leerkracht spreekt met de leerlingen over hun kwaliteiten en maakt hen bewust van hun mogelijkheden. - De leerkracht bespreekt met een leerling zijn gedragsmogelijkheden en ondersteunt hem door vertrouwen uit te spreken in zijn capaciteiten. - De leerkracht schrijft het bereiken van gewenst gedrag toe aan de inzet van de leerling zelf. - De leerkracht zet trainingen in (bijvoorbeeld Kikker be Cool, methode voor sociaal emotionele ontwikkeling), die de weerbaarheid van de leerling versterken. 03: Pedagogisch handelen gericht op de autonomie Basis - De leerkracht daagt alle leerlingen uit om aan het woord te komen en geeft de leerlingen de ruimte om hun gedachten en gevoelens onder woorden te brengen. - De leerkracht daagt de leerlingen uit om mee te denken over belangrijke (gedrags)regels en afspraken in de groep. - De leerkracht herinnert de leerlingen via complimenten aan de opgestelde gedragsregels. - De leerlingen dragen zelf de verantwoordelijkheid over de verzorging van de klas en de gebruikte materialen. - De leerlingen leren zorg te dragen voor de door hen gebruikte ruimte(s), door deze netjes achter te laten. - De leerkracht laat de leerlingen mee denken en mee beslissen over (bijvoorbeeld feestelijke) activiteiten in de groep. - De leerkracht creëert onderwijsleersituaties, bijvoorbeeld een kringgesprek, waarin leerlingen elkaar de ruimte geven voor een eigen inbreng, en waardeert die positief. - De leerkracht zorgt voor werkvormen, die ervoor zorgen dat de leerlingen vorm kunnen geven aan hun eigen keuzes. Bijvoorbeeld het maken van een bouwwerk, het plakken van een collage, het schrijven van een verhaal, etc. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen het verantwoordelijk zijn voor zichzelf en een ander kunnen helpen. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 25

26 - - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij zelfstandig hun problemen kunnen oplossen. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe zij met elkaar een probleem kunnen oplossen, al dan niet met een hulpvraag aan de leerkracht. - De leerkracht bespreekt met de leerlingen hoe hij omgaat met verschillen tussen leerlingen wat betreft zelfstandigheid en het dragen van verantwoordelijkheid. Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 26

27 Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. 01: Ruimte Basis 02: Tijd Basis - De klassenregels hangen zichtbaar in de klas. - De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er duidelijke looproutes zijn in de klas. - De klok en de timetimer hangen zichtbaar in de klas. - De dagplanning is zichtbaar op het bord. - De tafelgroepen zijn aan de hand van Taakspel observaties samengesteld en worden n.a.v. taakspelobservaties aangepast gedurende het schooljaar. - De kleuters starten elke dag in de kring en werken gedurende de dag op verschillende werkplekken. - Er zijn binnen en buiten de klas vaste werkplaatsen beschikbaar. - Er zijn kleine timetimers beschikbaar voor op de tafel van de leerling. - De leerling houdt indien nodig een vaste plaats in de klas. - Er zijn koptelefoons beschikbaar binnen school. - De leerkracht laat de leerling uit de bovenbouw een deel van de planning zelf maken met behulp van een agenda. - De leerkracht gebruikt een rooster waarin alle lessen zijn gepland. - De leerkracht houdt zich aan de roostertijden. - De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn. - De leerkracht van groep 1 en 2 laat de leerlingen na de lunchpauze aan de slag gaan met een of meer van de volgende activiteiten: een zelfgekozen activiteit; activiteiten die klaarstaan. - - De leerlingen werken met een dag- of weekplanning. - - De leerlingen in de bovenbouw plannen hun huiswerk zelf in hun agenda in. 03: Activiteit Basis - Indien nodig helpt de leerkracht met het plannen van het werk of het gebruik van de dag/weektaak. - De leerkracht legt de materialen voor de les zo klaar dat de leerlingen ze zelf kunnen pakken. - Vanaf groep 3 hebben alle leerlingen een vraagtekenkaartje in de vorm van een smiley. De leerlingen weten hoe zij het kaartje gebruiken tijdens het zelfstandig werken. - De leerkracht vertelt voor de les of er sprake is van: individueel werken, waarbij geen hulp gevraagd mag worden; individueel werken waarbij hulp gevraagd mag worden als iets niet lukt; samenwerkend leren. - De leerkracht zet de timetimer in om de tijdsplanning aan te geven. - De leerkracht vertelt wanneer de les eindigt. De leerlingen krijgen dan nog een paar minuten de tijd om het werk af te ronden. - De leerkracht vertelt: wat de leerkracht zelf gaat doen tijdens het zelfstandig werken; Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 27

28 wanneer de leerkracht niet beschikbaar is voor alle leerlingen en hoe lang dat. duurt wanneer de leerkracht weer beschikbaar is. - Onderwijsprofiel november 2014 De Zilvermeeuw 28