Jaarverslag 2010 Woningstichting Openbaar Belang

Transcriptie

1 Jaarverslag 2010 Woningstichting Openbaar Belang

2

3 Verslaglegging 2010 Jaarverslag 5 Directieverslag 5 Volkshuisvestingverslag Huisvesten van de doelgroep Visie (op de huisvestingstaak) van Openbaar Belang Belanghebbers en samenw erking Huurverhoging Samenstelling van de w oningvoorraad Mutaties - Het verhuren van w oningen Ontw ikkelingen in de huurvoorraad Projecten Verkoop Groot onderhoud Kinsanflats Holtenbroek Sloop Leegstand Woonw agens en standplaatsen Verhuiskostenregeling Wonen en zorg Samenw erking met zorginstellingen Woningen bestemd voor ouderen (55 + ) Woningen met een medische aanpassing Woningen bestemd voor bijzondere doelgroepen Zorgarrangement De kw aliteit van de w oningen en de w oonomgeving Onderhoud en w oningverbetering Energielabeling Duurzaam bouw en Digitalisering van tekeningen van het bezit Leefbaarheid Het beleid In de buurten Overlast Het betrekken van de huurders bij het beheer en het beleid De Centrale Huurdersraad De bew onerscommissies De klachtenadviescommissie Het bew onersblad Financieel beleid Algemeen Beleggingsbeleid Ontw ikkeling reserves en voorzieningen 2011 t/m Onrendabele investeringen Interest dekkingsratio en direct rendement geïnvesteerd vermogen Ontw ikkeling solvabiliteit en liquiditeit Overige Governance structuur Interne risicobeheersings- en controlesysteem Klokkenluiderregeling Vertrouw enspersoon Klachtenadviescommissie Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties Bestemming middelen 37 Jaarverslag

4 9. Verslag van de raad van commissarissen Samenstelling Werkw ijze Inhoudelijk toezicht Professionalisering van de governance Verantw oording aan belanghebbers Integriteit Verantw oording van het beleid rondom commissarissen honorering Externe betrekkingen Verbindingen De organisatie Het bestuur De w erkorganisatie De ondernemingsraad 49 Kengetallen over de afgelopen 5 jaar per ultimo van het boekjaar 50 Jaarrekening Algemeen Financiële positie Geconsolideerde Balans per (na bestemming resultaat) Geconsolideerde Winst- en verliesrekening over Kasstroomoverzicht Waarderingsgrondslagen Toelichting op de balans Toelichting op de geconsolideerde w inst - en verliesrekening Overzicht rente Enkelvoudige jaarrekening Enkelvoudige Balans per (na bestemming resultaat) Enkelvoudige Winst- en verliesrekening over Overige gegevens Toelating en inschrijving als toegelaten instelling Statutaire bepalingen inzake de w instbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Accountantsverklaring 88 Jaarverslag

5 Jaarverslag Directieverslag Met veel plezier presenteren w e u het jaarverslag 2010 van Woningstichting Openbaar Belang. Hiermee leggen w e verantw oordelijkheid af over alle resultaten die w ij in het verslagjaar hebben geleverd. Voor Openbaar Belang w as 2010 een bijzonder jaar w aarin veel is gebeurd. We hebben in 2010 onze 110 de verjaardag gevierd en zijn daarmee één van de oudste w oningcorporaties in Nederland. En één die in ontw ikkeling blijft. Zo zijn w e in 2010 vanuit onze nieuw e toekomstvisie meer buurt - en w ijkgericht gaan w erken, w aarbij w e zijn gestart in de Adelbuurt. Ook op andere vlakken zaten w e het afgelopen jaar niet stil. Het groot onderhoud van de Wanningflat is in oktober afgerond met een prachtig resultaat en zeer tevreden bew oners. Er is veel energie gestoken in het opstellen van een actueel strategisch voorraadbeleid. De afronding hiervan zal in 2011 plaatsvinden. Daarnaast is de aanzet gemaakt voor een nieuw w oonruimteverdeelsysteem met collega corporaties. Medio 2011 zal dit systeem operationeel w orden. Ook in 2010 w as de volkshuisvestingssector sterk in bew eging. Omdat er vanuit het in 2010 nieuw aangetreden kabinet extra heffingen op de corporaties zijn afgekomen, is onze financiële positie nog verder onder financiële druk komen te staan. Daarnaast zitt en de corporaties door de recessie nog steeds in zw aar w eer door onder andere stagnerende verkopen. Dit baart ons grote zorgen. Openbaar Belang heeft in 2010 minder w oningen verkocht dan begroot, omdat een onrendabele investering van een nieuw bouw project is doorgeschoven naar Ook is een deel van de onderhoudslasten verschoven naar Daarnaast hebben w ij de w aarde van een grondpositie in Berkum-Veldhoek verlaagd, omdat de verw achting van de bestemming van de grond voor nieuw bouw niet binnen vijf jaar is voorzien. Openbaar Belang heeft in deze roerige periode getoond dat ze een financieel gezonde onderneming is. Het resultaat over 2010 is ,-. Ontwikkelingen De economische crisis in Europa mondt steeds meer uit in een crisis voor de overheidsfinanciën. Dat leidt tot forse bezuinigingen in de overheidsbegrotingen. Dat zien w e ook in het nieuw e regeerakkoord w aarbij w e helaas moeten constateren dat er w ederom een aanslag w ordt gedaan op de volkshuisvestingssector en daarmee ook op onze financiële positie op de lange termijn. Dit nadat w e in 2008 al te maken kregen met de ingevoerde vennootschapsbelasting en de Vogelaarheffing. In 2011 krijgen w e te maken met een bijdrage aan het CFV voor projectsteun ten bedrage van ,-. Daarnaast hebben de corporaties vanaf 2014 de verplichting gekregen om jaarlijks bij te dragen aan de huurtoeslag, w aardoor onze uitgaven vanaf 2014 jaarlijks met ongeveer ,- toenemen. Dat in combinatie met een inflatievolgend huurbeleid, maakt het er voor de corporaties financieel niet gemakkelijker op. Ook onze huurders ondervinden de crisis aan den lijve. De incasso van de huur w ordt steeds moeizamer en steeds meer huurders doen een beroep op de huurtoeslag. Door onze actieve en vroegtijdige benadering van onze huurders is de huurachterstand gelijk gebleven ten opzichte van vorig jaar. Door genoemde aanslagen w ordt de financiële haalbaarheid van projecten verder bemoeilijkt. Dit, terw ijl de vraag naar sociale huurw oningen steeds luider w ordt en de financiële drempel om sociale huurw oningen aan de voorraad toe te voegen steeds hoger w ordt. Wij pleiten voor hervormingen van de w oningmarkt, w aarbij zow el naar de huur- als de koopmarkt w ordt gekeken. De corporaties is een vermogen toevertrouw d en juist nu is het van belang dat er goed op dat vermogen w ordt gelet, zodat w e onze volkshuisvestelijke ambities kunnen blijven w aarmaken. Daarom is het heel belangrijk dat de investeringscapaciteit van de w oningcorporaties niet extra w ordt beperkt, zodat er de komende jaren nog gebouw d kan blijven w orden door in ieder geval de w oningcorporaties. Hiermee is de w erkgelegenheid natuurlijk ook gediend. Jaarverslag

6 Europese beschikking Vanuit de gedachte dat corporaties sociale w oningen verhuren, verlenen w e Diensten van Algem een en Economisch Belang (DAEB). In 2010 is het besluit genomen dat vanaf 1 januari % van de huurw oningen met een huur beneden de huurtoeslaggrens ( 652,- huur per maand) die vrijkomen w orden toegew ezen aan huishoudens met een belastbaar inkomen tot ,- per jaar. Als w ij hieraan niet voldoen, volgt een sanctie. Dan kan bijvoorbeeld staatssteun door middel van borging en volledige financiering voor nieuw e projecten vervallen en kan (op termijn) sprake zijn van terugbetaling van te veel ontvangen staatssteun. Door de Europese regelgeving moeten projecten met huur- en koopw oningen en bedrijfsruimten straks op de markt gefinancierd w orden tegen dito condities. De huishoudens met een inkomen boven de ,- kunnen dus nagenoeg niet meer terecht in de sociale huurw oningenvoorraad. We vrezen dat dit segregatie in de hand w erkt en een bedreiging is voor de integrale w ijkaanpak. Daarnaast geldt dat de splitsing DAEB/niet DAEB ook leidt tot vermindering van w oningen met een huurprijs hoger dan 652,- uit de sociale sector. Visitatie Conform de Governance Code laat Openbaar Belang zich door een onafhankelijke visitatiecommissie visiteren. Via de visitatie w illen w ij onze transparantie voor onze huurders en andere belanghebbenden vergroten en bovendien w illen w e er zelf van leren. De visitatie is in december 2010 gestart en zal in mei 2011 w orden afgerond. Klachtenadviescommissie Net zoals in 2009 zijn er in 2010 geen klachten gemeld bij de klachtenadviescommissie. Toekomstvisie Openbaar Belang Met het in 2010 vastgestelde beleidsplan hebben w e een nieuw e richting voor de toekomst geformuleerd, w aarbij w ij de centrale vraag hebben gesteld op w elke w ijze Openbaar Belang een bijdrage kan leveren aan goed w onen in Zw olle. In onze missie hebben w e geformuleerd dat w e duurzaam w aarde w illen toevoegen aan de w oonsituatie van mensen in Zw olle. Als maatschappelijke onderneming hebben w ij een lange termijn verantw oordelijkheid, in het bijzonder voor mensen die om financiële of andere redenen ondersteuning nodig hebben om kw alitatief goed te kunnen w onen. In dit beleidsplan geven w e inhoud aan onze ambities voor de periode van 2010 tot en met We gaan onze focus verleggen van gebouw gericht - naar gebiedsgericht w erken. Dat betekent dat w e de concrete problemen, behoeftes en w ensen van mensen in de buurten en w ijken centraal stellen. We w illen nadrukkelijk onze (mede)verantw oordelijkheid nemen voor een goede w oonomgeving voor onze huurders en andere bew oners in de w ijken en buurten. Daarbij gaan w e ervan uit dat de bew oners zelf het beste w eten w at goed is voor henzelf en voor hun w ijk. De w ens van onze bew oners staat dan ook centraal in ons beleid, w aarbij w e mensen in staat w illen stellen ook hun eigen problemen op te lossen op het gebied van w onen. We gaan de in 2010 ingezette lijn van duurzame samenw erking met de gemeente, maatschappelijke organisaties en w ijkbew oners verder uitw erken en vormgeven. Samenw erken vinden w ij namelijk essentieel om met andere belanghebbers onze ambities uit te kunnen voeren. Om het w onen betaalbaar te houden, streven w e ernaar dat de totale w oonlasten voor onze huurders betaalbaar blijven. Wij dragen hieraan bij door te investeren in duurzame maatregelen, w aar het kan met energie uit de zon en de bodem. Deze investeringen maken onze w oningen energiezuiniger en de w oonlasten voor huurders lager. Jaarverslag

7 Onze volkshuisvestelijke ambities zijn hoog. Wij gaan tot en met namelijk uit van een investeringsprogramma van 120 miljoen, bestaande uit nieuw bouw en groot onderhoud. Ook in Zw olle liggen de ambities hoog, w aarbij er jaarlijks rond de w oningen w erden opgeleverd. Door de marktomstandigheden is dit aantal onder druk komen te staan. Werden er in 2009 nog 908 w oningen opgeleverd, in 2010 betrof dat 458 nieuw bouw w oningen. Ook de komende jaren zal het aantal nog onder druk staan. We verw achten in 2011 en 2012 een productie van respectievelijk 500 en ruim 700 w oningen. In 2010 is hard gew erkt aan het verder professionaliseren van de organisatie. Op personeelsgebied hebben zich de nodige veranderingen voorgedaan. Drie w erknemers hebben afscheid genomen en er zijn drie nieuw e medew erkers aangetrokken. We hebben ons in het verslagjaar opnieuw sterk gemaakt als een maatschappelijke onderneming met oog voor de klant in al haar facetten. Ik w il een ieder bedanken die binnen en buiten onze organisatie heeft bijgedragen aan het w aarmaken van onze ambities en de bereikte resultaten in G.W. Brouw er ba, directeurbestuurder Jaarverslag

8 Volkshuisvestingverslag Huisvesten van de doelgroep 1.1 Visie (op de huisvestingstaak) van Openbaar Belang Openbaar Belang ziet dat veel mensen die goed w illen w onen, steun nodig hebben om dat te bereiken. Het is onze primaire taak om deze mensen, die door w elke oorzaak ook die ondersteuning nodig hebben, goed te huisvesten. Maatschappelijke ontw ikkelingen leiden er bovendien toe dat corporaties steeds meer aangesproken w orden op die sociale taak. Naast het bieden van goede w oningen aan onze huurders, voelt Openbaar Belang zich er (mede)verantw oordelijk voor dat zij in een goede omgeving w onen. Hun w oonomgeving moet ' schoon, heel en veilig' zijn. In het kader van de w ijkontw ikkeling investeren w e zo nodig in maatschappelijk vastgoed. Daarnaast nemen w e onze verantw oordelijkheid op gebied van het realiseren van voldoende zorg- en w elzijnsdiensten en het bevorderen van w erkgelegenheid en onderw ijs. Daardoor zijn w e niet alleen belangrijk op het gebied van w onen, maar ook een voorname mede(speler) in het bevorderen van het algehele w elzijn van onze huurders en andere bew oners van de w ijk. Openbaar Belang vindt w el dat de focus van een w oningcorporatie moet liggen op sociale volkshuisvesting en dat corporaties de grenzen van hun activiteiten goed moeten bepalen. Door samen te w erken met andere partijen w illen w ij echter in staat zijn mensen meer te bieden dan w onen alleen. Vaak is ook een investering in sociaal en economisch opzicht nodig om mensen minder afhankelijk te laten zijn. 1.2 Belanghebbers en samenwerking Openbaar Belang w il duurzaam samenw erken met iedere partij die een bijdrage kan leveren aan onze doelstelling. Allereerst zijn dat de bew oners van onze w ijken en buurten zelf, voor een deel w orden zij vertegenw oordigd door de huurdersorganisatie, de Centrale Huurdersraad. Daarnaast w erken w e samen met de gemeente Zw olle, met onze collega-corporaties en met andere belanghebbers. Diverse keren per jaar vindt overleg plaats op verschillende niveaus. De bijdrage van onze belanghebbers is essentieel om onze ambities in buurten en w ijken te kunnen w aarmaken. We zoeken daarom actief naar samenw erking. Dat doen w e door intensief met alle belanghebbers in gesprek te gaan en hen zodoende goed te leren kennen. We w illen w eten w aar hun w ensen liggen en kijken op w elke manier w e elkaar kunnen versterken. Ons beleid zullen w e open en actief aan hen presenteren. Hun reacties daarop nemen w e serieus. Alleen gezamenlijk kunnen w e de gew enste resultaten behalen. 1.3 Huurverhoging Per 1 juli 2010 is de huur, conform het beleid van de rijksoverheid, met 1,2% verhoogd. Alle w oningen kregen een huurverhoging van 1,2%. Alleen de huren van de w oningen van de Zuiderkerkstraat (complex 018) zijn, in verband met voorgenomen sloop/vernieuw bouw in 2011, niet verhoogd. In de loop van 2008 is besloten huurharmonisatie toe te passen bij mutatie. Vooralsnog is het streefpercentage vastgesteld op 75% van de maximaal redelijke huur. Uitzonderingen zijn de drie flats in Holtenbroek. Na het groot onderhoud bij deze complexen, w aarbij forse investeringen zijn gedaan op het gebied van onder meer energiebesparing, is de maximaal redelijke huur hier bepaald op 80% (Lassusflat) en 90% (de Rembrandt en de Wanningflat). Ultimo 2010 bedraagt het percentage van de maximaal redelijke huur 69%. Volkshuisvestingsverslag

9 1.4 Samenstelling van de woningvoorraad Op 31 december 2010 w as de w oningvoorraad als volgt samengesteld: woningtype totaal aantal h u u r p r ij s k l a s s e goedkoop betaalbaar duur buiten hs < 357,37 434,44 511,50 548,18 357,37 tot tot tot tot 647,53 434,44 511,50 548,18 647,53 eengezins flat zonder lift flat met lift Hat eenheid onzelfstandig totaal aantal aandeel 100% 31% 26% 30% 7% 5% 1% woningtype totaal aantal gemiddelde huurprijs doelgroep totaal aantal gemiddelde huurprijs eengezins algemeen flat zonder lift studenten flat met lift ouderen Hat eenheid bijzonder onzelfstandig totaal totaal gemiddeld 392 gemiddeld 392 De aansluiting met de kengetallen (pagina 50), die gebaseerd zijn op de oorspronkelijke financiering en subsidiëring, w ordt gevonden door een herindeling van de onzelfstandige eenheden (1 38 kamers w orden 69 w oningen). Boven op de genoemde aantallen w oningen zijn 125 garages, 8 bedrijfspanden, 1 2 w oonw agens met standplaats en 19 afzonderlijk verhuurde standplaatsen in exploitatie. In hoofdstuk Prognose van de voorraad over 10 jaar w ordt de prognose van de samenstelling van de voorraad per 2020 w eergegeven. Volkshuisvestingsverslag

10 1.4.1 Prognose van de voorraad over 10 jaar Als alle prognoses over nieuw bouw, sloop en verkoop van w oningen uitkomen zal het aantal verhuureenheden licht stijgen en ultimo 2020 uitkomen op circa De verdeling van de voorraad ultimo 2020 zal er dan als volgt uitzien (ter vergelijking w ordt eveneens 2010 getoond): ew app ml app zl = eengezinsw oning = appartement met lift = appartement zonder lift In onderstaande tabel w ordt de verdeling naar w ijkperspectief ultimo 2010 versus ultimo 2020 gegeven. a a n t a l woningtype per wijk app zl app ml ew matig gemiddeld goed Vanaf 2020 w ordt jaarlijks rekening gehouden met 25 nieuw te bouw en w oningen en 25 te verkopen w oningen. Volkshuisvestingsverslag

11 1.5 Mutaties - Het verhuren van woningen Het toew ijzingsbeleid De bew eging op de w oningmarkt is beperkt. De sturing richt zich in 2010 nog op het passend huisvesten van de doelgroep (relatie huur - inkomen, bevordering van de doorstroming, type huishouden en type w oning), de bijdrage aan het creëren van een pluriforme w ijkopbouw en het huisvesten van bepaalde groepen bijzondere huishoudens. Het opbouw en van punten geschiedt door een combinatie van de zoekduur en hoe actief men passend zoekt. Medio 2011 w ordt dit systeem vervangen door een nieuw klantgericht w oonruimteverdeelsysteem, w aarbij onderscheid w ordt gemaakt tussen spoedzoekers en w enszoekers. Hiermee krijgen w e beter inzicht in verschillende klantw ensen en -behoeften De cijfers - mutatiegraad, w eigeringgraad, aantal reacties en gemiddelde zoekduur in jaren per w oningtype woningtype mutatiegraad weigeringgraad aantal reacties per mutatie gemiddelde zoekduur in maanden eengezins 7,2% 54,7% ,2 flat zonder lift 12,1% 57,7% ,6 flat met lift 10,7% 57,9% 40 23,7 onzelfstandig 40,6% 53,0% 13 10,7 Gemiddeld 13,1% 55,6% 89 21, De passendheid van de toew ijzingen naar huurprijsklasse en naar inkomen Het aantal toew ijzingen w ordt per huurprijsklasse gespecificeerd naar alleenstaanden, tw eepersoonshuishoudens en drie of meerpersoonshuishoudens. Daarbinnen w ordt onderscheid gemaakt naar inkomenscategorie en toetsingsgrenzen van de huurtoeslag. In de hierna volgende tabellen geven de gerealiseerde toew ijzingen w eer over Volkshuisvestingsverslag

12 1. Aantallen eenpersoonshuishoudens aan w ie bij mutatie is verhuurd 220 categorie huishouden inkomen huur 357,37 huur tussen 357,37 en 511,50 huur > 511,50 eenpersoons inkomensgrens ,00 (art. 2,a,HSW) eenpersoons eenpersoons > inkomensgrens ,00 (art. 2,a,HSW) eenpersoons eenpersoonsouderen inkomensgrens ,00 (art. 2,c, HSW) eenpersoonsouderen eenpersoonsouderen > inkomensgrens ,00 (art. 2,c, HSW) eenpersoonsouderen Aantallen tw eepersoonshuishoudens aan w ie bij mutatie is verhuurd 60 categorie huishouden inkomen huur 357,37 huur tussen 357,37 en 511,50 huur > 511,50 meerpersoons inkomensgrens ,00 (art. 2,b,HSW) tw eepersoons meerpersoons > inkomensgrens ,00 (art. 2,b,HSW) tw eepersoons meerpersoonsouderen inkomensgrens ,00 (art. 2,d HSW) tweepersoons meerpersoonsouderen > inkomensgrens ,00 (art. 2,d, HSW) tw eepersoons Aantallen drie- en meerpersoonshh. aan w ie bij is mutatie verhuurd 33 categorie huishouden inkomen huur 357,37 huur tussen 357,37 en 548,18 huur > 548,18 meerpersoons inkomensgrens ,00 (art. 2,b,HSW) meerpersoons meerpersoons > inkomensgrens ,00 (art. 2,b,HSW) meerpersoons meerpersoonsouderen inkomensgrens ,00 (art. 2,d HSW) meerpersoonsouderen meerpersoonsouderen > inkomensgrens ,00 (art. 2,d, HSW) meerpersoonsouderen In totaal zijn 165 w oningen met een huur lager dan 357,57 (goedkoop) toegew ezen. Op 8 na zijn alle w oningen toegew ezen aan huishoudens met een laag inkomen. Er zijn 117 w oningen met een huur tussen de 357,57 en 511,50 / 548,18 (betaalbaar) toegew ezen. Daarvan zijn er 97 (83%) toegew ezen aan huishoudens met een laag inkomen en 20 (13%) huishoudens met een hoger inkomen. Van de 31 w oningen met een huur vanaf 511,50 / 548,18 (duur) zijn 23 toegew ezen aan huishoudens met een hoger inkomen (74%) en 8 toegew ezen aan huishoudens met een laag inkomen (26%). Resumerend betekent bovenstaande dat in % van de vrijgekomen w oningen passend is toegew ezen. Daarbij w ordt niet gekeken of iemand in aanmerking komt voor huurtoeslag. Een ingrijpende w ijziging in ons toew ijzingsbeleid w ordt, gelet op de Europese regelgeving, niet voorzien. Volkshuisvestingsverslag

13 2. Ontwikkelingen in de huurvoorraad 2.1 Projecten In het verslagjaar zijn geen nieuw e w oningen opgeleverd; het groot onderhoud van de Wanningflat is in 2010 afgerond. De komende jaren w orden er w el w eer nieuw e w oningen opgeleverd. De prognose voor de projecten (bestaande bouw en nieuw bouw ) voor de komende 5 jaar is als volgt: Cpl. Naam Aantal Bestaande bouw vhe Soort Wat Status Start 6 Campanula, Korenbloem 43 Grondgebonden Groot onderhoud Weezenlanden 180 Gestapeld met en zonder lift (Ver)nieuw bouw In onderzoek Zuiderkerkstraat 11 Studenteneenheden (Ver)nieuw bouw ) In onderzoek Van Pallandtmarke e.o Egw en 36 portiek In onderzoek i.s.m. bew oners bouw Eiken/Iepenstraat 28 Gestapeld met lift I onderzoek Sabangstraat 41 Gestapeld met lift Groot onderhoud Timorstraat 56 Gestapeld HAT Groot onderhoud Vechtstraat 15 Gestapeld met lift Groot onderhoud Binnengasthuis 32 Grondgebonden en gestapeld Groot onderhoud Binnengasthuis 12 Trapportiekw oning Sloop nieuw bouw Totaal bestaande bouw 538 Nieuwbouw 212 Vechterw eerdhof Egw en 44 gestapeld Turn key Ravelijn 28 Egw grondgebonden Nieuw bouw Koop Frankhuis Egw en 11 2 onder 1 kap Nieuw bouw Bruggenhoofd Gestapeld met lift, 14 egw Nieuw bouw Stadshagen + 40 Egw grondgebonden Nieuw bouw Totaal nieuwbouw 191 Duurzaamheidsinvesteringen zijn begin 2011 bekend en w orden hier dan aan toegevoegd. Ook de investeringen in verband met asbestverw ijdering w orden hier begin 2011 aan toegevoegd. Waar mogelijk w orden investeringen gekoppeld i.v.m. kostenefficiënte uitvoering. Waar investeringen instemming van bew oners behoeven is de planning flexibel. 2.2 Verkoop In 2010 zijn 19 w oningen zijn verkocht. De verdeling w as als volgt: hp klasse type Oplevering goedkoop btlbr tot htsgrens 1 btlbr boven htsgrens 2 duur tot hts boven hts eindtotaal verkoop aan zitthrdrs eengezinswoning flat zonder lift 2 2 hat eenheid 1 1 totaal woningen overige totaal Van de 19 verkochte w oningen (in 2009: 35 w oningen) zijn er 3 w oningen verkocht aan de zittende huurders, de overige 16 zijn bij mutatie op de vrije markt verkocht. Volkshuisvestingsverslag

14 Sinds 1997 zijn er 766 w oningen ter verkoop aangeboden; ultimo 2010 zijn daarvan 284 w oningen verkocht, derhalve zijn er nog 482 w oningen aangew ezen voor verkoop. De prognose van het aantal w oningen dat jaarlijks w ordt verkocht, is gelijk aan de mutatiegraad (ca. 8%) van de ter verkoop aangeboden w oningen. Aan zittende bew oners w ordt een korting van 7% op de taxatiew aarde van de w oning gegeven; bij verkoop op de vrije markt w ordt geen korting gegeven. Daarmee voldoen w e aan de eis dat de w oningen niet onder 90% van de marktw aarde verkocht mogen w orden. Ook is in 2010 de laatste w oning van de 47 koopw oningen in het plan De Geren, w elke Openbaar Belang in samenw erking met Hegeman Bouw Almelo (VOF De Geren) heeft ontw ikkeld, verkocht. De w oning is marktconform verkocht. 2.3 Groot onderhoud Kinsanflats Holtenbroek In Holtenbroek bezit Openbaar Belang drie zogenoemde Kinsanflats w aaraan groot onderhoud gepleegd is. Het groot onderhoud van de Lassusflat is begin 2008 opgeleverd. In datzelfde jaar w erd gestart met de uitvoering van het groot onderhoud van de flat aan de Monteverdilaan die in 2009 w erd opgeleverd. Het groot onderhoud aan de derde flat (de Wanningflat) is medio 2009 gestart en in oktober 2010 opgeleverd. Wanningflat De staat van de Wanningflat noodzaakte Openbaar Belang groot onderhoud te gaan uitvoeren. De technische staat van het gebouw w as aanleiding om een groot aantal onderdelen te vervangen. Bij de start van het proces is nagedacht over het verhogen van het w oongenot voor de bew oners en over het treffen van energiemaatregelen. Redenen voor Openbaar Belang om fors te investeren in energiebesparende maatregelen. In de zomer van 2009 is gestart met de aanpak van de Wanningflat. Het bijzondere van het project, dat een jaar liep, is de grote betrokkenheid van de bew oners, bij keuzes voor de w oning en voor het hele complex. De kennis die in 2009 is verkregen bij het groot onderhoud van De Rembrandt, een andere Kinsanflat, is volledig ingezet om in de Wanningflat de best mogelijke aanpak te kiezen. De flat is grondig aangepakt. Bew oners hebben veel (w oon)technische verbeteringen gekregen en daarnaast kreeg de flat een compleet nieuw aanzien. Om de w oonlasten in de toekomst omlaag te brengen, is een groot aantal maatregelen genomen om de flat duurzamer en zuiniger te maken. Er is in 2010 ook een centrale zonw ering tegen huurverhoging aan de bew oners voorgelegd, die met 75% meerderheid is geaccepteerd. Hiermee is het aanzicht van de flat nog meer verbeterd. Bovendien krijgen ook alle bew oners de beschikking over volledige zonw ering die het w onen in de zomer veel comfortabeler en koeler zal maken en daarmee bijdraagt aan duurzaamheid. De combinatie van gekozen maatregelen, w aaronder zonnecollectoren, lage temperatuurverw arming en w armteterugw inning bij de ventilatie, is uniek en trekt veel belangstelling in Zw olle en ver daarbuiten. Naast deze fysieke maatregelen w ordt ook sinds 2009 sociaal stevig geïnvesteerd in de flat. Samen met de bew oners w ordt gew erkt aan een nieuw e positionering, w aardoor de flat voor velen w eer aantrekkelijk w ordt om in te w onen. Alhoew el de flat voor verschillende bew oners geschikt is, w ordt speciaal aandacht besteed aan de geschiktheid voor senioren. Een w ens van bew oners, die ook logisch kan w orden ingevuld door forse aanpassingen aan het gebouw en gebruikmaking van diensten van het naastgelegen seniorencentrum Fermate. Het proces om samen met de bew oners te w erken aan een flat w aarin mensen samen prettig w onen vordert en lijkt succesvol, blijkens reacties van bew oners. Het complex aan de Wanningstraat is, onder grote belangstelling van de bew oners, in oktober feestelijk heropend door w ethouder Dannenberg, gedeputeerde Rietkerk en Tw eede Kamer lid Van Hijum. Bew oners hebben aangegeven dat na een ingrijpende verbouw ing, die hen niet in de koude kleren is gaan zitten, er een heel mooi complex tot stand is gekomen, w aarin ook de onderlinge banden zijn verbeterd. Voor velen is de w oning een thuis gew orden, bew oners geven daarbij aan niet graag meer w eg te w illen. In 2011 w ordt nog gew erkt aan een plan om, bovenop de uitgevoerde maatregelen aan het complex, nog een aantal aanvullende maatregelen uit te voeren om een extra energiebesparing te realiseren. Volkshuisvestingsverslag

15 Daarnaast w ordt een plan uitgew erkt om de verschillende technologische componenten in de flat te koppelen, w aardoor de flat eenvoudig te bedienen blijft, ook qua zonw ering, toegang etc. Door direct inzicht in het eigen verbruik te krijgen, kan de bew oner meew erken aan een verminderd energieverbruik. Dit systeem w ordt tegelijkertijd de basis om senioren aansluiting te geven op diensten en zorg in de omgeving. Voor deze maatregelen is in 2010 hard gew erkt aan het verkrijgen van subsidie en zal in 2011 w orden voortgezet. Daarnaast w ordt overw ogen een centraal systeem ter vervanging van schotels te realiseren, w aarmee bew oners goedkoper televisie en internet kan w orden aangeboden en de vele schotels van het complex af gaan. In de loop van 2010 zijn ook op sociaal gebied grote vorderingen gemaakt. Tijdens het groot onderhoud is steeds een team van Openbaar Belang aanw ezig gew eest en is een positieve communicatie opgebouw d door toegankelijk te zijn, goed te luisteren, goed w erk en maatw erkoplossingen te leveren. Klachten zijn in het hele proces steeds serieus genomen en adequaat afgehandeld. Daarnaast is gew erkt met de bew oners aan meer onderlinge binding, communicatie en ontmoeting, w aarbij ook betrokkenheid van bew oners bij de toekomst van het complex en de dienstverlening is georganiseerd. Het project: Wanningflat w ordt w arm thuis voor bew oners, een gebouw met uitstraling voor de w ijk en een voorbeeld van duurzaamheid Verw achting prestaties Wanningflat voor groot onderhoud Gas [m 3 ] Elektriciteit [kwh] Wanningflat na groot onderhoud Energiekosten* incl. btw [ ] , ,- Energiekosten in het 1 e jaar, per w oning incl. btw [ /w oning] CO 2 uitstoot [kg] Extra investeringskosten t.o.v. A- label, incl btw [ ]* * * ,- Provinciale subsidie ,- * energiekosten gerekend: elektra 0,08 per KWH excl. BTW en gas 0,28 per M 3 excl. btw Volkshuisvestingsverslag

16 Financieel Het project Wanningflat is nog niet afgerond, mede vanw ege de extra plannen voor Hetgeen w el is afgerond is ruim binnen de begroting gebleven. Een extra meevaller komt hier nog bovenop, omdat het BTW tarief voor verbouw ing i.v.m. crisismaatregelen tijdelijk verlaagd is, w at voor de Wanningflat een besparing oplevert van circa ,- op de totale investering. De verw achting is dat het totale project met subsidies ook met de extra maatregelen binnen de begroting kan w orden afgerond. Naast de provinciale subsidie is er ook op de flat een Energie-investeringsaftrek van ,- toegekend. Daaruit volgt een netto besparing van circa ,- (44% van de kosten is aftrekbaar van de fiscale w inst; met een vpb-heffing van 25% is het effectief resultaat daarmee circa 11%). 2.4 Sloop De voorgenomen sloop van complex 018 (Van Vilsterenhuizen, Zuiderkerkstraat, 32 eenheden voor studenten) is in 2010 gew ijzigd in het voornemen tot vernieuw bouw. Vanuit duurzaameidsopt iek, het karakter van het pand en de locatie w ordt gew erkt aan een haalbaarheidsstudie om de 32 onzelfstandige eenheden om te zetten naar 12 tot 16 appartementen met 2 slaapkamers, die grotendeels sociaal bereikbaar zijn. Karakteristieke elementen w orden hierbij gecombineerd met vernieuw ende architectuur. Naar verw achting w ordt de bouw voorbereiding in 2011 afgerond. Tot die tijd w ordt het pand tijdelijk bew oond. Om die reden w ordt er geen huurverhoging doorberekend. 2.5 Leegstand Langdurige leegstand, 3 maanden of langer, is de afgelopen jaren vrijw el niet voorgekomen. Als het al voorkw am betrof het incidenten. De kortdurende frictieleegstand als gevolg van verhuizingen is evenals in 2009 w eer uitgekomen op circa 0,6% van de jaarhuur. 2.6 Woonwagens en standplaatsen In 2010 is besloten de 6 standplaatsen aan de Van Pallandtmarke op te heffen. In 2010 is met 4 van de 6 bew oners overeenstemming bereikt over een verhuizing naar een andere standplaats of w oning. Daardoor is het aantal standplaatsen gew ijzigd. Eind 2010 w aren er 31 standplaatsen en 12 w oonw agens voor de verhuur beschikbaar met een gemiddelde huur van 185,- respectievelijk Begin 2011 w ordt verw acht dat ook de laatste 2 plaatsen op de Van Pallandtmarke vrij komen, w aardoor deze hele locatie een andere bestemming kan krijgen. In overleg met de bew oners en de gemeente w ordt gew erkt aan nieuw bouw van grondgebonden en gestapelde w oningen. In 2010 is het volledige beheer van de w oonw agens onder de loep genomen. Openbaar Belang heeft geconcludeerd dat er veel tijd en aandacht w ordt besteed aan de w oonw agens, maar dat toch een professionelere aanpak nodig is om in overleg met de bew oners te komen tot goed beheer vanuit sociaal, technisch en financieel oogpunt. Daarom is in 2010 besloten voorlopig het beheer integraal te laten uitvoeren door de op dit terrein gespecialiseerde organisatie Nijbod. Daarnaast is Nijbod in 2010 ook begonnen met een speciale inventarisatie van de grote locatie Cascadestraat, w aarvoor een toekomstplan gew enst is. Ook omdat deze locatie de komende jaren volledig w ordt ingebouw d in de nieuw e w ijk Frankhuis. 2.7 Verhuiskostenregeling Sinds 1997 heeft Openbaar Belang in totaal 766 w oningen ter verkoop aangeboden. In eerste instantie aan zittende huurders. Om de verkoop te stimuleren is in 1997 een verhuiskostenregeling opgesteld. De zittende huurder van de complexen die uit een ter verkoop aangeboden w oning verhuist, ontvangt een verhuispremie van 4.000,-. Deze regeling is beëindigd per 31 december Openbaar Belang conformeert zich aan een w ettelijk voorgeschreven verhuiskostenregeling die van toepassing is bij gedw ongen verhuizing, bij sloop en renovatie. Volkshuisvestingsverslag

17 3. Wonen en zorg Openbaar Belang stelt de belangen centraal van de bew oners in de w ijken en buurten w aar zij bezit heeft. Ze vindt dat mensen moeten kunnen blijven w onen in hun buurt, als ze dat graag w illen. Ook als ze ouder, ziek of gehandicapt w orden. Dit vraagt flexibiliteit in dienstverlening en producten, bijvoorbeeld in de vorm van levensloopbestendige of meergeneratiew oningen. In 2010 is w elisw aar geen nieuw bouw gerealiseerd, maar w el is besloten dat bij nieuw te bouw en w oningen levensloopbestendigheid een uitgangspunt is. Een volledig vernieuw d PVE voorziet op moderne w ijze in levensloopbestendigheid van vrijw el alle nieuw e w oningen en ook een deel van de bestaande w oningen die groot onderhoud krijgen. 3.1 Samenwerking met zorginstellingen Voor het verzorgen van een zo goed mogelijk en laagdrempelig aanbod aan klanten op het gebied van w onen en zorg, w erkt Openbaar Belang samen in het Servicepunt Zorgw oningen met vijf andere w oonen zorgpartijen. In 2010 w aren er 14 Servicepunten Zorgw oningen operationeel. Het kantoor van Openbaar Belang is er daar één van. Ieder servicepunt heeft actuele informatie over zorgw oningen en een mogelijkheid zich te laten inschrijven. 3.2 Woningen bestemd voor ouderen (55 + ) In 2010 is ongeveer 10% van de w oningen speciaal bestemd voor ouderen (55 + ). Dit betreft met name gelijkvloerse appartementen met een lift. In 2010 is het groot onderhoud in de Wanningflat afgerond. Hierbij zijn 20 w oningen rollatortoegankelijk gew orden. 3.3 Woningen met een medische aanpassing Voor w ie om medische redenen een aanpassing in de w oning behoeft, kan daarvoor sinds 2000 terecht bij de gemeente Zw olle. In 2010 zijn 34 w oningen van Openbaar Belang medisch aangepast. Kosten per aanpassing Aantal ,- Totale kosten per jaar , ,- < 450,- 56% 35% 43% 14% 8% 9% 450,- tot 2.250, ,- tot 6.750,- 29% 55% 41% 23% 47% 33% 9% 6% 16% 21% 16% 58% > 6.750,- 6% 3% 0% 43% 29% 0% 3.4 Woningen bestemd voor bijzondere doelgroepen Openbaar Belang w il er zijn voor alle mensen met een w oonbehoefte. Binnen de mogelijkheden w ordt voorrang verleend aan mensen die daarbij, door w elke oorzaken ook, ondersteuning w ensen. Mensen w orden benaderd als individuen, met hun eigen specifieke omstandigheden en problemen. Openbaar Belang neemt w ensen, behoeftes en problemen serieus en probeert hiervoor, samen met hen, een optimale oplossing te vinden. Soms kan voor een groep met gelijke w ensen en problemen een collectieve oplossing gevonden w orden. Zo biedt Openbaar Belang samen met de tw ee andere Zw olse w oningcorporaties huisvesting op maat voor meer dan tw intig maatschappelijke instanties. Zo w ordt voorkomen dat mensen die de regie over hun leven niet hebben of dreigen kw ijt te raken, tussen w al en schip terecht komen. Volkshuisvestingsverslag

18 Met een eensgezinde samenw erking tussen de partijen w ordt een groot aantal maatschappelijke problemen voorkomen, zoals dakloosheid, verloedering, zelf verw aarlozing en overlast. Voorbeelden hiervan zijn de vrouw enopvang en De Herberg, opvang voor dak- en thuislozen. Hierover zijn prestatieafspraken gemaakt met de gemeente Zw olle. Voor mensen die w el zelfstandig kunnen w onen, maar daarbij w el enige begeleiding nodig hebben, stellen de Zw olse corporaties jaarlijks een aantal w oningen beschikbaar. Via de zogenoemde quotumafspraken zijn in w oningen beschikbaar gesteld aan cliënten van Stichting Limor, Dimence, Frion, Leger des Heils, RIBW, Reclassering, de Herberg, Veldzicht, Trias, Vrouw enopvang Overijssel en Tactus. Samen met Trias Jeugdhulp zet Openbaar Belang zich actief in voor het project Begeleid Zelfstandig Wonen. In 2010 heeft Openbaar Belang zes jongeren van w oonruimte voorzien in de Lassusflat w aarbij de jongeren w orden begeleid door Trias Jeugdhulp. In het project krijgen de zogeheten kamertrainees w ekelijks ondersteuning aan huis van een hulpverlener. De begeleiding richt zich op financiën, w erk, school, sociale contacten en een zinvolle dagbesteding. Uniek in dit project is het koffiecontract, een maandelijks treffen tussen trainees, hulpverlener en een medew erker van Openbaar Belang. Onder het genot van een kopje koffie is ruimte voor vragen, w ensen en het bespreken van eventuele moeilijkheden. De trainees w orden uitgedaagd en krijgen handvatten aangereikt om een band met hun directe w oonomgeving aan te gaan en deze te onderhouden. 3.5 Zorgarrangement Sinds 2006 kregen de huurders van Openbaar Belang een gratis lidmaatschap van Ledenvereniging Evean Icare aangeboden. Met het Zorgpluspakket w ilden de Zw olse corporaties de huurders een bijdrage leveren aan hun w oongenot en veiligheid. Huurders konden goedkoper gebruik maken van diensten op het gebied van w onen, zorg en w elzijn. Helaas is er w einig gebruik gemaakt van deze diensten, terw ijl het hoge kosten met zich meebracht. Daarom is in 2010 besloten het gratis lidmaatschap voor huurders te beëindigen per 1 januari Volkshuisvestingsverslag

19 4. De kwaliteit van de woningen en de woonomgeving Het beleid Openbaar Belang w il een kw alitatief goed en gevarieerd aanbod van huurw oningen bieden. Hierbij w ordt zow el gekeken naar de bouw technische- als naar de w oontechnische kw aliteit. Reparatieverzoeken en klachten w orden direct opgepakt. 4.1 Onderhoud en woningverbetering Openbaar Belang heeft geen eigen uitvoerend personeel in dienst. Alle uitvoerende onderhoudsw erkzaamheden w orden uitbesteed aan derden. De w erkzaamheden die voortvloeien uit de instandhouding van de w oningen w orden uitgevoerd onder regie van Openbaar Belang. De grotere w erkzaamheden w orden aanbesteed of gegund op basis van een offerte en open begroting. Jaarlijks w orden met de betreffende aannemers tarief afspraken gemaakt, gebaseerd op een meerjarige raamovereenkomst. Openbaar Belang neemt jaarlijks per 1 november het initiatief om voor het komende kalenderjaar de uurlonen vast te stellen, op basis van CBS indexcijfers. In 2010 zijn de uurlonen van de onderhoudspartners geharmoniseerd. Door de crisis heeft een lichte verhoging of zelfs een verlaging van de uurlonen plaatsgevonden. De uitgaven voor het onderhoud zijn als volgt te onderscheiden soort onderhoud verschil niet planmatig onderhoud reparatieverzoeken mutatieonderhoud contractonderhoud subtotaal niet planmatig onderhoud planmatig onderhoud groot onderhoud complex totaal generaal Reparatieverzoeken Vragen/meldingen kunnen telefonisch, schriftelijk en via de mail. Dezelfde dag w ordt contact gelegd en een uitvoerende partij ingeschakeld. Die belt binnen 24 uur voor een afspraak, bij calamiteiten eerder. Het bedrijfsbureau schat in of zaken een dag, 7 dagen of langer moet duren en houdt dit in de gaten. In principe w ordt de hele vraag verder afgehandeld door de gecontracteerde partij en bij ons gereed gemeld. Steekproefsgew ijs controleren w ij. Bij cv en ruitschade w orden bew oners rechtstreeks doorgeleid naar onze contractpartners en direct geholpen. In de kw artaalrapportages staan de verw erkingstijden en de afw ijkingen t.o.v. de planning. Afw ijkingen kunnen op verschillende manieren ontstaan, meest voorkomende zijn materiaalbestellingen en dat huurders niet op korte termijn thuis w illen of kunnen zijn. Het aantal reparatieverzoeken bedroeg in 2010 gemiddeld 1,62 per w oning. Het absolute aantal reparatieverzoeken is in het verslagjaar met 14% gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. De gemiddelde kosten per reparatieverzoek zijn gedaald en kw amen op 124,- per reparatie tegen een geraamd gemiddelde van 139,- in Oorzaak voor deze daling is met name het groot onderhoud van de flat s na oplevering een aantal klachten heeft veroorzaakt die binnen de garantie, dus zonder kosten zijn opgelost. Volkshuisvestingsverslag

20 In de begroting 2010 is rekening gehouden met een post reparatieverzoeken van ,- t.o.v ,- in Deze inschatting bleek te ambitieus, in w erkelijkheid is in ,- besteed. Vanuit haar strategisch vastgoedbeleid kijkt Openbaar Belang hoe de stijgende kosten van onderhoud verminderd kunnen w orden. Bij reparatieverzoeken w ordt, afgaande op de omvang van het verzoek, een genormeerde afhandelingsduur van 7, 14, of 30 w erkdagen geprognosticeerd. Met name bij de eenvoudige reparaties is een afname van de herstelduur w aarneembaar; in 2010 kw am dat neer op een gemiddelde van 4,8 11,7 en 21,7 w erkdagen. In onderstaande tabel w ordt een overzicht gegeven van de reparatieverzoeken in Categorie Totaal aantal Totale kosten Gemiddelde kosten Meldingen < 625,- Meldingen 625, Totaal Het gemiddelde bedrag per reparatieverzoek is laag ten opzichte van andere jaren. De reden hiervan is dat er van de Monteverdilaan/Lassuslaan/Wanningstraat veel reparatieverzoeken zijn geregistreerd die onder de garantie vallen Mutatieonderhoud Doel is mutaties zo efficiënt mogelijk te laten verlopen met respect voor de belangen en bejegening van vertrekkende en komende bew oners en met visie op de kw aliteit van de w oning. Vertrekpunt bij mutaties is de huurders bij opzegging laten w eten w aar ze aan toe zijn: hoe moet de w oning achtergelaten w orden en w elke zaken kunnen blijven zitten of w orden overgedragen aan de volgende bew oner. Ook hoort de vertrekkende bew oner w anneer voor- en eindinspectie plaatsvindt. Bij elke mutatie w ordt een rapport opgemaakt. Waar nodig krijgt de bew oner opmerkingen en de kans zaken zelf te verhelpen. Bij overname tussen bew oners w ordt dit goed vastgelegd. Tussen vertrekkende en zittende bew oner in w ordt de w oning in gemiddeld een dag op orde gebracht, dat w il zeggen op het niveau dat Openbaar Belang w il bieden aan de nieuw e bew oner. De mutatiegraad verschilt sterk per complex. Het totaal aantal mutaties is in 2010 echter vergelijkbaar met voorgaande jaren. De gemiddelde kosten per mutatie zijn licht gestegen ( 31,-) ten opzichte van De w oningen die onder het verkoopbeleid vallen zijn niet geboekt onder mutatieonderhoud maar op verkooponderhoud. Categorie Totaal aantal Totale kosten Gemiddelde kosten Mutaties < 625,- Mutaties 625, Totaal Planmatig onderhoud/groot onderhoud In 2010 is voor een bedrag van ,- aan w erkzaamheden doorgeschoven. Na inspecties is besloten dit onderhoud in latere jaren uit te voeren, al dan niet in combinatie met het vergroten van leefbaarheid. Reden voor de onderschrijding is vooral gelegen in de volgende grote posten: Volkshuisvestingsverslag

21 Complex 001 (Sumatrastraat/Borneostraat) ,-. Na inspectie bleek de kw aliteit zodanig goed dat besloten is dit 3 jaar door te schuiven. Complex 006 (Pierik) ,-. Hier is besloten voor een totaalaanpak in combinatie met asbestsanering en duurzaamheid in Complex 007 (Hanekamp) ,-. Deze posten zouden alleen w orden uitgevoerd bij mutatie of acute gebreken in asbeststandleidingen. Het hele budget is in 2010 niet gebruikt en doorgeschoven naar volgende jaren. Complex 033 (Van Pallandtmarke e.o.) ,-. Ook hier is gekozen voor een totaalaanpak in combinatie met het sociaal/fysieke programma dat in 2010 in de Adelbuurt gestart is en doorloopt in De post w ordt daarin meegenomen. Een aantal posten planmatig onderhoud is in 2010 buiten de begroting uitgevoerd. Het gaat hier om een bedrag van ,-, vooral veroorzaakt door acute problematiek met asbest, o.a. in het complex aan de Gladiolenstraat e.o. Tevens heeft er een overschrijding plaatsgevonden op de post preventief en zijn er extra w erkzaamheden uitgevoerd w aar in de begroting geen rekening mee gehouden w as. Ook is er op een aantal posten een minimale overschrijding. Het gaat hier om een bedrag van ,-. In 2010 is ook een aantal zaken lager uitgevallen dan begroot: ,-. Met name de scherpe inkoop van verw armingsketels en schilderw erk w aren hiervan de oorzaak. Openbaar Belang kiest ervoor om de jaarlijkse onderhoudsbegroting op te stellen naar aanleiding van vastgestelde onderhoudscycli, interne signalen vanuit controles en mutaties en op basis van een jaarlijkse schouw. Er is niet gekozen voor inspectie op w oningniveau omdat de geringe w inst in control niet opw eegt tegen de arbeidsintensiteit hiervan. Het planmatig onderhoud dat is uitgevoerd in 2010: Buitenschilderw erk De complexen 012/013 (Bekenbuurt), 014 (Lynnerkamp), 022 (Grote Baan e.o.), 025 (Vijfhoek) en 208 (Gemaalpad) zijn geschilderd. Het gaat hier om in totaal 174 w oningen Douche/toiletrenovatie Alle w oningen van complex 009 (Assendorperdijk) hebben een douche/toiletrenovatie ondergaan. Vlizotrappen Complex 007 (Hanekamp) aangebracht bij 32 w oningen. Mechanische ventilatie De mechanische ventilatie van de w oningen in complex 011 (Fluessen/Fivel) is vervangen. Vervangen cv-ketels De w oningen van de complexen 012/013 (Bekenbuurt), 014 (Lynnerkamp) en 038 (Pilotenlaan) hebben een nieuw e cv-ketel gekregen. In totaal 157 w oningen. Dakbedekking De dakbedekking van complex 030 (Holtenbroekerw eg/hoogstraat) is vervangen. Vastzetten riolering Complex 037 (Graspieperstraat), uitgevoerd voor 7 w oningen. Roosters Er zijn in complex 019 (Meeuw enlaan) roosters aangebracht. Galerijvloeren De galerijvloer van complex 020/021 (Pelmolenstraat) is voorzien van een antisliplaag. Algemeen Incidenteel grootschalige asbestsanering 40 w oningen en een bedrijfsruimte. Het ging hier om een grote operatie w aarbij alle bew oners enkele dagen beperkt of niet in de w oning konden verblijven. Openbaar Belang heeft hier zorgvuldig gehandeld. In samenw erking met de bew oners is een gedetailleerd plan gemaakt en hebben de bew oners de aanpak, ondanks de overlast, positief beoordeeld. In 2010 is ook asbest aangetroffen in complex 004 (22 w oningen). De w erkzaamheden w orden in het voorjaar 2011 uitgevoerd, omdat koude de overlast te groot zou maken. Volkshuisvestingsverslag

22 Preventief Er is een jaarlijkse post opgenomen voor het incidenteel vervroegd uitvoeren van w erkzaamheden die voor de komende jaren in de meerjarenbegroting zijn voorzien. In 2010 ging het om diverse kleinere projecten met een totale omvang van ,- en de vervanging van lekkend dubbel glas bij een aantal w oningen voor een bedrag van , Contractonderhoud Dit betreft het periodiek onderhouden van liften, collectieve en individuele cv -installaties, hydrofoorinstallaties e.d. In deze post is er een onderschrijding opgetreden Serviceonderhoud Hier gaat het om het ontstoppen van riolering, het herstellen van glasschades, schoonmaken van complexen en het onderhoud aan collectieve groenvoorzieningen op contractbasis. Dit onderhoud w ordt aan de huurders doorberekend Groot onderhoud Het aandeel van het normaal onderhoud in het groot onderhoudsproject complex 113 (Wanningflat) w ordt toegerekend naar de kostenpost onderhoud en uit de post Mutatie VA gehaald. Wij rekenen 25% van de kosten toe aan normaal onderhoud. Het project is opgeleverd in oktober Energielabeling Voor het gehele w oningbezit zijn in 2010 de energielabels opnieuw vastgesteld. Daaruit blijkt dat, mede door de ingrepen in de Kinsanflats, ruim 35% van de w oningen A en B labels heeft. Voor w oningen die lager scoren dan B w ordt in 2011 een plan van aanpak gemaakt om een beter label en lagere w oonlasten te realiseren. Energielabel 1 januari 2009 Energielabel 1 januari 2011 Energie % Bezit Label WOB A 4,03 % B 22,16 % C 25,09 % D 22,31 % E 17,80 % F 8,35 % G 0,26 % 100 % Energie % Bezit Label WOB A 3,991 % B 31,811 % C 24,942 % D 20,760 % E 12,471 % F 3,108 % G 2,916 % 100 % Openbaar Belang heeft de ambitie haar w oningen energiezuiniger te maken w aarbij de labels in 2020 minimaal naar een B verschuiven. Met deze verbetering blijven de energie- en dus ook w oonlasten voor de huurders beheersbaar. Tevens zal Openbaar Belang een bijdrage leveren in het reduceren van de CO² uitstoot. Volkshuisvestingsverslag

23 4.3 Duurzaam bouwen In 2009 is gestart met een plan om alle nieuw bouw w oningen van Openbaar Belang meer duurzaam te gaan bouw en. Doel is de w oonlasten in de toekomst zo laag mogelijk te houden, minder energie in de w oningen nodig te hebben, minder CO2 uit te stoten en meer gebruik te maken van verantw oorde energiebronnen als aardw armte, zonnew armte, zonne-energie en restw armte. In 2010 is hiervoor het programma van eisen aangepast voor zow el nieuw e als bestaande w oningen. In het PVE w ordt uitgegaan van de Trias Energetica : terugdringen van verbruik door ontw erp van de w oning, energie vervangen door duurzame energie en tot slot zorgen dat de bew oner hier zo zuinig mogelijk mee om gaat. Er is een start gemaakt met duurzaamheidsbeleid, een vertaling daarvan naar complexen en een begroting van kosten en opbrengsten. Dit blijkt een omvangrijke hoeveelheid w erk, omdat alle complexen nauw keurig moeten w orden bekeken en berekend en beoogde maatregelen met kennis van het complex en duurzame maatregelen moet w orden gecombineerd. Op deze w ijze komt er w el goed inzicht in de taakstelling in de voorraad. Gestreefd w ordt om in het eerste kw artaal 2011 beleid, maatregelen en de begroting van kosten en opbrengsten op te leveren. In 2011 w orden na de flats ook al de eerste vervolgcomplexen aangepakt op het punt van duurzaamheid. Met de verbeteringrepen duurzaamheid w orden zo mogelijk investeringen verbonden ten aanzien van onderhoud, energiebesparing en andere kw aliteitsaspecten, zoals levensloopbestendigheid. Hiermee w orden op termijn meer w oningen op verschillende terreinen tegelijk op een hoger niveau gebracht. Bij alle plannen die in 2010 in voorbereiding zijn genomen, zow el nieuw als bestaand, is duurzaamheid als een van de hoofdthema s meegenomen. 4.4 Digitalisering van tekeningen van het bezit In 2010 is het volledige bezit digitaal uitgew erkt met tekeningen die naast plattegronden ook de ligging, het perceel en een gevelaanzicht geven. Daarnaast zijn nieuw e foto s van alle complexen gemaakt. Hiermee zal in 2011 informatie beschikbaar komen voor potentiële huurders, die dan een scherp beeld krijgen van de w oning, w at helpt in het keuzeproces en vragen zal verminderen. Daarbij zijn deze tekeningen van groot belang voor alle plannen die gemaakt w orden voor onderhoud en reparaties om steeds goed inzicht te hebben in deze w oninggegevens, Dit zal tijd besparen. De tekeningen zijn uitgevoerd in Revit (softw areprogramma), w aardoor ze ook geschikt zijn om bij onderhoudsprocessen gebruikt en aangepast te w orden door bedrijven die in een project samenw erken. Volkshuisvestingsverslag

24 5. Leefbaarheid 5.1 Het beleid 2010 Is het eerste jaar w aarin het beleidsplan Samen w erken voor mensen tot uitvoering komt. Leefbaarheid heeft hierin een vooraanstaande rol: Openbaar Belang w il duurzame w aarde toevoegen aan de w oonsituatie van haar huurders en van andere bew oners in de w ijken en buurten. Openbaar Belang w il in alle w ijken en buurten w aar ze bezit heeft nog meer activiteiten en initiatieven ontplooien, die tot versterking van de w ijk leiden en die de emancipatie van de bew oners bevorderen. Daarbij w orden de w ijkbew oners zelf optimaal betrokken. De leefbaarheid in de w ijken w aar Openbaar Belang bezit heeft varieert. In sommige w ijken is de leefbaarheid goed, in andere w ijken is het sterk verbeterd doordat er initiatieven zijn ontplooid. Maar ook zijn er nog w ijken w aar de leefbaarheid extra aandacht behoeft. Openbaar Belang zal goedlopende projecten en activiteiten voortzetten en w aar nodig nieuw e leefbaarheidsprojecten starten. In 2010 is deze strategie verder uitgew erkt en is inhoud gegeven aan het w erken in w ijken en buurten. Sinds het voorjaar zijn drie buurtbeheerders in dienst, die fungeren als de oren en ogen van Openbaar Belang. Het is belangrijk de w ensen van de bew oners goed te kennen. 5.2 In de buurten Zwolle-zuid In de Adelbuurt (Van Pallandtmarke, Van Riemsdijkmarke en Gedeputeerdenlaan) in Zw olle-zuid staan 128 w oningen van Openbaar Belang. De buurt kent hardnekkige complexe samenlevingsvraagstukken. Er is de afgelopen jaren veel ingezet om het tij te keren, maar de grote doorbraak is uitgebleven. Openbaar Belang heeft voor deze buurt gekozen om haar nieuw e visie op buurtgericht w onen in praktijk te brengen. De zogenoemde Charette stond centraal bij de uitvoering. Tijdens tw ee bijeenkomsten in de zomer van 2010 zochten actieve bew oners, professionals en w ijkpartners samen naar oplossingen voor de eerder bij de bew oners geïnventariseerde problemen. Deze aanpak leverde een gezamenlijke agenda op, w aarvan een aantal punten al op korte termijn kon w orden aangepakt. De bew oners van de Adelbuurt hebben sinds 25 september hun eigen buurtatelier. Met de openingshandeling door w ijkw ethouder Berkenhout en directeur Brouw er van Openbaar Belang w erd ook het startschot gegeven voor de nieuw e speeltuin aan de Van Pallandtmarke. Het buurtatelier is het eerste zichtbare resultaat van het nieuw e leefbaarheidsproject. Het Buurtatelier moet het bruisend hart van de buurt w orden, niet alleen een ontmoetingsplek, maar ook het startpunt van tal van activiteiten. Rond de Sinterklaastijd heeft Openbaar Belang met de bew oners pakjesavonden georganiseerd. De vraag aan de bew oners w as hoe de sociale ambities te realiseren. Een aantal ambities is uitgew erkt en w ordt geconcretiseerd in De organisatie van de buurtgerichte aanpak heeft eind 2010 vorm gekregen. Er is een buurtteam opgericht bestaande uit de w ijkagent, een opbouw w erker, een ingehuurde buurtregisseur en een interne buurtregisseur in opleiding. Met een buurtregisseur in eigen huis kan Openbaar Belang haar buurtgerichte w erken nog beter gestalte geven. Een specifiek onderdeel in de aanpak van de Adelbuurt is de w oonw agenlocatie aan de Van Pallandtmarke. Deze locatie van zes w oonw agens voldoet niet meer aan de eisen. Aangezien in 2009 vijf van de zes bew oners bij Openbaar Belang hebben aangegeven graag een w oning te w illen betrekken, is besloten tot opheffing van de locatie. Eind 2010 zijn vier gezinnen verhuisd naar een w oning, voor één w ordt nog gezocht. Voor de zesde bew oner w ordt gezocht naar een standplaats op een andere Zw olse w oonw agenlocatie. Kamperpoort In Kamperpoort vindt grootschalige herstructurering plaats. Hierbij w ordt een groot deel van de w oningen gesloopt w aar vervangende nieuw bouw voor in de plaats komt. Het w oningbezit van Openbaar Belang in de Kamperpoort is van prima kw aliteit en w ordt doorgeëxploiteerd. Volkshuisvestingsverslag

25 Naast de fysieke beperkingen van de w oningen in de w ijk, heeft de w ijk ook te kampen met sociale problematiek. Doel voor Openbaar Belang is dat ze goed w il zorgen voor de huidige bew oners van de Kamperpoort. Daarom zet zij zich in voor een betere sociale leefbaarheid. Dit gebeurt via participatie in het Ontzorg- en Kansteam (OK team) en in het Gebied Beheer Team. Het OK team (w aarin naast Openbaar Belang Travers, politie, maatschappelijk w erk en deltawonen deel van uit maken) w erkt aan een tw eetal opdrachten: - het bestrijden van de meervoudige problematiek in de Kamperpoort; - het monitoren van en, w aar nodig, actief ondersteuning bieden aan voormalige bew oners uit de Kamperpoort die in kader van de sloop naar elders (binnen Zw olle) verhuisd zijn. Het OK team gaat naar de mensen toe. Er vinden individuele gesprekken met bew oners plaats en er w orden acties uitgezet bij individuele problematieken. Gezamenlijk heeft het OK team gew erkt aan een atelierfunctie, zijn kinderactiviteiten opgezet en spreekuren in het leven geroepen. In de evaluatie van het OK team van het najaar 2010, w erd geconcludeerd dat de K van Kans nog niet van de grond komt. Dit frustreert de contacten met de bew oners. Gelukkig besloten de gemeente Zw olle en de provincie Overijssel tot een financiële tegemoetkoming zodat de Kans er kan komen. Doel is het bew erkstelligen van een sociale stijging bij de bew oners van de Kamperpoort. Er is inmiddels een start gemaakt met de selectie van bew oners met w ie een leer-w erktraject in gang w ordt gezet. Bew oners, de gemeente, Pauropus, Travers en Openbaar Belang hebben in een gezamenlijk project de tuinen aan de van de Grote Baan en de Touw slagerij aangepakt. Bew oners konden intekenen voor tegels en een hekje en het resultaat mag er w ezen. Indische Buurt In de Indische Buurt zijn tw eew ekelijkse w ijkschouw en gehouden samen met de gemeente en de w ijkagent. Aanleiding hiervoor is het rommelige straatbeeld. Er ligt veelvuldig afval op straat en het blijkt lastig de eigenaren te achterhalen. Wel succesvol w as de aanpak van de overlast van aanhangers op straat. Met de eigenaren zijn afspraken gemaakt over het vinden van een andere plek. In een deel van de Indische Buurt is eind 2010 Buurtgeluk van start gegaan. Bew oners w orden bezocht en bevraagd over hun beleving van het w onen en hun verw achting hierover in de toekomst. Ook w ordt er gevraagd naar de normen en w aarden en w at bew oners denken dat ze zelf kunnen bijdragen aan een leefbare straat. Travers voert Buurtgeluk in opdracht van Openbaar Belang uit in de Sabangstraat, Timorstraat en de Borneostraat. In december zijn de toekomstplannen voor het gebied rondom de Binnengasthuisstraat gepresenteerd aan de bew oners. De oude rij gasthuizen heeft de voorlopige monumentenstatus gekregen en in de plannen w ordt uitgegaan van herstel van de oude allure van de Binnengasthuizen. De w oningen, die nu bew oond w orden door senioren, w orden aangepast aan hedendaagse en toekomstige eisen en geschikt voor alle doelgroepen. Begin 2011 w ordt met alle bew oners gesproken om te inventariseren w at hun individuele w ensen zijn. Met de uitvoering van de plannen w ordt op z n vroegst eind 2012 gestart. In het park aan de Binnengasthuisstraat is de jeu de boulesbaan opgeknapt. Ook zijn er nieuw e bankjes geplaatst. In overleg met de koersbalclub is besloten dat de feestelijke opening in het voorjaar van 2011 plaatsvindt. Stadshagen In de jonge w ijk Stadshagen is een toename gesignaleerd van jeugdproblematiek, huiselijk gew eld en financiële problematiek. Openbaar Belang participeert in het GBT Stadshagen w aar deze problematieken met de gezamenlijke partijen w orden besproken en gew erkt w ordt aan de ontw ikkeling van leefbaarheidsplannen. Volkshuisvestingsverslag

26 Holtenbroek In Holtenbroek staan de drie zogenaamde Kinsanflats van Openbaar Belang. Deze flats uit de jaren zestig zijn de afgelopen jaren door groot onderhoud op een hoog niveau gebracht. De sociale problematiek in met name de Lassusflat en Wanningflat, zijn gelijktijdig met dit onderhoudstraject structureel aangepakt. Lassusflat De proef in de Lassusflat met een signalerend schoonmaakbeleid is succesvol. Het schoonmaakbedrijf is tijdens de w erkzaamheden veelvuldig in contact met de bew oners. De fysieke en sociale signalen die de schoonmaker krijgt, w orden doorgegeven aan Openbaar Belang, die vervolgens actie onderneemt. Deze manier van w erken heeft er bijvoorbeeld voor gezorgd dat er nog maar zelden vuilniszakken op de galerij w orden aangetroffen, w aar dat voorheen zeer regelmatig het geval w as. De Rembrandt De vernieuw de Rembrandt is misschien w el de bekendste flat van Zw olle. Met zijn ligging naast de A28 en een meters groot doek met Groen, Groener, Groenst erop, is de Rembrandt een paradepaardje van Openbaar Belang en de trots van haar bew oners. Om de groene flat nog meer tot z n recht te laten komen, w ordt met de bew oners gekeken naar de mogelijkheid om de omgeving van de flat groener te maken en de buitenruimte ook meer een leefruimte te laten zijn. Dit plan w ordt in 2011 verder uitgedacht. Goed w onen leeft bij de bew oners van de Rembrandt. In 2010 zijn zogenaamde verdiepingsavonden gehouden. Bew oners w erden per verdieping uitgenodigd om te praten over goed w onen in de Rembrandt. Aan een aantal ideeën dat tijdens deze bijeenkomsten is geopperd, w ordt inmiddels gew erkt. Zo w il een aantal bew oners een multi-culti-avond organiseren, w aarbij de bew oners van elkaars cultuur kunnen proeven. Dit kan letterlijk, door hapjes uit verschillende culturen te serveren, maar ook figuurlijk, door informatie en gew oonten over elkaars culturen uit te w isselen. Ook gaat een bew oner een plan maken om het grasveld aan de voorzijde van de flat hondenpoepvrij te maken en w ordt er inmiddels hard gew erkt aan de realisatie van een trapveldje voor de kinderen van de Rembrandt. Deze oplossing w erd voorgesteld door een aantal bew oners om overlast van voetballende kinderen tussen de auto s en tegen de garageboxen tegen te gaan. Wanningflat De Wanningflat w as de laatste in de rij voor het groot onderhoud. In het najaar w erd de geheel vernieuw de flat opgeleverd. De bew oners w erken intussen hard aan de leefbaarheid. De missie van Flatkracht 99 is een sociale, leefbare en veilige Wanningflat voor 55+ ers. De bew onersgroep heeft zich met succes bij de gemeente aangemeld om als proefproject te dienen voor de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Met de toegekende ,- gaan de bew oners, met behulp van een flatregisseur van Openbaar Belang, op zoek naar de grens van hun eigen zelfregie, zelfw erkzaamheid en zelfredzaamheid. In het Flatatelier, een w oning die Openbaar Belang ter beschikking heeft gesteld, ontmoeten de bew oners elkaar geregeld voor vergaderingen en andere bijeenkomsten. De bijeenkomsten w orden goed bezocht en bevorderen het onderlinge contact. Bew oners vinden het makkelijker elkaar aan te spreken, ook als het lastige zaken betreft. De vraag rijst nu w at de mensen zelf w illen bijdragen aan een leefbare flat. Niet alleen w at betreft de gezellige activiteiten, maar ook als het bijvoorbeeld gaat om burenhulp. Hoe kun je elkaar helpen en op die manier zo lang mogelijk zelfstandig blijven w onen. Deze vraag w ordt meegenomen in de WMO-proef. Volkshuisvestingsverslag

27 Assendorp Begin 2010 w erd asbest ontdekt in een bakkerij in de Pierik. Na de noodzakelijke sanering w erd ook een asbestcontrole uitgevoerd bij de omliggende w oningen. Tegen de verw achting in bleek ook daar asbest aanw ezig. Hoew el hier de toelaatbare veiligheidsgrens gelukkig niet overschreden w erd, heeft Openbaar Belang het asbest toch laten verw ijderen. Door nauw e samenw erking tussen techniek en sociaal beheer konden medew erkers van Openbaar Belang elke bew oner maatw erk leveren voor de periode van de sanering. Als het nodig w as w erden bew oners tijdelijk uitverhuisd, w erden huisdieren opgevangen in een dierenpension en w erden muren opnieuw geschilderd of behangen. Ondanks alle ongemakken, w aardeerden de bew oners de inspanningen van Openbaar Belang met gemiddeld een 8,2. Er w as in 2010 ook positief nieuw s uit de Pierik. Het binnenplein van de Fuchsia-, Gladiolen- en Hyacinthstraat kreeg een frisse, gezellige uitstraling dankzij de inzet van de bew oners, Travers en Openbaar Belang. Op vrijdag 27 augustus w as de openingshandeling door w ethouder Dannenberg en directeur Brouw er van Openbaar Belang, w aarna er alle reden w as voor feest! Toen een w erkgroep ruim een jaar daarvoor startte, zag het binnenplein er verw aarloosd uit. De bew oners kozen nieuw e verlichting uit, het binnenplein w erd door Openbaar Belang voorzien van een roodgele zon en de paden w erden opnieuw aangelegd met roodgele tegels. De gemeente Zw olle zorgde voor een bankje en prullenbak, zodat bew oners op zonnige dagen gezamenlijk van het plein kunnen genieten. Van Travers ontvingen de bew oners materialen om het plein te onderhouden. Het merendeel van de bew oners w as ook op het feest, w aarbij zij zelf de catering verzorgden. Het w as een bijzonder project met een goed resultaat. 5.3 Overlast Openbaar Belang w enst dat iedere bew oner met veel plezier w oont in zijn w oning en buurt en zet zich daar optimaal voor in. Overlast is niet altijd te voorkomen, maar als het aan de orde is, gaat Openbaar Belang in gesprek met bew oners en probeert gezamenlijk tot een bevredigende oplossing te komen. Soms w orden partners ingeschakeld als politie, maatschappelijk w erk en andere maatschappelijke instanties. Openbaar Belang ontving in 2010 zo n 215 overlastmeldingen van bew oners. Dit w aren met name overlastmeldingen over rommel, slecht onderhouden tuinen, geluidsoverlast en botsingen van verschillende leefstijlen. Een aantal meldingen van de zogenaamde 1 op 1 situaties, met name de huis-, tuin- en keukenconflicten is doorverw ezen naar Buurtbemiddeling van Travers. Hun bemoeienis is veelal succesvol. 5.4 Sponsoring Openbaar Belang is erg terughoudend in haar sponsorbeleid. Met de inzet van sponsoring w illen w e, naast het realiseren van merkbekendheid, het maatschappelijk imago vasthouden en uitbouw en. De missie en visie van Openbaar Belang vormen de uitgangspunten voor het sponsoren van activiteiten en instellingen. Sponsoring is op veel verschillende manier in te zetten. Een voorbeeld hiervan is buitenreclame. Andere uitingen van sponsoring zijn advertenties (in bijv. kranten, folders of boekjes) of nieuw e vormen van buitenreclame om naamsbekendheid te genereren. Sponsoring zal een onderdeel (gaan) vormen van de interne- en externe communicatiestrategie van Openbaar Belang. Het sponsorbeleid is dus vooral maatschappelijk gericht en zal zich richten op de volgende items: - maatschappelijk ondernemen/verantw oordelijkheid; - lokaal gericht (w erkgebied Zw olle); - leefbaarheid; - bijzondere doelgroepen (mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking, thuis- en daklozen, (ex-) psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden, ex-verslaafden, asielzoekers); - eigen w erkterrein (huren, kopen, w onen, zorg, w elzijn, leefbaarheid); - cultuur. Volkshuisvestingsverslag

28 Openbaar Belang hanteert de volgende criteria: Sponsoraanvragen dienen steeds getoetst te w orden aan de volgende criteria: - uitsluitend die activiteiten w orden gesponsord die te maken hebben met haar eigen w erkterrein (zow el inhoudelijk als geografisch); - bij voorkeur w orden die activiteiten gesponsord die gerelateerd zijn aan de Bbsh taakvelden w onen, w elzijn, zorg en leefbaarheid; in buurten, w ijken en dorpen w aar Openbaar Belang bezit heeft; - bij voorkeur w orden die activiteiten gesponsord w aar (een deel van) de klanten of de samenleving als geheel mee zijn gebaat; - er w orden geen politieke activiteiten of groeperingen gesponsord; - er w orden geen sponsorverplichtingen aangegaan die een langere looptijd hebben dan drie jaar; - er w orden geen sponsorverplichtingen aangegaan met stilzw ijgende verlenging; - de sponsorverplichtingen passen binnen de kaders van de beschikbare jaarbudgetten; - er w ordt een schriftelijke sponsorovereenkomst opgesteld, w aarin onder meer de financiële bijdrage, de financiële afhandeling, de duur van de overeenkomst en de te leveren tegenprestatie zijn vastgelegd; - bij relatiemanagement: voor het bereiken van specifieke doelgroepen en ter verbetering van naamsbekendheid/imago w ordt sponsoring alleen ingezet als dit vanuit ondernemersperspectief te legitimeren is. Donaties In uitzonderingsgevallen kan vanuit Openbaar Belang een andere partij financieel w orden ondersteund zonder dat daar een tegenprestatie tegenover staat. Hierbij kan gedacht w orden aan: - bijzondere inzamelingsacties ten behoeve van goede doelen (o.b.v. bovengenoemde criteria); - bijzondere inzamelingsacties bij rampen of calamiteiten. Jaarlijks w ordt een budget van 1 van de jaarhuur beschikbaar gesteld. In 2010 zijn de volgende bedragen ten laste van dit budget gebracht: - Take off project Sportservice Indische buurt Gehandicaptenschool Habitat fietstocht Jeugdsportfonds e.d. 500 Totaal Volkshuisvestingsverslag

29 6. Het betrekken van de huurders bij het beheer en het beleid 6.1 De Centrale Huurdersraad Met de vereniging Centrale Huurdersraad (CHR) w ordt overleg gevoerd over onderw erpen van algemeen beleid en beheer. Het bestuur van de Centrale Huurdersraad bestaat per 31 december 2010 uit: H. de Groot voorzitter H.W.M. Loeters vicevoorzitter J. Hetebrij secretaris B. Bosman penningmeester K.J.M. Visscher lid W. van der Worp lid J.F.H. Meppelink lid De CHR heeft dertien keer vergaderd w aarvan tw ee keer met het bestuur en één keer met de Raad van Commissarissen. Er is advies uitgebracht over de huurverhoging Verder is gesproken over de begroting 2010 van zow el de Centrale Huurdersraad als van Openbaar Belang, het jaarverslag 2009 van de Centrale Huurdersraad en Openbaar Belang, het nieuw e w oonruimteverdeelsysteem en het beleidsplan van Openbaar Belang. Ook het huur- en het verkoopbeleid van Openbaar Belang zijn uitgebreid besproken. Begin 2011 heeft de CHR advies hierover uitgebracht. Per 1 januari 2009 is nieuw e Overlegw et ingegaan. De Centrale Huurdersraad heeft hiermee w ettelijk recht op informatie van, advies aan en overleg met hun verhuurder. De CHR heeft gekozen voor de omzetting in een vereniging. De statuten zijn op 18 mei gepasseerd en op 10 november is de oprichtingsvergadering gehouden. De jaarbijeenkomst van 2010 w as een succes. Bew oners konden zich aanmelden voor een boottocht. Vanw ege het grote aantal aanmeldingen, is besloten de bijeenkomst te splitsen in tw ee dagen. Openbaar Belang draagt bij aan het w erk van de Centrale Huurdersraad door - kosteloos - het secretariaat te verzorgen, de incasso van de bijdrage van de huurders te regelen, de administratie te voeren en de vergaderaccommodatie ter beschikking te stellen. 6.2 De bewonerscommissies Bij de start van het groot onderhoud van de Wanningflat heeft een aantal leden van de vroegere bew onerscommissie zich opgegeven als etageregisseur om samen met de bew oners een bijdrage te leveren aan de discussie over de toekomst van de Wanningflat. Er zijn met de bew oners goede afspraken gemaakt over de leefbaarheid en sociale cohesie in de flat. Zow el de bew oners als w ij ervaren deze aanpak als zeer positief. 6.3 De klachtenadviescommissie De Zw olse w oningcorporaties hebben één gezamenlijke klachtenadviescommissie. Beter Wonen IJsselmuiden heeft zich in 2008 bij deze klachtenadviescommissie aangesloten. De klachtenadviescommissie bestaat uit zes leden. Op 31 december 2010 is afscheid genomen van tw ee leden van de klachtenadviescommissie, de heer J. Jonker en mevrouw M. Slok. Voor de vervanging van hen is een selectieprocedure opgestart. Dat heeft geleid tot de benoeming per 1 januari 2011 van de heren R. Berkhof (namens de klachtenadviescommissie) en J. ter Schegget (namens de huurdersorganisaties). Per zitting zijn minimaal vier leden van de klachtenadviescommissie aanw ezig. In het verslagjaar is door de commissie geen klacht van Openbaar Belang behandeld. Voor het reglement en de w erkw ijze verw ijzen w ij naar onze w ebsite. Volkshuisvestingsverslag

30 6.4 Het bewonersblad Openbaar Belang geeft een bew onersblad uit. In 2010 is het bew onersblad 3 keer verschenen. Het blad is een belangrijk middel in de communicatie met de huurders. Zo w orden de huurders op de hoogte gehouden van de activiteiten die Openbaar Belang ontw ikkelt. Ook bevat het blad steeds w eer nuttige informatie over onderw erpen en thema s die direct met het w onen te maken hebben. Op deze manier biedt het blad voor de huurders een interessante informatiemix en draagt het bij aan de positieve beeldvorming bij de huurders over Openbaar Belang. Volkshuisvestingsverslag

31 7. Financieel beleid 7.1 Algemeen Bedrijfsw aarde en kasstromen De financiële continuïteit van Openbaar Belang hangt af van een goede sturing van de kasstromen die hun oorsprong hebben in de exploitatie van verhuureenheden, het verw erven en afstoten van activa en de financiering van deze activiteiten. Daarom is inzicht in de consequenties van voorgenomen beleid en verw achte externe ontw ikkelingen van groot belang. Daartoe is een toetsingskader gedefinieerd w aarbinnen Openbaar Belang geacht w ordt te handelen (noodzakelijke vermogensomvang (solvabiliteit), de rendementseisen voor het bestaande vastgoed en nieuw bouw, de omvang van het verkoopprogramma en de gew enste in- en externe financieringsverhoudingen). Voor de berekening van de toekomstige kasstromen en daarmee de bedrijfsw aarde zijn de gehanteerde uitgangspunten sterk bepalend. Openbaar Belang conformeert zich aan de uitgangspunten zoals die in de sector gebruikelijk zijn. Enige uitzondering daarop is het niet inrekenen van toekomstige verkoopopbrengsten. Hierdoor w orden de gevolgen van afw ijkingen van het verkoopresultaat beter zichtbaar en w orden toekomstige w insten op verkopen geëlimineerd. Daarnaast zijn de kasstromen de resultante van beleidsvoornemens en externe ontw ikkelingen, w aarbij onderscheid w ordt gemaakt in niet beïnvloedbare elementen zoals de inflatie, marktrente en zakelijke lasten en de (deels) beïnvloedbare elementen als het huurbeleid, het kw aliteitsbeleid, de keuzes in de portfoliosamenstelling en de opzet van de organisatie. Scenario analyse Om de gevoeligheid van de w aardeontw ikkeling van het bezit van Openbaar Belang op een goede manier in kaart te brengen, w ordt in de begrotingscyclus een uitgebreide scenario analyse gemaakt, die met behulp van het softw arepakket FMP (Financiële Meerjaren Prognose) w ordt uitgevoerd. In 2010 is op ons verzoek door de specialisten van NCCW/ORTEC een kw aliteitsanalyse van ons gebruik van FMP gemaakt. Er kon een behoorlijke kw aliteitsslag w orden gemaakt. De aanbevelingen zijn nagenoeg geheel overgenomen en geïmplementeerd. Doelstellingen Behoud van de financiële continuïteit kan ook omschreven w orden als: het w aarborgen van een gezonde ontw ikkeling van de financieringsruimte. De financieringsruimte w ordt intern gedefinieerd als het saldo van de bedrijfsw aarde van de activa minus de rentabiliteitsw aarde van het aangetrokken vreemd vermogen (= eigen vermogen c.q. w eerstandsvermogen; het WSW bepaalt daarentegen de financieringsruimte op basis van de toekomstige operationele kasstromen). Het eigen vermogen is echter sterk afhankelijk van de gekozen w aarderingsmethode en daarmee sterk beïnvloedbaar c.q. manipuleerbaar. Daarom geven w ij er de voorkeur aan om te monitoren of w ij aan onze betalingsverplichtingen kunnen blijven voldoen. Aandacht voor kasstromen derhalve. Daarnaast zien w e in de sector steeds meer termen als voldoen aan de toetsingscriteria van het CFV (A 1- status) en het veiligstellen van de borging van leningen via het WSW. Beide instanties hanteren een eigen afgeleide, genormeerde- versie van de bedrijfsw aarde, die afw ijkt van de w aardering van Openbaar Belang. Goed is te beseffen dat het CFV met haar eigen methode van berekenen van de bedrijfsw aarde ook een uitspraak doet over het minimaal benodigde vermogen als risicobuffer voor tegenvallers en daarnaast een eigen interpretatie geeft van de mate w aarin een corporatie voldoet aan haar volkshuisvestelijke opgave. Het WSW beziet de corporatie vanuit het standpunt van de geldgever en hanteert daarom een kasstroommodel dat verder gaat dan het CFV: zij betrekken er een aflossingscomponent bij. Openbaar Belang hecht grote w aarde aan de A1-status van het CFV. Om deze A1-status te behouden heeft de financiële sturing een prominente plaats binnen de bedrijfsvoering. Volkshuisvestingsverslag

32 Kengetallen Het toetsingskader w aarbinnen Openbaar Belang kan handelen moet helder en duidelijk w orden geformuleerd. Vooralsnog vertalen w ij dat in de volgende kengetallen en kaders: minimaal vereist w eerstandsvermogen 1) van 25% (noodzakelijke vermogensomvang); een maximaal gew enste mate van externe financiering 2) van 75% (Loan to Value - LTV); positieve Interest dekkingsratio 3) van 1,25 (bestaande vastgoed); minimaal direct rendement geïnvesteerd vermogen 4) van 4% (bestaande vastgoed). De eerste tw ee kengetallen solvabiliteit en LTV kijken naar de vermogensverhoudingen en opbouw, de derde naar de liquiditeit en de laatste naar de rentabiliteit van de bedrijfsvoering. Openbaar Belang w il een minimale solvabiliteit van 25% aanhouden. Uit de meerjarenprognose blijkt dat het w eerstandvermogen alleen in de jaren 2011 en 2018 net onder dit minimum van 25% komt. Dat betekent ook dat het niveau van de LTV in die jaren niet acceptabel is. Onze netto schuldpositie bedraagt ultimo ,- (ultimo ,-). De LTV bedraagt ultimo % (ultimo %). De heffingen die aan de sector w orden opgelegd, de bijdrage in de huurtoeslag (m.i.v. 2014), de Vogelaarheffing en de vennootschapsbelasting zetten onze ambities onder druk en legt een extra druk op het realiseren van onze verkoopdoelstelling en huurinkomsten uit huurharmonisatie. De Centrale Huurdersraad heeft begin 2011 positief gereageerd op ons voornemen de huurharmonisatie ineens bij mutatie te verhogen van 75% naar 80%. Voor w oningen w aaraan groot onderhoud en/of duurzaamheidingrepen plaatsvinden komen w e op 90% van maximaal redelijk uit. De interest dekkingsratio geeft aan hoe vaak uit het resultaat de te betalen rente kan w orden voldaan. Voor dit kengetal w ordt het bedrijfsresultaat geschoond voor de verkopen, de afschrijvingen en de overige w aardeveranderingen (= operationele kasstroom). Hoe hoger dit kengetal, hoe beter Openbaar Belang aan haar betalingsverplichtingen kan voldoen en hoe hoger de ruimte is om aanvullende c.q. nieuw e financiering aan te trekken. Voor de sector w ordt een kengetal tussen 1,2 tot 1,3 aanbevolen. Uit de meerjarenprognose blijkt dat alleen in 2011 deze w aarde niet w ordt gehaald. Het direct rendement op geïnvesteerd vermogen geeft een indicatie van de rentabiliteit van het geïnvesteerde vermogen. Dit kengetal w ordt berekend door de operationele kasstromen uit te drukken in een percentage van de bedrijfsw aarde; uit de meerjarenprognose blijkt dat alleen in 2015 deze w aarde van 4% net niet w ordt gehaald. Bij deze positieve indicaties moet w el de volgende kanttekening w orden gemaakt. Het WSW gaat in haar beoordeling van de kasstromen een stapje verder en houdt rekening met een aflosfictie van 2% van de opgenomen leningen. Daarmee ontstaat er een negatieve kasstroom, w elke voor het WSW reden is om niet op voorhand nieuw e leningen voor Openbaar Belang te borgen. Wij zijn, net als zo velen binnen onze sector, aangew ezen op maatw erk van het WSW. Eind 2010 heeft het WSW op grond van de meerjarenbegroting aangegeven dat de ontw ikkeling van de resultaten en het vermogen positief w ordt beoordeeld. Portfolio In 2010 is doorgew erkt aan de realisatie van een nieuw e portfolioanalyse. Nu de voorgestelde ingrepen financieel zijn doorgerekend, w acht ons nog een invulling van het maatschappelijk rendement. De uitkomsten daarvan zullen geen significante afw ijkingen te zien geven, omdat de kaders zijn bepaald. In de loop van 2011 w ordt de afronding van dit onderdeel verw acht. De in de portfolio voorgestelde ingrepen zijn, op die van de duurzaamheid na, al verw erkt in dit jaarverslag. Berekenw ijze kengetallen 1) w eerstandsvermogen (solvabiliteit): eigen vermogen gedeeld door balanstotaal 2) mate externe fianciereing: totaal vreemd vermoeg gedeeld door balanstotaal 3) interestdekkingsratio: totaal betaalde rente gedeeld door operationele kasstroom (bedrijfsresultaat geschoond voor afschrijvingen en overige w aardeveranderingen) 4) direct rendement geïnvesteerd vermogen: operationele kasstroom als percentage van de bedrijfsw aarde Volkshuisvestingsverslag

33 Voor het eerst zijn nu ook de grote herstructureringsopgaven aan het Binnengasthuist errein (2014/2015) en de Weezenlanden (2018) in de prognoses verw erkt. Realisatie van deze projecten kan alleen plaatsvinden in combinatie met verkoop van w oningen. In 2011 zullen onze plannen financieel doorgerekend en getoetst w orden door een extern financieel bureau dat ervaring heeft op het terrein van binnenstedelijke (her-)ontw ikkeling. Treasury Onze treasury-activiteiten w orden begeleid en ondersteund door Thésor. De voorstellen uit het treasury jaarplan 2010 konden binnen de bandbreedtes w orden uitgevoerd. Door de historisch gezien nog steeds lage rente konden renteafspraken w orden gemaakt die nog onder de in de meerjarenprognose gehanteerde 5,25% liggen. 7.2 Beleggingsbeleid Het uitgangspunt van het treasury statuut is het minimaliseren van het renterisico. Daartoe w illen w e het gebruik van vreemd vermogen zoveel mogelijk beperken en de vervalkalender egaliseren. Openbaar Belang voert geen actief beleggingsbeleid. 7.3 Ontwikkeling reserves en voorzieningen 2011 t/m 2020 Naast de eerder genoemde uitgangpunten w orden bij de berekeningen de volgende parameters gehanteerd: - huurverhoging 2011 : 1,25% - rente leningen bij renteconversie : 4,80% 2012 : 1,50% - toename variabele lasten (inflatie) : 2,00% 2013 e.v. : 2,00% - toename onderhoudslasten - huurderving, leegstand : 0,50% (inflatie + 1%) : 3,00% - huurderving, oninbaar : 0,20% - disconteringsvoet : 5,25% Bovenstaande huurverhogingspercentages zijn inflatievolgend w aarbij een inflatie van 2,00% (vanaf 2012) is aangehouden. De onderhoudsuitgaven bestaan uit een raming van de niet -cyclische onderhoudsuitgaven vermeerderd met de jaarlijkse kosten van het planmatig onderhoud. Deze kosten van het planmatig onderhoud betreffen een periode van 10 jaar, voortvloeiend uit de meerjaren onderhoudsbegroting over de jaren 2011 t/m In de prognose is rekening gehouden met de volgende mutaties in de voorraad: - de verkoop van 270 w oningen; - de verw achte nieuw bouw van circa 450 w oningen; - samenvoegen van 12 en 16 w oningen in respectievelijk 2012 en 2014 en - de sloop van 32 en 180 w oningen in respectievelijk 2011 en Het jaarresultaat is sterk afhankelijk van het investeringstempo in nieuw bouw en herstructurering. De afboekingen w egens onrendabele investeringen zijn veelal van beslissende invloed hierop. Tegenover deze onrendabele investeringen staan de opbrengsten uit verkoop ( : 35 w oningen per jaar, daarna 25 w oningen per jaar). Het verloop van het resultaat w ordt als volgt geprognosticeerd (x 1.000,-): NB: alleen de meerjarenprognose van Openbaar Belang w ordt hieronder gepresenteerd (excl. verbindingen). PROGNOSE RESULTATENREKENING Bedrijfsopbrengsten Bedrijfskosten Saldo Rentebaten Rentelasten Bedrijfsresultaat Waardeveranderingen MVA Resultaat voor belasting VPB Jaarresultaat Volkshuisvestingsverslag

34 x miljoen Het verloop van de reserves w ordt onderstaand grafisch w eergegeven: 80 reserves Onrendabele investeringen Onrendabele investeringen w orden ten laste van het jaarresultaat gebracht in het jaar dat zij w orden voorzien (extern gecommuniceerd en intern geformaliseerd). Afboeking vindt alleen plaats als voorzien w ordt dat de onrendabele investering een permanent karakter heeft. In 2010 is er geen afboeking gew eest van onrendabele investeringen in nieuw bouw w oningen. Wel zijn de niet door te berekenen voorbereidingskosten van duurzaamheidsprojecten afgeboekt. Ook heeft er een toetsing plaatsgevonden van de grondpositie in Berkum-Veldhoek. Dat heeft ertoe geleid dat een bedrag van circa 1,1 miljoen is afgeboekt (tot w aarde landbouw grond van circa 3, - per m 2 )afgeboekt. 7.5 Interest dekkingsratio en direct rendement geïnvesteerd vermogen direct rendement Interest dekkingsratio 6,0% 2,0 5,0% 1,5 4,0% 1,0 3,0% 0,5 2,0% , Uit de grafieken is duidelijk het causaal verband op te maken. Zoals al eerder opgemerkt voldoet alleen 2015 niet aan de intern gestelde rendementseisen. De in 2014/2015 en 2018 geplande grote herstructureringsopgaven veroorzaken de grote fluctuaties in de cijfers. Volkshuisvestingsverslag

35 procent 7.6 Ontwikkeling solvabiliteit en liquiditeit Uit de meerjarenprognose blijkt dat de reserves toenemen. Van 39 miljoen ultimo 2010 naar een niveau van circa 52 miljoen ultimo De solvabiliteit blijft rond de 25% schommelen. Deze cijfers stemmen w elisw aar tot tevredenheid, maar w anneer gekeken w ordt naar de kasstromen, blijkt er toch enige reden tot zorg te zijn. Zoals eerder gezegd komen de kasstromen uit operationele activiteiten onder druk te staan. Welisw aar zullen de opbrengsten door verkoop toenemen, maar de effecten daarvan op de operationele kasstromen zijn marginaal. Met deze achterliggende reden kon het WSW niet op voorhand een borgstelling voor de jaren afgeven, maar is maatw erk van het WSW nodig om de financiering van onze ambitie te realiseren. In overleg met het WSW kon, op basis van de in de meerjarenbegroting gehanteerde uitgangspunten en aannames, w el voor 2011 een borgstelling w orden verleend. De hierna volgende grafiek geeft de ontw ikkeling van de solvabiliteit w eer: 40% solvabiliteit 30% 20% 10% Volkshuisvestingsverslag

36 8. Overige 8.1 Governance structuur Corporate governance structuur Openbaar Belang heeft zich in 2007 geconformeerd aan de Corporate Governance Code Woningcorporaties (de Code Winter), na zich reeds in 2006 te hebben gericht op de door de Commissie Corporate Governance (" Commissie Tabaksblat" ) in 2003 gepubliceerde code voor beursgenoteerde ondernemingen. Hoofdlijnen Corporate Governance structuur Openbaar Belang is een stichting en een toegelaten instelling met een directeurbestuurder en een onafhankelijke raad van commissarissen. Directeurbestuurder De directeurbestuurder is belast met het besturen van de onderneming, de strategie en de inzet van middelen en mensen. De directeurbestuurder houdt de raad van commissarissen op de hoogte over de gang van zaken, overlegt met de raad van commissarissen over alle belangrijke aangelegenheden en legt belangrijke besluiten ter goedkeuring voor aan de raad van commissarissen. Conform de governance code legt het bestuur ter goedkeuring voor aan de raad van commissarissen: a. de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen van de w oningcorporatie; b. de operationele en financiële doelstellingen van de w oningcorporatie; c. de strategie die moet leiden tot het realiseren van de doelstellingen; d. de randvoorw aarden die bij de strategie w orden gehanteerd; e. de w ijze w aarop de principes van horizontale verantw oording als beschreven in hoofdstuk V van deze code w orden vormgegeven; f. het reglement w aarin de w erkw ijze van het bestuur w ordt geregeld. De raad van commissarissen kan een bestuurder te allen tijde schorsen en ontslaan. De beloning en de verdere voorw aarden voor aanstelling van de nieuw e bestuurder w orden bepaald door de raad van commissarissen en vindt plaats op basis van de Sectorbrede beloningscode Bestuurders Woningcorporaties. Raad van commissarissen De raad van commissarissen oefent toezicht uit op het beleid van de directeurbestuurder en op de algemene gang van zaken. Hij staat de directeurbestuurder met advies terzijde. Bij de v ervulling van hun taak richten de commissarissen zich naar het belang van de onderneming. De directeurbestuurder verschaft de raad van commissarissen tijdig de, voor de uitoefening van diens taak, noodzakelijke gegevens. De commissarissen w orden benoemd door de raad van commissarissen. Bij de toegelaten instelling zijn tw ee commissarissen benoemd op voordracht van de Centrale Huurdersraad. Een commissaris treedt uiterlijk vier jaar na zijn laatste benoeming af en is tw ee maal herbenoembaar. De bezoldiging van ieder lid van de raad van commissarissen w ordt vastgesteld door de raad van commissarissen en is volgens de Honoreringscode commissarissen w oningcorporaties" (juni 2010). De raad benoemt uit zijn midden een voorzitter en een plaatsvervangend voorzitter. Openbaar Belang heeft ervoor gekozen om in dit verslag overeenkomstig de Code aan te geven hoe Corporate Governance is vormgegeven. Daarmee onderschrijven w e de w enselijkheid van transparantie in bestuur en toezicht en het afleggen van verantw oording daarover aan de belanghebbers. Volkshuisvestingsverslag

37 8.2 Interne risicobeheersings- en controlesysteem Openbaar Belang heeft een op haar bedrijfsvoering toegesneden intern risicobeheersings- en controlesysteem. Als instrumenten van het interne risicobeheersings- en controlesysteem hanteert Openbaar Belang: a) risicoanalyses van de operationele en financiële doelstellingen van de w oningcorporatie; b) een integriteitcode; c) kw aliteitszorg en zelfevaluatie met het oog op visitatie; d) handleidingen voor de inricht ing van de financiële verslaggeving, alsmede de voor de opstelling daarvan te volgen procedures; e) een systeem van periodieke monitoring en rapportages. In dit jaarverslag geeft het bestuur inzicht in de interne risicobeheersings- en controlesystemen en de w erking hiervan. De directeurbestuurder is van mening dat geïdentificeerde risico s afdoende w orden beheerst. 8.3 Klokkenluiderregeling Openbaar Belang vindt het belangrijk dat w erknemers op een adequate en veilige manier melding kunnen doen van vermoedens van misstanden binnen de organisatie. Daarom is een goede en duidelijke regeling van belang. Deze regeling maakt het mogelijk dat iedere medew erker misstanden kan melden, dat alle meldingen serieus en volgens een bepaalde procedure w orden behandeld én dat de medew erker die aan de bel trekt (de klokkenluider) persoonlijk geen negatieve gevolgen van zijn melding ondervindt. Openbaar Belang kent een klokkenluidersregeling w elke is vastgesteld in mei 2007 en in 2008 op de w ebsite is geplaatst. 8.4 Vertrouwenspersoon De directeurbestuurder draagt er zorg voor dat w erknemers zonder gevaar voor hun rechtspositie de mogelijkheid hebben te rapporteren over vermeende onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard binnen Openbaar Belang aan een in 2007 aangestelde vertrouw enspersoon. Vermeende onregelmatigheden die het functioneren van de directeurbestuurder betreft, kunnen w orden gerapporteerd aan de voorzitter van de raad van commissarissen. Dit is geregeld in de in 2007 vastgestelde klokkenluiderregeling. Deze regeling is in 2008 op de w ebsite geplaatst. In dit jaar zijn ons geen onregelmatigheden gemeld. 8.5 Klachtenadviescommissie De directeurbestuurder heeft in 2010 met het jaarverslag van 2009 van de klachtenadviescommissie verslag gedaan aan de raad van commissarissen in de zin van artikel 16 BBSH. 8.6 Tegenstrijdige belangen en nevenfuncties Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Openbaar Belang en de directeurbestuurder w ordt vermeden. Besluiten tot het aangaan van transacties w aarbij tegenstrijdige belangen van de directeurbestuurder kunnen spelen die van materiële betekenis zijn voor Openbaar Belang, hebben zich niet voorgedaan in het verslagjaar. De directeurbestuurder heeft geen nevenfunctie die gezien aard of tijdsbeslag van betekenis is voor de uitoefening van zijn taak. 8.7 Bestemming middelen De directeurbestuurder van Openbaar Belang verklaart op grond van artikel 26 van het BBSH, de hem ter beschikking staande middelen uitsluitend te hebben aangew end in het belang van de volkhuisvesting. G.W. Brouw er ba, directeurbestuurder Volkshuisvestingsverslag

38 9. Verslag van de raad van commissarissen 9.1 Samenstelling De huidige raad van commissarissen bestaat uit: Naam Drs. W. Koopman RA Ir. F.Ph. Bijdendijk Geslacht Man Man Functie Voorzitter Lid Geboortejaar Benoemd in Herbenoeming Herbenoeming Aftredend Hoofdfunctie Financieel adviseur Bestuurder w oningcorporatie Stadgenoot Amsterdam Expertise Financiën, governance Volkshuisvesting, ontw ikkeling en exploitatie vastgoed, financiën en bedrijfsvoering Nevenfunctie 1 Penningmeester / secretaris Stichting Lid raad van toezicht ROC Amsterdam Present Nederland te Zw olle Nevenfunctie 2 Vicevoorzitter Raad van Toezicht zorginstelling IJsselheem te Kampen Voorzitter Stichting Nationale Renovatieplatform Nevenfunctie 3 Commissaris Gerrichhauzen en Partners Dordrecht Naam Drs. A. Geluk-Bleumink W.M. Penterman ba Geslacht Vrouw Vrouw Functie Lid Lid Geboortejaar Benoemd in Herbenoeming Herbenoeming Aftredend Hoofdfunctie Publiciste Mediator Expertise Maatschappelijke ontw ikkelingen, zorg, volkshuisvesting Geestelijke gezondheidszorg, openbaar bestuur, volkshuisvesting Nevenfunctie 1 Lid Ledenvereniging Evean Icare in Meppel Voorzitter Stichting Vrouw enplatform Carree Overijssel Nevenfunctie 2 Lid raad van toezicht Progez - Zw olle Nevenfunctie 3 Lid ledenraad Mezzo Overige Op voordracht CHR Op voordracht CHR Volkshuisvestingsverslag

39 Naam J. Pit Geslacht Man Functie Vicevoorzitter Geboortejaar 1949 Benoemd in 2009 Herbenoeming Herbenoeming Aftredend 2021 Hoofdfunctie Wethouder Midden-Drenthe Expertise Juridische zaken, P&O Nevenfunctie 1 Voorzitter Bestuur van OVM Univé Midden- Drenthe/Ooststellingw erf Nevenfunctie 2 Commissaris van Univé Herverzekeringen Zw olle en voorzitter van de Auditcommissie Nevenfunctie 3 Bestuurslid Stichting paardrijden voor gehandicapten De bezoldiging van ieder lid van de raad van commissarissen w ordt vastgesteld door de raad van commissarissen en is vastgesteld volgens de nieuw e " Honoreringscode commissarissen w oningcorporaties" (juni 2010). 9.2 Werkwijze De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht uit te oefenen op het beleid van het bestuur, op de w erking en integriteit van de interne controle- en risicobeheersingsystemen en procedures ingesteld door het bestuur. Op de algemene gang van zaken binnen Openbaar Belang, de met haar verbonden ondernemingen en het ter zijde staan van het bestuur met advies. Gezien de omvang van de raad van commissarissen en de daarin verankerde specifieke deskundigheid, is besloten geen structurele commissies in te stellen (auditcommissie, renumeratiecommissie etc.). De voltallige raad treedt op als audit - en renumeratiecommissie. In 2010 is de raad van commissarissen 10 keer bijeengekomen. Het betreft 6 reguliere vergaderingen, een vergadering over de evaluatie van het functioneren van het bestuur en een vergadering met de voltallige Centrale Huurdersraad. Daarnaast heeft de raad van commissarissen op 24 maart een bezoek gebracht aan Oost Groningen (o.a. de Blauw e Stad) en w erd op 28 april een aantal complexen/projecten van Openbaar Belang bezocht. Zo w erd een bezoek gebracht aan de Rembrandt, de Wanningflat en de dak- en thuislozenopvang De Herberg. In de reguliere vergaderingen zijn de volgende onderw erpen besproken: het jaarverslag 2009 en de managementletter goedkeuring hechten aan het voorgenomen bestuursbesluit In het volkshuisvestingsverslag is verantw oording afgelegd over de volkshuisvestelijke doelstellingen en de mate w aarin die zijn gehaald, over de positie van Openbaar Belang in Zw olle, de interne organisatie en de kw aliteit van de dienstverlening. De heer H.D.M. Plomp RA van Pricew aterhousecoopers heeft de vergadering van de raad van commissarissen bijgew oond w aar het concept jaarverslag w erd behandeld. De heer Plomp heeft de bevindingen van PWC toegelicht. Volkshuisvestingsverslag

40 de begroting 2011 goedkeuring hechten aan het voorgenomen bestuursbesluit In de begroting 2011 zijn de voorgenomen activiteiten, de gehanteerde uitgangspunten en de parameters voor de berekeningen aangegeven. Deze zijn afgeleid van de geformuleerde doelstellingen in het beleidsplan en houden rekening met de actuele ontw ikkelingen. Een belangrijk onderdeel van de begroting is een geactualiseerde 10 jaarsbegroting. In een aparte toelichting w erden behandeld: - de w ijzigingen in de meerjarenprognose ten opzichte van de vorige meerjarenprognose (jaarrekening 2009); - de prognose van de w inst- en verliesrekening t/m 2020; - het verloop van reserves en voorzieningen; - het verloop van een aantal belangrijke kengetallen (o.a. het gecorrigeerd w eerstandsvermogen en het vereiste w eerstandsvermogen volgens het CFV); - de analyse van de risico s bij de belangrijkste posten van de w inst- en verliesrekening; - de gehanteerde uitgangspunten bij de berekening van deze begroting en meerjarenbegroting. de kwartaalrapportages van 2010 ter kennisname De kw artaalrapportages w orden 6 w eken na afloop van het kw artaal behandeld in de vergadering van de raad van commissarissen. Ingegaan w ordt op de ontw ikkelingen op de w oningmarkt, de nieuw bouw projecten, projecten herstructurering, de verkoop van huurw oningen, het planmatig en niet planmatig onderhoud, de bew egingen in de huurmarkt, de toew ijzingen, bijzondere w oonvormen, financiële kengetallen met betrekking tot de verhuur, de leefbaarheid, het betrekken van de bew oners bij het beleid en het beheer, de relatie met de gemeente en collega-corporaties, de kw aliteit van de dienstverlening en de interne organisatie. Daarnaast w ordt financiële informatie verstrekt over de renteontw ikkelingen en ontw ikkelingen in de leningenportefeuille (conform het treasury statuut), de resultatenrekening t/m het betreffende kw artaal en de voorspelling van het jaarresultaat. de bestuursbesluiten deels ter kennisname, deels goedkeuring hechten aan een voorgenomen bestuursbesluit In 2010 zijn de volgende bestuursbesluiten toegelicht en besproken: - huurverhoging 2010 systematiek en resultaat; - gew ijzigde verw erking van het verkoopresultaat in de bedrijfsw aarde en de w ijziging in de w aardering van de grond; - beleidsplan ; - treasury jaarplan overige onderwerpen ter vaststelling door de raad van commissarissen De raad van commissarissen heeft de volgende punten vastgesteld: - benoeming van de heer J. Pit tot vicevoorzitter; - prestatiemeting directeurbestuurder; - opdrachtverstrekking aan KWH voor visitatie; - profielschets van een lid van de raad van commissarissen; - aanpassen statuten Openbaar Belang en reglementen raad van commissarissen en bestuur; - een nieuw e honoreringscode voor de raad van commissarissen. Volkshuisvestingsverslag

41 overige onderwerpen ter kennisname De raad van commissarissen staat de bestuurder met raad en daad terzijde. Daarom is aan de hand van onderliggende notities en nota s gesproken over: - voortgang groot onderhoud Wanningflat; - voortgang asbestsanering Pierik; - Corporatie in perspectief 2009; - jaarverslag Klachtenadviescommissie Zw olle 2009; - mutaties personeel; - continuïteitsoordeel 2010 CFV; - oordeelsbrief Ministerie van VROM; - solvabiliteitsoordeel 2009; - nieuw e w oonruimteverdeelsysteem; - RvC-berichten. Iedere vergadering w ordt een RvC-bericht ter kennisgeving behandeld. Hierin w ordt de stand van zaken met betrekking tot diverse lopende projecten vermeld. Bijeenkomsten/scholing Leden van de raad van commissarissen hebben bijeenkomsten/scholingen en seminars bezocht, o.a.; - bijeenkomsten van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties; - bijeenkomsten van Pricew aterhousecoopers; - bijeenkomsten van het Centraal Fonds Volkshuisvesting; - intervisie met commissarissen uit de regio VTW Regards Zw olle. 9.3 Inhoudelijk toezicht De volkshuisvestingstaak is vastgelegd in het beleidsplan. De kern ervan is w eergegeven in het volkshuisvestingsverslag. De raad ziet toe op naleving van de in het beleidsplan beschreven en geaccordeerde volkshuisvestingstaak. In het volkshuisvestingsverslag van de jaarrekening en in de kw artaalrapportages w orden de concrete resultaten genoemd. Het toezicht op strategieontw ikkeling vindt met name plaats bij de behandeling van de begroting en het jaarverslag. De daarbij gevoegde geactualiseerde meerjarenbegrot ing met toelichting verschaft de daarvoor benodigde informatie. Dat betreft ook de ontw ikkeling van het gecorrigeerd w eerstandsvermogen voor de komende 10 jaar. Dat w eerstandsvermogen moet, bij een maximale volkshuisvestelijke inspanning, zo mogelijk enige procenten boven het vereiste minimum niveau (opgave van het CFV) liggen. Onderdeel van de toelichting op de meerjarenbegroting is de risicoanalyse van de belangrijkste posten van de resultatenrekening. Matching van middelen met andere corporaties heeft niet plaatsgevonden. In de kw artaalrapportages w ordt verslag gedaan van de ontw ikkeling van de financieringsbehoefte en het voorzien daarin op basis van het treasury statuut. De raad van commissarissen neemt kennis van de procedures van AO/IC, het commentaar van de accountant daarop en de rapportage over verbeterpunten. De frequentie, de uitgebreide analyse en bespreking van de kw artaalrapportages vormen voor de raad een goed instrument ter beoordeling van de mate w aarin de organisatie risico s beheerst en in control is. De raad van commissarissen vindt dat dit stelsel adequaat is. De directeurbestuurder stelt de jaarrekeningen van de B.V. s en de VOF s vast, na voorafgaande goedkeuring door de raad van commissarissen. In de kw artaalrapportages w ordt de raad van commissarissen geïnformeerd over proces- en financiële voortgang. Volkshuisvestingsverslag

42 Beloning directeurbestuurder De beloning van de directeurbestuurder w ordt vastgesteld door de Raad van Commissarissen en vindt plaats op basis van de Sectorbrede beloningscode Bestuurders Woningcorporaties. De functiezw aarte voor de directie is bepaald op 455 punten dat correspondeert met schaal E. Er is gekozen voor een variabele component van maximaal 20% van het vaste salaris. Voor w at betreft de variabele beloningscomponent heeft de raad van commissarissen de directeurbestuurder beoordeeld met behulp van een prestatiemeting. In het beloningsbeleid w egen de volgende grondslagen mee: financieel (realiseren begroting en minimale solvabiliteit), organisatie (professionaliseren organisatie) en maatschappelijke en volkshuisvestelijke prestaties. De beoordeling is door de voorzitter en vicevoorzitter van de raad van commissarissen met de directeurbestuurder besproken in januari Aan de hand van een prestatiemeting heeft de raad van commissarissen aangegeven zeer tevreden te zijn over het functioneren van de directeurbestuurder. De raad van commissarissen heeft besloten de heer Brouw er voor 2010 een variabele vergoeding van ,- uit te keren. De vergoeding is in januari 2011 uitbetaald. Aan de directeurbestuurder is een auto ter beschikking gesteld met een catalogusw aarde van ,-. Het daadw erkelijk in 2010 genoten salaris ligt onder de WOPT Wet Openbaarmaking Publiek gefinancierde Topinkomens). naam bestuurder functie G.W. Brouw er directeurbestuurder totaal vast inkomen ,- variabele vergoeding ,- pensioenkosten ,- w erkgeverslasten ,- subtotaal ,- vaste onkostenvergoeding 1.200,- Er zijn geen persoonlijke leningen of garanties verstrekt aan personeelsleden. 9.4 Professionalisering van de governance De Governance Code Woningcorporaties (hierna de Code) die in november 2006 is gepubliceerd, is in 2010 zoveel mogelijk toegepast. De beginselen w orden op hoofdlijnen onderschreven. De door Openbaar Belang gehanteerde corporate governance principes zijn neergelegd in afzonderlijke documenten w aaronder: - reglementen voor de raad van commissarissen en het bestuur; - profielschets van de raad van commissarissen als geheel en de afzonderlijke leden; - ethische gedragscode, protocol vertrouw enspersoon en de klokkenluiderregeling (vanaf 2007). De heer Brouw er is benoemd in 2007 voor onbepaalde tijd. Openbaar Belang hecht grote w aarde aan continuïteit van het bestuur en heeft derhalve best -practice bepaling II.2.1, inhoudende een benoeming voor een periode van 4 jaar niet overgenomen. Dat neemt niet w eg dat elk jaar w ordt beoordeeld door de raad van commissarissen of er voldoende prestaties zijn geleverd, de voorgestane beleidsontw ikkeling in voldoende mate passen bij het oordeel van de raad van commissarissen en of de samenw erking op een vruchtbare w ijze verloopt. De vergadering over de zelfevaluatie van de raad van commissarissen heeft in 2010 plaatsgevonden, de beoordeling van de directeurbestuurder heeft in december 2010 plaatsgevonden. Volkshuisvestingsverslag

43 In haar decembervergadering heeft de raad van commissarissen aandacht besteed aan de evaluatie van het eigen functioneren. In deze vergadering zijn de kerntaken van de raad van commissarissen, te w eten toezichthouden, adviseurschap en w erkgeverschap alsmede de bij deze taken behorende rolopvatting en informatiebehoefte besproken. De raad heeft vastgesteld dat de ultimo 2009 geformuleerde actiepunten w aaronder het komen tot een versterking van de gemeenschappelijke visie op w at w ezenlijk is voor het functioneren van de corporatie, in 2010 zijn afgew erkt. Enige nieuw geformuleerde actiepunten zijn in navolging van de Governance Code te komen tot een meer gestructureerd overleg met belanghouders en daarnaast het ontw ikkelen van een strakkere monitoring van tussentijdse resultaten in relatie tot het voorgenomen beleid Bij de zelfevaluatie w ordt de meningsvorming van de directeurbestuurder ten aanzien van het functioneren van de raad van commissarissen betrokken. De accountant (Pw C) is met ingang van het boekjaar 2008 benoemd voor een periode van vier jaar. Voor 2012 zal een grondige beoordeling van de externe accountant plaatsvinden. De bevoegdheden en verantw oordelijkheden van de raad van commissarissen, van het bestuur en de samenw erking tussen die tw ee organen zijn nader uitgew erkt in de reglementen voor de raad van commissarissen en het bestuur. Openbaar Belang laat zich visiteren door een onafhankelijke visitatiecommissie. Visitatie is ultimo 2010 gestart en w ordt in mei 2011 afgerond. 9.5 Verantwoording aan belanghebbers Huurders, de Centrale Huurdersraad, de gemeente Zw olle en collega-corporaties in Zw olle zijn de belangrijkste maatschappelijke belanghebbers van Openbaar Belang. De raad van commissarissen heeft op 8 september 2010 een vergadering gehad met de Centrale Huurdersraad. 9.6 Integriteit In het tw eede kw artaal van 2007 is een ethische gedragscode, een protocol vertrouw enspersoon en een klokkenluiderregeling vastgesteld. Er hebben geen transacties plaatsgevonden w aarbij sprake w as van tegenstrijdige belangen van het bestuur en/of de leden van de raad van commissarissen. Alle leden van de raad van commissarissen zijn onafhankelijk van Openbaar Belang. Er bestaan geen overlappingen met andere bestuursfuncties. Geen van de commissarissen is of w as in het verleden in dienst van Openbaar Belang, onderhoudt een directe of indirecte band met toeleveranciers of afnemers van Openbaar Belang. Geen van de commissarissen verleent andere diensten dan die w elke voortvloeien uit zijn/haar lidmaatschap van de raad van commissarissen of onderhoudt banden met Openbaar Belang, hetzij direct, hetzij indirect buiten zijn/haar commissariaat. Het reglement van de raad van commissarissen bevat bepalingen inzake mogelijke tegenstrijdige belangen. Volkshuisvestingsverslag

44 9.7 Verantwoording van het beleid rondom commissarissen honorering De beloning voor de leden van de raad van commissarissen w ordt door de raad vastgesteld en vindt plaats volgens de adviesregeling voor honorering van commissarissen van w oningcorporaties (2006). In 2010 bedraagt de totale beloning ,- aan vaste vergoedingen en onkosten ( ,- in 2009). De vaste vergoeding voor de voorzitter bedraagt en voor de overige leden van de raad In de vergadering van november 2010 heeft de raad van commissarissen besloten haar beloning met ingang van 2011 vast te stellen volgens nieuw e " Honoreringscode commissarissen w oningcorporaties" (juni 2010) w aarbij de inschaling gelijk is aan de inschaling van de directeurbestuurder (schaal E). Naast deze vaste beloning kunnen leden aantoonbaar gemaakte onkosten declareren. Er zijn geen persoonlijke leningen of garanties verstrekt aan de leden van de raad van commissarissen. Zw olle, 25 mei 2011 De heer drs. W. Koopman RA De heer ir. F.Ph. Bijdendijk Mevrouw drs. A. Geluk-Bleumink Mevrouw W.M. Penterman ba De heer J. Pit Volkshuisvestingsverslag

45 10. Externe betrekkingen De gemeente Zw olle is een belangrijke partner voor Openbaar Belang. De w ethouder volkshuisvesting onderschrijft de noodzakelijke samenw erking tussen corporaties en de gemeente. De samenw erking heeft met de in 2009 ondertekende prestatieafspraken tussen gemeente en Zw olse corporaties verder vorm gekregen. Elke zes w eken is er overleg tussen de w ethouder volkshuisvesting en de directies van de Zw olse corporaties. Met de collega-corporaties w ordt geruime tijd goed samengew erkt. Met name sinds de gezamenlijke w oonruimteverdeling en de gezamenlijke verw erving van toekomstige bouw locaties (2005). Het geldt ook voor de problematiek van de tijdelijke studentenhuisvesting, dak- en thuislozen (de Herberg) en het verkrijgen van productievolume in Stadshagen+. Ook met andere belanghebbers w ordt samengew erkt. Onderstaand is het in schema w eergegeven. Openbaar Belang deltawonen SWZ 100% 100% 33% 33% 33% B.V. Molenzicht B.V. De Kw ekerij B.V. Tussen de Verlaten 50% 50% VOF De Geren VOF Berkum-Veldhoek Samenw erkings verbanden Woonruimteverdeling Tijdelijke studentenhuisvesting de Herberg Op initiatief van de gemeente, w oningcorporaties en zorginstellingen in Zw olle is in 2007 een intentieovereenkomst Platform w onen-w elzijn-zorg afgesloten. In 2011 w ordt de vereniging Platform Wonen, Welzijn, Zorg Zw olle opgericht. Doelstelling is het verbeteren van de afstemming en coördinatie tussen verschillende projecten in de stad op het gebied van w onen, w elzijn en zorg en het maken van concrete, meerjarige resultaatafspraken op het terrein van w onen, w elzijn en zorg voor de middellange termijn. De gemeente w ordt vertegenw oordigd door de w ethouder w elzijn en zorg en de w ethouder volkshuisvesting, de w oningcorporaties en zorginstellingen door hun directeurbestuurder en de organisaties van zorgvragers door hun voorzitter. Namens de drie Zw olse corporaties is de heer Brouw er vertegenw oordiger in het Platform. Volkshuisvestingsverslag

46 11. Verbindingen Algemene gegevens Naam van de verbinding De Kw ekerij bv VOF De Geren Molenzicht bv Tussen de Verlaten bv VOF Berkum Veldhoek Rechtsvorm BV VOF BV BV VOF Vestigingsplaats Statutaire doelstelling Zw olle Zw olle Zw olle Zw olle Zw olle Verhuur van Het voor Verhuur Het verkrijgen, Het voor w oningen en gemeenschappelijk monumentale verw erven, gemeenschappe- participatie in rekening en panden aan de vervreemden, lijke rekening en w oningontw ikkelingsprojecten risico ontw ikkelen Binnengasthuis- (ver-) huren, risico verw erven en realiseren van straat te Zw olle vervaardigen, en ontw ikkelen sociale huur- en administreren, van percelen koopw oningen op financieren, grond in het het terrein aan de beheren, gebied Berkum Nieuw e Deventerw exploiteren en Veldhoek in eg in Zw olle bezw aren van Zw olle en de Ittersumallee goederen en de Bloksteeg in Zw olle Kern-/nevenactiviteiten in verslagjaar Zie boven Zie boven Zie boven Zie boven Zie boven Methode consolidatie Netto vermogensw aarde Netto vermogensw aarde Netto vermogensw aarde * ) * ) Financiële gegevens 2010 Vennootschap Eigen vermogen Balanstotaal Jaaromzet Direct c.q. indirect corporatiebelang in % Nominale w aarde belang, preferentie en/of prioriteit 100% 50% 100% 33,30% 16,65% Datum vaststelling jaarverslag/accountantsverklaring nnb nnb nnb nnb nnb * ) Netto Vermogensw aarde; vanw ege de marginale effecten heeft er geen consolidatie plaatsgevonden Beleidsuitgangspunt bij het aangaan en onderhouden van verbindingen met derden is het zoveel mogelijk vermijden van (financiële) risico s. Dat w ordt bereikt door de nauw e verw antschap binnen de besturen van zow el Openbaar Belang als met de verbonden partijen. Verder is het doel van een verbinding eenduidig vastgesteld: bij de samenw erking met De Kw ekerij B.V. is het doel het bouw en van circa 70 huur- en koopw oningen in het plan de Geren te Zw olle. Daartoe participeren zow el De Kw ekerij B.V. als Gerenpoort B.V. (dochter van Hegeman Bouw ontw ikkeling B.V.) voor elk 50% in VOF De Geren. Volkshuisvestingsverslag

47 Molenzicht B.V. is opgericht om gebruik te maken van de fiscale voordelen uit het v erw erven en beheren van monumentale panden aan de Binnengasthuisstraat (kantoorpand en 2 zogenaamde zaaddragershuisjes ). Deze monumentale panden zijn ultimo 2009 verkocht aan Openbaar Belang. Het doel van de samenw erking in Tussen de Verlaten B.V. is het bouw en van huurw oningen in het plan Berkum-Veldhoek te Zw olle. Partners in deze samenw erking zijn de Zw olse w oningcorporaties; ieder voor éénderde deel. Tussen de Verlaten B.V. en Maatgravenpoort B.V. (dochter van Hegeman Bouw ontw ikkeling B.V.) participeren elk voor 50% in vof Berkum-Veldhoek; een w erkw ijze als hiervoor genoemd bij VOF De Geren. Er zijn door de corporaties geen leningen verstrekt aan Tussen de Verlaten B.V. anders dan storting van het kapitaal. Wel is er een lening door Tussen de V erlaten B.V. aan vof Berkum-Veldhoek verstrekt van 5.000,-. Verder participeert Openbaar Belang ook nog in de onderstaande Verenigingen van Eigenaars (VVE). De administratie w ordt gevoerd door MVGM Vastgoedmanagement in Groningen. Deze verbindingen zijn ontstaan nadat er w oningen uit een blok zijn verkocht. Zonder de VVE w as verkoop niet mogelijk. Er zijn geen (financiële) verplichtingen voor deze VVE s aangegaan. Er zijn ook geen leningen verstrekt, noch garanties afgegeven. De financiële omvang is marginaal. wijk/ startcpl aantal eenheden buurt adressen jaar totaal WOB 12/13 AA-landen/Bekenbuurt 353 Bekenbuurt, blok 11 Baaksebeek 1 t/m Bekenbuurt, blok 12 Bredebeek 22 t/m Bekenbuurt, blok 14 Baaksebeek 12 t/m Bekenbuurt, blok 17/18 Baaksebeek 38 t/m totaal Schildersbuurt 46 Rembrandtshof II vd Helststraat 1 t/m 21, G. Doustraat 2 t/m 20, Rembrandtlaan Rembrandtshof III Fr. Halsstraat 1 t/m 21, vd Helststraat 2 t/m 30, Rembrandtlaan Rembrandtshof IV Fr. Halsstraat 2 t/m 22, Rembrandtlaan totaal totaal generaal Volkshuisvestingsverslag

48 12. De organisatie 12.1 Het bestuur De samenstelling van het bestuur op 31 december 2010 w as: Naam G.W. Brouw er, ba (1961) Functie directeurbestuurder De heer Brouw er is sinds 1 oktober 2007 in dienst als directeurbestuurder bij Woningstichting Openbaar Belang. Verder is hij bestuurslid van de Stichting Gereglementeerd Eigendom Zw olle en de Stichting Beheer Bijzondere Woonvormen. Deze functies zijn niet strijdig met de primaire functies. De heer Brouw er is samen met de heer E. Veenstra, directeur SWZ, in maart 2010 benoemd tot voorzitter a.i. van de Stichting de Herberg. Deze functie is per 1 september 2010, bij de benoeming van een nieuw e voorzitter, beëindigd De werkorganisatie Organisatieschema Woningstichting Openbaar Belang ultimo 2010 Raad van Commissarissen Centrale Huurdersraad Bestuur Klachtenadviescommissie Bew onerscommissies Secretariaat Financiën Wonen Vastgoed Ultimo 2010 w aren er 28 personen (= 23,1 formatieplaatsen) w erkzaam bij de stichting, w aarvan één persoon met 0,5 formatieplaats op projectbasis. Het ziekteverzuim w as 570 dagen, dat is 4,17% (2009: 2,93%). Er w aren in het afgelopen jaar vier w erknemers langer dan 3 maanden ziek. Voor één ervan is een inleenkracht ingeschakeld. Bij slechts één van de vier langdurig zieken is sprake van een arbeidsgerelateerd ziekteverzuim. Voor de beheersing van het ziekteverzuim w ordt de Arbodienst ingeschakeld en voor de re-integratie van langdurig zieke w erknemers w ordt gebruik gemaakt van de diensten van een re-integratiebureau. Volkshuisvestingsverslag

49 12.3 De ondernemingsraad De ondernemingsraad w ordt gevormd door: Naam Functie Aftredend C. Akkerman Voorzitter 2011 H. van Assen Secretaris 2013 S. Koelma Lid 2011 A. Huizenga Lid 2013 De ondernemingsraad heeft zich in 2010 beziggehouden met de volgende onderw erpen: Werkdruk De OR heeft met de bestuurder gesproken over de w erkdruk w aar een aantal medew erkers last van heeft. Om de situatie goed in kaart te brengen heeft de OR met de bestuurder afgesproken een Medew erker Tevredenheids Onderzoek uit te laten voeren. Dit w ordt in 2011 uitgevoerd. CAO Voor 1 juli 2010 moesten volgens de CAO eventuele onderhandelbare punten vanuit de CAO zijn afgerond. Vanw ege de tijdelijke afw ezigheid van de heer Brouw er is hierover met de overige leden van het MT gesproken. Mede gezien de vergoeding voor het gebruik van eigen auto ten behoeve van het w erk, is besloten tw ee auto s en tw ee scooters aan te schaffen. Personeelsbeleidsplan/voortgang beleidsplan De OR bespreekt periodiek met de bestuurder over het beleidsplan. Een extern adviseur is gevraagd ons te ondersteunen bij de implementatie van het nieuw e beleidsplan. Levensloopregeling Binnen Openbaar Belang zijn er nog geen doelen vastgesteld w aarvoor gespaard kan w orden in de levensloopregeling. Hierover is met de heer Brouw er gesproken en dit w ordt in 2011 opgepakt. Werkrooster Het w erkrooster voor 2011 is vastgesteld. In 2011 is er 1 verplichte snipperdag vastgesteld. Loopbaanontwikkeling In 2010 is dit in de CAO opgenomen. Afgesproken w ordt dat een w erknemer die gebruik w il maken van zijn/haar loopbaanontw ikkeling een gesprek aangaat met de betreffende manager en vervolgens een verzoek indient. Te doen in 2011 Vergaderschema Afgesproken is dat de OR samen met de heer Brouw er elke 12 w eken zal vergaderen. CAO vangnetregelingen Verder onderhandelen. Afronden: Levensloopregeling Voordelen personeel Introduceren loopbaanplan Verder invoeren van: Beleidsplan Volkshuisvestingsverslag

50 Kengetallen over de afgelopen 5 jaar per ultimo van het boekjaar Gegevens verhuureenheden in exploitatie Aantal verhuureenheden in eigendom Woningen/woongebouwen Standplaatsen met woonwagen Totaal aantal woongelegenheden Standplaatsen Garages Bedrijfsruimten (met woonruimte) Bedrijfsruimten (zonder woonruimte) Totaal aantal verhuureenheden in expl. (VE) Aantal verhuureenheden in beheer: Woningen/woongebouwen Totaal aantal verhuureenheden herbouw- herbouw- herbouw- herbouw- herbouw- Gemiddelde verzekerde waarde per VE waarde waarde waarde waarde waarde Gemiddelde grondslag OZB per verhuureenheid Mutaties woongelegenheden Aantal opgeleverd Aantal aangekocht/overgenomen 82 2 Aantal verkocht Aantal gesloopt 1 Mutaties overige verhuureenheden Aantal opgeleverd Aantal verkocht Aantal gesloopt 6 Aantal in beheer genomen -102 Aantal woongelegenheden/huurprijsklasse Laag (< 357,37) Overig (>= 357,37) Kwaliteit Aantal reparatieverzoeken Gemiddelde kosten per reparatieverzoek Gemiddelde kosten per mutatie Kosten niet-planmatig onderhoud/ve Kosten planmatig onderhoud/ve Totaal kosten onderhoud/ve Aantal woongelegenheden met GOH en/of woningverbetering Prijs/kwaliteitsverhouding Gemiddeld aantal punten WWS Gemiddelde netto-maandhuur Gemiddelde huurverhoging 1,20% 2,50% 1,60% 1,10% 2,47% Het verhuren van woongelegenheden Aantal mutaties Mutatiegraad Acceptatiegraad Aantal huurders HTS < aftoppingsgrens/woon. 15,3% 17,2% 19,5% 22,6% 25,4% Aantal huurders HTS > aftoppingsgrens/woon. 1,0% 0,9% 0,9% 0,5% 0,6% Huurachterstand in % huren + vergoedingen 1,0% 1,0% 1,0% 1,3% 1,7% Huurderving in % huren + vergoedingen 0,6% 0,6% 0,5% 0,6% 0,5% Kengetallen

51 Kengetallen over de afgelopen 5 jaar per ultimo van het boekjaar Financiële continuïteit Solvabiliteit 26,0 25,7 26,7 36,0 40,1 Liquiditeit 0,2 0,1 0,0 0,3 1,3 Rentabiliteit eigen vermogen 4,9 0,7-13,7-20,6-4,6 Rente langlopende schulden (leningen) 4,6 4,3 4,5 4,6 4,8 Rentabiliteit totaal vermogen 4,4 3,0-0,8-4,6 0,8 Renteresultaat in % eigen vermogen 4,0 4,7 5,0 3,1 2,2 Interne financiering/ve Cash-flow/VE Balans en Winst- en verliesrekening Eigen vermogen/ve Voorziening onderhoud/ve Overige voorzieningen Totaal opbrengsten/ve Kapitaalslasten/VE Overige bedrijfslasten/ve Renteresultaat/VE Buitengew. baten/lasten per VE Mutatie actuele waarde/ve Jaarresultaat/VE Personeelsbezetting Aantal formatieplaatsen per VE, inclusief woningen in beheer - Directie/secretariaat 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 - Financieel-economische zaken 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 - Verhuur- en bewonerszaken 2,2 2,2 2,2 1,7 1,6 - Onderhoud 2,3 1,9 1,6 1,6 1,7 - Nevenexploitaties /leveringen en diensten 1,3 1,3 1,0 1,0 1,0 - Projecten 0,2 0,3 0,5 0,4 0,5 - Totaal aantal formatieplaatsen per VE 8,2 7,9 7,6 7,0 7,0 Werkelijk aantal formatieplaatsen 23,1 23,3 21,5 19,3 19,3 Kengetallen

52 Jaarrekening 1. Algemeen Resultaat Het resultaat is als volgt opgebouw d (x 1.000,-): omschrijving 2010 Korte toelichting op de belangrijkste afw ijkingen op het jaarresultaat: Werkelijk resultaat 2010 ten opzichte van begroot resultaat 2010 De opbrengsten uit verkoop w aren in 2010 circa 2,6 miljoen lager dan begroot. Dit w erd voornamelijk veroorzaakt door lagere aantallen verkopen, nl. 19 i.p.v. 35 w oningen. De post Overige w aardeveranderingen Vaste activa (= afboeking onrendabele top nieuw bouw investeringen) w as in 2010 circa 5,4 miljoen lager dan begroot als gevolg van het opschuiven met één jaar van project 212 (66 w oningen Frankhuis); en het doorschuiven van nieuw bouw complex 051. Daar staat tegenover dat er in 2010 een afw aardering van circa 1,1 miljoen op de grondpositie in Berkum-Veldhoek heeft plaatsgevonden. Deze afw aardering w as noodzakelijk doordat de ontw ikkeling van het plan Berkum-Veldhoek fors is vertraagd en niet w ordt voorzien binnen 5 jaar. De w erkelijke kosten blijven achter bij de begroting met 1,3 miljoen. Dit w ordt veroorzaakt door doorgeschoven posten Planmatig onderhoud naar ,8 miljoen en minder doorbelasten kosten groot onderhoud 0,5 miljoen. Het verschil in de reële w aarde vaste activa is het gevolg van het toepassen van herziene parameters en uitgangspunten bij de bedrijfsw aardeberekening (bij opstellen begroting 2010) en w ordt toegelicht bij het onderdeel over de bedrijf sw aardeberekening. Werkelijk resultaat 2010 t.o.v. werkelijk resultaat 2009 Het aantal verkochte w oningen in 2010 blijft (19 w oningen) achter ten opzichte van 2009 (35 w oningen), navenant de opbrengst hierop. Het verschil in de reële w aarde vaste activa is het gevolg van het toepassen van herziene paramaters en uitgangspunten bij de bedrijfsw aardeberekening. Het verschil bedraagt 5,3 miljoen werkelijk begroot verschil werkelijk resultaat voor rente bij: rentebaten af: rentelasten resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening mutatie reële waarde vaste activa jaarresultaat voor belastingen belastingen jaarresultaat na belastingen Jaarrekening

53 2. Financiële positie De financiële positie per 31 december 2010 is als volgt kort w eer te geven: (x 1.000,-) Vermogen op lange termijn Vastgelegde middelen op lange termijn Werkkapitaal De afname van het werkkapitaal met circa 3,7 miljoen tot -/ ,- is als volgt te specificeren (x 1.000,-): Jaarresultaat Af: Investeringen minus afschrijvingen en mutatie financiële vaste waarde Bij: Aangetrokken leningen minus aflossingen Mutatie reële waarde MVA Afname werkkapitaal Voor een nadere toelichting van de mutatie in 2010 w ordt verw ezen naar hoofdstuk 5 van de Jaarrekening, Kasstroomoverzicht, op pagina 57. Jaarrekening

54 3. Geconsolideerde Balans per (na bestemming resultaat) (x 1.000,-) BALANS PER ACTIVA VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA - Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal materiele vaste activa FINANCIELE VASTE ACTIVA - Te vorderen BWS-subsidies Deelnemingen Latente belastingvordering Overige effecten 0 0 Totaal financiele vaste activa Totaal vaste activa VLOTTENDE ACTIVA ONDERHANDEN WERK 0 18 VORDERINGEN - Huurdebiteuren Gemeente Zwolle Overige vorderingen Overlopende activa Totaal vorderingen LIQUIDE MIDDELEN Totaal vlottende activa TOTAAL p.m. Nog te ontvangen leningen 0 0 Jaarrekening

55 PASSIVA EIGEN VERMOGEN Overige reserve Reserve woningen in beheer 0 0 Totaal eigen vermogen VOORZIENINGEN - Voorziening onrendabele nieuwbouwinvesteringen LANGLOPENDE SCHULDEN - Leningen overheid Leningen kredietinstellingen Totaal langlopende schulden Totaal langlopend vermogen KORTLOPENDE SCHULDEN - Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekering Overlopende passiva Totaal kortlopende schulden TOTAAL p.m. Toegezegde leningen 0 0 Jaarrekening

56 4. Geconsolideerde Winst- en verliesrekening over 2010 (x 1.000,-) BEDRIJFSOPBRENGSTEN - Huren Vergoedingen Overheidsbijdragen Opbrengst verkopen Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten BEDRIJFSLASTEN - Afschrijvingen op immateriele en materiele vaste activa Overige waardeveranderingen immateriele en materiele vaste activa Lonen en salarissen Sociale lasten/pensioenpremies Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten RESULTAAT VOOR RENTE Rentebaten Rentelasten RESULTAAT UIT GEWONE BEDRIJFSUITOEFENING Mutatie reële waarde vaste activa Belastingen JAARRESULTAAT Jaarrekening

57 5. Kasstroomoverzicht (x 1.000,-) Kasstroom uit operationele activiteiten Resultaat voor rente Aanpassingen voor - afschrijvingen mutatie voorzieningen 0 0 Veranderingen in vlottende middelen - Onderhanden werk Vorderingen Kortlopende schulden Kasstroom uit bedrijfsoperaties Ontvangen rente Betaalde rente Betaalde belastingen Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in materiële vaste activa Desinvesteringen in materiële vaste activa Mutatie financiële vaste activa Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Nieuw opgenomen leningen Contractbijschrijvingen klimleningen 0 0 Aflossing langlopende schulden Kasstroom uit financieringsactiviteiten Mutatie geldmiddelen Liquide middelen ultimo voorgaand boekjaar Liquide middelen ultimo boekjaar Mutatie liquide middelen Jaarrekening

58 6. Waarderingsgrondslagen 6.1 Algemeen Woningstichting Openbaar Belang is een stichting met de status van toegelaten instelling volkshuisvesting. Zij heeft specifieke toelating in de regio Zw olle en is w erkzaam binnen de juridische w etgeving van uit de Woonw et en het Besluit Beheer Sociale Huursector. De vestigingsplaats is Zw olle. 6.2 Regelgeving De w aardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat berusten op de grondslag van nominale w aarde, tenzij hierna anders is vermeld. De baten en lasten w orden toegerekend aan het jaar w aarop zij betrekking hebben. Baten w orden slechts verantw oord indien ze op balansdatum zijn gerealiseerd, lasten w orden gepresenteerd indien ze hun oorsprong vinden in of voor het einde van het verslagjaar en op het moment dat ze voorzienbaar zijn. De ongerealiseerde w aardeveranderingen, van op de actuele w aarde gew aardeerde materiële vaste activa in exploitatie, w orden eveneens in het resultaat verw erkt. De gehanteerde grondslagen van w aardering en resultaatbepaling sluiten aan met de bepalingen van artikel 26 van het BBSH, BW2 titel 9 en de richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving (645). 6.3 Grondslagen voor consolidatie Woningstichting Openbaar Belang heeft belangen in De Kw ekerij B.V. en Molenzicht B.V. (beide 100%) en Tussen de Verlaten B.V. (33,3%). Alleen de jaarcijfers van de Kw ekerij B.V. en Molenzicht B.V. zijn volledig geconsolideerd opgenomen in deze jaarrekening, voor zover de resultaten niet door transacties met derden buiten de groep zijn gerealiseerd. In de individuele jaarrekening van de w oningstichting zijn de belangen via de netto vermogensmutatie verw erkt in de balans. De verkrijgingsprijs van de deelneming bestaat uit het geldbedrag of equivalent dat is overeengekomen voor de verkrijging van de overgenomen entiteit vermeerderd met eventuele direct toerekenbare kosten. Indien de verkrijgingsprijs hoger is dan het nettobedrag van de reële w aarde van de identificeerbare activa en passiva w ordt het meerdere als goodw ill geactiveerd onder de immateriële vaste activa. Groepsmaatschappijen blijven in de consolidatie opgenomen tot het moment dat zij w orden verkocht; deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de beslissende zeggenschap w ordt overgedragen. 6.4 Grondslagen voor waardering van activa en passiva Materiële vaste activa Onroerende goederen in exploitatie De grond, de w oningen, de w oonw agens met de daarbij behorende installaties, standplaatsen, garages en aanpassingen zijn gew aardeerd tegen actuele w aarde gebaseerd op de bedrijfsw aarde. Deze w ordt gevormd door de contante w aarde van de kasstromen uit toekomstige exploitatieopbrengsten en uitgaven over de geschatte resterende looptijd van de investering. De kasstroomprognoses zijn gebaseerd op redelijke en onderbouw de veronderstellingen die de beste schatting w eergeven van de economische omstandigheden en van toepassing zullen zijn gedurende de resterende levensduur van het actief. De kasstromen zijn gebaseerd op de, eind 2010 intern geformuleerde, meerjarenbegroting over de periode De kosten van planmatig- en groot onderhoud zijn eveneens gebaseerd op dezelfde begrotingsperiode. In latere jaren w ordt gerekend met geëxtrapoleerde normbedragen, gebaseerd op de begroting Gerekend w ordt met een inflatie van 2,00% en een inflatievolgend huurbeleid. De disconteringsvoet is rechtstreeks afgeleid van de gemiddelde rentekostenvoet met een risico-opslag en komt uit op 5,25%. Nieuw aan te trekken leningen w orden ingecalculeerd tegen 4,8% onder borgstelling van het WSW. Jaarrekening

59 Bij de bedrijfsw aarde ultimo 2010 zijn derhalve volgende uitgangspunten gehanteerd: Huurverhoging ,25% 1,50% Huurverhoging ,50% 2,25% 2013 e.v. 2,00% 2,25% Huurderving: - leegstand 0,50% 0,50% - oninbaar 0,20% 0,20% Variabele lasten: - onderhoud conform technische inventarisatie - algemeen beheer bedrijfseconomische norm Toename variabele lasten (inflatie) 2,00% 2,25% Toename onderhoudslasten 3,00% 3,25% Disconteringsvoet 5,25% 5,25% De heffingsbijdrage van het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de te betalen vennootschapsbelasting maken geen onderdeel uit van de bedrijfsw aarde. Bij de bepaling van de bedrijfsw aarde w ordt eveneens rekening gehouden met de rentabiliteitsw aardecorrectie van de bestaande leningenport efeuille. De rentabiliteitsw aardecorrectie betreft het verschil tussen de contante w aarde van de verw achte kasstromen uit hoofde van de leningen en de w aardering van deze posten op de balans. De bepaling van de restw aarde van de grond opgenomen in de bedrijfsw aarde vindt, voor zover er nog geen herbestemming van de grond heeft plaatsgevonden, plaats op basis van de kostprijs van de grond voor een sociale huurw oning (conform opgave gemeente Zw olle), onder aftrek van de sloopkosten en kosten uitverhuizen. Na-investeringen, die leiden tot een w aardeverhoging van het actief, w orden aangemerkt als activeerbare kosten. In het kader van de afspraken tussen de rijksoverheid en Aedes afgesproken inspanningsverplichting om het w oningbezit energiezuinig te maken, zijn ook de kosten van deze maatregelen in de bedrijfsw aarde verw erkt. Wij ramen de kosten vooralsnog op circa 10 miljoen, w aarvan ultimo 2010 nog 6 miljoen resteert. De opbrengsten vanuit de huurverhoging, w aarvan 50% ten laste van de huurder en 50% ten laste van Openbaar Belang komt, zijn eveneens in de berekening verw erkt. De huren zijn inflatievolgend verhoogd; tegelijkertijd w orden de huren in 2009 bij mutatie opgetrokken naar 75% van de maximaal redelijke huur. Complexen w orden gedefinieerd op basis van groepen van gelijksoortige activa. De daarbij gehanteerde criteria voor productmarktcombinaties sluiten aan bij w elke in het w oonruimteverdelingsysteem w orden gehanteerd: 1. Eengezinsw oning 5. Onzelfstandige eenheid 2. Flat zonder lift 6. Standplaats/w oonw agen 3. Flat met lift 7. Bedrijfspand 4. Hat-eenheid 8. Garage en overige Onroerende goederen in ontw ikkeling Dit betreffen complexen in aanbouw die w orden gew aardeerd tegen uitgaafprijzen en toegerekende kosten van het w erkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering onder aftrek van een bijzondere w aardevermindering uit hoofde van te dekken stichtingskosten. Voorts w ordt rente tijdens de bouw toegerekend. De geactiveerde rente w ordt berekend tegen de intern vastgestelde gemiddelde rentevoet voor kort vreemd vermogen. Voor onroerende zaken w aarvoor specifieke financiering is aangetrokken w ordt de interestvoet van deze specifieke financiering gehanteerd. Indien de bijzondere w aardevermindering hoger is dan de w aarde van de onroerende zaken in ontw ikkeling, w ordt de onroerende zaak op nihil gew aardeerd en w ordt een voorziening aan de creditzijde van de balans opgenomen. Ingenomen grondposities w orden onder deze post verw erkt tegen aanschafprijs, bijkomende kosten en toegerekende rente. Elke 5 jaar vindt er een toetsing met de marktw aarde plaats. Jaarrekening

60 Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie w orden gew aardeerd op basis van aanschafw aarde onder aftrek van annuïtaire afschrijvingen. Financiële vaste activa Te vorderen BWS-subsidies Waardering van de te vorderen subsidies BWS vindt plaats door aan de contante w aarde van de subsidie bij aanvang van de exploitatie jaarlijks een rente toe te rekenen tegen het subsidierendement onder aftrek van de ontvangen bijdrage. Deelnemingen De deelnemingen betreffen een 100% deelneming in De kw ekerij B.V. en Molenzicht B.V en een deelneming in Tussen de Verlaten B.V. (aandeel Openbaar Belang 1/3); de deelnemingen w orden gew aardeerd op de netto vermogensw aarde volgens de laatst bekende balans. De Kw ekerij B.V. neemt voor 50% deel in VOF de Geren. Tussen de Verlaten B.V. neemt voor 50% deel in VOF Berkum-Veldhoek. Alle vier entiteiten zijn gevestigd in Zw olle. Overige effecten De overige effecten betreffen de certificaten van de stichting Administratiekantoor NCCW en w orden gew aardeerd tegen de verkrijgingprijs of de lagere opbrengstw aarde. Latente belastingvordering Latente belastingvorderingen, met inbegrip van die voortvloeiend uit voorw aartse verliescompensatie, w orden gew aardeerd indien het w aarschijnlijk is dat er fiscale w inst beschikbaar zal zijn w aarmee verliezen kunnen w orden gecompenseerd en verrekeningsmogelijkheden kunnen w orden benut. Belastinglatenties w orden gew aardeerd op basis van de contante w aarde. Onderhanden werken De onderhanden w erken w orden gew aardeerd tegen reeds gemaakte kosten minus de reeds gedeclareerde termijnen. Resultaten w orden genomen op het moment van oplevering. Indien verliezen w orden verw acht, w orden deze voorzien. Vorderingen Gew aardeerd tegen nominale w aarde onder aftrek van een voorziening voor mogelijke oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito s met een looptijd korter dan tw aalf maanden. Rekening-courantschulden bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen onder kortlopende schulden. Voorziening Voorziening onrendabele investering nieuw bouw Verw achte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuw bouw w orden als bijzondere w aardeverandering in mindering gebracht op de boekw aarde van het complex w aartoe de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verw achte verliezen de boekw aarde van het betreffende complex overtreffen w ordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verw achte verliezen w ordt in dit verband verstaan de netto contante w aarde van alle investeringsuitgaven minus aan deze investering toe te rekenen bedrijf sw aarde. Jaarrekening

61 Langlopende schulden Langlopende schulden w orden bij de eerste w aardering gew aardeerd tegen reële w aarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verw erving van de schulden w orden in de w aardering bij eerste verw erking opgenomen. Schulden w orden na eerste verw erking gew aardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten. Het verschil tussen de bepaalde boekw aarde en de uiteindelijke aflossingsw aarde w ordt samen met de verschuldigde rentevergoeding zodanig bepaald dat de effectieve rente gedurende de looptijd van de schulden in de w inst-en-verliesrekening w ordt verw erkt. Leningen die zijn aangetrokken binnen het Dynamische Kostprijshuursysteem (klimleningen) w orden niet afgelost zolang de bijbehorende exploitaties van de activa voorgecalculeerde exploitatieverliezen opleveren. Gedurende deze periode w orden de leningen jaarlijks met een vooraf bepaald bedrag verhoogd. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder de kortlopende schulden. Overige activa en passiva Voor zover in het bovenstaande niet anders is aangegeven w orden activa en passiva gew aardeerd op nominale w aarde. Hierbij w ordt op vorderingen, indien dit noodzakelijk is, een voorziening w egens mogelijke oninbaarheid in mindering gebracht. 6.5 Grondslagen voor bepaling van het resultaat Algemeen Het resultaat w ordt bepaald als verschil tussen de opbrengstw aarde van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties w orden verantw oord in het jaar w aarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar zijn. Het resultaat w ordt tevens bepaald met inachtneming van de verw erking van ongerealiseerde w aardeveranderingen van op actuele w aarde gew aardeerde: materiële vaste activa in exploitatie; onder vlottende activa opgenomen effecten; afgeleide financiële instrumenten die niet zijn aangemerkt als afdekkingsinstrument. Opbrengstverantwoording Opbrengsten uit de levering van goederen w orden verw erkt zodra alle belangrijke rechten en risico s met betrekking tot de eigendom van de goederen zijn overgedragen aan de koper. Opbrengsten uit de levering van diensten geschieden naar rato van de geleverde prestaties, gebaseerd op de verrichte diensten tot aan de balansdatum in verhouding tot de in totaal te verrichten diensten. Huren De jaarlijkse huurverhoging is van overheidsw ege gebonden aan een maximum. Voor het verslagjaar 2010 bedroeg dit maximumpercentage 1,2%. Overheidsbijdragen Voor zover de overheidsbijdragen op standplaatsen en/of w oonw agens nog niet zijn ontvangen is de bijdrage berekend op grond van de regelingen. Jaarrekening

62 Als gevolg van de brutering bestaan vanaf 1995 de overheidsbijdragen voor w oningen alleen nog uit de BWS-subsidies. Opbrengsten uit verkoop De opbrengsten uit verkoop betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de gemaakte direct toerekenbare verkoopkosten. Winsten w orden verantw oord op het moment van levering (passeren transportakte). Overige baten Hieronder w orden de vergoedingen voor administratiekosten, inschrijfgelden, doorbelastingen aan derden et cetera verantw oord. Geactiveerde productie ten behoeve van het eigen bedrijf De toe te rekenen interne directe kosten en rente in het kader van voorfinanciering ten behoeve van onroerende zaken in ontw ikkeling w orden hieronder verantw oord. Afschrijvingen op(im) materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa w orden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restw aarde w ordt geen rekening gehouden. Overige waardeveranderingen (im)materiële vaste activa De overige w aardeveranderingen w orden gevormd door de w aardevermindering die is ontstaan door gedurende het verslagjaar nieuw aangegane juridische en feitelijke verplichtingen met betrekking tot investeringen in nieuw bouw en herstructurering. Tevens w orden hieronder de leefbaarheidsinvesteringen opgenomen. Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten w orden op grond van de arbeidsvoorw aarden verw erkt in de w inst - en-verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan w erknemers. Pensioenen De pensioenregeling via het SPW betreft een toegezegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds. Hierbij is een pensioen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. Deze toegezegd-pensioenregeling is verw erkt als zou sprake zijn van een toegezegde-bijdrageregeling. Voor de pensioenregelingen betaalt Openbaar Belang op verplichte, contractuele of vrijw illige basis premies aan het SPW. Behalve de betaling van premies heeft Openbaar Belang geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregeling. Openbaar Belang heeft in geval van een tekort bij het fonds geen verplichting tot het voldoen van aanvullende bijdragen anders dan hogere toekomstige premies. De premies w orden verantw oord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies w orden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot een vermindering van toekomstige betalingen. Jaarrekening

63 Lasten onderhoud Hieronder w orden verantw oord de uitgaven voor het niet planmatig onderhoud en het planmatig onderhoud. De onderhoudsuitgaven zijn exclusief de kosten eigen dienst. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten w orden toegerekend aan het verslagjaar w aarop zij betrekking hebben. Belastingen De belasting over het resultaat w ordt berekend over het resultaat voor belastingen in de w inst - en verliesrekening, rekening houdend met beschikbare fiscaal compensabele verliezen uit voorgaande boekjaren (voor zover niet opgenomen in de latente belastingvorderingen), vrijgestelde w instbestanddelen en na bijtelling van niet -aftrekbare kosten. Tevens w ordt rekening gehouden met w ijzigingen die optreden in de latente belastingvorderingen en latente belastingschulden uit hoofde van w ijzigingen in het te hanteren belastingt arief. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten w orden tijdsevenredig verw erkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verw erking van de rentelasten w ordt rekening gehouden met de verantw oorde transactiekosten op de ontvangen leningen die als onderdeel van de berekening van de effectieve rente w orden meegenomen. Activeren van rentelasten Rentelasten w orden geactiveerd gedurende de periode van vervaardiging van een actief, indien het veel tijd vergt om het actief gebruiksklaar of verkoopklaar te maken. De te activeren rente w ordt berekend op basis van de verschuldigde rente over specifiek voor de vervaardiging opgenomen leningen en van de gew ogen rentevoet van leningen die niet specifiek aan de vervaardiging van het actief zijn toe te rekenen, in verhouding tot de uitgaven en periode van vervaardiging. 6.6 Belangrijke inschattingen inzake waardering en resultaatbepaling De jaarrekening w ordt overeenkomstig BW2 Titel 9 opgesteld. Het management heeft daartoe bepaalde veronderstellingen en schattingen gemaakt die van invloed zijn op de w aardering van activa en verplichtingen, op de resultaatbepaling en de rapportage van voorw aardelijke activa en verplichtingen. De volgende w aarderingsgrondslagen zijn naar de mening van het management het meest kritisch voor het w eergeven van de financiële positie en vereisen een subjectieve of complexe beoordeling van het management: materiële vaste activa, minimum w aarderingsregel; timing en verw erking van onrendabele investeringen nieuw bouw en herstructurering Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie w orden gew aardeerd tegen reële w aarde. De reële w aarde w ordt afhankelijk gesteld van de voorgenomen bestemming van complexen. De reële w aarde van de onroerende zaken in exploitatie, bestemd voor de verhuur, is de bedrijfsw aarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur w orden aangehouden. De uitgangspunten van de reële w aarde zijn deels afhankelijk van de interne beleidsvoornemens van Openbaar Belang. Deze beleidsvoornemens komen onder meer tot uitdrukking in het strategisch voorraadbeheer w aarbij eigen keuzes w orden gemaakt ten aanzien van verhuur of verkoop, levensduur, kw aliteits- en huurniveaus. Voor zover mogelijk hanteert Openbaar Belang binnen de sector gangbare uitgangspunten. Jaarrekening

64 6.6.2 Timing en verw erking van onrendabele investeringen nieuw bouw en herstructurering In de jaarrekening w orden naast juridisch afdw ingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verw erkt die kunnen w orden gekw alificeerd als intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd. Hiervan is sprake w anneer uitingen namens de corporatie zijn gedaan richting huurders, gemeenten en overige belanghebbers aangaande verplichtingen inzake toekomstige herstructureringen en toekomstige nieuw bouw projecten. Een feitelijke verplichting is gekoppeld aan het besluitvormingsproces van de corporatie rondom projectontw ikkeling en herstructurering. Van een feitelijke verplichting is eerst sprake indien de formalisering van de definitief ontw erp fase en afgeleid het aanvragen van de bouw vergunning heeft plaatsgevonden. De aannames gedaan bij de financiële impact van bovengenoemde feitelijke verplichtingen kunnen afw ijken bij daadw erkelijke realisatie van de projecten. Planvorming kan onder meer w ijzigingen in de tijd ondergaan door bew egingen in het prijsniveau van leveranciers, w ettelijke procedures en aanpassingen in de voorgenomen bouw productie Vennootschapsbelasting Ten aanzien van de acute belastinglast en belastinglatenties in de jaarrekening heeft Woningstichting Openbaar Belang een aantal standpunten ingenomen die eerst bij afw erking van de aangifte over de verslagjaren 2006 tot en met 2010 door de fiscus zullen w orden getoetst. De belangrijkste standpunten betreffen: De w aardebepaling van de ontw ikkelrechten; Het onderscheid tussen onderhoudskosten en investeringen; De verw erking van projectontw ikkelingsresultaten; Het vormen van een herbestedingsreserve. Dientengevolge kan de fiscale last over 2010 en voorgaande jaren nog w ijzigingen ondergaan en belastinglatenties een andere w aarde kennen. 6.7 Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij deze methode w ordt het nettoresultaat aangepast voor posten van de w inst - en verliesrekening die geen invloed hebben op ontvangsten en uitgaven in het verslagjaar, mutaties in de balansposten en posten van de w inst- en verliesrekening, w aarvan de ontvangsten en uitgaven niet w orden beschouw d als behorende tot de operationele activiteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit de liquide middelen onder aftrek van bankkredieten. In het kasstroomoverzicht w ordt onderscheid gemaakt tussen operationele, investerings- en financieringsactiviteiten. De kasstromen uit hoofde van de financiering zijn gesplitst in kasstromen met betrekking tot mutaties in de hoofdsom (opgenomen onder financieringsactiviteiten) en betaalde interest (opgenomen onder operationele activiteiten). De investeringen in materiële vaste activa w orden opgenomen onder aftrek van de onder overige schulden voorkomende verplichtingen. 6.8 Bedrijfswaarde De bedrijfsw aarde is één van de belangrijkste sturingsinstrumenten van Openbaar Belang. Omvangrijke investeringsbeslissingen w orden getoetst op hun financiële haalbaarheid met behulp van de bedrijfsw aardeberekening. De gehanteerde parameters vormen vervolgens de basis voor doorrekening in de financiële meerjarenprognose. De gekozen product -marktcombinatie (pmc) is gebaseerd op een verhuurtechnische type-indeling; een indeling die ook in het w oonruimteverdeelsysteem w ordt gehanteerd. De parameter voor de huur is (evenals voorgaande jaren) inflatievolgend. De disconteringsvoet is afgeleid van de gemiddelde (verw achte) vermogenskostenvoet op lange termijn (10 jaar) met een opslag voor risico en komt uit op 5,25%. Berekend is dat deze gemiddelde kostenvoet zich de komende jaren onder de 5% zal bew egen. Jaarrekening

65 Bij de berekening van de bedrijfsw aarde zijn de volgende parameters gehanteerd: parameters: ev huurverhoging 1,25% 1,50% 2,00% 2,00% 2,00% inflatie 1,50% 2,00% 2,00% 2,00% 2,00% ontw ikkeling onderhoudslasten 1,25% 1,95% 2,27% 2,49% 3,00% disconteringsvoet 5,25% 5,25% 5,25% 5,25% 5,25% De kosten voor het onderhoud en de overige variabele lasten (beheer/belastingen en verzekeringen) zijn gebaseerd op de (meerjaren-)begroting De kosten van het planmatig onderhoud zijn eveneens gebaseerd op de meerjarenprognose onderhoud over de periode Daarna w orden kosten gebaseerd op 5 jaars onderhoudscyclus van 1.045,- per w oning en in het 25-ste en 40-ste exploitatiejaar een bedrag van ,- respectievelijk ,- per w oning w ordt aangehouden. De rentabiliteitsw aardecorrectie (ultimo 2010 becijferd op circa 7,1 miljoen), de extra huuropbrengsten door huurharmonisatie en de gevolgen van het aanbrengen van energiebesparende maatregelen, zijn op basis van de berekende bedrijfsw aarde in totaal per ty pe verhuureenheid verhoudingsgew ijs toegerekend. Jaarrekening

66 7. Toelichting op de balans (x 1.000,-) A C T I E F VASTE ACTIVA Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie Deze post is als volgt samengesteld: - Woningen en woongebouwen Overige verhuureenheden Totaal onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende zaken in ontwikkeling Deze post is als volgt samengesteld: - Onroerende en roerende zaken Woningen en woongebouwen grond in Berkum-Veldhoek overige projecten Totaal onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Deze post is als volgt samengesteld:. Kantoor Binnengasthuisstraat Vervoermiddelen Inventaris Totaal ten dienste van de exploitatie Totaal materiële vaste activa Jaarrekening

67 Het verloop van deze post in 2010 is als volgt: Verloop Vaste Activa 2010 Onroerende en Totaal materiële Onroerende Onroerende zaken ten roerende zaken Warmte vaste activa zaken in dienste der in exploitatie meters in exploitatie ontwikkeling exploitatie Totaal Saldo Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per Aanvulling tot bedrijfswaarde Balans per Mutaties 2010 Investeringen Nieuwbouw Grootonderhoud Overige Totaal investeringen Desinvesteringen Mutatie reële waarde vaste activa Correctie afschrijvingen op Desinvesteringen 0 0 Totaal wijziging actuele waarde Overboeking van/naar Afschrijvingen Saldo mutaties Eindsaldo Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde per Aanvulling tot bedrijfswaarde Balans per Er zijn geen activa als zekerheid gesteld voor verstrekte leningen. Alle overige vaste activa zijn juridisch en economisch in vrije eigendom van de stichting. De activa ten dienste der exploitatie zijn verzekerd middels een uitgebreide inboedelverzekering. De w oningen en w oonw agens zijn verzekerd tegen het risico van storm- en brandschade (op basis van herbouw w aarde). De verzekering van de w oningen in aanbouw geschiedt door de aannemer. De aanslag onroerend zaak belasting (OZB) vermeldt in 2010 een w aarde van bijna 414 miljoen per 1 januari 2009 c.q. de datum van oplevering van de nieuw bouw. Dit bedrag is inclusief de standplaatsen, bedrijfspanden en garages. Uit de aard der zaak is aan de w oonw agens geen w aarde voor de OZB bepaald. De bedrijfsw aarde van de w oonw agens bedraagt ultimo ,5 miljoen. Voor de berekening van de boekw aarde op basis van de historische kostprijs, verminderd met de afschrijvingen, is uitgegaan van de volgende gebruiksduur: Termijn Grond n.v.t. Bouw 30/40/50 CV 25 *) Lift/Medische aanpassingen 20 Warmw aterinstallaties 10 Isolatie 20/25 Garages 20/50 Woonw agens 15/25 Standplaatsen 25 *) De kosten cv-installaties van de DKPH-complexen zijn opgenomen onder de bouw kosten en vormen één onderdeel. De afschrijvingstermijnen zijn in die gevallen gelijk aan die van de bouw kosten. Bij vervanging w orden deze kosten niet geactiveerd maar ten laste van het resultaat gebracht. Jaarrekening

68 Onroerende goederen in ontw ikkeling De complexen in ontw ikkeling zijn gew aardeerd tegen de tot en met de balansdatum aangegane verplichtingen (inclusief betaalde rente), onder aftrek van éénmalige subsidies. Onroerende en roerende goederen ten dienste van de exploitatie Deze activa zijn gew aardeerd tegen aanschafw aarde, verminderd met de daarop toegepaste afschrijvingen volgens het annuïteitensysteem, volgens onderstaand overzicht. Als criterium voor activering geldt: alle investeringen onder de 250,- per eenheid w orden ineens afgeboekt, tenzij dit clusteraanschaffingen betreft. Termijn Verbouw kantoor 30/19 Inventaris 3/5/10 Bedrijfswaarde In onderstaand overzicht is de bedrijfsw aarde van de diverse type verhuureenheden w eergegeven. De uitgangspunten, zoals vermeld bij de w aarderingsgrondslagen, leiden tot de volgende opstelling, w aarbij ter vergelijking ook de boekw aarde en de ozb-w aarde is opgenomen (x 1.000,-): aantal ozb- bedrijfswaarde boektype verhuureenheid eenheden waarde waarde verschil *) woningen eengezinswoning flat zonder lift flat met lift hat eenheid onzelfstandig subtotaal woningen overige verhuureenheden standplaats/woonwagen bedrijfspand garage subtotaal overige verhuureenheden totaal generaal ,000 *) De aansluiting met de kengetallen wordt gevonden door het aantal onzefstandige eenheden met 69 te verlagen (269 wordt 200): 69 woningen worden verhuurd als 138 kamers. Jaarrekening

69 De bedrijfsw aarde ultimo 2010 is ten opzichte van ultimo 2009 toegenomen met 4,8 miljoen naar 142,6 miljoen. Deze toename is als volgt toe te lichten (x 1.000,-): Bedrijfswaarde Investeringen Verkopen Automone mutatie *) 995 Overboekingen Bedrijfswaarde *) Verklaring autonome mutatie Verschuiven boekjaar Parameter w ijziging Overige 452 Autome mutatie 995 De aanpassing van de parameters voor de huurverhoging en de onderhoudslasten w ordt rechtstreeks afgeleid van de parameter voor inflatie. Bestemming woningbezit bestemming/ type verhuureenheid eengezinswoning flat zonder lift flat met lift hateenheid onzelfstandig totaal aantal doorexploiteren verkoop binnen 5 jaar later te slopen w oningen totaal De sloop is voorzien voor 32 verhuureenheden in 2011 en betreft complex 018 Zuiderkerkstraat Specificatie van de investeringen over het jaar 2010: - Onroerende en roerende zaken in exploitatie. Kosten groot onderhoud, complex 010 en 017, 297 woningen af: aandeel normaal onderhoud Tussentelling Diverse geriefverbeteringen 119 Totaal investeringen in onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Complex 058, 66 woningen Frankhuis 7 Complex 060, grondpositie Berkum-Veldhoek 62 Complex Overige projecten 101 Totaal mutaties onroerende en roerende zaken in ontwikkeling 555 In de investeringen is een bedrag van ,- aan rente begrepen. Tegen 4% op de grond in Berkum- Veldhoek en de overige projecten tegen 3,5%. Ook is aan interne kosten een bedrag van ,- toegerekend op basis van geschatte uren. Jaarrekening

70 Onroerende en roerende zaken ten dienste der exploitatie Diverse bedrijfsauto's en scooters 21 Woningcarthotheek 17 Computerapparatuur en software 100 Totaal investeringen in onroerende en roerende zaken 139 Totaal investeringen Specificatie van de desinvesteringen over het jaar Onroerende en roerende zaken in exploitatie. Bedrijfswaarde verkochte woningen Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Grondpositie Berkum-Veldhoek Aanloopkosten duurzaamheid Specificatie van de mutatie actuele waarde over het jaar 2010: - Onroerende en roerende zaken in exploitatie 995 Totaal desinvesteringen Overboeking van activa in exploitatie naar activa in Ontwikkeling Boekwaarde complex 102, standplaatsen 59 Totaal overboeking 59 Specificatie afschrijvingen over het jaar 2010: - Onroerende zaken ten dienste der exploitatie Kantoorpand 16 Vervoermiddelen 10 Inventaris/computerapparatuur 68 Totaal onroerende en roerende zaken ten dienste der exploitatie 95 Totaal afschrijvingen 95 Specificatie van de afschrijvingen activa in exploitatie - Warmte meters 8 Totaal afschrijvingen activa in exploitatie Totaal Afschrijvingen 103 Ten opzichte van voorgaand verslagjaar is de actuele waarde met - 0,3 miljoen gemuteerd. Voor de toelichting op deze mutatie wordt verwezen naar de toelichting op de Winst- en verliesrekening. Jaarrekening

71 VLOTTENDE ACTIVA Onderhanden werk 0 18 Via deelname in De Kwekerij B.V De Kwekerij B.V. realiseert, via VOF De Geren, op het terrein van de voormalige kwekerij in Zwollezuid, in de wijk De Geren, 85 kamers voor studenten. Verder zijn er 47 koopwoningen ontwikkeld. Op 31 december 2010 waren alle woningen verkocht. Het verloop van deze post is als volgt: Beginsaldo Mutaties in het boekjaar: Eindsaldo 0 18 Huurdebiteuren Deze post is als volgt samengesteld: Huurdebiteuren Af: Voorziening dubieuze debiteuren Totaal huurdebiteuren De huurachterstanden ultimo 2010 (respectievelijk 2009) zijn als volgt te specificeren: huurvorderingen t/m 1 maand huurvorderingen tot 2 maanden huurvorderingen tot 3 maanden huurvorderingen tot 4 maanden huurvorderingen tot 5 maanden 14 7 huurvorderingen van 5 of meer maanden Totaal De huurvorderingen, inclusief de vorderingen op vertrokken huurders, bedragen 1,03% van de huren en vergoedingen (2009: 1,04%). Ultimo 2010 was voor een bedrag van circa ,- in handen gegeven van de deurwaarder. Het verloop van de voorziening dubieuze debiteuren was als volgt: Stand begin boekjaar Onttrekkingen Toevoegingen Saldo ultimo boekjaar Gemeente 0 1 Specificatie van de vordering: - BWS-subsidie cpl BWS- subsidie cpl Totaal 0 1 Jaarrekening

72 Overige vorderingen Deze post is als volgt samengesteld: - Nog te ontvangen verkoopopbrengst Te ontvangen BTW en Soc premies Overige vorderingen Af: voorziening voor oninbaarheid Subtotaal Via deelneming Kwekerij B.V Totaal overige vorderingen Het verloop van de voorziening voor oninbaarheid was als volgt: Stand begin boekjaar 14 7 Toevoegingen/onttrekkingen 1 7 Saldo ultimo boekjaar Overlopende activa Deze post is als volgt samengesteld: - Tussenrekeningen Totaal De tussenrekening betreft voornamelijk nog te verrekenen kosten herstructurering Kamperpoort. Liquide middelen Deze post is als volgt samengesteld: - Kas Postbank Rekening courant banken Kruisposten 0 2 Subtotaal bij/af: overboeking naar de post Schulden aan kredietinstellingen 515 subtotaal Via deelneming Molenzicht B.V. 7 7 Via deelneming De Kwekerij B.V Totaal De liquide middelen staan ter vrije beschikking van Woningstichting Openbaar Belang. Jaarrekening

73 P A S S I E F EIGEN VERMOGEN Overige reserve Het verloop van deze post is als volgt: Beginsaldo Jaarresultaat Eindsaldo Voor een prognose over het verloop van de reserve over de jaren 2011 t/m 2020 wordt verwezen naar hoofdstuk 7.3 van het Volkshuisvestingsverslag. Er dient bij de beoordeling van de reserve rekening gehouden te worden met een eventuele 2,5% respectievelijk 3,75% borgstelling inzake de aangetrokken leningen onder borgstelling van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Het gaat hier om een maximum van circa 4 miljoen. De mutatie actuele waarde betreft het verschil tussen de berekende bedrijfswaarde ultimo het verslagjaar en het voorafgaand jaar. VOORZIENINGEN Voorziening onrendabele investering nieuwbouw De voorziening (nominaal) betreft de verplichting aangegaan tegenover Stichting De Gasthuizen om 12 van de, op 1 mei 2008 overgenomen woningen, te slopen (eind 2011) en daarvoor 20 nieuwbouwwoningen te realiseren. Verwacht wordt dat de bouw van deze woningen in 2012 zal starten. LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen overheid Waarvan leningen met een looptijd > 5 jaar: Het verloop van deze post is als volgt: Beginsaldo Mutaties in het boekjaar: - Aflossingen Saldo Saldo Af: aflossingsverplichtingen op korte termijn, opgenomen onder kortlopende schulden Eindsaldo In 2011 moeten de volgende bedragen aan rente en aflossing worden betaald: - Rente Aflossing Per saldo te betalen in Jaarrekening

74 Leningen kredietinstellingen Waarvan leningen met een looptijd > 5 jaar: Het verloop van deze post is als volgt: Beginsaldo Mutaties in het boekjaar: - Nieuwe leningen Aflossingen, jaarlijkse Extra aflossingen Saldo Saldo Af: aflossingsverplichtingen op korte termijn, opgenomen onder kortlopende schulden Eindsaldo In 2011 moeten de volgende bedragen aan rente en aflossing worden betaald: - Rente Aflossing Per saldo te betalen in Bij het bepalen van de te betalen rente over 2011 is een rentepercentage van 5% aangehouden voor de Roll-overleningen, waartegenover een rente-swap is afgesloten Het gemiddelde rentepercentage van de aangetrokken leningen bedraagt over ,7% (2009: 4,3%). Ultimo 2010 bedraagt het gemiddelde rentepercentage van de opgenomen overheid 5,1% (2009: 5,4%) en voor de leningen van de kredietinstellingen 4,7% (2009: 4,5%). Bij de berekening van dit rentepercentage is voor de eerder genoemde Roll-overleningen gerekend met een rente van 5%. Er zijn geen zakelijke zekerheden voor bovenstaande leningen afgegeven. In onderstaande grafiek wordt het renterisico van onze portfolio voor de komende 10 jaar grafisch weergegeven. Alleen in 2015 overstijgt het risico de 15%-norm van het WSW. Er is nog ruim voldoende tijd en gelegenheid om maatregelen te nemen dit risicomoment bij te sturen. Jaarrekening