Samenstelling van het wagenpark in de gemeente Rotterdam

Transcriptie

1 TNO-rapport TNO 2015 R11686 Samenstelling van het wagenpark in de gemeente Rotterdam Earth, Life & Social Sciences Van Mourik Broekmanweg XE Delft Postbus AA Delft T Datum 22 december 2015 Auteur(s) A.R.A. Eijk H. Verhagen U. Stelwagen Exemplaarnummer 2016-TL-RAP Aantal pagina's 74 (incl. bijlagen) Aantal bijlagen 5 Opdrachtgever gemeente Rotterdam Projectnaam Rotterdam wagenparksamenstelling 2015 Projectnummer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van TNO. Indien dit rapport in opdracht werd uitgebracht, wordt voor de rechten en verplichtingen van opdrachtgever en opdrachtnemer verwezen naar de Algemene Voorwaarden voor opdrachten aan TNO, dan wel de betreffende terzake tussen de partijen gesloten overeenkomst. Het ter inzage geven van het TNO-rapport aan direct belanghebbenden is toegestaan TNO

2 1/52 Samenvatting De gemeente Rotterdam spant zich al jaren in voor het verbeteren van de luchtkwaliteit in de gemeente. Hierdoor wordt Rotterdam een meer aantrekkelijke en gezonde leefomgeving en bovendien is dit noodzakelijk om ook op de laatste resterende knelpunten aan de Europese eisen op het gebied van luchtkwaliteit te voldoen. Het verkeer levert een belangrijke bijdrage aan de NO 2, PM 10, PM 2.5 en ook EC concentraties. Maatregelen gericht op het versneld verschonen van het verkeer in Rotterdam zijn daarom een goede manier om de luchtkwaliteit te verbeteren en zo te zorgen voor een gezondere leefomgeving. Om vooraf te kunnen inschatten welke maatregelen effectief zijn en om de effecten van de genomen maatregelen te monitoren heeft Rotterdam besloten de samenstelling van het wagenpark zoals dat in Rotterdam rijdt, de komende drie jaar jaarlijks in kaart te brengen. De eerste meting van de samenstelling van het Rotterdamse wagenpark is in oktober 2015 uitgevoerd. Het onderzoek is uitgevoerd met behulp van vast geïnstalleerde camera s, in beheer van de gemeente Rotterdam, en met tijdelijke camera s geplaatst door het bedrijf Connection Systems. De locaties met tijdelijk geplaatste camera s worden verdeeld in een groep van 6 locaties waar in 2016 en 2017 ook gemeten zal worden en in een groep van 7 aanvullende locaties waar alleen in 2015 gemeten zal worden. De 6 meetlocaties, waar ook in 2016 en 2017 gemeten zal worden, zijn gekozen om een representatief beeld van het verkeer in het centrum van Rotterdam te leveren. De 7 aanvullende locaties én de vaste camera s van Rotterdam leveren inzicht in het verkeer dat via andere invalswegen het centrum van Rotterdam in rijdt. De wagenparkscan bestaat in hoofdlijnen uit drie onderdelen: Het scannen van de kentekens van passerende auto s en het genereren van een kentekenlijst; Het opvragen en koppelen van de technische voertuiggegevens van de Rijksdienst voor het wegverkeer (RDW) aan de Nederlandse kentekens en het toevoegen van de relevante Euroklasse informatie (indeling naar voertuig emissieklasse); Het produceren van dwarsdoorsnedes van het Rotterdamse wagenpark met behulp van de aangeleverde gegevens voor De gegevens van de wagenparkscan zijn uitgebreid geanalyseerd: Per meetlocatie zijn de aantallen en aandelen van de verschillende voertuig categorieën zoals personen-, bestel-, vrachtwagens en bussen afgeleid; Per voertuigcategorie is een verdeling naar brandstofsoort en vervolgens naar verschillende Euroklassen (emissie klassen) gemaakt; Voor verschillende selecties van meetlocaties zijn gemiddelden bepaald en zoals onder punt 1 en 2 hierboven is de gemiddelde wagenparksamenstelling geanalyseerd en weergegeven. Het wagenpark is vervolgens ook naar registratie gebied onderverdeeld. Per herkomstgebied (op basis van registratie) is de samenstelling en leeftijdsopbouw bepaald. Het wagenpark, zoals in 2015 in Rotterdam waargenomen, is vergeleken met het Nederlands gemiddelde voor stad en met de resultaten van een scan in Rotterdam uit 2012

3 2/52 Het aandeel personen- en bestelvoertuigen in de verkeersstroom in Rotterdam zoals gemeten in 2015, dat geweerd zal worden uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelvoertuigen is bepaald. Het aandeel vrachtverkeer dat niet in de toekomstige milieuzone mag rijden is bepaald Wagenparksamenstelling Dit rapport beschrijft het onderzoek naar de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt. Deze voertuigvloot is samengesteld uit voertuigen uit Rotterdam, de rest van Nederland en zelfs uit het buitenland. Met het begrip wagenpark in Rotterdam of wagenparksamenstelling in Rotterdam wordt in dit rapport gerefereerd aan de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt. Het betreft hier dus niet de samenstelling van de in de gemeente Rotterdam geregistreerde voertuigen. In dit rapport zijn voornamelijk gemiddelden en relatieve aantallen gepresenteerd. Door het grote aantal plots en tabellen zijn alle detail gegevens op DVD aan de gemeente Rotterdam geleverd. Samenstelling van het wagenpark op de 6 hoofdlocaties Onderstaande figuur geeft de gemiddelde wagenparksamenstelling op de 6 hoofdlocaties in de gemeente Rotterdam weer. Figuur 1: Gemiddelde wagenparksamenstelling zoals gemeten in 2015 op de 6 locaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg Uit de figuur is af te lezen dat in de week van 5 tot en met 11 oktober op de 6 locaties ca. 690 duizend Nederlandse kentekens waargenomen zijn. Van slechts 0,3% van de gescande kentekens kon geen gegevens achterhaald worden doordat het kenteken verkeerd uitgelezen was. Naast de Nederlandse kentekens zijn ook

4 3/52 buitenlandse kentekens waargenomen (ca. 3,3% van de verkeersstroom). Van deze buitenlandse voertuigen kan geen technische informatie achterhaald worden, deze zijn daarom niet meegenomen in de analyse. Ongeveer 88% van het verkeer bestaat uit personenvoertuigen, bijna 10% is bestelwagen. Vrachtwagens en bussen hebben op de 6 locaties in het centrum een klein aandeel van 1,3% en 0,6%. Het aandeel bussen en vrachtverkeer is sterk afhankelijk van de gekozen scan locaties. Op de grote invalswegen zoals de Maasboulevard, de Schieweg en de Strevelsweg is de gemiddelde leeftijd van het personen- en bestelverkeer iets lager dan op de andere locaties. Voor vrachtverkeer zijn de verschillen in samenstelling per Euroklasse per locatie iets groter en kan dit niet zo eenvoudig gesteld worden. Wél is vastgesteld dat de gemiddelde leeftijd van de middelzware en de zware vrachtwagens véél lager is dan die van de personen en bestelvoertuigen. Rotterdam versus Nederlands gemiddelde Het CBS/PBL publiceert jaarlijks cijfers over de Nederlands gemiddelde samenstelling van het wagenpark voor de stedelijke omgeving, zie Appendix A. Deze samenstelling dient als basis voor de emissiefactoren voor het wegverkeer waarmee in de monitoringstool gerekend wordt in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit. Hiermee wordt de luchtkwaliteit in steden in Nederland gemonitord. Indien de gemiddelde samenstelling van het wagenpark in Rotterdam zoals gemeten op 6 locaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg) in het centrum van Rotterdam in oktober 2015 vergeleken wordt met dit Nederlands gemiddelde voor het jaar 2015 valt op dat: De verhoudingen tussen personen- en bestelvoertuigen, vrachtwagens en bussen in het centrum van Rotterdam globaal met het landelijk gemiddelde overeenkomen; Het aandeel vrachtverkeer en bussen in Rotterdam iets lager is dan landelijk gemiddeld. Dit verschil is beperkt en te verklaren door de ligging van de meetpunten; Het aandeel diesels binnen de categorie personenvoertuigen in Rotterdam iets hoger dan landelijk gemiddeld is (25% versus 21%); Het wagenpark op de 6 locaties in het centrum van Rotterdam gemiddeld iets jonger is dan landelijk gemiddeld. De verschillen zijn echter klein en ook locatie afhankelijk. Tabel 1: Aandeel van de voertuig categorieën Rotterdam versus NL gemiddeld Rotterdam (6 locaties centrum) Nederlands gemiddelde voor stad Personenvoertuigen ca % ca %* bestelwagens ca. 9.9 % ca % Vrachtwagens ca. 1,3 % ca. 2.1% Bussen ca. 0,6 % ca. 1,1% *Note: Het Nederlands gemiddelde voor personenvoertuigen is inclusief motorfietsen

5 4/52 De emissiefactoren in de Nederlandse luchtkwaliteitsmodellen zijn gebaseerd op de gemiddelde Nederlandse wagenparksamenstelling. In Rotterdam wijkt de samenstelling van het wagenpark binnen de hoofdcategorieën vracht-, bestel- en personenvoertuigen enigszins af van het Nederlands gemiddelde voor deze categorieën. Hierdoor kunnen de NO 2 en PM 10 concentraties in Rotterdam in de praktijk afwijken van de met Nederlandse standaard luchtkwaliteitsmodellen berekende concentraties. Wagenparksamenstelling per herkomstgebied De op de 6 hoofdlocaties in Rotterdam waargenomen voertuigen zijn ook herleid naar herkomst gebied, het gebied waar de voertuigen geregistreerd staan. Zo is het aandeel, samenstelling en leeftijdsopbouw bepaald van het verkeer afkomstig uit: 1) De toekomstige milieuzone Rotterdam 2) De gemeente Rotterdam, maar buiten de toekomstige milieuzone 3) De aan de gemeente Rotterdam grenzende gemeenten 4) De metropool regio Rotterdam, maar niet uit de gemeente Rotterdam of de aangrenzende gemeenten 5) Uit Nederland, maar niet uit de metropool regio Den Haag / Rotterdam 6) Het buitenland, waarbij een onderscheid naar 19 Europese landen is gemaakt. Van de buitenlandse voertuigen zijn geen technische gegevens bekend. De samenstelling van het wagenpark verschilt sterk per herkomst gebied. Over het algemeen geldt dat het verkeer uit de toekomstige milieuzone zelf het oudste is. Naar mate het herkomst gebied verder van het centrum ligt wordt het park relatief jonger en lijkt meer op het Nederlands gemiddelde. (Dit is niet onderzocht voor de buitenlandse kentekens). Opgemerkt moet worden dat lease voertuigen dit beeld mogelijk vertekenen, doordat leasevoertuigen overal in Nederland geregistreerd kunnen staan, terwijl de bezitters wel in Rotterdam kunnen wonen en rijden. De herkomstverdeling van het verkeer verschilt per locatie, gemiddeld komt tussen de 40% en 50% van het verkeer uit Rotterdam zelf (op basis van voertuig registratie). Er zijn typische uitschieters zoals de Maasboulevard en Strevelsweg, daar komt ca. 2/3 van het verkeer van buiten de gemeente Rotterdam. Op de Bergweg is juist weer 2/3 van het verkeer uit de gemeente Rotterdam zelf afkomstig. Uit de analyse volgt dat ca. 3,3% van de waargenomen kentekens buitenlandse kentekens betreft. De grootste groep wordt gevormd door Belgische kentekens, gevolgd door Poolse en Duitse kentekens. Aandeel geweerde voertuigen De waargenomen kentekens zijn geanalyseerd en de aantallen en aandelen voertuigen in het wagenpark die geweerd worden uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens zijn bepaald. Uit de analyse blijkt dat ca. 1,7% van het totale verkeer een personen- of bestelwagen diesel betreft die NIET de toekomstige milieuzone in mag rijden. Ongeveer 0,14% van het totale verkeer betreft een personen- of bestelwagen op benzine of LPG die uit de toekomstige milieuzone geweerd zal worden. In totaal zal door de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens dus ruim. 1,8% van het totale verkeer geweerd worden.

6 5/52 Voor vrachtwagens geldt dat ca. 1,1 % van het waargenomen vrachtverkeer, oftewel ca. 0,014% van het totale verkeer niet in de toekomstige milieuzone zou mogen rijden. Het is wel mogelijk dat een deel van dit verkeer een speciale ontheffing aangevraagd heeft. Eindresultaat Het eindresultaat van deze wagenparkscan is een overzicht van de exacte voertuigaantallen gesplitst naar voertuigcategorie en emissieklasse per locatie. De wagenparkscan levert zo een gedetailleerd inzicht in de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam en vormt een goede basis voor monitoring van de veranderingen van de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam én voor berekeningen van de effecten van verschillende maatregelen zoals bijvoorbeeld milieuzones op de luchtkwaliteit in de binnenstad. Voor generieke en locatie specifieke maatregelen kan nu, met behulp van de gegevens uit de wagenparkscan, worden vastgesteld welk deel van het wagenpark beïnvloed wordt door een maatregel. Deze gegevens kunnen vervolgens worden gebruikt om de effecten van maatregelen op de luchtkwaliteit te berekenen. De eisen van de milieuzone in Rotterdam, die vanaf januari 2016 ingevoerd wordt, staan samengevat op het toegangsbord:

7 6/52 Inhoudsopgave Samenvatting Inleiding Wagenpark scan Kenteken onderzoek Indeling naar voertuig categorieën en Euroklassen Scan locaties Wagenpark in de gemeente Rotterdam Aantal waargenomen voertuigen Aandeel voertuig categorieën in wagenparksamenstelling Geweerde voertuigen uit de toekomstige milieuzone Wagenpark op 6 hoofdlocaties verdeeld naar herkomst Rotterdam 2015 versus landelijk gemiddelde en prognose uit Landelijk gemiddelde 2015 versus Rotterdam Wagenparkscan Rotterdam 2015 versus Rotterdam Conclusie Ondertekening Bijlage(n) A Nederlands gemiddeld wagenpark voor stad 2015 B Samenstelling wagenpark 7 additionele locaties Samenstelling personenvoertuigen benzine op de 7 additionele locaties Samenstelling personenvoertuigen diesel, per locatie, per Euroklasse C Verdeling wagenpark naar herkomstgebied D TNO emissiemodel Versit+: E Meetlocaties in Rotterdam

8 7/52 1 Inleiding De gemeente Rotterdam spant zich al jaren in voor het verbeteren van de luchtkwaliteit in de gemeente. Dit is wenselijk voor een zo aangenaam mogelijke leefomgeving en noodzakelijk om te kunnen voldoen aan Europese normen op het gebied van luchtkwaliteit. In grote delen van de gemeente Rotterdam voldoet de luchtkwaliteit aan deze normen, er resteren nog een beperkt aantal hardnekkige knelpunten op het gebied van luchtkwaliteit. Op deze knelpunten levert het verkeer een belangrijke bijdrage aan de NO 2, PM 10, PM 2.5 en EC concentraties. Om vooraf te bepalen welke maatregelen (kosten)effectief zijn én om effecten van maatregelen te kunnen monitoren heeft Rotterdam besloten de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam de komende drie jaar te monitoren. De eerste meting van de samenstelling van het wagenpark dat in Rotterdam rijdt is uitgevoerd in oktober Wagenparksamenstelling In dit rapport wordt het onderzoek naar de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt beschreven. Deze voertuigvloot is samengesteld uit voertuigen uit Rotterdam, de rest van Nederland en zelfs uit het buitenland. Met het begrip wagenpark in Rotterdam of wagenparksamenstelling in Rotterdam wordt in dit rapport gerefereerd naar de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt. Het betreft hier dus niet de samenstelling van de in de gemeente Rotterdam geregistreerde voertuigen. In hoofdstuk 2 wordt de methodiek van de wagenparkscan beschreven. De resultaten worden vervolgens in hoofdstuk 3 behandeld. In hoofdstuk 4 worden de belangrijkste en meest opvallende zaken samengevat in de conclusies. Tijdens het onderzoek in 2015 zijn op veel locaties kentekens geregistreerd. Van iedere locatie worden apart plots en tabellen gemaakt om per locatie de samenstelling van het wagenpark gedetailleerd in kaart te brengen. In dit rapport wordt onderscheid gemaakt naar 3 groepen locaties: a) 6 locaties met tijdelijk geïnstalleerde kenteken camera s. Op deze locaties wordt ook in 2016 en in 2017 gemeten. Van deze locaties liggen 4 locaties in de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelverkeer. b) 7 aanvullende locaties. Deze locatie zijn tijdelijk voorzien van kentekencamera s en dienen ter ondersteuning van bovenstaande 6 locaties. Deze 7 locaties geven aanvullend inzicht in het verkeer dat het centrum van Rotterdam in rijdt. c) Locaties met vaste camera s in beheer van de gemeente Rotterdam. Ook deze camera s leveren aanvullende informatie over de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam

9 8/52 2 Wagenpark scan Het wagenpark in Rotterdam is onderzocht met behulp van kentekencamera s. Met behulp van de door deze camera s geregistreerde kentekens is een nauwkeurig beeld van de samenstelling en herkomstgebied van het wagenpark verkregen. In dit hoofdstuk wordt de methodiek van de scan beschreven. 2.1 Kenteken onderzoek Om de samenstelling van het wagenpark vast te stellen voor de specifieke Rotterdamse situatie is een kentekenonderzoek uitgevoerd. De locaties zijn in overleg met de gemeente Rotterdam geselecteerd. Door het bedrijf Connection Systems zijn met behulp van camera s op dertien locaties de kentekens van de passerende voertuigen gescand. Verder is ook de data van 16 vaste camera s van de gemeente Rotterdam geanalyseerd. De scans zijn op de 6 zogenaamde hoofdlocaties uitgevoerd van 5 oktober :00 uur tot 11oktober :00 uur. De scans op de 7 zogenaamde additionele locaties zijn uitgevoerd gedurende de periode 6 oktober :00 uur tot 8 oktober :00 uur. De scanperiode met de 16 vaste Rotterdamse camera s lopen van circa 5 oktober :50 uur tot 12 oktober 2015 circa 15:00 uur. Connection Systems specificeert een betrouwbaarheid van minimaal 95%, exclusief de buitenlandse kentekens, voor het scannen van de kentekens. Het resultaat is een database met per locatie, rijrichting en rijstrook, de datum, tijdstip en kenteken van ieder passerend voertuig. Vervolgens zijn de kentekens gecontroleerd, zijn fouten uit de database gefilterd en heeft TNO een lijst met unieke kentekens naar de RDW gestuurd. De RDW heeft vervolgens per kenteken technische informatie toegevoegd zoals: - Massa voertuig (leeg en maximum toelaatbaar) - Brandstof soort - Eventuele toevoeging aan uitlaatgas nabehandelingsysteem (roetfilter type) - Datum eerst toelating - Datum van eerste registratie - Personen / bestel / vracht / bus - Registratie postcode van het voertuig - Postcode - CO 2 normverbruik Na controle en correctie van de door de RDW geleverde gegevens zijn, met behulp van deze technische voertuiginformatie, de voertuigen aan relevante emissie categorieën gekoppeld en zijn uitgebreide analyses op de samenstelling van de passerende voertuigvloten gemaakt.

10 9/ Indeling naar voertuig categorieën en Euroklassen De koppeling van de technische voertuiginformatie van de RDW aan de waargenomen kentekens maakt het mogelijk de voertuigen in diverse categorieën in te delen. De indeling naar voertuig categorie (personen- bestel of bijvoorbeeld vrachtwagen) kan worden gemaakt op grond van gegevens uit de Europese typekeuring waaraan ieder voertuig verkocht in Europa moet voldoen. In deze typekeuring staat omschreven tot welke voertuig categorie ieder voertuig behoort. De verdere verdeling van voertuigen binnen de specifieke categorieën naar Euroklassen wordt in eerste instantie gedaan op basis van de bij de RDW bekende Euroklasse indeling van ieder individueel voertuig. Indien deze informatie niet voorhanden is, wordt op basis van datum eerste toelating (Europa) van het betreffende voertuig en de Europese emissiewetgeving een indeling gemaakt. Voertuigen die in Europa worden verkocht worden moeten voldoen aan Europese richtlijnen op het gebied van uitlaatgasemissies, vaak ook Euronormen genoemd. De eisen aan voertuigemissies zijn in Europese regelgeving vastgelegd en in de afgelopen 25 jaar herhaaldelijk aangescherpt. Aan de hand van de eerste toelating van een voertuig kan worden herleid aan welke Euroklasse een bepaald voertuig voldoet. De wetgeving kent verschillende introductie datums per Euroklasse per voertuig categorie. Tabel 2 geeft een voorbeeld voor de introductie datums van diverse Euronormen voor personenauto s. Voor bestelwagens en vrachtwagens gelden andere introductie datums. Ook deze zijn alle in de zogenaamde Euronormen vastgelegd. Tabel 2: Introductie datums van zogenaamde Euronormen voor personenwagens Euro norm Introductie datum* 1 Juli Januari Januari Januari September September 2014 * Vanaf deze datum moeten alle nieuwe voertuigen die een typekeuring krijgen voldoen aan de nieuwe eisen op het gebied van voertuigemissies. In eerste instantie is bij de RDW de Euroklasse informatie per voertuig opgevraagd. Indien deze niet bij de RDW voorhanden is, is de Euroklasse van het voertuig bepaald aan de hand van de introductie datum van de Euronormen. Samen met de datum van eerste toelating van een voertuig (in Europa) is te bepalen in welke Euroklasse het voertuig valt. Voor deze studie is, met behulp van de data, een overzicht van het Rotterdamse wagenpark bepaald dat dient ter ondersteuning voor het inschatten van de effecten van maatregelen op de luchtkwaliteit en voor monitoring van de veranderingen in samenstelling van het wagenpark. De belangrijkste overzichten die in dit rapport zijn gepresenteerd in de beschreven hoofdstukken zijn: Samenstelling huidige wagenpark, gemiddeld over locaties én per locatie, Samenstelling huidige wagenpark verdeeld naar herkomst gebied en Vergelijking uitkomsten met landelijk gemiddelde.

11 10/52 De samenstelling van het wagenpark kan op verschillende manieren worden gepresenteerd in doorsnedes (naar voertuigtype, emissieklasse etc.). In dit rapport is een overzicht gepresenteerd van verschillende doorsnedes, die met de gegevens uit de wagenparkscan zijn geproduceerd. Dit betreffen voornamelijk gemiddelden en relatieve aantallen over alle locaties. Aangezien er zeer grote hoeveelheden overzichten gemaakt zijn, staan de meeste figuren op DVD. Wagenparksamenstelling In dit rapport wordt het onderzoek naar de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt beschreven voor Deze voertuigvloot is samengesteld uit voertuigen uit Rotterdam, de rest van Nederland en zelfs vanuit het buitenland. Met het begrip wagenpark in Rotterdam of wagenparksamenstelling in Rotterdam wordt in dit rapport gerefereerd naar de samenstelling van de voertuigvloot die momenteel in de gemeente Rotterdam rijdt. Het betreft hier dus niet de samenstelling van de in de gemeente Rotterdam geregistreerde voertuigen.

12 11/ Scan locaties Het wagenpark in Rotterdam is met behulp van een groot aantal kentekenregistratie camera s op diverse locaties onderzocht. Een 6-tal locaties zijn daarin bijzonder relevant, omdat het wagenpark op deze locaties niet alleen in 2015, maar ook in 2016 en 2017 onderzocht zal worden. Deze 6 locaties staan in figuur 2 weergegeven. Figuur 2: Cameralocaties voor de kentekenscans van 2015, 2016 en Het betreft de locaties: 1. Schieweg: 2 camera s hebben het verkeer richting het stadscentrum gemonitord. 2. Maasboulevard: 2 camera s hebben het verkeer richting het stadscentrum gemonitord 3. Boezemstraat: met 1 camera is het verkeer richting het stadscentrum gemonitord. 4. Bergweg: met 1 camera is het verkeer richting het stadscentrum gemonitord. 5. Tjalklaan: met 2 camera s is het verkeer richting het stadscentrum gemonitord. 6. Strevelsweg: beide rijrichtingen zijn met in totaal 9 camera s gemonitord. De gemeente Rotterdam is voornemens om de huidige milieuzone te gaan uitbreiden waardoor de locaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat en de Bergweg binnen de nieuwe milieuzone komen. De locaties Tjalklaan en Strevelsweg zullen hier buitenvallen. De analyse van de kentekenscans zullen voor de vergelijkbaarheid met toekomstige metingen (2016 en 2017) ook apart worden besproken. In 2015 zijn naast bovengenoemde camera s op 7 additionele locaties kentekencamera s geplaatst. Het doel van deze camera s is om samen met de 6 bovengenoemde hoofdlocaties een zo compleet mogelijk beeld te vormen van de samenstelling van al het verkeer dat het centrum van Rotterdam in rijdt. Figuur 3 geeft een overzicht van deze 7 aanvullende meetlocaties.

13 12/52 Figuur 3: Additionele cameralocaties 2015 Het betreft de locaties: 7. Beukelsdijk: 1 camera voor verkeer richting stadscentrum, 8. 2 e Middellandstraat: 1 camera verkeer richting stadscentrum, 9. Rochussenstraat: 2 camera s voor verkeer richting stadscentrum 10. Westzeedijk: 2 camera s voor verkeer richting stadscentrum 11. Erasmusbrug: 2 camera s voor verkeer richting stadscentrum 12. Willemsbrug: 2 camera s voor verkeer richting stadscentrum 13. Pompenburg: 3 camera s voor verkeer richting stadscentrum Vaste kentekencamera s gemeente Rotterdam In de gemeente Rotterdam zijn op een aantal locaties kentekencamera s geïnstalleerd. De data van 16 van deze camera s is toegevoegd aan de analyse van het wagenpark in Rotterdam. Figuur 4 geeft een overzicht van deze 16 aanvullende meetlocaties.

14 13/52 Figuur 4: Additionele cameralocaties 2015 Het betreffen de camera s op de locaties met de nummers: 11, 12, 21, 34 t/m 38, 51 t/m 53, 71 t/m 74 en 82.

15 14/52 Figuur 5: Overzicht van de mobiele (rode) en de vaste (blauwe) meetlocaties in Rotterdam In bovenstaande figuur staan alle camera locaties. De rode cijfers geven de locaties met mobiele camera s weer. De blauwe cijfers geven de locaties met vast geïnstalleerde camera s aan. De scanlocaties staan ook in de Appendix weergegeven.

16 15/52 3 Wagenpark in de gemeente Rotterdam 2015 De wagenparkscan heeft geresulteerd in een database met technische voertuiggegevens per locatie, datum en tijdstip. De gegevens van de wagenparkscan zijn uitgebreid geanalyseerd. Om een inzicht te geven in de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam zijn verschillende doorsnedes gemaakt. Deze doorsnedes worden besproken in dit hoofdstuk. Per meetlocatie zijn de aantallen en aandelen van de verschillende voertuig categorieën zoals personen-, bestel-, vrachtwagens en bussen afgeleid; Per voertuigcategorie is een verdeling naar brandstofsoort en vervolgens naar verschillende Euroklassen (emissie klassen) gemaakt; Voor verschillende selecties van meetlocaties zijn gemiddelden bepaald en zoals onder punt 1 en 2 hierboven is de gemiddelde wagenparksamenstelling geanalyseerd en weergegeven. Het wagenpark is vervolgens ook naar registratie gebied onderverdeeld. Per herkomstgebied (op basis van registratie) is de samenstelling en leeftijdsopbouw bepaald. Het aandeel personen- en bestelvoertuigen in de verkeersstroom in Rotterdam zoals gemeten in 2015, dat geweerd zal worden uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens is bepaald. In de eerste paragraaf wordt ingegaan op het aantal waargenomen voertuigen op de verschillende locaties. In de tweede paragraaf is een overzicht gepresenteerd van de aandelen van de voertuig categorieën in het totale wagenpark. Daarnaast is er binnen een voertuig categorie een onderverdeling gemaakt in de Euro emissieklassen. Tenslotte is de samenstelling van het wagenpark per herkomst gebied geanalyseerd. Dit overzicht is gepresenteerd in de derde paragraaf. 3.1 Aantal waargenomen voertuigen Aantallen voertuigen waargenomen op 6 hoofdlocaties In het centrum van Rotterdam is op 6 locaties, die niet alleen in 2015 maar ook in 2016 en 2017 zullen worden onderzocht, de samenstelling van het wagenpark bepaald. Het betreft de locaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg.

17 16/52 Tabel 3: Totaal aantal waargenomen / unieke voertuigen per locatie (meetperiode 7 dagen) Totaal aantal waargenomen voertuigen Locatie Alles Personenauto's Bestelauto's Vrachtauto's Bussen Motorfietsen Niet Herkend Maasboulevard Schieweg Boezemstraat Bergweg Totaal Strevelsweg Tjalklaan Totaal Unieke voertuigen Locatie Alles Personenauto's Bestelauto's Vrachtauto's Bussen Motorfietsen Niet Herkend Maasboulevard Schieweg Boezemstraat Bergweg Strevelsweg Tjalklaan Opmerking: de aantallen unieke voertuigen zijn per locatie bepaald en kunnen niet zonder meer gesommeerd worden. In totaal zijn er gedurende de gescande periode (00.00 uur op 5 oktober 2015 tot 24:00 uur op 11 oktober 2015) kentekens gescand. In tabel 3 staat het aantal waargenomen voertuigen per locatie weergegeven. Door de camera s op de 4 locaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat en de Bergweg) die binnenkort binnen de nieuwe milieuzone voor vracht-, personen- en bestelverkeer vallen zijn circa 49% van de kentekens gescand. De overige circa 51% van de gescande kentekens zijn waargenomen op de locaties Tjalklaan en Strevelsweg. Opvallend is het hogere aandeel bestelauto s, vrachtauto s en bussen op de locaties Tjalklaan en Strevelsweg ten opzichte van de andere 4 hoofdlocaties. In Rotterdam rijdt een beperkte groep buitenlandse voertuigen (zie paragraaf ), hiervan kan de technische voertuiginformatie niet achterhaald worden. Daarom zijn alleen de Nederlandse kentekens naar de RDW gestuurd. Van de gescande Nederlandse kentekens is van een heel klein deel ca. 0.3 % geen informatie verkregen. Deze kentekens zijn verkeerd gelezen, misten bijvoorbeeld één teken of bevatten een vreemd teken (zoals ) waardoor er geen match is in de RDW database. In totaal is er van circa 3,6% geen benodigde technische voertuiginformatie aanwezig Buitenlandse kentekens op de 6 hoofdlocaties De op de zes locaties ingewonnen data (zie paragraaf 3.1.1) bestaat uit kentekens uit Nederland ( stuks), maar ook uit kentekens van buitenlandse voertuigen. Het is erg lastig om technische informatie van buitenlandse voertuigen te achterhalen. Deze zijn daarom niet in de analyse van de wagenparksamenstelling meegenomen. Wel zijn de aantallen buitenlandse kentekens, zowel de aantallen passages als unieke kentekens, in kaart gebracht. In onderstaande tabel staan de aantallen weergegeven, verdeeld over 19 Europese landen. De overige buitenlandse kentekens die niet aan een van ondergenoemde landen toegewezen konden worden zijn opgenomen onder OTHER.

18 17/52 Tabel 4: Overzicht van buitenlandse kentekens, gesorteerd op aantallen waarnemingen Land Passage (n) Unieke kentekens (n) Percentage buitenlandse kentekens B ,31 PL ,68 D ,56 F ,17 BG ,15 GB ,07 E ,07 OTHER ,07 I ,04 L ,04 P ,04 RO ,04 LT ,04 SK ,03 SLO ,02 CZ ,02 H ,02 DK ,02 RUS < 0,01 A 14 9 < 0,01 Country codes: Van alle gescande voertuigen (6 hoofd locaties) is circa 3,3% van buitenlandse afkomst. Kentekens uit het buurland België komen het meest voor gevolgd door de kentekens uit Polen en Duitsland.

19 18/ Aantallen voertuigen waargenomen op de 7 aanvullende locaties Deze 7 locaties betreffen: Beukelsdijk, 2e Middellandstraat, Rochussenstraat, Westzeedijk, Erasmusbrug, Willemsbrug en Pompenburg. In totaal zijn er gedurende de gescande periode (6 oktober :00 uur tot 8 oktober :00 uur.) kentekens gescand. In tabel 5 staat het aantal waargenomen voertuigen per locatie weergegeven. Tabel 5: Totaal aantal waargenomen / unieke voertuigen per locatie (7 additionele locaties) Totaal aantal waargenomen voertuigen Locatie Alles Personenauto's Bestelauto's Vrachtauto's Bussen Motorfietsen Niet Herkend Beukelsdijk Tweede Middelandstraat Rochussenstraat Westzeedijk Erasmusbrug Willemsbrug Pompenbrug Unieke voertuigen Locatie Alles Personenauto's Bestelauto's Vrachtauto's Bussen Motorfietsen Niet Herkend Beukelsdijk Tweede Middelandstraat Rochussenstraat Westzeedijk Erasmusbrug Willemsbrug Pompenbrug In Rotterdam rijdt een beperkte groep buitenlandse voertuigen, hiervan kan de technische voertuiginformatie niet achterhaald worden. Daarom zijn alleen de Nederlandse kentekens naar de RDW gestuurd. Van de gescande Nederlandse kentekens is van een heel klein deel ca % geen informatie verkregen. Deze kentekens zijn verkeerd gelezen, misten bijvoorbeeld één teken of bevatten een vreemd teken (zoals ) waardoor er geen match is in de RDW database. In totaal is er van circa 2,5% geen benodigde technische voertuiginformatie aanwezig Buitenlandse kentekens op de 7 additionele locaties De op de zeven additionele locaties ingewonnen data (zie paragraaf 3.1.2) bestaat uit kentekens uit Nederland ( stuks), maar ook uit kentekens van buitenlandse voertuigen. Het is erg lastig om technische informatie van buitenlandse voertuigen te achterhalen. Deze zijn daarom niet in de analyse van de wagenparksamenstelling meegenomen. Wel zijn de aantallen buitenlandse kentekens, zowel de aantallen passages als unieke kentekens, geteld maar niet verdeeld over de Europese landen. Het aantal gescande buitenlandse kentekens op deze locaties bedraagt 2862 waarvan 2117 uniek.

20 19/ Aantal waargenomen voertuigen op locaties met vaste camera s Data, waargenomen met de vaste camera s van de gemeente Rotterdam op de locaties: 11, 12, 21, 34 t/m 38, 51 t/m 53, 71 t/m 74 en 82 zijn geanalyseerd. In totaal zijn er gedurende de gescande periode (ca 5 oktober :50 uur tot 12 oktober 2015 ca 15:00 uur uur) kentekens gescand. In tabel 6 staat het aantal waargenomen voertuigen per locatie weergegeven. Meer detail informatie over deze locaties staat op de meegeleverde DVD. Tabel 6: Aantal gescande voertuigen per locatie (16 vaste camera s). Locatie Totaal aantal voertuigen Totaal In Rotterdam rijdt een beperkt aantal buitenlandse voertuigen De vaste camera s van Rotterdam leveren geen informatie over buitenlandse voertuigen. De herkomst en aantallen buitenlandse kentekens zijn dus niet bekend. Dit geld ook voor Nederlandse kentekens die verkeerd zijn gelezen. Waarschijnlijk ligt het daadwerkelijke aantal voertuigen hierdoor tussen de 2 en 4 % hoger Totaal aantal gescande voertuigen Gedurende de scanperiode (ca 7 dagen) op de locaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg ( de 6 hoofdlocaties) zijn in totaal kentekens gescand. In totaal zijn er op de 7 additionele locaties gedurende de gescande periode (ca 2 dagen) op de locaties Beukelsdijk, 2e Middellandstraat, Rochussenstraat, Westzeedijk, Erasmusbrug, Willemsbrug en Pompenburg kentekens gescand. Gedurende de scanperiode (ca 7 dagen) op de vaste cameralocaties 11, 12, 21, 34 t/m 38, 51 t/m 53, 71 t/m 74 en 82 zijn in totaal kentekens gescand. In totaal leverden de 3 sets locaties waar de scans hebben plaatsgevonden leesbare kentekens. Door de RDW is voor deze ruim 1,2 miljoen kentekens de benodigde technische informatie van de voertuigen gekoppeld.

21 20/ Aandeel voertuig categorieën in wagenparksamenstelling De aandelen van de verschillende voertuigcategorieën (2015) zijn van de verschillende locaties geaggregeerd tot vier voertuig categorieën: Personenauto s, Bestelauto s, Vrachtauto s en Bussen. Deze voertuig categorieën zijn gekozen op basis van de door de RDW geregistreerde voertuig categorieën. Binnen de hoofdcategorieën zijn vervolgens de aantallen gesplitst in verschillende Euroklasse en brandstofsoort. Deze verdeling van het wagenpark kan weergegeven worden in tabellen en de zogenaamde pie-charts, ofwel taartdiagrammen. De diagrammen zijn voor een groot aantal verschillende doorsnedes van de data gemaakt. Er is onderscheid gemaakt naar meetlocaties, naar diverse gemiddelden over meetlocaties en naar herkomst gebied. a) Alle diagrammen met de geregistreerde wagenparksamenstelling zijn per meet- en/of camera locatie gemaakt; b) De diagrammen zijn voor gemiddelden over 2, 4, 6 hoofdlocaties en 7 additionele camera locaties gemaakt. c) De diagrammen zijn ook gemaakt op basis van herkomst van de voertuigen. Hiervoor zijn de volgende zones gedefinieerd: 1) De toekomstige milieuzone Rotterdam 2) De gemeente Rotterdam, maar niet binnen de toekomstige milieuzone 3) De aan de gemeente Rotterdam grenzende gemeenten 4) De metropool regio Rotterdam, maar niet uit de gemeente Rotterdam of de aangrenzende gemeenten 5) Uit Nederland, maar niet uit de metropool regio Den Haag / Rotterdam Voor buitenlandse voertuigen is het niet mogelijk een gedetailleerde verdeling per land te maken, aangezien de technische informatie van deze voertuigen (binnen de scope van dit project) niet te achterhalen is.

22 21/ Samenstelling wagenpark op 6 hoofdlocaties Op de 6 hoofdlocaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg zijn totaal kentekens gescand. In tabel 7 staat de samenstelling van het wagenpark per locatie weergegeven. Tabel 7: Personen-, bestel- en vrachtauto s en bussen per locatie Locatie Personenauto s Bestelauto s Vrachtauto s Bussen Rest Schieweg 88,81 9,88 1,16 0,15 < 0,01 Maasboulevard 90,52 8,34 1,00 0,13 < 0,01 Boezemstraat 89,39 9,70 0,85 0,05 0,01 Bergweg 88,95 10,32 0,67 0,06 0,01 Gemiddelde 89,42 9,56 0,92 0,10 0,01 Tjalklaan 82,55 13,39 3,63 0,42 < 0,01 Strevelsweg 88,35 9,42 0,88 1,35 < 0,01 Gemiddelde 85,45 11,40 2,26 0,88 < 0,01 Totaal gemiddelde 88,2 9,9 1,3 0,6 < 0,01 Gemiddeld over 6 locaties bestaat de samenstelling van het wagenpark uit ca. 88% personenauto s, ca. 10 % bestelauto s, 1,3% vrachtauto s en 0,6% busverkeer. Het percentage restvoertuigen (motoren, aanhangers met erop voertuigen etc) is ca. 0,01% In de tabel is te zien dat op de 4 locaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat en de Bergweg) die binnenkort binnen de nieuwe milieuzone vallen circa 4% meer personenauto s rijden dan de 2 overige locaties (Tjalklaan en Strevelsweg) die niet in de toekomstige milieuzone vallen. Het aandeel bestelauto s (ca. 11,4%), vrachtwagens (ca 2,3%) en bussen (ca. 0,9%) is op de Tjalkaan en Strevelsweg gemiddeld hoger dan op de 4 locaties in de toekomstige milieuzone voor vrachtpersonen- en bestelwagens. Een verklaring hiervoor is ligging van de meetlocaties. Met name het aandeel bestelauto s en vrachtauto s op de Tjalklaan is opvallend hoger. Een verklaring hiervoor is dat de Tjalklaan de belangrijkste toegang tot het havengebied in de wijk Nieuw Mathenesse vormt. Dit gebied tussen Rotterdam en Schiedam wordt via de Tjalklaan verbonden met de A20 In figuur 6 staat deze verdeling per voertuigcategorie en per euro emissie klasse in de vorm van een pie-charts, ofwel taartdiagrammen gepresenteerd. Het betreft hier een gemiddelde over de 6 hoofdlocaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg).

23 22/52 Figuur 6: Verdeling van de aantallen per voertuig categorie en per Euroklasse op de 6 hoofdlocaties. Van alle voertuigen heeft ca. 89% een Euroklasse hoger dan 2. Voor personenauto s is dit ca. 89%. Voor bestelauto s is dit hoger ca. 93%. Voor vrachtauto s en bussen is het percentage nog hoger respectievelijk 96 en 98%. De 6 locaties zijn ook onderverdeeld naar de locaties binnen de toekomstige milieuzone vracht-, personen- en bestelwagens en de locaties Strevelsweg en Tjalklaan buiten deze zone. Het is te verwachten dat ná invoering van de milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens het effect op de wagenparksamenstelling binnen deze milieuzone iets groter zal zijn. In figuur 7 staat deze verdeling per voertuigcategorie en per euro emissie klasse in de vorm van een taartdiagrammen gepresenteerd. Het betreft hier een gemiddelde over de 4 hoofdlocaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat en Bergweg).

24 23/52 Figuur 7: Verdeling van de aantallen per voertuig categorie en per Euroklasse op de 4 hoofdlocaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat en Bergweg). Van alle voertuigen rijdend op de 4 hoofdlocaties heeft ca. 90% een Euroklasse hoger dan 2. Voor personenauto s is dit ca. 89%. Voor bestelauto s is dit hoger ca. 93%. Voor vrachtauto s en bussen is dit percentage nog hoger respectievelijk 97 en 93%. De samenstelling van de categorie bussen verandert sterk door de gemiddelden alleen voor de 4 locaties in de toekomstige milieuzone te bepalen in plaats van voor alle zes de hoofdlocaties. Dit is te verklaren doordat een aantal OV buslijnen nu buiten de metingen vallen. Hierdoor neemt het aantal waargenomen bussen enorm af, de bussen die er nog wel rijden zijn blijkbaar relatief oud. De samenstelling naar Euroklasse van de overige voertuigcategorieën (personenbestel- en vrachtauto s) is nagenoeg gelijk aan het gemiddelde van 6 hooflocaties (zie figuur 5 en 6). Voor de 2 locaties die buiten de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens zullen vallen is ook een gemiddelde samenstelling gemaakt. In figuur 8 staat deze verdeling per voertuigcategorie en per euro emissie klasse in de vorm van een taartdiagrammen gepresenteerd. Het betreft hier een gemiddelde over de 2 hoofdlocaties (Tjalklaan en Strevelsweg).

25 24/52 Figuur 8: Verdeling van de aantallen per voertuig categorie en per Euroklasse op 2 hoofdlocaties. Van alle voertuigen rijdend op de 2 hoofdlocaties heeft ca. 88% een Euroklasse hoger dan 2. Voor personenauto s is dit ca. 87%. Voor bestelauto s is dit ca. 91%. Voor vrachtauto s en bussen is het percentage hoger respectievelijk 96 en 98%. De verdeling binnen de categorie bussen wijkt af van de samenstelling van bussen op de 4 andere hoofdlocaties. Dit wordt veroorzaakt doordat op de twee locaties veel meer (OV) bussen rijden Verdeling voertuigen per brandstofsoort De waargenomen voertuigen zijn in de voorgaande paragrafen verdeeld in vier categorieën: Personenauto s, Bestelauto s, Vrachtauto s en Bussen. Binnen deze hoofdcategorieën zijn vervolgens de aantallen weer gesplitst naar brandstofsoort en Euroklasse. Op de meegeleverde DVD staat deze verdeling per voertuigcategorie en per Euro emissie klasse in de vorm van taartdiagrammen en Exel-files gepresenteerd. Personenauto s Op de 6 hoofdlocaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg zijn totaal kentekens gescand in de voertuigcategorie personenauto s. Van deze personenauto s rijdt ca. 68.9% op benzine, 25.2% op diesel en ca. 5.8% in de categorie overig (niet benzine of diesel). In tabel 8 staat voor de personenauto s de samenstelling per Euroklasse per locatie voor de brandstof benzine weergegeven.

26 25/52 Tabel 8: Personenvoertuigen benzine, verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Benzine Euro 0 Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard Boezemstraat Bergweg 68, Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde In bovenstaande tabel valt op dat: Op de 6 hoofdlocaties is het percentage personenauto s benzine ca. 69%, Op de Maasboulevard is het aandeel Euro 5 en Euro 6 hoger. (waarschijnlijk doordat hier veel (lease) voertuigen met herkomst van buiten de metropool regio Rotterdam Den Haag rijden, zie tabel 22), Op de Bergweg en de Tjalklaan rijden relatief iets meer oudere benzine personenvoertuigen. (mogelijke veroorzaakt doordat hier relatief veel verkeer uit Rotterdam of aangrenzende gemeenten rijdt, zie tabel 22). In tabel 9 staat voor de personenauto s de samenstelling per Euroklasse per locatie voor de brandstof diesel weergegeven. Tabel 9: Personenvoertuigen diesel, verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Diesel Euro 0 Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard 27, Boezemstraat 22, Bergweg 27, Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde In bovenstaande tabel valt op dat: Op de 6 hoofdlocaties is het percentage personenauto s diesel ca. 25 %, Het aandeel van Euro 5 en Euro 6 voertuigen op de Schieweg en de Maasboulevard is gemiddeld hoger dan op de overige locaties, Op de locaties Tjalklaan en Bergweg rijden relatief iets meer oudere diesel personenvoertuigen. (mogelijke veroorzaakt doordat hier relatief veel verkeer uit Rotterdam of aangrenzende gemeenten rijdt, zie tabel 22). Samengevat kan gesteld worden dat gemiddelde leeftijd van de personenvoertuigen op de Bergweg en de Tjalklaan iets hoger is dan op de overige locaties.

27 26/52 Bestelauto s Op de 6 hoofdlocaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg zijn totaal kentekens gescand in de voertuigcategorie bestelauto s. Van deze bestelauto s rijdt ca. 0,8% op benzine, 97,5% diesel en ca. 1,7% in de categorie overig (niet benzine of diesel). In tabel 10 staat voor de bestelauto s de samenstelling per Euroklasse per locatie voor de brandstof benzine weergegeven. Tabel 10: bestelvoertuigen benzine, verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Benzine Euro 0 Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard Boezemstraat Bergweg Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde In bovenstaande tabel valt op: Op de 6 hoofdlocaties is het percentage bestelauto s rijdend op benzine laag en globaal gelijk, namelijk ca. 0.8%, Op de locaties Maasboulevard en de Boezemstraat is het aandeel Euro 5 hoger dan gemiddeld op de overige locaties, Op de Tjalklaan, Strevelsweg en Bergweg worden Euro 6 bestelwagens waargenomen, het gaat echter om lage aantallen. In tabel 11 staat voor de bestelauto s de samenstelling per Euroklasse per locatie voor de brandstof diesel weergegeven. Tabel 11: bestelvoertuigen diesel, verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Diesel Euro 0 Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard Boezemstraat Bergweg Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde

28 27/52 In de tabel met de verdeling van bestelwagens diesel valt op: Op de 6 hoofdlocaties is het percentage bestelauto s rijdend op diesel nagenoeg gelijk (ca. 97,5%). De verdeling van de dieselbestelauto s over de verschillende Euroklassen zijn op alle locaties redelijk vergelijkbaar. Op de grote invalswegen zoals de Schieweg, Maasboulevard en Strevelsweg zijn de voertuigen net iets jonger dan op de meer lokale wegen. Vrachtauto s Op de 6 hoofdlocaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg zijn totaal 8935 kentekens gescand in de voertuigcategorie vrachtauto s. Van deze vrachtauto s is onderscheid gemaakt in middelzwaar (< 20 ton) en zware vrachtauto s (> 20 ton). Van de 8935 vrachtwagens zijn er 3560 geïdentificeerd als middelzwaar en 5375 als zware vrachtauto s. Alle vrachtauto s rijden op de brandstof diesel. In tabel 12 staat voor de middelzware vrachtauto s de samenstelling per Euroklasse per locatie weergegeven. Tabel 12: Middelzware vrachtwagens (< 20 ton), verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Middelzware vrachtauto s Euro 0 Euro1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard Boezemstraat Bergweg Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde In de tabel valt op: Op de 6 hoofdlocaties verschilt de verdeling tussen de middelzware en zware vrachtauto s per locatie. Zo is het aandeel middelzware vracht op de Tjalklaan ca. 25% en op bijvoorbeeld de Bergweg bijna 66%. Een verklaring voor het hoge aandeel zware vracht op de locatie Tjalklaan kan zijn dat de Tjalklaan op een doorgaande route naar het industriegebied genaamd Delfshaven ligt. Het middelzware vrachtwagenpark bevat een groot aandeel Euro 5 en Euro 6 (ca. 72%) en is daarmee relatief jong.

29 28/52 In tabel 13 staat voor de zware vrachtauto s de samenstelling per Euroklasse per locatie weergegeven. Tabel 13: Zware vrachtwagens (> 20 ton), verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Zware vracht auto s Euro 0 Euro 1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard Boezemstraat Bergweg Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde In de tabel valt op dat: Op de 6 hoofdlocaties verschilt de verdeling tussen de middelzware en zware vrachtauto s per locatie. Zo is het aandeel zware vracht op de Tjalklaan ca. 75% en op bijvoorbeeld de Bergweg ca. 34%. Een verklaring voor het hoge aandeel zware vracht op de locatie Tjalklaan kan zijn dat de Tjalklaan op een doorgaande route naar het industriegebied genaamd Delfshaven ligt. Op de 6 hoofdlocaties is de verdeling van de vrachtauto s over de verschillende Euroklassen tussen de locaties wat verschillend. Op de Strevelsweg rijden bijvoorbeeld bijna alleen Euro V voertuigen. Ruim 80% van deze zware vrachtwagens valt in de Euroklasse V en VI. Daarmee is het zware vrachtwagenpark relatief jong. Gemiddeld iets jonger dan het middelzware vrachtwagenpark. Bussen Op de 6 hoofdlocaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg zijn totaal 4226 kentekens van bussen gescand. Alle bussen rijden op de brandstof diesel. In tabel 14 staat voor de bussen de samenstelling per Euroklasse per locatie weergegeven. Tabel 14: Bussen, verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Bussen Euro 0 Euro1 Euro 2 Euro 3 Euro 4 Euro 5 Euro 6 Schieweg Maasboulevard Boezemstraat Bergweg Gemiddelde Tjalklaan Strevelsweg Gemiddelde Totaal gemiddelde

30 29/52 De samenstelling van de bussen is sterk afhankelijk van de OV buslijnen. Op locaties waar OV bussen rijden wordt door het hoge aantal passages van deze OV bussen de samenstelling gedomineerd door deze OV bussen. Op de grote invalswegen zoals de Maasboulevard, Schieweg en Strevelsweg is de gemiddelde leeftijd van het personen- en bestelverkeer iets lager dan op de andere locaties. Voor vrachtverkeer zijn de verschillen in samenstelling per Euroklasse per locatie iets groter en kan dit niet zo eenvoudig gesteld worden. Wél is gemiddelde leeftijd van de middelzware en de zware vrachtwagens véél lager dan van de personen en bestelvoertuigen. 3.3 Geweerde voertuigen uit de toekomstige milieuzone De milieuzone in Rotterdam bestaat vanaf januari 2016 uit een milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens. Voor vrachtwagens geldt dat: Vrachtwagens van Euro III en ouder geweerd worden. Een uitzondering geldt voor speciale voertuigen, deze speciale voertuigen mogen niet ouder dan 13 jaar zijn. Dat betekent dat in 2015 de speciale voertuigen uit 2002 nog toegelaten worden. De speciale voertuigen staan in de uitwerkingsregeling van de milieuzone nader omschreven. Het betreft bijvoorbeeld kolkenzuigers, kermiswagens, winkelwagens etc. Voor personen- en bestelvoertuigen geldt: Personen- en bestelvoertuigen diesel met een Datum Eerste Toelating van ouder dan 1 januari 2001 worden geweerd. Personen- en bestelvoertuigen benzine (en LPG) met een Datum Eerste Toelating ouder dan 1 juni 1992 worden geweerd. Uitgezonderd zijn oldtimers, voertuigen van 40 jaar of ouder Uitgezonderd zijn U9, E2 of K6 voertuigen Voertuigen met label U9, K6 en E2 Vóór en tijdens de zogenaamde Euro 1 norm zijn ook veel benzine voertuigen op de weg verschenen met een U9, E2 en K6 label. Dit label had betrekking op de emissie prestaties van het betreffende voertuig. Deze voertuigen zijn niet gekeurd volgens de Euro 1 procedures, maar waren schoner dan de pré Euro 1 voertuigen en vergelijkbaar met de Euro 1 benzine voertuigen. Het aantal voertuigen met een E2, K6 en U9 label is in onderstaande tabel weergegeven.

31 30/52 Tabel 15: Aantal waargenomen voertuigen met de code E2, K6 en U9 R'dam buiten milieuzone Herkomst R'dam aangrenzende gemeenten milieuzone metropoolregio aandeel Voertuigen met code E2, K6 of U9 R'dam R'dam Den Haag overig NL onbekend Totaal 6 hoofdlocaties + 7 extra locaties ,3% Alle 6 hoofdlocaties ,3% De 7 extra locaties ,3% De 4 hoofdlocaties in de MZ ,3% De 2 hoofdlocaties buiten MZ ,3% personenverkeer De categorie K6 bestaat uit benzine voertuigen met een geregelde katalysator (K6- G) en benzine voertuigen met een ongeregelde katalysator ( K6-O). In de RDW database is geen onderscheid gemaakt naar K6-O en K6-G, daarom zijn hier de totaal aantallen K6 voertuigen weergegeven Oldtimers: 40 jaar en ouder Voertuigen van 40 jaar of ouder worden wel toegelaten in de toekomstige milieuzone vracht-, personen- en bestelwagens. Op basis van de waargenomen kentekens is bepaald hoeveel voertuigen van 40 jaar of ouder waargenomen zijn in de scan periode. In onderstaande tabel staan de waargenomen aantallen oldtimers voor verschillende selecties van locaties. De eerste regel bevat alle waargenomen aantallen voor alle mobiele camera s samen. Daaruit volgt dat alle mobiele camera s samen, op de13 locaties samen, 159 keer een oldtimers waargenomen hebben. Dit is een fractie van ca.0,02% van het waargenomen personenverkeer. Tabel 16: Aantal waargenomen oldtimers (40 jaar en ouder) Herkomst R'dam metropoolregio fractie van milieuzone R'dam buiten aangrenzende R'dam Den overig totaal personen Oldtimers (bouwjaar<=1975) R'dam milieuzone gemeente Haag NL onbekend oldtimers voertuigen 6 hoofdlocaties+7 extra locaties ,022% Alle 6 hoofdlocaties ,023% De 7 extra locaties ,016% De 4 hoofdlocaties in MZ ,024% De 2 hoofdlocaties buiten MZ ,022% Het aantal waargenomen oldtimers varieert mogelijk door het jaar heen. Het is mogelijk dat in de zomerperiode het aandeel hoger zal zijn.

32 31/ Geweerde personen- en bestelvoertuigen Uitgaande van de DET van 1 januari 2001 worden de volgende aantallen waargenomen personen- én bestelvoertuigen diesel geweerd uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens: Tabel 17: Aantal personen- en bestelwagens diesel met een DET van vóór 1 januari 2001 R'dam buiten milieuzone [%] Herkomst [%] R'dam aangrenzende gemeente [%] metropoolregio R'dam Den Haag [%] percentage in totale verkeer milieuzone R'dam [%] overig NL [%] totaal 6 hoofdlocaties + 7 extra locaties 24,8% 31,5% 14,9% 5,1% 23,5% ,7% 6 hoofdlocaties 23,3% 31,5% 14,9% 5,1% 25,1% ,7% De 7 extra locaties 32,5% 31,6% 15,0% 5,4% 15,5% ,8% De 4 hoofdlocaties in de MZ 34,1% 24,2% 12,8% 5,2% 23,7% ,5% De 2 hoofdlocaties buiten de MZ 15,2% 37,1% 16,6% 5,0% 26,2% ,9% Ca. 1,7% van het totale verkeer betreft een personen- of bestelwagen diesel met een Datum Eerste Toelating van vóór 1 januari Deze voertuigen worden uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens geweerd. Naast personen- en bestelwagens op diesel worden ook de personen- en betelwagens op benzine/lpg met een DET van vóór 1 juli 1992 geweerd: Tabel 18: Aantal personen- en bestelwagens benzine met een DET van vóór 1 juli 1992, en geen E2, U9 of K6 of oldtimer Herkomst R'dam R'dam metropoolregio Aandeel milieuzone buiten aangrenzende R'dam Den in totale R'dam milieuzone gemeente Haag overig NL totaal verkeer 6 hoofdlocaties + 7 extra locaties 29,4% 26,8% 15,2% 5,5% 22,8% ,14% Alle 6 hoofdlocaties 28,4% 26,6% 15,4% 5,6% 24,0% ,14% De 7 extra locaties 35,5% 27,9% 14,2% 5,5% 16,4% 183 0,14% De 4 hoofdlocaties in de MZ 39,7% 19,8% 13,2% 4,6% 22,8% 501 0,14% De 2 hoofdlocaties buiten de MZ 17,5% 33,1% 17,5% 6,5% 25,1% 525 0,14% Ca. 0,14% van het totale verkeer betreft een personen- of bestelwagen benzine/lpg met een Datum Eerste Toelating van vóór 1 juli Deze voertuigen worden uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens geweerd. Oldtimers én voertuigen met een label E2, U9, K6 worden wél toegelaten en zijn niet meegeteld in bovenstaande tabel. De toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens weert dus ca. 1,7% + 0,14% = 1,84% van het verkeer uit deze milieuzone.

33 32/ Vrachtwagens Euro III Vrachtwagens uit de Euroklasse III mogen de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens niet inrijden. Veel scan locaties liggen buiten de deze milieuzone, daar mogen deze vrachtwagens nog wel gewoon rijden. De weergegeven aantallen vrachtwagens Euro III zijn dus op veel locaties niet in overtreding. Daarnaast gelden voor speciale vrachtwagens uitzonderingen én bestaan ook nog toelatingen alleen voor specifieke dagen. Tabel 19: Aantal waargenomen vrachtwagens Euro III en ouder en verdeling [%] naar herkomst R'dam buiten MZ Herkomst % R'dam aangrenzende gemeente [%] metropoolregio R'dam Den Haag [%] milieuzone overig onbekend totaal Vrachautos, Euro III of lager R'dam [%] [%] NL [%] [%] aantallen 6 hoofdlocaties + 7 extra locaties 6,8 25,3 13,0 7,0 47,9 0, hoofdlocaties 5,8 25,4 13,2 7,7 47,9 0, De 7 extra locaties 12,4 24,7 11,8 3,2 47,8 0,0 186 De 4 hoofdlocaties in de MZ 10,1 24,5 12,7 6,3 46,4 0,0 347 De 2 hoofdlocaties buiten de MZ 3,8 25,8 13,4 8,4 48,6 0,0 716 In bovenstaande tabel staan alle waargenomen vrachtwagens uit de klasse Euro III en ouder. In de laatste kolom staan de totaal aantal waargenomen vrachtwagens, in de kolommen er voor staat de verdeling per herkomst gebied in procenten. Vervolgens zijn alle speciale voertuigen, zie omschrijving van de toekomstige milieuzone eisen Rotterdam, er uit gefilterd, waardoor alleen de Euro III en oudere voertuigen overblijven die op basis van de algemene milieuzone eisen niet de toekomstige milieuzone in mogen rijden: Tabel 20: Aantal waargenomen vrachtwagens Euro III en ouder, uitgezonderd speciale voertuigen van 2003 of jonger, en verdeling [%] naar herkomst R'dam buiten MZ [%] R'dam aangrenzende gemeente [%] Herkomst % metropoolregio R'dam Den Haag [%] milieuzone overig NL onbekend R'dam [%] [%] [%] 6 hoofdlocaties + 7 extra locaties 13,8 46,6 1,7 5,2 32,8 0,0 116 Alle 6 hoofdlocaties 14,6 47,9 1,0 6,3 30,2 0,0 96 De 7 extra locaties 10,0 40,0 5,0 0,0 45,0 0,0 20 De 4 hoofdlocaties in de MZ 22,5 42,5 0,0 5,0 30,0 0,0 40 De 2 hoofdlocaties buiten de MZ 8,9 51,8 1,8 7,1 30,4 0,0 56 totaal aantallen Van de op de 6+7 locaties waargenomen 1249 vrachtwagens uit de klasse Euro III of ouder blijven na correctie van de speciale voertuigen nog 116 waargenomen voertuigen over die niet de toekomstige milieuzone in mogen rijden. Het gaat hier om 116 waarnemingen, dus niet om 116 unieke voertuigen. In totaal zijn op deze 13 locaties vrachtwagens waargenomen, deze 116 waargenomen voertuigen vormen een aandeel van 1,1 % van het vrachtverkeer. Dat is ca. 0,014 % van het totale verkeer. Op de 4 locaties in de toekomstige milieuzone is dat percentage ca. 1,2% van het vrachtverkeer en dus goed vergelijkbaar met de dertien locaties.

34 33/ Samenstelling wagenpark op de 7 additionele locaties Op de 7 additionele locaties: Beukelsdijk, 2e Middellandstraat, Rochussenstraat, Westzeedijk, Erasmusbrug, Willemsbrug en Pompenburg zijn totaal kentekens gescand. In tabel 14 staat de samenstelling van het wagenpark per locatie weergegeven. Tabel 21: Wagenpark op de 7 additionele locaties, verdeling per locatie naar Euroklasse Locatie Personenauto s Bestelauto s Vrachtauto s Bussen Rest Beukelsdijk < e Middellandstraat < 0.01 Rochussenstraat < 0.01 Westzeedijk < 0.01 Erasmusbrug < 0.01 Willemsbrug < 0.01 Pompenburg < 0.01 Gemiddelde < 0.01 In de tabel valt op dat: De verdeling naar de diverse categorieën redelijk vergelijkbaar is voor alle locaties; Op de locaties Rochussenstraat en Westzeedijk relatief iets meer bestel- en vrachtverkeer rijdt dan op de overige 5 locaties; De verdeling over de hoofdcategorieën personen-, bestel-, vrachtauto s en bussen is op de 7 aanvullende locaties goed vergelijkbaar met die op de 6 hoofdlocaties. Het aandeel bestel ligt op de 7 aanvullende locaties gemiddeld ca. 1 procent hoger en het aandeel personenvoertuigen gemiddeld 1 procent lager dan op de 6 hoofdlocaties. De gedetailleerde uitsplitsing per voertuigcategorie naar brandstoffen en Euroklasse staat in Appendix B. Gemiddeld komen de resultaten aardig overeen met de resultaten zoals vastgesteld op de 6 hoofdlocaties. In figuur 9 staat deze verdeling per voertuigcategorie en per euro emissie klasse in de vorm van taartdiagrammen gepresenteerd. Het betreft hier een gemiddelde over de 7 toegevoegde locaties (Beukelsdijk, 2e Middellandstraat, Rochussenstraat, Westzeedijk, Erasmusbrug, Willemsbrug en Pompenburg).

35 34/52 Figuur 9: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 7 additionele locaties per voertuigcategorie en per Euroklasse. In figuur 9 staat deze verdeling per voertuigcategorie en per euro emissie klasse in de vorm van taartdiagrammen gepresenteerd. Het betreft hier een gemiddelde over de 7 toegevoegde locaties (Beukelsdijk, 2e Middellandstraat, Rochussenstraat, Westzeedijk, Erasmusbrug, Willemsbrug en Pompenburg). Van alle voertuigen heeft ca. 88% een Euroklasse hoger dan 2. Voor personenauto s is dit ca. 87%. Voor bestelauto s is dit hoger ca. 92%. Voor vrachtauto s en bussen is het percentage nog hoger respectievelijk 97 en 95%. Ook voor deze 7 locaties is een verdeling naar voertuigcategorie en vervolgens naar brandstofsoort en Euroklasse gemaakt. De resultaten zijn opgenomen in Appendix B.

36 35/ Wagenpark op 6 hoofdlocaties verdeeld naar herkomst De op de 6 hoofdlocaties waargenomen voertuigen zijn herleid naar herkomst gebied. Zo is het aandeel en samenstelling bepaald van het verkeer afkomstig uit: 1) De toekomstige milieuzone Rotterdam 2) De gemeente Rotterdam, maar buiten de toekomstige milieuzone 3) De aan de gemeente Rotterdam grenzende gemeenten 4) De metropool regio Rotterdam, maar niet uit de gemeente Rotterdam of de aangrenzende gemeente 5) Uit Nederland, maar niet uit de metropool regio Den Haag / Rotterdam Ook zijn de aantallen buitenlandse voertuigen geregistreerd. De buitenlandse voertuigen zijn bovendien naar 19 Europese landen verdeeld. De buitenlandse voertuigen die niet uit één van deze 19 landen afkomstig waren, zijn in de categorie other geplaatst, zie paragraaf In paragraaf tot en met worden de wagenpark samenstellingen per herkomst gebied weergegeven. Detailgegevens staan in Appendix C en op de meegeleverde DVD. Er wordt in de Appendix onderscheid gemaakt in het park zoals waargenomen op de 4 hoofdlocaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat en de Bergweg en naar de twee overige locaties Tjalklaan en Strevelsweg. Tot slot wordt in paragraaf een overzicht van de herkomst van het wagenpark per locatie en voor diverse gemiddelden over locaties weergegeven Voertuigen afkomstig uit de toekomstige milieuzone gemeente Rotterdam De op de 6 hoofdlocaties waargenomen voertuigen, afkomstig uit de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens staan in onderstaande figuur weergeven. Figuur 10: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties per voertuigcategorie en per Euroklasse

37 36/52 De samenstelling van het wagenpark afkomstig uit de toekomstige milieuzone vracht-, personen- en bestelwagens van Rotterdam zelf is gemiddeld duidelijk ouder dan het Nederlands gemiddelde park. Dat geldt voor alle voertuig categorieën. De aantallen vrachtwagens en bussen uit de toekomstige milieuzone zelf zijn zeer klein zijn. Figuur 11: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties afkomstig uit de toekomstige milieuzone per voertuigcategorie naar bouwjaar Deze samenstelling is mogelijk enigszins vertekend doordat lease wagens ook buiten de gemeente Rotterdam geregistreerd kunnen staan. De eigenaren wonen mogelijk wél in de milieuzone Rotterdam. Dit is echter zeer lastig te achterhalen, aangezien de leasebedrijven dan informatie van de voertuigbezitters zouden moeten verstrekken Voertuigen afkomstig uit gemeente Rotterdam, niet toekomstige milieuzone De op de 6 hoofdlocaties waargenomen voertuigen zijn herleid naar herkomst gebied. In deze paragraaf staat beschreven welk aandeel van het verkeer en de samenstelling ervan, afkomstig is uit de gemeente Rotterdam, maar exclusief het gebied binnen de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens.

38 37/52 Figuur 12: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties afkomstig uit Rotterdam (niet toekomstige milieuzone) per voertuigcategorie en Euroklasse In bovenstaande figuur staat de samenstelling van het wagenpark afkomstig uit de gemeente Rotterdam, maar niet uit de toekomstige milieuzone weergegeven. De Euroklasse verdeling van de personenvoertuigen is vergelijkbaar met de samenstelling van het personenpark afkomstig uit de toekomstige milieuzone Rotterdam. Het bestelpark is iets jonger (relatief hoger aandeel nieuwere Euroklasse). De samenstelling van de vrachtwagens wijkt ook af en is iets nieuwer, waarbij gezegd moet worden dat het aantal vrachtwagens afkomstig uit de toekomstige milieuzone heel gering is. Deze samenstelling is mogelijk enigszins vertekend doordat lease wagens ook buiten de gemeente Rotterdam geregistreerd kunnen staan. De eigenaren wonen mogelijk wél in Rotterdam Voertuigen afkomstig uit aan gemeente Rotterdam grenzende gemeenten De op de 6 hoofdlocaties waargenomen voertuigen zijn ook herleid naar herkomst gebied. In deze paragraaf staat beschreven welk aandeel van het verkeer en de samenstelling ervan, afkomstig is uit aan de gemeente Rotterdam grenzende gemeenten.

39 38/52 Figuur 13: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties afkomstig uit de aan Rotterdam grenzende gemeenten per voertuigcategorie en Euro klasse De samenstelling van het wagenpark afkomstig uit de aan Rotterdam grenzende gemeenten is weer iets jonger dan uit Rotterdam afkomstige wagenpark. Dit geldt met name voor personen- en bestelverkeer. Het vrachtverkeer bevat ten opzichte van Rotterdam iets meer Euro V, maar weer iets minder Euro VI. Bussen laten zich moeilijk vergelijken, gezien het kleine aantal bussen afkomstig uit de aan Rotterdam grenzende gemeenten. De samenstelling is mogelijk enigszins vertekend doordat lease wagens ook buiten de aangrenzende gemeenten geregistreerd kunnen staan. De eigenaren wonen mogelijk wél de aangrenzende gemeenten Voertuigen afkomstig uit de metropool regio Rotterdam Den Haag De op de 6 hoofdlocaties waargenomen voertuigen zijn ook herleid naar herkomst gebied. In deze paragraaf staat beschreven welk aandeel van het verkeer en de samenstelling ervan, afkomstig is uit de metropool Rotterdam Den Haag. De samenstelling van het wagenpark afkomstig uit de metropoolregio Rotterdam Den haag is weer iets jonger dan het uit Rotterdam en de aan Rotterdam grenzende gemeenten afkomstige wagenpark. Dit geldt met name voor personen- en bestelverkeer. Het vrachtverkeer bevat ten opzichte van Rotterdam en de aan Rotterdam grenzende gemeenten iets meer Euro V, maar weer iets minder Euro VI. Bussen laten zich moeilijk ook nu vergelijken, gezien het kleine aantal bussen afkomstig uit de metropool regio Rotterdam Den Haag

40 39/52 Figuur 14: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties afkomstig uit de metropoolregio Rotterdam Denhaag per voertuigcategorie en Euro klasse Zoals eerder opgemerkt kan de samenstelling enigszins beïnvloedt worden door de leasewagens. Deze kunnen overal in Nederland geregistreerd staan Voertuigen afkomstig uit Nederland, niet metropoolregio Rotterdam Den haag De op de 6 hoofdlocaties waargenomen voertuigen zijn ook herleid naar herkomst gebied. In deze paragraaf staat beschreven welk aandeel van het verkeer en de samenstelling ervan, afkomstig is uit de rest van Nederland. De samenstelling van het wagenpark afkomstig uit de rest van Nederland is jonger dan het wagenpark uit de metropoolregio Rotterdam Den haag, de aan Rotterdam grenzende gemeenten en uit Rotterdam zelf afkomstige wagenpark. Dit geldt met name voor personen- en bestelverkeer. Voor vrachtverkeer geldt dat in minder mate. Met name de verhouding tussen Euro V en Euro VI verschilt tussen de rest van Nederland en de metropool regio Rotterdam. De samenstelling van bussen uit de rest van Nederland bevat nog een aanzienlijk deel oudere bussen. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door touringcars.

41 40/52 Figuur 15: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties afkomstig uit rest van Nederland per voertuigcategorie en Euro klasse In onderstaande figuur wordt de leeftijdsopbouw van het wagenpark uit de rest van Nederland weergegeven. Het is duidelijk zichtbaar dat het park afkomstig uit de rest van Nederland aanzienlijk jonger is dan het wagenpark afkomstig uit de toekomstige milieuzone personen- en bestelverkeer in Rotterdam. De opvallende hoge piek bij de meest recente 4 bouwjaren personenvoertuigen is het gevolg van de lease voertuigen. Zoals eerder opgemerkt kan de samenstelling enigszins beïnvloedt worden door de leasewagens. Deze kunnen overal in Nederland geregistreerd staan.

42 41/52 Figuur 16: Verdeling van waargenomen voertuigen op de 6 hoofdlocaties afkomstig uit rest van Nederland per voertuigcategorie naar bouwjaar Aantal waargenomen voertuigen en verdeling naar herkomstgebied In onderstaande tabel staan de totaal aantal waargenomen voertuigen (laatste kolom) en de verdeling naar registratie (herkomst) gebieden. Deze aantallen en verdelingen naar herkomstgebieden staan voor de individuele locaties, maar ook voor diverse gemiddelden over meerdere locaties in de tabel. Tabel 22: Aantal waargenomen voertuigen en verdeling [%] naar herkomst R'dam buiten milieuzone [%] Herkomst [%] R'dam aangrenzend e gemeente [%] metropoolregio R'dam Den Haag [%] milieuzone R'dam [%] overig N [%]L onbekend [%] totaal 6 hoofdlocaties + 7 extra locaties 17,8 24,8 16,7 4,5 32,9 3, hoofdlocaties 16,8 24,5 16,9 4,3 34,0 3, De 7 extra locaties 23,4 26,5 15,5 5,4 26,7 2, De 4 hoofdlocaties in de MZ 22,9 20,6 14,6 4,9 33,9 3, De 2 hoofdlocaties buiten de MZ 11,0 28,2 19,1 3,7 34,1 3, Maasboulevard 16,2 15,1 15,2 2,5 46,8 4, Schieweg 18,1 17,2 16,6 9,3 35,5 3, Boezemstraat 30,6 31,2 13,1 3,5 20,1 1, Bergweg 39,0 24,7 11,2 4,4 18,6 2, Strevelsweg 7,7 29,9 17,2 2,5 38,6 4, Tjalklaan 20,0 23,3 24,5 7,3 21,5 3, Beukelsdijk 34,5 19,7 16,7 6,6 20,2 2, Tweede Middelandstraat 39,9 22,3 14,0 5,1 16,9 1, Rochussenstraat 26,6 28,0 17,4 5,3 20,1 2, Westzeedijk 17,6 27,7 22,9 4,2 24,8 2, Erasmusbrug 13,3 31,2 13,4 5,4 33,8 2, Willemsbrug 22,2 34,3 11,8 4,1 26,1 1, Pompenbrug 27,7 16,6 12,8 6,9 33,4 2,

43 42/52 Over alle locaties samen zijn ca voertuigen waargenomen. Ongeveer 3,4 % van deze voertuigen kan niet herleid worden naar een van de genoemde gebieden omdat ze uit het buitenland komen (3,3%) of omdat het kenteken niet juist waargenomen is. Opgemerkt moet worden dat lease voertuigen dit beeld mogelijk vertekenen, doordat leasevoertuigen overal in Nederland geregistreerd kunnen staan, terwijl de bezitters wel in Rotterdam kunnen wonen en rijden. Het verkeer is ook uitgesplitst naar personen, bestel, vracht en bussen en op een vergelijkbare manier in een tabel weergegeven. Deze gegevens staan op de meegeleverde DVD.

44 43/52 4 Rotterdam 2015 versus landelijk gemiddelde en prognose uit 2012 Jaarlijks wordt door PBL/CBS 1 een Nederlandse gemiddelde wagenparksamenstelling vastgesteld, onder andere voor gebruik binnen het NSL en voor de nationale emissie inventarisatie. In dit hoofdstuk zijn kort de gelijkenissen en verschillen met het wagenpark in Rotterdam en het landelijk gemiddelde beschreven. Bovendien wordt een korte vergelijking met de wagenparkscan Rotterdam 2012 gemaakt. 4.1 Landelijk gemiddelde 2015 versus Rotterdam 2015 Jaarlijks wordt door PBL/CBS 2 een Nederlandse gemiddelde wagenparksamenstelling vastgesteld, onder andere voor gebruik binnen het NSL en voor de nationale emissie inventarisatie. Deze gemiddelde Nederlandse samentelling voor stad is hieronder weergegeven en vergeleken met de samenstelling zoals gemeten in Rotterdam gemiddeld over de Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg. Figuur 17: Verdeling van Nederlands gemiddelde wagenpark 1 Gemiddeld NL wagenparksamenstelling is afgeleid van de CBS gegevens over gemiddelde jaarkilometrages per voertuigklasse (zie website Statline) en prognoses van het PBL

45 44/52 De verdeling naar de diverse categorieën komt in Rotterdam (6 hoofdlocaties) aardig overeen met het Nederlands gemiddelde voor Tabel 23: Vergelijking wagenpark op de 6 hoofdlocaties in Rotterdam en het Nederlands gemiddelde. Rotterdam (6 hoofdlocaties) Nederlands gemiddelde voor stad Personenvoertuigen Ca % Ca %* bestelwagens Ca. 9.9 % Ca % Vrachtwagens Ca. 1,3 % Ca. 2.1% Bussen Ca. 0,6 % Ca. 1,1% *Note: Het Nederlands gemiddelde voor personenvoertuigen is inclusief motorfietsen De verdeling tussen de categorieën komt in Rotterdam globaal overeen met het Nederlands gemiddelde. Het aandeel vracht en bussen wijkt iets af, maar dit heeft ook te maken met de keuze van de 6 meetlocaties in het centrum van Rotterdam. Het bestelwagenpark op de 6 hoofdlocaties in Rotterdam wijkt wat betreft Euroklasse samenstelling iets af ten opzichte van het landelijk gemiddelde. In Rotterdam (6 locaties in centrum) rijden relatief meer Euro 5 bestelwagens (ca. 44% versus 33% NL gemiddelde), het aandeel oudere bestelwagens is in Rotterdam iets lager. Figuur 18: Verdeling van personenvoertuigen in het Nederlands gemiddelde wagenpark

46 45/52 Voor de personenvoertuigen geldt in Rotterdam (6 locaties in centrum) dat binnen deze groep het aandeel dieselvoertuigen iets hoger ligt dan landelijk gemiddeld (ca. 25% versus ca. 21% NL). Binnen de groep personenvoertuigen diesel is het aandeel Euro 6 iets hoger dan landelijk gemiddeld, ten koste van de oudere euroklassen (Euro 3 en ouder). Over het algemeen komt het wagenpark, zoals gemiddeld over de Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg redelijk met het Nederlands gemiddelde overeen. Het park in Rotterdam lijkt op deze locaties gemiddeld iets nieuwer, maar het aandeel diesel is ook iets hoger. 4.2 Wagenparkscan Rotterdam 2015 versus Rotterdam TNO heeft al eerder in opdracht van de gemeente Rotterdam een wagenparkscan uitgevoerd. Deze scan is uitgevoerd van 31 augustus 2012 tot en met 6 september De kentekencamera s zijn toen op de volgende locaties geïnstalleerd: Tabel 24: Scan locaties wagenparkscan 2012 in Rotterdam. Locatie Aantal gescande rijrichtingen Totaal aantal rijstroken Aantal dagen gescand Schieweg 2 4 (2*2) 7 Maasboulevard 2 4 (2*2) 7 Blaak 2 4 (2*2) 7 s-gravendijkwal 2 4 (2*2) 7 Pleinweg 2 4 (2*2) 7 Twee locaties zijn in 2015 weer opgenomen in de scan, namelijk de Schieweg en de Maasboulevard. Het gemiddelde wagenpark, gebaseerd op alle in 2012 waargenomen kentekens op de genoemde 5 locaties is weergegeven in onderstaande figuur. 3 A.R.A Eijk et al, Samenstelling van het wagenpark op 5 locaties in de gemeente Rotterdam, TNO rapport 2012 R10989, november 2012

47 46/52 Figuur 19: Rotterdamse wagenpark, zoals waargenomen tijdens de scan uit 2012 Bij het vaststellen van de gemiddelde wagenparksamenstelling is in 2012 gebruik gemaakt van 5 locaties. Ondanks dat voor de bepaling van het gemiddelde in 2012 en 2015 (6 hoofdlocaties) andere locaties gebruikt zijn is het interessant om de samenstelling per voertuigklasse te vergelijken. Zoals te verwachten is het wagenpark in de afgelopen drie jaar flink vernieuwd. De oudere Euroklassen hebben een relatief kleiner aandeel en de nieuwe Euro 6 / VI Euroklassen maken in 2015 een duidelijk deel van de personen- en vrachtwagens uit. In 2012 is ook een prognose voor de samenstelling in 2015 gemaakt. Voor personen en bestelverkeer komt de samenstelling in prognose 2015 vrij goed overeen met de daadwerkelijke meting in Zeker ook als in acht genomen wordt dat de locaties niet allemaal gelijk gekozen zijn. Voor vrachtverkeer valt op dat de prognose voor 2015 het aandeel Euro VI vracht heeft onderschat.

48 47/52 Figuur 20: Prognose uit 2012 voor de samenstelling van het Rotterdamse wagenpark voor 2015 De meting van het wagenpark in 2015 laat zien dat het aandeel Euro VI vrachtwagens hoger is dan in 2012 werd verwacht voor het jaar Dit wordt mogelijk voor een klein deel veroorzaakt door de keuze van de meetlocaties in 2012 en 2015, maar komt ook doordat bij het maken van de prognose aangenomen werd dat door de crisis de massale vernieuwing naar Euro VI later op gang zou komen. De prognose van de samenstelling van de bussen voor 2015, op basis van de 2012 data, wijkt ook wat af van de meting in Dit kan veroorzaakt worden doordat in 2012 andere locaties gekozen zijn dan in Metingen van de samenstelling van het bussenpark is sterk afhankelijk van route van de OV bussen. Daarnaast spelen concessies, waarbij grote hoeveelheden bussen vervangen kunnen worden, een belangrijke rol. Het gemiddelde van de metingen in 2015 wijst uit dat het aandeel Euro 5 groter is dan werd verwacht. Het aandeel oudere bussen is dus lager dan verwacht.

49 48/52 5 Conclusie De wagenparkscan heeft op een aantal relevante locaties in Rotterdam inzicht in de samenstelling van het wagenpark opgeleverd. Hierdoor is bekend wat het aandeel van de verschillende voertuig- en emissie-klassen in de verkeersstromen in de stad is. De betrouwbaarheid van de scan is hoog aangezien meer dan 99% van de gescande kentekens herkend zijn. Van deze kentekens was ca. 3,3% buitenlands. Van de buitenlandse kentekens kon geen technische informatie worden verkregen. De gegevens van de wagenparkscan zijn uitgebreid geanalyseerd en de resultaten staan op de meegeleverde DVD en in hoofdstuk 3 en de Appendices: Per meetlocatie zijn de aantallen en aandelen van de verschillende voertuig categorieën zoals personen-, bestel-, vrachtwagens en bussen afgeleid, Per voertuigcategorie is een verdeling naar brandstofsoort en vervolgens naar verschillende Euroklassen (emissie klassen) gemaakt, Voor verschillende selecties van meetlocaties zijn gemiddelden bepaald en zoals onder punt 1 en 2 hierboven is de gemiddelde wagenparksamenstelling geanalyseerd en weergegeven, Het wagenpark is vervolgens ook naar registratie gebied onderverdeeld. Per herkomstgebied (op basis van registratie) is de samenstelling en leeftijdsopbouw bepaald, Het wagenpark, zoals in 2015 in Rotterdam waargenomen, is vergeleken met het Nederlands gemiddelde voor stad en met de resultaten van een scan in Rotterdam uit 2012, Het aandeel personen- en bestelvoertuigen in de verkeersstroom in Rotterdam zoals gemeten in 2015, dat geweerd zal worden uit de toekomstige milieuzone voor vracht,- personen- en bestelvoertuigen is bepaald, Het aandeel vrachtverkeer dat niet in de toekomstige milieuzone mag rijden is bepaald. Wagenparksamenstelling Dit rapport beschrijft het onderzoek naar de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt. Deze voertuigvloot is samengesteld uit voertuigen uit Rotterdam, de rest van Nederland en zelfs uit het buitenland. Met het begrip wagenpark in Rotterdam of wagenparksamenstelling in Rotterdam wordt in dit rapport gerefereerd aan de samenstelling van de voertuigvloot die in de gemeente Rotterdam rijdt. Het betreft hier dus niet de samenstelling van de in de gemeente Rotterdam geregistreerde voertuigen. In dit rapport zijn voornamelijk gemiddelden en relatieve aantallen gepresenteerd. Door het grote aantal plots en tabellen zijn alle detail gegevens op DVD aan de gemeente Rotterdam geleverd. Samenstelling van het wagenpark op de 6 hoofdlocaties Onderstaande figuur geeft de gemiddelde wagenparksamenstelling op de 6 hoofdlocaties in de gemeente Rotterdam weer.

50 49/52 Figuur 21: Gemiddelde wagenparksamenstelling zoals gemeten in 2015 op de 6 locaties Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg Uit de figuur is af te lezen dat in de week van 5 tot en met 11 oktober op de 6 locaties ca. 690 duizend Nederlandse kentekens waargenomen zijn. Van slechts 0,3% van de gescande kentekens kon geen gegevens achterhaald worden doordat het kenteken verkeerd uitgelezen was. Naast de Nederlandse kentekens zijn ook buitenlandse kentekens waargenomen (ca. 3,3% van de verkeersstroom). Van deze buitenlandse voertuigen kan geen technische informatie achterhaald worden, deze zijn daarom niet meegenomen in de analyse. Ongeveer 88% van het verkeer bestaat uit personenvoertuigen, bijna 10% is bestelwagen. Vrachtwagens en bussen hebben op de 6 locaties in het centrum een klein aandeel van 1,3% en 0,6%. Het aandeel bussen en vrachtverkeer is sterk afhankelijk van de gekozen scan locaties. Op de grote invalswegen zoals de Maasboulevard, de Schieweg en de Strevelsweg is de gemiddelde leeftijd van het personen- en bestelverkeer iets lager dan op de andere locaties. Voor vrachtverkeer zijn de verschillen in samenstelling per Euroklasse per locatie iets groter en kan dit niet zo eenvoudig gesteld worden. Wél is vastgesteld dat de gemiddelde leeftijd van de middelzware en de zware vrachtwagens véél lager is dan die van de personen en bestelvoertuigen. Rotterdam versus Nederlands gemiddelde Het CBS/PBL publiceert jaarlijks cijfers over de Nederlands gemiddelde samenstelling van het wagenpark voor de stedelijke omgeving, zie Appendix A. Deze samenstelling dient als basis voor de emissiefactoren voor het wegverkeer waarmee in de monitoringstool gerekend wordt in het kader van het Nationaal

51 50/52 Samenwerkingsprogramma luchtkwaliteit. Hiermee wordt de luchtkwaliteit in steden in Nederland gemonitord. Indien de gemiddelde samenstelling van het wagenpark in Rotterdam zoals gemeten op 6 locaties (Schieweg, Maasboulevard, Boezemstraat, Bergweg, Tjalklaan en Strevelsweg) in het centrum van Rotterdam in oktober 2015 vergeleken wordt met dit Nederlands gemiddelde voor het jaar 2015 valt op dat: De verhoudingen tussen personen- en bestelvoertuigen, vrachtwagens en bussen in het centrum van Rotterdam globaal met het landelijk gemiddelde overeenkomen; Het aandeel vrachtverkeer en bussen in Rotterdam iets lager is dan landelijk gemiddeld. Dit verschil is beperkt en te verklaren door de ligging van de meetpunten; Het aandeel diesels binnen de categorie personenvoertuigen in Rotterdam iets hoger dan landelijk gemiddeld is (25% versus 21%); Het wagenpark op de 6 locaties in het centrum van Rotterdam gemiddeld iets jonger is dan landelijk gemiddeld. De verschillen zijn echter klein en ook locatie afhankelijk. Tabel 25: Aandeel van de voertuig categorieën Rotterdam versus NL gemiddeld Rotterdam (6 locaties centrum) Nederlands gemiddelde voor stad Personenvoertuigen ca % ca %* bestelwagens ca. 9.9 % ca % Vrachtwagens ca. 1,3 % ca. 2.1% Bussen ca. 0,6 % ca. 1,1% *Note: Het Nederlands gemiddelde voor personenvoertuigen is inclusief motorfietsen Wagenparksamenstelling per herkomstgebied De op de 6 hoofdlocaties in Rotterdam waargenomen voertuigen zijn ook herleid naar herkomst gebied, het gebied waar de voertuigen geregistreerd staan. Zo is het aandeel, samenstelling en leeftijdsopbouw bepaald van het verkeer afkomstig uit: 1) De toekomstige milieuzone Rotterdam 2) De gemeente Rotterdam, maar buiten de toekomstige milieuzone 3) De aan de gemeente Rotterdam grenzende gemeenten 4) De metropool regio Rotterdam, maar niet uit de gemeente Rotterdam of de aangrenzende gemeenten 5) Uit Nederland, maar niet uit de metropool regio Den Haag / Rotterdam 6) Het buitenland, waarbij een onderscheid naar 19 Europese landen is gemaakt. Van de buitenlandse voertuigen zijn geen technische gegevens bekend. De samenstelling van het wagenpark verschilt sterk per herkomst gebied. Over het algemeen geldt dat het verkeer uit de toekomstige milieuzone zelf het oudste is. Naar mate het herkomst gebied verder van het centrum ligt wordt het park relatief jonger en lijkt meer op het Nederlands gemiddelde. (Dit is niet onderzocht voor de buitenlandse kentekens). Opgemerkt moet worden dat lease voertuigen dit beeld mogelijk vertekenen, doordat leasevoertuigen overal in Nederland geregistreerd kunnen staan, terwijl de bezitters wel in Rotterdam kunnen wonen en rijden.

52 51/52 De herkomstverdeling van het verkeer verschilt per locatie, gemiddeld komt tussen de 40% en 50% van het verkeer uit Rotterdam zelf (op basis van voertuig registratie). Er zijn typische uitschieters zoals de Maasboulevard en Strevelsweg, daar komt ca. 2/3 van het verkeer van buiten de gemeente Rotterdam. Op de Bergweg is juist weer 2/3 van het verkeer uit de gemeente Rotterdam zelf afkomstig. Uit de analyse volgt dat ca. 3,3% van de waargenomen kentekens buitenlandse kentekens betreft. De grootste groep wordt gevormd door Belgische kentekens, gevolgd door Poolse en Duitse kentekens. Aandeel geweerde voertuigen De waargenomen kentekens zijn geanalyseerd en de aantallen en aandelen voertuigen in het wagenpark die geweerd worden uit de toekomstige milieuzone vracht-, personen- en bestelwagens zijn bepaald. Uit de analyse blijkt dat ca. 1,7% van het totale verkeer een personen- of bestelwagen diesel betreft die NIET de toekomstige milieuzone in mag rijden. Ongeveer 0,14% van het totale verkeer betreft een personen- of bestelwagen op benzine of LPG die uit de toekomstige milieuzone geweerd zal worden. In totaal zal door de toekomstige milieuzone voor vracht-, personen- en bestelwagens dus ruim 1,8% van het totale verkeer geweerd worden. Voor vrachtwagens geldt dat ca. 1,1% van het waargenomen vrachtverkeer, oftewel ca. 0,014% van het totale verkeer niet in de toekomstige milieuzone vracht-, personen- en bestelwagens zou mogen rijden. Het is wel mogelijk dat een deel van dit verkeer een speciale ontheffing aangevraagd heeft. Eindresultaat Het eindresultaat van deze wagenparkscan is een overzicht van de exacte voertuigaantallen gesplitst naar voertuigcategorie en emissieklasse per locatie. De wagenparkscan levert zo een gedetailleerd inzicht in de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam en vormt een goede basis voor monitoring van de veranderingen van de samenstelling van het wagenpark in Rotterdam én voor berekeningen van de effecten van verschillende maatregelen zoals bijvoorbeeld milieuzones op de luchtkwaliteit in de binnenstad. Voor generieke en locatie specifieke maatregelen kan nu, met behulp van de gegevens uit de wagenparkscan, worden vastgesteld welk deel van het wagenpark beïnvloed wordt door een maatregel. Deze gegevens kunnen vervolgens worden gebruikt om de effecten van maatregelen op de luchtkwaliteit te berekenen.

53 52/52 6 Ondertekening Delft, 22 december 2015 TNO Erica de Feijter Projectleider Arjan Eijk Auteur

54 Bijlage A 1/5 A Nederlands gemiddeld wagenpark voor stad 2015

55 Bijlage A 2/5

56 Bijlage A 3/5

57 Bijlage A 4/5