Gemeente Delft VERZONDEN. Geachte leden van de raad,

Transcriptie

1 Ruimte km Gemeente Delft Advies De Torenhove Martinus Nijhofflaan ES Delfl IBAN NL21 BNGH t.n.v. gemeente Delfl Retouradres : Advies, Postbus 78, 2600 ME Delfl Aan de leden van de gemeenteraad Behandeld door Bram Coremans bcoremans@delfl.nl Internet Telefoon l401 5 VERZONDEN Datum Uw brief van Onderwerp evaluatie effectiviteit milieuzone Uw kenmerk Bijlage Geachte leden van de raad, 1 januari 2010 is in samenspraak met belanghebbende partijen de milieuzone ingesteld in de gemeente Delft. Met de belanghebbenden is de afspraak gemaakt dat de milieuzone in 2013 zal worden geëvalueerd. Deze afspraak is vastgelegd in het collegebesluit bij invoering van de milieuzone. Met deze brief wordt invulling gegeven aan deze afspraak. Context Voor het instellen van de milieuzone in Delft heeft het college het landelijke convenant "Stimulering schone vrachtauto's en milieuzones" ondertekend. De looptijd van dit convenant zou tot en met zijn, maar is recentelijk een jaar verlengd tot en met Hiermee is de looptijd van het convenant gelijk aan de looptijd van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) waarin de milieuzone als maatregel is opgenomen. Toen in 2009 de afspraken werden gemaakt over evaluatie van de milieuzone zijn we er vanuit gegaan dat in 2013 de vraag over het voortbestaan van de milieuzone relevant zou zijn, Die relevantie werd bepaald door de prognoses van de luchtkwaliteit. De prognoses zijn de laatste jaren regelmatig bijgesteld. Door deze aanpassingen blijkt de vraag over het voortbestaan van de milieuzone op dit moment nog niet relevant. De verlenging van het convenant en de constatering dat de luchtkwaliteit nog niet ver genoeg verbeterd is maken een uitgebreide evaluatie op dit moment niet zinvol. We beperken ons op dit moment daarom tot het uiteenzetten van de noodzaak van de milieuzone. In aanvulling daarop is de handhaving van de milieuzone relevant en wordt de aanpak van de evaluatie van de milieuzone in de toekomst uiteengezet. De milieuzone De milieuzone in de gemeente Delft kent een bijzondere ligging. In tegenstelling tot de meeste milieuzones ligt de milieuzone in Delft niet in de binnenstad, maar op de belangrijkste doorgaande route door de stad. Het gaat om de route Oostpoortweg, Julianalaan, Mijnbouwstraat, Sint Sebastiaansbrug en de Zuidwal. Vanwege het voorkomen van sluipverkeer is de milieuzone ook ingesteld in de gebieden ten noorden en zuiden van de Oostpoortweg.

2 Afbeelding 1 : Kaart van de milieuzone op Beoogd effect van de milieuzone Met het instellen van een milieuzone wordt de toegang tot een gebied beperkt voor vrachtwagens die niet voldoen aan een bepaalde Euronorm. De Euronorm geeft aan hoe schoon een vrachtwagen is. Nieuwe voertuigen die anno 2013 worden geproduceerd voldoen aan de Euro V! norm. Per 1 juli van dit jaar zijn alleen Euro IV vrachtwagens of schoner toegestaan in de milieuzones. Ongeveer 20% van de voertuigen voldoet niet aan deze norm. Zij kunnen 12 keer per jaar een ontheffing krijgen of hebben een langdurige ontheffing als bijzonder voertuig. Het effect van de milieuzone is dat het vrachtwagenpark sneller verschoond zal worden omdat oude voertuigen worden beperkt in de toegang tot het gebied. Dit effect is het grootst in de milieuzone zelf, maar straalt ook uit naar de gebieden rondom milieuzones. Het effect wordt versterkt door de aanwezigheid van milieuzones in meerdere steden. De aanwezigheid van schonere vrachtwagens zorgt voor een verlaging van de uitstoot van schadelijke stoffen. Deze verlaging is noodzakelijk omdat langs een aantal wegvakken in de milieuzone de luchtkwaliteit anno 2010 niet voldeed aan de norm. Door het instellen van de milieuzone in combinatie met andere maatregelen kan tijdig, per 1 januari 2015 aan de normen worden voldaan. Noodzaak van de milieuzone Toen de milieuzone werd ingesteld was het duidelijk dat de maatregel nodig was om tijdig aan de normen voor de luchtkwaliteit te voldoen. Sindsdien is er veel veranderd en is het belangrijk om na te gaan wat de noodzaak nu is eind

3 Voor het bepalen van de noodzaak van de milieuzone zijn twee vragen van belang: Zijn er knelpunten luchtkwaliteit in de milieuzone? Is het effect van de milieuzone op deze knelpunten significant? De antwoorden op deze vragen volgen uit de zogenaamde monitoringstool luchtkwaliteit die ingesteld is met de vaststelling van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit door de toenmalige minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (tegenwoordig Infrastructuur en Milieu). De resultaten van de monitoringstool zijn leidend bij de bepaling van de luchtkwaliteit en besluitvorming. De gegevens in de monitoringstool bestaan uit meetgegevens van het landelijke meetnet, aangevuld met berekeningen op basis van de lokale situatie (verkeer, bebouwing, bomen en congestie). Vraag 1: Zijn er knelpunten luchtkwaliteit in de milieuzone? Onderstaande afbeelding op de volgende pagina is een plot uit de monitoringstool. Het betreft het monitoringsjaar met de gegevens van de luchtkwaliteit over De gekleurde stippen op de kaart zijn de toetspunten waarop de luchtkwaliteit moet voldoen per 1 januari De kaart laat alleen de stikstofdioxide (N02) concentratie zien. Fijnstof blijft al een aantal jaar ruim onder de norm in de gemeente Delft. Hetzelfde beeld zien we landelijk terug. De donkerblauwe stippen op de kaart geven aan dat de concentratie N02 op dat toetspunt varieert tussen de 38,5pg/m3 en 40,5pg/m3. Omdat de norm voor NO2 40pg/m3 bedraagt, is er op deze toetspunten dus sprake van een knelpunt. Uit de kaart blijkt dat dit langs meerdere wegvakken het geval is.

4 Vraag 2: Is het effect van de milieuzone op deze punten significant? Het effect van de milieuzone is vastgelegd in een correctiefactor die geldt voor alle milieuzones in Nederland. Uit deze correctie factoren blijkt dat het gemiddelde effect ongeveer 10% bedraagt. Om te bepalen of dat significant is, moet gekeken worden naar dat deel van de concentratie schadelijke stoffen waaraan het verkeer bijdraagt. Driekwart van de concentratie NO2 in gemeente Delft bestaat uit de zogenaamde achtergrondconcentratie. Dat is simpel gezegd het gedeelte waar we in Delft niet zoveel aan kunnen doen en bestaat uit uitstoot van het verkeer op de hoofdwegen, industrie, huishoudens en uitstoot uit het buitenland. Het 10% effect van de milieuzone is dus van toepassing op 25% van de totale concentratie. Dat betekent dat van de 40 pg/m3 NO2 op de beoordelingspunten ongeveer 10 pg/m3 NO2 effect ondervindt van de milieuzone. Het effect bedraagt daarmee ongeveer 1 pg/m3 NO2 op de totale concentratie. Het effect van de milieuzone is met l vg/m3 NO2 verbetering van de concentraties significant. Behalve de groengasbussen van Veolia is er geen andere maatregel die een vergelijkbaar effect heeft. Bij de schone bussen geldt bovendien dat het effect daarvan alleen optreedt op wegvakken waar veel bussen rijden. In de milieuzone is dit het geval, maar nog altijd veel minder dan vrachtverkeer. Conclusie Omdat er sprake is van knelpunten luchtkwaliteit waarop het effect van de milieuzone significant is, is de noodzaak van de milieuzone onveranderd ten opzichte van de situatie toen de milieuzone werd ingesteld in Omvang evaluatie Uit de gegevens van de monitoringstool blijkt dat er in de milieuzone van de gemeente Delft nog altijd sprake is van knelpunten luchtkwaliteit voor NO2. Gezien het effect van de milieuzone is het evident dat deze maatregel zinvol is en in stand gehouden dient te worden. Een uitgebreide evaluatie waarbij de effecten afgewogen worden tegen de kosten en ingegaan wordt of met de milieuzone het beoogde doel bereikt is, is op dit moment daarom weinig zinvol. In hoofdzaak bestaat deze evaluatie daarom uit de bepaling van de noodzaak van de milieuzone. Omdat het effect van de milieuzone mede afhankelijk is van de handhaving op de milieuzone, wordt aanvullend ingegaan op de handhaving. Dit is tevens voor de branche organisaties van de vervoerders TLN en EVO (die belanghebbende zijn bij elke milieuzone) van belang. Tot slot wordt aangegeven hoe omgegaan wordt met het evalueren van de milieuzone in de toekomst. Handhaving Uit tabel 1 met controles blijkt dat maandelijks tussen de 20 en 50 vrachtwagens worden gecontroleerd in de milieuzone. Uit de cijfers blijkt dat gemiddeld ongeveer 5% van de chauffeurs in overtreding is. Als het aantal controles hoger ligt, ligt ook het aantal overtreders wat hoger, 1 tot 3%. Bij sommige uitschieters is dit ook het geval.

5 Overtredingen / O l 33 Resultaat I 1 6.4% 6.2% 8.1% 2.0% 0.0% 2.9% 8.9% Tabel 1 : Overzicht handhaving milieuzone vanaf juni % controle in december Er rijden dagelijks zo'n 300 vrachtwagens door de milieuzone, gebaseerd op de verkeerstellingen voor de afsluiting van de Sint Sebastiaansbrug. Door die afsluiting zal het aantal voertuigen in werkelijkheid lager liggen. Hoeveel lager dat precies is, is op dit moment niet bekend. Gezien het aantal unieke vrachtwagens per dag lijkt het aantal controles van maximaal 50 vrachtwagens per maand gering. Er zijn echter nog andere factoren die van invloed kunnen zijn op het aantal controles. Door training zijn de handhavers bijvoorbeeld in staat om zonder natrekken van het kenteken te beoordelen of een vrachtwagen voldoet. Vanaf een bepaald kenteken zijn voertuigen namelijk altijd van een bepaalde euroklasse. Aangezien de norm voor de milieuzone bij Euro IV ligt en Euro VI inmiddels al op de weg verschijnt, is er een groot aantal voertuigen die herkend kunnen worden. Een andere factor die van invloed kan zijn, zijn de bewegingen die de handhavers maken op een dag. De vrachtwagens rijden vooral op de doorgaande route in de milieuzone, terwijl de handhavers ook in de wijken moeten controleren. Algemeen kan gezegd worden dat de pakkans bij het overtreden van de toelatingseisen van de milieuzone niet heel groot lijkt. Daar tegenover staat dat er diverse factoren van invloed zijn waardoor er mogelijk een grotere pakkans is dan uit de cijfers blijkt. Door vast te stellen wat het verloop is in het aantal overtredingen kan bepaald worden of de pakkans groot genoeg is of dat er extra handhaving gewenst is. Het verloop van het aantal overtreders kan bepaald worden door bijvoorbeeld elk half jaar een honderd procent controle te organiseren. Als blijkt dat het aantal overtredingen significant hoger ligt dan de tot nu toe bekende 5 tot 8% is het zaak de handhaving te intensiveren. Aanpak evaluatie in de toekomst Per 1 januari moet worden voldaan aan de normen voor de luchtkwaliteit. Door de wijze waarop de monitoring van de luchtkwaliteit is ingericht wordt pas halverwege 2016 duidelijk of daadwerkelijk aan de normen wordt voldaan. Komend jaar en in wordt wel steeds duidelijker of de prognoses van de luchtkwaliteit uitkomen. Daarmee komt ook de mogelijkheid in beeld om daadwerkelijk het voortbestaan van de milieuzone af te wegen. Om deze afweging zorgvuldig te maken worden de volgende acties uitgevoerd: Halfjaarlijkse honderd procent controle in 2014 en Monitoren en zonodig intensiveren handhaving Jaarlijks de noodzaak van de milieuzone bepalen op basis van de monitoringstool.

6 Halverwege 2014 afspraken met de belanghebbenden maken over de invulling en uitvoering van de evaluatie in Eind 2014 verkeerstellingen uitvoeren om de laatste stand van zaken voor de grens van 1 januari 2015 te bepalen. Tweede helft starten met de uitvoering van de evaluatie Tweede kwartaal evaluatie in concept gereed Derde kwartaal 2016 concentraties per 1 januari 2015 bekend en verwerken in de evaluatie Vierde kwartaal 2016 besluitvorming over het voortbestaan van de milieuzone. Bij bovenstaande planning is er vanuit gegaan dat in 2014 de concentraties NOa nog geen aanleiding geven het voortbestaan van de milieuzone af te wegen. Mocht dit wel het geval zijn, zal de evaluatie ook in 2014 starten en wordt de planning dus een jaar ingekort. Wij beschouwen met deze brief de toezegging "evaluatie effectiviteit milieuzone" als afgedaan. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft,, burgemeester n mr. drs. G.A.A. Verkerk, secretaris drs. T. W. Andriessen I.E.