Perpetuum mobile. Voortdurend bewegend bij mensen met ZEVMB

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Perpetuum mobile. Voortdurend bewegend bij mensen met ZEVMB"

Transcriptie

1 Annette van der Putten Aly Waninge Perpetuum mobile Voortdurend bewegend bij mensen met ZEVMB Rijksuniversiteit Groningen, afdeling orthopedagogiek Hanzehogeschool Groningen, lectoraat Participatie en Gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking

2 Vandaag Doel: met u in discussie gaan over: 1. Welke kennis we hebben t.a.v. bewegen en mensen met EMB 2. Hoe we deze kennis kunnen gebruiken 3. Welke kennis we nog missen

3 Mensen met (Z)EVMB (Nakken & Vlaskamp, 2007) IQ<20; 24 maanden (Ware, 1996) (zeer) ernstige motorische beperkingen Zintuigelijke problemen Algemene gezondheidsproblemen (van Timmeren et al., 2016) Afhankelijk van anderen en/of hulpmiddelen om motorisch actief te zijn.

4 Belang van motorisch actief zijn voor deze groep?

5 Belang Lichamelijke & geestelijke gezondheid Alertheid Verwerving van motorische vaardigheden Communicatie/ invloed uitoefenen Deelnemen/ contacten leggen Kwaliteit van bestaan

6 Mate van motorische activering?

7 Bewegen; wat hebben we bekeken?

8 Motorische activering geen structureel onderdeel van de ondersteuning x= 3 x=7.7 x=1.5 (0-10; 1.9) 30 pp< 1x p.w. 4 pp: - van der Putten, A., Bossink, L., Frans, N., Houwen, S., & Vlaskamp, C. (2015)

9 Verdere details

10 Hoe deze situatie veranderen?

11 HAPID-Model Beschrijvend werkmodel gezondheidsgedrag Sociale omgeving Economische omgeving Individu met verstandelijke beperking Biologische aspecten Psychologische aspecten Fysieke omgeving Activiteiten, onderdelen interventieprogramma Beschrijvend werkmodel gezondheidsgedrag, M.J. Ahlers, dec 2013 Steenbergen H.E & Ahlers M.J., 2016

12 Mensen met ZEVMB Kansen? Bedreigingen? Goede voorbeelden? Individu met verstandelijke beperking Biologische aspecten Psychologische aspecten Projecten: Verloop motoriosche ontwikkeling (OJKO) Diagnostiek; hoe kunnen we het meten/ bijhouden? Effectiviteit interventies: zegt (ook) iets over leerbaarheid/ effect

13 Sociale omgeving Familie, leefgroep, vrienden, dagbestedings-/werkcollega s, cliëntbegeleider, bewegingsagogen, fysio-/oefentherapeuten, diëtisten, sportinstructeur, vrijwilligers Onderzoek drs. Leontien Bossink, drs. Rianne Steenbergen, drs. Mariël Willems i.s.m. dr. Thessa Hilgenkamp Kansen? Bedreigingen? Goede voorbeelden?

14 Begeleiders Ouders Persoon met VB Bewustzijn Kennis Cliëntkenmerken Taakopvatting Vaardigheden Beleid Tijd/staff-ratio Ouders Keuzevrijheid client Ondersteuning van brusjes Kennis Bewustzijn Het weer Kindkenmerken Passende activiteiten/ programma s Tijd Emotie Toegankelijkheid samenleving Transport Financiën Sociale interactie Nuttig doel (beloning) Vertrouwdheid, routine Soort activiteit Ondersteuning van familie of begeleider Faciliteiten Gezondheidsproblemen Transport Het weer Financiën Bossink et al.,

15 Verschillen tussen respondenten Ouders Persoon met VB Professionals Geldt dit ook voor ZEVMB?

16 Activiteiten & Programma s Workshop medewerkers, workshop cliënten, activiteiten beweegtuin, bewegen binnen therapie, activiteiten in ADL, sportsoos, sportweek Onderzoek drs. Leentje van Alphen, drs. Rianne Steenbergen, drs. Noortje Kuijken Kansen? Bedreigingen? Goede voorbeelden?

17 Veel mooie initiatieven in praktijk Theoretische basis? - Werkzame componenten? - Geclaimde effecten? Wat werkt er wanneer hoe en waarom?! Van Alphen et al.,

18 Beschikbare interventies; een greep

19 Vragen Wat zijn de effecten van een dergelijke interventies? Met welk doel kunnen we dit inzetten? Zijn dit voorbeelden van best practices?

20 Eerste resultaten; bewegingsbeleving Beschrijving van de interventie Positieve effecten gedragsproblemen, alertheid!

21 Verdere details

22 Ontwikkeling programma Gebaseerd op deze Initiatieven vanuit praktijk Vaststaand kader Individuele invulling Bewegen/ motorische activering koppelen aan het geheel

23 Fysieke omgeving Woning (in en rondom), locatie dagbesteding/werk, beweeg- /sportfaciliteiten, vervoer, winkels, scholen, gemeente, voedingsaanbod. Onderzoek NPG subsidieaanvraag Kansen? Bedreigingen? Goede voorbeelden?

24 Economische omgeving Deelnemer zelf, organisatie, beleidsplan, subsidie, declaratie (therapie) Onderzoek drs. Rianne Steenbergen Kansen? Bedreigingen? Goede voorbeelden?

25 Dank voor uw aandacht! Contact:

Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking

Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Healthy Ageing onderzoek naar leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking Doorwerking in de beroepspraktijk Drs. Hanneke Vochteloo, de Zijlen Dr. Aly Waninge Lectoraat Healthy Ageing, Allied

Nadere informatie

Gezonde leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk

Gezonde leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk Congres NVFVG 9 april 2015 Gezonde leefstijl van mensen met een verstandelijke beperking: onderzoek en praktijk Dr. Aly Waninge, Lector Hanzehogeschool Groningen Fysiotherapeut Koninklijke Visio 1 Inhoud

Nadere informatie

Omgeving in beweging! Leontien Bossink, Aly Waninge & Annette van der Putten Congres Focus op kennis en onderzoek - 22 juni 2015

Omgeving in beweging! Leontien Bossink, Aly Waninge & Annette van der Putten Congres Focus op kennis en onderzoek - 22 juni 2015 Omgeving in beweging! Leontien Bossink, Aly Waninge & Annette van der Putten Congres Focus op kennis en onderzoek - 22 juni 2015 Het is goed voor mijn cliënt/bewoner, ik zie positieve dingen door bewegen

Nadere informatie

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Dr. Annette van der Putten Afdeling orthopedagogiek, Rijksuniversiteit Groningen

Nadere informatie

Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking

Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Onderzoek naar leefstijl en gezondheid van mensen met een verstandelijke beperking Dr. Aly Waninge Fysiotherapeut en lector Participatie en gezondheid van mensen met een verstandelijke (en visuele) beperking

Nadere informatie

Weten is doen en doen is weten

Weten is doen en doen is weten Dr. Annette van der Putten Department of Special Needs Education and Child Care, University of Groningen, the Netherlands s Heeren Loo Weten is doen en doen is weten Kennis mbt motorische activering bij

Nadere informatie

Implementatie Gezonde Leefstijl bij mensen met een verstandelijke beperking

Implementatie Gezonde Leefstijl bij mensen met een verstandelijke beperking Implementatie Gezonde Leefstijl bij mensen met een verstandelijke beperking Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke

Nadere informatie

Bewegen = Beleven = Leven. Bewegen = Beleven = Leven. Greta van Dijk fysiotherapeut

Bewegen = Beleven = Leven. Bewegen = Beleven = Leven. Greta van Dijk fysiotherapeut Bewegen = Beleven = Leven Bewegen = Beleven = Leven Greta van Dijk fysiotherapeut Bewegen = Beleven = Leven Bewegen = Beleven = Leven "Samen zijn we sterker - multidisciplinair werken Intern samenwerking:

Nadere informatie

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking.

Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Inleiding Mensen met een verstandelijke beperking. Aly Waninge Fysiotherapeute Koninklijke Visio De Brink Lector Participatie en gezondheid van mensen met een visuele en verstandelijke beperking Hanzehogeschool

Nadere informatie

Fysieke (in)activiteit in de zorg

Fysieke (in)activiteit in de zorg Fysieke (in)activiteit in de zorg Wat kunnen de ouderenzorg en gehandicaptensector van elkaar leren? Gerdine Douma MSc. Dr. Leontien Bossink Onderzoekers Academische Werkplaats EMB 26-9-2019 Fysieke (in)activiteit

Nadere informatie

Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 3 e kwartaal 2018

Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 3 e kwartaal 2018 Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 3 e kwartaal 2018 Overzicht nieuws Agenda Kennismaking met nieuwe onderzoekers Marjolijn Wagenaar en Inge Meinen Onderzoek Rianne Steenbergen Leefstijlaanpak binnen zorgorganisaties

Nadere informatie

Gewoon waar het kan bijzonder waar nodig. Algemene informatie over de zorg- en dienstverlening van De Brink

Gewoon waar het kan bijzonder waar nodig. Algemene informatie over de zorg- en dienstverlening van De Brink Gewoon waar het kan bijzonder waar nodig Algemene informatie over de zorg- en dienstverlening van De Brink Meetinstrumenten fysieke fitheid en participatie bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke

Nadere informatie

Aandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking

Aandachtspunten. voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Aandachtspunten voor ondersteuning van personen met een visuele en (zeer) ernstige verstandelijke beperking Inleiding Personen met zowel een visuele als verstandelijke beperking hebben meer ondersteuning

Nadere informatie

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P.

Onderzoekers: diverse onderzoekers, in binnen- en buitenland onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp, Dr. A. van der Putten & Drs. P. Alle projecten richten zich op personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen en staan onder leiding van Prof. Dr. C. Vlaskamp en/of Dr. A. van der Putten. Lopende projecten 1.

Nadere informatie

Signaleren en monitoren van somatische gezondheidsproblemen. Who cares?

Signaleren en monitoren van somatische gezondheidsproblemen. Who cares? EMBToday O2-06-2016 Signaleren en monitoren van somatische gezondheidsproblemen. Who cares? Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing, Hanzehogeschool Groningen Focus

Nadere informatie

Praktijkvragen over dementie bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke (en meervoudige) beperkingen. (Z)EV(M)B-dementie

Praktijkvragen over dementie bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke (en meervoudige) beperkingen. (Z)EV(M)B-dementie Praktijkvragen over dementie bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke (en meervoudige) beperkingen (Z)EV(M)B-dementie Zoek het uit 26 september 2019 Dr. Alain Dekker, UMCG Dr. Aly Waninge, Hanzehogeschool

Nadere informatie

Samenspel tussen werkveld, onderwijs en onderzoek in een multidisciplinaire leeromgeving: een voorbeeld. Aly Waninge & Dinette van Timmeren

Samenspel tussen werkveld, onderwijs en onderzoek in een multidisciplinaire leeromgeving: een voorbeeld. Aly Waninge & Dinette van Timmeren Samenspel tussen werkveld, onderwijs en onderzoek in een multidisciplinaire leeromgeving: een voorbeeld Aly Waninge & Dinette van Timmeren Voorstellen Aly Waninge Lector Participatie en gezondheid van

Nadere informatie

Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 4 e kwartaal 2017

Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 4 e kwartaal 2017 Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 4 e kwartaal 2017 Overzicht nieuws 4Mijl4You deelname door veel zorgorganisaties Netwerkbijeenkomst ZonMW Gewoon bijzonder implementatie onderzoeksbevindingen Netwerkbijeenkomst

Nadere informatie

SOVAK kleurt levens. Volgens Wortels-Stam-Bloesem.

SOVAK kleurt levens. Volgens Wortels-Stam-Bloesem. SOVAK kleurt levens. Volgens Wortels-Stam-Bloesem. Zorg verlenen. Dat doen we bij SOVAK op onze eigen manier. Wij vinden het belangrijk dat we mensen met een (verstandelijke) beperking precies die zorg

Nadere informatie

Een onzichtbaar probleem

Een onzichtbaar probleem Gedragsproblemen bij mensen met een ernstige verstandelijke en meervoudige beperking, komt het voor en kunnen we het beïnvloeden?! Petra Poppes! Annette van der Putten! Carla Vlaskamp Een onzichtbaar probleem

Nadere informatie

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties

Wie ben ik? Onderzoek ouderen. Vandaag: De ouder wordende cliënt met autisme. Aantal publicaties Wie ben ik? De ouder wordende cliënt met autisme Barbara van Heijst, 24 september 16 b.vanheijst@leokannerhuis.nl 2 3 4 Vandaag: onderzoek d Arc & anderen Belang voor workhome bewoners: resultaat niet

Nadere informatie

WEDERZIJDS AFHANKELIJK: opvoeden van kinderen met ernstige meervoudige beperkingen

WEDERZIJDS AFHANKELIJK: opvoeden van kinderen met ernstige meervoudige beperkingen WEDERZIJDS AFHANKELIJK: opvoeden van kinderen met ernstige meervoudige beperkingen Prof. dr. Carla Vlaskamp, Rijksuniversiteit Groningen 8 oktober, 2011 over ouders voor ouders: het hol van de Leeuw Inhoud

Nadere informatie

Bewegen, Natuurlijk! Start Sevagram Beweegnetwerk

Bewegen, Natuurlijk! Start Sevagram Beweegnetwerk Bewegen, Natuurlijk! Start Sevagram Beweegnetwerk Dr. Michel Bleijlevens Woensdag 10 oktober 2012 Programma Welkom Bewegen, Natuurlijk (Michel Bleijlevens) Uitreiking compliment IDé (Jenneke van Veen)

Nadere informatie

Werken met sociale netwerken in de zorg voor

Werken met sociale netwerken in de zorg voor Werken met sociale netwerken in de zorg voor mensen met een lichte verstandelijke beperking VGN, 26-05-11 Lectoraat Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking Hogeschool van Arnhem en Nijmegen i.s.m.

Nadere informatie

Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing

Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing De noodzaak van evidence based signaleren van somatische gezondheidsproblemen bij mensen met ZEVMB! Reden voor vervolgonderzoek. Dinette van Timmeren Lectoraat Healthy Ageing, Allied Health Care and Nursing

Nadere informatie

Universitair Ambulatorium Groningen

Universitair Ambulatorium Groningen Universitair Ambulatorium Groningen Onderzoeks- en Expertisecentrum 1 2 Universitair Ambulatorium Groningen Een kennismaking Het Universitair Ambulatorium Groningen van de Rijksuniversiteit Groningen is

Nadere informatie

Sociale netwerken in F-ACT. Wat werkt? Raymond Brandt, Pro Persona Ilse Menheere, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Sociale netwerken in F-ACT. Wat werkt? Raymond Brandt, Pro Persona Ilse Menheere, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Sociale netwerken in F-ACT. Wat werkt? Raymond Brandt, Pro Persona Ilse Menheere, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Inhoud workshop Waarom samenwerken aan sociaal netwerk Social Network Map Een app om

Nadere informatie

Van puzzel naar oplossing

Van puzzel naar oplossing Studiemiddag 24 november 2017 Evidence Based Medicine voor Ernstig Meervoudig Beperkte cliënten Van puzzel naar oplossing Sprekers Kim Andriessen, apotheker bij SPITS-Reza. Carmen van Bussel, orthopedagoog/gz-psycholoog

Nadere informatie

Gouverneur Kremers Centrum

Gouverneur Kremers Centrum 26-11- 14 Gouverneur Kremers Centrum Vooraf Hoe keken we naar mensen met een beperking? van Defectmodellen van verstandelijke beperking Probleem in de persoon - syndroom - geneesche afwijking - ontwikkelingsstoornis

Nadere informatie

Beweegprogramma GOUD Tips en tricks voor effectieve uitvoering

Beweegprogramma GOUD Tips en tricks voor effectieve uitvoering Beweegprogramma GOUD Tips en tricks voor effectieve uitvoering Diet Tielbeek Marieke van Schijndel-Speet Consortium Gezond OUDer met een verstandelijke beperking Deze workshop Doel onderzoek Ontwikkeling

Nadere informatie

Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl

Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap www.divosa.nl De sociale dienst als lerende organisatie Functioneel meten en vakmanschap Prof. dr. Roland Blonk, Chris Goosen

Nadere informatie

Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin

Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin Goede zorg voor mensen met EMB: de visie van Middin Doelgroep EMB Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking (EMB) vormen een bijzondere groep binnen Middin. De doelgroep mensen met een ernstige

Nadere informatie

Ouders als partner in de professionele zorg. Dr. Suzanne Jansen

Ouders als partner in de professionele zorg. Dr. Suzanne Jansen Ouders als partner in de professionele zorg Dr. Suzanne Jansen Vandaag Aanleiding onderzoek Resultaten Conclusies Stellingen Wat is samenwerking? Aanleiding onderzoek Rol ouders is veranderd Onwetend =>

Nadere informatie

Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 2 e kwartaal 2017

Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 2 e kwartaal 2017 Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 2 e kwartaal 2017 Overzicht nieuws Minisymposium Active Ageing van mensen met VB Inspireren en uitwisselen op 16 juni 2017 Leefstijlgedrag veranderen bij LVB De eerste vragenlijst

Nadere informatie

In contact door ondersteund communiceren

In contact door ondersteund communiceren COCPvg: In contact door ondersteund communiceren Elise Brinkman EMB Congres 6 maart 2014 COCPvg Verbetering van de communicatie tussen niet of nauwelijks sprekende personen met een meervoudige beperking

Nadere informatie

Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts

Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Petri Embregts Ervaringsdeskundigheid in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Petri Embregts Inhoud Waarom een kans in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Inzetbaarheid en effectiviteit

Nadere informatie

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg

Begeleider gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg. Oriëntatie op de gehandicaptenzorg Begeleider gehandicaptenzorg Thema 1 ORIËNTATIE OP DE GEHANDICAPTENZORG Hoofdstuk 1 CLIËNTEN IN DE GEHANDICAPTENZORG Oriëntatie op de gehandicaptenzorg 1.1 - INLEIDING Mensen met een beperking = functioneringsprobleem

Nadere informatie

Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject:

Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject: Agenda Voorstellen Korte kennismaking met Emiliusschool MG-leerlingen / EMG-leerlingen Ontwikkeldomeinen EMG-leerlingen Interregproject: Curriculum / leerlijnen Onderwijs- Zorgplan Vaklokalen voor sensorische

Nadere informatie

Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie. Petri Embregts

Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie. Petri Embregts Inclusie van mensen met een verstandelijke beperking: Reële mogelijkheden zelfbepaling en participatie Petri Embregts Participatie Geplande ratificatie VN verdrag voor rechten van mensen met beperking

Nadere informatie

Begeleiding individueel (laag)

Begeleiding individueel (laag) Begeleiding individueel (laag) Het bieden van activiteiten gericht op bevordering, behoud of compensatie van de zelfredzaamheid en die strekken tot voorkoming van opname in een instelling of verwaarlozing.

Nadere informatie

De OJKO nieuwsbrief #3.

De OJKO nieuwsbrief #3. De derde OJKO nieuwsbrief: afscheid, nieuwe studies, internationaal bezoek. Bekijk deze nieuwsbrief in uw browser De OJKO nieuwsbrief #3. Beste lezer, Dit is alweer de 3 e nieuwsbrief van het OJKO Project.

Nadere informatie

Participatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten)

Participatie in rollen. De cliënten die van de Awbz naar de Wmo gaan. Overzicht. Mensen met beperkingen participeren in de wijk (en daar buiten) Maatschappelijke participatie, stigma en openheid Overzicht Maatschappelijke Participatie Participatie door rehabilitatie Openheid Lies Korevaar Groningen, 27 januari 2015 Afsluiting De cliënten die van

Nadere informatie

Screenen van somatische gezondheidsproblemen bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en motorische beperkingen

Screenen van somatische gezondheidsproblemen bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en motorische beperkingen Screenen van somatische gezondheidsproblemen bij mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en motorische beperkingen Congres Focus op kennis en onderzoek 22-06-2015 Drs. Dinette van Timmeren e.a.van.timmeren@pl.hanze.nl

Nadere informatie

Van onderzoek naar implementatie. Globale opzet GOUD (1)

Van onderzoek naar implementatie. Globale opzet GOUD (1) Van onderzoek naar implementatie Vertaling van onderzoeksresultaten naar (praktische) uitvoering Inhoud workshop Inleiding GOUD In vogelvlucht: resultaten GOUD Lichamelijke activiteit en fitheid Delen

Nadere informatie

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking

MH ID. Richtlijnen en principes. 29 maart Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking Richtlijnen en principes MH ID Over diagnostiek en behandeling van gedragsproblemen bij mensen met een verstandelijke beperking 29 maart 2011 Barbara Pot, orthopedagoge/gz psychologe Meest voorkomende

Nadere informatie

OVERZICHT VAN STUDIES GEDAAN NAAR DE EFFECTIVITEIT VAN DE METHODE COMMUNITY SUPPORT

OVERZICHT VAN STUDIES GEDAAN NAAR DE EFFECTIVITEIT VAN DE METHODE COMMUNITY SUPPORT OVERZICHT VAN STUDIES GEDAAN NAAR DE EFFECTIVITEIT VAN DE METHODE COMMUNITY SUPPORT De directie van probeert waar mogelijk de resultaten die geboekt worden door middel van onderzoek te objectiveren. Er

Nadere informatie

welzijn LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van:

welzijn LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van: welzijn e LESBRIEF Factor-E Welzijn is een uitgave van: Lesbrief Factor-E Welzijn Kwaliteit van bestaan Illustratie: Jan Willem Klaassen Klinkt Schalock depri? Het moet juist geluk(kig) maken! INLEIDING

Nadere informatie

Bewegen en voeding in de gehandicaptenzorg

Bewegen en voeding in de gehandicaptenzorg Inhoud workshop Bewegen en voeding in de gehandicaptenzorg Luc Bastiaanse, AVG-onderzoeker Congres Bewegen in de langdurige zorg 4 november 13 Inleiding GOUD Resultaten GOUD, epidemiologische studie: Voedingsintake

Nadere informatie

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014

Clientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014 Welbevinden Doel Het bevorderen van welzijn en de kwaliteit van leven, achteruitgang vertragen en mantelzorgers ontlasten door het dragelijk houden van de effecten van de aandoening van de cliënt en langer

Nadere informatie

EBP: het nemen van beslissingen

EBP: het nemen van beslissingen EBP: het nemen van beslissingen EBP platform werkgroep Erica Baarends, Ergotherapie Ingrid Driessen en Xandra Gielen, Creatieve Therapie Saskia Duymelinck, Vepleegkunde Jacques Geraets, Fysiotherapie Michelle

Nadere informatie

Workshop. Toegang tot beschermd wonen in de Wmo 2015

Workshop. Toegang tot beschermd wonen in de Wmo 2015 Workshop Toegang tot beschermd wonen in de Wmo 2015 Rina Beers, Federatie Opvang Agenda voor workshop: 1. Schets van toegang in Awbz en Wmo nu 2. Praktijk huidige centrale toegang MO 3. Schets van toegang

Nadere informatie

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap

De Winckelsteegh. voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap De Winckelsteegh voor mensen met een ernstig verstandelijke handicap Maak kennis met De Winckelsteegh Wil je deze brochure lezen in eenvoudige taal? Zoek de plaatjes van het vergrootglas. Daaronder staan

Nadere informatie

Ons Erf. Algemene voorstelling van Ons Erf Palliatieve zorg binnen Ons Erf

Ons Erf. Algemene voorstelling van Ons Erf Palliatieve zorg binnen Ons Erf Ons Erf Algemene voorstelling van Ons Erf Palliatieve zorg binnen Ons Erf 21 maart 2013 ONS ERF 1 Ons Erf missie Dienstverleningscentrum Personen met nood aan permanent toezicht en intensieve ondersteuning

Nadere informatie

Dr Danielle (DEMC) Jansen. Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Gezondheidswetenschappen

Dr Danielle (DEMC) Jansen. Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Gezondheidswetenschappen Heeft Talant het kaf of het koren? Een onderzoek naar de werkzaamheid en implementatie van methodieken in de zorg en ondersteuning voor mensen met een verstandelijke beperking bij Talant Dr Danielle (DEMC)

Nadere informatie

Leen Poppe & Clara De Ruysscher 4 december 2015

Leen Poppe & Clara De Ruysscher 4 december 2015 Leen Poppe & Clara De Ruysscher 4 december 2015 Onderzoek naar de inbedding van emotionele ontwikkeling in de ondersteuning van personen met een verstandelijke beperking en de impact hiervan op de geestelijke

Nadere informatie

Wat vinden ouders ervan?

Wat vinden ouders ervan? Wat vinden ouders ervan? Een samenvatting van het onderzoek naar de ervaringen van ouders/wettelijk vertegenwoordigers met betrekking tot de geboden zorg bij Nieuw Woelwijck. Jorien Luijkx, MSc. Annet

Nadere informatie

Opvoedings-/ondersteuningsprogramma voor mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Opvoedings-/ondersteuningsprogramma voor mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Interventie Opvoedings-/ondersteuningsprogramma voor mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Samenvatting Doel De persoon met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige

Nadere informatie

faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB

faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB Datum 22-06-2015 1 Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB Opzet en eerste resultaten Linda Visser Annette van der Putten Gertruud Schalen Bieuwe van der Meulen

Nadere informatie

Samen de samenleving sterker maken. Estinea, partner in het sociaal domein

Samen de samenleving sterker maken. Estinea, partner in het sociaal domein Samen de samenleving sterker maken Estinea, partner in het sociaal domein Estinea biedt professionele ondersteuning aan mensen met een beperking. Meedoen? Gewoon doen! Meedoen is niet voor iedereen vanzelfsprekend.

Nadere informatie

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor professionals Cursus op 6 en 20 maart en 3 en 24 april 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor professionals PICOWO

Nadere informatie

Ervaren problemen door professionals

Ervaren problemen door professionals LVG en Verslaving Lectoraat GGZ-Verpleegkunde Ervaren problemen door professionals Kennisdeling 11 november 2010, Koos de Haan, deel 2 1 Wat komt aan bod? Onderzoek naar problemen door professionals ervaren

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Het mechaniek van de klik : het Opvoedings- /Ondersteuningsprogramma

Het mechaniek van de klik : het Opvoedings- /Ondersteuningsprogramma 19-03-2013 Het mechaniek van de klik : het Opvoedings- /Ondersteuningsprogramma Conferentie maart 2013 Prof dr Carla Vlaskamp 19-03-2013 2 Ontwerp en ontwikkeling 1989, Boldershof Uit bed, wat nu? Opvoeden?

Nadere informatie

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra

Gastles 17 september 2009. van Theorie naar Praktijk. Door Theone Kampstra Gastles 17 september 2009 van Theorie naar Praktijk De SI-behandeling Door Theone Kampstra Wie is Theone Bewegingswetenschappen 1992-1997 Ergotherapie 1997-1999 Sensorische Integratie opleiding 2000 Werkzaam

Nadere informatie

Samen ondersteund leren communiceren. Met communicatie aan de slag 17 maart 2011

Samen ondersteund leren communiceren. Met communicatie aan de slag 17 maart 2011 COCPvg: Samen ondersteund leren communiceren Met communicatie aan de slag 17 maart 2011 Overzicht COCPvg-project het COCPvg-programma partnerstrategieën ervaringen uit de praktijk 17 maart 2011 Marjan

Nadere informatie

Wetenschap en praktijk: door co-creatie verbonden. Petri Embregts

Wetenschap en praktijk: door co-creatie verbonden. Petri Embregts Wetenschap en praktijk: door co-creatie verbonden Petri Embregts 11 april 2013 Kwaliteit van zorg- en hulpverlening vindt in de meest wezenlijke vorm plaats in een betekenisvolle relatie tussen de cliënt

Nadere informatie

Disclosure slide. Geen (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. Geen (potentiële) belangenverstrengeling. Geen Disclosure slide Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Project mogelijk gemaaktdoor ZonMw 1 Knelpuntenanalyse zorginfecties Is een kwaliteitstandaard

Nadere informatie

Ondersteuning gericht op kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van personen met een beperking. Een wetenschappelijke stand van zaken.

Ondersteuning gericht op kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van personen met een beperking. Een wetenschappelijke stand van zaken. Ondersteuning gericht p kwaliteit van leven en maatschappelijke participatie van persnen met een beperking. Een wetenschappelijke stand van zaken. Bea Maes KU Leuven Een veld in beweging Vlwaardig burgerschap

Nadere informatie

De bestrijding van eenzaamheid Het tegengaan van armoede Het vergroten en bevorderen van veiligheid Verbetering van de zorg

De bestrijding van eenzaamheid Het tegengaan van armoede Het vergroten en bevorderen van veiligheid Verbetering van de zorg Ouderen en ICT HET NATIONAAL OUDERENFONDS De bestrijding van eenzaamheid Het tegengaan van armoede Het vergroten en bevorderen van veiligheid Verbetering van de zorg NATIONAAL OUDERENFONDS IN HET KORT

Nadere informatie

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief?

Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Wanneer is ergotherapie bij Parkinson effectief? Ingrid Sturkenboom, ergotherapeut-onderzoeker Radboudumc, Nijmegen Begeleiding vanuit Radboudumc: Promotoren: Ria Nijhuis- van der Sanden, Bas Bloem Co-promotoren:

Nadere informatie

Samen sterk in communicatie

Samen sterk in communicatie Samen sterk in communicatie Saskia Damen EMB today, 2 juni 2016 Doel en inhoud van deze workshop Doel: Kennis maken met manieren om betekenisoverdracht te bevorderen bij mensen die geen taal tot hun beschikking

Nadere informatie

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders)

Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders) Autisme, zonder verstandelijke beperking Dr. Martine F. Delfos Cursus voor ouders (en hun begeleiders) Cursus op 13 en 27 maart en 10 april en 8 mei 2009 Autisme zonder verstandelijke handicap Cursus voor

Nadere informatie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie

IN BEWEGING. Onderneem! Nietsdoen is geen optie IN BEWEGING Onderneem! Nietsdoen is geen optie Belang bewegen Emotioneel: plezier, je goed voelen, zelfvertrouwen, eigenwaarde, positieve invloed op emotionele stoornissen Sociaal: participatie, ontwikkeling

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek

Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek mastertraject in de Pedagogische wetenschappen Master Orthopedagogiek Prof. dr. S. Bögels Prof. dr.

Nadere informatie

VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Verantwoord aan de slag met oudere werknemers Dr. Annet de Lange. Official sponsor: Partners: WWW.OVERDI.

VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Verantwoord aan de slag met oudere werknemers Dr. Annet de Lange. Official sponsor: Partners: WWW.OVERDI. VOORBIJ DUURZAME INZETBAARHEID! Verantwoord aan de slag met oudere werknemers Dr. Annet de Lange Official sponsor: Partners: Agenda 1. Ouder worden op het werk: wat denkt u zelf? 2. Ouder worden op het

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen

Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken. Groepspraktijk Huizen Door Cliënten Bekeken voor Huisartsenpraktijken Rapportage voor: Groepspraktijk Huizen Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl INHOUDSOPGAVE HOOFDSTUK

Nadere informatie

Aangeboren doofblindheid

Aangeboren doofblindheid Aangeboren doofblindheid Het ondersteunen van kinderen en volwassenen met beperkingen in zien en horen sinds de geboorte of vlak daarna Saskia Damen Mijkje Worm Bartiméus wil kennis en ervaring over de

Nadere informatie

Stichtingplan Stichting ieder1anders

Stichtingplan Stichting ieder1anders 1 Stichtingplan Stichting ieder1anders 2016-2018 De Stichting ieder1anders zet zich in voor kinderen die anders ontwikkelen en leren. Ieder kind moet de kans krijgen om zijn of haar mogelijkheden optimaal

Nadere informatie

Hersenletselcentrum: een brug van zorg naar welzijn. Projectteam Hersenletselcentra Zuidoost Brabant

Hersenletselcentrum: een brug van zorg naar welzijn. Projectteam Hersenletselcentra Zuidoost Brabant Hersenletselcentrum: een brug van zorg naar welzijn Definitie Niet Aangeboren Hersenletsel Een beschadiging in de hersenen door bijvoorbeeld een ongeluk, beroerte, hersentumor etc. Deze beschadiging heeft

Nadere informatie

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff

Eigen regie bij LVB cliënten. Brigitte Althoff Eigen regie bij LVB cliënten Brigitte Althoff Voorstellen Onderzoek gedaan naar de ethische dilemma's in de ambulante zorg voor volwassen cliënten met een licht verstandelijke beperking (LVB) die alcohol

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

VN-VERDRAG HANDICAP RECHTEN VAN MENSEN MET EEN BEPERKING

VN-VERDRAG HANDICAP RECHTEN VAN MENSEN MET EEN BEPERKING VN-VERDRAG HANDICAP RECHTEN VAN MENSEN MET EEN BEPERKING VN-verdrag handicap Mensen met een beperking hebben het recht zelfstandig aan de samenleving deel te nemen. Net als ieder ander. Dit recht is vastgelegd

Nadere informatie

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012. Overzicht. Aanleiding Wmo-werkplaatsen. Opzet, bevindingen en resultaten. Aanleiding Wmo-werkplaatsen

Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012. Overzicht. Aanleiding Wmo-werkplaatsen. Opzet, bevindingen en resultaten. Aanleiding Wmo-werkplaatsen Wmo-werkplaats Groningen-Drenthe 2009-2012 Opzet, bevindingen en resultaten Lies Korevaar, lector Rehabilitatie Overzicht Aanleiding Wmo-werkplaatsen Opzet Wmo-werkplaats Groningen- Drenthe Activiteiten

Nadere informatie

Succesindicator: Optimale leeromgeving

Succesindicator: Optimale leeromgeving PROCES KLASNIVEAU Succesindicator: Optimale leeromgeving Lees verder rubriek PROCES klasniveau, succesindicatoren ONDERWIJSTIJD, KLASKLIMAAT en KLASGROOTTE. VEILIGHEID EN VERTROUWDHEID Worden onderwijsactiviteiten

Nadere informatie

vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen

vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen vanuit ieders mogelijkheden daar waar nodig gewoon samen Denkt mee Doet mee Gewoon samen Uw opgave is ons uitgangspunt: doelgericht, met de focus op zelfredzaamheid en de eigen kracht van mensen met een

Nadere informatie

GOED HERSTELD. Uitkomsten van kwalitatief onderzoek onder 100 GGZ- cq. verslavingszorgcliënten.

GOED HERSTELD. Uitkomsten van kwalitatief onderzoek onder 100 GGZ- cq. verslavingszorgcliënten. GOED HERSTELD Uitkomsten van kwalitatief onderzoek onder 100 GGZ- cq. verslavingszorgcliënten. Doel van het onderzoek: Bijdragen aan theorievorming van herstelprocessen Drs. Corine Balder 1 Onderzoeksvraag:

Nadere informatie

AAN HET WERK MET HET NETWERK DE ROL VAN HET SOCIAAL NETWERK IN DE ZORG VOOR MENSEN MET AUTISME

AAN HET WERK MET HET NETWERK DE ROL VAN HET SOCIAAL NETWERK IN DE ZORG VOOR MENSEN MET AUTISME AAN HET WERK MET HET NETWERK DE ROL VAN HET SOCIAAL NETWERK IN DE ZORG VOOR MENSEN MET AUTISME Loes Osinga Lectoraat Levensloopbegeleiding bij autisme PROGRAMMA Lectoraat Levensloopbegeleiding bij autisme

Nadere informatie

Werken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd

Werken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd Werken met sociale netwerken. Focus op onderzoek, dd. 02-12-11 Ida van Asselt-Goverts (promovenda/kenniskringlid) Prof. dr. Petri Embregts (promotor/lector) Dr. Lex Hendriks (copromotor/associate lector)

Nadere informatie

Begeleid leren voor adolescenten met psychische problemen in het voortgezet onderwijs

Begeleid leren voor adolescenten met psychische problemen in het voortgezet onderwijs Begeleid leren voor adolescenten met psychische problemen in het voortgezet onderwijs drs. Lindy Beukema dr. Andrea de Winter prof. Menno Reijneveld dr. Lies Korevaar dr. Jacomijn Hofstra Overzicht workshop

Nadere informatie

Gezondheid bij mensen met een verstandelijke beperking en de rol van de fysiotherapeut. Preventieve en curatieve gezondheidsbevordering

Gezondheid bij mensen met een verstandelijke beperking en de rol van de fysiotherapeut. Preventieve en curatieve gezondheidsbevordering 19 mei 2011 Studiedag FVG Gezondheid bij mensen met een verstandelijke beperking en de rol van de fysiotherapeut Preventieve en curatieve gezondheidsbevordering Inleidingen: Bijdrage Prof.dr. Henny Lantman

Nadere informatie

ZINnig. Innovatie van taaltherapie voor kinderen met complexe taalproblemen

ZINnig. Innovatie van taaltherapie voor kinderen met complexe taalproblemen ZINnig Innovatie van taaltherapie voor kinderen met complexe taalproblemen Nieuwsbrief 2 ZINnig april 2019 Via deze Nieuwsbrief van het onderzoeksproject ZINnig brengen we u op de hoogte van de activiteiten

Nadere informatie

Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie

Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie Voorkomen van toekomstig letsel Wat werkt in valpreventie? Valpreventie in VPH Update richtlijn valpreventie Dr. Nathalie van der Velde Internist-Geriatrician Academisch Medisch Centrum, Amsterdam www.menti.com

Nadere informatie

Stichting Vrienden van De Rozelaar. Beleidsplan 2016

Stichting Vrienden van De Rozelaar. Beleidsplan 2016 Stichting Vrienden van De Rozelaar Beleidsplan 2016 Inhoud Inleiding...3 Doelstellingen...3 Boodschap...3 Doelgroepen...3 Achtergrond...3 Stichtingsbestuur...4 Financiën...4 Besteding giften...4 De manier

Nadere informatie

Inhoud. Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals 15

Inhoud. Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals 15 Inhoud Inleiding 11 Healthy ageing: het ondersteunen van de gezondheid gedurende de levensloop Jan S. Jukema en Carina J. Wiekens Deel 1 Aandachtspunten bij healthy ageing voor gezondheidsprofessionals

Nadere informatie

Door Cliënten Bekeken Huisartsenpraktijk. Huisartspraktijk Weidevenne - Huisarts Konijn

Door Cliënten Bekeken Huisartsenpraktijk. Huisartspraktijk Weidevenne - Huisarts Konijn Door Cliënten Bekeken Huisartsen Samenvatting rapportage voor: Huisarts Weidevenne - Huisarts Dr. C.P. van Linschoten Drs. P. Moorer ARGO Rijksuniversiteit Groningen BV www.argo-rug.nl SAMENVATTING VAN

Nadere informatie

Zelfevaluatie-instrument in verband met belemmerende en bevorderende organisatiefactoren voor inclusie van personen met een handicap.

Zelfevaluatie-instrument in verband met belemmerende en bevorderende organisatiefactoren voor inclusie van personen met een handicap. Zelfevaluatie-instrument in verband met belemmerende en bevorderende organisatiefactoren voor inclusie van personen met een handicap Bea Maes, Claudia Claes, Karlien Deroover INSTRUCTIES 1. Inhoud van

Nadere informatie

De gereedschapskist van de welzijnswerker nieuwe stijl : welke competenties zijn nodig om burgerparticipatie en eigen kracht te ondersteunen?

De gereedschapskist van de welzijnswerker nieuwe stijl : welke competenties zijn nodig om burgerparticipatie en eigen kracht te ondersteunen? De gereedschapskist van de welzijnswerker nieuwe stijl : welke competenties zijn nodig om burgerparticipatie en eigen kracht te ondersteunen? Sandra Vos Arne van den Bos Lectoraat Rehabilitatie, Hanzehogeschool

Nadere informatie

Bevorderen van beweging bij cliënten met een verstandelijke handicap door de inzet van technologie: een pilotstudie

Bevorderen van beweging bij cliënten met een verstandelijke handicap door de inzet van technologie: een pilotstudie Bevorderen van beweging bij cliënten met een verstandelijke handicap door de inzet van technologie: een pilotstudie Lectoraat Technologie in de Zorg Monique Lexis en Nadine Spierts Achtergrond Net als

Nadere informatie

Afronding initiatieffase. De Stad als Podium. Plan van Aanpak: Presentatie Jean Vermeulen Domein Samenleving febr. 2014

Afronding initiatieffase. De Stad als Podium. Plan van Aanpak: Presentatie Jean Vermeulen Domein Samenleving febr. 2014 Afronding initiatieffase Plan van Aanpak: De Stad als Podium Presentatie Jean Vermeulen Domein Samenleving febr. 2014 Doel van de commissievergadering 1. De raad faciliteren bij het formuleren en vaststellen

Nadere informatie

Afbakening Jeugdwet met andere wetten versie 1 januari 2018

Afbakening Jeugdwet met andere wetten versie 1 januari 2018 ADHD diagnose en behandeling door jeugdpsychiater of onderwijsondersteuning Autisme diagnose en behandeling door jeugdpsychiater of therapeutische hulphond Depressie diagnose en behandeling door jeugdpsychiater

Nadere informatie