Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen

Transcriptie

1 Bewegen in perspectief Motorische activering bij personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen Dr. Annette van der Putten Afdeling orthopedagogiek, Rijksuniversiteit Groningen Heeren Loo

2 Vandaag 1. Stand van zaken 2. Wetenschappelijke kennis 3. Wat te doen Wetenschapper Praktijk Samen

3 Vragen..

4 Personen met (Z) EVMB (Nakken & Vlaskamp, 2007) (zeer) ernstige verstandelijke beperkingen IQ<20 or development level up to 24 months (Ware, 1996) Ernstige of zeer ernstige motorische beperkingen Zintuigelijke problemen Algemene gezondheidsproblemen Heterogeniteit

5 STAND VAN ZAKEN

6 Motorische activering Inactiviteit personen met VB Beperkingen ernstiger; minder actief EVMB: Aanbod activiteiten: passief, weinig variatie (oa Vlaskamp et al., 2007) Motorische activering EVMB??

7 Doel/ vragen In hoeverre worden deze personen in de praktijk motorisch geactiveerd? Relatie met leeftijd, voorziening etc? Wanneer? Motorische activering Situaties die aan de persoon worden aangeboden met doel om een beweging uit te lokken (Verheijen & Brussee, 2009)

8 Veel variatie: duur per persoon Gemiddelde aantal minuten motorische activering per participant per dag 100 Duur (minuten) Participant

9 Veel variatie: duur per persoon Gemiddelde aantal minuten motorische activering per participant per dag 100 Duur (minuten) Participant 68% (n=24) < 1 activiteit per dag, n=5 geen activiteiten

10 Variatie- tussen dagen

11 Relatie met andere factoren Week > weekend Activiteiten groep > woongroep Verschil tussen voorzieningen Kinderen > volwassenen

12 Detail- wanneer Motorische activering vooral tijdens verzorgingsactiviteiten (38%) en transfers (35%). Slechts 18% tijdens spelmomenten

13 Conclusie Personen met EVMB weinig motorisch actief Relatie persoonsfactoren en omgevingsfactoren Consequenties Ontwikkeling/ mogelijkheden missen of afnemen Negatieve effecten op motorische functies maar ook op participatie etc.

14 WETENSCHAPPELIJKE KENNIS

15 Effecten van bewegen Alertheid (Munde et al., 2011) Gedragsproblemen (Jones et al., 2007) Fysiologische maten (Waninge et al,) Motorische mogelijkheden (van der Putten et al., 2005) Mobility Opportunities Via Education (Bidabe & Lollar (1995)

16 Uitgangspunten Activiteit; gebruik van beperkingen (ondersteuning) Leren: veel herhaling; in het dagelijks leven Functionaliteit Loslaten reguliere ontwikkeling Integratie in dagelijks bestaan Wat heeft de persoon echt nodig Zitten, staan en lopen

17 Systematiek 1. Wat kan het kind 2. Wat wil het kind 3. Hoe komt het daar 4. Welke steun nu 5. Welke steun later 6. Bewegen/ activeren/ leren Testen Doelen stellen Taakanalyse Prompts Prompt reduction Trainen

18 Claims & effecten Op ICF domeinen Functies; ROM, kracht Activiteiten; zitten, staan, lopen Participatie; ADL, communicatie, spel etc Effecten (van der Putten, Vlaskamp, Reynders & Nakken, 2005) Domein van activiteiten Transfer naar functionaliteit?

19 WAT TE DOEN?

20 Bewegen in perspectief Vanuit de wetenschapper Vanuit de praktijk Samen

21 Wetenschap Onderzoek naar evidentie van bewegingsvormen Theoretische basis van interventie(s) Werkzame componenten Geclaimde effecten (Vlaskamp & Nakken, 2008) Kennis over verloop van de ontwikkeling Ontwikkeling instrumenten

22 Kennis over motorische ontwikkeling Vertraagd? (delay theory) Anders? (deficit theory)

23 Ontwikkeling bij zevmb Lijkt (geheel) anders te verlopen?? Meer/veel oefening nodig Omgeving van belang

24 Ontwikkeling instrumenten Bestaande (motorische) instrumenten voor andere doelgroepen geven geen goed beeld Theoretische onderbouwing (tempo en richting van de ontwikkeling) Afname (duur, meerdere afnames, training) Opbouw (schaalstappen, afbreekregels)

25 Praktijk Kunnen en moeten ze wel bewegen? Waarom en hoe? Awareness ; belang bewegen Mogelijkheden om meer actief te zijn; doel! Implementatie bewegen binnen ondersteuning

26 Hoe en waarom? Dit wordt bepaald door je visie Je blik (perspectief) bepaalt wat je doet.

27 Relationele visie Kinderen met zevmb zijn in staat een relatie aan te gaan en te onderhouden Sturing op het bestaan Maximale ontplooiing

28 Vragen vanuit deze visie/perspectief Welke bijdrage kan motorische stimulering leveren aan zijn bestaan? Hoe kunnen zijn (motorische) mogelijkheden maximaal worden benut en uitgebreid? Hoe kan motoriek/bewegen ingezet worden om een relatie aan te gaan? Hoe kan ik via motoriek hem meer invloed laten uitoefenen op zijn leven?

29 Hoe; Beeldvorming Vanuit visie en een brede opvatting over ontwikkeling Antwoord op vragen als: Wat kan iemand (nog leren) Welke ondersteuning nodig Belemmerende factoren (contracturen) Ontwikkeling en effect interventies tot nu toe? Op welke manier kan motoriek een bijdrage leveren aan de relatie met omgeving en sturing op bestaan? Welke betekenis kan bewegen hebben?

30 En dan; methodisch werken!! Persoonsbeeld Perspectief Hoofddoel Werkdoel GAS Activiteit Rapportage

31 Doen Door methodisch te werken vanuit relationele visie geef je bewegen betekenis! Dus bewegen nooit los van het geheel Functioneel Integratie in dagprogramma Voorbeeld Eva

32 Conclusie/discussie Bewegen ook van belang voor personen met evmb Beeldvorming vanuit relationele visie, brede opvatting over ontwikkeling en functionaliteit Methodisch werken inclusief evaluaties!! Gebruik maken van recente kennis Vanuit beeldvorming individueel beweegprogramma

33 Samen? Evaluatie op praktijk én wetenschappelijk niveau!!! Case studies

34 Dank voor uw aandacht!

35 Contact