Dia 1. Dia 2. Dia 3. Verpleegkunde: unieke combinatie IQ en EQ

Transcriptie

1 Dia 1 Verpleegkunde: unieke combinatie IQ en EQ 06/02/2015 St. Niklaas Lon Holtzer, zorgambassadeur, Vlaamse Overheid 1 Dia 2 Overzicht De zorg- en welzijnssector: waarover spreken we? Aantallen en kenmerken Wat zijn de veranderende kenmerken? Maatschappelijk Voor de gezondheidszorg Wat zijn de uitdagingen? Globaal Voor verpleegkunde Onderscheid zorg en verpleegkunde Besluit Waarom is werken in de zorg noodzakelijk maar ook een privilege? 2 Dia 3 Variatie troef Foto s: Leo De Bock 3

2 Aantal Miljoenen Dia 4 De ouderenzorg Mantelzorg Arbeidsvreugde ThuisZORG Dementie Foto s: Leo De Bock 4 Dia 5 Cijfers en letters 5 Dia 6 De demografische projectie van het planbureau 4,00 3,50 Project bevolking per leeftijdscategorie Evolutie vanaf ,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0, (obs.) tot 19 jaar tot 39 jaar tot 59 jaar jaar en ouder Bron: Planbureau: % 3 % 11 % 157 % 6

3 Aantal Aantal Dia 7 Vergrijzing Tegen 2020: plussers meer dan nu! (Vlaanderen alleen) +20% mensen met dementie Stijging zorgvraag Dia 8 Verpleegkundigen: vraag en aanbod in de toekomst Dia 9 Zorgkundigen voor ZH en WZC: vraag en aanbod in de toekomst Aanbod (in #) Vraag (in #) Aanbod (in #) Vraag (in #)

4 Aantal Dia 10 Evolutie van de werkgelegenheid in de sector in koppen 10 Dia 11 Synthese van de evolutie van de vraag naar arbeidskrachten in de sector Ziekenhuizen WZC Thuiszorg Kind & Gezin Voorzieningen PmB Dia 12 Ouderenzorg: sectorfoto PC 330 Subsector (2 e trim. 2012) Werkgevers: 1067 en 44,4% in Vlaanderen (n= 474) Vlaanderen: 73% niet commercieel, 27% commercieel Wallonië: omgekeerd: 20% versus 80% Werknemers: VTE Waarvan 55% in Vlaanderen (n= ) Vlaanderen: 89% niet commercieel 11% commercieel Wallonië: 42% niet commercieel 58% commercieel In Vlaanderen 12,5% mannen 32% fulltime (gemiddelde tewerkstellings% =65%) Bron: 12

5 Dia 13 Ouderenzorg: sectorfoto PC 330 Subsector (2 e trim. 2012) Leeftijd van het personeel Vlaanderen Wallonië Brussel < 25 j 13% 8% 8% j 65% 74% 71% >49 j 22% 18% 21% 13 Dia 14 Ouderenzorg: sectorfoto PC 330 Subsector (2 e trim. 2012) Functiecategorie (analyse België) Zorgkundigen: 38% Verpleegkundigen: 19% Onderhoudspersoneel: 13% Keukenpersoneel: 7% Paramedisch personeel: 6% Leidinggevenden: 6,5% Animatoren, maatschappelijk werk, opvoeders: 2,7% Logistieke hulp: 2,4% Administratief: 3% 14 Dia 15 Ouderenzorg: sectorfoto PC 330 Subsector (2 e trim. 2012) Studieniveau (analyse België) Lager secundair: 15% Hoger secundair: 28% 7 e jaar BSO: 20% HBO5 verpleegkunde: 14% Bachelor verpleegkunde: 18% Universitair: 1,6% 15

6 Aantal Aantal Dia 16 Synthese van de evolutie van de vraag naar arbeidskrachten in de sector Ziekenhuizen WZC Thuiszorg Kind & Gezin Voorzieningen PmB Dia 17 Geïndexeerde leeftijdsverdeling 17 Dia 18 Openstaande vacatures VDAB dec. Jaar X dec/07 dec/08 dec/09 dec/10 dec/11 dec/12 dec/13 dec/14 Verpleegkundigen Zorgkundigen (beschikbaar sinds 2013) Gekwalificeerd verzorgenden Kindbegeleiders Opvoeders Kinesitherapeuten Ergotherapeuten TOTAAL Bron: VDAB studiedienst, Paul Poels 18

7 Aantal Percentage tav. acad. jaar Aantal Dia 19 VDAB cursisten voor de opleidingen verzorgende, zorgkundige en verpleegkundige Bron: VDAB Aantal cursisten gestart met VDAB contract Verpleegkunde Verzorgende Zorgkundige vs % + 10 % + 12 % 19 Stijging in % sinds 2009: + 64% Dia 20 Evolutie sinds start campagne 150% 140% Relatieve stijging van de opleidingen sinds start campagne 130% 120% 110% 100% Verschil in absolute # 90% sinds Personenzorg 100% 101% 102% 104% 105% Verpleegkunde (incl. HBO5) 100% 107% 113% 120% 124% Vroedkunde 100% 106% 105% 97% 99% -13 Med. BV 100% 111% 113% 132% 145% 86 Ergotherapie 100% 107% 114% 129% 143% 742 MLT 100% 110% 119% 132% 142% 623 Orthopedagogie 100% 109% 109% 114% 118% 712 Toegepaste psycho 100% 104% 100% 101% 107% 137 Bron: VLHORA-telling 4/10/2014 en VSKO (An Van Grieken) en HBO5 VK via bevraging Dia 21 Evolutie studenten personenzorg VVKSO Evolutie studenten personenzorg BSO en TSO, VVKSO vs % + 2 % BSO totaal (VVKSO) TSO totaal (VVKSO) Bron: VVKSO, An Van Grieken Stijging in % sinds 2004: %

8 Aantal Aantal Let wel: Alleen Nederlandstalig onderwijs Dia 22 Aantrekkingskracht Evolutie 3e jaar kinderzorg versus thuis- en bejaardenzorg (Cijfers VSKO) /08 08/09 09/10 10/11 11/12 12/ de jaar kinderzorg e jaar Thuis en Bej Zorg 22 Dia 23 Evolutie # studenten verpleegkunde /10/ /10/ 2005 Bron: VVSKO, VLHORA en POV Evolutie # studenten HBO5 en Bachelor Verpleegkunde /10/ /10/ /10/ /10/ /10/ /10/ /10/ /10/ /10/ 2014 TOTAAL vs % Stijging in % sinds 2004: + 83% 23 Dia 24 Indicatoren studenten verpleegkunde per provincie Oost-Vlaanderen # inwoners # studenten VK '14-' Verschil tov % # geregistreerde VK student / inw 0,28% VK / inw 1,79% % bachelor 46% Antwerpen # inwoners # studenten VK '14-' Verschil tov % # geregistreerde VK student / inw 0,24% VK / inw 1,47% % bachelor 64% West-Vlaanderen # inwoners # studenten VK '14-' Verschil tov % # geregistreerde VK student / inw 0,32% VK / inw 2,07% % bachelor 44% Brussels Hoofdstedelijk Gewest # inwoners # studenten VK '14-' Verschil tov % # geregistreerde VK student / inw 0,06% VK / inw 0,77% % bachelor 76% Limburg # inwoners # studenten VK '14-' Verschil tov % # geregistreerde VK student / inw 0,35% VK / inw 1,87% % bachelor 38% Vlaams-Brabant # inwoners # studenten VK '14-' Verschil tov % # geregistreerde VK student / inw 0,10% VK / inw 1,67% % bachelor 65% Bacheloropleiding: VLHORA telling 4/10/2014 HBO5: VSKO spoedtelling en bevraging GO Versie 01/11/2014

9 Aantal Aantal Aantal Dia 25 Evolutie # generatiestudenten van diverse bacheloropleidingen Evolutie # generatiestudenten bacheloropleidingen Aandeel in # 2004 # 2005 # 2006 # 2007 # 2008 # 2009 # 2010 # 2011 # 2012 #2013 #2014 Bach. Verpleegkunde % Bach. Orthopedagogie % Bach. Vroedkunde % Bach. Ergotherapie % Bach. Toegep. Psych % Bach. MLT % Bron: VLHORA-telling 4/10/ Dia 26 Aantal geregistreerde verzorgenden in Vlaanderen Aantal geregistreerde verzorgden, Agentschap Zorg en Gezondheid Vlaanderen Koppen VTE Koppen VTE Koppen VTE Koppen VTE 31/12/ /06/ /12/ /06/2014 GESCO, Soc. Maribel en andere Regulier geregistreerde verzorgenden *Bron: Ilse Goossens, Vlaams agentschap zorg en gezondheid Dia 27 # Geregistreerde zorgkundigen Totaal # geregistreerde zorgkundigen in Vlaanderen + BHG (+ 25 %) /12/2013 Totaal Bron: FOD, Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België,

10 Aantal Dia 28 # geregistreerde verpleegkundigen Totaal # verpleegkundigen in Vlaanderen + BHG /12/2013 Totaal Bron: FOD, Jaarstatistieken van de beoefenaars van gezondheidszorgberoepen in België, 2013 Stijging in % sinds 2011: + 5,7 28 % Dia 29 Veranderende kenmerken 29 Dia 30 Omgevingsanalyse Maatschappij in beweging Zorg in beweging Visie op zorg en welzijn Vermaatschappelijking van de zorg Accent op chronische zorg en eerstelijnszorg Blijvend accent op ouderenzorg en GGZ Sector onder financiële druk Arbeidsmarkt in beweging Langer werken Gedeelde aanstellingen Nauwere samenwerking tussen arbeidsmarkt en vorming Meer en meer ondernemerschap in de social profit 30

11 Dia 31 Uitgangspunten 5 jaar tijd om inzet van menselijk potentieel in zorg en welzijn kwantitatief en kwalitief op peil te houden en te reorganiseren om ook in de toekomst kwaliteitsvolle zorg te kunnen blijven garanderen voor elke client. 31 Dia 32 Kernelementen in missie en visie Missie Blijven werken op het voorzien van voldoende menselijk kapitaal in zorg- en welzijn om een kwantitatief én kwalitatief antwoord te blijven bieden op een snel evoluerend zorglandschap Visie Elke cliënt ontvangt de maatschappelijk verantwoorde zorg of ondersteuning op een kwaliteitsvolle wijze Elke openstaande vacature in zorg of welzijn is er 1 teveel We hebben oog voor de juiste competenties op elk niveau van zorg en het subsidiariteitsbeginsel Aandacht voor de vermaatschappelijking van de zorg 32 Dia 33 Waarden normen en strategie Waarden en normen Oog voor de eigen arbeidsmarktreserve Oog voor doelgroepenbeleid Oog voor kwaliteit van zorg en welzijn Oog voor ondernemerschap Strategie Openminded acties ontwikkelen Over koepels en sectoren heen In overleg tussen werkgevers werknemers In overleg tussen werkveld opleiding In overleg met de betrokken kabinetten (WVG, onderwijs, werk en volksgezondheid federaal ) En in vraag durven stellen van tradities regelgevingen 33

12 Dia 34 Patiënt 2.0 Informeren, delen, helpen Beschikt over steeds meer informatie Over zichzelf Over zijn zorgproces Wil grotere betrokkenheid in zijn zorgproces En kan bijdragen aan dat van anderen Patiënten weten wat patiënten willen weten Dia 35 Behoefteverschuiving Chronische ziekten Artrose, ademhalingsstoornissen, cardiovasculaire ziekten, diabetes, kanker, reuma, zwaarlijvigheid, depressie WHO: 47% van ziektelast (2002) 60% in 2020(1) 2/3 middelen chronisch zieken(2) Multimorbiditeit 50% van de 65-plussers heeft minstens 3 chronische aandoeningen, 20% heeft er minstens 5 50% van ziekenhuispatiënten heeft multimorbiditeit (1) WHO. The world health report 2003: shaping the future. Geneva WHO (2) Snyderman R. The AAP and the transformation of medicine. J Clin Invest : Dia 36 Multimorbiditeit per leeftijdsgroep 36

13 Dia 37 Uitdagingen 37 Dia 38 Wat is de uitdaging voor de zorg- en welzijnssector? VOLDOENDE COMPETENT personeel vinden voor de zorg, om KWALITEITSVOLLE zorg te garanderen in continu evoluerende en budgettair krappe omstandigheden. 38 Dia 39 Chronische aandoeningen en multimorbiditeit Superspecialisatie

14 Dia 40 Een nieuw zorgmodel Van gefragmenteerde zorg naar geïntegreerde zorg lokale en klinische zorgnetwerken 40 Dia 41 Dia 42 Zorgverstrekkers: rolverschuiving Enkele voorbeelden Meer mogelijkheden voor preventie via persoonlijke monitoring Zorgregierol eerste lijn neemt toe via EMD en telemonitoring Zorg op afstand Via ICT mogelijkheden

15 Dia 43 ICT en medische technologie Communicatie Coördinatie Planning 43 Dia 44 Arbeidsorganisatie Netwerkzorg Multidisciplinariteit Samenwerkingsverbanden 44 Dia 45 Onderscheid tussen zorg en verpleegkunde 45

16 Dia 46 Basicprofile verpleegkunde versus zorg Grote verschillen schuilen in Remmen, Denken en Doen. Zorgkundigen zijn meer uitvoerend (instructies-volgend & fysieke arbeid), ingesteld. Verpleegkundigen hebben iets meer affiniteit met abstractie. 46 Dia 47 Verpleegkunde en zorgkunde blijven grootste knelpunten Zorgkunde Graag voor mensen zorgen Dicht bij mensen zijn Ouderenzorg maar ook thuiszorg Uitvoeren van taken Verpleegkunde Verantwoordelijkheid nemen Zorgplanning Klinisch redeneren Autonoom Technischer Sociaalvoelend, respectvol, empathisch, geduldig, communicatief, persoonlijk betrokken,. 47 Dia 48 VPK Handelingen ADL Verpleegkunde vroeger 1960 Toenemend belang van aandacht voor zorg 55 jaar Thuiszorg - ouderenzorg VPK handelingen en casemanagement ADL Verpleegkunde vandaag 2015 Ontstaan zorgkundigen

17 ZORG VERPLEEGKUNDE Dia 49 Bezorgdheid inzake kwantiteit maar ook kwaliteit, en patiënt- en werknemersveiligheid Ontwikkeling Geneeskunde Patiëntveiligheid Veiligheid van werknemers Verpleegkunde en zorgkunde / verzorging Tijd Dia 50 Zorg- en verpleegkundige opleidingen in de Vlaamse Kwalificatie Structuur Niveau 8 Doctoraat Niveau 7 Master 60 sp Niveau 6 Niveau 6 BANABA 60 sp Schakel 60 sp BRUG opleiding Bachelor verpleegkunde 120 sp 180 sp Niveau 5 Niveau 4 Nvieua 3 Zorgkundige Personenzorg HBO5 verpleegkunde 50 Dia 51 Campagne beeld 51

18 Dia 52 Eén filmpje voor de fun 52 Dia 53 De kern van verpleegkunde Verpleegkunde is NIET alleen een verzameling van acten (KB 78) maar is OOK Observeren Klinisch redeneren Communiceren Kwaliteitsvolle EBN op maat Organiseren en Coördineren Educeren en coachen doorheen de opbouw van een professionele zorgrelatie 53 Dia 54 De verpleegkundige relatie Verpleegkundigen Zorgen voor continuïteit, maar ook voor discontinuïteit Bieden fysieke, psychische, sociale en morele ondersteuning in het beste geval Trachten (multidisciplinaire) zorg te integreren vanuit het standpunt van de patiënt én zijn omgeving Werken aan zelfzorg van patiënten door educatie Bouwen op professionele deskundigheid Bouwen aan een professionele zorgrelatie 54

19 Dia 55 De goede verpleegkundige (OZ door Chris Gastmans e.a.) Verpleegkundige Patiënt 55 Dia 56 De goede verpleegkundige door de ogen van de oudere patiënt Fysieke zorg Psychosociale en morele zorg 56 Dia 57 IQ x EQ= VQ x DE KRACHT VAN ZORGVERLENING x x Hersenen Hart Handen

20 Dia 58 Accenten voor verpleegkunde Aantrekkelijkheid sector We blijven ervoor gaan Aantrekkelijkheid stages en band met werkveld Charter / leerwerkplaats / leerzorgcentrum / gedeelde aanstellingen. Multidisciplinair werken IPSIG, kennismakingsstages, samenwerkingsverbanden. Met technologie leren werken o.a. zorgtechnoloog (?) Functioneren in een superdiverse samenleving cultuursensitieve zorg als ultieme vorm van geïndividualiseerde zorg instroom kleuren naar afkomst, geslacht, leeftijd, Netwerkzorg coördinatie van zorg 58 Dia 59 Accenten voor verpleegkunde Netwerkzorg coördinatie van zorg Vermaatschappelijking van de zorg bouwen aan een warme maatschappij Evidence based practice wetenschappelijke houding versterken Evenwicht tussen procedures versus geïndividualiseerde zorg klinisch redeneren Bejegening van cliënten niet patiënt centraal maar SAMEN MET de cliënt Niveau en kwalificatiemix Organisatie van de beroepenstructuur Accent op PROFESSIONALITEIT & CONNECTIE met de cliënt 59 Dia 60 Besluit Werkgelegenheid in zorg neemt toe omwille van de toenemende vergrijzing van de bevolking en de werknemers Werken aan beroepenstructuur omwille van duidelijkheid en patiëntveiligheid Werken in de zorg omwille van de privileges die dit met zich meebrengt 60

21 Dia 61 De 7 privileges van de zorg Mensen aan zichzelf terug geven Meebouwen aan de vermaatschappelijking van de zorg Het privilege in de huid van de cliënt te kruipen, maar ook weer los te laten Grondige en professionele interpersoonlijke relaties aangaan met de bewoner en zijn naasten. Mensen aanraken in al hun kwetsbare naaktheid Het eigen waardenpatroon aanscherpen door in contact te komen met anderen en andere culturen Beseffen wat de essentie van het leven is door de dagelijkse confrontatie met verdriet, lijden, pijn en dood 61 Dia 62 De 7 privileges van de zorg De 7 privileges van de zorg. Over uitdagingen en opportuniteiten en het immense voorrecht in zorg en welzijn te mogen werken. Ontdek hem hier: Vanaf 27 februari bij Acco. 62 Dia 63 Ter info: Inleefmomenten De voordelen Getuigenissen Zij-instromers Test jezelf Agenda Verschillende jobs Vacatures Link naar website voor professionals 63

22 Dia 64 Ter info: Filmpjes Download Input Vacatures Informatie 64 Dia 65 Hartelijke dank voor uw aandacht Eleonora (Lon) Holtzer Zorgambassadeur GSM: Facebook: facebook.com/zorgjob én 65