Vitamine D. Ton Boermans huisarts

Transcriptie

1 Vitamine D Ton Boermans huisarts

2 2 2

3 Vitamine D

4 Onvoldoende UVB voor Vitamine D synthese van november tot begin maart 90% van Europa heeft gedurende 4-6 mnd onvoldoende UVB straling. Latitude 38 o north 1. Pasco JA et al. Med J Aust 2001; 175:

5

6

7

8 De claims van vitamine D

9 Gezondheidseffecten vit. D MORTALITEIT

10 Mortaliteit Vit. D suppletie verlaagt het risico op overlijden bij ouderen Mensen met hoge bloedspiegels vit.d hebben een verlaagd risico op overlijden Het is en blijft vooralsnog onzeker of suppletie van vit. D ook dit effect heeft

11 Vit.D effect op botten Gebrek aan vit.d : osteomalcie en rachitis ( Engelse ziekte ) en osteoporose Vit.D regelt de calciumbalans in het lichaam Bij ouderen met osteoporose, helpt suppletie van vit.d om heupfracturen te voorkomen Lage vit. D spiegels zijn gelinkt aan lage BMD (bot minerale dichtheid) Atleten met lage vit.d spiegels lopen meer risico op stress fracturen

12 osteoporose Een systemische aandoening van het skelet die wordt gekarakteriseerd door een lage botmassa en verlies van de microarchitectuur van het bot, met als gevolg een toegenomen risico op fracturen. Normaal Osteoporose

13 Visualizing the loss of trabecular microarchitecture

14 Botmassa in de tijd Wervel Heup

15 Botmassa Versnelt botverlies na de overgang piekbotmassa menopauze Leeftijd (jaren)

16 mee?

17 Nieuwe DXA met BMD en lat. wervelfoto (VFA /IVA) Vertebral Fracture Assessment / Instant Vertebral Assessment

18 Geïntegreerde beoordeling van wervelfractuur and botdichtheid Risico Laag BMD 1 wervel # Integratie van wervelfractuur en BMD verbetert de risicobeoordeling Risico verhoogt 25x bij een wervelfractuur en laag BMD Risico verhoogt 75x bij meerdere wervelfracturen en laag BMD **NB: normaal BMD met 1 wervel# (10.2) is een grotere risicofactor dan alleen laag BMD (7.4)

19 Van alle patiënten met osteoporose heeft 1 op de drie een wervelfractuur. Epidemiologie Van alle osteopenie patiënten heeft 1 op de vijf een wervelfractuur.

20

21 Meest voorkomende osteoporotische fracturen wervel Heup Pols

22 Calcium hoort bij vit.d Op elke leeftijd moet je voldoende calcium binnenkrijgen Minimaal mg per dag Via voedsel Melk, yoghurt, peulvruchten, bladgroenten, noten Aanvullend Calcium met vitamine D suppletie * Tweede herziene richtlijn osteoporose, CBO, 2002

23 Vit.D en kanker

24 Vitamine D Reguleert 200 genen die invloed hebben op celgroei en differentiatie waardoor mogelijk minder kans op maligne ontaarding optreedt (Holick, 2008)

25 ?

26 Lack of vitamin D 'significantly speeds up the growth of breast cancer tumors and causes the disease to spread

27 Lagere vitamine D spiegels in de noordelijke staten van de USA, meer borstkanker dan in de zuidelijke, zonnige staten

28 Vit. D en het immuunsysteem Vit. D ondersteunt de anti-bacteriele, antiinflammatoire en mogelijk anti-virale activiteit Nodig voor de celrijping, met name in het immuunsysteem Lage vitamine D spiegels zijn geassocieerd met het krijgen van bovenste luchtweginfektie s en astma

29 Wie kent zijn eigen vitamine D spiegel in het bloed?

30 Onvoldoende UVB voor Vitamine D synthese van november tot begin maart 90% van Europa heeft gedurende 4-6 mnd onvoldoende UVB straling. Latitude 38 o north 1. Pasco JA et al. Med J Aust 2001; 175:

31 Vit. D spiegel Hoe hoog moet de vit D spiegel zijn? Afhankelijk van waar je woont en hoe oud je bent!

32 Advies Vitamin D Council, USA Kinderen tot 1 jaar Kinderen 1 tot 4 jaar Kinderen 4 tot 10 jaar Volwassenen 1000 IE/per dag 2000 IE/per dag 3000 IE/per dag IE/per dag Vitamine D wordt in de huid gemaakt als de schaduw korter is dan de lichaamslengte

33 De diverse vit D regels Gezondheidsraad: de algemene ondergrens van 25OHvit.D is 30 nmol/l Vrouwen>50jr en mannen>70 jr: ondergrens van 50 nmol/l Metingen bij natuurvolken en mensen die buiten werken: 100 nmol/l Internationale experts: streven naar 75 nmol/l Bezorgdheid over overdosering lijkt overdreven.

34 Vieth, J Steroid Biochem Mol Biol 2004;89-90:575 NL52 N

35 Vit. D stootkuur Een dagelijkse divisuntablet (800 IE) is onvoldoende om een tekort aan vitamine D op te heffen Stootkuur: 40 x (75-25OH vit.d spiegel)x lichaamsgewicht

36

37 Vit. D preparaten

38 Suppletie vit D Divisun 800 IE tabletten D-cura: IE en IE drank

39 Praktisch Advies Iedere dag 5000 IE per dag, softgel 1 microgram vitamine D is 40 IE 5000 IE is 125 microgram

40 Associatie borstkanker risico Crew et al, 2009

41 In vitro bewijs Apoptose proliferatie ratio Apoptose/proliferatie ratio h 48h 72h 96h 1 0 vit D3 100nM vit D3 10uM Mark Londema 2009

42 Vitamine D metingen in Enschede, , 2412 patiënten > 81 <30 10% % 33% gemiddelde waarde: 49 nmol/l, laagste waarde: 5 en hoogste: 235

43 Vitamine D Vitamine D helpt het lichaam voldoende calcium uit het voedsel op te nemen. Je krijgt het door aanmaak in de huid o.i.v. de zon,in voeding en als suppletie. Dosering: IE/dag vit.d blijkt het fractuurrisico te verminderen IE/dag vit.d is onvoldoende voor fractuurpreventie 1 Oraal Vit. D blijkt het risico op heupfracturen alleen te verminderen indien ook calcium als supplement wordt toegevoegd 2 1 Bischoff-Ferrari HA et al. JAMA 2005; 293: Boonen S et al. J Endocrinol Metab 2007; 92:

44 Spierfunktie en vitamine D Vitamine D heeft een werking op de mitochondriën in de cel. Verbetering van de vit. D spiegel, geeft een toename van het aantal mitochondriën in de cel