Samenwerking in monitoring en databeheer. Een inventarisatie van Limburgse initiatieven December 2010

Transcriptie

1 Samenwerking in monitoring en databeheer Een inventarisatie van Limburgse initiatieven December 2010

2 Inhoudsopgave 1 Aanleiding en doel Datamanagement en visie Foto van het heden Leeswijzer Soorten gegevens Procesgegevens Objectgegevens Landelijke initiatieven Rioned Enkele reacties vanuit waterschappen Hoe verder? Conclusies Aanbevelingen Viadesk Bijlagen n.v.t. Document : definitief Datum : 13 december 2010 Projectleider : L.W.M. (Leon) Stelten Senior medewerker advies Waterschap Peel en Maasvallei, Afdeling Kennis en Advies Postbus 3390, 5902 RJ Venlo Waterpanels Limburg pagina 2 van 12

3 1 Aanleiding en doel 1.1 Datamanagement en visie Data management omvat alle disciplines gerelateerd aan het beheren van data als een waardevolle bron 1. matig beheer van de afvalwaterketen (zie hiervoor het eindrapport van de commissie feitenonderzoek 2 ) dwingt tot goed databeheer. Hierdoor kunnen gefundeerde beslissingen worden genomen over investerings- en operationele vraagstukken. Bij goed databeheer denken we snel in termen van systemen, maar er is meer behoefte aan het bundelen van kennis en capaciteit. Geconstateerd is dat goed databeheer geen vanzelfsprekendheid is. Dit en de landelijke druk om de rioleringsdata te verbeteren is aanleiding geweest te onderzoeken hoe gezamenlijk beheer van data in Limburg plaats kán vinden. De resultaten hiervan zijn beschreven in het rapport Gezamenlijk databeheer in de afvalwaterketen. De focus van het rapport is gericht op visie maar het geeft daarnaast enkele praktische verbeteringen die al samen met u zijn ingezet. 1.2 Foto van het heden Binnen de Waterpanels Limburg is het belang aangegeven voor gezamenlijk databeheer. De projectgroep heeft opdracht gegeven de samenwerkingsinitiatieven in Limburg op het gebied van monitoring, databeheer en dataverwerking te inventariseren. De resultaten van deze inventarisatie vormen foto s van de situatie zoals die nu, najaar 2010 is. Foto s zijn momentopnames, herinneren aan de situatie van dat moment maar zijn net als deze inventarisatie alweer verouderd in een beweging. Een beweging die sterk merkbaar is in monitoring en databeheer. Vooral de ontstane samenwerking zorgt voor een versnelling in ontwikkelingen maar streeft ook naar uniformiteit en bruikbaarheid van gegevens. De inventarisatie wil u op weg helpen, wil hiermee werken aan kennisoverdracht. Het is aan de lezer om te kijken in hoeverre initiatieven complementair zijn en of deze in zijn of haar specifieke situatie toepasbaar is. Wij hopen dat u hiermee getriggerd wordt tot nieuwe initiatieven en die met uw (vak)collega s wilt delen. 1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 geeft een opsomming van de samenwerkingsinitiatieven verdeeld naar procesgegevens en objectgegevens. De landelijke initiatieven worden kort aangehaald in hoofdstuk 3. In het laatste hoofdstuk (hoe verder?) zijn conclusies en aanbevelingen opgenomen. 1 Vertaling uit de vrije encyclopedie 2 In opdracht van het Bestuurlijk Overleg Waterketen is de doelmatigheid in de waterketen onderzocht. De resultaten daarvan zijn verwoord in het rapport matig beheer waterketen, eindrapportage commissie feitenonderzoek dd. 29 maart Het rapport is een belangrijke bouwsteen voor de discussie over de wijze waarop waterketentaken het best kunnen worden uitgevoerd. Waterpanels Limburg pagina 3 van 12

4 2 Soorten gegevens Grofweg kan een onderscheid gemaakt worden in procesgegevens, objectgegevens en onderhoudsgegevens. De laatste categorie heeft een sterke overlap met proces- en objectgegevens. Onderhoudsgegevens worden verzameld, bijgehouden en geanalyseerd om de toestand van objecten te kunnen volgen zoals draaienuren van pompen in combinatie met stroomverbruik. Afzonderlijk geven deze gegevens wel informatie maar juist door ze te combineren kan slijtage of verstopping vroegtijdig opgespoord worden. Deze inventarisatie richt zich primair op proces- en objectgegevens. Voor zover contactpersonen zijn aangegeven wordt benadrukt dat zij inhoudelijke informatie kunnen geven. Eventuele belangstelling voor samenwerking op onderwerpen waarbij het Waterschapsbedrijf Limburg nauw betrokken is verloopt via de accountmanagers van de beide waterschappen. 2.1 Procesgegevens Procesgegevens zijn gegevens verkregen door (continue) metingen o.a. door monitoring. In deze paragraaf zijn de afzonderlijke producten opgenomen die overwegend hieraan gerelateerd zijn. Dataanalyse In de uitgevoerde optimalisatiestudies van het afvalwatersysteem (OAS en) was de behoefte aanwezig om de theorie van de rioleringsmodellen te kunnen toetsen aan de praktijk. Hoewel er al een aantal jaren van overstorten de frequentie gemeten wordt bleek deze informatie toch te summier om deze behoefte in te vullen. Een eerste aanzet voor de meest doelmatige invulling van monitoring is onderzocht waarbij een aantrekkelijk pakket van kennis, capaciteit en kostenbesparingen is opgezet. Onderzocht is hoe invulling kan worden gegeven aan meten, waarom wordt gemeten en welke aspecten worden meegenomen, de eisen te stellen aan de apparatuur, wat is het meest effectief en efficiënt in gegevensbeheer, wat kan vervolgens gedaan worden met de meetresultaten. De aanzet hiervoor is terug te vinden in de menukaart meten aan riolering die hiermee onderdeel vormt van de monitoringscyclus. De kaart geeft een aantal meetdoelen weer die zijn gebundeld tot een vijftal menu s, onderscheidend door ambitie. Aan de hand van de gewenste meetdoelen kunnen gemeenten in samenwerking met het waterschap een keuze maken welk menu het best bij haar past. Menukaart Waterbeleid Uiteindelijk doel van het monitoringstraject is dat meten aan riolering zo efficiënt en effectief mogelijk kan worden ingevuld én dat de verzamelde gegevens een duidelijke meerwaarde krijgen door die te valideren, analyseren en beoordelen. Als dit gekoppeld wordt aan een goede centrale beheersing van de procesgegevens (afvalwaterketengegevens) biedt deze mogelijkheid tot bijvoorbeeld het ontdekken van intergemeentelijke relaties, onderzoek naar trends, efficiëntere beoordeling, toetsing van theorie aan de praktijk en dus de waarde van modellen vergroten. Informatie behoefte Strategie Ontwerp meetnet Realisatie meetnet Informatie gebruik Metingen/ databeheer Waterpanels Limburg pagina 4 van 12

5 2.1.1 Menukaart meten riolering Ondersteuning in beleidsafweging ten behoeve van de optimale invulling van de meetinspanning Samenwerkingspartners Gemeenten, Waterschapsbedrijf Limburg Leon Stelten Contactgegevens Het product is opgesteld onder regie van het Waterschapsbedrijf Limburg, tijdens het traject is een aantal gemeenten om input gevraagd die in de menukaart is verwerkt Monitoring overstorten afstroomgebied rwzi s Heugem en Limmel Beter inzicht in het totale afvalwaterstelsel, onderbouwing voor te treffen maatregelen Samenwerkingspartners Gemeenten Eijsden, Maastricht, Margraten, Meerssen, Valkenburg a/d Geul, Waterschap Roer en Overmaas, Waterschapsbedrijf Limburg Gerard Wijnands / Hans Erens Contactgegevens gerard.wijnands@maastricht.nl / h.erens@overmaas.nl Gezamenlijke monitoring is eerste aanzet tot operationele samenwerking in het afstroomgebied van de gecombineerde OAS studie Maastricht Heugem en Limmel Inzicht in feitelijk functioneren rioleringsmodel Nagaan of getroffen maatregelen in het rioleringssysteem afdoende zijn geweest en om het model als toetsinstrument te kunnen gebruiken voor de effectiviteit van toekomstige investeringen Samenwerkingspartners Gemeente Venray, Waterschap Peel en Maasvallei, Waterschapsbedrijf Limburg Erik Weijzen Contactgegevens erik.weijzen@venray.nl Naast dit product heeft gemeente Venray de ambitie om het grondwatermeetnet, hemelwatermeetnet en meten aan infiltratiesystemen samen verder te ontwikkelen Meten is Weten! Samenwerkingspartners Contactgegevens Inzicht krijgen in vuiluitworp in relatie tot voorgenomen maatregelen aan overstorten n.v.t. project is uiteindelijk uitgevoerd in eigen regie Beschikbaar Ruud Weijers r.weijers@heerlen.nl Noodzakelijkheid aantonen van randvoorzieningen gelet op te bereiken kwaliteit oppervlaktewater Waterpanels Limburg pagina 5 van 12

6 2.1.5 Wauter Samenwerkingspartners Contactgegevens Telemetrie en sturingsconcept voor alle zuiveringstechnische werken in Limburg waarop gemeenten kunnen aanhaken met als gevolg centrale opslag, goedkoper beheer en uniforme beoordeling van data Gemeenten Bergen, Roermond, Meerssen, Stein, Simpelveld, Waterschapsbedrijf Limburg Edwin Coenen Genoemde samenwerkingspartners hebben meegewerkt in het offerteaanvraag traject van het Waterschapsbedrijf Limburg. In een businesscase (gereed begin 2011) wordt onderzocht hoe het product kan worden aangeboden aan de Limburgse gemeenten Beheer overstortregistratie Onderhoud van overstortregistratieapparatuur, uitlezen van apparatuur en opstellen rapportages Samenwerkingspartners Onderbanken, Simpelveld, Stein, Brunssum, Waterschapsbedrijf Limburg Bert Mingels (beheersgebied Waterschap Roer en Overmaas) Theo Smeets (beheersgebied Peel en Maasvallei) Contactgegevens Samenwerking is steeds tussen één van de genoemde gemeenten en het Waterschapsbedrijf Limburg Beheer gemalen Samenwerkingspartners Contactgegevens Onderhoud van gemalen en opstellen rapportages Onderbanken, Roermond, Simpelveld, Stein, Waterschapsbedrijf Limburg Bert Mingels (beheersgebied Waterschap Roer en Overmaas) Theo Smeets (beheersgebied Peel en Maasvallei) Samenwerking is steeds tussen één van de genoemde gemeenten en het Waterschapsbedrijf Limburg Beheer bergbezinkbassins Onderhoud van storingsgevoelige onderdelen van de randvoorzieinigen, uitlezen en verwerken data Samenwerkingspartners Brunssum, Kerkrade, Stein, Waterschapsbedrijf Limburg Bert Mingels (beheersgebied Waterschap Roer en Overmaas) Theo Smeets (beheersgebied Peel en Maasvallei) Contactgegevens Samenwerking is steeds tussen één van de genoemde gemeenten en het Waterschapsbedrijf Limburg Waterpanels Limburg pagina 6 van 12

7 2.2 Objectgegevens Objectgegevens zijn vaste data benodigd voor beheerbestanden en rekenpakketten (bijvoorbeeld Infonet en daaraan gerelateerd Infoworks). In het volgende overzicht zijn de afzonderlijke producten opgenomen die overwegend hieraan gerelateerd zijn. Vooral in de uitgevoerde OAS en is geconstateerd dat goed databeheer geen vanzelfsprekendheid is. Voor deze studies is de gemeente in belangrijke mate de leverancier van de noodzakelijke rioleringsgegevens. De basis voor de optimalisatiestudie vormt de hydraulische berekening. Omdat de huidige niet-stationaire rekenprogramma s geavanceerde berekeningen kunnen uitvoeren is het van belang de input nauwkeurig en zoveel mogelijk aan de praktijk te laten overeenkomen, met andere woorden de kwaliteit van de gegevens dient zodanig te zijn dat deze geschikt is voor de huidige rekenprogramma s. De eventuele modellering van het stelsel heeft alleen waarde als de basisgegevens betrouwbaar en nauwkeurig zijn. Belangrijk aandachtspunt bleek de onzekerheid over de rioleringsgegevens bijvoorbeeld vanwege onbekende herkomst. Ook door de verschillende rioleringsbeheerpakketten maakte een gezamenlijk gebruik van rioleringsgegevens lastig. De directe uitwisseling met het rekenmodel wordt daardoor complex en vergroot de kans op het maken van fouten. Het zal duidelijk zijn dat het actueel houden van gegevens in verschillende pakketten eveneens een moeilijke opgave is. Standaardisatie in beheer- en rekenpakketten biedt een toegevoegde waarde in continuïteit, inzicht in kwaliteit van de gegevens en zorgt voor voldoende omvang voor innovatie Centraal beheer van rioleringsdata In pilot onderzoeken hoe databeheer van rioleringsobjecten kan worden vormgegeven tbv gemeenten door Waterschapsbedrijf Limburg en Waterleidingmij Limburg Samenwerkingspartners Gemeente Simpelveld, Waterleidingmij Limburg, Waterschapsbedrijf Limburg Edwin Coenen Contactgegevens e.w.e.coenen@wbl.nl Rapport gezamenlijk databeheer in de afvalwaterketen Onderzoek naar hoe gezamenlijk databeheer in Limburg kán plaatsvinden Samenwerkingspartners Zie Verantwoording, Colofon en Bronnen van het betreffende rapport Onneke Driessen Contactgegevens o.driessen@wbl.nl Rapport beschrijft een visie en bevat enkele praktische verbeteringen Waterpanels Limburg pagina 7 van 12

8 2.2.3 Format Basisrioleringsplan Plus (BRP Plus) Structuur in (gemeentelijke) basisgegevens door programma van eisen te formuleren om te komen tot een uniforme offerteaanvraag Samenwerkingspartners Gemeente Onderbanken, Waterschapsbedrijf Limburg Hans Erens Contactgegevens Programma van Eisen vormt tool om te komen tot adviesaanvraag BRP Format offerteaanvraag inventarisatie verhard oppervlak Eenduidige vraagstelling voor offerte om te komen tot het inventariseren van verhard oppervlak op een herleidbare manier tegen goede prijs/kwaliteitverhouding Samenwerkingspartners Gemeenten Landgraaf, Kerkrade, Waterschapsbedrijf Limburg Edwin Coenen Contactgegevens Evaluatie Basisrioleringsplan Plus (BRP Plus) Nagaan of het format BRP Plus tbv uniforme offerteaanvraag nog voldoet en aanbevelingen voor verbeteringen Samenwerkingspartners Gemeenten Roermond, Maastricht, Weert, Waterschap Roer en Overmaas, Waterschapsbedrijf Limburg Hans Erens Contactgegevens In interview ronde van gebruikers worden naast genoemde gemeenten ook de gemeenten Vaals, Margraten, Brunssum, Horst aan de Maas en Onderbanken betrokken Klic-online WION Waterschapsbedrijf Limburg Verstrekken van digitale leidinginformatie van transportleidingen (zuiveringstechnische werken tbv WION wordt verzorgd door Waterleidingmij Limburg Samenwerkingspartners Waterleidingmij Limburg, Waterschapsbedrijf Limburg Ron Marx / Edwin Coenen Contactgegevens r.marx@wml.nl / e.w.e.coenen@wbl.nl WION Simpelveld Verstrekken van digitale leidinginformatie van riolering van gemeente Simpelveld tbv WION wordt verzorgd door Waterleidingmij Limburg Samenwerkingspartners Gemeente Simpelveld, Waterleidingmij Limburg, Waterschapsbedrijf Limburg Ron Marx / Mark Verhoeve Contactgegevens r.marx@wml.nl / m.verhoeve@simpelveld.nl - Waterpanels Limburg pagina 8 van 12

9 2.2.8 ARGUS Viewer Samenwerkingspartners Contactgegevens Ontsluiten van rioleringsdata binnen organisatie via geo-informatie viewer ARGUS Gemeenten Heerlen, Simpelveld, Landgraaf, Voerendaal Gemeente Heerlen De parkstadgemeenten gebruiken ARGUS als viewer voor GEOinformatie (bv kadastrale kaarten, luchtfoto's, GBKN). 4 gemeenten gebruiken ARGUS ook voor ontsluiten rioleringinformatie (breder dan beheersysteem) binnen de organisatie. Het volgende product heeft een sterke relatie met objectgegevens maar is meer dan dat. Het betreft de bundeling van kennis en capaciteit op het gebied van complexe rioleringsberekeningen. In de gecombineerde optimalisatiestudie van de afvalwatersystemen van de rioolwaterzuiveringsinstallaties Weert en Meijel is voor dit onderdeel nauw samengewerkt tussen de gemeente Weert, het Waterschapsbedrijf Limburg en het ondersteunende adviesbureau Gezamenlijke modelberekeningen hydraulisch en milieutechnisch functioneren Bundeling kennis en capaciteit voor berekeningen op niveau afstroomgebied (gecombineerde OAS Weert-Meijel) Samenwerkingspartners Gemeente Weert, Waterschapsbedrijf Limburg Gereed Guus Rameckers Contactgegevens g.rameckers@weert.nl De ervaringen zijn deelbaar, er is geen rapportage o.i.d. opgesteld hierover. Waterpanels Limburg pagina 9 van 12

10 3 Landelijke initiatieven Zoals verwacht is niet alleen Limburg bezig met het verbeteren van beheer en gebruik van data uit de afvalwaterketen. 3.1 Rioned De Stichting Rioned heeft in de 40ste aanvulling (december 2008) van de Leidraad Riolering de onderstaande modules opgenomen: - C2320 Opzet meetnet, waarmee u het hydraulisch functioneren van afval)watersystemen in beeld brengt. Het doel is vanuit een minimale meetopzet de resultaten van modelberekeningen te toetsen aan de praktijk. De module geeft ook aan hoe u de minimale meetopzet systematisch kunt uitbreiden. - C2380 Verwerken en analyseren meetgegevens, verwerken, bewerken en analyseren van meetgegevens gericht op het hydraulisch functioneren van rioolstelsels. De module is bedoeld voor vakinhoudelijke specialisten die betrokken zijn bij het verwerken en analyseren van meetgegevens. U leest hoe u stapsgewijs van ruwe meetgegevens tot een analyse van de werking van rioolstelsels komt. De 41e aanvulling is in september 2010 digitaal beschikbaar gekomen en bevat voor meten de modules C2300 Meten (hydraulisch functioneren), C2305 Voorbeelden meten en C2310 Meetplan. De ervaringen en de initiatieven in het gezamenlijke databeer onder beheerders buiten de Provincie Limburg zijn divers. Sommige waterschappen en gemeenten zijn hier nog helemaal niet mee bezig, anderen zijn hier al diep op ingedoken. De informatie is een greep uit de initiatieven en wederom een momentopname en kan niet volledig zijn. Het zou tekort doen aan gemeenten die op een of andere manier onderling of met waterschappen bezig zijn met samenwerking in databeheer en monitoring. 3.2 Enkele reacties vanuit waterschappen Waterschap Veluwe is in de regio Noord-Veluwe gezamenlijk met acht gemeenten bezig een monitoringsplan op te zetten. Het plan is oorspronkelijk bedoeld voor overstorten maar krijgt nu een breder toepassingsgebied in de vorm van een informatiesysteem. Het informatiesysteem onderscheidt drie lagen, te weten: 1. Hoofdposten individuele gemeenten en waterschap. 2. Gedeeld operationeel beheer systeem (GOBS) voor dataopslag, operationeel beheer en storingsafhandeling. 3. Centraal Informatiesysteem (CIS) voor koppeling met hoofdposten en modellen, meteodata, RTC, grafieken, rapportages. Volgens planning worden eind 2010 deze systemen aanbesteed, implementatie vindt plaats in Waterschap Vallei en Eem heeft momenteel één meet- en monitoringsproject lopen met vrijwel alle gemeenten binnen het beheersgebied. Binnen dit project wordt alle relevante informatie rondom het functioneren van de afvalwaterketen samengebracht. Het waterschap verwacht in 2011 samen met een aantal gemeenten twee formatieplaatsen aan te nemen om de verkregen data te verwerken tot bruikbare informatie. Waterpanels Limburg pagina 10 van 12

11 Waterschap De Dommel heeft geconstateerd dat rioleringsgegevens moeilijk te beheersen zijn. In de verwerking en het beheer is de verantwoordelijkheid voor de gegevens een cruciaal item. Als deze verantwoordelijkheid niet duidelijk wordt omschreven en vastgelegd wordt data niet of onvoldoende bijgehouden en verliest daardoor haar waarde. Toch moet nog met deze data gewerkt worden om de simpele reden dat er nog geen andere voorhanden is en actualiseren tijd kost. Het waterschap heeft de werkwijze aangepast en is veel inhoudelijker op de basisrioleringsplannen en de gegevens van de overstorten gegaan. Pas na gedegen controle worden de gegevens vrij gegeven en aangeboden aan GIS. Door de grondige controle duurt dit traject langer dan gewenst maar de gegevens zijn daardoor altijd goed en dus waardevol geworden. Een belangrijk aandachtspunt is de controle in het veld. De ervaring leert tot nu toe leert dat het veldbezoek zeker de moeite waard is. Deze aanpak levert in verschillende gevallen een betere kennis van het rioleringstelsel op dan de gemeentelijke beheerder zelf. Naast deze waterschappen mag natuurlijk niet het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier ontbreken en de gemeente Utrecht. Vanuit deze organisaties wordt veel aandacht besteed aan databeheer en monitoring. Het hoogheemraadschap zet hierbij in op het ontzorgen van gemeenten terwijl de focus bij de gemeente Utrecht ligt op de waarde van modellering en de daarvoor benodigde gegevens. Beide organisaties hebben hun ervaringen op dit gebied al op diverse symposia gedeeld. Waterpanels Limburg pagina 11 van 12

12 4 Hoe verder? 4.1 Conclusies Het is de uitdaging om alle ontwikkelingen bij te houden, de initiatieven te blijven volgen. Met de bijgevoegde inventarisatie inclusief een kijk buiten de provinciegrenzen willen wij u hiervoor graag een opstap geven. Belangrijkste boodschap is buiten de deur kijken op het moment dat binnen uw organisatie wordt nagedacht wordt over datamanagement. De onderlinge invloed van de verschillende onderdelen van het afvalwatersysteem is uitgebreid onderzocht in optimalisatiestudies (OAS en) en in beeld gebracht. Hierdoor is inzicht gekregen in de mogelijkheden en onmogelijkheden van het afvalwatersysteem in de afzonderlijke afstromingsgebieden. Deze (on)mogelijkheden zijn gebaseerd op een theoretische modelbenadering. Maatregelen willen we graag in de toekomst toetsen aan effectiviteit (doen we de goede dingen) en efficiëntie (doen we de dingen goed). Om deze toetsing te kunnen doen is inzicht nodig in het functioneren van het systeem in de praktijk. Dit inzicht kan worden verkregen door gericht te gaan meten en te analyseren. Hiermee kan het bestaande systeem zo efficiënt mogelijk worden gebruikt, kunnen in de toekomst te nemen maatregelen worden onderbouwd en kan in de onderzoek- en voorbereidingstrajecten sneller worden ingespeeld op nieuwe randvoorwaarden. 4.2 Aanbevelingen Afstemming en samenwerking binnen het afvalwatersysteem moet niet beperkt blijven tot een eenmalige gebeurtenis in de vorm van deze inventarisatie. Partijen zullen zoals ook blijkt uit de gezamenlijke brief van VNG en UvW met elkaar in een permanent proces op zoek moeten gaan naar de maatschappelijk beste oplossingen. Een aantal aanbevelingen die hier richting aan kan geven zijn: - Vergroten inzicht in praktisch functioneren door te gaan meten en te analyseren. Efficiënte toepassingen (kosten/baten) kunnen onderzocht worden in een pilot. - De OAS en hebben een goede basis gelegd om ook in de toekomst permanent te blijven afstemmen tussen partijen. De kwaliteit, betrouwbaarheid en actualiteit van de gegevens moet echter gewaarborgd zijn om afstemming gedetailleerder te kunnen invullen. - Bestaande projecten binnen het Waterschapsbedrijf Limburg zoals het procesautomatiserings- en regelconcept WAUTER en Real Time Control (RTC) kunnen een belangrijke bijdrage leveren in de verdere ontwikkelingen binnen de afvalwaterketen. De komende periode zal vooral het monitoringstraject in het kader van het verbreed gemeentelijk rioleringsplan (VGRP) een belangrijke plaats gaan innemen. Meetplannen en de uitvoering daarvan bieden met het vervallen van de WVO-vergunning, de mogelijkheid om aan te tonen dat het rioleringsstelsel functioneert zoals gedacht. 4.3 Viadesk De inventarisatie en het rapport Gezamenlijk databeheer in de afvalwaterketen 3 zijn in te zien op Viadesk, een digitaal platform dat samenwerkingsvormen tussen mensen, afdelingen en organisaties faciliteert. Tijdens het ambtelijk waterpanel samen doorpakken is Viadesk gedemonstreerd. Wij nodigen u uit om actief uw ideeën en ervaringen hieraan toe te voegen zodat we (blijven) profiteren van de kennis en kunde die we met elkaar opdoen. 3 Gedrukt exemplaren zijn op te vragen bij het Waterschap Peel en Maasvallei en het Waterschap Roer en Overmaas. Waterpanels Limburg pagina 12 van 12