Preventie: niet goedkoop, wel een goede koop! Prof.dr. Johan Polder

Transcriptie

1 Preventie: niet goedkoop, wel een goede koop! Prof.dr. Johan Polder Symposium Academische Werkplaats Peventie werkt! Werkt u mee? Eindhoven, 13 oktober 2011

2 Wandtegeltjes-Wijsheid-1

3 Voedselconsumptiepeiling, RIVM, oktober 2011

4 Regionale VTV Zuidoost-Brabant

5 Roken prevalentie

6 Overgewicht & obesitas prevalentie

7 Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2010

8

9 Inhoud 1. Kosten van preventie 2. Successen van preventie 3. Paradoxen van preventie 4. Baten van preventie 5. Problemen van preventie 6. Perspectieven voor preventie

10 Kosten preventie 2007: 13 miljard euro

11

12 Uitgaven preventie versus zorg

13 Inhoud 1. Kosten van preventie 2. Successen van preventie 3. Paradoxen van preventie 4. Baten van preventie 5. Problemen van preventie 6. Perspectieven voor preventie

14 Sterfte en levensverwachting,

15

16 22 successen van preventie (Erasmus MC, Maatschappelijke Gezondheidszorg, 2011).

17 We leven steeds langer

18 en we kunnen nog veel langer leven (Regionale VTV, Zuidoost Brabant, 2011)

19 Effectiviteit van preventie (RIVM, VTV-2010) 1. Prijsmaatregelen en wetgeving zijn meest effectief 2. Geïndiceerde preventie kan veel opleveren 3. Kortdurende leefstijlinterventies hebben geen blijvend effect 4. Goede aangrijpingspunten Fysieke omgeving Sociale omgeving Levensloop 5. Doelmatigheid vraagt om doelgroepbenadering

20 Preventie geeft value for money

21 Inhoud 1. Kosten van preventie 2. Successen van preventie 3. Paradoxen van preventie 4. Baten van preventie 5. Problemen van preventie 6. Perspectieven voor preventie

22 Door preventie worden we gezonder én zieker

23 Levensverwachting met en zonder ziekte vrouwen mannen

24 Door preventie nemen de gezondheidsachterstanden toe

25 Sociaal-economische gradiënt

26 Door preventie nemen zorguitgaven NIET af

27 TRANZO onderzoek naar healthy ageing

28 Levensverwachting en cumulatieve zorgkosten vanaf 65 jaar naar gezondheidstoestand Bram Wouterse et al. <JHE, submitted>

29 Wandtegeltjes-Wijsheid-2 (rvtv, Zuidoost-Brabant)

30 Inhoud 1. Kosten van preventie 2. Successen van preventie 3. Paradoxen van preventie 4. Baten van preventie 5. Problemen van preventie 6. Perspectieven voor preventie

31 Ernest Hemingway My health is the main capital I have and I want to administer It intelligently.

32 30% van de economische groei door betere voeding en gezondheid

33 Welvaart & gezondheid gaan hand in hand

34 Baten van gezondheid (RIVM, VTV-2010) 1. Zorgkosten?? The pain is in the gain langdurige zorg 2. Onderwijs Schoolprestaties, schoolverzuim en uitval 3. Bedrijfsleven / economie Arbeidsparticipatie en arbeidsproductiviteit 4. Samenleving Maatschappelijke participatie Vrijwilligerswerk en mantelzorg

35

36 Geiten en Q-koorts (Regionale VTV, Hart voor Brabant, 2011)

37

38 Economische gevolgen van Q-koorts SEO, vooral op basis van Gabriëlla Morroy (GGD Hart voor Brabant)

39 VvAA; Arts & Auto, aug. 2010

40 Robert Fogel (2004) The Escape from Hunger and Premature Death, The increasing share of global income spent on healthcare expenditures is not a calamity; it is a sign of the remarkable economic and social progress of our age (p. 107). Public policy should not be aimed at suppressing the demand for health care. Expenditures on health care are driven by demand, which is spurred by income and by advances in biotech that make health interventions increasingly effective (p. 95).

41 Inhoud 1. Kosten van preventie 2. Successen van preventie 3. Paradoxen van preventie 4. Baten van preventie 5. Problemen van preventie 6. Perspectieven voor preventie

42 Gezondheidsbescherming & ziektepreventie zijn controversieel

43 Gezondheidsbevordering is controversieel

44 Nadat hij zich op de baan met een driftig fluitje heeft laten kennen als de personificatie van de vreselijkste gymnasiekmeester aller tijden, zie je hem in burger achtermekaar een man uit de lift jagen, een meisje een smakelijke frikadel uit de mond stoten, en een bejaarde op een parkbankje een sigaar afpakken. Bij elk slachtoffer snauwt hij Dat kan beter!, en schaatst door. Maar geen van de drie geschoffeerde landgenoten bellen vervolgens onmiddellijk een kliklijn of Misdaad Anoniem integendeel, ze roepen Dank je wel, Henk!, terwijl Henk allang uit zicht is, op weg naar nog méér mensen die hij kan intimideren En in het laatste spotjesshot zie je hem milieubewust, vitaal, met een fluitje op weg naar de negentig Becel op z n brood smeren. Zo ver zijn we gekomen: in naam van een goede gezondheid is bijna alles geoorloofd.

45 Het dilemma van de keuzevrijheid Persoonlijke vrijheid versus de drang of plicht tot gezondheid Afweging: Tussen individu en maatschappij Gepaste en ongepast maatregelen In hoeverre is overheidsingrijpen in de levenssfeer toelaatbaar 45

46 Het dilemma van ontbrekende evidence (RIVM, VTV-2010) Kennis over effectiviteit Wanneer is iets effectief? - welk doel - wanneer en hoe lang - onder welke omstandigheden En, wat is evidence based werken? 46 Van gezond naar beter VTV 2010

47 Effectiviteit leefstijlinterventies Onderzoek naar >150 interventies 13% daadwerkelijke gedragseffecten RIVM onderzoek tbv IGZ (Van den Berg, 2009) Onderzoek naar 70 beweeginterventies 50% geen effectmeting gedaan 5 interventies met daadwerkelijk gedragseffect NISB (Leemrijse, 2011)

48 Epidemiologische verwarring

49 De epidemiologische verwarring voorbij Flauwekul?!

50 Institutionele dilemma s (RIVM, VTV-2010) Verticale decentralisatie - Geen landelijke standaarden - Landelijke speerpunten versus lokale politiek Horizontale fragmentatie - Veel spelers - met eigen (deel)belangen

51 Verticale decentralisatie Kamervragen, 28 september 2011

52 Horizontale fragmentatie Kamervragen, 28 september 2011

53 Louise Fresco NRC, 12 oktober 2011

54 Preventie en bedrijfsbelangen /1 C. Verzekerbaarheid preventie

55 Preventie en bedrijfsbelangen /2 C. Verzekerbaarheid preventie

56 Inhoud 1. Kosten van preventie 2. Successen van preventie 3. Paradoxen van preventie 4. Baten van preventie 5. Problemen van preventie 6. Perspectieven voor preventie

57 Nota 2000 "De overheid moet voorkomen dat bij een steeds krapper wordende economie middelen bij de preventieve sector weggehaald worden. er zou derhalve een bepaald streefcijfer aan de te besteden gelden voor preventie als doelstelling binnen het overheidsbeleid dienen te worden opgenomen. Het aandeel van preventieve activiteit zou ten opzichte van de curatieve sector in relatieve en absolute zin groter moeten worden."

58 Nota 2000 Het beleid gericht op een gezonde leefstijl moet de verschillende componenten (roken, alcohol, drugs, voeding, beweging) in combinatie en niet afzonderlijk bezien.

59

60 Speerpunten of maatschappelijke determinanten?

61

62 Speerpunten of maatschappelijke determinanten?

63 Preventie moet nieuwe wegen inslaan

64 De gemeenten aan zet

65 TRANZO Zorgsalon, juni 2011 (De Eerstelijns, oktober 2011)

66 Wandtegeltjes-Wijsheid-3