Gezondheid & Zorg: Pijlers van kwaliteit van leven (een bloemlezing)

Transcriptie

1 Gezondheid & Zorg: Pijlers van kwaliteit van leven (een bloemlezing) Prof. dr. Werner Brouwer Erasmus School of Health Policy & Management Erasmus School of Economics Erasmus University Rotterdam

2 Econoom en Gezondheid en Geluk? John Kenneth Galbraith:» Economics is extremely useful as a form of employment for economists. Vrij naar Oscar Wilde:» An economist knows the price of everything but the value of nothing. Gezondheidseconoom, kwaliteit van leven meting, advisering Zinl, EC, etc.

3 Economie Waarom bent u hier?

4 Economie Economie: sociale wetenschap die zich bezig houdt met de doelmatigheidsen verdelingseffecten van alternatieve aanwendingen van schaarse middelen Kernuitgangspunt: wensen van mensen zijn oneindig, middelen eindig Dus keuzen nodig hoe we onze middelen optimaal kunnen inzetten Ene doen betekent beste alternatief niet doen: opportuniteitskosten Op allerlei niveaus individu, bedrijf, gemeente, maatschappij Oorspronkelijke doel: Greatest HAPPINESS for the greatest number Keuzen noodzakelijk vanwege schaarste wat te doen om maximaal bij te dragen aan geluk?

5 Geluk en gezondheid Weinig zaken zo invloedrijk op geluk als gezondheid Dolan et al. : poor health, separation, unemployment, and lack of social contact are all strongly negatively associated with SWB Gezondheid: directe bron van geluk (en on = on) Voorwaarde voor breder geluk (sociale activiteiten, werk, autonomie, etc.) en human flourishing Sterke hang rechtvaardigheid en solidariteit minstbedeelden Gezondheid en zorg bijzonder en beladen zelfs een recht Gezondheidsverschillen (SEGV) als onrechtvaardig gezien Health is wealth => ook maatschappelijke winst (dus geluk)

6 Wat weten we? Complexe en uitgebreide relaties gezondheid en geluk Zowel fysieke als mentale gezondheid invloed op geluk Bij fysieke problemen treedt meer adaptatie op herstel geluk Bij mentale problemen minder adaptatie blijvend laag geluk Invloed van ongezondheid gaat verder dan patiënt Grote spillover effects op anderen: Familie effecten: verlies gezondheid en welzijn door ziekte van naaste Mantelzorgeffecten: verlies gezondheid en welzijn door zorg voor naaste Verbeteren van gezondheid van 1 leidt dus tot meer geluk in >1 Ondersteuning mantelzorgers voor hun Gz&Gl en dat van patiënt Meting van geluk in zorg vaak in specifieke kwaliteit van leven

7 EuroQoL: gezondheidsgerelateerde KvL Antwoorden omgezet naar kwaliteit van leven waarden van 0 tot 1 (QALYs) obv voorkeuren Best voorstelbare gezondheid Gericht op curatieve zorg Slechtst voorstelbare gezondheid

8 ICECAP-O: Bredere KvL maat Relevant bij langdurende zorg en ondersteuning meet anders dan EQ-5D

9 CarerQol: care-related quality of life Voor mantelzorgers

10 Dimensie geen - veel Voldoening Relationele problemen Problemen met mentale gezondheid Problemen met dagelijkse activiteiten Financiële problemen Steun Problemen met lichamelijke gezondheid

11 En toch

12 Geluk, gezondheid, zorg Zorg niet enige maar wel belangrijke route tot gezondheid en geluk Uitgebreid collectief solidair zorgsysteem groot goed onder druk! Veel opties: van gezondheidspromotie, via preventie, tot ondersteuning Budget te beperkt om al het mogelijke te doen voor iedereen Gemeente belangrijkere taak en belangrijke uitdaging Hoe wend je de zorgeuro optimaal aan? Meting van kosten kwaliteit van leven effecten helpen bij keuzen Kosten = opgeofferd geluk Wat doe je wel en wat doe je niet?

13

14 Keuzen in de zorg Keuzen in zorg zeer beladen thema - noodzaak soms ontkent The first lesson of economics is scarcity the first lesson of politics is to disregard the first lesson of economics Zorginstituut heeft heldere criteria voor keuzen: noodzakelijkheid, effectiviteit en kosteneffectiviteit Die worden alle drie geinformeerd door meting KvL Noodzakelijkheid: des te minder KvL over des te noodzakelijker Effectiviteit: hoeveel KvL wint de interventie? Kosteneffectiviteit: hoeveel KvL win je per euro? Beslisregel: kies interventies die meest bijdragen aan KvL per euro (met meer gewicht voor geluk van minst gelukkigen) Bijna terug bij the greatest happiness for the greatest number

15 Afsluitende opmerkingen Gezondheid en zorg zeer belangrijke pijlers van geluk Meten van geluk/kvl in de zorg is mogelijk en is behulpzaam Wordt steeds meer toegepast, ook voor keuzen in de zorg Tot nu toe vooral gericht op gezondheidsgerelateerde KvL Bredere meetinstrumenten beschikbaar Belangrijke rol voor gemeenten Kies noodzakelijke, effectieve en kosteneffectieve interventies Zoveel mogelijk gezondheid en geluk en eerlijke verdeling Genoeg te doen!

16