Achterstand buiten de stad. sociaaleconomische gezondheidsverschillen buiten de steden: wat weten we ervan? En wat moeten we ermee?

Transcriptie

1 Achterstand buiten de stad sociaaleconomische gezondheidsverschillen buiten de steden: wat weten we ervan? En wat moeten we ermee? 1 29 september 2011

2 Inhoud 1. Gezondheidsachterstanden 2. SES of wijk/dorp 3. De uitzonderingen 4. Het platteland/ krimpregio s 5. Wat te doen? 2

3 MANNEN hbo, universiteit havo, vw o, mbo vmbo basisonderw ijs VROUWEN hbo, universiteit havo, vw o, mbo vmbo basisonderw ijs lv zonder lichamelijke beperkingen lv met lichamelijke beperkingen levensverw achting (jaren) 3

4 Opleidingsniveau en gezondheid percentage minder goede ervaren gezondheid chronisch ziek tenminste één beperking1 Lagere school Lbo/mavo Mbo, havo, vwo Hbo, wo 4

5 Opleidingsniveau en leefstijl percentage hoge bloeddruk overgew icht obesitas zw aar alcoholgebruik roken sporten lagere school lbo, mavo mbo, havo, vwo hbo, wo 5

6 6

7 Achterstand in Eindhoven? 7

8 Gezondheidsachterstand in gemeente Eindhoven (0=geen verschil lage ses-hoge ses) 12 odds ratio 9 6 Gemeente Rest van Nederland 3 0 minder goede gezondheid langdurige aandoeningen beperkingen in ADL en HDL niet sporten 8

9 Concentratie gezondheidsachterstanden? 40 % Huisartsenachterstandwijken in gemeente Rest van gemeente 0 minder goede gezondheid langdurige aandoeningen beperkingen in ADL en HDL niet sporten 9

10 Eindhoven: gezondheidsachterstanden concentreren zich niet in wijken De sociaaleconomische gezondheidsverschillen in de gemeente Eindhoven zijn van ongeveer dezelfde omvang als in de rest van Nederland. De gezondheid van inwoners van de postcodegebieden van de gemeente Eindhoven waarbinnen huisartsenachterstandsgebieden liggen, wijkt niet af van de gezondheid van inwoners van de rest van de gemeente Eindhoven. 10

11 Gezonde achterstandswijken 11

12 Sociaal-economische status in Zuidoost-Brabant 12

13 13

14 Achterstand in Zuidoost Brabant Herkennen jullie de achterstandsgebieden? Zijn er grote verschillen in achterstand binnen de gemeenten? Zijn er gezonde achterstandsgebieden? 14

15 Meer armoede in steden En aan de randen van Nederland Minder dan de helft van de armoede in grote steden En ongeveer 30% in achterstandswijken 15

16 Ervaren gezondheid naar stedelijkheid en opleidingsniveau in Zuid-oost Brabant (Kok et al, 2011) 16

17 Stedelijkheid en SES? SES: ja Stedelijkheid? Relatieve deprivatie Additionele achterstandskenmerken Omgevingskenmerken Of iets anders Ook in delen van platteland Bijv. krimpregio s 17

18 Bevolkingsafname in Nederland 18

19 Gezondheid in krimpregio s (Verweij & van der Lucht, 2011) minder goede gezondheid in gebieden met bevolkingsafname beperkte invloed bevolkingskenmerken gezondheidsachterstanden in krimpregio s groter geworden Wat brengt de toekomst Meer krimp In meer gemeenten Ook in Zuidoost Brabant 19

20 20

21 Maar wat dan? Er bestaan veel beleidsmaatregelen om gezondheidsachterstanden te verkleinen, maar er is nog onvoldoende bekend over de effecten ervan (Schrijvers et al., 2009). van geen enkele interventie is echter bewezen dat deze de leefstijl van lagers sociaaleconomische groepen effectief verbetert (Busch & Schrijvers, 2010) over effecten van concrete omgevingsmaatregelen om gezondheidsachterstanden te verminderen zijn geen studies gevonden met hoge bewijslast (Savelkoul et al., 2010) Groot deel van de gezondheidsbevorderaars voelt zich niet of nauwelijks in staat om sociaaleconomische gezondheidsverschillen te verkleinen (Van der Lucht& Polder, 2010) 21

22 Maar wat dan? Intervenieren? Stemmen Moet je iets doen? ja/nee Wat gebeurt er al? Veel/weinig/niets 22

23 Maar wat dan? Interveniëren? Groep 1: Moet je iets doen? ja/nee Argumenten voor en tegen Groep 2: Wat gebeurt er al? Subvragen: Waar bereik je doelgroep Aansluiten bij doelgroep Anticiperen op maatschappelijke ontwikkelingen (krimp) 23

24 24

25 Slot Kijk goed! Kijk lokaal! Wees inventief! 25