BIJZONDERE OVEREENKOMSTEN IN KORT BESTEK

Transcriptie

1 Nr. 2 BIJZONDERE OVEREENKOMSTEN IN KORT BESTEK ALAIN VERBEKE NICOLAS CARETTE NELE HOEKX KRISTOF VANHOVE 2007 Vierde herziene uitgavc intersentia Antwerpen - Oxford

2 INHOUD BEKNOPTE INHOUD OVER DE REEKS RECHT IN KORT BESTEK WOORD VOORAF INLEIDING v vii ix xi DEELI OVEREENKOMSTEN INZAKE OVERDRACHT VAN EIGENDOM HOOFDSTUK 1. KOOP 3 1. Kenmerken 3 1. Eigendomsoverdracht 4 Verkoop van andermans zaak 4 Formaliteiten voor eigendomsoverdracht 5 Uitstel van eigendomsoverdracht 5 Relativiteit van de overeenkomst en tegenwerpbaarheid aan derden 6 Eigendomsoverdracht en tegenwerpbaarheid bij verkoop van onroerend goed 8 a) Compromis 8 b) Notariele akte 9 c) Tegenwerpbaarheid van het eigendomsrecht van de koper.. 10 d) Het flikkermoment 12 e) Werkelijke en schijnbare eigenaar 13 f) De stoute verkoper: dubbele verkoop 13 g) Dwang 15 h) Geen absolute bescherming 15 Eigendomsoverdracht en tegenwerpbaarheid bij verkoop van roerend goed 16 a) Dubbele verkoop 16 XVII

3 b) Schuldeiser van de verkoper 16 c) Behoren te weten 17 d) Eigendomsvoorbehoud 18 e) Eigendomsvoorbehoud en art. 101 Faill.W 18 Risico Prijs 20 Schenking 20 Ruil 21 Bepaald of bepaalbaar Totstandkoming Toestemming - wilsovereenstemming 22 Onderhandelingen 22 Aanbod 22 Aanvaarding 23 Verkoopbelofte 24 a) Optie 24 b) Derden 25 Recht van voorkoop en voorkeurrecht 26 Koop met commandverklaring 26 Koop op proef Gebreken in de toestemming 28 Dwaling 28 Bedrog 29 Geweid Bekwaamheid 29 Echtgenoten 30 Vertegenwoordigers en gerechtsdienaars Voorwerp 31 Bestaan 31 In de handel 31 Bepaald of bepaalbaar 32 Sancties Vorm Bewijs Interpretatie Verbintenissen van de verkoper Levering 33 Conformiteit 33 Staat en hoedanigheid 34 Omvang, hoeveelheid, oppervlakte 34 Toebehoren en opbrengsten 35 XV1Ü

4 Behoud van de zaak tot aan de levering 35 Kosten van levering en kosten van afhaling 36 Hoe gebeurt de levering? 36 Waar gebeurt de levering? 36 Wanneer gebeurt de levering? 37 Sancties 37 a) Algemeen 38 b) Eenzijdige of buitengerechtelijke ontbinding Vrijwaring voor uitwinning 40 Vrijwaring voor eigen daad 40 Vrijwaring voor daden van derden 41 a) Rechtsstoornis 41 b) Actuele stoornis 42 c) Anterioriteit 42 d) Wie vrijwaart? 42 e) Hoe vrijwaren? 43 f) Exoneratie Vrijwaring voor verborgen gebreken. Gemeen recht 44 Welkgebrek? 45 a) Gebrek 45 b) Verborgen 46 c) Ernst 47 d) Anterioriteit 47 Hoe vrijwaren? 47 a) Welke acties? 47 b) Verkoper te goeder of te kwader trouw 48 c) Termijn 49 Vergaan van de gebrekkige zaak 50 Exoneratie 50 a) Verkoper te goeder trouw 51 b) De verwittigde koper 52 c) Interpretatiekwesties Vrijwaring voor gebreken. Wet consumentenkoop 53 Toepassingsgebied 54 Dwingend 55 Aansprakelijkheidsvoorwaarden 55 a) Conformiteit 55 b) Anterioriteit 57 c) Waarborgtermijn 57 d) Meldingstermijn 58 e) Verjaringstermijn 58 Xlx

5 Remedies 59 Commerciele garantie Vrijwaring voor gebreken. Wet productenaansprakelijkheid (WAP) 60 Toepassingsgebied 61 Wie is aansprakelijk? 61 Bewijs 62 Schadevergoeding 62 Termijn 63 Exoneratie 63 Samenloop Verbintenissen van de koper Zaak in ontvangst nemen 64 Aanvaarding 64 Bescherming van de verkoper Prijs betalen 66 Waar en wanneer? 66 Wat? 66 Schorsing van betaling Bescherming van de onbetaalde verkoper 67 Enac 67 Voorrecht 68 Oneigenlijke revindicatie 69 Ontbinding 70 a) Tussen partijen 70 b) Ten aanzien van derden Einde Beding van wederinkoop 72 Vereisten 73 Koper is eigenaar 73 Uitoefening van het recht van wederinkoop 74 Positie van partijen na de wederinkoop Vernietiging wegens benadeling 75 Verkoop van onroerend goed 76 Procedure 77 a) Wie? 77 b) Wanneer? 77 c) Bewijs 77 Gevolgen 78 a) Teruggave 78 b) Behoud Varia 79 XX

6 1. Wet consumentenkrediet 79 Consument als slachtoffer 80 Wet Consumentenkrediet 81 Toepassingsgebied 81 Totstandkoming van de kredietovereenkomst 82 Verval van termijn, ontbindende voorwaarde, eigendomsvoorbehoud 83 Levering van diensten 84 Financieringshuur Wet handelspraktijken 84 Verkoop op afstand 85 Verkoop buiten de onderneming van de verkoper 85 Vrije beroepen Veiling en openbare verkoop 86 Veiling 86 Openbare verkoop Overdracht van schuldvordering - effectisering - factoring 88 Overdracht van schuldvordering in het gemene recht 89 a) Twee soorten van derden 89 b) Tegenwerpbaarheid ten aanzien van gewone derden 90 c) Tegenwerpbaarheid ten aanzien van de gecedeerde schuldenaar 92 Effectisering 93 Factoring Concessie van alleenverkoop Internationale koop 95 Internationaal privaatrecht 95 Uniform kooprecht 96 Inco-terms 96 HOOFDSTUK2. KANSCONTRACTEN Kenmerken Spei en weddenschap Lijfrente Kenmerken Onder bezwarende titel Hetlijf Werkelijke kans op winst en verlies 104 Objectieve zekerheid 104 xxl

7 Overlijden buiten termijn Ontbinding Kostcontract Tontine, aanwas en terugval Tontine Aanwas en terugval Aleatoir karakter 110 HOOFDSTUK 3. DADING Kenmerken Vaststellingsovereenkomst en dading Dading en andere rechtsfiguren Geldigheidsvereisten Bekwaamheid Toestemming Voorwerp Vorm en bewijs Interpretatie Gevolgen 119 OEFENINGEN DEELI 121 DEELII OVEREENKOMSTEN INZAKE GENOT VAN EIGENDOM HOOFDSTUK 1. HUUR Kenmerken Algemene kenmerken Bekwaamheid Vormvereisten 131 Bijzondere bewijsregel 131 Tegenwerpbaarheid Gemene en bijzondere huur Gemene huur Verbintenissen van de verhuurder 134 Levering 134 YY "

8 Onderhoud 135 Vrijwaring Verbintenissen van de huurder 136 Betalen 136 a) Prijs 136 b) Indexatie 136 c) Kosten en lasten 137 d) Informatie 138 Gebruiken en onderhouden 138 Teruggeven 139 a) Huisgenoten 140 b) Plaatsbeschrijving 140 c) Brand 141 d) Verbouwingen Beschermingsmechanismen voor de onbetaalde verhuurder 143 Voorrecht 143 Volgrecht en beslag tot terugvordering 144 Huurwaarborg Duur 145 Bepaalde duur 145 Onbepaalde duur 146 Opzegging Einde 147 In der minne 147 Wanprestatie 148 Tenietgaan van het verhuurde goed 148 Wat niet tot het beeindigen van de huur leidt Onderhuur en overdracht van huur 149 Toelaatbaarheid 149 Gevolgen Overdracht van het verhuurde goed zelf 150 Eerbiedigingsbeding in overdrachtscontract 151 Vaste datum 152 Uitzettingsbeding in huurcontract 153 Geen vaste datum Procesrechtelijke aspecten Woninghuur Toepassingsgebied - Artikel 1 WHW 155 Huurcontract 156 Hoofdverblijfplaats 156 Toestemming verhuurder 156 xxill

9 Contractuele uitsluiting 157 Wettelijke uitsluiting 157 Vormvereisten Staat van het verhuurde goed - Artikel 2 WHW Duur-Artikel 3 WHW 159 Principe: negen jaar 159 a) Vroegtijdige besindiging door de verhuurder 160 Eigen gebruik - Artikel 3, 2 WHW 160 Werken - Artikel 3, 3 WHW 160 Ongemotiveerd - Artikel 3, 4 WHW 161 b) Tegenopzegging door de huurder 161 c) Vroegtijdige beeindiging door de huurder 162 Eerste uitzondering: körte contracten van maximum drie jaar. 162 Tweede uitzondering: langer dan negen jaar - levenslange huur 163 Verlenging wegens buitengewone omstandigheden Prijs, kosten en lasten - Artikelen 5, 6 en 7 WHW Huurwaarborg - Artikel 10 WHW Overdracht van huur - Artikel 4, 1 en 3 WHW Onderhuur- Artikel4, 2-3 WHW 167 Voorwaarden 167 Gevolgen 168 Duur Overdracht van het verhuurde goed zelf - Artikel 9 WHW Procesrechtelijke aspecten Handelshuur Toepassingsgebied - Artikelen 1-2 HHW 172 Voorwaarden 172 a) Huurovereenkomst 172 b) Onroerend goed 173 c) Kleinhandel of ambacht 173 d) Hoofdzakelijke bestemming 174 Uitgesloten Duur-Artikelen 3-4HHW 175 Minimum negen jaar 175 Woonlokalen en bijlokalen 176 Beeindiging 177 a) Samen 177 b) Huurder 177 c) Verhuurder Prijs, kosten en lasten - Artikel 6 HHW 178 Algemeen 178 xxiv

10 Huurprijsherziening Verbouwingswerken - Artikelen 7-9 HHW 179 Welke werken? 180 Procedure? 180 Verwijdering of vergoeding? Onderhuur en overdracht van huur - Artikelen 10-1 Ibis HHW Mogelijkheid 181 Procedure 182 Gevolgen 183 a) Beginsel 183 b) Overdracht van handelszaak - Artikel 11,1 HHW 184 c) Verhuring of oprichting van handelszaak - Artikel 11, II HHW 184 d) Collusie-Artikelll.IIHHW 186 e) Hoofdelijke aansprakelijkheid - Artikel 11, III HHW 186 Bijzonder geval Overdracht van het verhuurde goed - Artikel 12 HHW 187 Algemeen 187 Vaste datum 187 Geen vaste datum 188 Huurhernieuwing 188 Vergoeding Huurhernieuwing - Artikelen HHW 189 Principe-Artikel 13 HHW 189 Vier maal negen 190 Korter of langer? 190 Formaliteiten -Artikel 14 HHW 191 Positie van de verhuurder - Artikel HHW 192 Weigering van de huurhernieuwing - Artikel 16 HHW 193 a) Eigen gebruik - Artikel 16,1, 1 HHW 193 b) Geen handelsbestemming meer - Artikel 16,1, 2 HHW c) Slopen en wederopbouw - Artikel 16,1,3 HHW 194 d) Grove tekortkomingen huurder - Artikel 16,1,4 HHW e) Bod van eenderde-artikel 16,1,5 HHW 195 f) Afwezigheid van wettig belang - Artikel 16,1,6 HHW g) Ongemotiveerde weigering -Artikel 16, IV HHW 195 Betwisting van de weigering Uitzettingsvergoeding - Artikelen HHW 196 Welke gevallen? 196 Hoeveel? 197 Sanctievergoeding 198 xxv

11 Retentierecht-Artikel 27 HHW 199 Wanneer vorderen? - Artikel 28 HHW Procesrechtelijke aspecten - Artikelen HHW 200 HOOFDSTUK 2. LENING Bruiklening Kenmerken 201 Onverbruikbare zaken 201 Zakelijk 202 Eenzijdig 202 Om niet 202 Niet intuitu personae 203 Geldigheidsvereisten Verbintenissen van de ontlener 203 Gebruik, bewaring en behoud 203 Teruggave 203 Verlies door toeval 204 a) Bijzondere aansprakelijkheid van de ontlener 204 b) Overmacht 205 Opa 205 Bob Verbintenissen van de uitlener Verbruiklening Kenmerken 208 Eigendomsovergang 208 Voorwerp 209 Zakelijk 210 Om niet of onder bezwarende titel Verbintenissen van de ontlener Lening op interest 211 HOOFDSTUK 3. VARIA Leasing Kenmerken en soorten 213 Financiele leasing 213 a) Kenmerken 213 b) Roerende leasing van bedrijfsmaterieel 214 xxvi

12 c) Financieringshuur aan de consument 215 d) Onroerende leasing 216 e) Säle en lease back 216 Operationele leasing 217 Huurkoop en verkoop op afbetaling Rechtsverhoudingen Franchising Licentie 220 OEFENINGENDEELII 221 DEEL III DIENSTENOVEREENKOMSTEN 227 INLEIDING Onderscheid aanneming, bewaargeving en lastgeving Onbenoemde en eiders geregelde dienstenovereenkomsten 230 HOOFDSTUK 1. AANNEMING Kenmerken Omschrijving 233 Huur van goederen en huur van werk 233 Bestanddelen Onderscheid 235 Aanneming en verkoop 235 Aanneming en lastgeving Beperkingen van de vrije keuze van medecontractant 238 Overheidsopdrachten 238 Erkenning van aannemers 239 Registratie van aannemers 240 Verplichte tussenkomst architect Verbintenissen van de aannemer Het werk goed uitvoeren 241 Aannemer - Algemeen 241 Architect 242 Architect en aannemer 242 XXVll

13 2. Het werk tijdig uitvoeren Levering en teruggave Verbintenissen van de opdrachtgever Het werk mogelijk maken De prijs betalen 244 Drie Systemen 244 a) Onbepaalde prijs 244 b) Vaste of bepaalde prijs 245 c) Bestek 245 Prijs bij voorstudies Aanvaarding 246 Oplevering 246 Voorlopige oplevering 247 Definitieve oplevering Aansprakelijkheid Aansprakelijkheid voor siechte of laattijdige uitvoering van het werk 248 Aannemer 248 Architect en Studiebureau Aansprakelijkheid voor lichte zichtbare gebreken Aansprakelijkheid voor lichte verborgen gebreken Tienjarige aansprakelijkheid 250 Voorwaarden 250 a) Bouwwerk 250 b) Aannemingsovereenkomst 251 c) Zwaar gebrek 251 d) Fout 252 Termijn In solidum aansprakelijkheid van aannemer en architect Aansprakelijkheid ten aanzien van derden 254 Quasi-delictuele aansprakelijkheid 254 Burenhinder Onderaanneming en nevenaanneming Omschrijving Verhouding hoofdaannemer - onderaannemer Verhouding hoofdaannemer - opdrachtgever Verhouding onderaannemer - opdrachtgever 257 Rechtstreekse vordering en voorrecht 258 Buitencontractuele aansprakelijkheid Risico Einde 260 XXVÜi

14 1. Eenzijdige opzegging Overlijden van de aannemer Woningbouwwet Beschermingswetgeving Toepassingsgebied - Artikelen 1 en 2 WB 263 Algemeen 263 Overeenkomst 264 Eigendomsovergang van gebouw of verbintenis te bouwen, doen bouwen of verschaffen 264 Tot huisvesting bestand 265 Te bouwen of in aanbouw 266 Koper moet betalen voor de voltooiing 267 Studieovereenkomsten 267 Uitzonderingen Kwalificatie - Artikel 3 WB 269 Verkoop of aanneming - geen lastgeving 269 Geen beding van wederinkoop Overgang van eigendom en risico - Artikelen 4 en 5 WB 270 Onmiddellijke overgang van eigendom voor de grond en bestaande opstallen - Artikel 4 WB 270 Overgang van eigendom naarmate incorporatie (directe natrekking) - Artikel 5, lid 1 WB 270 Overgang van risico - Artikel 5, lid 2 WB Tienjarige aansprakelijkheid - Artikel 6 WB 271 Ook de verkoper 271 Van openbare orde? Verplichte dubbele oplevering - Artikel 9 WB 272 Algemeen 272 Specifieke gevolgen in de Woningbouwwet 273 Vertrekpunt van de termijn voor de tienjarige aansprakelijkheid Verplichte vermeldingen en bijlagen - Artikel 7 WB Prijs - Artikelen 8 en 10 WB 276 Vöör het sluiten van de overeenkomst 276 Bij het sluiten van de overeenkomst 276 Bij het verlijden van de notariele akte 276 Na het verlijden van de notariele akte Waarborg-Artikel 12 WB 278 Erkende aannemer 278 Niet-erkende aannemer 279 BUX

15 10. Sancties - Artikelen 13 en 14 WB 280 Burgerrechtelijke sanctie: nietigheid (art. 13 WB) 280 Tijdstip om de vordering in te stellen 281 Strafsancties (art. 14 WB) 281 HOOFDSTUK 2. BEWAARGEVING Gemeen recht Kenmerken 283 Omschrijving 283 Verschil met bruiklening 284 Verschil met huur Soorten 285 Bewaargeving uit noodzaak 285 Hotelbewaargeving Sekwester Verbintenissen van de bewaarnemer 286 Bewakingsplicht 286 Teruggaveplicht 287 a) Negatief bewijs van overmacht 287 b) Exoneratiebedingen Verbintenissen van de bewaargever Hotelbewaargeving Toepassingsgebied 289 Hotelhouder 289 Gast 290 Bagage Aansprakelijkheid van de hotelhouder 290 Principe: beperkte aansprakelijkheid 290 Uitzonderingen 291 a) Onbeperkte aansprakelijkheid (art B.W.) 291 b) Geen aansprakelijkheid (art B.W.) Sekwester Contractueel sekwester Gerechtelijk sekwester 292 HOOFDSTUK 3. LASTGEVING Gemeen recht Lastgeving en volmacht 293 XXX

16 Lastgeving 293 Volmacht Vorm en bewijs 294 Lastgeving 294 Volmacht Omvang van de vertegenwoordigingsbevoegdheid Verbintenissen van de lasthebber Verbintenissen van de lastgever Gevolgen van de lastgeving ten aanzien van derden 299 De lasthebber blijft binnen de perken van het mandaat 300 De lasthebber treedt buiten de perken van het mandaat 300 a) Lasthebber 300 b) Lastgever Einde 302 Overlijden 302 Onbekwaamverklaring, faillissement of kennelijk onvermogen. 302 Opzegging door de lasthebber 302 Herroeping door de lastgever Handelstussenpersonen Makelaar Zelfstandige handelsagent Commissionair Handelsvertegenwoordiger Engineering 305 OEFENINGEN DEEL III 307 XXX1