Iden%ficeren van driving forces. cc: Anupam_ts - h:ps://

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Iden%ficeren van driving forces. cc: Anupam_ts - h:ps://www.flickr.com/photos/50949827@n03"

Transcriptie

1 Iden%ficeren van driving forces cc: Anupam_ts - h:ps://

2 Contextuele trends & Transac%onele trends cc: Jeff Howard - h:ps://

3 Contextuele trends: omgevingsscenario s Strategische op8es/ innova8e- ideeën toets je aan omgevingsscenario s Transac8onele trends: doelscenario s Producten Toekomst van de organisa8e zelf cc: John- Morgan - h:ps://

4 Nu: focus op omgevingsscenario s cc: DonkeyHotey - h:ps://

5 Van trends naar driving forces: De drijvende krachten van verandering De meest relevante trends voor de onderzoeksvraag cc: chrisinplymouth - h:ps://

6 Wij zijn op zoek naar de ontwikkelingen die relevant zijn voor de onderzoeksvraag en de 8jdshorizon Ontwikkelingen die een rela8ef hoge of onzekere impact hebben Ontwikkelingen die een hoge mate van onzekerheid hebben cc: Christopher Hsia - h:ps://

7 Selec8e maken uit de trends die je hebt verzameld (informa8e verzamelen) Trends samenvoegen Kan met kleine groep of grote groep (online) cc: Me2 (Me Too) - h:ps://

8 Trendbeschrijving (analyserend) Wat is de trend? wat is de verandering? Van der Duin, 2012 Waar komt de trend vandaan? hoe is de trend ontstaan? Naar aanleiding van welk probleem? Wat zijn de drivers en blockers van de trend? wie zijn er bij betrokken en hebben er wel of geen belang bij? Waar leidt de trend toe? Welke toekoms8ge situa8e zal ontstaan als de trend doorzet? Wat is de impact van de trend? Voor wie heeo de trend welke gevolgen? Welke impact heea de trend op andere trend? Hoe verhoudt de trend zich tot andere trends? Versterken of verzwakken die elkaar? cc: Sarah G... - h:ps://

9 Trends Iedereen ziet wat anders: Individualisering volgens een.. een econoom: homo economicus een demograaf: huishoudensverdunning een liberaal: onarankelijkheid een christen: toenemend egoisme een poli8cus: zwevende kiezer cc: ChadCooperPhotos - h:ps://

10 Goed om samen te bespreken met je projecueam of met een groep experts (workshop) cc: johndecember - h:ps://

11 11 Voorbeeld: FIOD Urgen1e, risico en impact: Algemene beves%ging van de urgen8e van het risico GeschaUe kans dat het risico zich voordoet GeschaUe frequen%e dat het risico zich voordoet GeschaUe fiscale/financiële schade op jaarbasis GeschaUe maatschappelijke impact (b.v. roept fraude op bij anderen, nega1eve beïnvloeding vertrouwen in boven wereld, als overheid, advocatuur, notariaat; nega1eve beïnvloeding financiële markt)

12 Voorbeeld: STT Horizonscan 12

13 13

14 Titels8jl van model bewerken Zekere trends: strategie Onzekere trends: R&D Klik om de 8tels8jl van het model te bewerken cc: Charlie Beldon - h:ps://

15 15 Rijksbrede kennisagenda De beschreven ontwikkelingen zijn géén voorspelling. Uitgangspunt is dat de werkelijkheid zo complex en dynamisch is, dat van voorspellingen geen sprake kan zijn. De vorm van de toekomstverkenning is een collage van de meest significante ontwikkelingen. De term ontwikkeling moet worden begrepen als een drijvende kracht die relevant is voor beleid, die in verleden en heden zichtbaar is en die zich in de toekomst zal manifesteren.

16 16 Rijksbrede kennisagenda De criteria voor selec8e van de ontwikkelingen zijn de volgende: Relevan%e voor de %jdshorizon 2025: de verwach8ng dat de ontwikkeling op de middellange termijn relevant is. Poten%ële impact op rijksbeleid: de verwach8ng dat de ontwikkeling of een combina8e van ontwikkelingen in gaat grijpen op de beleidsterreinen van de rijksoverheid. Interdepartementale relevan%e: de verwach8ng dat een ontwikkeling niet alleen impact heeo op een specifiek beleidsterrein, maar op een breder domein van de rijksoverheid. Autonomie: het betreo in hoge mate autonome ontwikkelingen, waarbij de interferen8e van ontwikkelingen apart wordt benoemd.

17 17 Rijksbrede kennisagenda 1. Aaershocks 2. Een dichtere wereld 3. The great rebalancing 4. Strijd om wat de aarde te bieden heea 5. Veranderend klimaat en afnemende biodiversiteit 6. Europa onder druk 7. Mijn zorg 8. Ontwikkeling van de kenniseconomie 9. De metropool als middelpunt 10. Nieuwe scheidslijnen in de samenleving 11. Veranderende omgangsvormen in het publieke domein 12. Fragmenta%e, detradi%onalisering en deïns%tu%onalisering 13. De omgang met risico s in de samenleving 14. De zoektocht naar de perfecte mens 15. Meer huishoudens, andere samenstelling 16. Medialisering van de samenleving 17. Opkomst en impact van convergerende technologieën 18. Bronnen van onveiligheid

18 Iden%ficeren van driving forces cc: Anupam_ts - h:ps://

Programma les 1: Kennismakingscursus Scenario planning Les 4: Windtunnelen

Programma les 1: Kennismakingscursus Scenario planning Les 4: Windtunnelen 1 Kennismakingscursus Scenario planning Les 4: Windtunnelen School voor Toekomstverkennen Silke den Hartog - de Wilde www.schoolvoortoekomstverkennen.com www.bureau;jdenruimte.nl silke@schoolvoortoekomstverkennen.nl

Nadere informatie

Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden

Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden HANDOUT SCENARIO-ONTWIKKELING Marleen van de Westelaken Vincent Peters Informatie over Participatieve Methoden SCENARIO-ONTWIKKELING I n h o u d Scenario-ontwikkeling 1 1 Wat zijn scenario s? 1 2 Waarom

Nadere informatie

Scenario. Jan Nekkers. Planning voor zorgmanagement. Nyenrode Business Universiteit 26 januari 2016

Scenario. Jan Nekkers. Planning voor zorgmanagement. Nyenrode Business Universiteit 26 januari 2016 Scenario Planning voor zorgmanagement Jan Nekkers Nyenrode Business Universiteit 26 januari 2016 Blok 1 Introductie Toekomstverkenning & scenarioplanning Introductie Heden Van heden naar toekomst A D

Nadere informatie

Scenario-analyse SPP. Iden%ficeren van de belangrijkste externe factoren en hun impact op de gewenste toekoms%ge forma%e

Scenario-analyse SPP. Iden%ficeren van de belangrijkste externe factoren en hun impact op de gewenste toekoms%ge forma%e Scenario-analyse SPP Iden%ficeren van de belangrijkste externe factoren en hun impact op de gewenste toekoms%ge forma%e Uitgangspunten scenario-analyse SPP Focus aanbrengen: bepaal een planningshorizon

Nadere informatie

Scenario. Planning Health care management. Introductie Toekomstverkenning & scenarioplanning Jan Nekkers. Blok 1

Scenario. Planning Health care management. Introductie Toekomstverkenning & scenarioplanning Jan Nekkers. Blok 1 Scenario Planning Health care management Blok 1 Toekomstverkenning & scenarioplanning Jan Nekkers Nyenrode Business Universiteit 17 januari 2017 1 Heden Van heden naar toekomst Scouting the future A D

Nadere informatie

Scenario s maken voor milieu, natuur en ruimte: een presentatie. Ed Dammers en Susan van 't Klooster 6 mei 2013

Scenario s maken voor milieu, natuur en ruimte: een presentatie. Ed Dammers en Susan van 't Klooster 6 mei 2013 S V V I V Scenario s maken voor milieu, natuur en ruimte: een presentatie Ed Dammers en Susan van 't Klooster 6 mei 2013 Programma Inleiding Scenarioproject positioneren Resultaten definiëren Methoden

Nadere informatie

SEPTED. Sociale Innovatie: niet top-down of bottom-up maar horizontaal in netwerken

SEPTED. Sociale Innovatie: niet top-down of bottom-up maar horizontaal in netwerken SEPTED Sociale Innovatie: niet top-down of bottom-up maar horizontaal in netwerken Op 10 september 2013 werd in Utrecht voor de vierde keer de jaarlijkse TrendRede van Nederland door twaalf prominente

Nadere informatie

Gespreksvormen trendkaarten

Gespreksvormen trendkaarten RWS NEXT We leven in een snel veranderende wereld. Dit vraagt om veel flexibiliteit van organisaties. Een krachtige organisatie anticipeert voortdurend op ontwikkelingen in de omgeving en is daardoor goed

Nadere informatie

Werkvorm 1. Lokale trendanalyse

Werkvorm 1. Lokale trendanalyse Werkvorm 1 Lokale trendanalyse Om te komen tot toekomstscenario s doorlopen we een aantal stappen, zijnde de verschillende werkvormen die u in het bijbehorende boekje tegenkomt. De eerste werkvorm is de

Nadere informatie

PROces management. To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do.

PROces management. To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do. PROces management To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do. Proces management betre. het richten, inrichten en verrichten

Nadere informatie

Vergrijzing, verkleuring en individualisering. Voor wie verstandig handelt!

Vergrijzing, verkleuring en individualisering. Voor wie verstandig handelt! Vergrijzing, verkleuring en individualisering Trendsamenvatting Naam Definitie Scope Conclusies Invloed Impact Bronnen Vergrijzing, verkleuring en individualisering De wereldbevolking neemt toe, waarbij

Nadere informatie

Eén eenvoudige parameter (EGV) gee5 inzicht in drinkwater- distribu>e

Eén eenvoudige parameter (EGV) gee5 inzicht in drinkwater- distribu>e Eén eenvoudige parameter (EGV) gee5 inzicht in drinkwater- distribu>e Perry van der Marel en Dirk van der Woerdt (WLN) Waterbedrijf Groningen levert drinkwater in een vermaasd distribu>enetwerk over een

Nadere informatie

Autonome teams. De gezonde reflex binnen distribu1e. Juni 2015

Autonome teams. De gezonde reflex binnen distribu1e. Juni 2015 Autonome teams De gezonde reflex binnen distribu1e Juni 2015 Vaststellingen 2014 Situa1e in de kantoren: Werkstress hoog arbeidskwaliteit staat onder druk Hoog ziekteverzuim Impact van de documenten- crisis

Nadere informatie

Effecten van sport en bewegen op school op schoolpresta,es

Effecten van sport en bewegen op school op schoolpresta,es Effecten van sport en bewegen op school op schoolpresta,es Dorine Collard, Sofie Boutkan, Lisanne Grimberg, Jo Lucassen en Koen Breedveld Mulier Ins,tuut, Utrecht Maart 2015 Aanleiding Effecten van sport

Nadere informatie

!Lorem&Ipsum& Cursus%% Toekomstverkennen% September(Oktober,2013, Leer$toekomstverkenningen$in$te$$zetten$voor$ strategie,$innovatie$en$beleid$

!Lorem&Ipsum& Cursus%% Toekomstverkennen% September(Oktober,2013, Leer$toekomstverkenningen$in$te$$zetten$voor$ strategie,$innovatie$en$beleid$ Lorem&Ipsum& Cursus%% Toekomstverkennen% September(Oktober,2013, Leer$toekomstverkenningen$in$te$$zetten$voor$ strategie,$innovatie$en$beleid$ Lorem&Ipsum& 2& Toekomstverkennen,is,het,systematisch, onderzoeken,,bespreken,van,en,

Nadere informatie

VTV-2014: Participatie als rode draad

VTV-2014: Participatie als rode draad 1 VTV-2014: Participatie als rode draad Opzet VTV-2014 Basisinformatie op websites Vier themarapporten Gezondheid en maatschappelijke participatie Preventie in de zorg Maatschappelijke kosten en baten

Nadere informatie

Energieke Bo+omup aan de slag met Energie

Energieke Bo+omup aan de slag met Energie Energieke Bo+omup aan de slag met Energie Waar hebben we het eigenlijk over? 300-450 ini9a9even (HIER Opgewekt) Ini9a9even van burgers: 1. Windcoöpera9es (> 90: 15) 2. Energiecoöpera9es- bedrijven (> 2009:

Nadere informatie

Definitielijst. abrupte discontinuïteit te verklaren aan de hand van meerdere geleidelijke discontinuïteiten.

Definitielijst. abrupte discontinuïteit te verklaren aan de hand van meerdere geleidelijke discontinuïteiten. Abrupte discontinuïteit Een discontinuïteit die zeer plotseling optreedt. Dit gebeurt zo snel dat het systeem niet meer kan stabiliseren. Een abrupte discontinuïteit wordt ook wel een wildcard genoemd.

Nadere informatie

Passend Leiderschap. Workshop AVS congres. Pieter Dekkers. 16 maart 2012

Passend Leiderschap. Workshop AVS congres. Pieter Dekkers. 16 maart 2012 Passend Leiderschap Workshop AVS congres Pieter Dekkers 16 maart 2012 1 Coproductie onderzoek 2 Opzet workshop 1. Introductie en kennismaking 2. Achtergrond 3. Onderzoeksmodel Passend Leiderschap 4. Krachtenveldanalyse

Nadere informatie

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg

Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Werkconferentie agenda omgevingsvisie Limburg Na een regionale werkconferentie in Venlo, zijn op 24 september 2018 zo n 70 medewerkers van verschillende Zuid-Limburgse gemeenten, het Waterschap, het Rijk,

Nadere informatie

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk

Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Samenvatting Rapport Nudging in de praktijk Kansen en barrières in beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk Den Haag, 5 juli 2017 Schuttelaar & Partners In opdracht van ZonMw Inleiding Nudging staat volop

Nadere informatie

Realiseren van strategie met impact. BeBright aanpak voor strategie ontwikkeling. Oktober 2015

Realiseren van strategie met impact. BeBright aanpak voor strategie ontwikkeling. Oktober 2015 Realiseren van strategie met impact BeBright aanpak voor strategie ontwikkeling Oktober 2015 Een strategie is alleen succesvol wanneer deze leidt tot verandering en innovaee If the rate of change on the

Nadere informatie

Van kader tot praktijk

Van kader tot praktijk Van kader tot praktijk Prof. dr. Jan Kremer Voorzitter Kwaliteitsraad en raadslid RVS Nieuwegein, 31 januari 2019 Kwaliteitsraad van het Zorginstituut Zorginstituut is een zelfstandig bestuursorgaan van

Nadere informatie

Toekomstdenken. Waarom toekomstdenken voor elke organisatie onmisbaar is

Toekomstdenken. Waarom toekomstdenken voor elke organisatie onmisbaar is Toekomstdenken Waarom toekomstdenken voor elke organisatie onmisbaar is De wereld van vandaag is dynamisch en complex en zal steeds sneller veranderen. Trends als globalisering en technologie hebben hun

Nadere informatie

Groeiambi0es en - belemmeringen zzp en klein- mkb. December 2018

Groeiambi0es en - belemmeringen zzp en klein- mkb. December 2018 Groeiambi0es en - belemmeringen zzp en klein- mkb December 2018 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Aanleiding van het onderzoek 4 1.2 Omschrijving van het onderzoek 5 2. Resultaten: zzp versus mkb 6 2.1

Nadere informatie

Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland 10 december 2015

Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland 10 december 2015 Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland De aftrap Op heeft JSO met u de aftrap gegeven van het programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid- Holland. Het programma voorziet in

Nadere informatie

OOSTKAMP /03/2019 1

OOSTKAMP /03/2019 1 OOSTKAMP 2030 13/03/2019 1 Een reis naar de toekomst Het besturen van een gemeente zonder een heldere visie op de toekomst en daarbij een passende strategie is als het besturen van een auto met een blinddoek

Nadere informatie

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum

ONDERZOEK DOEN. HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl. Naam Datum ONDERZOEK DOEN HENK LINDEMAN h.lindeman@aps.nl Naam Datum Onderzoeksvragen; uw keuze voor deze workshop Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen onderzoek doen en gedocumenteerd schrijven? Welke

Nadere informatie

Puberbreinen, digitale demen0e en digital dark ages

Puberbreinen, digitale demen0e en digital dark ages Puberbreinen, digitale demen0e en digital dark ages Digitaal Erfgoed Houdbaar Marcel Ras Programmamanager Na0onale Coali0e Digitale Duurzaamheid Niet eens zó lang geleden. 1 juli 2016 Nationale Coalitie

Nadere informatie

Zwaluwen Utrecht 1911. Strategie ZU 1911 2015-2020

Zwaluwen Utrecht 1911. Strategie ZU 1911 2015-2020 Zwaluwen Utrecht 1911 Strategie ZU 1911 2015-2020 Context / uitdagingen Wachtlijstenproblema1ek, met name voor hockey en voetbal Meer verwach1ngen van sportverenigingen; hogere eisen leden, breder takenpakket

Nadere informatie

Effec%eve aanpak verbetering servicemanagement. Job ten Hagen Service Manager Dag april 2013

Effec%eve aanpak verbetering servicemanagement. Job ten Hagen Service Manager Dag april 2013 Effec%eve aanpak verbetering servicemanagement Job ten Hagen Service Manager Dag 2013 25 april 2013 Introduc%e Job ten Hagen, zelfstandig organisa%eadviseur 20 jaar ervaring in Consul%ng en IT Service

Nadere informatie

Duurzame veranderingen vragen om kracht en het vermogen te verbinden.

Duurzame veranderingen vragen om kracht en het vermogen te verbinden. Duurzame veranderingen vragen om kracht en het vermogen te verbinden. Het is niet gemakkelijk om vandaag de dag succes te hebben en vooruit te komen. De wereld is complex, verandert snel en is daardoor

Nadere informatie

Toekomstscenario s en het Sociale Domein Donderdag 24 mei 2018

Toekomstscenario s en het Sociale Domein Donderdag 24 mei 2018 PowerPoint presentatie Workshop Lelystad oekomstscenario s en het Sociale Domein Donderdag 24 mei 2018 Programma Welkom en korte toelichting op het programma door Gerry Asselman (projectleider Scenarioplanning)

Nadere informatie

Beleidsplan. S,ch,ng Dutch Tulip

Beleidsplan. S,ch,ng Dutch Tulip Beleidsplan S,ch,ng Dutch Tulip 2016-2017 S"ch"ng Dutch Tulip Binckhorstlaan 36 2516 BE Den Haag www.thedutchtulip.nl Inschrijvingsnummer KvK: 66093465 Inhoudsopgave Voorwoord 3 De organisa"e 3 Missie

Nadere informatie

Functie Impact Analyse

Functie Impact Analyse Functie Impact Analyse -.- De impact van digitale technologie op een functie bij het Rijk Inhoudsopgave FIA presentatie (bij H 4 methode) Context, aanleiding, kader Doel van het instrument Aanpak Onderzoeksmodel

Nadere informatie

JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016

JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 JUDITH LEKKERKERKER 11 FEBRUARI 2016 Verdere verstedelijking Groei concentreert zich in grotere steden o omvang van de stad o ligging ten opzichte van het economisch kerngebied o aanwezigheid van hoger

Nadere informatie

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy

Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media hebben in onze samenleving een belangrijke rol verworven. Het gebruik van sociale media is groot en dynamisch. Voor de vierde

Nadere informatie

Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg

Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg Stappenplan: Scenarioplanning in de zorg 26 september 2018 Inleiding De toekomst is moeilijk te voorspellen. Dit blijkt niet alleen uit disruptieve bewegingen die in het verleden zijn ontstaan, maar ook

Nadere informatie

Jeugd in de verzorgingsstad

Jeugd in de verzorgingsstad Jeugd in de verzorgingsstad Nji, afscheid Kees Baker 22 juni 2017 Kim Putters SCP-verklaringsmodel maatschappelijke positie en participatie van burgers 2 1 Nederland in zes groepen Hoog totaal hulpbronnen

Nadere informatie

De wereld van overmorgen

De wereld van overmorgen De wereld van overmorgen Nederland en de wereld over 10 jaar Hans Stegeman 27 januari 2016 2 Agenda Niet te voorspellen Vijf megatrends in de wereld Het Nederland van overmorgen: van handelsland naar kennisland?

Nadere informatie

Van businessmodel naar procesmanagement

Van businessmodel naar procesmanagement Van businessmodel naar procesmanagement Leo Kerklaan, Associate Partner Passionned Nederland BV, directeur Franeker Management Academie. 20 november 2014 Burgers Zoo, Arnhem 1 Zien, denken doen Elke week

Nadere informatie

Mentaliteitstrends 2013

Mentaliteitstrends 2013 Mentaliteitstrends 2013 Motivaction-trendmeting: basics De basis: Motivaction meet sinds 1998 sociaal-culturele onderstromen in de samenleving Jaarlijks steekproef schriftelijke vragenlijst aan huis Nederlandse

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn meer dan 3 miljard mensen afhankelijk van biomassa brandstoffen zoals hout en houtskool om in hun dagelijkse energie behoefte te voorzien. Het gebruik van deze

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF April 2012 Jaargang 5, nummer 2 alumni.geschiedenis@rug.nl

NIEUWSBRIEF April 2012 Jaargang 5, nummer 2 alumni.geschiedenis@rug.nl NIEUWSBRIEF April 2012 Jaargang 5, nummer 2 alumni.geschiedenis@rug.nl In deze nieuwsbrief Dagprogramma Carrière Congres vrijdag 25 mei a.s. Aankondiging Kroegcollege 15 juni a.s. Alumni aan het woord:

Nadere informatie

Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0!

Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0! Prof. dr. Pieter Verdegem (MICT)! Het meten van sociale mediawijsheid RT @EMSOC meet #(sociale)mediawijsheid2.0! (Sociale) Mediawijsheid?!!Mediawijsheid: altijd al belangrijk onderwerp geweest!in media-

Nadere informatie

Verken de Deltametropool van de toekomst

Verken de Deltametropool van de toekomst Marie-Pauline van Voorst tot Voorst Stichting Toekomstbeeld der Techniek, 12 november 2014 Stichting Toekomstbeeld der Techniek Shutterstock Stichting Toekomstbeeld der Techniek Lopende verkenningen: Toekomst

Nadere informatie

Even voorstellen. Onderwerpen. Onderwerpen. X group. Naam: Joost Assink. Lee0ijd: 37 jaar

Even voorstellen. Onderwerpen. Onderwerpen. X group. Naam: Joost Assink. Lee0ijd: 37 jaar Even voorstellen Naam: Joost Assink Lee0ijd:jaar Funce: Operaoneel Directeur van Sector Recruitment (X Group) Opleiding: HBO Technische Bedrijfskunde, MBA Business & Psychology. Gebruik Thomas Test Tools

Nadere informatie

De Rotterdamse haven na 2030

De Rotterdamse haven na 2030 De Rotterdamse haven na 2030 B. Kuipers, zakelijk directeur Erasmus Rotterdam Onderzoek ministerie van V&W: Wat is het belang en de betekenis van de mainports in 2040 voor de Nederlandse economie? Onderzoek

Nadere informatie

Scenario workshops. Stakeholder participatie in verschillende onderzoeksfasen

Scenario workshops. Stakeholder participatie in verschillende onderzoeksfasen Scenario workshops Stakeholder participatie in verschillende onderzoeksfasen Kenmerken van de methode > Met de scenariomethode kunnen voor beleid verschillende denkbare toekomsten worden geconstrueerd

Nadere informatie

Sociaaleconomische Toekomstscenario s

Sociaaleconomische Toekomstscenario s Sociaaleconomische Toekomstscenario s Geschikt voor zoet en zout? door Gert Jan van den Born 1 Toekomstverkenningen Scenario s zijn gekoppeld aan onzekerheden in de toekomst Binnen domein van ruimtelijke

Nadere informatie

Is er nog hoop voor de natuur? Lancering Athena 10 april 2015

Is er nog hoop voor de natuur? Lancering Athena 10 april 2015 Is er nog hoop voor de natuur? Lancering Athena 10 april 2015 Jan Luiten van Zanden Universiteit Utrecht Historische kennis van de natuur Dramatische afname biodiversiteit Globio-model: Nl in 2000: 0,63

Nadere informatie

Veranderingen in het geo-informatie landschap: de rol van de burger

Veranderingen in het geo-informatie landschap: de rol van de burger KIP project Participatory Geo-information: Veranderingen in het geo-informatie landschap: de rol van de burger Context van het onderzoeksproject, aanpak en verwachtingen Karin Pfeffer Onderzoeksteam: Linnet

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

Focus op risico s en kansen

Focus op risico s en kansen Datum 18 april 2016 Focus op risico s en kansen HKZ Kwaliteitsdag april 2016 dia: 1 Even voorstellen Wie ik ben? adviseur gezondheidszorg Beleid en Kwaliteit, Adcase begeleiding bij kwaliteitsmanagement

Nadere informatie

Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes

Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.steunpunttrado.be Omschrijving van het onderzoek Bijdrage

Nadere informatie

Toekomstscenario s ROC ASA Utrecht Sport en bewegen

Toekomstscenario s ROC ASA Utrecht Sport en bewegen Toekomstscenario s ROC ASA Utrecht Sport en bewegen De weg naar de werkconferentie 1 Inhoud Centrale vraag Scenario-ontwikkeling Deskresearch Expertgesprekken Confrontatie Clusteren kernonzekerheden Scenario

Nadere informatie

Workshop. Zoekgedrag anno 2012: Wat is de impact op de Search strategie? Copyright 2012, iprospect, Inc. All rights reserved.

Workshop. Zoekgedrag anno 2012: Wat is de impact op de Search strategie? Copyright 2012, iprospect, Inc. All rights reserved. Workshop Zoekgedrag anno 2012: Wat is de impact op de Search strategie? EVEN VOORSTELLEN E: Joost.Verest@iProspect.com T: +31 (0) 6 27 02 32 89 AGENDA 1. Toen & Nu 2. Gebruik van de zoekmachine 3. Search

Nadere informatie

1. MANAGEMENTSAMENVATTING

1. MANAGEMENTSAMENVATTING 1. MANAGEMENTSAMENVATTING Naar aanleiding van het Megatrends onderzoek 1 werd binnen de dienst Milieurapportering (MIRA) van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) de vraag gesteld om de nood aan een volwaardig

Nadere informatie

Het familiebedrijf: veelzijdig belang voor de Nederlandse samenleving

Het familiebedrijf: veelzijdig belang voor de Nederlandse samenleving www.pwc.nl Het familiebedrijf: veelzijdig belang voor de Nederlandse samenleving Belangrijkste bevindingen Maart 2016 Wat is het belang van familiebedrijven voor de Nederlandse samenleving? Familiebedrijven

Nadere informatie

4 Een stappenplan voor het opstellen van scenarioverkenningen

4 Een stappenplan voor het opstellen van scenarioverkenningen Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 9 1 Toekomstverkenning 13 1.1 Van Delphi naar transparant, onafhankelijk en controleerbaar onderzoek 13 1.2 Voorspellingen en scenario s 15 1.3 Omgaan met onzekerheid: de onzekere

Nadere informatie

9 handelingsperspectieven

9 handelingsperspectieven 9 handelingsperspectieven Schade beheersen Interne zwakte = Zijn we niet goed in Zit niet goed in de samenleving Geen vraag naar in de samenleving Schade beperken en/of afbouwen: Zwakte omdraaien als sterkte

Nadere informatie

Eigen regie Zelfzorg Zelfregula0e. Een bijdrage vanuit de geestelijke gezondheidszorg Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden

Eigen regie Zelfzorg Zelfregula0e. Een bijdrage vanuit de geestelijke gezondheidszorg Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Eigen regie Zelfzorg Zelfregula0e Een bijdrage vanuit de geestelijke gezondheidszorg Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Overzicht Deel I Opmerkingen naar aanleiding van rede John Verhoef Deel

Nadere informatie

Scenario analyse bij pensioenfondsen IVP seminar Beheersen van niet- financiële risico s. Ronald Hamaker 13 juni 2018

Scenario analyse bij pensioenfondsen IVP seminar Beheersen van niet- financiële risico s. Ronald Hamaker 13 juni 2018 Scenario analyse bij pensioenfondsen IVP seminar Beheersen van niet- financiële risico s Ronald Hamaker 13 juni 2018 Triple A Risk Finance ONZE MEDEWERKERS Circa 90 medewerkers Achtergrond: financiële

Nadere informatie

De Strategische OR. Zet visieontwikkeling in voor meer invloed. JOhan Berends, OR-coach

De Strategische OR. Zet visieontwikkeling in voor meer invloed. JOhan Berends, OR-coach De Strategische OR Zet visieontwikkeling in voor meer invloed JOhan Berends, OR-coach 13 april 2017 Waarom maken we een Visie? Missie? Strategie? Beleid? Instructies? Overeenkomsten? !? Voorgenomen besluiten

Nadere informatie

Toetsvragen Handboek Scenarioplanning - Deel 3 2 de druk

Toetsvragen Handboek Scenarioplanning - Deel 3 2 de druk Toetsvragen Handboek Scenarioplanning - Deel 3 2 de druk Meerkeuze vragen H7 1. Stelling I Met forecasting denk je vooral in discontinuïteiten Stelling II Met extreem denken probeer je de uithoeken van

Nadere informatie

Digitale cultuur als continuüm

Digitale cultuur als continuüm Digitale cultuur als continuüm Samenvatting Activiteitenplan 2017-2020 Stichting Digitaal Erfgoed Nederland (DEN) Den Haag, 31 januari 2016 1/5 1. Vooraf Deze samenvatting is gebaseerd op de subsidieaanvraag

Nadere informatie

Van Dantzig Communicatiepartners

Van Dantzig Communicatiepartners Communica)e, communica)e, communica)e Cees Siermann s- Hertogenbosch, 30 oktober 2014 VAN DANTZIG COMMUNICATIEPARTNERS ADVISEURS IN STRATEGISCHE COMMUNICATIE EN PUBLIC RELATIONS 1 Communicatie, communicatie,

Nadere informatie

Networking for Urban Vitality

Networking for Urban Vitality Networking for Urban Vitality Mobiliteit Infrastructuur Ruimtelijke ontwikkeling en Leefomgeving Utrecht, 20 mei 2016 Raymond Linssen Jasper Snippe Henk de Snoo Networking for Urban Vitality (NUVit) Wat

Nadere informatie

Trendwatching. Les 4 Theorie SCP

Trendwatching. Les 4 Theorie SCP Trendwatching Les 4 Theorie SCP Vandaag... Artikel In het zicht van de toekomst, de 5 I s Trendniveau s macrotrend maatschappelijk niveau 15-50 jaar wat gebeurd er in de wereld? nostalgia gemak ambachtelijk

Nadere informatie

WAARDENBEWUST ONTWIKKELEN

WAARDENBEWUST ONTWIKKELEN WAARDENBEWUST ONTWIKKELEN Passend HRM beleid Wanneer een organisa>e eenmaal gekozen heec om zich Waarden Bewust verder te ontwikkelen is het ook vanzelfsprekend dat zich dat op een gegeven moment vertaalt

Nadere informatie

Heeft u zicht op de toekomst?!

Heeft u zicht op de toekomst?! 1 Heeft u zicht op de toekomst?! Hoe zit het met de toekomst van uw markt? Wanneer heeft u voor het laatst kritisch gekeken naar uw aannames over de toekomst van uw markten, klanten, toeleveranciers en

Nadere informatie

Onderwijs-seminar. De Leraar van de Toekomst. Bestaat De leraar van De Toekomst wel?

Onderwijs-seminar. De Leraar van de Toekomst. Bestaat De leraar van De Toekomst wel? Onderwijs-seminar De Leraar van de Toekomst Bestaat De leraar van De Toekomst wel? Even voorstellen Anne Looijenga, directeur Centrum voor Ontwikkeling Katholieke Pabo Zwolle En jullie zijn.? 2 De of een

Nadere informatie

Onze data-oplossingen leveren publieke waarde

Onze data-oplossingen leveren publieke waarde Onze data-oplossingen leveren publieke waarde Word jij ook enthousiast om je kennis in te zetten bij het oplossen van uitdagende, maatschappelijke vraagstukken? Vind je het interessant om datasets te analyseren

Nadere informatie

Experiment 6A: Een nationale inventarisatie van bestaande goede praktijken

Experiment 6A: Een nationale inventarisatie van bestaande goede praktijken Experiment 6A: Een nationale inventarisatie van bestaande goede praktijken Vooraf Dit receptenboek is bedoeld voor musea die de resultaten van de experimenten willen toepassen in de eigen organisatie.

Nadere informatie

Bijlage 2 Inventarisatie trends

Bijlage 2 Inventarisatie trends Bijlage 2 Inventarisatie trends In de motie van de Raad wordt gevraagd de belangrijkste trends en de impact daarvan op de Utrechtse Heuvelrug te beschrijven. Hieronder wordt dit verder uitgewerkt. Trends

Nadere informatie

Inleiding. Doelstelling

Inleiding. Doelstelling 19 Inleiding Myriam Dumortier, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek Marleen Van Steertegem, Vlaamse Milieumaatschappij - Milieurapport Doelstelling De samenleving wordt complexer, en verandert steeds

Nadere informatie

de rijdende trein innova,e én inspira,e (voor) onderweg lezing NVORWO studiedag 7/4/ 17

de rijdende trein innova,e én inspira,e (voor) onderweg lezing NVORWO studiedag 7/4/ 17 de rijdende trein innova,e én inspira,e (voor) onderweg lezing NVORWO studiedag 7/4/ 17 Jarig Komrij - jarig.komrij@stenden.com Programmaleider Educa9eve master(s) Stenden Hogeschool 1 Handreikingen of

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Het managen van weerstand van consumenten tegen innovaties De afgelopen decennia zijn er veel nieuwe technologische producten en diensten geïntroduceerd op de

Nadere informatie

Trendanalyse RWS NEXT

Trendanalyse RWS NEXT Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Trendanalyse RWS NEXT Een blik op de toekomst UITVERKOCHT Dit boekje is een uitgave van Rijkswaterstaat Kijk voor meer info op www.rijkswaterstaat.nl

Nadere informatie

De vragenlijst van de openbare raadpleging

De vragenlijst van de openbare raadpleging SAMENVATTING De vragenlijst van de openbare raadpleging Tussen april en juli 2015 heeft de Europese Commissie een openbare raadpleging gehouden over de vogel- en de habitatrichtlijn. Deze raadpleging maakte

Nadere informatie

Media en creativiteit. Trend Research Medmec02-5 les 6

Media en creativiteit. Trend Research Medmec02-5 les 6 Media en creativiteit Trend Research Medmec02-5 les 6 Les week Onderwerpen 1 Inleiding tot de module in les Doorspreken en theorie opdracht 1 Hoorcollege basis principes trends weekoverzicht Voorbereiding

Nadere informatie

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016 Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?

Nadere informatie

Trends in organiseren

Trends in organiseren Trends in organiseren Noodzaak en uitdagingen van nieuwe organisatievormen Sebastiaan van den Bogaard & Geert Lonterman 4 oktober 2018 #KOERS2018 Publieke organisaties lijken zich in toenemende mate

Nadere informatie

Inkoop in verbinding

Inkoop in verbinding Inkoop in verbinding Verantwoord inkopen met stakeholders in het inkoopproces Annelies Niesert, Directeur Inkoop SNS Reaal John van Veen, Managing Consultant Benefit Nieuwegein 25 juni 2013 Agenda 1. Introductie

Nadere informatie

Onderwerp: opnieuw gezonden: Tafel van 12: Biodiversiteit: Onze landbouwgrond is zo dood als een pier.

Onderwerp: opnieuw gezonden: Tafel van 12: Biodiversiteit: Onze landbouwgrond is zo dood als een pier. Van: Verzonden: Aan: Onderwerp: Info Gem. Montfoort Thursday, November 30, 2017 8:56 AM Info Gem. Montfoort FW: SVP REGISTREREN: INGEKOMEN STUK GEMEENTERAAD MONTFOORT FW: opnieuw gezonden: Tafel van 12:

Nadere informatie

De perfecte online customer journey

De perfecte online customer journey De perfecte online customer journey 1 Missie Netprofiler Wij geloven dat het goed verzamelen, analyseren en gebruiken van digitale data leidt tot betere marketing beslissingen en tot een betere invulling

Nadere informatie

Gent 30 september Jenny Boumans (Trimbos) Jacqueline Kool (DSiN) Merel Visse (VU)

Gent 30 september Jenny Boumans (Trimbos) Jacqueline Kool (DSiN) Merel Visse (VU) Gent 30 september 2013 Jenny Boumans (Trimbos) Jacqueline Kool (DSiN) Merel Visse (VU) Bijdragen aan een theoretisch en conceptueel kader over de aard, betekenis en bruikbaarheid van ervaringskennis in

Nadere informatie

Grond moet leren stromen

Grond moet leren stromen Grond moet leren stromen Dynamische vraag vereist fluïditeit in inzet Geert Teisman Hoogleraar Bestuurskunde Complex System Thinking Trainer en adviseur in samengesteld denken en doen De opdracht We hebben

Nadere informatie

Ronde Tafel Hergebruik en uitwisseling van software bij het Rijk'

Ronde Tafel Hergebruik en uitwisseling van software bij het Rijk' Ronde Tafel Hergebruik en uitwisseling van software bij het Rijk' 29 januari 2013 Agenda 1) Uitgangssituatie 2) Voorlopige resultaten inventarisatie 3) (markt)ontwikkelingen 4) Wat is het vraagstuk? 5)

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding

Samenvatting. Inleiding Samenvatting In dit proefschrift wordt de ontwikkeling beschreven van een voorraad-gestuurd model voor dynamische materiaalstroomanalyse (materials flow analysis, MFA) dat kan worden gebruikt voor het

Nadere informatie

GEWOON OF JUIIST HEEL ONGEWOON?

GEWOON OF JUIIST HEEL ONGEWOON? GEWOON OF JUIIST HEEL ONGEWOON? Zelfsturing in de gemeente Peel en Maas Gabriel van den Brink 31-3-2017 Helden 1 Peel en Maas als schoolvoorbeeld Een feest van herkenning Lezen rapportage voelde als thuiskomen:

Nadere informatie

Badkuipmanagement. Hoe houdt u, uw badeendjes drijvende? Drs. Mark B.J. de Lat

Badkuipmanagement. Hoe houdt u, uw badeendjes drijvende? Drs. Mark B.J. de Lat Badkuipmanagement Hoe houdt u, uw badeendjes drijvende? Drs. Mark B.J. de Lat KPMG Advisory N.V. NVvA Symposium Zeist, 23 april 2009 Agenda Conclusie: Niets is wat het lijkt dat het is Badkuipmanagement

Nadere informatie

Probleem Ontrafeling

Probleem Ontrafeling Probleem Ontrafeling Content A.Probleem Definitie B.Oorzaken Diagram C.Inspiratie A. Probleem definitie Een probleem definiëren is complex. Wat op het eerste oog een probleem lijkt, blijkt vaak een symptoom

Nadere informatie

Coach - atleet - ouders

Coach - atleet - ouders 26-02- 2015 Coach - atleet - ouders FC Turnhout 03-02- 2015 Verloop Energizer Communica?e Taakgerichtheid Ontwikkelingsfase Helder voorbeeld Vuistregels ouders Opzet C o m m u n i c a t O n t w i k k e

Nadere informatie

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept

VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg. een populair recept VALT HIER NOG WAT TE LEREN? EEN EDUCATIEF PERSPECTIEF OP DUURZAAMHEID Gert Biesta Universiteit Luxemburg een populair recept een maatschappelijk probleem add some learning opgelost! deze bijdrage een perspectief

Nadere informatie

Vervangingsopgave natte kunstwerken (VONK) Renovatie van de werkwijze

Vervangingsopgave natte kunstwerken (VONK) Renovatie van de werkwijze Vervangingsopgave natte kunstwerken (VONK) Renovatie van de werkwijze Pioneering workshop 14 november 2014 Marcel Tosserams Overzicht Wat is VONK? Vervangingsopgave case Stuwen Maas Discussie 2 Drie netwerken

Nadere informatie

Europastrategie van Velsen EU-strategie die als leidraad geldt voor alle activiteiten en investeringen van Velsen op dit vlak

Europastrategie van Velsen EU-strategie die als leidraad geldt voor alle activiteiten en investeringen van Velsen op dit vlak Europastrategie van Velsen EU-strategie die als leidraad geldt voor alle activiteiten en investeringen van Velsen op dit vlak 1. Wat willen wij: Visie op Velsen Met het vaststellen van de Visie op Velsen

Nadere informatie

Informational Governance

Informational Governance Story Informational Governance Juli 2013 Nog niet zo heel lang geleden voltrokken veranderingen in de maatschappij zich volgens logische, min of meer vaste patronen. Overheden, bedrijven, wetenschappers,

Nadere informatie