Vervangingsopgave natte kunstwerken (VONK) Renovatie van de werkwijze

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vervangingsopgave natte kunstwerken (VONK) Renovatie van de werkwijze"

Transcriptie

1 Vervangingsopgave natte kunstwerken (VONK) Renovatie van de werkwijze Pioneering workshop 14 november 2014 Marcel Tosserams

2 Overzicht Wat is VONK? Vervangingsopgave case Stuwen Maas Discussie 2

3 Drie netwerken beheerder van drie netwerken Hoofdwegennet HWN km kunstwerken Hoofdvaarwegennet HVWN km 422 kunstwerken Hoofdwatersysteem HWS km kunstwerken 3

4 Natte Kunstwerken coupure schutsluis spuisluis remmingswerk vaste brug stuw sifon vispassage stormvloedkering gemaal beweegbare brug afmeervoorziening onderdoorgang duiker hoogwaterkering 4

5 Functie kunstwerken Waterkeren Kunstwerken maken deel uit van de primaire waterkering Stormvloedkeringen, schutsluizen, spuisluizen of gemalen Regulatie van wateraanvoer en waterafvoer Bescherming tegen overstroming en voorkomen van verdroging Spui- en uitwateringssluizen, gemalen, stuwen Transport Schutsluizen en bruggen Ecologie Vispassages 5

6 Veroudering 6

7 Vervangingsopgave 7

8 Vervangingskosten 8

9 Doelstelling VONK 1. Onderbouwing van de rijksbegroting Het ontwikkelen van een uniforme systematiek ter onderbouwing van de programmering van, en de besluitvorming over, de vervanging van de natte kunstwerken voor de periode na

10 Toekomst is onzeker 10

11 Adaptief deltamanagement & vervangingsopgave Verbinden lange termijn ontwikkeling met korte termijn besluitvorming over ruimtelijke inrichting van het watersysteem: anticiperen op ontwikkelingen, omgaan met onzekerheid. Inbouwen flexibiliteit: functies en prestatie-eisen zijn niet statisch. Hoe nemen we omgeving mee? Verbinden investeringsagenda s Timing: slim investeren wat is het juiste moment? Aangeven van opties voor besluitvorming, handelingsruimte, investerings- en adaptatiepaden (routekaart) 11

12 Doelstelling VONK 1. Onderbouwing van de rijksbegroting Het ontwikkelen van een uniforme systematiek ter onderbouwing van de programmering van, en de besluitvorming over, de vervanging van de natte kunstwerken voor de periode na Bouwstenen Deltaprogramma Compleet overzicht van de vervangingsopgave, DP Vervangingstermijn natte kunstwerken in licht van autonome ontwikkeling, De Gevoeligheidstest, DP Toepasbaarheid van de Gevoeligheidstest Natte Kunstwerken voor adaptatiepaden, DP 2015 beeldleveranciers, Amsterdam 12

13 Drie VONK sporen systematiek 13

14 Kennisontwikkeling Kennisspoor VONK Agenderen van de vervangingsopgave Identificeren van strategische kennisvragen Opstellen kennisagenda Delen van kennis (inter)nationaal Kennisprogramma s: Nationaal Kennis en innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Bouwcampus Kennis van buiten naar binnen halen Capacity Building 14

15 Levensduur

16 De Gevoeligheidstest Huidige methode einde levensduur Stichtingsjaar plus ontwerplevensduur = indicatie voor vervangingsjaar Methode geeft globale indicatie einde levensduur = globale prognose tijdstip investeringen Methode sluit onvoldoende aan op inspectieproces Kans optreden verrassingen is aanwezig Gevoeligheidstest (GT) natte kunstwerken Methode gebruikt actuele objectinformatie en informatie omtrent autonome ontwikkelingen Genuanceerde indicatie technische en functionele einde levensduur (tijdvensters) Genuanceerde indicatie einde levensduur = genuanceerder beeld van tijdstip investeringen Genuanceerde informatie biedt meer mogelijkheden voor early warning /signalering Methode sluit beter aan op inspectieproces Kans optreden verrassingen kan worden verkleind 16

17 Ingrediënten GT Deltascenario s Klimaatontwikkeling Socio-economische ontwikkeling Overzicht staat van onderhoud van de kunstwerken, (DISK, RINK) Beschikbare informatie einde levensduur object-categorieën Overzicht van functies en prestatie-eisen van de kunstwerken Afgeleid via functies en prestatie-eisen netwerk- en netwerkschakelniveau 17

18 Output GT Tijdvensters einde levensduur (FL en TL) voor alle natte kunstwerken 18

19 Wat doen we ermee? 1. Prognose benodigde investeringen Genuanceerder beeld van de benodigde investeringen 2. Middellange termijn (15-40 jaar) Signaleren en agenderen complexe opgaven Input voor gebiedsagenda (BO MIRT) 3. Korte termijn (5-15 jaar) Indicatie einde levensduur, input voor inspectieproces 19

20 Stuwen Maas

21 Stuwen Maas Algemene informatie Bouw 1930: scheepvaart MTon vervoerd gewicht per jaar passages / jaar Einde levensduur: rond 2040

22 Vervangingsopgave Anticiperen en reageren op toekomstige ontwikkelingen en omgevingswensen Oude en nieuwe functionaliteiten Deltascenario s Scheepvaartscenario s Omgevingsaspecten en wensen Meerwaardecreatie

23 Opstartfase Noodzaak & Agendering Op welke termijn? Via MIRT? Eén op één? Scope Proces Marktbenadering Kennisontwikkeling

24 Vragen wat nu? Hoe kijk je vanuit jouw perspectief tegen de opgave aan? Welke kansen zijn er en hoe zouden we die kunnen benutten? welke risico's zijn er en hoe kunnen we die verkleinen? waar zou de focus op moeten liggen de komende jaren? wat is cruciaal? Welke suggesties hebben jullie voor? 24

25 Discussie Hoe zorgen we ervoor dat de kennis en ervaring om de opgave optimaal te realiseren wordt gedeeld en, waar nodig, wordt ontwikkeld? Hoe zou een vervangingsopgave op de markt gezet kunnen worden; als uitvoeringsprogramma, gebiedsopgave of als individuele projecten? Met wie zou de vervangingsopgave gedeeld moeten worden? Hoe zou de vervangingsreeks gecommuniceerd kunnen worden? Zijn er voorbeelden van communicatiestrategieën en hulpmiddelen ('tools') voor het naar buiten brengen van vervangingsreeksen? Hoe kan adaptief deltamanagement in de praktijk worden gebracht? 25

Deltaprogramma Bijlage H. Vervangingsopgave Nate Kunstwerken

Deltaprogramma Bijlage H. Vervangingsopgave Nate Kunstwerken Deltaprogramma 2013 Bijlage H Vervangingsopgave Nate Kunstwerken 2 Deltaprogramma 2013 Bijlage H Bijlage H Vervangingsopgave Nate Kunstwerken Achtergrond Er is in het verleden veel geïnvesteerd in de aanleg

Nadere informatie

Vervangingsopgave Natte Kunstwerken. Gevoeligheidstest natte kunstwerken

Vervangingsopgave Natte Kunstwerken. Gevoeligheidstest natte kunstwerken Vervangingsopgave Natte Kunstwerken Gevoeligheidstest natte kunstwerken 1 Vervangingsopgave en einde levensduur Achtergrond vervangingsopgave Rijkswaterstaat werkt aan de vlotte en veilige doorstroming

Nadere informatie

Workshop Functies van de Toekomst

Workshop Functies van de Toekomst Workshop Functies van de Toekomst Visualisatie van relaties en risico s Kennisprogramma Natte Kunstwerken (Erik Ruijgh Deltares, Babette Lassing - TNO) Programma Inleiding (~10min) Prognose rapport BPRW

Nadere informatie

Integraal duurzaam opdrachtgeverschap Vervanging en Renovatie

Integraal duurzaam opdrachtgeverschap Vervanging en Renovatie Integraal duurzaam opdrachtgeverschap Vervanging en Renovatie Brede evaluatiebijeenkomst Grip op de Maas David Janssen 13 maart 2018 Inhoud workshop Kort de inhoud; aanleiding en context Vervanging en

Nadere informatie

Infrabeheren in een onzekere toekomst PBL 20 april 2015

Infrabeheren in een onzekere toekomst PBL 20 april 2015 Infrabeheren in een onzekere toekomst PBL 20 april 2015 Maarten van der Vlist topspecialist adaptief watermanagement Jenne van der Velde, topadviseur assetmanagement Introductie In deze titel komen twee

Nadere informatie

Maarten van der Vlist, Albert Barneveld, Ida de Groot-Wallast, Babette Lassing, Hessel Voortman

Maarten van der Vlist, Albert Barneveld, Ida de Groot-Wallast, Babette Lassing, Hessel Voortman Toekomstbestendige natte kunstwerken Maarten van der Vlist, Albert Barneveld, Ida de Groot-Wallast, Babette Lassing, Hessel Voortman 1 Uitnodiging Stuw Grave - een statisch kunstwerk?". Eind 2016 een calamiteit.

Nadere informatie

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Rond het verbinden van water en ruimte zijn al veel stappen gezet. In het kader van de Vernieuwing van het MIRT is door Rijk, provincies en waterschappen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 'Onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken' Delft, 23 maart 2017

Nieuwsbrief 'Onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken' Delft, 23 maart 2017 Nieuwsbrief 'Onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken' Delft, 23 maart 2017 Het is maart 2017. Hoog tijd om weer iets van onze onderzoekslijn Toekomstbestendige Natte Kunstwerken te laten horen!

Nadere informatie

Vervangingsopgave Natte Kunstwerken

Vervangingsopgave Natte Kunstwerken Vervangingsopgave Natte Kunstwerken Meerwaarde van de Gevoeligheidstest Natte Kunstwerken voor Adaptief Deltamanagement Case Gemaal- en Spuicomplex IJmuiden 1. Achtergrond Rijkswaterstaat is de uitvoeringsorganisatie

Nadere informatie

Klimaatadaptatie als besluitvorming voor de lange termijn

Klimaatadaptatie als besluitvorming voor de lange termijn Hoofdstuk voor praktijkboek handelingsperspectieven kennis voor klimaat Klimaatadaptatie als besluitvorming voor de lange termijn Deze tekst is nog in concept. Het is bedoeld om te bespreken tijdens de

Nadere informatie

Naar een kennisprogramma Bodem & Ondergrond

Naar een kennisprogramma Bodem & Ondergrond Naar een kennisprogramma Bodem & Ondergrond Douwe Jonkers Directoraat-Generaal Ruimte & Water COB-congres 30 oktober 2014 Inhoud Aanleiding Thema s Werkwijze Start Kennisprogramma Bodem & Ondergrond Vandaag:

Nadere informatie

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma Deltaprogramma De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden Bart Parmet 5 februari 2015 1 Onze delta 60% overstroombaar, 9 miljoen mensen, 2/3e BNP, 16% economie afh. zoetwater Uitdagingen

Nadere informatie

Reële opties en de waarde van flexibiliteit bij investeringen in natte infrastructuur;

Reële opties en de waarde van flexibiliteit bij investeringen in natte infrastructuur; CPB Notitie 16 mei 2014 Reële opties en de waarde van flexibiliteit bij investeringen in natte infrastructuur; Lessen op basis van de vervangingsopgaven rondom het Volkerak- Zoommeer en de Grevelingen

Nadere informatie

Binnenlands Bestuur 7 apr mei 16

Binnenlands Bestuur 7 apr mei 16 1 Grip op de maas - vervangingsopgave stuwen Dr. Albert Barneveld MPM Wereldlezing Resilience 7 juni 2016 Hotel De Wageningsche Berg Binnenlands Bestuur 7 apr 16 24 mei 16 VERVANGINGSPIEK IN OPENBARE RUIMTE

Nadere informatie

Integraal duurzaam opdrachtgeverschap Vervanging en Renovatie. Vrije gedachtewisseling. Hoeken van het speelveld

Integraal duurzaam opdrachtgeverschap Vervanging en Renovatie. Vrije gedachtewisseling. Hoeken van het speelveld Integraal duurzaam opdrachtgeverschap Vervanging en Renovatie Vrije gedachtewisseling Hoeken van het speelveld Bijeenkomst Bouwcampus met perspectieventrekkers en IenM Delft, 3 november David Janssen Hoeken

Nadere informatie

Dijken versterken en rivieren verruimen

Dijken versterken en rivieren verruimen Dijken versterken en rivieren verruimen Josan Tielen Rijkswaterstaat Water, Verkeer & Leefomgeving Waterveiligheid in Nederland Al eeuwen bescherming door dijken Waterveiligheid geregeld bij wet Sinds

Nadere informatie

6. Van Energie naar Energiek

6. Van Energie naar Energiek 6. Van Energie naar Energiek Energie & Energiek Maximaliseren MAAS-schappelijke waarde André Welberg, Anita Holst, Arjan Hijdra, Joris Schillemans, Leo Klatter, Piet Ackermans, Ronalt Folbert, Manon Jütte

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

Water en Natuur: Een mooi koppel!

Water en Natuur: Een mooi koppel! Water en Natuur: Een mooi koppel! Onderzoek naar de succesfactoren, belemmeringen en kansen voor het meekoppelen van water en natuur Tim van Hattum (Alterra Wageningen UR) Aanleiding Deltaprogramma gaat

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma

Nadere informatie

De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid

De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid Mensen die twijfelen voorspellen beter De informatiebehoefte van mobiliteitsbeleid Presentatie bijeenkomst The Next step van mobiliteitsdata naar beleidsinformatie Utrecht, 18 september 2018 Erik Verroen

Nadere informatie

Workshop Ontwerpen. Richard Jorissen. Programma Startup 20 september 2013 Den Haag. 1 nieuw. Hoogwaterbeschermingsprogramma

Workshop Ontwerpen. Richard Jorissen. Programma Startup 20 september 2013 Den Haag. 1 nieuw. Hoogwaterbeschermingsprogramma Workshop Ontwerpen Richard Jorissen Programma Startup 20 september 2013 Den Haag 1 nieuw Onderwerpen voor aftrap Verkenning en Ontwerpen Proces Inhoud Nieuwe technische kennis Integrale ontwerpen LCC Nieuwe

Nadere informatie

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK:

Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK: Nationaal Kennis- en Innovatieprogramma Water en Klimaat (NKWK) Kwartiermakersteam NKWK: Roeland Allewijn (RWS/WVL) Jos van Alphen (staf Deltacommissaris) Pieter van Berkum/Cornelis Israël/Nienke Siekerman

Nadere informatie

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden

Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Veilig, mooi en betaalbaar met maatwerk Deltaprogramma Rijnmond-Drechtsteden Bestuurlijke consultatie December 2013 - februari 2014 15 januari 2014 Ministerie I en M Doel presentatie Informeren over hoofdlijnen

Nadere informatie

Geel in omgevingsvisies

Geel in omgevingsvisies Geel in omgevingsvisies De RWS-bijdrage aan de nationale, provinciale en gemeentelijke omgevingsvisies Peter Harmsen Adviseur ruimtelijke ontwikkelingen Waar zijn we van? 2 RWS BEDRIJFSINFORMATIE Duurzame

Nadere informatie

Omgevingswijzer. De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT

Omgevingswijzer. De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT Omgevingswijzer De Omgevingswijzer maakt duurzaamheid inzichtelijk in het MIRT 2 3 4 De benadering: Integrale duurzaamheid 5 Wat is de Omgevingswijzer? Operationaliseert duurzaamheid ten behoeve van het

Nadere informatie

Transitiedenken richting 2050

Transitiedenken richting 2050 Transitiedenken richting 2050 Bodem / Ondergrond in de Omgevingsvisie Klassiek vs. Adaptief Klassieke benadering 1. Scenariostudie 2. Toekomstprojecties 3. Prognose (vaak trend/business-as-usual scenario)

Nadere informatie

nspecties Assetmanagement & I Inspecteren & Adviseren netwerken (hoofdwegennet, hoofdv vaarwegennet en

nspecties Assetmanagement & I Inspecteren & Adviseren netwerken (hoofdwegennet, hoofdv vaarwegennet en Risicogestuurd Inspecteren & Adviseren Een nieuwe visie op inspectie Studiemiddag Betonvereniging Donderdag 26 januari 2012 Door: Rindert van Dalen, Dienst Infrastructuur Assetmanagement & I nspecties

Nadere informatie

Werken aan een waterveilig Nederland. Project Afsluitdijk

Werken aan een waterveilig Nederland. Project Afsluitdijk Werken aan een waterveilig Nederland Project Afsluitdijk 80 jaar De Afsluitdijk beschermt Nederland al meer dan tachtig jaar tegen de zee. De dijk voldoet niet meer aan de huidige normen voor waterveiligheid.

Nadere informatie

Rijkswaterstaat: Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Ir L.C. van Wagensveld

Rijkswaterstaat: Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Ir L.C. van Wagensveld : Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu Ir L.C. van Wagensveld 10 oktober 2013 Inhoud Introductie Wetenswaardigheden over Werkwijze Mogelijkheden 2 10 oktober 2013 Introductie

Nadere informatie

Kennisprogramma Natte Kunstwerken Voorstel onderzoek 2017

Kennisprogramma Natte Kunstwerken Voorstel onderzoek 2017 Kennisprogramma Natte Kunstwerken Voorstel onderzoek 2017 1. 2. 3. KENNISPROGRAMMA NATTE KUNSTWERKEN... 1 VOORSTEL ONDERZOEK 2017... 1 1.1 1.2 1.3 INLEIDING... 2 INTRODUCTIE... 2 CONTEXT KENNISPROGRAMMA

Nadere informatie

Duurzaamheid bij RWS. Van visie naar praktijk. Annette Augustijn. Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden

Duurzaamheid bij RWS. Van visie naar praktijk. Annette Augustijn. Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden Ministerie van Infrastructuur en Milieu Duurzaamheid bij RWS Van visie naar praktijk Symposium Duurzame Infrastructuur 28 april 2011, Woerden Annette Augustijn Programmadirecteur Duurzaam RWS 28 april

Nadere informatie

VERNIEUWING MIRT. Een verkenning naar meekoppelkansen bij Beheer, Onderhoud, Vervanging en Renovatie in het kader van Vernieuwing MIRT

VERNIEUWING MIRT. Een verkenning naar meekoppelkansen bij Beheer, Onderhoud, Vervanging en Renovatie in het kader van Vernieuwing MIRT VERNIEUWING MIRT Een verkenning naar meekoppelkansen bij Beheer, Onderhoud, Vervanging en Renovatie in het kader van Vernieuwing MIRT Inhoud Opdracht 5 Samenvatting 6 Aanpak 1.1 Aanpak verkennend onderzoek

Nadere informatie

Renovatie Stuwensemble Nederrijn en Lek. Design & Construct contract

Renovatie Stuwensemble Nederrijn en Lek. Design & Construct contract Renovatie Stuwensemble Nederrijn en Lek Design & Construct contract Inleiding Het stuwensemble in de Nederrijn en Lek gaat grootschalig gerenoveerd worden. Met deze brochure informeert Rijkswaterstaat

Nadere informatie

Perspectief op Potenties

Perspectief op Potenties Perspectief op Potenties Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Een derde meer herstel? Vereist: brede visie op herstel, inclusief focus op functioneel

Nadere informatie

De Ouderenpartij NH maakt zich ernstig zorgen over de hoogwaterveiligheid Den Oever/Afsluitdijk/Kornwerderzand

De Ouderenpartij NH maakt zich ernstig zorgen over de hoogwaterveiligheid Den Oever/Afsluitdijk/Kornwerderzand Vragen nr. 25 Aan de leden van Provinciale Staten van Noord-Holland Haarlem, 26 juni 2012 Onderwerp: vragen van de heer J.H. Leever (ONH). De voorzitter van Provinciale Staten van Noord-Holland deelt u

Nadere informatie

Wilhelmina sluis. MultiWaterWerk.NL. Hoe gaan we de vervangingsopgave natte kunstwerken van RWS aanpakken? Weergave van de ideeën op september 2012

Wilhelmina sluis. MultiWaterWerk.NL. Hoe gaan we de vervangingsopgave natte kunstwerken van RWS aanpakken? Weergave van de ideeën op september 2012 Wilhelmina sluis MultiWaterWerk.NL Hoe gaan we de vervangingsopgave natte kunstwerken van RWS aanpakken? Weergave van de ideeën op september 2012 Relatie met VONK De Vervangingsopgave Natte Kunstwerken

Nadere informatie

Wegen gebouwd op achterhaalde groeiscenario s auteur: Huib van Essen, CE Delft

Wegen gebouwd op achterhaalde groeiscenario s auteur: Huib van Essen, CE Delft Wegen gebouwd op achterhaalde groeiscenario s auteur: Huib van Essen, CE Delft De meeste plannen voor nieuwe of bredere snelwegen waarvan de uitvoering de komende jaren gepland staat, zijn onderbouwd met

Nadere informatie

Pilot Ruimtelijke Kijk in het Sociaal Domein. 1 e Verkenningssessie

Pilot Ruimtelijke Kijk in het Sociaal Domein. 1 e Verkenningssessie Pilot Ruimtelijke Kijk in het Sociaal Domein 1 e Verkenningssessie Agenda Stand van Zaken Doel project en vandaag Praktijkvoorbeelden van ruimtelijk kijken Martin van der Beek Verzamelen beleidsthema s

Nadere informatie

Taken: Voldoende water, Veilig gebied, Gezond en natuurlijk water.

Taken: Voldoende water, Veilig gebied, Gezond en natuurlijk water. Watersysteembeheer: (presentatie Anita 15 januari) Taken: Voldoende water, Veilig gebied, Gezond en natuurlijk water. Voldoende water: Stuwen, gemalen en waterinlaat, toegankelijkheid gebied d.m.v. waterlopen.

Nadere informatie

INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

INVESTERINGSVOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Vul bij de kopiehouders de voorletter(s) in en de achternaam van de kopiehouder. Begin met je eigen naam. Bij meerdere kopiehouders de namen scheiden door een,.vul bij de kopiehouders de voorletter(s)

Nadere informatie

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011 Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland Is het rijk aan zet? 1 Voorstudie PBL (2009) Speerpunten klimaatbestendige ruimtelijke ontwikkeling: 1. Waterveiligheid 2. Zoetwatervoorziening 3. Klimaatbestendige

Nadere informatie

Bijeenkomst: Noodmaatregelen bij hoogwater

Bijeenkomst: Noodmaatregelen bij hoogwater Bijeenkomst: Noodmaatregelen bij hoogwater Alessandra Bizzarri WVL-RWS Coördinator CTW 1 Inhoudsopgave Calamiteit organisatie RWS Behoeften RWS i.r.m. Wiki 2 3 Calamiteit organisatie RWS RWS taken en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Kennis en de driehoek

Kennis en de driehoek Kennis en de driehoek Waterveiligheid en nhwbp Jan Aart van Twillert Content Kennis ontwikkeling : wat doen we eigenlijk allemaal op kennisgebied Vanuit de nhwbp opgave en de transities: - Voorbeeld voor

Nadere informatie

Programma Sluizen Wat, hoe en waarom?

Programma Sluizen Wat, hoe en waarom? 1 Programma Sluizen Wat, hoe en waarom? Wies onck programmadirecteur ijkswaterstaat Grote Projecten en nderhoud (GP) H S G W C ijkswaterstaat de missie v B n e K G n e W B U F 2 H S G W C v B n e K G n

Nadere informatie

Werken aan een waterveilig Nederland. Project Afsluitdijk

Werken aan een waterveilig Nederland. Project Afsluitdijk Werken aan een waterveilig Nederland Project Afsluitdijk 80 jaar De Afsluitdijk beschermt Nederland al meer dan tachtig jaar tegen de zee. De dijk voldoet niet meer aan de huidige normen voor waterveiligheid.

Nadere informatie

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem Deltaprogramma 2013 Bijlage A Samenhang in het watersysteem 2 Deltaprogramma 2013 Bijlage A Bijlage A Samenhang in het watersysteem Het hoofdwatersysteem van Eijsden en Lobith tot aan zee Het rivierwater

Nadere informatie

Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied

Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied Oproep: Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied Meld nu uw bouwproject aan voor het Actieprogramma klimaatadaptieve bouwprojecten in stedelijk gebied. Daarin bundelen overheden,

Nadere informatie

Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid

Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid Ruimteconferentie Workshop 11 21-05-2013 Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van 1 Inhoud presentatie Context Kennis en decentralisatie

Nadere informatie

Stappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth

Stappenplan Social Return on Investment. Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth Stappenplan Social Return on Investment Onderdeel van de Toolkit maatschappelijke business case ehealth 1 1. Inleiding Het succesvol implementeren van ehealth is complex en vraagt investeringen van verschillende

Nadere informatie

Scenario workshops. Stakeholder participatie in verschillende onderzoeksfasen

Scenario workshops. Stakeholder participatie in verschillende onderzoeksfasen Scenario workshops Stakeholder participatie in verschillende onderzoeksfasen Kenmerken van de methode > Met de scenariomethode kunnen voor beleid verschillende denkbare toekomsten worden geconstrueerd

Nadere informatie

Service Level Agreements RWS

Service Level Agreements RWS Service Level Agreements RWS Presentatie Provincie Zuid Holland Jaco vd Werf en Ron Bosman Ministerie van I&M/ RWS 4-3-2015 Agenda Aanleiding tot de SLA RWS als Asset Manager Ontwikkeling van Asset management

Nadere informatie

KAS: een handelingsperspectief

KAS: een handelingsperspectief KAS: een handelingsperspectief workshop door Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel Twentse Stedenband: Brenda Koopman (waterschap Vechtstromen) Marcel Roordink (gemeente Almelo) IJssel-vechtdelta:

Nadere informatie

Infrabouw Vervangen of levensduurverlenging? Beton bij Rijkswaterstaat. Behoefte en aanpak. Areaal betonconstructies. Ir. Leo Klatter.

Infrabouw Vervangen of levensduurverlenging? Beton bij Rijkswaterstaat. Behoefte en aanpak. Areaal betonconstructies. Ir. Leo Klatter. Infrabouw Vervangen of levensduurverlenging? Ir. Leo Klatter Rijkswaterstaat 1 2 Beton bij Rijkswaterstaat Behoefte en aanpak Behoefte aan vervanging en renovaties Hoe Rijkswaterstaat daar mee omgaat Case

Nadere informatie

Maatschappelijke prioritering V&Rprojecten

Maatschappelijke prioritering V&Rprojecten Maatschappelijke prioritering V&Rprojecten Taede Tillema, Maarten de Lange augustus 2016 Indeling Samenvatting: Vraagstelling en lessen Achtergrond DEEL 1: RWS en V&R-programma s DEEL 2: Beslissingsondersteunende

Nadere informatie

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid Project ZON Hoofdvraag huidige droogte situatie (2010) gevolgen van de klimaatverandering (2050) zinvolle maatregelen Uitvoering gebied Regio-Oost aansturing vanuit RBO projectgroep Regionale afstemming

Nadere informatie

- Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement

- Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement - Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement Projectendag Kennis voor Klimaat Amersfoort, 7 april 2011 Pieter Bloemen Staf Deltacommissaris 1 Intentieverklaring DC - directie

Nadere informatie

Bijlage D Uitwerking adaptief deltamanagement

Bijlage D Uitwerking adaptief deltamanagement Bijlage D Uitwerking adaptief deltamanagement Onderstaande tekst illustreert het concept adaptief deltamanagement aan de hand van het waterveiligheidsvraagstuk in het benedenrivierengebied. De tekst neemt

Nadere informatie

Delft, 14 juni 2016. Bas de Jong. Slim watermanagement

Delft, 14 juni 2016. Bas de Jong. Slim watermanagement Slim watermanagement Delft, 14 juni 2016 Bas de Jong 1 Slim watermanagement Inhoud Het programma SWM Waar staan we nu Waar gaan we heen(?) Tot slot 2 Slim watermanagement Het programma SWM 3 Slim watermanagement

Nadere informatie

Uitvoeringskader Zorgplicht Primaire Waterkeringen RWS

Uitvoeringskader Zorgplicht Primaire Waterkeringen RWS Uitvoeringskader Zorgplicht Primaire Waterkeringen RWS Wanneer is goed, goed genoeg 19 maart 2015 Uitdaging: zorgplicht inbedden in een procesgerichte organisatie RWS heeft zelf actief bijgedragen aan

Nadere informatie

Deel 2: hydrologische modeldatabase NHI

Deel 2: hydrologische modeldatabase NHI Deel 1: vervanging MOZART DM Deel 2: hydrologische modeldatabase NHI Vervanging modelcodes Distributiemodel en Mozart Jeroen Ligtenberg (Rijkswaterstaat) DM en Mozart in het Landelijk Hydrologisch Model

Nadere informatie

Vakdag conditionering Workshop natuur en milieu(wetgeving): aanpak en benodigde onderzoeken. 6 maart 2014, prof. mr. A.A. Freriks

Vakdag conditionering Workshop natuur en milieu(wetgeving): aanpak en benodigde onderzoeken. 6 maart 2014, prof. mr. A.A. Freriks Vakdag conditionering Workshop natuur en milieu(wetgeving): aanpak en benodigde onderzoeken 6 maart 2014, prof. mr. A.A. Freriks Onderwerpen Belangrijkste besluitvormingstrajecten: projectplan Waterwet,

Nadere informatie

AMC Seminar 2011 Faciliteren van AM besluitvorming. Robert van Grunsven, Consultant

AMC Seminar 2011 Faciliteren van AM besluitvorming. Robert van Grunsven, Consultant AMC Seminar 2011 Faciliteren van AM besluitvorming Robert van Grunsven, Consultant Even voorstellen Wie zijn CMS asset management? Wie is Robert van Grunsven? Agenda De veranderende wereld van het waterschap

Nadere informatie

Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni

Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni Impressie Regiotour MIRT in Noord Nederland 13 juni Ron Lander en Nathalie Harrems openen de goed bezochte bijeenkomst in de schouwburg in Meppel. Naast het delen van kennis over de werkwijze in het Meerjarenprogramma

Nadere informatie

Overleg Infrastructuur en Milieu Voorziter mevrouw I.R. Adema p/a Plesmanweg JG Den Haag

Overleg Infrastructuur en Milieu Voorziter mevrouw I.R. Adema p/a Plesmanweg JG Den Haag > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Overleg Infrastructuur en Milieu Voorziter mevrouw I.R. Adema p/a Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Herengracht 17-19 Den Haag Postbus 90653 2509 LR Den Haag

Nadere informatie

Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet. Richard Jorissen

Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet. Richard Jorissen Nieuwe veiligheidsnormen in relatie tot de Omgevingswet Richard Jorissen Hoogwaterbeschermingsprogramma Onderdeel Deltaprogramma Jaarlijks voortrollend programma Alliantie Rijk-waterschappen Gezamenlijke

Nadere informatie

Co-creatie in de praktijk

Co-creatie in de praktijk Co-creatie in de praktijk Grip op de Maas Albert Barneveld Katja Oostendorp Maarten van der Vlist 13 maart 2018 GRIP OP DE MAAS - Opgave Grip op de Maas - Waarom op de Bouwcampus - Wat vraagt dit van de

Nadere informatie

FORD FOCUS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 15 17 18 19 9 3 1 1 6 4 2 5 7 8 10 21 23 24 25

Nadere informatie

FORD FOCUS Focus_346_2012_V7_cover.indd 1 17/10/2011 14:55

FORD FOCUS Focus_346_2012_V7_cover.indd 1 17/10/2011 14:55 FORD FOCUS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 15 16 17 19 9 6 3 1 1 4 2 5 7 8 10 21 23 24 25

Nadere informatie

HOE PAK IK ASSETMANAGEMENT OP IN MIJN ORGANISATIE EN NEEM IK MIJN BESTUUR MEE?

HOE PAK IK ASSETMANAGEMENT OP IN MIJN ORGANISATIE EN NEEM IK MIJN BESTUUR MEE? HOE PAK IK ASSETMANAGEMENT OP IN MIJN ORGANISATIE EN NEEM IK MIJN BESTUUR MEE? 5 oktober 2017 Jarno Deen, Hoogheemraadschap van Rijnland Jan Fijan, Provincie Gelderland KENNISPORTAAL IAMPRO Initiatief

Nadere informatie

Assetmanagement bij waterkeringen

Assetmanagement bij waterkeringen Assetmanagement bij waterkeringen Frank den Heijer NVRB symposium Assetmanagement in de publieke sector Assetmanagement bij waterkeringen Historie en context Toetsproces waterkeringen Cases: toetsronden

Nadere informatie

Bodemberging en waterbeschikbaarheid in kaart. Satellietdata als nieuwe schakel in het slim waterbeheer

Bodemberging en waterbeschikbaarheid in kaart. Satellietdata als nieuwe schakel in het slim waterbeheer Bodemberging en waterbeschikbaarheid in kaart Satellietdata als nieuwe schakel in het slim waterbeheer Neerslag Verdamping Bodemberging bodemfysische eigenschappen Onverzadigde bodem Bodemvocht Waterstand

Nadere informatie

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat?

Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Een slim, duurzaam gebouw hoe maak je dat? Donderdag 10 november Jan Kadijk, Hoofd DGBC Academy 2 3 4 6 7 8 9 DGBC: Onze rollen Stimuleren Communiceren Verbinden Inspireren Opleiden Certificeren BREEAM:

Nadere informatie

Adviescommissies VA & EV MRDH

Adviescommissies VA & EV MRDH ANALYSE- & OPLOSSINGSRICHTINGENFASE MIRT ONDERZOEK BEREIKBAARHEID ROTTERDAM DEN HAAG Adviescommissies VA & EV MRDH 12 april 2017 Investeringsstrategie MRDH RIJK -> MIRT: Samenhang strategische trajecten

Nadere informatie

Resultaten Survey Deltaprogramma

Resultaten Survey Deltaprogramma Resultaten Survey Deltaprogramma Januari 2014 Auteurs Jitske Verkerk, M.Sc., Promovendus, Erasmus Universiteit Rotterdam Dr. Arwin van Buuren, Universitair Hoofdocent Bestuurskunde, Erasmus Universiteit

Nadere informatie

ROBAMCI CASE KUNSTWERKEN - GEMAAL IJMUIDEN

ROBAMCI CASE KUNSTWERKEN - GEMAAL IJMUIDEN ROBAMCI CASE KUNSTWERKEN - GEMAAL IJMUIDEN Auteurs (alfabetische volgorde): Mark de Bel, Giel Klanker, Wouter Jan Klerk, Jos Wessels, Wouter van der Wiel, Auke de Wit M.m.v. Thijs Jansen, Marcel Sminia

Nadere informatie

Graafschap College Welkom!

Graafschap College Welkom! Welkom! Even voorstellen: Lianne te Winkel, inkoopadviseur bij het Graafschap College Jean-Paul Roegies, inkoopadviseur bij InkoopMeesters in het kort Verzorgt jaarlijks (beroeps)opleidingen voor circa

Nadere informatie

Objectbeheerregime Kunstwerken 2006

Objectbeheerregime Kunstwerken 2006 Dienst Weg- en Waterbouwkunde Objectbeheerregime Kunstwerken 2006 BON Waterbeheren en Vaarwegen Versie 1 juni 2006 Objectbeheerregime Kunstwerken 2006 BON Waterbeheren en Vaarwegen Versie 1 juni 2006 DWW-2006-065

Nadere informatie

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg

Nadere informatie

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang

Nadere informatie

Presentatie voorlopig programmavoorstel Startbijeenkomst consultatieperiode

Presentatie voorlopig programmavoorstel Startbijeenkomst consultatieperiode Presentatie voorlopig programmavoorstel 2017-2022 Startbijeenkomst consultatieperiode 7 januari 2016 Programma 7 januari 2016 14:30 uur Inloop 15:00 uur Opening 15:10 uur Roald Lapperre [DGRW] Looppad

Nadere informatie

Nieuwe normen voor dijken, leidingen en samenwerking

Nieuwe normen voor dijken, leidingen en samenwerking Hoogwaterbeschermingsprogramma Nieuwe normen voor dijken, leidingen en samenwerking Richard Jorissen Inhoud q Nieuwe normen Korte achtergrond Doorwerking programma HWBP Uitwerking in projecten HWBP Ontwerpregels

Nadere informatie

Doordachte aanpak in fasen

Doordachte aanpak in fasen Rode draden stel de ontwikkelingsstrategie centraal hou t simpel en doe t zorgvuldig zoek het directe contact wees realistisch (verwachtingen-management) Doordachte aanpak in fasen risico- & actor analyse

Nadere informatie

Hoorzitting college van burgemeester en wethouders van gemeente Capelle aan den IJssel en van gemeente Krimpen aan den ĪJssel

Hoorzitting college van burgemeester en wethouders van gemeente Capelle aan den IJssel en van gemeente Krimpen aan den ĪJssel Hoorzitting college van burgemeester en wethouders van gemeente Capelle aan den IJssel en van gemeente Krimpen aan den ĪJssel Zitting op donderdag 4 september 2014 om 14.00 uur DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR

Nadere informatie

KARTERING OPPERVLAKTEWATER

KARTERING OPPERVLAKTEWATER KARTERING OPPERVLAKTEWATER Inwinning insteken met behulp van fotogrammetrie en AHN-2 BeheergebiedWaterschap EEN PAAR CIJFERS: 83.000 ha oppervlakte 775.000 inwoners 283.000 huishoudens 21.000 bedrijven

Nadere informatie

Voorstel van het college inzake Meerjarenprogramma Kunstwerken III (MJPK3): Vervangingsagenda & Uitvoeringsprogramma

Voorstel van het college inzake Meerjarenprogramma Kunstwerken III (MJPK3): Vervangingsagenda & Uitvoeringsprogramma Datum 19 september 2017 Registratienummer DSB /2017.447 RIS297826 Voorstel van het college inzake Meerjarenprogramma Kunstwerken III (MJPK3): Vervangingsagenda 2018-2040 & Uitvoeringsprogramma 2018-2021

Nadere informatie

Deze notitie bevat geen inhoudelijke resultaten en referenties. Deze zijn vanwege projectgevoeligheid niet in deze publicatie opgenomen.

Deze notitie bevat geen inhoudelijke resultaten en referenties. Deze zijn vanwege projectgevoeligheid niet in deze publicatie opgenomen. notitie Alexanderstraat 21 Postbus 85948 2508 CP Den Haag 070 370 07 00 www.witteveenbos.nl onderwerp project - opdrachtgever projectcode referentie opgemaakt door CO 2 ketenanalyse 'Project Afsluitdijk'

Nadere informatie

Opdracht Nijkerkerbrug

Opdracht Nijkerkerbrug Opdracht Nijkerkerbrug RIJKSWATERSTAAT ZOEKT: Een (constructief) veilige brugverbinding; Voor een levensduur van 25-30 jaar; Zonder beperkingen voor al het passerende verkeer welke voldoet aan de geldende

Nadere informatie

NATTE KUNSTWERKEN: KANSEN VAN INNOVATIES GRIJPEN VOOR MEER DUURZAAMHEID. InfraQuest Kennismarktdag 2018 Lassing-van der Spek, B.L.

NATTE KUNSTWERKEN: KANSEN VAN INNOVATIES GRIJPEN VOOR MEER DUURZAAMHEID. InfraQuest Kennismarktdag 2018 Lassing-van der Spek, B.L. NATTE KUNSTWERKEN: KANSEN VAN INNOVATIES GRIJPEN VOOR MEER DUURZAAMHEID InfraQuest Kennismarktdag 2018 Lassing-van der Spek, B.L. (Babette) 10-MINUTEN PRESENTATIES Jos Wessels Erwin Pechtold Ate Snijder

Nadere informatie

Dijkvaksessies 2017 augustus - oktober 2017

Dijkvaksessies 2017 augustus - oktober 2017 Dijkvaksessies 2017 augustus - oktober 2017 Doel Doel van de dijkvaksessies zijn: Bespreken van de kansrijke alternatieven Bespreken van de zogenoemde zeef 2, de criteria waarop de kansrijke alternatieven

Nadere informatie

Jeanet van Antwerpen, directeur SADC Ontbijtsessie Dutch Green Building Week 22 september 2015

Jeanet van Antwerpen, directeur SADC Ontbijtsessie Dutch Green Building Week 22 september 2015 Circulaire gebiedsontwikkeling Jeanet van Antwerpen, directeur SADC Ontbijtsessie Dutch Green Building Week 22 september 2015 SADC 9/23/2015 titel SADC 9/23/2015 titel SADC 9/23/2015 Circulaire werkmilieus

Nadere informatie

Wateroverlast. PWVE, 12 februari Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 1

Wateroverlast. PWVE, 12 februari Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 1 Wateroverlast PWVE, 12 februari 2014 Kees Broks, Arjan Messelaar, Broks-Messelaar Consultancy 1 Toen het nog simpel was Maar Huidige situatie Rioolstelsel Rioleringsmodel Leidingen, putten Verh. oppervlak

Nadere informatie

Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more

Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Multi Enterprise Social Network Platform 10 redenen om mee te doen Factsheet((NL)( Intranet,(Extranet,(Social(&(more Intranet, Extranet, Social Organiseer mensen en informatie op natuurlijke wijze TransportLAB

Nadere informatie

WERKATELIER LEGOLISEREN VERKEERSBRUGGEN

WERKATELIER LEGOLISEREN VERKEERSBRUGGEN WERKATELIER LEGOLISEREN VERKEERSBRUGGEN Pagina 1 van 13 WERKATELIER LEGOLISEREN VERKEERSBRUGGEN 1 E BIJEENKOMST DONDERDAG 18 MEI In het kader van Stroomversnelling bruggen is de eerste bijeenkomst van

Nadere informatie

Stand van zaken en doorkijk. Doel en programma

Stand van zaken en doorkijk. Doel en programma Stand van zaken en doorkijk Programma Bereikbaarheid Doel en programma Doel Inhoudelijk meenemen in de laatste stand van zaken op het bereikbaarheid dossier en inhoudelijke discussie over samenhang en

Nadere informatie

Klimaat voor een nieuwe M.E.R.

Klimaat voor een nieuwe M.E.R. Klimaat voor een nieuwe M.E.R. Praktische Workshop Klimaatadaptatie in de praktijk van planvorming en milieu effectrapportage. Gerald Jan Ellen, Deltares, Bestuurskundig onderzoeker/adviseur Inhoud Adaptatie?

Nadere informatie

Nieuwe indeling van watergangen

Nieuwe indeling van watergangen Nieuwe indeling van watergangen Beter voorbereid op gevolgen van klimaatverandering verbindt met water Waarom een nieuwe indeling? Watergang in een andere categorie, wat nu? wil zijn voor het onderhoud

Nadere informatie

ECONOMIES OF SCOPE EN ECONOMIES OF TIME IN HET DELTAPROGRAMMA

ECONOMIES OF SCOPE EN ECONOMIES OF TIME IN HET DELTAPROGRAMMA ESSAY 2014 ECONOMIES OF SCOPE EN ECONOMIES OF TIME IN HET DELTAPROGRAMMA Hoe verder met Adaptief Deltamanagement in de uitvoeringsfase van het Deltaprogramma? Over het pakken van meekoppelkansen en het

Nadere informatie