PROJECTHANDLEIDING Een lesje leren!

Transcriptie

1 Kerntaak 1: Assisteren bij het uitvoeren van onderdelen van het primaire proces. Werkproces: 1.2 Bereidt de uitvoering van programmaonderdelen voor. Werkproces: 1.3 Assisteert bij de uitvoering van programmaonderdelen Werkproces: 1.4 Begeleidt leerlingen bij de uitvoering van programmaonderdelen Kerntaak 2: Uitvoeren van taken rondom het primaire proces. Werkproces: 2.1: Voert werkzaamheden uit ten behoeve van het primaire proces Werkproces: 2.3: Voert administratieve taken uit. Kerntaak 3: Uitvoeren van organisatie en professiegebonden taken. Werkproces: 3.1: Werkt aan deskundigheidsbevordering en professionalisering van het beroep Werkproces: 3.3: Stemt werkzaamheden af Werkproces: 3.4: Evalueert en rapporteert ervaringen en bevindingen. PROJECTHANDLEIDING Een lesje leren! 1 Assistent Melanie zit achter in het lokaal van groep 3. Meester Stefan staat voor het bord, waar alle letters die de kinderen tot nu toe geleerd hebben aan kaartjes hangen. Wie vindt een van deze letters moeilijk? vraagt Stefan. Er gaan heel wat vingers omhoog. Een voor een mogen kinderen een letter komen aanwijzen en proberen te benoemen. Melanie noteert wie welke letter echt niet blijkt te weten. Hierna gaan de kinderen schrijfoefeningen doen. Als de groep eenmaal werkt, haalt Melanie steeds een kind naar haar tafel voor een korte oefening. Voor haar ligt haar weekplan, waarin precies staat beschreven wat ze extra met hen gaat oefenen. Marco is als eerste aan de beurt. Melanie pakt een stapeltje flitskaartjes met alle behandelde letters. Dit is de, vraagt ze en ze houdt een kaartje omhoog met een k erop. Eh.k? zegt Marco. Goed zo, de K! Melanie pakt het volgende kaartje. Een leerkracht en onderwijsassistent kunnen op verschillende manieren in de klas aan de gang. Een assistent kan met individuele kinderen extra oefeningen doen, maar ook met meer kinderen tegelijk werken. Of zelfs het grootste deel van de groep begeleiden terwijl de leerkracht zich richt op individuele kinderen. In alle gevallen ondersteunt de assistent de leerkracht in diens werk en draagt actief bij aan onderwijsprocessen in de klas. Om effectief te kunnen assisteren en zelf activiteiten te kunnen organiseren in je klas, moet je in grote lijnen weten HOE een les opgebouwd is. Tijdens dit project ga jij je bezighouden met lessen maken en de daarbij behorende didactische werkvormen die passen binnen de onderwijsvisie van jouw stage. Prestatie: Schrijf een themagebonden lessenserie, die vijf leergebieden bevat. Maak een werkmap met de workshopopdrachten. Een toets over de lesstof behorend bij workshop 2: didactiek met een minimum score van 60% Een toets over de lesstof behorend bij workshop 3: Leren leren en klassenmanagement

2 Prestatie-eisen: Je hebt een lessenserie gemaakt rond een thema. De serie bevat 5 leergebieden. (rekenen, taal, schrijven, wereldoriëntatie, sport of creatieve vakken). Vijf lesvoorbereidingsformulieren volgens het didactisch analyse model van Van Gelder.(zie bijlage 1) De inhoud van deze lessen is conform een van de onderwijsvisies. De lessenserie sluit aan bij de belangstelling en het ontwikkelingsniveau van de gekozen doelgroep. De lessen zijn geschreven in correct Nederlands. Je hebt de vier workshopopdrachten gemaakt volgens bijlage 2 en laten aftekenen bij de desbetreffende workshopdocent, in de reflectieweek. Je maakt de opdrachten die horen binnen de verschillende workshops. Feedback: Je krijgt feedback op alle onderdelen van je prestatie, van je werkgroep en je coach. Literatuur en materialen: Om alle workshops te kunnen volgen moet je in het bezit zijn van: - Pedagogiek voor de onderwijsassistent - Didactiek voor OAS. - Communicatie voor OAS. 2 De volgende thema s worden tijdens de verschillende workshops behandeld: Pedagogiek voor de onderwijsassistent Thema 15: Leerstijlen. Thema 19: Groepsklimaat Thema 20: Overwicht hebben en orde houden. Didactiek voor de onderwijsassistent. Thema 2. Didactische analyse. Thema 3. Doelen en eisen. Thema 4. Beginsituatie. Thema 5. Didactische werkvormen. Thema 6. Projecten en verhalend onderwijs. Thema 7. Directe instructie. Thema 8. Leermiddelen per leergebied. Thema 9. Leermiddelen per leergebied. Thema 10. Computer als leermiddel Thema 11. De instructietafel Thema 12. Aanpak wijzigen Thema 13. Evaluatie en feedback Thema 14. Leergesprekken en kringgesprekken Thema 15. Zelfstandig werken Thema 20. Tussendoelen beginnende geletterdheid. Thema 21. Tussendoelen beginnende geletterdheid. Thema 22. Registratie van activiteiten en resultaten Thema 23. Tellen en rekenen tot 20.

3 Thema 24. Tellen en reken tot 100. Thema 25. Tellen en rekenen met grote getallen. Thema 26. Aanvankelijk en voortgezet rekenen. Thema 27. Tussendoelen gevorderde geletterdheid. Thema 29. Spelling Thema 31. Methodisch schrijven Thema 33. Verkeer. Thema 34. Gezond, hygiënisch en redzaam gedrag. Thema 35. Natuur en techniek. Thema 36. Ruimte. Thema 37. Tijd. Thema 38. Beeldend werken Thema 39. Muziek Thema 40. Spel en bewegen 3 Communicatie voor de onderwijsassistent Thema 1. Onderwijswetten Thema 2. Nieuwe onderwijsconcepten. Thema 4. Kerndoelen in Nederland. Thema 5. Kerndoelen onderbouw VMBO. Thema 6. Tweede fase VMBO, vakkenpakket en exameneisen Thema 7. Kerndoelen speciaal onderwijs, cluster 1,2 en 4 Thema 32. Klassenmanagement. Thema 33. Organisatievormen inde klas. Per workshop staat nogmaals vermeld welke thema s bij de desbetreffende workshops horen. Plan van aanpak: Kies een thema voor je lessenserie. Bespreek dit met je praktijkbegeleider. Vul het Van Gelder formulier in (zie bijlage I). Maak de workshopopdrachten uit de bijlage Geef de lessenserie in de praktijk en laat deze beoordelen door je praktijkbegeleider. Vul van elke gegeven les een reflectieformulier in en doe deze bij je lessenserie. Laat je lessenserie beoordelen door projectleider. Plaats van de prestatie: School Groepsgrootte prestatie: Individueel

4 WORKSHOP 1: Introductie Als onderwijsassistent begeleid je regelmatig groepjes leerlingen die aan het werk zijn met projecten op velerlei gebied. Voorbeelden hiervan zijn projecten rond de seizoenen of bijvoorbeeld het menselijk lichaam. Zo n thema kun je bekijken vanuit verschillende leergebieden (rekenen, taal, schrijven, wereldoriëntatie, sport of creatieve vakken). Ook in jouw eigen opleiding werk je meestal samen met een groep medestudenten aan een prestatie/thema en worden verschillende vakken geïntegreerd gegeven aan de hand van datzelfde thema en de prestatie. Onze opleiding is niet in vakken verdeeld omdat leerlingen dat soort onderwijs als kunstmatig ervaren. Vakken veroorzaken versnippering en dat maakt dat je het zicht op het geheel verliest. Een thematische aanpak biedt meestal een goede afwisseling. Leerlingen ervaren dan de samenhang tussen de vakgebieden. De wereld is immers ook één geheel. Voor de leerlingen op jouw stage is een thematische vorm ook extra motiverend omdat het goed aansluit bij hun belevingswereld. Met andere woorden: het geeft meer zin aan de anders gescheiden aangeboden lessen. Tijdens dit project maak je een themagebonden lessenserie en geef je vijf themagebonden lesjes op het gebied van rekenen, taal, schrijven, wereldoriëntatie en sport of creativiteit. 4 Tijdens deze workshop wordt het project Een lesje leren opgestart. We bespreken de profielschets van de onderwijsassistent en de drie taakgebieden waarop jij functioneert: - De ondersteuner van de groepsleerkracht als pedagoog. - De ondersteuner van de groepsleerkracht als didacticus. - De onderwijsassistent als teamlid. Tevens neemt de projectbegeleider de projecthandleiding met je door en geeft een toelichting. Inhoud: Taakgebieden onderwijsassistent. Inhoud project Resultaat: Je bent op de hoogte van de inhoud en eisen van het project. Je bent in staat een thema voor dit project te kiezen. Je bent in staat een werkplanning te maken van de acties die ondernomen moeten worden. Duur: 1 x 2 lesuren

5 WORKSHOP 2: Didactiek Als onderwijsassistent word je vooral ingezet bij begeleiding en ondersteuning. Om je taken goed te kunnen vervullen, moet je goed weten hoe een les is opgebouwd. Dit noemen we didactiek. Een onderwijsassistent met veel didactische kennis en ervaring kan breder worden ingezet. Je inbreng bij de inhoudelijke begeleiding van een groepje wordt groter en in het kader van projecten hoort het tegenwoordig bij je werk om een les te kunnen voorbereiden. Inhoud: Het didactische analysemodel volgens Van Gelder. Spel- en onderwijsleersituaties, een analyse Beginsituatie Doelstellingen Didactische werkvormen Groepering en organisatievormen Leerinhouden en leeractiviteiten Onderwijsleermiddelen 5 Planning/leermiddelen: Lees elke les de door de docent opgegeven thema s. Hierop worden de workshops gebaseerd. Didactiek voor de onderwijsassistent. Thema 2. Didactische analyse. Thema 3. Doelen en eisen. Thema 4. Beginsituatie. Thema 5. Didactische werkvormen. Thema 7. Directe instructie. Thema 8. Leermiddelen per leergebied Thema 10.Computer als leermiddel Thema 11. De instructietafel Thema 12. Aanpak wijzigen Thema 13. Evaluatie en feedback Thema 14. Leergesprekken en kringgesprekken Thema 15. Zelfstandig werken Resultaat: Je bent in staat een lesvoorbereiding te maken volgens het model volgens Van Gelder. Je maakt onderstaande opdracht. Voor uitgebreide beschrijving zie workshopopdracht 3 in bijlage 2. Workshopopdracht 2: Didactiek Opdracht: 2 1. Maak een overzicht van de verschillende instructievormen en wanneer je die kunt gebruiken. 2. Verwerk verschillende instructievormen binnen jouw lessenserie. Duur: 8x2 lesuren

6 WORKSHOP 3A: Leren leren Niet op elke basisschool wordt hetzelfde gewerkt. Elke school heeft zijn eigen visie op wat goed onderwijs is. Die visie berust op ideeën van onderwijspedagogen die zich bezighouden met de vernieuwing van het onderwijs. Er zijn in Nederland vier visies op hoe een kind het beste leert: - ontwikkelingsgericht onderwijs, zoals Maria Montessorionderwijs; - ervaringsgericht onderwijs, zoals het Jenaplanonderwijs; - programmagericht onderwijs (regulier onderwijs) en; - adaptief onderwijs (maatwerk). Dat een school zich tot een van die stromingen rekent, zie je niet aan de naam van de school, maar aan de onderwijspraktijk. De rol van de onderwijsassistent is binnen elke visie op leren weer anders. Tijdens deze workshop ga je onderzoeken wat jouw taken als onderwijsassistent precies zijn en wat jouw sterktes en zwaktes daarin zijn. Tevens onderzoek je wat de uitgangspunten en kenmerken van de vier verschillende manieren van didactiek in het huidige basisonderwijs zijn en wat jouw visie daarop is. Ten slotte maak je je lessenserie op basis van een van de visies op leren leren. 6 Inhoud: Stromingen in het onderwijs De vier vormen van leren (Kolb) De visie op het onderwijs De onderwijsassistent in het basisonderwijs Workshopopdracht: 3A: De competenties en taken van de onderwijsassistent. 3A.1 De status van het beroep Interview minstens 5 personen uit jouw omgeving en stel de volgende vragen: a. Weet u wat het beroep van onderwijsassistent inhoudt? b. Weet u wat voor status dit beroep heeft? c. Zou u dit werk willen doen? Zo ja, waarom; zo nee, waarom niet? d. Kunt u voor en nadelen opnoemen van deze functie? 3A.2 De taakgebieden De functie onderwijsassistent kenmerkt zich door de volgende drie taakgebieden. 1 De ondersteuner van de groepsleerkracht als pedagoog. 2 De onderwijsassistent als ondersteuner van de groepsleerkracht als didacticus. 3 De onderwijsassistent als teamlid/collega. a. Geef per taakgebied aan welke competenties hiervoor vereist zijn.( Kijk daarvoor in de voortgangsrapportage ) b. welke competenties bezit jij al? - welke wil je verder ontwikkelen?

7 Workshop 3B: Klassenmanagement: De groepsleerkracht en de onderwijsassistent zijn samen verantwoordelijk voor het reilen en zeilen in de klas. Je zorgt er voor dat er een prettige sfeer is, waardoor de kinderen zo goed mogelijk functioneren. Ook voor de organisatie in de klas is veel aandacht nodig. De groepsleerkracht is als eerste verantwoordelijk voor het bedenken van een goede organisatiestructuur in de groep. Jij als assistent bent medeverantwoordelijk voor de uitvoering. Net als in een bedrijf moet er in een klas van alles geregeld en georganiseerd worden. We noemen dat klassenmanagement. De leerkracht en de assistent zijn de managers van de groep. Klassenmanagement speelt op alle momenten een rol. Alles wat er in een klas gebeurt, moet zo goed mogelijk geregeld zijn. Alleen dan kunnen de kinderen goed leren. Zet maar eens op een rijtje wat jij wel niet allemaal doet aan klassenmanagement: - de klas inrichten, - regels en afspraken met de kinderen bedenken, - structuur aanbrengen bij activiteiten, - de zelfstandigheid bevorderen van de kinderen, - structuur aanbrengen in de lesjes, - rekening houden met alle verschillen tussen kinderen. 7 Tijdens deze workshop leer je hoe je door een goede organisatie in de klas de lesjes uit je lessenserie rustig en plezierig kan laten verlopen. Inhoud: Onderwijsorganisatievormen Zelf je taken organiseren De klas en haar inrichting Leerklimaat beïnvloedt prestaties Invloeden op het leerklimaat Een stimulerend leerklimaat Hoe kun je een leerklimaat beïnvloeden? Het model van directe instructie Zelfontdekkend leren Didactiek van ontwikkelingsgericht onderwijs Resultaat: Je kan in je lessenserie aangeven hoe je het leerklimaat kunt beïnvloeden. Je kan in je lessenserie aangeven hoe een stimulerend leerklimaat er uit ziet. Je kan in je lessenserie aangeven welke bijdrage de onderwijsassistent levert aan het leerklimaat. Je kan in je lessenserie aangeven hoe de klas ingericht moet worden. Je maakt onderstaande opdracht. Je leert de aangegeven hoofdstukken bij deze workshop. Hierover krijg je een toets

8 Workshopopdracht3B: Klassenmanagement Opdracht 3B.1: De klassenopstelling * Inventariseer de komende week de verschillende klassenopstellingen die op je stageadres worden toegepast en bij welke activiteiten dat gebeurt. * Bespreek met de groepsdocent: - Wat het doel was van de betreffende activiteit, - Waarom hij/zij voor die betreffende klassenopstelling heeft gekozen. 8 Opdracht 3B.2: groeperingvormen * Bestudeer van het boek Didactiek voor de Onderwijsassistent, blz. 578 * Beschrijf wat er met het begrip differentiatie wordt bedoeld. * Op welke verschillende manieren kun je differentiëren? * Kies de juiste organisatievorm en didactische werkvorm bij de volgende activiteiten: - De tafel van 3 automatiseren - Alles in het lokaal wat uit tweetallen bestaat bij elkaar zoeken - Hoeveelheden koppelen aan een cijfersymbool - Voorwerpen ordenen op kleur - De letter M leren schrijven - Klanken aan elkaar plakken tot een woord (p-o-p: pop) - Rijmwoorden noemen - Wat zijn de activiteiten van de leerlingen? - Kun je binnen deze werkvorm tegemoet komen aan de individuele verschillen, oftewel is er mogelijkheid tot differentiatie. Opdracht 3B.3: De inrichting Beantwoord de volgende vragen over de inrichting van het klaslokaal: a. Hoeveel tafels en stoelen staan er in de klas? b. Is er gelegenheid om zowel in groepjes als individueel te werken? c. Waar staat de tafel van de leerkracht? d. Hoe worden de muren gebruikt? e. Hoe zijn de kasten en hoeken opgesteld, met andere woorden: zijn de materialen zo opgeborgen dat onnodig lopen wordt voorkomen? f. Hoe zien de inrichting en de uitrusting van de verschillende hoeken eruit? g. Zijn de drukke hoeken zo geplaatst dat er zo min mogelijk storing is voor de andere kinderen? h. Worden andere ruimten, zoals de gang en de hal, bij de klassenactiviteiten betrokken? i. Bevordert de inrichting van het lokaal de zelfstandigheid van de kinderen? Ofwel: kunnen de kinderen bijvoorbeeld de materialen zelfstandig pakken en opruimen? j. Zijn er voldoende materialen voor iedereen? k. Is er onderscheid tussen de materialen die veel worden gebruikt en de reservematerialen l. Is er voldoende ruimte voor het kringgesprek? m. Zijn de vieze activiteiten dicht bij de kraan? n. Welke sfeer vind je belangrijk voor jouw lokaal? o. Waar denk je aan als je het hebt over veiligheid in een klaslokaal Maak een plattegrond van het lokaal.

9 Planning/leermiddelen: Ook voor deze workshop geldt: Lees na elke les de door de docent opgegeven thema s!! Pedagogiek voor de onderwijsassistent Thema 15: Leerstijlen. Thema 19: Groepsklimaat Thema 20: Overwicht hebben en orde houden. Communicatie voor de onderwijsassistent Thema 2. Nieuwe onderwijsconcepten. Thema 32. Klassenmanagement. Thema 33. Organisatievormen inde klas. 9 Resultaat: Je lessenserie is gemaakt op basis van de uitgangspunten en kenmerken van een van de visies op leren leren. Je kan de plaats van de onderwijsassistent en de inhoud van het beroep beschrijven. Je kan de taken die voortvloeien uit deze functie beschrijven. Je kan aangeven welke competenties, beroepshoudingaspecten, vaardigheden en technieken belangrijk zijn in het werk van de onderwijsassistent en welke kwaliteiten je al bezit en welke jij nog moet ontwikkelen voor het beroep van onderwijsassistent. Je maakt de opdrachten behorende bij deze workshop. Van elk schoolbezoek maak je een reflectieverslag. Duur: 8x 2 lesuren

10 WORKSHOP 4: Vakmethoden: Welke verschillende methoden zijn er om de kerndoelen binnen het basis- en VMBO onderwijs te behalen? Wat zijn kerndoelen? Welke moeten behaald worden binnen het regulier basisonderwijs, het VMBO en het speciaal onderwijs? Zijn er verschillen in de kerndoelen met het speciaal onderwijs? Welke methoden zijn er allemaal op het gebied van taal, schrijven, rekenen, wereld oriëntatie en creatieve vakken? Hoe worden methoden opgebouwd? Aan welke eisen/kenmerken moet een goede methode voldoen? Om een beetje structuur aan te brengen in de brij van methoden gaan wij in de komende weken per vakgebied op bovenstaande vragen een antwoord geven. Taal: Inhoud: Taalonderwijs Leren lezen en schrijven Taalactiviteiten Tweedetaalonderwijs 10 Planning/leermiddelen: Lees de door de docent opgegeven thema s!! Didactiek voor de onderwijsassistent Thema 20. Tussendoelen beginnende geletterdheid. Thema 21. Tussendoelen beginnende geletterdheid. Thema 22. Registratie van activiteiten en resultaten Thema 27. Tussendoelen gevorderde geletterdheid. Thema 29. Spelling Thema 31. Methodisch schrijven Resultaat: Je weet hoe de taalontwikkeling bij kinderen verloopt. Je maakt een les over leren lezen of leren schrijven voor de kinderen uit je klas. Je onderzoekt welke methoden worden gebruikt bij het onderwijs in lezen en schrijven op je stage. Je kan zelf de schoolse vaardigheden lezen en schrijven goed toepassen in je stageklas (bv. tijdens het schrijven op het bord). Je maakt onderstaande workshopopdracht voor de taalmethode van jouw stage. Je maakt de opdrachten die behoren bij bovengenoemde thema s.

11 Rekenen: Tellen, schatten, vergelijken en meten zijn activiteiten die kinderen dagelijks doen. Niet alleen in de rekenles op school, maar ook in dagelijkse situaties, thuis of op straat. Ongemerkt doen kinderen veel wiskundige ervaringen op. Al spelende zijn ze aan het meten: welke plank past op mijn bouwwerk? Of aan het tellen: is er voor elk kind een pakje melk? En aan het schatten: hoe lang kan ik nog spelen voor we gaan opruimen? Tijdens deze workshop bekijken we hoe jij als onderwijsassistent het beste ondersteuning kan geven bij het rekenen en hoe je rekenvaardigheden kan stimuleren door middel van leuke lesjes. Inhoud: Ontwikkeling van rekenvaardigheid Kerndoelen rekenonderwijs Onderwijs in rekenen en wiskunde Methoden en Onderwijsleermiddelen Kinderen begeleiden bij rekenen en wiskunde Planning/leermiddelen: Lees de door de workshopdocent opgegeven thema s!! 11 Didactiek voor de onderwijsassistent Thema 23. Tellen en rekenen tot 20. Thema 24. Tellen en reken tot 100. Thema 25. Tellen en rekenen met grote getallen. Thema 26. Aanvankelijk en voortgezet rekenen. Resultaat: Je weet hoe kinderen in groep 1-4 leren rekenen. Je weet wat de kerndoelen zijn van rekenen. Je maakt een les over leren rekenen voor de kinderen uit je klas. Je maakt onderstaande workshopopdracht voor de rekenmethode uit jouw stage. Je maakt de opdrachten die behoren bij bovengenoemde thema s.

12 Wereldoriëntatie en creatieve vakken Tijdens deze workshop bekijken we hoe jij als onderwijsassistent het beste ondersteuning kan geven bij wereldoriëntatie en hoe je de interesse van kinderen voor de wereld kan stimuleren door middel van leuke lesjes. Inhoud: Kerndoelen wereldoriëntatie Oriëntatie op mens en wereld (aardrijkskunde, geschiedenis, samenleving, techniek, milieu, gezond gedrag, natuuronderwijs) Werken met projecten Tekenen en handvaardigheid Muziek Lichamelijke opvoeding Planning/leermiddelen: Lees elke les de door de docent opgegeven thema s!! 12 Didactiek voor de onderwijsassistent Thema 6. Projecten en verhalend onderwijs Thema 33. Verkeer. Thema 34. Gezond, hygiënisch en redzaam gedrag. Thema 35. Natuur en techniek. Thema 36. Ruimte. Thema 37. Tijd. Thema 38. Beeldend werken Thema 39. Muziek Thema 40. Spel en bewegen Resultaat: Je weet wat je stageschool doet aan wereldoriëntatie en creatieve vakken. Je weet wat de kerndoelen zijn van wereldoriëntatie en creatieve vakken. Je maakt onderstaande workshopopdracht voor de methoden wereldoriëntatie en de creatieve vakken bij jou op stage Je maakt de opdrachten die behoren bij bovengenoemde thema s..

13 Workshopopdracht 4: Vakmethoden Opdracht 4.1 Kijk op internet wat er zoal te krijgen is aan lesmethoden op het gebied van taal, rekenen, schrijven, wereldoriëntatie en creatieve vakken en maak daarvan een inventarisatie. Beschrijf de methoden op het gebied van taal, rekenen, schrijven wereldoriëntatie en creatieve vakken, die op jouw stageplaats worden gebruikt. Opdracht 4.2 Lees de hele methode integraal door. Beschrijf de methode op de volgende punten: - Hoe ziet de methode eruit? (hebben de boeken + materialen een aantrekkelijk uiterlijk,(=letterlijk) maar ook (figuurlijk) hoe is de methode opgebouwd? - Hoe zijn de lessen in de boeken opgebouwd? - Welk materiaal wordt erbij gebruikt? - Hoe inzichtelijk is het materiaal? (overzichtelijk, leesbaar, rustig, druk) - Welke didactische werkvormen worden er in deze methode gebruikt? - Welke manieren van differentiëren komen er in voor? - Is dit een dure methode? Maak een kostenplaatje. Als de hele school de nieuwe methode zou moeten aanschaffen, hoeveel zijn ze dan kwijt en komen er ieder jaar weer kosten, zoals kopieer kosten, aanschaf werkschriften, etc. 13 Opdracht 4.3 Vergelijk de methode met de kerndoelen, zoals deze beschreven staan in jullie boek. Aan welke kerndoelen wordt binnen de gebruikte methodes vooral aandacht besteed? Opdracht 4.4 Vind jij deze methode ook geschikt voor jouw doelgroep En past hij binnen de onderwijsvisie van je stage? Denk hierbij aan de vraag of de didactische werkvormen die gebruikt worden in de methode passen bij een bepaalde doelgroep en een bepaald soort school. (bijv. Montessorischool, zwarte school etc.) Opdracht 4.5 Schrijf een conclusie waarin je de methode wel of niet Duur: 8 x 2 lesuren

14 BIJLAGE I RICHTLIJNEN DIDACTISCHE VOORBEREIDING VAN ACTIVITEITEN Voor iedere onderwijsleersituatie ga je altijd nauwkeurig na wat je gaat doen om stap voor stap je doel te bereiken. Hiervoor gebruik je het Didactisch Analyse Model van Van Gelder. Dit betekent dat jij je stap voor stap voorbereidt op een aantal onderdelen: 1. Je benoemt in het kort de onderwijsleersituatie: welke activiteit ga je doen? 2a. Je bepaalt het doel van je activiteit. Het kinddoel! Wat kan het kind met deze onderwijsleersituatie bereiken. Het kind moet na afloop (iets): - kunnen - kennen of weten - ervaren of beleefd hebben - ontdekt hebben - geoefend hebben - in de sfeer gekomen zijn - kennis gemaakt hebben met 14 2b. Je eigen persoonlijke leerdoel: wat wil je zelf bereiken, ervaren, leren of oefenen? 3a. De beginsituatie eerst duidelijk in kaart brengen: waar kun je vanuit gaan? - Wat kennen of weten de kinderen al van het onderwerp of wat kunnen ze al? Wat is hun niveau? - Waar sluit je bij aan? Actualiteit, eerdere ervaringen, situaties? - Hoe leren deze kinderen? - Hoe is hun motivatie (intrinsieke en extrinsieke) en waarin zijn ze geïnteresseerd? - Hoe zijn de omstandigheden waarin kinderen het doel moeten bereiken? 3b. Persoonlijke beginsituatie: - Wat zijn mijn eerdere ervaringen? - Wat vind ik moeilijk of waar zie ik tegenop? - Waar moet ik extra rekening mee houden? - Wat zijn mijn valkuilen, stokpaardjes? 4. Je gaat de onderwijsleersituatie stap voor stap voorbereiden en beschrijven: wat ga je doen om je doel te bereiken? Dit betekent dat je zorgvuldig de leerstof gaat ordenen, de didactische werkvormen erbij gaat kiezen en de leeractiviteiten gaat benoemen.

15 - In de inleiding beschrijf je hoe je de activiteit bij de kinderen introduceert, ze warm en enthousiast maakt en welke organisatieen didactische werkvorm(en) je daarbij gebruikt en de tijd die je nodig denkt te hebben. - In de kern beschrijf je stap voor stap de leerstof die aan de orde komt, de didactische werkvormen die je daarbij gebruikt en de leeractiviteiten van de kinderen. Ook hierbij bepaal jij van te voren de organisatie en je schat de tijden per leeractiviteit in. - In het slot beschrijf je hoe je de activiteit afsluit met de kinderen, hoe je de activiteit met de kinderen evalueert en op welke manier je op deze activiteit wilt terugkomen of het product zichtbaar maakt. Geef aan hoeveel tijd je voor deze les in totaal nodig hebt. 5. Je beschrijft welke leermiddelen en materialen je nodig hebt bij deze onderwijsleersituatie en op welke manier jij in je voorbereiding daarmee rekening houdt. 6. De evaluatie: je gaat na of je doel bereikt is (het kinddoel) en of je eigen leerdoel bereikt is. Waar moet je een volgende keer rekening mee houden? Dit doe je op twee manieren: 15 a. In de procesevaluatie geeft je aan hoe het proces verlopen is. Hierin kun je de volgende zaken betrekken: - hoe was de aandacht en de interesse van de kinderen? Hoe was hun spanningsboog? - Hoe verliep jouw instructie en begeleiding? - Wat kun je zeggen van de leervaardigheden van de kinderen: snapten ze alles, vonden ze het moeilijk, leerden ze snel, waren ze trots op het resultaat, nodigde de activiteit uit tot zelfstandigheid of afhankelijkheid, hielpen kinderen elkaar, waren er teleurstellingen of andere emoties etc. - Had je in je voorbereiding de materialen en de leermiddelen goed gekozen en alles op tijd en voldoende klaar liggen? - Had je de juiste didactische werkvormen gekozen? Wat zou je de volgende keer anders doen? b. In de productevaluatie geef je aan hoe het eindresultaat er uit ziet: - ben je tevreden met datgene wat de kinderen gemaakt en gepresteerd hebben? - hoe heb je met de kinderen het eindresultaat zichtbaar gemaakt? - waar houd je een volgende keer rekening mee?

16 DIDACTISCH ANALYSEMODEL Van Gelder (Te gebruiken ter voorbereiding of observatie van een onderwijs/leersituatie.) Naam student: Studiejaar OAS Groep: School: Korte omschrijving van de leeractiviteit: Uitvoeringsdatum: Tijd: Aantal deelnemers: 1. Korte omschrijving leeractiviteit: 2a. Doelstelling: kinddoelen (en eventuele subdoelen) 16 2b. Persoonlijke leerdoelen: 3a. Beginsituatie van de kinderen: 3b. Persoonlijke beginsituatie: 4. De onderwijsleersituatie: 4a. Inleiding: aanbieding van de leeractiviteit, instructie. (Beschrijf ook de didactische werkvorm, de leermiddelen en de groeperingvorm of opstelling.)

17 4b. Kern: beschrijf de leeractiviteiten in een stappenplan: instructie, verwerking en begeleiding. (Beschrijf ook de didactische werkvorm, de leermiddelen en de groeperingvorm of opstelling.) 4c. Afsluiting: hoe sluit je deze activiteit af en evalueer je met de kinderen? (Beschrijf ook de didactische werkvorm, de leermiddelen en de groeperingvorm of opstelling) 5. Leer- en hulpmiddelen: Evaluatie: a. Van het proces b. Van het product: 7. Conclusies: Waar moet ik volgende keer rekening mee houden? Eigen leerdoelen bereikt? Wat zijn mijn leerpunten? SUCCES!

18 BIJLAGE 2 RICHTLIJNEN WORKSHOPOPDRACHTEN Om een goede lessenserie te kunnen maken, ga je onderzoek doen op je stageadres. Vanuit de verschillende workshops krijg je hiertoe een aantal opdrachten. Deze opdrachten staan in onderstaand overzicht. Door middel van deze opdrachten kom je uiteindelijk tot het maken van een goede lessenserie. De opdrachten worden door de workshopdocent geëvalueerd. In onderstaand schema zie je welke opdrachten je gaat maken en bij welke workshop elke opdracht hoort. Overzicht workshopopdrachten: Opdracht Omschrijving Behorend bij workshop: 18 2: Didactiek (Silvester van Dooremaalen 3A: Leren leren (Hanneke Verboom) 3B Klassenmanagement (Hanneke Verboom) 4beoordelen van vakmethoden op stage + maken opdrachten behorend bij thema s didactiek Didactiek De competenties en taken van de onderwijsassistent Reflectieverslagen van de schoolbezoeken (zie bijlage) Klassenmanagement Vakmethoden voor taal lezen, schrijven, rekenen en wereld oriëntatie en creatieve vakken 2 Didactiek (Silvester van Dooremaalen) 3A: Leren leren (Hanneke Verboom) 3B: Klassenmanagement (Hanneke Verboom) 4: Vakmethoden ( Jane-Lies de Meer) Richtlijnen opbouw Doe eerst onderzoek naar aanleiding van de opdrachten en verwerk je antwoorden in een verslag. Maak er dus geen vraag en antwoordverhaal van! Na de daadwerkelijke uitvoering van de opdracht moet je het verloop en het resultaat van de opdracht beschrijven. Je zorgt voor een heldere opbouw door eerst te beschrijven hoe je te werk bent gegaan en vervolgens wat het resultaat is van de opdracht. Richtlijnen inhoud In de verslaggeving moet je steeds zo volledig mogelijk zijn. De tussentijdse feedback van de workshop docent(e) verwerk je in je verslag. Als je klaar bent met je opdracht ga je deze evalueren. Bij het evalueren van de opdracht zullen in ieder geval de volgende algemene vragen moeten worden beantwoord:

19 Hoe vond je het om aan deze opdracht te werken? Wat ging goed en wat minder goed? Geef hiervoor ook een verklaring. Wat heb je ervan geleerd, wat moet je nog leren? Richtlijnen vormgeving Voorblad: - titel en nummer van de opdracht - naam van de schrijver en klas - naam van de vakdocent - naam van de instelling - naam van de praktijkbegeleider - datum verslag Inhoudsopgave / Paginanummering Correct taalgebruik / Netjes en verzorgd Gebruik van A4-papier Juiste indeling in hoofdstukken en alinea s Evenwichtige verdeling van de tekst over de pagina s Ingebonden in een snelhechter; geen insteekhoesjes gebruiken 19

20 20 EVALUATIEFORMULIER Een lesje leren Naam: Klas: Projectbegeleider: Coach: Zet een kruisje in het vakje dat het best aansluit bij je mening 5: helemaal mee eens 4: mee eens 3: gedeeltelijk mee eens 2: gedeeltelijk mee oneens 1: geheel mee oneens Prestatie De workshops hebben mij goed voorbereid op het maken van de 5 lessen. De tijd om zelfstandig aan mijn prestatie te werken was voldoende om de 5 lessen te kunnen maken. Ik begreep al snel wat er van me verwacht werd in dit project Het kunnen maken van 5 verschillende lessen vind ik nuttig voor mijn taak als onderwijsassistent. De presentaties aan het eind van het project vond ik zinvol. Workshops De workshop Didactiek was leerzaam De workshop leren leren & klassenmanagement was leerzaam De workshop vakmethoden was leerzaam Ik had genoeg tijd om de lessenseries te kunnen maken. Ik vond de meeste workshops leuk De projecthandleiding is duidelijk geschreven Ik was tevreden over mijn roosters Zelfstandig werken Ik kreeg voldoende begeleiding bij de workshopopdrachten Projectbegeleider Mijn projectbegeleider kon duidelijke uitleg geven op mijn vragen over het project Mijn projectbegeleider ondersteunde mij goed bij mijn leerproces Tips en opmerkingen:

21 21

22 Projectformulier Lesje leren OAS BOL/BBL Naam klas Coach werkproces Competentie beoordelingscriteria Product Nederlands zie feedback achterzijde 1.2 Bereidt de uitvoering van programma onderdelen voor T Instructies en procedures opvolgen L Materialen en middelen inzetten 1.2.a Je voert de voorbereidingen volgens de instructies van de leraar/leraren/team uit en doet dit op basis van de gemaakte afspraken en de geldende procedures/richtlijnen 1.2.b Je pakt de voorbereiding ordelijk en systematisch aan, waarbij aandacht is voor alle aspecten van de voorbereiding op de uitvoering van de programmaonderdelen en de voorbereiding op de begeleiding van de leerlingen. 1.2.c Je kiest materialen en middelen ten behoeve van de voorbereiding kostenbewust en efficiënt Lessenserie Beoordelaar: docenten workshop 2, 3 en 4 + Beoordelaar praktijk 1.3Assisteert bij de uitvoering van programmaonderdelen 22 B Aansturen A Beslissen en activiteiten initiëren 1.3.a Je geeft duidelijke instructies en aanwijzingen, waarbij je het juiste tempo hanteert en waarbij je controleert of de uitleg begrepen is. 1.3.b Je neemt op tijd de nodige eenvoudige didactische beslissingen Beoordelaar docenten workshop 2,3 en 4 + Beoordelaar praktijk K Vakdeskundigheid toepassen

23 3.3 Stemt werkzaamheden af E samenwerken en overleggen Q Plannen en organiseren Bespreekt duidelijk de taakverdeling Houdt rekening met de haalbaarheid van de werkzaamheden. 1.4 Begeleidt de leerlingen bij de uitvoering van programmaonderdelen 2.1 Voert werkzaamheden uit ten behoeve van het primaire proces Voert administratieve taken uit. V Met druk en tegenslag omgaan D Aandacht en begrip tonen C Begeleiden F Ethisch en integer handelen U Omgaan met verandering en aanpassen K Vakdeskundigheid toepassen S Kwaliteit leveren Grenzen stellen binnen taakverdeling 1.4.a Je toont betrokkenheid bij de leervragen van de leerlingen en je laat zien dat je de vragen van de leerlingen voldoende kunt beantwoorden 1.4.b. Je stimuleert en motiveert de leerlingen om hun doelen te bereiken 1.4.c. Je handelt volgens de geldende waarden en normen en je toont een betrouwbaar persoon 1.4.e Je reageert flexibel op veranderingen en je houdt daarbij jouw lesdoel in het oog 1.4.f. Je schakelt snel tussen de individuele leerling en de groep. 2.1.b Je pakt de werkzaamheden ordelijk en efficiënt aan. Reflecties van de gehouden lessen Beoordelaar praktijk 3.1Werkt aan P leren deskundigheidsbevordering en professionaliteit van het beroep 3.1.a Verslag lesbezoek In het verslag beschrijf je welke kennis je hebt opgedaan en formuleer je leerdoelen die jij in de praktijk kunt toepassen. Beoordelaar: Docent workshop 3

24 3.4 Evalueert en rapporteert ervaringen en bevindingen D aandacht en begrip tonen In je verslag evalueer je en beargumenteer je het project en de verschillende workshops Evaluatie verslag project Beoordelaar: Docenten workshop 2, 3 en 4 LLB 1.1 benoemt leerdoelen voor de eigen ontwikkeling J Formuleren en rapporteren J. Formuleren en rapporteren Je beschrijft naar aanleiding van dit project wat je hebt geleerd en hoe jij deze kennis in de praktijk kunt toepassen Evaluatie verslag leerdoelen Beoordelaar: Docenten workshop 2,3 en 4 Algemene feedback project lesje leren 24 Feedback Nederlands

25 25

26 26