DPO tuincentrum Beneden-Leeuwen. Marktonderzoek voor een tuincentrum aan de Van Heemstraweg

Transcriptie

1 DPO tuincentrum Beneden-Leeuwen Marktonderzoek voor een tuincentrum aan de Van Heemstraweg Arnhem, oktober 2012

2

3 DPO tuincentrum Beneden-Leeuwen Marktonderzoek voor een tuincentrum aan de Van Heemstraweg Uitgebracht aan: Tuincentrum van Wijk Seinpost Adviesbureau BV drs. P.C. Draaijer drs. M.J.M. Vaessen Projectnummer: Arnhem, oktober 2012

4

5 Inhoudsopgave 1 Aanleiding 3 2 Aanbod tuincentra Definitie tuincentrum Aanbodstructuur Tuincentra binnen invloedsfeer planlocatie 5 3 Marktruimte tuincentra Tuincentrum type II Vraagontwikkeling Draagvlakanalyse Ruimtelijk-juridisch kader Conclusie 10 Bijlagen Bijlage 1 Aanbod plant en dier gemeente West Maas en Waal 12 Bijlage 2 Tuincentrumaanbod in de regio 13 Bijlage 3 Bedrijfstypen tuincentra 15 Bijlage 4 Trends en Ontwikkelingen tuincentra 17

6

7 1 Aanleiding De gemeente West Maas en Waal heeft samen met de eigenaar van het perceel Van Heemstraweg 51 in Beneden-Leeuwen het initiatief genomen het perceel en het aangrenzende perceel Van Heemstraweg 49 te herontwikkelen tot een nieuw tuincentrum. De gemeente West Maas en Waal maakt in het voorontwerp van het bestemmingsplan de vestiging van een tuincentrum met dienstwoning mogelijk. Onderdeel van de bestemmingsplanprocedure is een distributieplanologisch onderzoek (DPO) naar de mogelijkheden voor een tuincentrum op de beoogde locatie. De initiatiefnemer heeft Seinpost gevraagd dit DPO uit te voeren. De vraagstelling hebben wij als volgt geformuleerd: - Hoeveel distributieve ruimte is er nu en voor de nabije toekomst aan te geven voor een uitbreiding van het tuincentrumaanbod op de beoogde locatie? - Wat zijn de mogelijke effecten van realisatie van deze uitbreiding op de lokale detailhandelsstructuur? De planlocatie ligt aan de rand van de kern Beneden-Leeuwen. Tegenover de planlocatie is het doelgerichte winkelcluster Heemstrade gelegen met de branches bruin- en witgoed, wonen en sport. Figuur 1.1 Planlocatie tuincentrum Beneden-Leeuwen Bron: Seinpost Adviesbureau BV 3

8 2 Aanbod tuincentra 2.1 Definitie tuincentrum Groen- en tuincentra zijn ontstaan uit boomkwekerijen, hoveniersbedrijven, bloemisterijen en zaadhandel. In de praktijk zijn er verschillende bedrijfstypen die onder het begrip tuincentrum vallen en zich presenteren als consumentgericht tuincentrum of ambachtelijk groenbedrijf. Doordat de tuin steeds meer een verlengstuk van de woning wordt, zijn de assortimenten van tuincentra verbreed tot een zo compleet mogelijk aanbod voor woning en tuin. In dit onderzoek baseren wij ons op de definities van de brancheorganisatie Tuinbranche Nederland. In Hoofdstuk 3 gaan we hier verder op in. 2.2 Aanbodstructuur Het winkelaanbod in de gemeente West Maas en Waal omvat m² winkelverkoopoppervlak (WVO) verspreid over diverse kernen 1. De branche plant en dier telt circa m² WVO. De kern Beneden-Leeuwen is de belangrijkste winkellocatie in de gemeente met een totaal winkelaanbod van m² WVO en een aanbod plant en dier van m² WVO.. De genoemde categorieën vormen geen strak keurslijf of standaard, maar bieden een indicatie van de diversiteit in de tuinbranche. Het aanbod in de branche plant en dier in de gemeente West Maas en Waal is met 15 aanbieders verdeeld over vier verschillende subbranches divers: zes bloemenwinkels, vijf winkels in tuinartikelen, drie Dibevo-speciaalzaken 2 en één tuincentrum. - De zes bloemenwinkels zijn op één na (De Klimop in Altforst) allemaal te vinden in de bebouwde kom, met name in de centrumgebieden. De bloemenwinkels zijn beperkt van omvang en richten zich voornamelijk op bloemsierkunst. Bloemenwinkel Agave is met 250 m² WVO het grootst. Bloemenwinkels worden frequent door de consument bezocht waarbij de besteding per bezoek relatief gering is. Vaak worden bloemenwinkels bezocht in combinatie met boodschappen doen. Bloemenwinkels hebben voor de consument een andere functie dan tuincentra die doelgericht bezocht worden voor de grotere aankopen; - Twee Dibevo-winkels zijn echte specialisten (een vogelhandel en hengelsportzaak), met naar verwachting een bovenlokale functie. In het centrum van Beneden-Leeuwen is franchiseformule De Molen Discus gevestigd. Alle winkels hebben een beperkt oppervlak; - De winkels in tuinartikelen liggen buiten de bebouwde gebieden. Drie winkels in tuinartikelen zijn bijzonder gering van omvang (kleiner dan 50 m² WVO). De Leeuw in Maasbommel is veruit de grootste met 750 m² WVO; - Tuincentrumformule Groenrijk vormt het enige tuincentrum en omvat m² WVO 3. Groenrijk heeft de assortimenten huis-, tuin- en dierartikelen zoals planten, tuinmeubels, tuingereedschap, sfeerartikelen en dierbenodigdheden. In bijlage 1 is een overzicht van het aanbod plant en dier in de gemeente West Maas en Waal weergegeven. Het aanbod plant en dier omvat in de gemeente West Maas en Waal en de omliggende gemeenten 1 De gemeente West Maas en Waal bestaat uit de kernen Alphen (Gld), Altforst, Appeltern, Beneden-Leeuwen, Boven-Leeuwen, Dreumel, Maasbommel en Wamel. 2 Dibevo is de verzamelnaam voor alle artikelen die vallen onder dieren, dierenbenodigdheden en diervoeding. 3 Onder WVO wordt de voor publiek toegankelijke, zichtbare, overdekte en ommuurde winkelruimte verstaan (dus excl. magazijn, kantoor, etalage, etc.). Specifiek voor tuincentra geldt dat het om een verwarmde, overdekte ruimte gaat. Alle ruimten die aan weersinvloeden onderhevig zijn worden niet meegerekend (portiekruimte, ruimte onder een afdak, etc.) 4

9 (te weten Tiel, Neder Betuwe en Druten) in totaal circa m² WVO, waarvan m² WVO tuincentra. In figuur 2.1 (volgende pagina) is de spreiding van tuincentra weergegeven, inclusief de beoogde nieuwe locatie aan de Van Heemstraweg in Beneden-Leeuwen. Figuur 2.1 omvang en spreiding aanbod tuincentra in de regio Bron: Seinpost Adviesbureau BV Veruit de meeste tuincentra zijn beperkt van omvang (kleiner dan m² WVO) en hebben een lokale verzorgingsfunctie. Grotere tuincentra in de regio zijn de formules Tuinwereld in Kapel Avezaath (gemeente Tiel), Life&Garden in Wadenoijen (gemeente Tiel), Groenrijk in Beneden- Leeuwen (gemeente West Maas en Waal) en Groencentrum en kwekerij de Vlieren in Horssen (gemeente Druten). Tuincentrum Overvecht in Beuningen (7.200 m² WVO) is niet in de directe omgeving gevestigd, maar heeft gezien de omvang en het assortiment wel invloed op de marktmogelijkheden voor een tuincentrum in Beneden-Leeuwen (zie verder hoofdstuk 4). In bijlage 2 is een overzicht van het regionale aanbod te vinden. 2.3 Tuincentra binnen invloedsfeer planlocatie Tuincentra hebben over het algemeen een lokaal verzorgende functie. De grotere tuincentra (type III en IV genoemd) hebben vaak een regionale functie en zijn in of nabij stedelijke gebieden gevestigd. Voor de grotere tuincentra zijn consumenten bereid zo n 20 autominuten te rijden. Een tuincentrum type II heeft een lokaal verzorgende functie (zie hoofdstuk 3), consumenten zijn voor dit type tuincentrum georiënteerd op de dichtstbijzijnde kooplocatie. Voor de inwoners uit de gemeente West Maas en Waal is de kern Beneden-Leeuwen de kooplocatie voor de dagelijkse aankopen en een algemeen assortiment non-food, waaronder tuinartikelen. Het primaire marktgebied voor een tuincentrum type II bestaat daarom uit de gemeente West Maas en Waal. De bestedingen van inwoners uit de directe omgeving bij tuincentra in West Maas en Waal, én de 5

10 bestedingen van inwoners uit West Maas en Waal bij tuincentra elders (vooral omgeving Druten, zie hoofdstuk 3) nemen wij mee als toevloeiing en afvloeiing. In het primaire marktgebied is tuicentrum Groenrijk het enige andere tuincentrum. Wij beschouwen de regio Oss vanwege het (relatieve) afstandscriterium niet tot de invloedsfeer. Groenrijk is een franchiseformule 4 en profileert zich als modern en vernieuwend tuincentrum voor huis & tuin, wellness en woondecoratie ( In het buitengebied van de gemeente Druten ligt Groencentrum en kwekerij De Vlieren. De Vlieren is een groencentrum annex kwekerij met een nevenassortiment aan seizoensartikelen (kerstbomen), trampolines, zwembaden, speeltoestellen en tuinhout. Figuur 2.2 Tuincentra Groenrijk en de Groencentrum en kwekerij de Vlieren Het tuinaanbod bij bouwmarkten, Dibevo-winkels in de regio is gering. In Maasbommel (gemeente West Maas en Waal) verkoopt tuinartikelwinkel De Leeuw een beperkt tuinassortiment. In Druten verkopen bouwmarkt Karwei en Boerenbond een beperkt tuinassortiment. Bouwmarkten en de formule Boerenbond/Welkoop verkopen tuinassortimenten als gevolg van branchevervaging. De tuinassortimenten van bouwmarkten en Boerenbond/Welkoop zou in het aanbod verwerkt worden indien deze winkels in het primaire verzorgingsgebied (de gemeente West Maas en Waal) zouden zijn gevestigd. Dit is niet het geval. Seinpost baseert de concurrentiepositie op de feitelijke situatie. Harde plannen voor uitbreiding en nieuwbouw in het primaire marktgebied, dat wil zeggen aanvragen voor een bouwvergunning voor uitbreiding en nieuwbouw van winkels met een tuincentrumassortiment in West Maas en Waal, zijn ons niet bekend. Met zachte plannen van de concurrentie is geen rekening gehouden. 4 Onderdeel van Garden Retail Services met meer dan 50 vestigingen in Nederland 6

11 3 Marktruimte tuincentra 3.1 Tuincentrum type II Inleiding Een versterking van het tuincentrumaanbod in Beneden-Leeuwen leidt tot een hogere koopkrachtbinding en meer toevloeiing van omzet uit omliggende kernen. Consumenten uit de gemeente West Maas en Waal zullen voor wat betreft de aankopen bij tuincentra vaker in de eigen gemeente hun aankopen. Vanwege het ruimere aanbod kunnen meer consumenten uit vooral de gemeente Druten worden aangetrokken tot de tuincentra in Beneden-Leeuwen. De aantrekkingskracht en uniciteit van het tuincentrumaanbod bepaalt (na versterking van het aanbod) de omzetpotentie van de tuincentra in West Maas en Waal. De eigenaar van de planlocatie heeft samen met Seinpost een ontwikkelscenario voor een nieuw tuincentrum opgesteld. Normbedrijf tuincentrum type II Uitgangspunt is de realisatie van een tuincentrum type II conform het profiel en vestigingscriteria van Tuinbranche Nederland voor dit type tuincentra. Hieronder volgen de uitgangspunten voor een normbedrijf tuincentrum type II: 1. Omvang: perceel circa m². Overdekt WVO is circa m² WVO, niet overdekt WVO is circa m² WVO; 2. Parkeren: parkeerplaatsen benodigd; 3. Ligging: perifeer, rand dorp of stad; 4. Aankoopgedrag: doelgerichte aankopen (gemak); 5. Verzorgingsgebied: lokaal; 6. Assortiment: levend en niet-levend. Een uitgebreidere omschrijving van de tuincentratypen is in bijlage 3 opgenomen. De typologie voor tuincentra is geen keurslijf maar dient ter indicatie (norm). De beoogde planlocatie van Heemstraweg is geschikt om een type tuincentrum II te accommoderen. Dit type tuincentrum is veelal gelegen aan de rand van het dorp of stad en is sterk op die kern gericht. De locatie ligt aan de rand van Beneden-Leeuwen en is vanwege de ligging aan de doorgaande weg uitstekend bereikbaar vanuit Beneden-Leeuwen en de omgeving. Het parkeren kan worden afgewikkeld op eigen perceel. Tevens de planlocatie ligt een winkelcluster met winkels in bruin- en witgoed, sport en wonen. 3.2 Vraagontwikkeling Koopkrachtbinding: omhoog De koopkrachtbinding van de inwoners van de gemeente West Maas en Waal op het eigen tuincentrumaanbod is naar verwachting zo n 70%. Wij baseren deze inschatting op het Koopstromenonderzoek Arnhem-Nijmegen 2009 en een beoordeling van de lokale marktsituatie. De binding van inwoners van West Maas en Waal aan het eigen tuincentrumaanbod zal na versterking van het aanbod stijgen tot naar verwachting 85% 5. Aan deze verwachting ligt de volgende redenatie ten grondslag: de gemeente West Maas en Waal is omsloten door rivieren welke een natuurlijke barrière vormen. Eigen inwoners zijn hierdoor in principe grotendeels gebonden aan de eigen kern, mits het aanbod op orde is. De planlocatie Van Heemstraweg is vanwege de gunstige ligging aan een doorgaande weg uitstekend bereikbaar vanuit de hele 5 Deze binding is gebaseerd op Bolt (2003), Winkelvoorzieningen op waarde geschat, aangevuld met ervaringscijfers van Seinpost in referentieprojecten. 7

12 gemeente en regio. Consumenten in de gemeente zullen in de toekomst hoofdzakelijk georiënteerd zijn op het eigen tuincentrumaanbod. Afvloeiing zal naar verwachting alleen naar grootschalige tuincentra met een grootschalig en onderscheidend aanbod plaatsvinden, zoals Tuincentrum Overvecht in Beuningen (gelegen aan de A73 met een omvang van m² WVO overdekt en ruim artikelen). Koopkrachttoevloeiing: vooral omgeving Druten Een tuincentrum trekt voornamelijk klanten trekken uit de gemeente West Maas en Waal en de omgeving Druten. Afhankelijk het assortiment en ondernemerschap kan de toevloeiing groter worden (consumenten zijn voor een onderscheidend aanbod bereid een langere afstand af te leggen). Toevloeiing vanuit de gemeenten Tiel en Neder-Betuwe zal, gezien het omvangrijke en gevarieerde aanbod in deze gemeenten, minimaal zijn. Seinpost verwacht een totale toevloeiing (van buiten de gemeente West Maas en Waal) van zo n 25 à 30%. Omgerekend zijn dit standaard consumenten, consumenten van buiten de gemeente West Maas en Waal die alle tuincentrumbestedingen bij tuincentra in West Maas en Waal doen. De goede bereikbaarheid door de ligging direct aan de Van Heemstraweg helpt dit te bewerkstelligen. Draagvlak: meer inwoners in 2020 De gemeente West Maas en Waal telde op 1 januari inwoners. Het woningbouwprogramma tot 2020 is aanzienlijk, 845 extra woningen tot Vanwege de economische situatie staat de omvang van het woningbouwprogramma ter discussie. De bouw van nieuwe woningen heeft in het algemeen een positieve invloed op de bestedingen bij tuincentra. 3.3 Draagvlakanalyse Uitgangspunten Het toekomstig functioneren wordt berekend door vraag en aanbodfactoren te confronteren in een draagvlakanalyse. Onderstaande uitgangspunten zijn gehanteerd: - het aantal inwoners van de gemeente West Maas en Waal stijgt naar verwachting tot inwoners in ; - Het inkomensniveau in de gemeente West Maas en Waal bedraagt circa per hoofd van de bevolking per jaar en is hiermee exact gelijk aan het landelijk gemiddelde 8. - De bestedingen in tuincentra worden constant gehouden op het landelijk gemiddelde van 83,- per hoofd van de bevolking 9. De afgelopen jaren zijn de bestedingen aan tuincentra constant geweest. De ontwikkeling van het internetaandeel en de effecten ervan op de verkoop bij tuincentra is moeilijk te voorspellen. In het algemeen is de verwachting dat het internetaandeel in de detailhandel tot 2020 zal toenemen, maar de vraag is met hoeveel. Diverse onderzoeken (onder andere Locatus 2012, Retail 2020) laten vooralsnog geen eenduidig beeld zien. Seinpost baseert de bestedingen bij tuincentra op de meest recente 6 Opgave gemeente West Maas en Waal, februari Normaliter wordt het inwoneraantal gebaseerd op de bevolkingsprognose van de rijksoverheid (Primos.abfresearch.nl). De Primos prognose is op gemeenteniveau (niet per kern) en stamt uit De bevolkingsprognose gaat uit van een bevolkingsdaling van -0,7% tot Aan de Primos prognose ligt een beperkt nieuwbouwprogramma van woningen ten grondslag (105 in de komende 5 jaar). Dit aantal vormt een discrepantie met het gemeentelijke beleid, wat uitgaat van 845 woningen tot 2020 (vastgesteld door de gemeenteraad in 2011). Van dit aantal worden 425 woningen in Beneden Leeuwen gerealiseerd (realisatie nieuwbouwwijk). Vanwege de veronderstellingen van de gemeente heeft Seinpost de gemeentelijke, gedetailleerde, woningbouwplannen als uitgangspunt genomen voor een bewerking naar een meest waarschijnlijke bevolkingsprognose (en rekeninghoudend met de ontwikkeling van huishoudensamenstellingen volgens het CBS). Prognoses mogen echter nooit geïnterpreteerd worden als onomstotelijke toekomstvoorspellingen: ze beschrijven de meest waarschijnlijke toekomst op basis van actuele kennis en een aantal veronderstellingen. 8 CBS Statline, regionale inkomensverdeling Website Hoofd Bedrijfschap Detailhandel 8

13 bestedingskengetallen bij fysieke tuincentra volgens het HBD, welke een constante factor is gebleken de afgelopen jaren. Het internetaandeel is hierin niet verweven.; - Uitgaande van een goed functioneren van de tuinbranche wordt gerekend met een benodigde vloeromzet van 557,- per m² WVO. Vanwege de ligging in een plattelandsgebied hanteert Seinpost een benodigde vloeromzet die 15% lager is dan het landelijk gemiddelde is. De reden is dat in plattelandsgebieden lagere omzetten gerealiseerd kunnen worden bij de detailhandel omdat de huisvestingslasten er lager zijn dan gemiddeld. Seinpost baseert de vloerproductiviteit op landelijke kengetallen aangevuld met eigen ervaringscijfers en marktinformatie. Hieruit blijkt dat het verschil tussen platteland en stedelijk gebied en Randstad en overig Nederland aanzienlijk is. De 15% lagere vloerproductiviteit betreft een bureau inschatting gebaseerd op de lokale situatie en productiviteitscijfers in vergelijkbare landelijke gebieden. Tabel 3.1 Draagvlakanalyse tuincentra West Maas en Waal Aantal inwoners Koopkrachtbinding 70% 85% Gebonden bestedingen (in mln.) 1,1 1,4 Toevloeiing (als aandeel van de omzet) 20 25% 25 30% Omzet door toevloeiing (in mln.) 0,3 0,4 0,5 0,6 Totale omzet (in mln.) 1,4 1,5 1,9 2,0 Uitbreidingsruimte m² WVO Nihil Uit bovenstaande berekening blijkt dat in de gemeente West Maas en Waal een indicatieve marktruimte voor een tuincentrum aanwezig van circa m² WVO 10. De uitbreidingsmeters hebben betrekking op het overdekte deel van het tuincentrum wat gebruikt wordt ten behoeve van detailhandel: het verwarmd en overdekt deel. De uitbreidingsmeters hebben geen betrekking op ruimten die aan weersinvloeden onderhevig zijn (portiekruimte, ruimte onder een afdak, etc.). De belangrijkste verklaring voor de uitbreidingsruimte in 2020 ten opzichte van 2012 is de hogere koopkrachtbinding van de eigen inwoners (als gevolg van een sterker aanbod) gevolgd door een beperkt hogere toevloeiing van omzet uit de omgeving. Ook de extra inwoners tellen mee. De berekende distributieve ruimte is een indicatie en gebaseerd op meerdere (realistische) aannames. In het verzorgingsgebied is reeds een tuincentrum gevestigd. De concurrentie zal toenemen indien de berekende marktruimte ( m² WVO) fors wordt overschreden. Dat zal leiden tot omzetdaling van de gevestigde ondernemingen. De exacte effecten zijn niet te voorspellen, deze zijn sterk afhankelijk van de ondernemerscapaciteiten van de betreffende ondernemers. Uit de volgende paragraaf kan echter worden afgeleid dat een bestemmingsplan niet mag worden gebruikt voor het reguleren van concurrentieverhoudingen, tenzij het bieden van ruimte aan nieuwe detailhandelsvestigingen leidt tot een duurzame ontwrichting van het bestaande voorzieningenniveau. Van dat laatste is met toelating van de beoogde nieuwvestiging geen sprake. 3.4 Ruimtelijk-juridisch kader Een verruiming van het aanbod roept nogal eens vragen op bij gevestigde winkeliers. Volgens de 10 Voor het omrekenen van de verhouding BVO(brutovloeroppervlak)/WVO kan een omrekenfactor van 0,8 aangehouden worden. Voor tuincentra kan het beeld, door het al dan niet aanwezig zijn van onoverdekte ruimten, echter zeer wisselend zijn. 9

14 huidige inzichten is het recht van de ruimtelijke ordening er niet om concurrentieverhoudingen te reguleren. Slechts als er een duurzame ontwrichting van de bestaande verzorgingsstructuur dreigt, dient een gemeente medewerking te onthouden aan een nieuwe ontwikkeling. Zie in dat kader het handboek Hoofdlijnen ruimtelijk bestuursrecht van Prof mr. P.J.J. van Buuren e.a. (achtste druk, Deventer 2010, pagina 54): Het is gemakkelijk in te zien dat ruimtelijke keuzen in bestemmingsplannen van invloed kunnen zijn op concurrentieverhoudingen tussen ondernemers in een bepaald gebied. De komst van een grote, nieuwe supermarkt kan een bedreiging vormen voor al gevestigde winkeliers. Het is echter vaste jurisprudentie dat een bestemmingsplan niet mag worden gebruikt voor het reguleren van concurrentieverhoudingen. Met gevestigde winkelvoorzieningen moet alleen in zoverre rekening worden gehouden, dat het ruimte bieden aan nieuwe detailhandelsvestigingen niet mag leiden tot een duurzame ontwrichting van het voorzieningenniveau. Voor de vraag of een duurzame ontwrichting van het voorzieningenniveau het resultaat zal zijn, komt geen doorslaggevende betekenis toe aan de mogelijkheid van overaanbod in het verzorgingsgebied en mogelijke sluiting van bestaande detailhandelsvestigingen, maar is doorslaggevend van belang of voor de inwoners van een bepaald gebied een voldoende voorzieningenniveau behouden blijft, in die zin dat zij op een aanvaardbare afstand van hun woonplaats hun inkopen kunnen doen. Deze lijn kan worden afgeleid uit de jurisprudentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State, zoals de uitspraak van 10 juni 2009 ( /1/R1) en 2 december 2009 ( /1/R3). Ook in Europeesrechtelijk verband is er verscherpte aandacht voor concurrentiebeperking via (o.a.) het ruimtelijk bestuursrecht. Dat heeft geleid tot de inwerkingtreding van de zogenaamde Dienstenrichtlijn (nr. 2006/123/EG). Naar deze richtlijn wordt verwezen in artikel van het Bro. Uit de Dienstenrichtlijn volgt, dat vergunningenprocedures geen criteria mogen bevatten die mogelijk leiden tot een willekeurige beoordeling. Dit wordt nader uitgewerkt in artikel 14 van de Dienstenrichtlijn, waarin expliciet een aantal eisen is vermeld die lidstaten niet mogen stellen aan de toegang of uitoefening van een dienstenactiviteit. Een daarvan is het verbod op de toepassing van economische criteria bij de beoordeling van een vergunningsaanvraag. Uit artikel 14 lid 5 van de Dienstenrichtlijn volgt dat vergunningsprocedures in beginsel verboden zijn als de vergunningverlening afhankelijk wordt gesteld van bewijs dat er een economische behoefte of marktvraag bestaat. Uit hetgeen hiervoor is gesteld, volgt dus dat bij een nieuwvestiging met name moet worden onderzocht of ten gevolge van het nieuwe initiatief een duurzame ontwrichting ontstaat van de bestaande verzorgingsstructuur, op de wijze zoals in de hiervoor vermelde jurisprudentie is weergegeven. 3.5 Conclusie Resumerend concluderen wij het volgende: 1. De locatie van Heemstraweg is een goede locatie voor perifere detailhandel en specifiek een tuincentra: de locatie is goed bereikbaar en ligt aan een doorgaande weg aan de rand van het dorp. Aan de overzijde van de planlocatie is reeds een winkelcluster gevestigd. Een tuincentrum past qua aard en omvang op de locatie. 2. Het beoogd metrage op de planlocatie is circa m² BVO, omgerekend circa m² WVO (dit kan echter aanzienlijk minder zijn naarmate het onoverdekte deel van het tuincentrum groter is, onoverdekte meters worden niet als WVO gezien). Aan marktruimte voor extra tuincentra is slechts m² WVO beschikbaar. Dit is aanzienlijk 10

15 minder dan de m² WVO die de beoogde nieuwvestiging zal bevatten. 3. De concurrentie zal dus toenemen en dat zal leiden tot omzetdaling van reeds gevestigde ondernemingen, mogelijk gevolgd door een sluiting van een gevestigde onderneming dan wel de nieuwvestiging. Dit is afhankelijk van de ondernemerscapaciteiten van de betreffende ondernemers. Uit het ruimtelijk-juridisch kader kan echter worden afgeleid dat een bestemmingsplan niet mag worden gebruikt voor het reguleren van concurrentieverhoudingen, tenzij het bieden van ruimte aan nieuwe detailhandelsvestigingen leidt tot een duurzame ontwrichting van het bestaande voorzieningenniveau. Van dat laatste is met toelating van de beoogde nieuwvestiging geen sprake. 4. Het parkeren kan volledig op eigen terrein worden afgewikkeld 5. De nieuwvestiging zal geen onaanvaardbare problemen (in de zin van goede ruimtelijke ordening) opleveren. 11

16 Bijlage 1 Aanbod plant en dier gemeente West Maas en Waal Naam Subbranche Formule Kern WVO De Klimop Bloem/Plant (Zelfst/nvt) Altforst 65 Hetty's Ganzenhoek Tuinartikelen (Zelfst/nvt) Appeltern 45 Van Toor Tuindecoraties Tuinartikelen (Zelfst/nvt) Appeltern 27 Combi Plant Bloem/Plant COMBI PLANT Beneden- Leeuwen 72 van Gruijthuijsen Bloem/Plant (Zelfst/nvt) Beneden- Leeuwen 128 De Kwekerij Tuinartikelen (Zelfst/nvt) Beneden- Leeuwen 50 Lemmers Tuinartikelen (Zelfst/nvt) Beneden- Leeuwen 140 De Molen Dibevo DISCUS Beneden- Leeuwen 131 De Agave Bloem/Plant (Zelfst/nvt) Beneden- Leeuwen 253 Groenrijk Tuincentrum GROENRIJK Beneden- Leeuwen Creatief Bloem/Plant (Zelfst/nvt) Dreumel 20 Van Gruijthuijsen Bloem/Plant (Zelfst/nvt) Dreumel 137 A van Kraaij Dibevo (Zelfst/nvt) Dreumel 220 De Leeuw Tuinartikelen (Zelfst/nvt) Maasbommel 750 Borgstein Dibevo (Zelfst/nvt) Wamel 30 Bron: Locatus 2012 TOTAAL

17 Bijlage 2 Tuincentrumaanbod in de regio Naam Formule Kern Gemeente WVO Groencentrum en kwekerij de Vlieren (Zelfst/nvt) Horssen Druten Bull (Zelfst/nvt) Puiflijk Druten 300 Van Binsbergen (Zelfst/nvt) Kesteren Neder-Betuwe 400 Kuus (Zelfst/nvt) Kesteren Neder-Betuwe De Wilde Wingerd Decoratief (Zelfst/nvt) Kesteren Neder-Betuwe 375 De Batterijen (Zelfst/nvt) Ochten Neder-Betuwe 900 Lingehof (Zelfst/nvt) Ochten Neder-Betuwe 250 TuinWereld TUINWERELD Kapel Avezaath Tiel Dianthus (Zelfst/nvt) Tiel Tiel 958 De Oranjerie (Zelfst/nvt) Tiel Tiel 200 Life & Garden LIFE&GARDEN Wadenoijen Tiel Beneden- West Maas En Groenrijk GROENRIJK Leeuwen Waal Bron: Locatus 2012 TOTAAL

18

19 Bijlage 3 Bedrijfstypen tuincentra Tabel 3.2 Typologie tuincentra Tuincentrum Type I Type II Type III Type IV Totale omvang perceel Max m² Ca m² Ca m² > m² Overdekt WVO Ca m² Ca m² Ca m² > m² Niet overdekt WVO Ca m² Ca m² Ca m² Ca m² Aantal parkeerplaatsen > 150 Ligging Landelijk gebied mogelijk agrarische bestemming en perifeer stedelijke gebieden Perifeer stedelijke gebieden Stedelijke gebied, Grootschalige Detailhandelsvestiging Stedelijk gebied, Grootschalige Detailhandelsvestiging Aankoopgedrag Doelgericht (gemak) Doelgericht (gemak) Doelgericht en deels recreatief winkelen Recreatief winkelen Verzorgingsgebied Lokaal Lokaal Regionaal Regionaal tot landelijk Levend Tuinplanten en bomen Bloemen en planten Bloembollen en zaden Tuinplanten en bomen Bloemen en planten Dieren Bloembollen en zaden Tuinplanten en bomen Bloemen en planten Dieren Bloembollen en zaden Tuinplanten en bomen Bloemen en planten Dieren Bloembollen en zaden Niet-levend basis Gereedschap en tuin Groengerelateerde decoratie Klein onderhoud Gereedschap tuin Decoratie buitenhuis Decoratie binnenhuis (sfeer en interieur) Klein onderhoud Dier Seizoenartikelen (zoals kerstmarkt) Groot tuinonderhoud Gereedschap tuin Decoratie buitenhuis Decoratie binnenhuis (sfeer en interieur) Klein onderhoud Dier Seizoenartikelen (zoals kerstmarkt) Groot tuinonderhoud Gereedschap tuin Decoratie buitenhuis Decoratie binnenhuis (sfeer en interieur) Klein onderhoud Dier Seizoenartikelen (zoals kerstmarkt) Groot tuinonderhoud Niet-levend uitgebreid Tuinmeubelen Wonen (kleinmeubelen etc.) Wellness (zwembaden, sauna s etc.) Tuingerelateerd speelgoed Tuinartikelen (tuinmeubelen etc.) Wonen (kleinmeubelen etc.) Wellness (zwembaden, sauna s etc.) Tuingerelateerd speelgoed Tuinartikelen (tuinmeubelen etc.) Horeca Koffiehoek Lunchroom Restaurant Restaurant Overig Kwekerij kleinschalig 80% assortiment is basis en 20% aanvullend brancheverwant Bron: Structuurnota Tuincentra (DHV in opdracht van Tuinbranche Nederland) 80% assortiment is basis en 20% aanvullend 80% assortiment is basis en 20% aanvullend 15

20

21 Bijlage 4 Trends en Ontwikkelingen tuincentra - Schaalgrootte en branchevervaging nemen toe. Tuincentra groeien naar complete warenhuizen voor huis en tuin. De tuin is onderdeel van een natuurgeoriënteerde lifestyle: buiten leven en genieten. Het aandeel mode- en seizoensgevoelige artikelen en dode materialen neemt toe. Hierdoor stijgt het kapitaalbeslag in vastgoed en (seizoen)voorraad. De consument vraagt om service en informatie. Een tuincentrumbezoek is steeds meer onderdeel van recreatief winkelen: vermaak, inspiratie, ontspanning en beleving staan hoog in het vaandel bij de consument. Andere keuzefactoren zijn hoogwaardige kwaliteit en de verhouding tussen prijs en kwaliteit. - De tuinmarkt blijft uitermate competitief. Niet alleen de onderlinge concurrentie (nieuwe, grootschalige tuincentra), maar ook de concurrentie van branchevreemde aanbieders neemt toe Het aantal grootschalige vestigingspunten groeit. Buitenlandse formules treden toe op de markt. Door branchevervaging concurreren tuincentra steeds vaker met bouwmarkten (o.a. tuinassortimenten Hornbach en Praxis XL), woonwarenhuizen (IKEA tuinassortiment), grootschalige supermarkten en dierenspeciaalzaken. De internetverkoop van tuinartikelen groeit, inmiddels wordt circa 10% verkocht via internet en oriënteert 38% zich vooraf via internet Het snel veranderende consumentengedrag eist een scherpere en onderscheidende positionering van tuincentra. Onderscheidend vermogen, doelgroepkeuze en duidelijk bedieningsconcept zijn essentieel. Tuincentra kunnen zich bijvoorbeeld onderscheiden als specialist op groen- en tuingebied of als lifestylewinkel waar service een belangrijk element vormt. Kansen zijn er door in te spelen op de vergrijzing (aantal koopkrachtige 50-plussers) en de trends van gezondheid en duurzaamheid/maatschappelijk verantwoord ondernemen. Horeca als ondersteunend element bij tuiencentra en kwekerij als onderscheidend vermogen 11 Rabobank Cijfers en Trends (oktober 2011) 17