Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking"

Transcriptie

1 Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking in België en de Regio s Gegevens van 211

2

3 Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking in België en de Regio s

4 Dit project werd gefinancierd door: In samenwerking met: Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu

5 Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) Operationele directie Volksgezondheid & Surveillance Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie Hiv/aids/soa Surveillanceprogramma Juliette Wytsmanstraat Brussel België Volksgezondheid & Surveillance November 212 Brussel, België Intern referentienummer: 212/3 VERBRUGGE R. SASSE A. 2/ (Ruth Verbrugge) 2/ (André Sasse)

6 Dankwoord SOA/HIV -surveillance van het WIV wenst alle artsen en de microbiologen te bedanken die bijgedragen hebben tot de aanlevering van de gegevens Oprechte dank gaat eveneens naar de artsen infectieziektenbestrijding en het soabegeleidingscomitee van de Gemeenschappen Met dank aan de collega s van het WIV: Sophie Quoilin voor de revisie van dit jaarrapport. Geneviève Ducoffre, Hubert De Krahe, Dominique Van Beckhoven en Jessika Deblonde voor het herlezen. Lay-out: Nathalie da Costa Maya, Centre de Diffusion de la Culture Sanitaire asbl Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Brussel 212 Verantwoordelijke uitgever: Dr. Johan Peeters Depotnummer of ISSN: D/212/255/57

7 Inhoudsoverzicht Afkortingen 7 Samenvatting 9 De surveillance van seksueel overdraagbare aandoeningen (soa) in België: methodologie 11 1 Wat is surveillance en waarom doet men aan surveillance? 11 2 Welk soort surveillances bestaan er voor de soa? 11 3 Situering van de klinische soa-surveillance in België 12 Doelstelling Trends van soa s in België en de regio s via peillaboratoria voor microbiologie en verplichte meldingen methodologie Algemene trends in België en per regio Chlamydia Gonorroe Syfilis 4 2 Beschrijving van de determinanten van de soa VIA sentinel netwerk van clinici Methodologie Het peilnetwerk van clinici Verdeling van de soa s in het peilnetwerk van CLINICI Overzicht van de soa-patiëntenpopulatie Overzicht naar geslacht en leeftijd Aanleiding van de consultatie Woonplaats, nationaliteit en opleiding Risicogedrag Situatie rond de hiv-test Soa-diagnose en serologische status hiv Serologische status hepatitis B 76 Inhoudsoverzicht 5

8 2.5 Bespreking van de determinanten per soa Chlamydia trachomatis, PID en LGV Gonorroe Syfilis Genitale wratten Genitale herpes Trichomonas vaginalis Acute hepatitis C en B Verloop van de registratie, de resultaten en de toekomst Lijst van de deelnemende ziekenhuizen en diensten 98 3 Internationale vergelijking Chlamydia trachomatis, PID en LGV Gonorroe Syfilis Genitale wratten Acute Hepatitis C en B 18 Conclusies 19 Inhoudsoverzicht 6 Aanbevelingen 111 Bijlagen 1 Screening van bloeddonoren door het Rode Kruis Abstract EU-IUSTI: Chlamydia trachomatis: trends and facts for young adults between 15 and 34 years old living in Belgium, Artikel: Hoe werd gonorroe in de provincies Oost- en West-Vlaanderen in 21 behandeld? Website met guidelines omtrent testen voor soa en partnernotificatie 123

9 Afkortingen AIDS ARC CDC ECDC FWB HBV HCV HIV HPV LGV MSM NG NRC PID SOA VAZG WHO Acquired Immunodeficiency Syndrome Aids Referentie Centra Centers for Disease Control and Prevention (US) European Center for Disease Prevention and Control Fédération Wallonie-Bruxelles Hepatitis B virus Hepatitis C virus Human Immunodeficiency Virus Human Papilloma virus Lymphogranuloma venereum Mannen die seks hebben met mannen Neisseria gonorrhoea Nationaal Referentie Centrum voor diagnostiek en microbiologische surveillance van soa Pelvic Inflammatory disease Seksueel overdraagbare aandoening Vlaams agentschap Zorg en Gezondheid World Health Organisation Afkortingen 7

10 8

11 Samenvatting De Chlamydia-infectie is de meest frequent gediagnosticeerde soa en de stijgende epidemiologische trend van het aantal gevallen wordt ook in 211 verdergezet. De meest getroffen groep zijn de jonge meisjes tussen 15 en 25 jaar. (1) Men stelde in 211 vast dat 6 % van de mannen en 97 % van de vrouwen heteroseksueel georiënteerd is. Multipartnerschap blijft een belangrijke risicofactor. De infectie komt verspreid voor in de algemene populatie en beperkt zich niet tot een bepaalde risicogroep: Chlamydia komt voor bij zowel mannen als vrouwen, bij zowel heteroseksueel als bij homoseksueel georiënteerde patiënten. Twee derde van de patiënten werden gediagnosticeerd met Chlamydia zonder klacht of symptoom. Dit wijst op het asymptomatisch verloop van vele Chlamydia-infecties. (2) Dit onderlijnt het risico op het evolueren naar een PID, één van de mogelijke complicaties van een onbehandelende Chlamydia-infectie bij vrouwen, wat een oorzaak kan zijn van vruchtbaarheidsproblemen. 21 gevallen van lymphogranuloma venereum (LGV) werden gerapporteerd bij bijna uitsluitend MSM en hiv-positieve mannen. (3) In 211 stijgt eveneens het aantal gonorroegevallen. Het overgrote deel zijn mannen: 78 %. Het aantal gevallen stijgt jaarlijks gemiddeld 14 %, doch is meer uitgesproken bij de mannen dan bij de vrouwen. De meest getroffen groep zijn de 2 tot 35 jarigen. (1) 89 % van de mannen met gonorroe hebben een homo/biseksuele geaardheid. 42 % zijn hiv-positief. Multipartnerschap is een belangrijke risicofactor. (2) Het aantal gevallen van syfilis stijgt eveneens jaarlijks, doch de trend zwakt af in % van de gevallen zijn mannen. De syfilispatiënten zijn gemiddeld ouder dan de Chlamydia- en de gonorroe-patiënten. (1) 88 % alle mannen hebben een homo/biseksuele geaardheid en ruim de helft is hiv-positief. Multipartnerschap werd gemeld bij 68 % van de patiënten. (2) Samenvatting In 211 zijn er evenveel mannen als vrouwen met genitale wratten of condylomen geregistreerd. In vergelijking met 21 is er een daling van 25 % en in vergelijking met 29 is er een daling van 47 %. De overgrote meerderheid van de mannen zijn heteroseksueel. Het aandeel multiparterschap als risicogedrag bij HPV-patiënten is lager in vergelijking met de andere soa s en bedraagt 47 %. (2) 9 31 % van de soa-patiënten zijn gevaccineerd tegen hepatitis B. (2) (1) Peillaboratoria voor microbiologie (2) Soa-peilnetwerk van clinici (3) Nationaal Referentie Centrum voor soa

12 1

13 De surveillance van de seksueel overdraagbare aandoeningen (soa) in België: methodologie 1 Wat is surveillance en waarom doet men aan surveillance? Surveillance van gezondheid en ziekte omvat een continue verzameling van gegevens, de analyse van die gegevens met de interpretatie ervan, om informatie te verschaffen aan degenen die aangepaste acties kunnen ondernemen. (ecdc, Mission of surveillance, 211; Amato-Gauco, the surveillance of communicable diseases in the European Union- A long term strategie , eurosurveillance,28, june 26) 2 Welk soort surveillances bestaan er voor de soa? Voor de klinische opvolging van soa s wordt gebruik gemaakt van indicatorbased surveillance, de ruggengraat van de surveillancesystemen. Dit systeem bestaat uit het verzamelen van informatie vanuit gezondheidsinstellingen (eerstelijnspraktijken, hospitalen, laboratoria) die gekanaliseerd wordt van lokaal, regionaal tot nationaal en internationaal niveau. De gegevensverzameling is gebaseerd op gevalsdefinities zoals overeengekomen in Europa via het European Centre for Disease Control and Prevention (ecdc case definitions, Official journal of the European Union, 28, june 18). Dit garandeert een hoge kwaliteit van gegevens. (Amato-Gauco, The surveillance of communicable diseases in the European Union - A long term strategie , Eurosurveillance,28, june 26) Naast klinische surveillance bestaat er ook moleculaire surveillance. Deze surveillance bestaat uit moleculaire typering of het bepalen van de microbische DNA vingerafdruk. Ze heeft zich sinds 199 heel snel ontwikkeld en maakt nu deel uit van de routine stamkarakterisatie in vele referentielaboratoria. Moleculaire typering helpt bij het monitoren van klonen en stammen, bij de vroege detectie van verspreide internationale uitbraken en bij de voorspelling van mogelijke epidemieën. Als voorbeelden kan men stellen: het opvolgen van het resistentieprofiel van Neisseria gonorrhoea (NG), multi-antigen sequence typing van NG alsook het opvolgen van het voorkomen van de bestaande en recent ontdekte stammen van Chlamydia trachomatis. (ecdc, Mssion of surveillance, 211) Methodologie 11

14 3 Situering van de klinische soa-surveillance in België Om een zo volledig mogelijk beeld van de soa-situatie in België en de regio s te krijgen, worden verschillende bronnen gebruikt zodoende gepaste maatregelen te kunnen nemen. 3.1 Een netwerk van peillaboratoria voor microbiologie Het netwerk van laboratoria voor microbiologie werd door de Dienst Infectieziekten in de algemene populatie van de Operationele Directie Volksgezondheid en Surveillance van het WIV opgericht in 1983, met ondermeer de registratie van Chlamydia trachomatis en Neisseria gonorrhoea. In het jaar 22 werd de registratie van Treponema pallidum (syfilis) toegevoegd. Vanuit dit netwerk wordt een beeld gegeven van het aantal gevallen van Chlamydia, gonorroe en syfilis met bijkomende gegevens over leeftijd, geslacht, woonplaats (de zogenaamde persoon-plaats-tijdsgegevens) en gebruikte diagnostiek. De referentielaboratoria volgen het resistentieprofiel van Neisseria gonorrhoea op en er wordt moleculaire typering van Chlamydia trachomatis uitgevoerd (met inbegrip van Lymphogranuloma venereum of LGV). Door het Nationaal Referentie Centrum voor soa (ITG, Antwerpen). Momenteel bestaat voor LGV echter nog geen nationaal uitgewerkt surveillancesysteem. 3.2 De verplichte aangifte van de klinische gevallen Methodologie 12 Er is eveneens de verplichte aangifte van de klinische gevallen van gonorroe, syfilis en acute hepatitis B aan de artsen infectieziektebestrijding van de gemeenschappen. De opgenomen variabelen zijn geslacht en leeftijd. Verder is er ook informatie over de woonplaats, over de nationaliteit en de plaats van infectie (inheems of niet), doch deze informatie is niet opgenomen in dit rapport. Dit registratiesysteem biedt gegevens over een lange periode. Meer informatie over de verplichte aangifte aan de Vlaamse Gemeenschap is te vinden op de website en op be voor de Federatie Wallonië-Brussel. Het Rode Kruis (voor Vlaanderen) en la Croix-Rouge (voor Wallonië), registreren eveneens de incidentie van de syfilis, hepatitis C, hepatitis B en hiv bij de vrijwillige bloeddonoren. In de richtlijnen voor soa-surveillance van de WHO is beschreven dat de screening op syfilis van bloeddonoren een potentieel belangrijke bron van prevalentiegegevens kan vormen, niettegenstaande de beperkingen van deze gegevens. (UNAIDS.WHO, Working Group on global HIV/AIDS and STI surveillance. Guidelines for sexually Transmitted infections surveillance, 1999)

15 Hoewel deze bovenstaande registraties informatie bieden over leeftijd en geslacht, is er nood aan meer gedetailleerde gegevens over de determinanten om preventie- en controleacties doelgericht te kunnen organiseren. 3.3 Het peilnetwerk van clinici Dit peilnetwerk van clinici voor de surveillance van soa s in België, georganiseerd door de Dienst Infectieziekten in de algemene populatie van de OD Volksgezondheid en Surveillance van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, bestaat sinds oktober 2. De hoofddoelstelling van dit registratiesysteem is het omschrijven van de soa-patiënt, het omschrijven van de determinanten en het bieden van kwalitatieve informatie die essentieel is voor de planning van preventie-en controleactiviteiten, een bevoegdheid van de Gemeenschappen. Het registeren gebeurt op continue basis van elke nieuwe episode van één of meerdere soa s bij een patiënt die zich aanmeldt in een deelnemend medisch centrum. De heropleving van sommige soa s in West-Europa eind de jaren 9 heeft de noodzaak benadrukt om meer informatie te verzamelen over determinanten van andere soa s dan Chlamydia, gonorroe en syfilis. Samengevat worden volgende soa s opgenomen: Chlamydia trachomatis, gonorroea, Trichomonas vaginalis, genitale herpes, syfilis, genitale wratten (condylomen), pelvic inflammatory disease (PID) en Lymphogranuloma venereum (LGV). Hepatitis C en hepatitis B worden enkel gemeld wanneer het gaat om een seksueel overgedragen besmetting. Andere aandoeningen zoals pediculosis pubis, donovanosis en chancroid kunnen gemeld worden omdat ze een probleem kunnen zijn binnen een bepaalde bevolkingsgroep. Methodologie Jaarlijks worden de epidemiologische resultaten gepubliceerd. Het is de hoofdbedoeling van dit rapport. 13

16 3.4 Het netwerk van aidsreferentiecentra De surveillance van soa via het netwerk van aidsreferentiecentra (ARC) bestaat sinds april 27. De gegevens verzameld door het peilnetwerk van clinici geven aan dat een belangrijk aandeel van de nieuwe soa-episodes bij hiv-positieve personen wordt gediagnosticeerd. Deze vaststelling gebeurde ondermeer dankzij de deelname van 2 ARC in dit algemene peilnetwerk De ARC staan in voor de medische opvolging en begeleiding van hiv-positieve patiënten en van patiënten met een hoog risicoprofiel voor soa/hiv. Bovendien worden er, zowel in ons land als in andere Europese landen, sinds 24 regelmatiger zeldzaam voorkomende soa s vastgesteld, zoals Lymphogranuloma venereum (LGV) en seksueel overgedragen acute hepatitis C-infecties. Deze infecties worden nagenoeg uitsluitend vastgesteld in de risicopopulatie van overwegend hiv-positieve homo/biseksuele mannen. Om een beter inzicht te kunnen krijgen in de situatie werden de ARC uitgenodigd tot deelname in de registratie van soa s, waardoor een peilnetwerk van ARC is ontstaan. Methodologie 14

17 Doelstelling De hoofddoelstelling van dit rapport is het weergeven en het bespreken van de registratieresultaten: het omschrijven van de soa-patiënt, het omschrijven van de determinanten en de risicoprofielen en het bieden van kwalitatieve informatie, essentieel voor de planning van preventieve en controleactiviteiten, hetgeen valt onder de bevoegdheid van de Gemeenschappen. Met dit rapport zal eerst een overzicht gegeven worden van de incidentie en de trends van de 3 belangrijkste soa s (Chlamydia, gonorroe en syfilis) in de algemene bevolking van België en regio s met data verkregen via peilnetwerk van laboratoria en de data verkregen via de verplichte aangifte bij de gemeenschappen. Nadien zal dieper ingegaan worden op de omschrijving van de soa-patiënt en de soa-derminanten met de gegevens verkregen via het peilnetwerk van clinici. In bijlage 1 kunnen de gegevens van het Rode Kruis met betrekking tot de bloeddonaties bekeken worden De opsplitsing van de resultaten naar de 3 regio s is nodig voor de planning van de regionale preventie- en controleactiviteiten gericht naar de soa-patiënten. Het is niet de bedoeling om de regionale gegevens met elkaar te vergelijken. De determinanten de soa en de soa-patiënt met de gegevens verkregen via het peilnetwerk van clinici worden besproken in functie van het type medische centra die deel uitmaken van het netwerk en worden regionaal weergegeven indien relevant. Aangezien het hier gaat om surveillancegegevens, mogen de resultaten ook niet veralgemeend worden naar de algemene bevolking. De resultaten bekomen via het peilnetwerk van ARC zal verschijnen in een apart rapport omwille van de specificiteit van de beoogde bevolkingsgroep. Doelstelling 15

18 16

19 1 Trends van soa s in België en de regio s via de peillaboratoria voor microbiologie en de verplichte meldingen 1.1 Methodologie Honderd en één van de 174 (58 %) laboratoria voor microbiologie in België maken deel uit van de peillaboratoria. De deelname gebeurt op vrijwillige basis. In Vlaanderen nemen 55 van de 94 (59 %) labo s deel, in Brussel 12 van de 15 (8 %) en in Wallonië 34 van de 65 (52 %). Zij verzamelen gegevens van onder andere Chlamydia, gonorroe en syfilis. De variabelen van de patiënt die verzameld worden zijn geslacht, leeftijd en postcode. Via de verplichte aangiftes bij de artsen infectieziektebestrijding van de Gemeenschappen worden gegevens verzameld over onder andere gonorroe en syfilis. De variabelen zijn leeftijd en geslacht, alsook nationaliteit en de plaats waar de infectie werd opgelopen. Hieronder worden het aantal geregistreerde gevallen en de trends besproken voor de 3 soa s bekomen door de 2 bovenstaande registratiesystemen. Na validatie en verwijderen van dubbele registraties, worden enkel de gevallen waarvan leeftijd en geslacht gekend zijn, worden in de analyses en de besprekingen opgenomen Trends van soa s 17

20 1.2 Algemene trends in België en per regio Figuur 1 geeft een algemeen beeld van de trends van de 3 soa s in België tussen 22 en 211 weer. Figuur 1 Evolutie van Chlamydia, gonorroe en 1e episode van syfilis in België, Chlamydia Gonorrhoea Syphilis (1e infection) Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Chlamydia is de meest voorkomende soa. Er is een blijvende sterke toename. Sinds 22 is het aantal meldingen via de peillaboratoria van microbiologie met een factor 2,5 toegenomen: van 164 naar 3762 gevallen.tussen 21 en 211 is er een toename van 15 %, wat overeenkomt met de gemiddelde jaarlijkse stijging sinds 22. Trends van soa s 18 Gonorroe vertoont sinds 22 eveneens een continue stijgende trend, waarbij het aantal meldingen gestegen is van 289 tot 858 gevallen, wat een toename is met factor 3. Tussen 21 en 211 is er een toename van 12 %, wat overeenkomt met de gemiddelde jaarlijkse stijging. Ook syfilis vertoont een continue stijging over dezelfde periode (22-211) met 155 meldingen in 22 en 744 meldingen in 211, een toename met een factor 4,8. Het stijging daalt van 35 % tussen 22 en 23 tot 5 % tussen 21 en 211. Als we enkel kijken naar de eerste episodes, dan zijn er in nieuwe syfilis-patiënten geregistreerd. Het aantal nieuwe gevallen met een eerste infectie stijgt met een factor 3 sinds het jaar 22. Deze stijging daalt van 35 % tussen 22 en 23, tot 3 % tussen de jaren en Het zijn de eerste episodes van de syfilisinfecties die in onderstaande regionale evolutiegrafieken (fig. 1a, 1b en 1c) worden weergegeven.

21 Figuur 1a Evolutie van Chlamydia, gonorroe en 1e episode van syfilis in Vlaanderen, Chlamydia Gonorrhoea Syphilis (1e infection) Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 1b Evolutie van Chlamydia, gonorroe en 1e episode van syfilis in Wallonië, Chlamydia Gonorrhoea Syphilis (1e infection) Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 1c Evolutie van Chlamydia, gonorroe en 1e episode van syfilis in Brussel, Chlamydia Gonorrhoea 19 Syphilis (1e infection) Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

22 1.3 Chlamydia Incidentie In 211 werden 3762 gevallen gemeld via de peillaboratoria voor microbiologie waarvan leeftijd en geslacht gekend zijn. Onderstaande kaart 1 geeft de geschatte incidentie van Chlamydia weer per 1. inwoners per arrondissement waarbij het aantal geregistreerde gevallen gecorrigeerd werd voor het aantal deelnemende peillaboratoria op het totale aantal laboratoria microbiologie per regio. Kaart 1 Aantal gevallen van Chlamydia per 1. inwoners per arrondissement, 211 Trends van soa s Bronnen: 1. Peillaboratoria microbiologie 2. Populatiegegevens Eurostat De incidentie is het hoogst in Brussel, Waals-Brabant, Antwerpen en Oost- Vlaanderen. In onderstaande figuur 2 wordt het aantal Chlamydia-gevallen per leeftijdsgroep in elk van de 3 regio s weergegeven, gecorrigeerd naar het aantal deelnemende laboratoria per regio.

23 Figuur 2 Aantal Chlamydia-gevallen per 1. inwoners per leeftijdsgroep voor de 3 regio s, Brussels Flanders Wallonia Cases per 1 inhabitants Age group Bronnen: 1. Peillaboratoria microbiologie 2. Populatiegegevens Eurostat Trends naar leeftijd en geslacht voor Chlamydia Van de 3762 Chlamydia-patiënten in 211 zijn er 2393 vrouwen en 1369 mannen. De man/vrouw-verhouding is 1:1,74. De gemiddelde leeftijd is 26 jaar voor de vrouwen en 31 jaar voor de mannen. De mediaan ligt op 24 jaar voor de vrouwen [-91] en op 24 jaar voor de mannen [-86]. Trends van soa s Er zijn 8 meisjes en 6 jongens met neonatale Chlamydia-infecties, vermoedelijk besmet tijdens de bevalling. Eén meisje en 2 jongens jonger dan 5 jaar werden gediagnosticeerd met pediatrische Chlamydia trachomatis-infectie. 21 Screening voor Chlamydia voor en tijdens de zwangerschap behoort tot de mogelijke preventieve maatregelen bij vermoeden van seksueel risicogedrag van één de ouders. Sensibilisatie van ouders en hulpverleners om de handen te wassen is belangrijk om de incidentie van soa (zoals herpes simplex, gonorrhoea, en Chlamydia) meestal onder vorm van neonatale conjunctivitis, te verminderen. Contactpersonen dienen ook getest en behandeld te worden.

24 Geslachtsverdeling Als we kijken naar de evolutie van het aantal Chlamydia-gevallen per geslacht, dan stelt men een continue stijging vast bij beide groepen, met een kleine versnelde stijging in het laatste registratiejaar 211 (fig. 3). Figuur 3 Evolutie van het aantal Chlamydia-gevallen naar geslacht in België, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Voor de 3 regio s wordt de evolutie in figuren 3a, 3b en 3c weergegeven. 22

25 Figuur 3a Evolutie van het aantal Chlamydia-gevallen naar geslacht in Vlaanderen, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 3b Evolutie van het aantal Chlamydia-gevallen naar geslacht in Wallonië, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 3c Evolutie van het aantal Chlamydia-gevallen naar geslacht in Brussel, Trends van soa s Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

26 Leeftijdsverdeling Figuur 4 gaat dieper in op de verdeling van de Chlamydia-patiënten naar geslacht en leeftijdsgroep. Figuur 4 Verdeling van de Chlamydia-gevallen naar geslacht en leeftijd in België, 211 Women (N=2393) Men (N=1369) Age group Bron: Peillaboratoria microbiologie De figuren 4a, 4b en 4c bekijken de leeftijds-en geslachtsverdeling per regio. Daarbij valt telkens op dat de belangrijkste leeftijdsgroep van de geïnfecteerde vrouwen de jarigen zijn. Trends van soa s 24 Figuur 4a Verdeling van de Chlamydia-gevallen naar geslacht en leeftijd in Vlaanderen, 211 Age group Women (N=172) Men (N=815) Bron: Peillaboratoria microbiologie

27 Figuur 4b Verdeling van de Chlamydia-gevallen naar geslacht en leeftijd in Wallonië, 211 Women (N=292) Men (N=91) Age group Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 4c Verdeling van de Chlamydia-gevallen naar geslacht en leeftijd in Brussel, 211 Age group Women (N=918) Men (N=36) Trends van soa s 25 Bron: Peillaboratoria microbiologie

28 Wegens de hoge aantallen in specifieke leeftijdsgroepen is het interessant de trend in het aantal gevallen per leeftijdsgroep tussen 22 en 211 te bekijken voor zowel de vrouwen als de mannen. Dit wordt verduidelijkt in de figuren 5a en 5b. Bij de vrouwen is er een continue stijgende trend in alle leeftijdsgroepen jonger dan 45 jaar, voornamelijk bij de jarigen. Bij de mannen is er eveneens een stijging in alle leeftijdsgroepen. Figuur 5a Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de vrouwen per leeftijdsgroep, België, Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Trends van soa s 26 Figuur 5b Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de mannen per leeftijdsgroep in België, Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

29 Onderstaande figuren geven de trends weer per leeftijdsgroep en geslacht voor respectievelijk Vlaanderen (fig. 6a en 6b), Wallonië (fig. 6c en 6d) en Brussel (fig. 6e en 6f). Figuur 6a Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de vrouwen per leeftijdsgroep, Vlaanderen, Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 6b Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de mannen per leeftijdsgroep, Vlaanderen, Trends van soa s 27 Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

30 Figuur 6c Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de vrouwen per leeftijdsgroep, Wallonië, Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 6d Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de mannen per leeftijdsgroep, Wallonië, Trends van soa s Year Bron: Peillaboratoria microbiologie 28

31 Figuur 6e Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de vrouwen per leeftijdsgroep, Brussel, Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 6f Evolutie in het aantal Chlamydia-gevallen bij de mannen per leeftijdsgroep, Brussel, Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Trends van soa s 29 Uit de bovenstaande gegevens, verzameld door de peillaboratoria voor microbiologie, blijkt dat Chlamydia de meest voorkomende soa is waarvan het aantal gediagnosticeerde gevallen steeds blijft stijgen met een gemiddelde stijging van 16 % per jaar sinds 22. De reden is niet gekend: het kan te wijten zijn aan een combinatie van een toename van het aantal aangevraagde testen, aanpassing van screening policies van grote medische centra, de verbetering van diagnostische testen en een toename van incidentie.

32 Daarom leek het ons interessant te kijken naar de evolutie van het aantal aangevraagde diagnostische testen voor Chlamydia (riziv-gegevens) tussen 27 en 21, en deze toename te vergelijken met de toename van het aantal registraties voor Chlamydia. Daarvoor verwijzen we naar het abstract en poster die werd voorgesteld tijdens het congres EU-IUSTI (International Union of sexual transmitted infections- Europe (zie bijlage 2), waaruit blijkt dat het aantal registraties evenredig stijgt met het aantal aangevraagde testen. Dit wil zeggen dat er nog veel niet gediagnosticeerde Chlamydia-gevallen zijn in de algemene bevolking. Hoe meer getest wordt, hoe meer Chlamydia gediagnosticeerd wordt en asymptomatische gevallen gevonden worden. Chlamydia Type LGV of Serovar L2 of LGV In 211 werden er 21 bevestigde gevallen gerapporteerd door het Nationaal Referentie Centrum (NRC) voor soa. Alle waren mannen met een leeftijd tussen 25 en 63 jaar. Trends van soa s 3

33 1.4 Gonorroe Incidentie In 211 werden 858 gevallen geregistreerd via de peillaboratoria voor microbiologie waarvan leeftijd en geslacht gekend zijn. Onderstaande kaart 2 geeft de geschatte incidentie van gonorroe weer per 1. inwoners per arrondissement waarbij het aantal geregistreerde gevallen gecorrigeerd werd voor het aantal deelnemende peillaboratoria op het totale aantal laboratoria microbiologie per regio. Kaart 2 Aantal gevallen van gonorroe per arrondissement per 1. inwoners, 211 Trends van soa s Bronnen: 1. Peillaboratoria microbiologie 2. Populatiegegevens Eurostat 31

34 Figuur 7 geeft een beeld van het aantal gonorroegevallen per 1. inwoners per leeftijdsgroep en per regio weer, gecorrigeerd naar het aantal deelnemende laboratoria. Figuur 7 Verdeling van de gonorroe-gevallen per 1. inwoners per leeftijdsgroep voor de 3 regio s, Brussels Flanders Wallonia Cases per 1 inhabitants Age group Trends van soa s Bronnen: 1. Peillaboratoria microbiologie 2. Populatiegegevens Eurostat 32

35 1.4.2 Trends naar geslacht en leeftijd voor gonorroe Van de 858 meldingen zijn er 191 vrouwen en 667 mannen met een gonorroeinfectie (man-vrouw verhouding 3,5:1). De gemiddelde leeftijd bedraagt 33 jaar voor de mannen [-78] en 29 jaar voor de vrouwen [-75]. Er werden 3 gevallen van neonatale gonorroe-infecties geregistreerd: een jongen en een meisje jonger dan 1 jaar en een jongen van 3 jaar. Alle andere gevallen waren 14 jaar en ouder. Screening voor gonorroe tijdens de zwangerschap bij vermoeden van risicogedrag van de moeder of van de vader, behoort tot de mogelijke voorzorgsmaatregelen. Ook voldoende handhygiëne van ouders en/of verzorgers is een belangrijke factor om transmissie op het kind te vermijden. Ouders en/of verzorgers van gonorroe-patiënten dienen getest te worden voor gonorroe. Geslachtsverdeling Figuur 8 schetst de trend naar geslacht over de laatste 9 jaar van de gonorroegevallen geregistreerd via de peillaboratoria. Er is een stijgende trend bij de mannen evenals bij de vrouwen. Het aandeel vrouwen bedraagt jaarlijks rondom de 2 %. Figuur 8 Evolutie van het aantal gonorroe-gevallen naar geslacht in België, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

36 Figuur 8a Evolutie van het aantal gonorroe-gevallen naar geslacht in Vlaanderen, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 8b Evolutie van het aantal gonorroe-gevallen naar geslacht in Wallonië, Total Women Men 27 Trends van soa s Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 8c Evolutie van het aantal gonorroe-gevallen naar geslacht in Brussel, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

37 Via de verplichte meldingen bij de artsen infectieziektebestrijding van de gemeenschappen werden in Vlaanderen 919 gevallen genoteerd. Er waren 728 mannen en 167 vrouwen met gonorroe geregistreerd (man-vrouw verhouding 4,4:1) en geslacht ontbrak voor 24 patiënten. De gemiddelde leeftijd bedraagt voor de mannen 34 jaar [-76] en voor de vrouwen 31 jaar [1-73], met 7 gevallen jonger dan 5 jaar. De trend in de incidentie van gonorroe naar geslacht tussen 22 en 211 voor Vlaanderen wordt weergegeven in figuur 9. Figuur 9 Evolutie van gonorroe-incidentie naar geslacht in Vlaanderen, Incidence/1 inhabitants Total Women Men Year Source: Communauté flamande, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid (VAZG) Het aantal meldingen aan het VAZG stijgt jaarlijks met gemiddeld 17 %. Tussen 21 en 211 is er een stijging van 2 %. In Wallonië en in Brussel werden via de verplichte meldingen 187 gevallen geregistreerd, waarvan 133 mannen en 54 vrouwen (man-vrouw verhouding 2,5:1). Voor de mannen bedraagt de gemiddelde leeftijd 25 jaar [-82] en voor de vrouwen is dat 35 jaar [-89]. De gegevens van Wallonië en Brussel zijn te beperkt om de evolutie van het aantal gonorroe-registraties grafische weer te geven. 35

38 Leeftijdsverdeling Figuren 1, 1a, 1b en 1c geven de verdeling naar leeftijdsgroep en geslacht weer van de gonorroepatiënten in respectievelijk België en de drie regio s. Gonorroe wordt gediagnosticeerd in alle leeftijdscategorieën met de grootste groep tussen 2 en 35 jaar. Dit geldt zowel voor de mannen als voor de vrouwen. Figuur 1 Verdeling van de gonorroe-gevallen naar geslacht en leeftijdsgroep in België, 211 Women (N=191) Men (N=667) Age group Bron: Peillaboratoria microbiologie Trends van soa s 36 Figuur 1a Verdeling van de gonorroe-gevallen naar geslacht en leeftijdsgroep in Vlaanderen, 211 Age group Women (N=9) Men (N=382) Bron: Peillaboratoria microbiologie

39 Figuur 1b Verdeling van de gonorroe-gevallen naar geslacht en leeftijdsgroep in Wallonië, 211 Women (N=27) Men (N=83) Age group Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 1c Verdeling van de gonorroe-gevallen naar geslacht en leeftijdsgroep in Brussel, 211 Age group Women (N=66) Men (N=182) Trends van soa s 37 Bron: Peillaboratoria microbiologie

40 Met de gegevens verkregen via de verplichte meldingen bij de Vlaamse Gemeenschap, ziet de leeftijdsverdeling naar geslacht eruit zoals in figuur 11a. Leeftijd en geslacht ontbrak voor 24 patiënten. Figuur 11a Verdeling van de gonorroe-gevallen naar geslacht en leeftijdsgroep in Vlaanderen, 211 Women (N= 167) Men (N=728) Age group > < Bron: Vlaamse Agentschap Zorg- en Gezondheid Met de gegevens verkregen via de verplichte meldingen bij de Federatie Wallonië-Brussel, ziet de leeftijdsverdeling naar geslacht eruit als in figuur 11b. Trends van soa s Figuur 11b Verdeling van de gonorroe-gevallen naar geslacht en leeftijdsgroep in Wallonië en Brussel, Women (N= 32) Men (N=74) 38 Age group Bron: Federatie Wallonië-Brussel

41 1.4.3 Resistentiegegevens De laboratoria microbiologie voeren de diagnostische testen uit voor de diagnose van gonorroe. Deze laboratoria sturen de gonorroe-isolaten op naar het Nationaal Referentie Laboratorium (ITG) te Antwerpen voor de bevestiging van de diagnostiek. In 211 ontving het referentielaboratorium 572 isolaten voor de bevestiging van de identificatie van Neisseria gonorrhoea, waarvan 53 uiteindelijk bevestigd werden, afkomstig van 72 laboratoria. De gonokokken waren afkomstig van 425 (84,5 %) mannen en 73 (13,1 %) vrouwen, voor 5 (1,2 %) isolaten was het geslacht van de patiënt niet vermeld. Een totaal van 32 (6,4 %) isolaten behoorden tot serogroep IA en 471 (93,6 %) behoorden tot serogroep IB. Tabel 1 geeft de evolutie weer van de resistentie tegen de 4 courante antibiotica voor gonorroe. Tabel 1 Percentage van resistente isolaten, België Antibioticum Penicilline 32,8 % 34,8 % 35,5 % 47,7 % 52,3 % 36,3 % Tetracycline 5,9 % 49, % 48, % 61,5 % 56,4 % 55,5 % Ciprofloxacine 61,4 % 6,3 % 57,5 % 63,2 % 6,9 % 57,1 % Azithromycine 1,8 % 3,1 % 1,6 % 2,1 % 8,2 % 2,6 % Alle isolaten waren gevoelig aan spectinomycine Alle isolaten waren gevoelig aan ceftriaxone. Alle isolaten waren gevoelig aan cefixime. Bron: Nationaal Referentie Centrum voor microbiologische surveillance van soa, ITG, Antwerpen Gedreven door de stijgende resistentie van Neisseria Gonorrhoea en de toename van het aantal meldingen, heeft het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid een enquête uitgevoerd bij alle artsen uit Oost- en West-Vlaanderen die een gonorroegeval meldden in 21. Daarin werd vastgesteld dat huisartsen de meeste gonorroe-infecties diagnosticeren en rapporteren maar dat de behandelingsrichtlijnen ( cdc.gov) slechts voor 55 % nagevolgd worden. De volledige publicatie met de resultaten van de enquête bevindt zich in bijlage 3. (Valeska laisnez et al- VAZG) Trends van soa s 39 Uit de resistentie-resultaten van alle landen van Europa, verzameld via the European Gonococcal Antimicrobial Surveillance Programme (Euro-GASP), blijkt dat er voor het nieuwere antibiotica cefixime een toename is van de resistentie van 4 % naar 9 % in 17 landen. Er wordt wereldwijd gevreesd dat gonorroe binnenkort niet meer kan behandeld worden door de aanbevolen medicatie, namelijk cefixime en ceftriaxone. (

42 1.5 Syfilis Tot in 21 werden enkel de eerste episodes van de infectie geanalyseerd. Er zal vanaf nu ook gekeken worden naar het aantal terugkerende patiënten met een nieuwe episode of reïnfectie. Het aantal gevallen per 1. inwoners, leeftijds- en geslachtsverdelingen wordt besproken voor de ganse groep patiënten die geregistreerd werden met een eerste of met een nieuwe infectie Incidentie In 211 werden 744 gevallen gemeld, waarvan 517 nieuwe patiënten (met eerste infectie) werden gemeld via de peillaboratoria voor microbiologie. Onderstaande kaart 3 geeft de geschatte incidentie van syfilis weer per 1. inwoners per arrondissement waarbij het aantal geregistreerde gevallen gecorrigeerd werd voor het aantal deelnemende peillaboratoria op het totale aantal laboratoria microbiologie per regio. Kaart 3 Totaal aantal gevallen met syfilis per arrondissement per 1. inwoners, 211 Trends van soa s Bronnen: 1. Peillaboratoria microbiologie 2. Populatiegegevens Eurostat

43 Figuur 12 geeft een beeld van de het aantal syfilisgevallen per 1. inwoners per leeftijdsgroep en per regio. Figuur 12 Verdeling van het aantal de syfilisgevallen per 1. inwoners per leeftijdsgroep voor de 3 regio s, Brussels Flanders Wallonia Trends van soa s Cases per 1 inhabitants Age group Bronnen: 1. Peillaboratoria microbiologie 2. Populatiegegevens Eurostat 41

44 1.5.2 Trends naar leeftijd en geslacht voor syfilis Van de 744 meldingen zijn er 615 mannen en 129 vrouwen met een syfilisinfectie (man-vrouw verhouding 4,8:1), daarvan zijn er 517 patiënten met een eerste episode (46 mannen en 111 vrouwen). De gemiddelde leeftijd bedraagt 4 jaar voor de mannen en 43 jaar voor de vrouwen. De mediaan ligt op 41 jaar bij de mannen [-92] en op 38 jaar bij de vrouwen [-91]. Tien gevallen van congenitale syfilis, 8 jongens en 2 meisjes, werden gerapporteerd. Het screenen voor syfilis is aangeraden tijdens het begin van de zwangerschap. Geslachtsverdeling Figuur 13 toont aan dat er een continue stijging is van het aantal geregistreerde syfilisgevallen naar geslacht dat voor de eerste keer geïnfecteerd is. Figuur 13 Evolutie van het aantal syfilis gevallen met een eerste episode naar geslacht in België, Total Women Men Year Source: 1. Laboratoires vigies de microbiologie 2. Données de population - Eurostat Gedurende de laatste 3 registratiejaren is er een trage stijging van gemiddeld 3 %.

45 Als we kijken naar de evolutie van het totale aantal syfilisgevallen, dan ziet de evolutie eruit zoals in figuur 14. Figuur 14 Evolutie van het totale aantal syfilisgevallen naar geslacht in België, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Bij nadere analyse per regio (figuren 14a tot 14c) blijkt dat er zich een daling voordoet in Vlaanderen tussen 29 en 211, gevolgd door een stabilisatie. In Wallonië en Brussel, waar zich tussen 29 en 21 een stijging voordeed, is er tussen 21 en 211 een stabilisatie. Figuur 14a Evolutie van het totale aantal syfilisgevallen naar geslacht in Vlaanderen, Total Women Men Trends van soa s 43 Year Bron: Peillaboratoria microbiologie

46 Figuur 14b Evolutie van het totale aantal syfilisgevallen naar geslacht in Wallonië, Total Women Men Year Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 14c Evolutie van het totale aantal syfilisgevallen naar geslacht in Brussel, Trends van soa s Year Total Women Men Bron: Peillaboratoria microbiologie 44

47 Met onderstaande grafieken wordt dieper ingegaan op de evolutie van het aantal patiënten dat een eerste episode van een syfilisinfectie doormaakte en het totale aantal patiënten geregistreerd met een syfilisinfectie in 211, per geslacht, in België (fig. 15) en de 3 regio s (fig. 15a tot 15c). Het percentage gereïnfecteerde patiënten op het totale aantal patiënten wordt in de grafiek vermeld. Figuur 15 Evolutie van het aantal eerste infecties en reïnfecties voor syfilis bij mannen en vrouwen, België, 211 Men Women % 27% 34% 33% 34% Number of cases % 16% 14% Year Year 1st infection Reinfection 1st infection Reinfection Bron: Peillaboratoria microbiologie De toename van het aantal reïnfecties stabiliseert gedurende de laatste 3 registratiejaren. Trends van soa s 45

48 Figuur 15a Evolutie van het aantal eerste infecties en reinfecties voor syfilis bij mannen en vrouwen, Vlaanderen, 211 Men Women % 35% 43% 54% 49% % 18% 14% Year Year 1st infection Reinfection 1st infection Reinfection Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 15b Evolutie van het aantal eerste infecties en reinfecties voor syfilis bij mannen en vrouwen, Wallonië, 211 Trends van soa s Men 14% 27 2% 31% 18% 17% Year 1st infection Reinfection Women % 16% 3% 2% Year 1st infection Reinfection Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 15c Evolutie van het aantal eerste infecties en reinfecties voor syfilis bij mannen en vrouwen, Brussel, Men 4% 4% 42% 33% 37% Women 18% 46% 1% 14% 13% Year Year 1st infection Reinfection 1st infection Reinfection Bron: Peillaboratoria microbiologie

49 Via de verplichte meldingen bij de artsen infectieziektebestrijding van de gemeenschappen werden in Vlaanderen 379 mannen en 76 vrouwen met syfilis geregistreerd (man-vrouw verhouding 5:1) De gemiddelde leeftijd bedraagt voor de mannen 39 jaar [1-79] Voor de vrouwen bedraagt de gemiddelde leeftijd 3 jaar [-8] met twee geval van vermoedelijk congenitale syfilis 5 jaar. Screening voor syfilis bij het begin van de zwangerschap wordt sterk aanbevolen. De trend in de incidentie van syfilis naar geslacht tussen 22 en 211 voor Vlaanderen wordt weergegeven in figuur 16. Figuur 16 Evolutie van syfilisincidentie naar geslacht in Vlaanderen, Incidence/1 inhab Total Women Men Year Bron: Vlaamse gemeenschap, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid In Wallonië en Brussel werden 4 mannen en 5 vrouwen via de verplichte aangifte geregistreerd. De mannen zijn gemiddeld 36 jaar [23-73] oud en de vrouwen zijn gemiddeld 44 jaar oud [19-51]. De gegevens van Wallonië en Brussel zijn te beperkt om de evolutie van het aantal syfilisregistraties grafisch weer te geven 47

50 Leeftijdsverdeling In de figuren 17 tot 17c valt op dat heel wat oudere personen met syfilis geïnfecteerd zijn: 25 % van de mannen zijn ouder dan 5 jaar, 1 % zijn ouder dan 6 jaar. Er zijn hierbij geen verschillen tussen de verschillende regio s. Bij de vrouwen merken we wel interregionale verschillen. In Vlaanderen zijn 25 % van de vrouwen ouder dan 41 jaar, in Wallonië is dat 53 jaar en in Brussel 6 jaar. In Vlaanderen zijn 1 % van de vrouwen ouder dan 6 jaar, in Wallonië en Brussel zijn 1 % ouder dan 8 jaar. Figuur 17 Verdeling van de syfilisgevallen naar geslacht en leeftijd in België, 211 Women (N=129) Men (N=615) Trends van soa s Age group > Bron: Peillaboratoria microbiologie 48

51 Figuur 17a Verdeling van de syfilisgevallen naar geslacht en leeftijd in Vlaanderen, 211 Women (N=36) Men (N=312) Age group > Bron: Peillaboratoria microbiologie Figuur 17b Verdeling van de syfilisgevallen naar geslacht en leeftijd in Wallonië, 211 Age group > Women (N=2) Men (N=84) Trends van soa s 49 Bron: Peillaboratoria microbiologie

52 Figuur 17c Verdeling van de syfilisgevallen naar geslacht en leeftijd in Brussel, 211 Women (n=64) Men (N=193) Age group > Bron: Peillaboratoria microbiologie Met de gegevens verkregen via de verplichte meldingen bij de Vlaamse Gemeenschap, ziet de leeftijdsverdeling naar geslacht eruit als in figuur 18. Figuur 18 Verdeling van de syfilisgevallen naar geslacht en leeftijd in Vlaanderen, 211 Trends van soa s 5 Age group Women (N=76) Men (N=379) < Bron: Vlaamse gemeenschap, Agentschap Zorg en Gezondheid

53 Van de gegevens verkregen via de verplichte meldingen bij de Federatie Wallonië-Brussel is de leeftijd gekend voor 32 gevallen en bijgevolg is het niet relevant om de leeftijdsverdeling grafisch weer te geven. Verdere informatie over het peilnetwerk van laboratoria microbiologie en de bekomen resultaten, verwijs ik graag naar epinl/plabnl/plabannl/index11.htm Meer informatie over de verplichte aangiftes bij de gemeenschappen kan bekomen worden op (Agentschap Zorg en Gezondheid van de Vlaamse Gemeenschap) en op (voor de Federatie Wallonië-Brussel). (Bijlage 4) Trends van soa s 51

54

55 RESULTATEN 2 Beschrijving van de determinanten van de soa via het peilnetwerk van clinici 2.1 Methodologie De hiernavolgende gegevens werden ingezameld via een Belgisch peilnetwerk van gynaecologen, dermatologen, huisartsen, internisten, urologen, centra voor seksuele voorlichting en familiale planning, soa-klinieken en medische studentencentra. Onder de soa-klinieken zijn er ook 2 ARC. Een site kan een privé praktijk van één of meerdere artsen zijn of een dienst van een ziekenhuis of een medisch centrum waar één of meerdere artsen werken. De registratie gebeurt op vrijwillige basis. Volgende soa worden opgevolgd: Chlamydia trachomatis, gonorroe, Trichomonas vaginalis, genitale herpes, syfilis, genitale wratten (condylomen), pelvic inflammatory disease (PID), Lymphogranuloma venereum (LGV). Hepatitis C en hepatitis B worden enkel gemeld wanneer het gaat om een seksueel overgedragen besmetting. Andere aandoeningen zoals pediculosis pubis, donovanosis en chancroid kunnen gemeld worden omdat ze een probleem kunnen zijn binnen een bepaalde bevolkingsgroep. Een nieuw geval van een soa wordt gedefinieerd als zijnde een patiënt met een nieuwe of eerste periode van één of meerdere geselecteerde soa s, ongeacht of deze patiënt in eerste instantie consulteert voor een soa-klacht of niet. De diagnostische criteria zijn gebaseerd op de EU gevalsdefinities. (ecdc Case Definitions, Official European journal, 28) Beschrijving van de determinanten Patiënten met recidiverende herpesinfectie of genitale wratten zijn uitgesloten. Alleen een primo-infectie wordt geregistreerd voor die soa. Voor Chlamydia, gonorroe en syfilis kan de arts aangeven of het om een reïnfectie gaat. De diagnoses vastgesteld bij een patiënt die consulteert voor een zwangerschap of voor een soa-screening tellen mee. 53 Voor LGV worden de diagnoses beschouwd als een bevestigd, waarschijnlijk of mogelijk geval, op basis van de criteria weergegeven in onderstaande tabel 2. (Kivi M, Evaluation prompting transition from enhanced to routine surveillance of LGV in the Netherlands, Eurosurveillance, 28, April 3;13(14))

56 Tabel 2 Klassificatie van de LGV diagnositek Criteria Classification Confirmed Probable Possible LGV-pathology or contact with LGV-patient yes yes yes Chlamydia trachomatis serology, invasive titers + / Unknown + + PCR-urine or PCR-rectum or PCR-throat + + Unknown PCR genotype + Unknown Unknown Volgende variabelen zijn opgenomen in de registratie (tabel 3). Tabel 3 Variabelen in de registratie Demografische variabelen over de patiënt Geboortejaar Geslacht Nationaliteit Woonplaats in België Scholingsgraad Variabelen over de SOA diagnose Datum van diagnose Motief van de consultatie Soa-diagnose Symptoom Plaats van staalafname Soa-geschiedenis Gedragsvariabelen Seksuele geaardheid Aantal seksuele partners in de laatste 6 maand Sekswerk in de laatste 6 maand Bezoek als klant in de prostitutie in de laatste 6 maand Intraveneus druggebruik in de laatste 6 maand Seksueel contact met een intraveneuze druggebruiker in de laatste 6 maand Vermoedelijke besmetting in het buitenland Variabelen over de serologische status van de patiënt Hiv-status en ogenblik van test Hepatitis B (HBV)-status en vaccinatiestatus Hepatitis C (HCV)-status 54 Voor de patiënten bij wie een diagnose van HPV-infectie wordt gesteld, worden sinds 28 gegevens verzameld die verband houden met de vaccinatiestatus voor HPV: niet gevaccineerd, volledig gevaccineerd of vaccinatieschema lopende. Daarbij wordt eveneens het type vaccin en het jaar van toediening gevraagd. Het peilnetwerk wordt maandelijks aangeschreven en eraan herinnerd om de soa te registreren, hetzij via de registratie website, hetzij via de papieren registratieformulieren die dienen teruggestuurd te worden.

57 De gegevensinvoer gebeurt anoniem. Indien belangrijke gegevens ontbreken wordt telefonisch, schriftelijk of per naar de bijkomende informatie gevraagd. De gegevens worden geanalyseerd met behulp van het statistisch pakketten SAS en STATA. In dit gedeelte van het soa-rapport zullen de resultaten weergegeven worden in absolute aantallen. Bij de opsplitsing van de resultaten per regio en het interpreteren ervan, dient men rekening te houden met de bevolkingsaantallen per regio, zijnde inwoners in Vlaanderen, in Wallonië en in Brussel (Eurostat) (wat neerkomt op een verhouding van ongeveer 6:3:1) en het aantal deelnemende medische sites per regio (zie 2.2) en hun specialisatie. Het hoofddoel van dit hoofdstuk blijft het omschrijven van de soa-patiënt ten einde beleidsmaatregelen te kunnen nemen. Deze gegevens mogen niet veralgemeend worden naar de algemene bevolking. Beschrijving van de determinanten 55

Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking in België en de Regio s. Gegevens van 2010

Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking in België en de Regio s. Gegevens van 2010 Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking in België en de Regio s Gegevens van 2010 Volksgezondheid en Surveillance december 2011 Brussel, België Intern referentienummer:

Nadere informatie

Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking

Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie Surveillance van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen bij de algemene bevolking in België en de Regio s Gegevens van 212 Surveillance van Seksueel Overdraagbare

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN BIJ DE ALGEMENE BEVOLKING

SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN BIJ DE ALGEMENE BEVOLKING DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN BIJ DE ALGEMENE BEVOLKING GEGEVENS VAN 213 VOOR BELGIË EN DE 3 REGIO S SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIË

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIË SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIË Jaarrapport 2008 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België www.iph.fgov.be Epidemiologie september 2009 Brussel,

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Resultaten van de vijfde registratieperiode Oktober 2004 Maart 2005

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Resultaten van de vijfde registratieperiode Oktober 2004 Maart 2005 Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Volksgezonheid Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid

Nadere informatie

BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN

BELANGRIJKSTE BEVINDINGEN APRIL 213 INHOUD Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 212 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de soa-centra, aangiftecijfers,

Nadere informatie

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIË PATIËNTEN IN MEDISCHE OPVOLGING

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIË PATIËNTEN IN MEDISCHE OPVOLGING DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIË PATIËNTEN IN MEDISCHE OPVOLGING TOESTAND OP 31 DECEMBER 2016 EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIË

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Resultaten van de vierde registratieperiode Oktober 2003 Maart 2004

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Resultaten van de vierde registratieperiode Oktober 2003 Maart 2004 Federale OverheidsDienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Volksgezonheid Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Afdeling

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCE IN AIDS REFERENTIECENTRA IN BELGIË

SOA-SURVEILLANCE IN AIDS REFERENTIECENTRA IN BELGIË SOA-SURVEILLANCE IN AIDS REFERENTIECENTRA IN BELGIË Jaarrapport 2007 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België www.iph.fgov.be Epidemiologie september 2008 Brussel, België Intern

Nadere informatie

Determinanten van de patiënten gediagnosticeerd met een Seksueel Overdraagbare Aandoening (SOA) Resultaten vanuit het peilnetwerk van clinici 2009

Determinanten van de patiënten gediagnosticeerd met een Seksueel Overdraagbare Aandoening (SOA) Resultaten vanuit het peilnetwerk van clinici 2009 Determinanten van de patiënten gediagnosticeerd met een Seksueel Overdraagbare Aandoening (SOA) Resultaten vanuit het peilnetwerk van clinici 29 Volksgezondheid en Surveillance december 21 Brussel, België

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN

SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN 22- NATIONALE EN REGIONALE GEGEVENS AFKOMSTIG VAN HET NETWERK VAN LABORATORIA VOOR MICROBIOLOGIE EN VAN HET

Nadere informatie

APRIL 2014. Pagina 1 van 9

APRIL 2014. Pagina 1 van 9 APRIL 214 Inhoud Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 213 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de centra seksuele

Nadere informatie

SOA SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE

SOA SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Ministerie van Sociale Zaken, Volksgezondheid en Leefmilieu Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Administratie Gezondheidszorg Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Afdeling Epidemiologie SOA SURVEILLANCESYSTEEM

Nadere informatie

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA. HIV/AIDS IN BELGIE Toestand op 31 december 2008

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA. HIV/AIDS IN BELGIE Toestand op 31 december 2008 Ministère de la Santé de la Communauté française WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID AFDELING EPIDEMIOLOGIE COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE Toestand op 31 december 2008

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN BIJ DE ALGEMENE BEVOLKING

SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN BIJ DE ALGEMENE BEVOLKING DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENINGEN BIJ DE ALGEMENE BEVOLKING GEGEVENS VAN 213 VOOR BELGIË EN DE 3 REGIO S SURVEILLANCE VAN SEKSUEEL OVERDRAAGBARE

Nadere informatie

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE

COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE Avec le soutien de la Communauté française WETENSCHAPPELIJK INSTITUUT VOLKSGEZONDHEID Operationele Directie Volksgezondheid & Surveillance COLLEGE VAN AIDS-REFERENTIELABORATORIA HIV/AIDS IN BELGIE Toestand

Nadere informatie

Epidemiologie, diagnose en behandeling van Neisseria gonorrhoeae-infecties in België

Epidemiologie, diagnose en behandeling van Neisseria gonorrhoeae-infecties in België Epidemiologie, diagnose en behandeling van Neisseria gonorrhoeae-infecties in België Ann Defraye 1, Geneviève Ducoffre 1, Ruud Mak 2 Samenvatting Verschillende registratiesystemen beschrijven de epidemiologie

Nadere informatie

10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)( )

10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)( ) 10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2012) Inleiding Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn naast luchtweg-, maagdarm- en urineweginfecties

Nadere informatie

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN VLAANDEREN Toestand op 31 december 2009

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN VLAANDEREN Toestand op 31 december 2009 EMBARGO TOT 23 NOVEMBER EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN VLAANDEREN Toestand op 31 december 2009 Volksgezondheid & Surveillance Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België www.wiv-isp.be Volksgezondheid

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2016 Samenvatting AUTEURS C. VALENCIA, M.-L. LAMBERT Voor het Nationale Referentielaboratorium: M. DELMÉE, J. VAN BROECK Epidemiologie

Nadere informatie

nr. 126 van JORIS POSCHET datum: 17 november 2014 aan JO VANDEURZEN Preventiebeleid hiv en soa s - Stand van zaken

nr. 126 van JORIS POSCHET datum: 17 november 2014 aan JO VANDEURZEN Preventiebeleid hiv en soa s - Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 126 van JORIS POSCHET datum: 17 november 2014 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Preventiebeleid hiv en soa s - Stand van zaken Het Wetenschappelijk

Nadere informatie

Hoe werd gonorroe in de provincies Oost- en West-Vlaanderen in 2010 behandeld?

Hoe werd gonorroe in de provincies Oost- en West-Vlaanderen in 2010 behandeld? Hoe werd gonorroe in de provincies Oost- en West-Vlaanderen in 2010 behandeld? Valeska Laisnez 1, Caroline Broucke 2, Hanna Masson 3, Ruud Mak 4 Samenvatting Binnen Europa is er de laatste jaren een stijging

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIË

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIË SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIË Jaarrapport 2007 Afdeling Epidemiologie Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussel België www.iph.fgov.be Epidemiologie september 2008 Brussel,

Nadere informatie

ELIMINATIE VAN RUBELLA IN BELGIË

ELIMINATIE VAN RUBELLA IN BELGIË Amendement van het eliminatieplan voor mazelen in België ELIMINATIE VAN RUBELLA IN BELGIË Oktober 2006 Comité voor de eliminatie van mazelen en rubella in België INLEIDING In het nieuw `Strategisch plan

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Jaarrapport 2005

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Jaarrapport 2005 Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Volksgezonheid Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid

Nadere informatie

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Jaarrapport 2006

SOA-SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Jaarrapport 2006 Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Volksgezonheid Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid

Nadere informatie

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting

Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België. Rapport 2016 Samenvatting Epidemiologie van Clostridium difficile infecties in België Rapport 2016 Samenvatting AUTEURS C. VALENCIA, M.-L. LAMBERT Voor het Nationale Referentielaboratorium: M. DELMÉE, J. VAN BROECK Epidemiologie

Nadere informatie

Jaarcijfers 2012. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland. GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid

Jaarcijfers 2012. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland. GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Zuid-Holland-Zuid Juni 2013 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid

Nadere informatie

DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN. EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË

DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN. EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË Toestand op 31 december EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË Dit project werd gefinancierd door: In

Nadere informatie

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw

Juni 2015 SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS. Pasop vzw SAMENVATTING SCREENINGSSCHEMA UIT LEIDRAAD VOOR MEDISCHE CONSULTATIES BIJ SEKSWERKERS Pasop vzw 1 KERNBOODSCHAP Sekswerkers: zeer gevarieerde groep qua leeftijd, nationaliteit, werksector, taal, sociale

Nadere informatie

Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l

Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l Epidemiologische surveillance van Lyme borreliose Borrelia burgdorferi s.l. - 217 Auteurs: T. Lernout, M. Depypere, S. Patteet, K. Lagrou, D. Van Cauteren, B. Kabamba- Mukadi Hoofdpunten - In 217 werden

Nadere informatie

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100.

FR 7,2 / Tuberculose kan eender wie treffen maar komt vaker voor bij mensen uit landen met een hoge incidentie. Incidentie /100. TUBERCULOSE in België Dankzij de verplichte melding van alle gevallen van actieve tuberculose kunnen de VRGT (Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding) en de FARES

Nadere informatie

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIE. Toestand op 31 december 2009

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIE. Toestand op 31 december 2009 EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIE Toestand op 31 december 2009 Volksgezondheid & Surveillance november 2010 Brussel, België Intern referentienummer: 2010/68 SASSE A. VERBRUGGE R. BUZIARSIST

Nadere informatie

6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel

6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel 6 SOA en HIV in de regio Gelre-IJssel Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn infectieziekten die door intiem seksueel contact kunnen worden overgedragen. Omdat iemand een SOA kan hebben, zonder

Nadere informatie

Epidemiologische surveillance van invasieve meningokokkeninfecties

Epidemiologische surveillance van invasieve meningokokkeninfecties Epidemiologische surveillance van invasieve meningokokkeninfecties - 7 Auteurs: Nele Boon and Tine Grammens, Wesley Mattheus², Chloé Wyndham-Thomas Revisie: Paloma Carrillo, Romain Mahieu, Sophie Quoilin,

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Salmonella en Shigella. Instelling: WIV-ISP Straat: Wytsmanstraat 14 Stad: 1050 Brussels

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Salmonella en Shigella. Instelling: WIV-ISP Straat: Wytsmanstraat 14 Stad: 1050 Brussels Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor en Shigella Coördinator referentiecentrum Namen: Dr. Bertrand Sophie en Dr. Mattheus Wesley Tel: 02/642 50 82 of 02/642 50 89 Instelling: WIV-ISP

Nadere informatie

Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt

Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt Hiv in België, hiv-tests, HelpCenter Eerste bilan nieuwe hiv-patiënt Kristien Wouters Instituut voor Tropische Geneeskunde Cursus hiv en aids, de multi-disciplinaire aanpak Les 3 4 maart 2008 www.itg.be

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Listeria monocytogenes. Straat: Wytsmanstraat 14

Rapportering voor het jaar 2011 Referentiecentrum voor Listeria monocytogenes. Straat: Wytsmanstraat 14 ationaal Referentiecentrum Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 11 Referentiecentrum voor monocytogenes. amen: Dr. Bertrand Sophie en Dr. Mattheus Wesley Tel: /64 5 8 of /64 5 89 Instelling:

Nadere informatie

Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn

Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn Soorten soa s Soa s zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Die kun je krijgen als je zonder condoom vrijt. Er zijn verschillende

Nadere informatie

Seksueel overdraagbare aandoeningen in Den Haag

Seksueel overdraagbare aandoeningen in Den Haag 2 epidemiologisch bulletin, 23, jaargang 38, nummer 1 Seksueel overdraagbare aandoeningen in 1994-21 Trendmatige ontwikkelingen op de Soa-poliklinieken E.J.M. de Coster, A.P. van Leeuwen, M.P.H. Berns

Nadere informatie

SOA SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Resultaten van de derde registratieperiode Oktober 2002 Januari 2003

SOA SURVEILLANCESYSTEEM VIA EEN PEILNETWERK VAN CLINICI IN BELGIE Resultaten van de derde registratieperiode Oktober 2002 Januari 2003 Federale OverheidsDienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap Departement Volksgezonheid Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Afdeling

Nadere informatie

Jaarcijfers 2013 Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland

Jaarcijfers 2013 Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ 1 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en Gezondheid,

Nadere informatie

Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE

Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE Toestand op 31 december 2011 EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE Dit project werd gefinancierd

Nadere informatie

Jaarcijfers 2013. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland

Jaarcijfers 2013. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ April 2014 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en

Nadere informatie

Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag

Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag epidemiologisch bulletin, 9, jaargang, nummer 1 Een jaar Regionaal soa-centrum Den Haag A.P. van Leeuwen, M.P.H. Berns Eind is het Regionaal soa-centrum Den Haag 1 geopend op het terrein van het Medisch

Nadere informatie

Regionaal soa-centrum Den Haag

Regionaal soa-centrum Den Haag Regionaal soa-centrum Den Haag Epidemiologisch jaarverslag 212 D. Spitaels, arts infectieziektebestrijding GGD Den Haag J.M. Brand, soa-arts GGD Den Haag M. Keetman, epidemiologisch onderzoeker GGD Den

Nadere informatie

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIE. Toestand op 31 december 2010

EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIE. Toestand op 31 december 2010 EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV- INFECTIE IN BELGIE Toestand op 31 december 2010 Volksgezondheid & Surveillance November 2011 Brussel, België Intern referentienummer: 2011/26 SASSE A. VERBRUGGE R. VAN BECKHOVEN

Nadere informatie

MSM (mannen die seks hebben met mannen) & HIV infectie Debat

MSM (mannen die seks hebben met mannen) & HIV infectie Debat MSM (mannen die seks hebben met mannen) & HIV infectie Debat Organisatie Instituut voor Tropische Geneeskunde, ITG MSM (mannen die seks hebben met mannen) & hiv-infectie Moderatie Filip Moerman, infectioloog,

Nadere informatie

SoaSense. Thermometer 2010 GGD en Oost-Nederland

SoaSense. Thermometer 2010 GGD en Oost-Nederland SoaSense Thermometer 1 GGD en Oost-Nederland Risicogroepen steeds beter bereikt Met genoegen bieden wij u de tweede SoaSense Thermometer van Oost- Nederland (Gelderland en Overijssel) aan. Dit jaar met

Nadere informatie

GEZONDHEIDSENQUETE 2013

GEZONDHEIDSENQUETE 2013 GEZONDHEIDSENQUETE 2013 RAPPORT 5: PREVENTIE Stefaan Demarest, Rana Charafeddine (ed.) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat

Nadere informatie

Centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening

Centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening Centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening Het centrum Infectieziekteonderzoek, Diagnostiek en Screening (IDS) doet microbiologisch onderzoek, (bijzondere) humane diagnostiek en laboratoriumsurveillance

Nadere informatie

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (soa)

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (soa) Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (soa) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2017) Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa) zijn naast luchtweg-, maag-darm- en urineweginfecties de meest

Nadere informatie

Monitoringrapport 2012

Monitoringrapport 2012 Monitoringrapport 2012 Humaan 12 immuundeficiëntievirus 217 (HIV) infectie in 6Nederland Nederlandse samenvatting Monitoring van HIV in Nederland Elk jaar rond 1 december, Wereld AIDS dag, publiceert de

Nadere informatie

Management van SOA patiënten: vroegtijdige diagnose en opvolging

Management van SOA patiënten: vroegtijdige diagnose en opvolging Management van SOA patiënten: vroegtijdige diagnose en opvolging Dr. Lode Dalewyn, Ugent Promotor: Prof. Dr. D. Avonts, Ugent Co-promotor: Dr. Hilde Moerman Master of Family Medicine Masterproef Huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling "Gezondheid"

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling Gezondheid Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling "Gezondheid" SCSZG/17/139 BERAADSLAGING NR. 17/064 VAN 18 JULI 2017 BETREFFENDE DE MEDEDELING VAN GECODEERDE PERSOONSGEGEVENS DIE

Nadere informatie

Klinische biologie : Sensibiliseringscampagne voor de voorschrijvers. RIZIV Dienst voor geneeskundige verzorging

Klinische biologie : Sensibiliseringscampagne voor de voorschrijvers. RIZIV Dienst voor geneeskundige verzorging Klinische biologie : Sensibiliseringscampagne voor de voorschrijvers RIZIV Dienst voor geneeskundige verzorging info-rdq@riziv.fgov.be Oktober 2011 1 Programma Klinische biologie Waarom een sensibiliseringscampagne?

Nadere informatie

Tuberculose in Vlaanderen 2002

Tuberculose in Vlaanderen 2002 Tuberculose in Vlaanderen 2002 Inleiding Tuberculose is nog steeds een van de belangrijkste en meest frequent voorkomende geregistreerde infectieziektes. Exacte cijfers zijn pas te verkrijgen na grondige

Nadere informatie

PARTNERALERT.BE. Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Tom Platteau Seksuoloog, PhD

PARTNERALERT.BE. Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Tom Platteau Seksuoloog, PhD PARTNERALERT.BE Partnernotificatie voor seksueel overdraagbare aandoeningen Tom Platteau Seksuoloog, PhD Partnernotificatie: Informeren van (seksuele) partners dat ze werden blootgesteld aan een seksueel

Nadere informatie

Surveillancenetwerk voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob in België

Surveillancenetwerk voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob in België WIV - CJD 2001- België 8/04/03 1/7 SCIENTIFIC INSTITUTE OF PUBLIC HEALTH 14, Juliette Wytsmanstreet 1050 Brussels Belgium www.iph.fgov.be/epidemio Contactpersoon voor verdere inlichtingen : Dr. Sophie

Nadere informatie

Jaarcijfers 2014. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland

Jaarcijfers 2014. Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland Regionaal Centrum voor Seksuele Gezondheid zuidelijk Zuid-Holland GGD Hollands Midden GGD Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid & Jeugd ZHZ April 2015 Samenstelling: Hannelore Götz, arts Maatschappij en

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Deelname Resistentiecijfers Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5

INHOUDSTAFEL. Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren Deelname Resistentiecijfers Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA 5 Surveillance van MRSA in de Belgische ziekenhuizen: eerste semester INHOUDSTAFEL Inhoudstafel - Lijst van tabellen en figuren 1 1. Deelname. Resistentiecijfers. Incidentie van nosocomiaal verworven MRSA.

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Rapportering voor het jaar 2012 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. N.Botteldoorn WIV-ISP J. Wytsmanstraat Brussel Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Email: Nadine.Botteldoorn@wivisp.be

Nadere informatie

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1]

gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld op mensen [1] Gepubliceerd op sciensano.be (https://www.sciensano.be) Home > Surveillance van tekenbeten in België: gegevens van TekenNet 2017 en resultaten van de studie op ziektekiemen in teken die werden verzameld

Nadere informatie

HIV-infecties en AIDS in België

HIV-infecties en AIDS in België XP NUMMER 65:1 31-10-2008 07:34 Pagina 8 HIV-infecties en AIDS in België André Sasse 1, Ann Defraye 1 Samenvatting In 1981 werd AIDS voor het eerst gedefinieerd en in 1983 werd het virus geïsoleerd. In

Nadere informatie

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2014)

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2014) Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)(2008-2014) Inleiding Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA) zijn naast luchtweg-, maagdarm- en urineweginfecties

Nadere informatie

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 december 2012 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 23 oktober 29, week 43 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) verdubbeld

Nadere informatie

Alles op alles voor veilig bloed

Alles op alles voor veilig bloed Alles op alles voor veilig bloed www.rodekruis.be Paraat. Altijd, overal. Veilig bloed door tests en donorselectie De Dienst voor het Bloed van het Rode Kruis is verantwoordelijk voor de veiligheid van

Nadere informatie

GEZONDHEIDSENQUETE 2013

GEZONDHEIDSENQUETE 2013 GEZONDHEIDSENQUETE 2013 RAPPORT 1: GEZONDHEID EN WELZIJN Johan Van Der Heyden, Rana Charafeddine (ed.) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J.

Nadere informatie

Nieuwe strategieën voor soa-testing in België IRITH DE BAETSELIER

Nieuwe strategieën voor soa-testing in België IRITH DE BAETSELIER Nieuwe strategieën voor soa-testing in België IRITH DE BAETSELIER Epidemiologie België KCE richtlijnen Nieuwe strategieën Overzicht presentatie Pooling strategie Point of care, rapid, zelftest en e-sti

Nadere informatie

Seksueel overdraagbare infecties SOI. Artsen-microbioloog Kraan/van der Linden 29 mei 2018

Seksueel overdraagbare infecties SOI. Artsen-microbioloog Kraan/van der Linden 29 mei 2018 Seksueel overdraagbare infecties SOI Artsen-microbioloog Kraan/van der Linden 29 mei 2018 Inhoud Terminologie Epidemiologie seksueel overdraagbare infecties (SOI) SOI gerelateerde syndromen en differentiaal

Nadere informatie

DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN. EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË

DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN. EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË DIENST EPIDEMIOLOGIE VAN INFECTIEZIEKTEN EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË Toestand op 31 december 2014 EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS en HIV INFECTIE IN BELGIË Dit project werd gefinancierd door:

Nadere informatie

Soa in Noord-Holland Noord. Risicogroepen en trends 2003-2009

Soa in Noord-Holland Noord. Risicogroepen en trends 2003-2009 Soa in Noord-Holland Noord Risicogroepen en trends 2003-2009 Colofon Auteur: Anne Dekker Begeleiding: Bettina de Leeuw den Bouter (epidemioloog GGD) Sector GBO Ingrid Steenhuis (Vrije Universiteit Amsterdam)

Nadere informatie

Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE

Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE Dienst Infectieziekten in de Algemene populatie EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE Toestand op 31 december EPIDEMIOLOGIE VAN AIDS EN HIV-INFECTIE IN BELGIE Dit project werd gefinancierd

Nadere informatie

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ?

SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? SEKSUELE GEZONDHEID JAARVERSLAG 2015 CASUS: SYFILIS CLUSTER WIE ZIJN WIJ? De afdeling seksuele gezondheid heeft als taken het bestrijden van soa, bevorderen van seksuele gezondheid onder jongeren onder

Nadere informatie

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Disclosures Gilead, Pfizer, ViiV Eliminatie van infectie: Incidentie

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 ANTWERPEN infectieziektebestrijding /

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 ANTWERPEN infectieziektebestrijding / / Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 213 ANTWERPEN infectieziektebestrijding /24.6.214 24.6.214 cijfers infectieziekten in beeld 213 Antwerpen 1/33 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N. Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2016 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans 2 Zijn jongeren van nu at risk? Condoomgebruik stijgt Condoomgebruik eerste contact stijgt Condoomgebruik: niet consistent

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD2013 WEST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD2013 WEST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/ Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD213 WEST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/24.6.214 24.6.214 cijfers infectieziekten in beeld213 West- 1/31 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers infectieziekten

Nadere informatie

De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes

De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes Naam presentator 1-12-2016 De meerwaarde van regionale soa-surveillance op basis van laboratoriumdiagnostiek. Het opsporen van regionale hotspots en lacunes Anne koldenhof Charlie van de Weijden Wim Niessen

Nadere informatie

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS.

Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Coördinator referentiecentrum Naam: N.Botteldoorn Tel 02 642 51 83 Fax: 02 642 52 40 Rapportering voor het jaar 2014 Referentiecentrum voor NOROVIRUS. Instelling: WIV Straat: J. Wijtsmanstraat Stad: Brussel

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Helpcenter kerncijfers Resources: 2. Aantal patiënten opgevolgd in 2016

Helpcenter kerncijfers Resources: 2. Aantal patiënten opgevolgd in 2016 Departement of Clinical Sciences Helpcenter Antwerp, 29/03/2017 Helpcenter kerncijfers 2016 In 2015 werd Helpcenter gereorganiseerd om de werking te optimaliseren en een grotere kosten-effectiviteit te

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN DE MULTIRESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN DE BELGISCHE ZIEKENHUIZEN

SURVEILLANCE VAN DE MULTIRESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN DE BELGISCHE ZIEKENHUIZEN WIV SURVEILLANCE VAN DE MULTIRESISTENTE STAPHYLOCOCCUS AUREUS (MRSA) IN DE BELGISCHE ZIEKENHUIZEN Contactpersoon: Mevr. Béatrice JANS Tel: /6.7. - Fax: /6.. - E-mail: bea.jansepi.ihe.be Inleiding Resultaten.

Nadere informatie

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 OOST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/

CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 2013 OOST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/ / Rapport CIJFERS INFECTIEZIEKTEN IN BEELD 213 OOST-VLAANDEREN Infectieziektebestrijding/24..214 Inhoudstafel 1 Overzichtstabel 213 3 2 Cijfers infectieziekten Oost- 213 3 Cijfers infectieziekten 213 1

Nadere informatie

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2009

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2009 Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance juli 2006 - december 2009 Dr Marie-Laurence Lambert Afdeling : Public Health and Surveillance Contact

Nadere informatie

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) 8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2012) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

Testen op Locatie Resultaten

Testen op Locatie Resultaten Testen op Locatie Resultaten Kristien Wouters Tom Platteau Overzicht presentatie Medische resultaten Risicofactoren volgens seksueel gedrag Risicofactoren volgens hiv-status Conclusies The way forward...

Nadere informatie

Inleiding. Johan Van der Heyden

Inleiding. Johan Van der Heyden Inleiding Johan Van der Heyden Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 26 E-mail : johan.vanderheyden@iph.fgov.be

Nadere informatie

Streptococcus pneumoniae

Streptococcus pneumoniae Referentielaboratorium Gegevens van het Referentielaboratorium Dr. J. VERHAEGEN U.Z. - Leuven - Microbiologie Herestraat, 49 3000 Leuven Tel. : 016/34.70.73 Fax : 016/34.79.31 E-mail : Jan.verhaegen@uz.kuleuven.ac.be

Nadere informatie

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2008

Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance. juli december 2008 Clostridium difficile-infecties in Belgische ziekenhuizen : resultaten van de nationale surveillance juli 2006 - december 2008 Dr. Marie-Laurence Lambert Afdeling Epidemiologie Contact : mllambert@iph.fgov.be

Nadere informatie

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A (H1N1) Overzicht 6 november 29, week 45 Samenvatting In de afgelopen week is het aantal ziekenhuisopnamen wegens een laboratoriumbevestigde infectie met Nieuwe Influenza A (H1N1) wederom

Nadere informatie

De orthodox joodse gemeenschappen in Antwerpen:

De orthodox joodse gemeenschappen in Antwerpen: De orthodox joodse gemeenschappen in Antwerpen: een ondergevaccineerde risicogroep Carine Asnong CLB-arts Provinciaal CLB Antwerpen augustus 2007 mei 2008 mazelencluster in orthodox joodse gemeenschappen

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE VROUW

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE VROUW Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Ghapro. Newsflash. In dit nummer. Juni 2015 Jaargang 1, nr.1. Nieuwsbrief voor Gerantes. Sekswerkers in Vlaanderen. Medische resultaten

Ghapro. Newsflash. In dit nummer. Juni 2015 Jaargang 1, nr.1. Nieuwsbrief voor Gerantes. Sekswerkers in Vlaanderen. Medische resultaten Ghapro Newsflash Juni 2015 Jaargang 1, nr.1 Nieuwsbrief voor Gerantes In dit nummer Sekswerkers in Vlaanderen Een diverse groep Medische resultaten Wat zijn de trends? Gonorroe in de keel Wat zijn de risico

Nadere informatie

Rapport nr. 441500.009. M.J.W. van de Laar, J. Rijlaarsdam, T. Coenen 1

Rapport nr. 441500.009. M.J.W. van de Laar, J. Rijlaarsdam, T. Coenen 1 research for man and environment RIJKSINSTITUUT VOOR VOLKSGEZONDHEID EN MILIEU NATIONAL INSTITUTE OF PUBLIC HEALTH AND THE ENVIRONMENT Rapport nr. 441500.009 Registratie van SOA en HIV consulten bij GGD's

Nadere informatie

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2012 West-Vlaanderen

Epi-nieuws. Toezicht Volksgezondheid. Registratie overzicht 2012 West-Vlaanderen Epi-nieuws Toezicht Volksgezondheid Registratie overzicht 1 West-Vlaanderen Toezicht Volksgezondheid Team Infectieziektenbestrijding West-Vlaanderen Koning Albert I-laan 1- - Brugge Registratie van infectieziekten

Nadere informatie

Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , )

Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM ( , ) Pneumonie Rubriekhouder: Mw. Dr. R. van Gageldonk, RIVM (2007-2010, 2012-2014) Inleiding Dankzij de peilstations bestaat er al vele jaren een goed inzicht in het vóórkomen van influenza-achtig ziektebeeld

Nadere informatie